Verkiezingsprogramma

Transcriptie

1 Verkiezingsprogramma

2 Inhoud 1 Inleiding Financiën Economie en Ondernemerschap Milieu en Duurzaamheid Sociaal domein Onderwijs Wonen en Ruimtelijke Ordening Veiligheid en Handhaving Openbare Ruimte en Groen Verkeer en Vervoer Bestuur en Burger Kunst en Cultuur Sport, Evenementen en Recreatie

3 1 Inleiding En nu vooruit Het samenvoegen van de vier gemeentes tot één gemeente Hollands Kroon is technisch vrijwel afgerond. In korte tijd is veel bereikt en daar is D66 Hollands Kroon als voorstander van de fusie trots op. In de raad heeft D66 steeds een opbouwende rol gespeeld: kritisch waar nodig, maar altijd samen met het college en andere constructieve partijen op zoek naar echte verbeteringen. Zo n houding past bij ons: we voelen ons verantwoordelijk voor onze gemeente en willen beslist werken aan een sterk Hollands Kroon. D66 ziet grote kansen voor Hollands Kroon door haar ligging, haar ruimte en natuur, maar vooral ook door de mentaliteit van haar inwoners: handen uit de mouwen, ondernemerschap en vertrouwen op eigen kracht. De gemeente kan sterker worden door barrières weg te nemen voor ondernemers en het faciliteren van duurzame ontwikkelingen en de Eigen Kracht van burgers. Eigen Kracht en (duurzaam) ondernemerschap zijn voor D66 belangrijke pijlers. De komende jaren zullen veel taken van de landelijke en provinciale overheid worden overgeheveld naar de gemeente. Dat is in onze ogen een goede zaak. De organisatie daarvan, maar ook het garanderen van de kwaliteit van het aanbod vergt veel van alle betrokken partijen. D66 zet de burger daarbij centraal en wil middels wijkteams de zorg en hulp zo dicht mogelijk naar de burger brengen. Onderwijs moet blijvend hoger op de agenda van Hollands Kroon. Naast prima faciliteiten en passende locaties wenst D66 een gemeente die een duidelijke regierol neemt in de organisatie van overleg met alle betrokkenen. D66 streeft naar Brede Kindcentra met zorg, opvang en onderwijs vanaf jonge leeftijd. In de ogen van D66 moeten ouders veel meer betrokken worden bij beleid en keuzes van schoolbesturen en individuele scholen. Het gaat tenslotte om het onderwijs van onze kinderen! Meer doen met minder middelen dat wordt kenmerkend voor de komende raadsperiode. D66 gaat deze realiteit niet uit de weg. D66 wil dat onderzocht wordt of verder kan worden gesneden in de kerntaken van de gemeente en wat de alternatieven zijn hoe en waar deze taken elders te beleggen. Daar moet de ruimte worden gevonden. Verhogen van de OZB en de leges is wat D66 betreft uitgesloten. Hollands Kroon staat op de kaart, maar het echte werk moet nu beginnen. D66 is er klaar voor! 3

4 2 Financiën Begrotingsevenwicht zonder verdere lastenverhoging (OZB en leges) voor de burgers en ondernemers is het uitgangspunt van D66 Hollands Kroon voor de komende raadsperiode. Omdat budgetkortingen vanuit Den Haag dienen te worden opgevangen door vermindering van de gemeentelijke uitgaven, wenst D66 op korte termijn een onderzoek naar de mogelijkheden daartoe. Ook in financieel onzekere tijden dient de gemeente begrotingsevenwicht na te streven. Dat zal met name vanaf 2015 aanvullende plannen (budgetkortingen) vereisen. De budgetkortingen uit Den Haag mogen wat betreft D66 in principe niet te worden gecompenseerd vanuit de gemeentelijke reserves en voorzieningen. Dat geeft namelijk hooguit op korte termijn verlichting, maar leidt op lange termijn tot structurele financiële problemen. Daarom moet verder gesneden worden in de lopende uitgaven. D66 wenst voortzetting van periodieke gedetailleerde rapportages met betrekking tot de gemeentelijke financiën en risico s. Potentiële financiële tegenvallers worden wat D66 betreft niet gecompenseerd door verhoging van de gemeentelijke belastingen en leges. D66 Hollands Kroon wil dat de gemeente haar kerntaken verder expliciet definieert en vervolgens een plan opstelt waarin beschreven wordt in welke kerntaken en uitgaven gesneden wordt. Daarbij zullen ook de omvang van het ambtelijke apparaat alsmede de extern ingekochte dienstverlening kritisch tegen het licht worden gehouden. De omvang van de decentralisatie in het sociaal domein is weliswaar nog niet definitief vastgesteld, maar vergt naar verwachting veel van Hollands Kroon. Gezien de financiële risico s wenst D66 een aparte financiële monitor op de uitgaven ten behoeve van het sociale domein. De door het rijk opgelegde kortingen zijn voor D66 taakstellend. Incidentele opbrengsten (bijvoorbeeld het grondbedrijf, verkoop aandelen Nuon etc.) worden wat D66 betreft niet ingezet voor de financiering van structureel beleid. De gemeente dient voorts, gezien de beschikbare middelen, zeer terughoudend te zijn met nieuw beleid. 4

5 3 Economie en Ondernemerschap D66 Hollands Kroon ziet veel kansen voor ondernemers in Hollands Kroon. Het midden en kleinbedrijf is de motor van banen en innovatie in Nederland. En daarmee erg belangrijk voor de groei van onze economie. Prestaties van ondernemers mogen worden beloond. De overheid vervult daarin een belangrijke rol. Ondernemers dienen zich aan de regels te houden, maar van de gemeente mag verwacht worden dat zij het ondernemerschap vooral stimuleert en niet frustreert. Ondernemers ervaren grote regeldruk en weinig vertrouwen van de overheid. D66 wil hier verandering in brengen door vermindering van gedetailleerde regels en meer controle op resultaten in plaats van aandacht voor detailuitvoering. Minder rapportages, meer steekproeven. D66 vindt dat de gemeente initiatieven moet ontplooien om Hollands Kroon bij en voor ondernemers te promoten. Ondernemerschap gedijt bij een toegankelijke overheid. D66 is voorstander van de huidige bedrijfscontactfunctionarissen als schakel tussen de gemeente en ondernemers. Er dient te worden onderzocht hoe het contact tussen gemeente en ondernemers nog verder kan worden verbeterd. De invoering van de nieuwe aanbestedingswet van april 2013 heeft de gemeente Hollands Kroon meer vrijheid gegeven om een duurzaam inkoop- en aanbestedingsbeleid vorm te geven. D66 wil deze wet daarom benutten om voor regionale ondernemers meer mogelijkheden te creëren door een duurzaam aanbestedingsbeleid te vormen. Volgens D66 draagt duurzaam aanbesteden, zonder kwaliteitsverlies of hogere kosten, bij aan innovatie en is het een impuls voor de regio. Hollands Kroon bezit een veelheid aan bedrijventerreinen met een te lage bezetting. D66 Hollands Kroon wenst te onderzoeken hoe er meer samenhang in de exploitatie van bedrijventerreinen kan worden gebracht om de bezettingsgraad te verhogen. D66 ziet daarbij een rol voor commerciële projectontwikkelaars met een bewezen staat van dienst weggelegd (zoals bij Agriport A-7). Voor D66 dienen de wensen van de ondernemers met betrekking tot de locatie centraal te staan. Wel vindt D66 dat nieuwe ontwikkelingen en / of uitbreidingen van bedrijventerreinen bij voorkeur dienen te geschieden op de bestaande regionale terreinen. D66 is groot voorstander van regionale samenwerking om de Kop van Noord-Holland een economische impuls te geven. Daarbij hoort ook dat wij kritisch en realistisch moeten kijken naar initiatieven in deze. Ten aanzien van de huidige ontwikkelingen van het regionale havengebonden bedrijventerrein bij Breezand zijn wij zeer sceptisch tegen over de haalbaarheid van dit initiatief. Wij zijn hier dan ook nog onvoldoende van overtuigd. D66 Hollands Kroon is van mening dat de gemeente naast de ontwikkeling op regionale bedrijventerreinen ook het klimaat voor kleinschalige ondernemingen moet verbeteren. Ondernemen aan huis sluit volgens D66 Hollands Kroon prima aan bij het nieuwe werken en compenseert voor een deel de decentrale ligging van Hollands Kroon ten opzichte van de Randstad. Het huidige bestemmingsplan biedt ruime mogelijkheden om ondernemen aan huis mogelijk te maken. D66 is van mening dat deze mogelijkheden absoluut in stand moeten blijven. D66 is groot voorstander van het verduurzamen van ondernemingen. Hollands Kroon kent daar inmiddels mooie voorbeelden van. Veelal is hierbij regionale samenwerking benodigd (bijv CO2- aanvoer). 5

6 Als het aan D66 ligt ondersteunt de gemeente dergelijke initiatieven krachtig en neemt hierbij desgewenst het voortouw. De provinciale en nationale overheid kennen verschillende stimuleringsprogramma s met betrekking tot duurzaamheid. D66 ziet een belangrijke rol voor de gemeente (middels het ondernemersloket) om deze programma s vindbaar en toegankelijk te maken voor potentieel geïnteresseerde ondernemers. D66 ziet grote kansen voor de agrarische sector in Hollands Kroon. De gemeente moet ondernemers ruimte bieden om aanvullende economische activiteiten te ontwikkelen om de bedrijfsvoering te verbeteren. D66 Hollands Kroon is voorstander van het (nog) verder verduurzamen van de agrarische sector met behoud van onze internationale concurrentiepositie. Verzoeken tot uitbreiding of vestiging van intensieve veehouderij dienen te worden beoordeeld op aspecten als volksgezondheid, ruimtelijke inpassing, milieu en dierenwelzijn. 6

7 4 Milieu en Duurzaamheid D66 is groot voorstander van duurzame ontwikkeling. We willen de leefbaarheid van Hollands Kroon niet alleen voor de huidige, maar ook voor toekomstige generaties behouden en vergroten. De gemeente heeft bij duurzame ontwikkeling ook zelf een voorbeeldfunctie. Verstandig omgaan met bronnen, ook financieel, staat voorop. D66 Hollands Kroon is er groot voorstander van dat er bij de EMVI aanbestedingstrajecten van de gemeente nadrukkelijk rekening wordt gehouden met de kwaliteitseisen op het gebied van duurzaamheid. D66 zet zich in voor een duurzamere gemeente, te beginnen bij de gemeentelijke organisatie. D66 vindt dat de gemeente moet onderzoeken of er efficiënter omgegaan kan worden met de gebouwen die zij nodig heeft voor haar bedrijfsvoering. Hierbij moet kritisch worden gekeken of gebouwen nog wel benodigd zijn of dat bepaalde gebouwen niet kunnen worden afgestoten. Dit geldt zeker voor de minst duurzame gebouwen met een laag energielabel en panden die een zeer lage bezettingsgraad kennen. Bouwen moet gebeuren met het oog op de toekomst. Veel duurzame investeringen zijn reeds op zichzelf rendabel, zoals bijvoorbeeld zonnecellen en tal van andere energiebesparende maatregelen. D66 is van ervan overtuigd dat de inwoners van Hollands Kroon, waar mogelijk, duurzaam handelen indien zij goed op de hoogte zijn van alle mogelijkheden. D66 ziet hierbij voor de gemeente daarom vooral een informerende rol. De gemeente kan met een duurzaamheidsloket, eventueel in samenwerking met andere gemeenten, haar inwoners gevraagd en ongevraagd (digitaal) informeren over de mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid en over de bestaande landelijke en provinciale regelingen. Veel woningen in de gemeente zijn verouderd en hebben een slechte energieprestatie waardoor het energieverbruik hoog is. Verbetering van de bestaande woningvoorraad moet daarom speerpunt in het beleid zijn. Hollands Kroon moet actief met woningeigenaren om tafel zitten. Woningcorporaties en particuliere woningeigenaren zullen verleid moeten worden tot het nemen van maatregelen. D66 ziet daarin kansen voor commerciële partijen. D66 wil dat de gemeente collectieve initiatieven ten aanzien van duurzame ontwikkelingen mogelijk maakt, bijvoorbeeld door vergunningverlening voor laadpalen voor elektrische auto s. De energieopwekking uit duurzame bronnen is de afgelopen jaren in snelvaart gegaan. Zonnecellen worden vanuit economisch perspectief steeds interessanter. Daarbij dragen zonnecellen natuurlijk bij aan de verduurzaming van onze samenleving. D66 wil het gebruik van zonnecellen aanmoedigen ondermeer bij nieuwe grootschalige woningbouwprojecten. Daar waar windmolens eens de oplossing waren worden zij nu ingehaald door zonnecellen. Hollands Kroon kan door zijn unieke ligging meer dan gemiddeld profiteren van zonne-energie. D66 Hollands Kroon verwacht dat de gemeente verdere stappen neemt voor de uitbouw van zonne-energie in Hollands Kroon. Vanwege de grote weerstand is D66 geen voorstander van meer windenergie op het land van Hollands Kroon. D66 Hollands Kroon maakt hierbij nadrukkelijk een uitzondering voor het Windplan Wieringermeer. De inwoners van de Wieringermeer moeten wel worden gecompenseerd voor de nadelige (milieu)effecten ervan. Dat kan volgens D66 door een verlaging van de woz-waardering van de huizen in de Wieringermeer en/of het laten meedelen in de opbrengst van de opgestelde windmolens. D66 Hollands Kroon verwacht van de gemeente een concreet initiatief hiertoe. 7

8 In Hollands Kroon moet ook aandacht zijn voor het stimuleren van de duurzaamheid bij agrarisch ondernemen, het winnen van energie uit biomassa, het gebruik maken van warmteopslag en het hergebruiken van CO2 voor kassen. Ook kan worden gedacht aan het stimuleren van innovatieve duurzaamheidprojecten. 8

9 5 Sociaal domein D66 gaat uit van de eigen kracht van de burger met ondersteuning die daarvoor nodig is. De burger richt zijn hulpvraag in eerste instantie aan het wijkteam. Hulp en ondersteuning wordt bij voorkeur gezocht in eigen kring, waar nodig gecombineerd met specialistische inzet. De gemeente heeft een regisserende, faciliterende en controlerende functie. De gemeente kiest voor een slimme organisatie en zet in op maximaal 20% overheadkosten. Samenwerking met de gemeenten in de Kop vindt alleen plaats als het de efficiency, effectiviteit en de inhoudelijke kwaliteit van de hulpverlening vergroot. D66 vindt het directe contact in een vertrouwde omgeving op de eerste plaats komen. Hollands Kroon wacht omvangrijke wijzigingen in het sociaal domein. Veel taken van de centrale en de provinciale overheid verschuiven met budgetkortingen en al naar de gemeente. De gemeente kan de taken lokaal goed organiseren in direct contact met de burger (korte lijnen). D66 verwacht dat daarmee ook de kosten, zowel de directe zorgkosten als de overheadkosten, minder worden. Hiermee kunnen de kortingen van de rijksoverheid wellicht opgevangen worden Het roer gaat in 2015 om. Het recht op zorg en bijstand vanuit het Rijk verandert in het organiseren en leveren van tijdelijke zorg en bijstand door de gemeente. D66 vindt het belangrijk dat de gemeente samen met de burger via het wijkteam een plan opzet en uitvoert om de tijdelijk ontbrekende eigen kracht te compenseren. D66 verwacht dat deze dienstverlening nieuwe stijl tot individueel maatwerk leidt voor iedere burger die een hulpvraag indient. Dit vereist een goed samenspel tussen burger en gemeente waarin de wensen en mogelijkheden van de burger en zijn directe omgeving voorop staan. De 3 grote wijzigingen in het sociaal domein zijn als volgt: Zorg Een deel van de AWBZ zal worden overgeheveld naar de WMO en naar de ziektekostenverzekeraar. Daarmee wordt de huidige WMO uitgebreid met extramurale begeleiding, kortdurend verblijf en vervoer. De ziektekostenverzekeraar is vanaf 2015 vooralsnog verantwoordelijk voor persoonlijke verzorging en langdurige zorg uit de AWBZ. Jeugdzorg Naast preventieve jeugdzorg is de gemeente verantwoordelijk voor algemene jeugdzorg, jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugd GGZ.Ook de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren wordt een gemeentelijk verantwoordelijkheid. Voor hen geldt dat zij vanaf 2015 binnen het regulier onderwijs passend onderwijs zullen gaan volgen. Participatie Iedereen die geheel of gedeeltelijk in staat is arbeid te verrichten valt per 1 januari 2015 onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Dit geldt niet voor doelgroepen van de WW, WAO en WIA. Jong gehandicapten die kunnen werken vallen ook onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid. De WAJONG regeling geldt dan alleen voor jongeren die volledig en ook op lange termijn niet kunnen werken. Het mobiliseren van de eigen kracht D66 gaat uit van de eigen kracht van de burger en de organiserende rol van de gemeente in het 9

10 stimuleren en ondersteunen van die eigen kracht en behoud van de regie van de burger. D66 ziet in wijkteams, zowel voor zorg, jeugdzorg als participatie het middel om samen met de burger antwoord te vinden op diens problematiek c.q. hulpvraag. D66 ziet bij voorkeur sterke wijkteams opereren conform de beproefde methode van eigen kracht. Uitgangspunt is dat samen in een gesprek aan de keukentafel gekeken wordt wat een persoon nodig heeft en wil, wat de directe omgeving kan bijdragen en welke omstandigheden de inzet van professionele hulpverleners noodzakelijk maken. Deze transitie en transformatie vraagt om nieuw gemeentelijk beleid en een heldere organisatie. Voortdurende monitoring en informatie hierover is een must. Hierdoor houdt de gemeenteraad de resultaten, zowel wat betreft proces als inhoud en financiële consequenties voortdurend in beeld. Zorg De zorg is in principe tijdelijk van karakter. Ze dient zoveel mogelijk lokaal te worden aangeboden en (mede) gedefinieerd door de klant. Bij voorkeur wordt de hulp ingevuld vanuit het directe netwerk van de zorgvrager (familie, buurt en mantelzorg of vrijwilligers.) en pas op de tweede plaats door professionals c.q. specialisten. De wens van D66 voor lokaal aanbod geldt ook voor de grote groep ouderen. Door ontwikkelingen in de ouderenzorg zullen steeds meer ouderen, ook als ze veel zorg en begeleiding behoeven, thuis blijven wonen. Dat vergt veel inspanning van de (ook oudere) partner/ mantelzorger. Echter het thuis blijven wonen biedt ook kansen omdat familie, buren en anderen makkelijker in kunnen springen De wens van D66 is wel om in de kernen de mogelijkheid te creëren voor dagopvang. Het aanbieden van opvang en begeleiding in een groep overdag geeft de partner ruimte om te herstellen van de voortdurend opeisende zorg. D66 vindt dat voor deze opvang budget beschikbaar gesteld moet worden. D66 verwacht van de gemeente heldere en op doelgroepen toegesneden communicatie over de hiervoor beschreven (nieuwe) uitgangspunten. Steeds moet concreet duidelijk worden gemaakt wat de verandering voor de individuele zorgvragers betekent en wanneer de volgende stappen in dat proces van verandering mogen worden verwacht. D66 ziet in het wijkteam de laagdrempelige toegang tot zorg. Zo n team dient voor iedere kern bereikbaar te zijn. Een team kan wat D66 betreft meer dan één kern bedienen. D66 ziet kennis van en betrokkenheid bij de kern en wijk, naast de professionele kwaliteiten, als belangrijke succesvoorwaarden. D66 ziet in de moderne communicatiemiddelen een kans voor interactie met (potentiële) zorgvragers, maar het is nooit het alternatief voor het directe en persoonlijke contact. D66 wenst expliciete aandacht voor burgers en doelgroepen die minder vanzelfsprekend van nieuwe communicatiemiddelen gebruik kunnen maken. D66 vindt dat een wijkteam zich moet kunnen ontwikkelen en moet kunnen functioneren binnen duidelijke organisatorische en budgettaire kaders. Daarbij is een eenduidige omschrijving van de bevoegdheden en communicatielijnen een voorwaarde. Bij de ontwikkeling en invulling van de werkzaamheden vertrouwt D66 op de eigen kracht en creativiteit van het team. D66 wenst dat voor zowel medewerkers als mantelzorgers/vrijwilligers gelegenheid is een training te volgen. Daarin kunnen zij voorbereid worden op een nieuwe werkwijze en een andere manier van 10

11 omgaan met de burger/zorgvrager. Van aanbodgericht naar vraag gestuurd in verbinding met het eigen netwerk. D66 is voorstander van permanente educatie zodat mensen zich kunnen bekwamen om steeds veranderende taken uit te kunnen voeren. D66 zal zich inzetten voor het operationaliseren van zelfstandig werkende (zelfsturende) wijkteams, wellicht met budgetverantwoordelijkheid zodat zij snel hulpacties kunnen regelen. Onnodige bureaucrae dient voorkomen te worden, de lijnen voor de directe zorg moeten kort zijn en blijven. De burger heeft belang bij snel en adequaat optreden van de gemeente/ het wijkteam. D66 realiseert zich ook dat de gemeente Hollands Kroon niet op zich zelf staat, maar een onderdeel is van groepen, netwerken en relaties. Van elkaars kracht gebruik maken in bijvoorbeeld de Kopgemeenten kan leiden tot: efficiënte inkoop, het realiseren van voorzieningen die te omvangrijk zijn voor één gemeente, het opstellen en afstemmen van werkprocedures. D66 heeft als uitgangspunt dat het maatwerk en de kwaliteit voor de burger voorop staan. Een wijkteam moet ook ruimte hebben voor inzet van heel specifieke, op de persoon afgestemde zorg en begeleiding Het verantwoord omgaan met de financiële middelen is in een zorg/hulp plan altijd een criterium. Deze ontwikkelingen zal D66 kritisch volgen en het belang van de burger uit Hollands Kroon voorop stellen. D66 pleit bij de integratie van de awbz en wmo activiteiten voor een gezamenlijke adviesraad. De integratie van nieuwe functies bij de reeds bestaande zal planmatig moeten worden opgepakt. Ook afbouw van adviesorganen en werkgroepen die na 2015 hun functie verliezen zal opgepakt moeten worden. D66 wil onderzoeken of een monitorfunctie voor bijv. de werkzaamheden van de wijkteams of de organisatie van een cliënttevredenheidonderzoek aan het takenpakket van een reeds bestaand controleorgaan kan worden toegevoegd. D66 pleit voor een adequate klachtenprocedure binnen het sociaal domein. Burgers moeten een aanspreekpunt hebben en niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. Dit is complex, omdat medewerkers in bijv. wijkteams, gedetacheerd zijn vanuit een andere organisatie, die zelf toeziet op hun functioneren. Of een lid van het team is zelfstandig beroepsbeoefenaar en dient persoonlijk te worden aangesproken. D66 ziet het als een taak van de gemeente om het initiatief te nemen tot het ontwikkelen van een klachtenprocedure en de regiefunctie daarvoor op te pakken. D66 pleit voor onpartijdige behandeling en bemiddeling bij klachten van burgers. Vanaf 2015 is de functie van bemiddelaar en onpartijdig klachtenbehandelaar ingevuld door een (inter) gemeentelijke ombudsman. In het implementatieplan dient de realisatie van de functie van ombudsman opgenomen te zijn. Daarbij dient ook de voorlichting hierover aan de inwoners van Hollands Kroon helder te zijn. Jeugdzorg Ook de jeugdzorg verschuift in toenemende mate van de landelijke overheid en de provincie naar de gemeente. De jeugdzorg vormt hiermee een zeer omvangrijk gemeentelijk takenpakket. D66 vindt het belangrijk dat de gemeente een netwerk ontwikkelt waarin al de stakeholders in de jeugdzorg zijn verenigd. Het gaat in deze om o.m. scholen, het consultatiebureau, het centrum voor jeugd en 11

12 gezin en andere maatschappelijke organisaties op het gebied van zorg en veiligheid. D66 ziet hierin een centrale en coördinerende rol voor de wijkteams. Vanaf 2014 dient passend onderwijs te worden aangeboden door het primair en secundair onderwijs aan leerlingen die nu nog gebruik maken van speciaal onderwijs. In veel gevallen betekent dat maatwerk voor de betrokken leerlingen, zowel wat betreft onderwijs als zorg- en hulpaanbod (bijv. vervoer en voorzieningen). Reeds nu vraagt dat de nodige voorbereidingsacties van de gemeente zodat de verandering voor deze groep kwetsbare jongeren zorgvuldig verloopt. Informatie via persoonlijk contact is daarin een belangrijke kwaliteitsfactor. D66 rekent op periodieke informatie aan de gemeenteraad over de implementatie van deze verandering en de rol van de gemeente daarin. Participatie De Participatiewet is er op gericht om mensen terug te laten keren in het arbeidsproces of anderszins te kunnen voorzien in participatie in de samenleving, alsmede in voldoende middelen van bestaan d.m.v. betaalde arbeid. Het gaat hierbij om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt door gebrek aan opleiding en ervaring, maar ook door problemen als arbeidsbeperkingen, gezondheid, psychische beperkingen en sociale omstandigheden. D66 acht de volgende uitgangspunten van belang: Werken moet lonend zijn. Burgers zijn in principe zelfredzaam in het vinden van werk. Ondersteuning wordt aangeboden als dit nodig is op basis van beoordeling van het wijkteam. Van een uitkeringsgerechtigde mag een maatschappelijke tegenprestatie worden verwacht passend bij de mogelijkheden van de betrokkene. Jongeren gaan naar school, hebben werk of participeren op een andere wijze in de samenleving. Voor degenen die geen arbeidsmogelijkheden hebben dienen vervangende zinvolle mogelijkheden aangeboden te worden, bijvoorbeeld in de vorm van begeleid werk of activering en zorg. De financiën van het sociaal domein Voor de uitvoering en bekostiging van alle nieuwe taken in het sociaal domein is de gemeente afhankelijk van de mate van overheveling van budgetten door de Rijksoverheid. De zorgvraag is in beginsel niet gelimiteerd en daarmee ontstaat een potentieel spanningsveld tussen vraag en budgettaire mogelijkheden om aan die vraag tegemoet te komen. De vraag die vanaf 2015 aan de gemeente gesteld wordt is nu niet te overzien en zal steeds fluctueren. Binnen de vastgestelde financiële kaders van de gemeente moet financiële ruimte worden gecreëerd voor de opvang van eventuele tegenvallers in het sociaal domein. D66 wenst in prestatiecontracten met zorgaanbieders duidelijke afspraken over efficiëntie, aantallen en financiële rapportages en een duidelijke terugkoppeling naar de gemeenteraad. 12

13 6 Onderwijs D66 ziet onderwijs als de motor voor economische en persoonlijke groei. Onderwijs is van ons allen en de gemeente heeft namens de burgers een belangrijke verantwoordelijkheid in het bevorderen van inhoudelijk goed onderwijs en een goede onderwijsorganisatie. D66 Hollands Kroon verwacht van de gemeente een regierol in het samenbrengen van de bij het onderwijs betrokken partijen om gezamenlijk tot uitstekend onderwijs te komen. Scholen moeten niet te groot, maar ook niet te klein zijn. Basisscholen met te weinig leerlingen hebben vaak een lagere onderwijskwaliteit, terwijl ze per leerling drie keer duurder zijn dan een gemiddelde school. Hollands Kroon krijgt de komende jaren te maken met afnemende leerlingenaantallen. Allereerst in het primair onderwijs en op termijn ook in het voortgezet onderwijs. Tijdig inspelen op afnemende leerlingenaantallen, middels een lange termijn plan opgesteld met alle betrokkenen, is een belangrijke voorwaarde voor het behoud van de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Samenwerking tussen scholen moet worden aangemoedigd. Daarbij moet ook samenwerking en wellicht zelfs fusie tussen openbare en bijzondere scholen mogelijk zijn. D66 vindt dat de gemeente het initiatief moet nemen om samen met scholen, schoolbesturen, ouders, en medezeggenschapsraden tot dit plan te komen. Kleine scholen die voldoen aan de kwaliteitseisen zouden wat D66 betreft niet hoeven te verdwijnen, mits deze kwaliteit goed is geborgd. D66 verwacht van de gemeente een adequaat initiatief met betrekking tot het verkrijgen van middelen uit het Gemeentefonds voor de (extra) financiering van de kleine scholen. D66 is voorstander om deze middelen vervolgens beschikbaar te stellen aan de schoolbesturen, onder de duidelijke voorwaarden dat de schoolbesturen deze middelen direct en volledig ter beschikking zullen stellen aan de desbetreffende kleine scholen. Dit geeft de lokale schooldirectie de ruimte om in overleg met de medezeggenschapsraad deze gelden te kunnen besteden aan dat waaraan de meeste behoefte bestaat om de kwaliteit te kunnen waarborgen. D66 is trots op de ontwikkeling van de Brede Scholen in Hollands Kroon. Wij zijn een voorstander van scholen die naast goed onderwijs, ook kinderopvang, voorschoolse educatie, buitenschoolse opvang, sport en cultuur bieden. Door dit brede aanbod kan de school beter inspelen op de individuele behoeften van een kind, talenten stimuleren en eventuele achterstanden tijdig signaleren. De stap van Brede School naar Brede Kindcentra is niet meer groot. Brede Kindcentra bieden de mogelijkheid het kind te begeleiden vanaf de geboorte (consultatiebureau) tot en met de overstap naar het voortgezet onderwijs. Brede Kindcentra bieden een dagarrangement met voor- en naschoolse opvang, peuterspeelzaal, basisonderwijs en de ondersteunende functies vanuit de jeugdzorg en passend onderwijs. De voorschoolse educatie word hiermee geborgd. Bij voorkeur ervaren kind en ouders de naadloze overgang van de ene naar de andere onderwijsvorm. D66 is voorstander van Brede Kindcentra en verwacht van de gemeente initiatieven om samen met de stakeholders tot de vorming van Brede Kindcentra te komen. D66 verwacht van de gemeente initiatieven om de betrokkenheid van de ouders bij het onderwijs te faciliteren. Onderwijs en opvoeden gaan wat D66 betreft vanzelfsprekend in elkaar over. Samen met het onderwijs dienen tijdig situaties te worden geïdentificeerd, waarbij ondersteuning nodig vanuit jeugdzorg, WMO en passend onderwijs eventueel wordt ingezet. 13

14 De gemeente krijgt van de overheid financiële middelen voor het onderhoud van de scholen. D66 Hollands Kroon is van mening dat dit geld volledig en uitsluitend voor de scholen aangewend moet worden. Schoolgebouwen moeten wat betreft D66 buiten onderwijstijd ook voor andere doeleinden kunnen worden ingezet. Per school zou onderzocht moeten worden in hoeverre cultuur, sport en dorpsgemeenschap de faciliteiten buiten schooltijden willen en kunnen benutten. D66 verwacht een actieve houding van de gemeente om het contact te bevorderen tussen primair onderwijs en de sportverenigingen om zo sport en welzijn te bevorderen. Waar nodig wil D66 dat de gemeente financiële belemmeringen wegneemt voor deelname door kinderen aan sportactiviteiten. Tevens wil D66 onderzoeken onder welke voorwaarden schoolzwemmen weer kan worden aangeboden in het basisonderwijs. In het onderwijs is veel onrust over de wijzigingen in het kader van Passend Onderwijs. D66 heeft met succes de bezuinigingen op het Passend Onderwijs teruggedraaid. Wij willen er voor waken dat de expertise die noodzakelijk is voor het speciaal onderwijs verloren gaat. Sommige jongeren hebben nu eenmaal een speciale leeromgeving nodig om het maximale uit hun talenten te halen. Passend onderwijs - voor leerlingen die extra steun nodig hebben - komt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Vanaf 2014 dient passend onderwijs te worden aangeboden door het basis en voortgezet onderwijs aan leerlingen die nu nog gebruik maken van speciaal onderwijs. In veel gevallen betekent dat maatwerk voor de betrokken leerlingen, zowel wat betreft onderwijs als zorgen hulpaanbod (bijv. vervoer en voorzieningen). De gemeente dient met de betrokken schoolbesturen in overleg te treden over de organisatie van passend onderwijs. D66 vindt dat kinderen nooit de dupe mogen worden van de overgangsfase waarin taken vanuit de landelijke en provinciale overheid naar de gemeente worden overgeheveld. De gemeente dient derhalve tijdig in overleg te treden met scholen en zorgaanbieders voor de continuïteit van het zorgaanbod. D66 wenst heldere en toetsbare afspraken met betrekking tot de samenwerking (aanbod, toegankelijkheid en kwaliteit) tussen de gemeente en het onderwijs met betrekking op passend onderwijs. D66 wil dat de gemeente een meldpunt inricht voor informatie en klachten met betrekking tot passend onderwijs op scholen in onze gemeente. Ouders zijn belangrijke deelnemers in het ontwikkelen van beleid voor de ontwikkeling van hun kinderen. D66 pleit voor een medezeggenschapsraad met meer bevoegdheden. D66 wil in overleg met schoolbesturen ouders intensief betrekken bij het beleid van de school en de Medezeggenschapsraad en wil de raad alvast verregaande bevoegdheden (instemmingsrecht) geven met betrekking tot de schoolbegroting. De kwaliteit van het onderwijs wordt in hoge mate bepaald door de leerkracht. D66 wil meer investeren in onderwijs en is tegen de dreigende inkrimping van het aantal docenten waar juist passend onderwijs als extra taak is toegevoegd. D66 wil dat docenten zich maximaal kunnen richten op het geven van goed onderwijs en veel minder tijd hoeven te besteden aan administratieve en coördinerende taken. D66 verwacht dat de gemeente het onderwijs helpt de administratieve werkdruk te verlagen voor zowel het management maar zeker ook voor onderwijsgevend personeel. Volgens D66 kan passend onderwijs profiteren van ICT en kan de gemeente het overleg met het onderwijs initiëren en faciliteren om te bepalen waar investeringen in de gemeente Hollands Kroon voor passend onderwijs nuttig en nodig zijn. Een middel hiertoe zou een Schooloverstijgend Onderwijs Overleg Orgaan kunnen zijn. 14

15 D66 wil dat de door de overheid ter beschikking gestelde budgetten volledig ten goede komen aan het primaire onderwijsproces. D66 wil dat daartoe deze middelen worden verantwoord middels kengetallen waarin de trendmatige ontwikkeling wordt aangegeven en waaruit duidelijk wordt hoe de scholen in Hollands Kroon zich wat dit betreft verhouden tot de andere openbare scholen in Nederland. Onderwijs betekent voor D66 een leven lang leren. Daarmee blijven mensen zichzelf ontwikkelen. Het is een belangrijke voorwaarde om burgers betrokken te houden bij werk en samenleving en het kan de zelfredzaamheid van burgers vergroten. D66 wil de aansluiting van onderwijs met de lokale arbeidsmarkt een belangrijke plek geven in het overleg met de werkgevers in de gemeente Hollands Kroon. Dat overleg resulteert minstens in een helder overzicht van de opleidingsbehoefte in Hollands Kroon. D66 verwacht van de gemeente initiatieven om het opleidingsaanbod binnen en buiten de gemeentegrenzen van Hollands Kroon te versterken, maar ook de communicatie over opleidingsmogelijkheden te faciliteren. In de verkenning naar de scholingsbehoefte dient volgens D66 nadrukkelijk de scholingsbehoefte van buitenlandse werknemers te worden meegenomen. 15

16 7 Wonen en Ruimtelijke Ordening D66 staat voor een ruimtelijke ontwikkeling die past in de tradities van dit gebied: een ruimtelijk gebied, waar mensen zich in vrijheid moeten kunnen ontwikkelen. In tegenstelling tot het Provinciaal Bestuur beschouwt D66 het gebied van Hollands Kroon niet als een krimpregio. D66 zet in op het blijvend versterken van de vier grote kernen. Deze blijven hierdoor economisch aantrekkelijk voor bedrijven, organisaties en aanbieders van voorzieningen en kunnen daardoor hun regiofunctie voor omringende dorpen goed blijven vervullen. D66 is voorstander van het stimuleren van (collectieve) particuliere bouwinitiatieven. De meer uitgebreide woningbouw moet geconcentreerd worden in de hoofdkernen. D66 pleit voor het stimuleren van nieuwe bestemmingen (wonen, zorg) voor voormalige (agrarische) panden. Daarom vindt D66 dat de gemeente ruim baan moet maken voor initiatieven in het kader van de ruimte voor ruimte regeling. Daarnaast moet de gemeente onderzoeken hoe zij ruimte kan bieden in haar beleid waar het bouwaanvragen in het kader van mantelzorg en de zogenoemde kangoeroewoningen betreft. Schaalvergroting in de agrarische sector moet naar de mening van D66 mogelijk zijn maar niet onbeperkt en alleen in combinatie met investeringen in duurzame ontwikkelingen. D66 ondersteunt initiatieven om bedrijfsclusters te ontwikkelen die van elkaars kennis, producten en ook afvalstromen kunnen profiteren. Dat leidt tot sterkere bedrijven en positieve effecten op energiegebruik en milieu. Wel moet nauwlettend worden toegezien op de mogelijke gevolgen van deze schaalvergroting op gebied van de gezondheid. Gegeven dat de agrarische sector in Hollands Kroon veel werkgelegenheid creëert is er ook sprake van een grote groep seizoenarbeiders in de gemeente. D66 onderkent het grote belang van deze groep seizoenarbeiders voor de continuïteit van de bedrijven in deze sector. De huisvesting van seizoenarbeiders dient als vanzelfsprekend te voldoen aan de relevante wet en regelgeving. D66 vindt dat er voor deze seizoenarbeiders naast goede huisvesting ook de nodige voorzieningen beschikbaar zijn. D66 vindt dat de gemeente en de werkgevers zich moeten inzetten om de seizoenarbeiders nog beter te laten integreren en hen meer te betrekken bij onze samenleving. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het verzorgen van onderwijsfaciliteiten, gemeentenieuws en informatie in de eigen talen van deze groep. D66 vindt dat de gemeente niet zelfstandig moet investeren in gronden. Met het bestemmingsplan kan de gemeente sturing geven aan ontwikkelingen. Voor de gemeentelijke grondpolitiek is D66 dan ook voorstander van het huidige beleid van het faciliterende grondbedrijf. Door tegenvallende economische ontwikkelingen de afgelopen jaren is er een overschot ontstaan aan nog beschikbare bedrijfsterreinen in Noord Holland Noord. D66 vindt dat gemeentes in Noord Holland Noord in samenspraak met provinciale overheid in overleg moeten treden, om af te stemmen hoe zij dit probleem kunnen oplossen in intergemeentelijk verband, om zo braakliggende terreinen tegen te gaan. 16

17 8 Veiligheid en Handhaving De kop van Noord Holland is in vergelijking met het zuidelijke deel van de provincie een relatief veilig gebied. Dit betekent echter niet dat we stil kunnen blijven zitten. D66 Hollands Kroon wil de beschikbare middelen op een goede manier inzetten en vraagt ook verantwoordelijkheid van de inwoners op dit gebied. Openbare veiligheid is een thema waarbij D66 nadrukkelijk de inwoners wil betrekken en hen aanspreken op hun eigen verantwoordelijkheid. Hierbij wil D66 vooral sterk inzetten op gemeenschapszin en onderlinge verbinding. Dit doet D66 door actief projecten en 'evenementen' in de wijk te ondersteunen. Denk hierbij onder meer aan de inzet op gebied van jongerenwerk. Daarnaast vindt D66 dat de gemeente samen met partners zoals politie en de Veiligheidsregio de discussie aan moet gaan over de speerpunten daar waar het de sociale veiligheid betreft. D66 vindt het van groot belang dat de gemeente invloed blijft houden op gezamenlijke initiatieven zoals de Veiligheidsregio. Deze invloed moet tot uitdrukking worden gebracht doordat de gemeente voldoende inspraak behoudt ten aanzien het bepalen van de speerpunten en voldoende ruimte behoudt ten aanzien van de controle van kwaliteit en financiën. Politie Het beleid en inzet van de lokale politie is in regie van de driehoek van burgemeester, korpschef en officier van justitie. D66 Hollands Kroon vindt dat de burgemeester van Hollands Kroon in moet zetten op een bereikbare en zoveel mogelijk zichtbare wijkagent voor alle gebieden in Hollands Kroon. Voor D66 verdient de aanpak van veelplegers een zeer hoge prioriteit voor wat betreft de inzet van de politie. 9 Openbare Ruimte en Groen De openbare ruimte is van ons allemaal. We komen er elke dag. Het is dan ook van belang dat we ons hier prettig in voelen en er graag willen verblijven. Het karakter van de openbare ruimte wordt bepaald door de sfeer, de leefbaarheid en de mogelijkheden voor ontmoeting en gebruik. Het is bij uitstek een sociaal fenomeen waarin de mens centraal staat. D66 Hollands Kroon streeft ernaar dat de inrichting van de openbare ruimte en de kwaliteit van het onderhoud samen met de bewoners worden bepaald. In het beheer van de openbare ruimte is D66 op zoek naar regie en samenwerking. Regie op werkzaamheden die beter en goedkoper door anderen uitgevoerd kunnen worden. Samenwerking willen wij met partijen die onze maatschappelijke partner zijn. Zoals het sociale werkvoorzieningschap Noorderkwartier. Samen staan we sterker en daarmee geeft ook de gemeente zijn gemeenschap haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ook is D66 voorstander van zelfbeheer door burgers. De gemeente moet goede initiatieven van burgers voor zelfbeheer van openbare ruimte en groen faciliteren. 17

18 10 Verkeer en Vervoer Voor bereikbaarheid tussen de kernen onderling van Hollands Kroon en de bereikbaarheid van omliggende steden en kernen zijn goede wegen en diverse vormen van slim vervoer van groot belang. D66 bepleit kwalitatief goede wegen binnen en buiten de bebouwde kom. De gemeente dient daarvoor voldoende middelen beschikbaar te stellen. Omdat het onderhoud van deze wegen enorm drukt op de begroting dient de gemeente prioriteit te leggen bij de hoofdwegen. Wegen waar minder gebruik van wordt gemaakt dienen ad hoc te worden onderhouden zodoende dat calamiteiten worden voorkomen. Waar zwaar verkeer (met een hoge frequentie) zorgt voor verkeersonveiligheid of vernieling van het wegdek zal de gemeente moeten zorg dragen voor een verkeerscirculatieplan. Deze verkeerscirculatieplannen zullen waar nodig ook moeten worden ingezet om het zware verkeer in dorpskernen te weren, zoals bijvoorbeeld op het Hoefje in Nieuwe Niedorp en de Terpweg in Wieringerwerf. D66 bepleit ook het vergroten van de verkeersveiligheid rondom scholen. D66 vindt het belangrijk dat schooldirecties, medezeggenschapsraden, buurtbewoners en ouderverenigingen hierbij worden betrokken. Als uitwerking van de provinciale plannen maakt D66 zich sterk voor veilige fietsroutes voor de schoolgaande jeugd. Gezien de mogelijke concentratie van voorzieningen streven wij naar compensatie in de vorm van goed en slim vervoer. D66 Hollands Kroon zet zich in voor frequent, efficiënt en bereikbaar openbaar vervoer zowel naar de omliggende steden, als tussen de kernen van Hollands Kroon. D66 spant zich in de 'stamlijnen' in stand te houden. Voor wat betreft de zogenaamde buurtbus, belbus, seniorenbus en OV taxi etc. gaat D66 ervan uit dat dit vooral door vrijwilligers ondersteund wordt. Daar waar dit niet uitvoerbaar is stelt D66 zich positief op t.a.v. aanvraag van noodzakelijke subsidies. 18

19 11 Bestuur en Burger De gemeente krijgt steeds meer taken Hierdoor is de gemeente genoodzaakt kritisch te kijken naar haar huidige en toekomstige takenpakket. D66 vindt dat de gemeente haar dienstverlening excellent moet vervullen, waarbij ook de digitale mogelijkheden benut dienen te worden. Steeds meer taken die voorheen de verantwoordelijkheid waren van het landelijke en provinciale bestuur komen nu of in de nabije toekomst onder de verantwoordelijkheid van de gemeente te vallen. Daarbij komt er relatief steeds minder budget beschikbaar om dit te realiseren. D66 vindt dat de gemeente daarom genoodzaakt is kritisch te kijken naar haar taken en zich in bepaalde gevallen waar mogelijk zal moeten terugtrekken om andere taken goed te kunnen verzorgen. Er zal dus ook meer worden verwacht van de burgers zelf en van burgers onderling. Dit sluit aan bij het gedachtegoed van Eigen Kracht: laat de gemeente regisseren en kwaliteit controleren in plaats van uitvoeren. De gemeente zal hierbij moeten luisteren naar haar inwoners zodat duidelijk is waar de behoeften liggen. D66 gaat voor excellente dienstverlening van de gemeente via verschillende kanalen. Uitgangspunt hierbij is dat de overheid er is voor de burger. Daarbij willen we nastreven dat de dienstverlening van de gemeente mensgericht is, dat burgers hun zaken snel en zeker kunnen regelen, dat gegevens slechts eenmaal worden opgevraagd en vooral dat de gemeente transparant en aanspreekbaar is. Bij aanvragen van vergunningen en subsidies streeft D66 naar servicenormen die ruimschoots binnen de wettelijke termijnen vallen. Dienstverlening beperkt zich echter niet tot de balie van het gemeentehuis of een (digitaal) servicepunt. De digitale mogelijkheden dienen optimaal benut te worden. En waar noodzakelijk of dringend gewenst gaat de gemeente ook naar de burger toe onder het motto: 'wij zijn er graag voor u'. D66 vindt dat de gemeente op termijn moet streven naar een dusdanig goede digitale dienstverlening dat de servicepunten overbodig worden. Via de klantmonitor wordt met inbreng van de burger het functioneren van de gemeentelijke organisatie gemonitord. De raad dient inzage te krijgen in de resultaten van deze klantmonitor en extra aandacht te kunnen vragen van de gemeentelijke organisatie voor die elementen, die onderbelicht zijn of een onvoldoende scoren. Dorpsraden en de Jeugdraad worden door D66 gezien als een goed communicatiekanaal tussen inwoners en de gemeente. D66 wil gezien het beperkte democratische karakter van deze organen hun niet meer invloed of bevoegdheden geven dan op dit moment het geval is. D66 vindt dat de gemeente zeer voorzichtig dient om te gaan met nieuwe samenwerkingsverbanden. De doelmatigheid van dergelijke samenwerkingsverbanden dient overtuigend vast te staan. De doelmatigheid van bestaande en toekomstige samenwerkingsverbanden met de gemeente dient met regelmaat te worden getoetst. Wanneer een samenwerkingsverband niet langer doelmatig of niet afdoende effectief blijkt te zijn zal een dergelijk verband moeten worden beëindigd. 19

20 12 Kunst en Cultuur Kunst en cultuur zijn essentieel voor de Nederlandse samenleving. Zij dienen als bron van creativiteit en houden de samenleving een spiegel voor. Binnen Hollands Kroon is er veel kunst en cultuur die een bijdrage levert aan de inwoners. De afgelopen jaren is er een enorme kaalslag geweest binnen deze sector en tevens dreigt het onderaan de agenda te worden geplaatst. D66 begrijpt dat er moeilijke financiële keuzes moeten worden gemaakt, maar maakt zich ernstig zorgen over de ingezette koers. Cultuur is van ons allemaal en elk kind moet hier kennis mee kunnen maken. Daarom wil D66 aandacht voor cultuur op elke basisschool en het voortgezet onderwijs als vast onderdeel van het lesprogramma. Dit vraagt van de gemeente een actieve en informerende rol richting scholen. 13 Sport, Evenementen en Recreatie D66 vindt sport buitengewoon belangrijk en acht concentratie van aanbieders daarom onvermijdelijk om betaalbare, kwalitatief goede voorzieningen aan te kunnen bieden. Toerisme en recreatie is in onze gemeente vooral kleinschalig van opzet en dat is dan ook de unieke waarde. D66 Hollands Kroon ondersteunt lokale initiatieven om deze bedrijfstak te stimuleren. De gemeente heeft op recreatief gebied vooral potentie op watersportrecreatie, fiets- en wandelrecreatie, de Waddenzee en de bloembollen. Dit zijn allemaal aspecten die (dag)toeristen aantrekken. Daarnaast kent de gemeente een groot aantal evenementen met een regionale aantrekkingskracht. Ook deze evenementen wil D66 actief ondersteunen. 20