Badplank. Gezonder Zorgen. Mobiliteitsklasse. Omschrijving. Hulpmiddel bij zittend baden. en/of zittend douchen in het bad.

Transcriptie

1 Badplank A B Hulpmiddel bij zittend baden en/of zittend douchen in het bad. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Geschikt voor cliënten die zelfstandig (zittend) baden of douchen en problemen hebben bij het in en uit bad komen en niet (veilig) kunnen staan onder de douche/in bad. Douchen met een douchestoel heeft de voorkeur, maar als dat niet mogelijk of gewenst is kan dit een uitkomst bieden. De cliënt moet in staat zijn om zelfstandig de plank te gebruiken (goede rompstabiliteit, goede armfunctie), zelfstandig te baden en moet in staat zijn de benen over de rand in bad te brengen. Wanneer de cliënt niet in staat is zelfstandig de plank te gebruiken, mag alleen zeer lichte begeleiding geboden worden. Wanneer dit niet voldoende is, moet een bad- of tillift of een douchestoel gebruikt worden om in bad te komen. Een badlift is een bijzonder soort tillift. Ze kunnen zeer eenvoudig zijn en op waterdruk werken, (zie uitgave CAT Een Tillift Thuis ). Behalve de transfer in en uit bad blijft ook de eis van zelfstandig kunnen baden van belang. Bij assistentie aan iemand die in een laag bad ligt worden immers normen voor fysieke belasting bij de zorgverlener overschreden. Tips Gebruik van een badlift kan betekenen dat iets als inzepen en wassen op werkhoogte gedaan kan worden, waarna iemand verder zelf in bad kan gaan door de badlift te laten dalen. Dit is dan een nuancering op de eis tot zelfstandig kunnen baden. Dit wordt echter niet vaak gedaan omdat het koud is voor de cliënt. Badliften staan niet op de uitleenlijst. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

2 Bedheffer/papegaai A B C D E Hulpmiddel om zich aan op te trekken en zich te verplaatsen in bed. (standaard, verstelbaar, verplaatsbaar) Indicatiestelling (medewerker uitleen) Geschikt voor cliënten die zich in bed willen verplaatsen, tot zit in bed en/of tot zit op de rand van het bed willen komen en daarvoor onvoldoende kracht hebben. Zij dienen wel over een goede arm- en handfunctie te beschikken. Voor de functies tot het tot zit komen op de rand van het bed en het omhoog verplaatsen in bed is een verstelbare en zwenkbare of verplaatsbare papegaai nodig. Een lichte vorm van assistentie door de zorgverlener is toegestaan, maar werkelijk steunen en/of tillen is niet conform de Praktijkregels. In die gevallen is een glijzeil, glijrol of roldeken (daarnaast) noodzakelijk (in combinatie met onrust- en bedhekken in verband met de veiligheid bij het gebruik van glijmateriaal). Ook een in meerdere delen verstelbaar hoog-laagbed is dan van belang. Tips Een papegaai op een statief kan meestal niet in combinatie met een tillift gebruikt worden. Bij reumapatiënten kan de kracht op de armen en handen te groot worden: soms is een papegaai voor hen onverstandig. Ook voor sommige cliënten met een CVA kan een papegaai onverstandig zijn. Vraag in die situaties advies. Papegaaien kunnen ook aan de muur of aan het plafond worden bevestigd. Ook kan een frame worden gemaakt boven het bed. De papegaai kan dan naar elke gewenste plek worden geschoven. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

3 Bed-/stoelverhogers (set van vier stuks) A B C A, B en deel C Hulpmiddelen voor verzorging op hoogte en/of het stimuleren van de zelfredzaamheid van de cliënt. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Bij beperkte zorg op bed en bij kraamzorg vormt dit een zinvol hulpmiddel om verzorging op hoogte op bed te bieden. Daarnaast kan een verhoogd bed of een verhoogde stoel de cliënt meer mogelijkheden tot zelfredzaamheid bieden. Wanneer er uitgebreidere zorg op bed gegeven moet worden en wanneer transfers nodig zijn binnen de grenzen van het bed (hogerop, zijwaarts etc.) is een hoog-laagbed noodzakelijk (zie uitleenlijst). Tips Zie ook matrasheffer. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

4 Draaischijf B Transferhulpmiddel om van zit naar zit te komen via stand (zit op bedrand, (rol)stoel, (toilet of douche)stoel naar elders en vice versa). Verpleegkundige indicatiestelling Tips De cliënt kan (met lichte steun) zelf staan en Er zijn veel soorten draaischijven. Ze draaien gaan staan, maar heeft (veel) moeite met het niet allemaal even soepel. Let daar goed op bij verplaatsen van zijn voeten. Cliënt moet over de aanschaf, anders belast je jezelf teveel en voldoende stabiliteit en sta-functie beschikken. wordt de handeling ook voor de cliënt onveilig. Er zijn ook draaiplatforms met een steuntje Wanneer een cliënt daadwerkelijk steun nodig eraan. Deze zijn minder handzaam, maar kunnen bij een goede indicatie ook zinvol zijn. heeft om tot stand te komen en/of te blijven staan is een verrijdbare sta- of loopbeugel of Laat een deskundige bepalen of deze bij de een tillift noodzakelijk. In die gevallen is dit cliënt past, anders kunnen er gevaarlijke hulpmiddel niet voldoende. situaties ontstaan. Door één voet op de schijf te zetten kan de Gebruik van dit hulpmiddel vergt een goede beweging worden ingezet. werktechniek. Een zorgvuldige instructie is daarom strikt noodzakelijk. op te zitten. Ze maken de transfer in de auto Er zijn ook draaischijven (veelal van stof) om Het hulpmiddel werkt niet goed op een zachte makkelijker (het draaien en het in de auto zetten van de benen). vloerbedekking. Laat een draaischijf nooit op de grond liggen: het kan dan een gevaarlijk obstakel worden. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

5 Hoog-laagbed met verstelbare rug, evt. met Fowlerpositie en evt. met voetverstelling A B C D E verstelbare rug: AB; + Fowlerpositie: A t/m C; + voetverstelling: A t/m E Het bevorderen van de zelfredzaamheid van de cliënt en/of het kunnen bieden van alle vormen van verzorging op bed. Verpleegkundige indicatiestelling van gebruiksbegrenzingen. Ook een in meerdere Een hoog-laagbed is nodig wanneer de cliënt langere tijd uitgebreide verzorging op bed nodig heeft veling om een goede zithouding te realiseren, om (vier) delen verstelbare bedbodem strekt tot aanbe- en/of wanneer de cliënt niet zonder hulp van een de zelfredzaamheid en beweeglijkheid te bevorderen en meerdere transfers te voorkomen doordat de zorgverlener uit of in bed kan komen en/of wanneer de cliënt gestimuleerd moet worden zichzelf cliënt minder snel onderuitzakt. Als de cliënt zelfstandig (evt. met hulpmiddelen) uit bed kan komen in bed te verplaatsen/bewegen en/of geassisteerde transfers op bed nodig zijn. Elektrische verstelbaarheid is aan te bevelen wanneer verzorging op worden uitgeleend. en er geen zorg op bed nodig is, hoeft er geen te bed nodig is, wanneer hulp nodig is bij transfers Bij beperkte verzorging op bed kan gebruik binnen het bed, vanuit bed naar elders of vice gemaakt worden van bedverhogers. versa en/of wanneer de zelfredzaamheid van de cliënt bevorderd moet worden. Tips Stel de bedhoogte goed in. De werkhoogte is niet alleen afhankelijk van je lengte, het is ook afhankelijk van wat je doet. Zet het bed bij taken die met verstelbare rug: A,B; met verstelbare rug en Fowlerpositie: precisie vereisen (bijvoorbeeld wondverzorging) A t/m C; iets hoger dan bijvoorbeeld bij een transfer. met verstelbare rug, Fowlerpositie en Zet regelmatig je knie in bed, je kunt dan dichter met voetverstelling: A t/m E. bij de cliënt komen, je beperkt de lastarm en de belasting van je rug is dan minder. Zet de voetensteun van het bed omhoog bij het Om volledige zelfredzaamheid van de cliënt te aantrekken van de steunkousen in liggende positie. bevorderen is elektrische verstelbaarheid noodzakelijk. Voor de zorgverlener is het elektrisch verstelbaar Er is een BedBoekje verschenen met meer tips over zijn van het bed sterk aan te bevelen uit oogpunt goed bedgebruik. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

6 Overtoiletstoel A B C A, B soms klein deel C Hulpmiddel dat over het toilet geplaatst wordt en het opstaan voor/na de toiletgang en/of het wassen/douchen van de cliënt vergemakkelijkt. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Hulpmiddel dat cliënten kan helpen die moeite hebben om op te staan van een laag toilet en/of toilet zonder armsteunen. Wanneer cliënten ook bij gebruik van dit hulpmiddel gewichtsontlastende hulp nodig hebben om op te staan of te blijven staan is een tillift of verrijdbare sta- of loopbeugel en/of douchetoiletstoel geïndiceerd. De grens wordt snel overtreden: men besluit nogal eens te laat om een zwaarder hulpmiddel in te zetten: goede voorlichting is dan ook belangrijk. Tips Een veel gebruikt hulpmiddel is de po- of toiletstoel. De postoel is vooral gemakkelijk wanneer de cliënt s nachts naar het toilet moet en/of wanneer de ruimte beperkt is in het toilet. Met een postoel hoeft de cliënt niet zover te lopen. Er is dan ook minder kans op vallen. Vooral s nachts zijn de spieren stijf, kan de coördinatie soms minder en zijn sommige cliënten duizelig. Voor toiletgebruik is het noodzakelijk dat de stoel over de closetpot gereden kan worden. Alhoewel de meeste modellen een mogelijkheid hebben om een po te plaatsen onder de zitting. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

7 Speciale of extra slings of banden voor tilliften toiletsling, amputatiesling, netsling C D E Gezonder Hulpmiddel om in combinatie met een actieve, passieve of plafond-tillift cliënten te verplaatsen als de standaardsling niet voldoet of het aantal slings niet voldoende is. Verpleegkundige indicatiestelling Wanneer de cliënt in verband met afwijkende lichaamsmaten (bijvoorbeeld na een beenamputatie) niet veilig met de standaardmaten van de slings getild kan worden. Wanneer de hygiëne vereist dat slings frequent gewassen moeten worden en om te voorkomen dat de tillift om die reden niet gebruikt kan worden. Wanneer de sling onder de cliënt blijft na de transfer om extra belasting voor cliënt en zorgverlener te voorkomen. Wanneer er in de sling gedoucht of gebaad wordt. Wanneer gebruik bij de toiletgang (vrijlaten van broekdeel ) een speciale of extra veilige sling vereist. Wanneer het aanleggen van een sling moeilijk is door combinatie van lichaam en zitkuip/ortheses. Wanneer in een actieve lift de sling stevig vast moet zitten om uitglippen te voorkomen. Zie ook apart blad Tilliften. Wanneer het aanbrengen en weghalen van de slings te zwaar is (te belastend voor polsen en handen) zal naar andere oplossingen gezocht moeten worden. Hiervoor zijn geen vaste gebruiksbegrenzingen te formuleren. Dit ligt deels aan de werktechniek en deels aan het materiaal waarvan de slings gemaakt zijn. Bij metingen zijn grote verschillen gevonden. Dit vormt dus een belangrijk aandachtspunt bij het gebruik van slings. Tip De slings van tilliften vormen een van de belangrijkste onderdelen van een tillift voor veiligheid van cliënten en zorgverleners. Ze vormen immers de verbinding met de cliënt. Als er daar iets niet goed zit kan dat vergaande gevolgen hebben. Controleer altijd de lussen of clips, controleer de sling op slijtage en grijp bij twijfel altijd in (Zie ook brochure CAT Een Tillift Thuis ). Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

8 Kledingaanpassingen A B C D E Kledingaanpassingen. Hulp en begeleiding bieden bij het aan- en uitkleden van cliënten kan een zware belasting betekenen voor zowel de zorgverlener als de cliënt. Je kunt daar veel aan doen met een goede werktechniek (zie PreGO! Catalogus tip 76). Ook zijn er steeds meer mogelijkheden om met kledingaanpassingen te werken. Goed aangepaste kleding kan zeer veel belasting beperken. In de praktijk blijkt de drempel om kleding van de cliënt aan te passen om emotionele redenen vaak hoog. De zichtbaarheid van de aanpassingen speelt daarbij een grote rol. Er zijn speciale bedrijven die zowel speciale collecties hebben als in staat zijn om bestaande kleding aan te passen op een manier die voor leken niet zichtbaar is. Voor zowel mannen als vrouwen zijn er veel mogelijkheden. Je kunt dan denken aan rokken die volledig deelbaar zijn en voor rolstoelcliënten aan de achterzijde die al dan niet sluiten. Ook rokken die los te koppelen zijn van het bovendeel van een jurk zijn mogelijk. Voor het bovenste deel zijn er volledig te scheiden voor- en achterpanden. Voor cliënten die veel kwijlen of morsen bij het eten kan dat zelfs betekenen dat er meerdere voorpanden voor een jurk zijn, zodat niet steeds de hele jurk in de was hoeft. Voor broeken zijn er ook aanpassingen, die zelfs het wisselen van incontinentiemateriaal eenvoudig maken. Colbertjes en dergelijke zijn eveneens onzichtbaar aan te passen. Voor cliënten waarbij de belasting van aan- en uitkleden te zwaar wordt, zou eigenlijk altijd naar deze mogelijkheid gekeken moeten worden. Tips Je kunt je oriënteren bij deze bedrijven door een demonstratie bij te wonen, een video te zien of ze in concrete situaties om advies te vragen. Via PDL en via een ergotherapeut kan je aan adressen komen. Dit hulpmiddel staat niet op de AWBZ Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen Momenteel vindt nader onderzoek plaats in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

9 Washandjes/doekjes A B C D E Er zijn tegenwoordig wasdoekjes en washandjes die het wassen met water en zeep uit waskommen kunnen vervangen. Ze zijn geïmpregneerd met een speciale vloeistof. Ook hoeft er minder te worden afgedroogd. Vooral voor de bij veel cliënten noodzakelijke wasbeurt op bed kan dit een oplossing betekenen. Het wassen op bed kan zwaar zijn en voor de cliënt belastend. De doekjes beperken de fysieke belasting van zorgverleners sterk. Er hoeft minder met water gesjouwd te worden, er zijn minder handelingen nodig, de wasbeurt duurt zodoende minder lang en de cliënt hoeft minder vaak en lang geschoven, gedraaid en verplaatst te worden. Op het gebied van hygiëne zouden de doekjes voldoen. Wel wordt aangegeven dat dit een behoorlijke cultuuromslag kan betekenen: goede voorlichting en instructie zijn nodig aan zowel zorgverleners als cliënten. Daarnaast moeten er duidelijke afspraken gemaakt worden over de situaties waarin de doekjes wel en niet gebruikt mogen worden. Tips Er zijn verschillende vormen op de markt: doekjes en washandjes. De washandjes worden veelal makkelijker in het gebruik gevonden, maar dat kan ook een kwestie van gewoonte zijn. Meer informatie in het artikel De waskom op retour, M. Enzlin, Verpleegkunde Nieuws nr. 17, Dit hulpmiddel staat niet op de AWBZ Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen Er vindt momenteel verder onderzoek plaats in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

10 Verbindhulp A B C D E Klein, opvouwbaar stoeltje/krukje waarop het been of de arm gelegd kan worden. Het verbinden of verzorgen van de voet kan een lastig karwei zijn. Eigenlijk moet daarbij het been steeds omhoog worden gehouden. Niet alle cliënten kunnen dat. In dat geval moet de zorgverlener het been omhoog houden en tegelijk verbinden. Dat is te zwaar en volgens de Praktijkregels zou dan een hulpmiddel nodig zijn. De verbindhulp kan dan een oplossing zijn. De verbindhulp is een klein, opvouwbaar stoeltje/krukje waarop het been of de arm gelegd kan worden. Het is een klein hulpmiddel dat de duur van die handeling verkort en de handeling aanzienlijk kan verlichten. Dit hulpmiddel staat niet op de AWBZ Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

11 Elektrische steunkousuittrekker A B C Hulpmiddel om zelfstandig therapeutische elastische kousen uit te trekken met behulp van een elektromotor. Dit is een nieuw hulpmiddel dat recent is ontwikkeld. Voorlopige verpleegkundige indicatiestelling Wanneer de cliënt in staat is om zelfstandig stabiel en stevig te zitten, de knop van het hulpmiddel zelfstandig te verbinden aan de kous en over een redelijk tot goede coördinatie beschikt is dit een geschikt hulpmiddel dat kan leiden tot zelfstandig gebruik, het ondervangen van een zorgvraag en zodoende afname van fysieke belasting voor de zorgverlener. Het is ook voor cliënten met één goed functionerende arm mogelijk om van dit hulpmiddel gebruik te maken. Wel zal de cliënt zijn been enigszins naar voren moeten kunnen strekken. Voor de zorgverlener: geen. Wanneer assistentie nodig is bij het aanbrengen van de knop moet voorkomen worden dat er langdurig gebukt of gehurkt wordt. Voor de cliënt: zie beperkingen genoemd bij de verpleegkundige indicatiestelling. Verder is een goede instructie noodzakelijk en is er enige handigheid nodig. De cliënt moet dus de kans krijgen om aan het apparaat te wennen. Ga ook daadwerkelijk na of de cliënt de handeling goed beheerst en begrijpt, alvorens je de cliënt het apparaat zelfstandig en zonder toezicht laat gebruiken. De maximumkracht waarmee het apparaat trekt is instelbaar. Ga na of deze kracht niet te hoog is ingesteld/ligt voor de betreffende cliënt en zijn of haar kousen. Het uitzoeken van een goede en veilige plek in huis met een stevige stoel met bij voorkeur armleuningen en niet te gladde vloerbedekking is eveneens belangrijk. Laat de cliënt met het koordje van de handbediening ook de knop oppakken. Dat voorkomt diep bukken en mogelijk vallen. Om valpartijen te voorkomen moet erop gelet worden dat de band met de knop en de bediening niet op de vloer slingeren. Tip Het werkt het makkelijkst om de knop goed aan de achterzijde van de kuit te bevestigen. Steunkous aan- en uittrekkers staan niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen Via de Regeling Hulpmiddelen is sinds 1/1/2004 vergoeding mogelijk, maar niet vanzelfsprekend (zie ook

12 Verrijdbare staen loopbeugels B C B en klein deel van C Hulpmiddel om het zelfstandig opstaan en verplaatsen beter mogelijk te maken. Cliënt moet over voldoende stabiliteit en sta-functie beschikken. Tevens werkt dit hulpmiddel als ondersteuning voor de zorgverlening (transfers). Voor het verrijden blijft hulp van derden nodig. Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddel voor cliënten die moeite hebben om tot stand te komen en te lopen, maar wel vrijwel zelfstandig kunnen (gaan) staan door zich op te trekken aan de beugel. Het hulpmiddel kan gebruikt worden voor transfers van zit naar zit of van zit naar staand, voor toiletbezoek en/of voor het wassen van de genitaal- en anaalstreek van de cliënt. Wanneer de cliënt ook met dit hulpmiddel hulp nodig heeft om tot stand te komen is meestal een tillift geïndiceerd. Het hulpmiddel werkt niet goed op zachte vloerbedekking. Wanneer de voeten en benen van de cliënt ook gewassen en/of verzorgd moeten worden is meestal een hoog-laagdouchestoel nodig. De combinatie van dit hulpmiddel met andere materialen zoals rolstoel en bedden is soms uitstekend, maar soms ook slecht (deze kan soms niet om een rolstoel heen), hetgeen leidt tot overbelasting van de zorgvrager en risico s voor de cliënt. Zorgvuldige indicatiestelling, instructie en controle is extra noodzakelijk. Tips De verrijdbare sta- en loopbeugel kan ook onder de douche worden gebruikt doordat de cliënt even kan gaan staan. Dit vergemakkelijkt de wasbeurt van onderen. Het zitje kan bij een aantal merken vervangen worden door een toiletbril. De cliënt kan zittend op de toiletbril boven het toilet gereden worden. Dat kan een paar transfers schelen. Zie ook Draaischijf op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

13 Toiletverhogers A B C A,B en soms C Hulpmiddel om het toilet te verhogen. Indicatiestelling medewerker uitleen Te gebruiken bij cliënten die moeite hebben om zelfstandig op een te laag toilet plaats te nemen en/of op te staan. Wanneer de cliënt veel hulp nodig heeft bij het opstaan en gaan zitten (C) is hiervoor ook een transferhulpmiddel noodzakelijk. Wanneer de cliënt een slechte rompbalans heeft of verzorging nodig heeft bij de toiletgang: denk dan ook aan een douche-toiletstoel, overtoiletstoel en/of zijsteunen op het toilet. Tips Meestal loopt de verhoging naar achteren iets op. Hierdoor wordt het opstaan makkelijker. De uiteindelijke hoogte waarop de cliënt komt te zitten, is bepalend voor het succes. Met de volgende formule kan de ideale hoogte van de closetpot berekend worden. Denk eraan dat te hoog ook niet goed is. De benen van de cliënt bungelen dan in de lucht. Ook kan de cliënt op een te hoge pot problemen krijgen met het ontlasten. Lengte van de cliënt = minimale hoogte zitting (cm) 3,5 Verhogers in hoefijzervorm kunnen voor bepaalde cliënten het zelf uitvoeren van de persoonlijke reiniging na de toiletgang mogelijk maken. Er zijn verhogers met een uitsparing aan het voorste deel van de linker- of de rechterkant. Deze is speciaal bedoeld voor mensen met een heupprobleem of artritis. Ze zijn niet allemaal even eenvoudig schoon te maken, let hier dus op bij de aanschaf. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

14 Douche(toilet)stoel Gezonder B C D E (afhankelijk van keuze type stoel of brancard, soms ook E) Hulpmiddel bij het zelfstandig douchen en/of toiletgang en/of om een cliënt op Wanneer de cliënt onvoldoende rompbalans de juiste werkhoogte te kunnen douchen, heeft zijn zijleuningen noodzakelijk en is alleen een zitting (of douchezitje ) onvoldoende. wassen en verzorgen. Wanneer de douchestoel in combinatie met een zijwaartse transfer moet worden gebruikt (bijvoorbeeld zijwaarts vanuit de rolstoel) is het noodzakelijk dat de leuningen opklapbaar of uitneembaar zijn. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Wanneer de genitaal en/of anaalstreek gewassen Voor cliënten die zittend of liggend moeten moet worden en/of wanneer incontinentiemateriaal of een catheter gewisseld moet worden bij douchen. Wanneer de cliënt zelfstandig of met hulpmiddelen tot stand kan komen voor het wassen met kantelbare en verstelbare zitpositie in com- een passieve cliënt is een hoog-laagdouchestoel en zelf zijn voeten en benen kan wassen is de binatie met een gatzitting aan te bevelen (niet hoog-laag verstelbaarheid niet noodzakelijk. in uitleenlijst opgenomen). De combinatie van douche- en toiletstoel in 1 Wanneer de douchestoel verplaatst moet worden hulpmiddel is meestal handig, maar vooral zinvol wanneer de cliënt zowel wil douchen als wielen makkelijker zijn dan kleinere (voor het is verrijdbaarheid noodzakelijk, waarbij grotere naar het toilet wil en het gebruik van een (extra) rijden over richels e.d.). losse douche- of toiletstoel te belastend is of Wanneer langdurig beenverzorging geboden qua ruimte onmogelijk is. moet worden in de stoel kan een (extra) beensteun een betere werkhouding en meer comfort Wanneer er kortdurende wondverzorging nodig is aan de voeten of benen, kan een laag werkstoeltje ook prima zijn en soms een hoog-laag zorg op een in hoogte verstelbaar bed (even- bieden. Eventueel kan uitgeweken worden naar douchestoel overbodig maken. tueel met wondverzorgingssteuntje). Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen De lijst kent de keuzemogelijkheid standaard, hoog-laag verstelbaar, met (opklapbare of uitneembare) zijleuningen, verrijdbaar.

15 Douchestoel met kanteloptie (zie douchestoel) B C D E B t/m deel E Hulpmiddel om een cliënt op de juiste werkhoogte te kunnen douchen, wassen en verzorgen. Verpleegkundige indicatiestelling Voor cliënten die zittend en/of deels liggend moeten douchen of verzorgd moeten worden. Wanneer de genitaal-anaalstreek gewassen moet worden en/of wanneer incontinentiemateriaal of een catheter gewisseld moet worden is een hoog-laagdouchestoel met kantelbare en verstelbare zitpositie aan te bevelen in combinatie met een gatzitting. Wanneer de douchestoel verplaatst moet worden is verrijdbaarheid noodzakelijk, waarbij grotere wielen makkelijker zijn dan kleinere (over richels rijden e.d.). Wanneer langdurig beenverzorging geboden moet worden in de stoel kan een (extra) beensteun een betere werkhouding en meer comfort bieden. Eventueel kan uitgeweken worden naar zorg op een in hoogte verstelbaar bed (eventueel met wondverzorgingssteuntje). De stoel kan over het toilet gebruikt worden of met een losse steekvoorziening los van het toilet, zonodig in een andere ruimte dan het toilet. Deze steek of po moet eenvoudig en licht te verwijderen zijn en schoon te maken zijn. Tips De volgorde waarin je de handelingen uitvoert kan veel uitmaken voor je fysieke belasting en de tijd die het je kost om de cliënt te begeleiden. Vraag daarom een goede instructie en denk goed na over de volgorde van aan- en uitkleden (boven-, onderlichaam, incontinentiemateriaal etc.), wassen en wondverzorging. Niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

16 Matrasheffer A B C D E A, B, deels C C, D en E mits er geen transfers op bed noodzakelijk zijn Hulpmiddel om verzorging op bed op een goede werkhoogte te bieden. Bij voorzienbaar kortdurende zorg, bij zorg waarbij geen geassisteerde transfers op bed nodig zijn en bij kraamzorg vormt dit een zinvol hulpmiddel om verzorging op hoogte op bed te bieden. Daarnaast kan het de cliënt meer mogelijkheden tot zelfredzaamheid bieden om vanuit bed op te staan. De matrasheffer bestaat uit een luchtmatras, die onder de bestaande matras in het eigen bed van de cliënt wordt gelegd. Verder is er een pompunit, waarmee de vier lagen van de matras één voor één kunnen worden opgeblazen. Zodoende komt de cliënt op een goede werkhoogte voor de zorgverlener. Verpleegkundige indicatiestelling Wanneer er zorg en/of (gespecialiseerde) verpleging op bed nodig is mits daarvoor of daarbij geen geassisteerde transfers of bewegingen nodig zijn, waarbij meer dan zeer lichte hulp is vereist. De hoogteinstelling kan de cliënt ook helpen bij het opstaan vanuit bed. Zodra de bovengenoemde geassisteerde transfers/ bewegingen op bed noodzakelijk zijn, vervalt de indicatiestelling. De luchtlagen van het matras bieden vier werkhoogten: dit is een behoorlijke variatie die voor de meeste zorgverleners voldoende zal zijn, maar het is geen traploze instelling zoals een elektrisch hoog-laagbed die biedt. Tips De matrasheffer is licht om te plaatsen bij de cliënt. Hij kan in twee tassen vervoerd worden: één voor het matras en de slangen en één voor de pompunit. De installatie bij de cliënt thuis is eenvoudig. Het bed hoeft niet verplaatst of opgetild te worden en de cliënt kan zijn eigen matras blijven gebruiken. In tegenstelling tot een hydraulisch verstelbaar bed kan de cliënt dit bed zelf bedienen. Dit is een nieuw hulpmiddel. Het staat als keuzemogelijkheid op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

17 Drempelhulpen A B C D E Materiaal om hoogteverschillen, drempels e.d. te overbruggen op zodanige wijze dat er veilig met grotere hulpmiddelen en werkmaterialen gereden kan worden. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Tips Wanneer er problemen zijn met het verrijden van Denk ook aan dit soort hulpmiddelen wanneer grotere hulpmiddelen, rolstoelen en werkmaterialen en aanpassingen, zoals het verwijderen er zijn ook lichte en eenvoudig te monteren een cliënt bijvoorbeeld op vakantie wil gaan: van drempels, niet mogelijk zijn, en/of gezien soorten. de periode waarvoor het nodig is (voorzienbaar Deze materialen zijn soms ook buiten te gebruiken, waardoor ook daar, al dan niet tijdelijk in kortdurend of ter overbrugging) niet kostenefficiënt zijn. afwachting van definitieve voorzieningen, meer mogelijkheden voor de cliënt aanwezig zullen zijn. Problemen zijn aanwezig wanneer de benodigde kracht voor het verrijden of manoeuvreren over de ondergrond toch nog meer dan 200 N (20 kg) vergt. In die situaties zullen er zodoende maatregelen genomen moeten worden om de benodigde kracht terug te dringen. Of dit het geval is, is desgewenst te meten met een eenvoudige trekveer of unster (hangweegschaal). Soms kan dan een elektrisch verrijdbare tillift zinvol zijn. Dat vergt een afzonderlijke indicatie. Zie de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

18 Patiëntentillift: passieve tillift C D E deels C en D en E Transferhulpmiddel voor transfers vanuit bed, (rol)stoel, toilet e.d. naar elders of vice versa (met standaardsling). Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddel dat noodzakelijk is voor de transfer van cliënten die geen of een beperkte sta-functie hebben en/of niet in staat zijn om zonder gewichtsontlastende hulp op te staan of weer te gaan zitten en/of niet in staat zijn zelfstandig met gebruik van een glijplank en eventueel zwenkbare papegaai van (rol)stoel naar bed of toilet over te schuiven en meer wegen dan 25 kg. Passieve tilliften tillen iemand helemaal voetje van de vloer. Ze moeten gebruikt worden bij cliënten die zichzelf nauwelijks of niet meer kunnen verplaatsen of een te beperkte sta-functie hebben voor een actieve tillift (zie aldaar). NB: Zie ook apart blad over Tilliften. Een elektrische bediening van de tillift (hooglaag) heeft de voorkeur voor zowel de cliënt als de zorgverlener. Datzelfde geldt voor een elektrisch bedienbaar kanteljuk. Voor zeer zware (>130 kg) cliënten zijn speciale heavy duty tilliften noodzakelijk en mogelijk. Daarnaast moet de tillift goed te manoeuvreren zijn omdat de zorgverlener anders te zwaar belast kan worden in kleine ruimtes als douche en toilet. Zonodig zijn er ook elektrisch verrijdbare liften of plafondsystemen. In de brochure Een Tillift Thuis en in het werkpakket Zorg voor Thuiszorg vindt u de ruimtelijke vereisten voor het gebruik van tilliften. Zelfstandig gebruik van een tillift door de cliënt is in enkele situaties mogelijk, maar vereist specifiek maatwerk voor lift en slings, een zelfverrijdbare tillift en aanvullende training en instructie. Hiernaar vindt onderzoek plaats in opdracht van ZonMw. Tips Er zijn verschillende types tilliften die elk hun eigen mogelijkheden en beperkingen hebben (zie verder CAT/ZonMw brochure Een Tillift Thuis, de video daarover en de informatie in de Virtuele WegWijzer). De Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004 biedt bij tilliften de keuze uit verschillende types.

19 Patiëntentillift: actieve tillift C Transferhulpmiddel voor transfers vanuit bed, (rol)stoel, toilet e.d. naar elders of vice versa (van zit zit.) Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddel dat noodzakelijk is voor de transfer van cliënten die een beperkte sta-functie hebben en/of niet in staat zijn om zonder gewichtsontlastende hulp op te staan of weer te gaan zitten en/of niet in staat zijn zelfstandig met gebruik van een glijplank, eventueel zwenkbare papegaai van (rol)stoel naar bed of toilet over te schuiven en zwaarder wegen dan 25 kg. Actieve tilliften tillen iemand deels tot stand. Actieve tilliften zijn zeker niet voor iedereen geschikt. Belangrijk is dat iemand enigszins een stabiele romp heeft (een beetje kan zitten), kan steunen op minimaal 1 been, dat er geen grote problemen met het schoudergewricht zijn (zoals pijn of een dreigende ontwrichting), dat iemand begrijpt wat er van hem verwacht wordt en dat ook doet. Als hieraan niet voldaan wordt zal er voor een passieve lift gekozen moeten worden (zie aldaar). NB: zie apart blad over Tilliften. Een elektrische bediening van de tillift (hoog-laag) heeft de voorkeur voor zowel de cliënt als de zorgverlener. Daarnaast moet de tillift goed te manoeuvreren zijn omdat de zorgverlener anders te zwaar belast kan worden in kleine ruimtes zoals douche en toilet. Zonodig zijn er ook elektrisch verrijdbare liften of plafondliften. In de brochure Een Tillift Thuis en in het werkpakket Zorg voor Thuiszorg vindt u ruimtelijke richtlijnen voor het gebruik van tilliften. Actieve liften hebben als voordeel dat de onderrug en de benen van de cliënt vrij zijn. Ze zijn dus geschikt om iemand naar het toilet of de postoel te begeleiden. Het aan- en uitkleden (broek aantrekken), het wassen en het wisselen van incontinentie materiaal gaat hierdoor makkelijker. Tips Er zijn verschillende types tilliften die elk hun eigen mogelijkheden en beperkingen hebben (zie verder CAT/ZonMw brochure Een Tillift Thuis.) De Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004 biedt bij tilliften de keuze uit verschillende types slings voor tilliften en drempelhulpen.

20 Patiëntentillift: (demontabel) plafondsysteem C D E Transferhulpmiddel voor transfers vanuit bed, (rol)stoel, toilet e.d. naar elders of vice versa. Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddel dat noodzakelijk is voor de transfer van cliënten die een beperkte sta-functie hebben en/of niet in staat zijn om zonder gewichtsontlastende hulp op te staan of weer te gaan zitten en/of niet in staat zijn zelfstandig met gebruik van een glijplank, eventueel zwenkbare papegaai van (rol)stoel naar bed of toilet over te schuiven en zwaarder wegen dan 25 kg. Bij grote ruimtelijke en/of bouwkundige problemen kan ook een (tijdelijke) oplossing gevonden worden in de vorm van een (demontabel) plafondtilsysteem, waarbij de tillift niet over de vloer rijdt, maar waarbij de cliënt aan een cassette hangt die aan een demontabel railsysteem is bevestigd. Er kan dan toch in kleine ruimtes met een tillift gewerkt worden zonder dat ingrijpende bouwkundige aanpassingen noodzakelijk zijn. Wanneer de situatie permanent of langdurig is, zal naar definitieve voorzieningen/aanpassingen gezocht moeten worden. In de brochure Een Tillift Thuis en in het werkpakket Zorg voor Thuiszorg vindt u ruimtelijke richtlijnen voor het gebruik van tilliften en plafondsystemen. De meeste plafondsystemen bieden alleen de mogelijkheid om te passief tillen en niet om actief te tillen. Tips Met een plafondsysteem is zelfstandig gebruik door de cliënt soms mogelijk. Naar zelfstandig gebruik wordt momenteel onderzoek uitgevoerd in opdracht van ZonMw. Sommige plafondsystemen zijn ook geschikt als iemand erg zwaar is (bijvoorbeeld meer dan 190 kg). Er kunnen dan namelijk twee cassettes gebruikt worden, waardoor dubbele kracht geleverd kan worden. De meeste over de vloer verrijdbare liften halen dat niet. Bovendien wordt het dan ook te zwaar om iemand te verrijden. Dit hulpmiddel staat niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

21 Lig-, zit- en stabeugel B C B en soms C Hulpmiddel om tot zit in bed en tot stand naast het bed te komen. Een soort zwenkarm die boven de liggende cliënt hangt. De cliënt kan zich hieraan vasthouden. Daarna gaat de arm automatisch naar voren en draait langzaam het bed uit. Het hulpmiddel kan door de cliënt zelf worden bediend met de knoppen op de zwenkarm. Verpleegkundige indicatiestelling Om zelfstandig van een liggende positie naar een zittende positie te komen, bestaan er verschillende hulpmiddelen zoals de papegaai en een touwladdertje. Met deze hulpmiddelen kan de cliënt een deel van de beweging makkelijker maken. Dit hulpmiddel helpt de cliënt bij de hele beweging: vanaf de bedrand tot staan naast het bed. Ook kan het helpen op te staan als de cliënt (nog) voldoende sta-functie heeft. Tevens kan het voor cliënten een hulpmiddel zijn om zich op bed te verplaatsen: zowel hogerop als zijwaarts. De cliënt moet enige kracht in de armen hebben om zich vast te kunnen houden aan de arm. Actief optrekken is niet nodig. Rompbalans is wel noodzakelijk. Om de transfer zelf af te kunnen maken, moet de cliënt de benen zijwaarts kunnen verplaatsen. Wanneer er meer hulp nodig is, moet aan een tillift of vergelijkbaar hulpmiddel gedacht worden. Tips Een goed in meerdere delen verstelbaar elektrisch hoog-laagbed in combinatie met een papegaai en een goed bedhek kan middels het verstellen van het hoofdeinde van het bed een aantal functies van dit hulpmiddel uitvoeren. Er zijn situaties waarin dit hulpmiddel een meerwaarde boven zo n bed heeft. Dit hulpmiddel staat niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

22 Steunen en beugels A B C en Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddelen om beter op te gaan staan, te gaan zitten, steun te bieden en stabiel te blijven staan bij diverse ADL-handelingen zoals douchen, toiletgang en wassen. Tips de stap naar zelfstandigheid betekenen of minder belast zijn voor de zorgverlener. Steunen en beugels moeten aan de wand bevestigd worden. De geschikte hoogte is voor Je kunt ook tijdelijk de materialen verschuiven: iedere cliënt anders. Aangezien de precieze wanneer je de ruimte nodig hebt om goed te hoogte nogal belangrijk is en het belangrijk is kunnen werken. Dan schuif je het materiaal dat de steun of beugel goed hangt, is het verstandig hiervoor een ergotherapeut te raadple- toch iemand thuis volgens de Groene over de rail naar de zijkant. Je kunt dan soms gen. In de Thuiszorg is een consult van een Praktijkregels verzorging bieden. Een douchestoel die er anders niet in zou kunnen, kan er ergotherapeut voor moeilijke situaties meestal mogelijk, vaak op verwijzing van de huisarts. zo soms juist wel weer in. Een nadeel van de vaste beugels en steunen is Daarnaast kan het hulpmiddel ook heel eenvoudig verwijderd worden, zodat er ook dan dat ze moeilijk verplaatsbaar zijn. Er zijn flexibele systemen die aan een rail op de wand meer ruimte ontstaat. Dit kan grote voordelen bevestigd zijn. Daardoor kan er horizontaal en bieden en kosten besparen wanneer een cliënt verticaal geschoven worden met beugels en voor- of achteruit gaat, wanneer de ruimte erg steunen. Zo kunnen de steunen, beugels, maar krap is, nog niet goed is aangepast of wanneer zelfs ook douchezitjes en wastafels, verticaal, eenzelfde ruimte later voor een andere cliënt horizontaal en zelfs in beide richtingen geschikt gemaakt moet worden. verplaatst worden. Ook zijn er steunen die verplaatsbaar zijn en zich vacuüm zuigen aan Over dit onderwerp wordt een onderzoek van de muur. ZonMw uitgevoerd bij Amsterdam Thuiszorg en Een groot voordeel daarvan is dat je zeer precies de hoogte en afstand van zo n steun of beu- van dit onderdeel zijn deels beschikbaar. Fokus. Het project heet Klik Klak. De resultaten gel kunt instellen. Dat kan voor veel cliënten net Dit hulpmiddel staat niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

23 Steunkousenaantrekker A B C D E Hulpmiddelen voor het aan- en uittrekken van therapeutische elastische steunkousen (arm of been, kort of lang, gesloten of open teenstuk). Verpleegkundige indicatiestelling Tips Vanaf drukklasse 2 moet er altijd een hulpmiddel Het gebruik van het hulpmiddel ontlast de verzorgende én de cliënt. Als de cliënt voldoende ingezet worden om de kousen aan te trekken. -> Voor zelfstandig gebruik (mobiliteitsklasse A, B kracht heeft in de armen en vingers en lenig en soms C) is zorgvuldige instructie nodig. genoeg is om zich voorover naar de voeten te -> Cliënten in mobiliteitsklasse C, D en E hebben kunnen buigen, kan de cliënt met het hulpmiddel vaak zélf de steunkous aantrekken. altijd een zorgverlener nodig. Gebruik naast het hulpmiddel ook altijd huishoudhandschoenen bij het aan- of uittrekken Er moet altijd goed op de werkhouding gelet van de steunkous; dat maakt de grip beter worden om overbelasting te voorkomen, ook bij en meestal kan dan volstaan worden met gebruik van een hulpmiddel. wrijvende beweging in plaats van het trekken Het stoffen kousje dat soms bij de kous geleverd aan de kous. wordt is nadrukkelijk niet voldoende om gezond Er zijn twee varianten. De eerste is geschikt te kunnen werken. voor het aantrekken van steunkousen met een Het hulpmiddel slijt en zal tijdig vervangen open teenstuk. Daarnaast zijn er modellen ontwikkeld voor cliënten die steunkousen hebben moeten worden om overbelasting te voorkomen. Na drie tot zes maanden moet controle plaatsvinden. In 2004 komt er een nieuwe informatiemap over met een gesloten teenstuk. steunkousen. Deze vervangt de map Steun de Steunkous. Steunkous aan- en uittrekkers staan niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen Via de Regeling Hulpmiddelen is sinds 1/1/2003 vergoeding mogelijk, maar niet vanzelfsprekend (zie ook

24 Steunkousenuittrekker A B C D E Hulpmiddelen voor het uittrekken van therapeutische elastische steunkousen (arm of been, kort of lang, gesloten of open teenstuk). Verpleegkundige indicatiestelling Tips Vanaf drukklasse 2 moet er altijd een hulpmiddel Wanneer de cliënt gebruik maakt van een aantrekhulpmiddel om de steunkousen aan te trek- ingezet worden om de kousen uit te trekken. Voor zelfstandig gebruik (mobiliteitsklasse A, B ken, kan dit hulpmiddel eveneens gebruikt worden bij het uittrekken. en soms C) is zorgvuldige instructie nodig. Cliënten in mobiliteitsklasse C, D en E hebben Er zijn echter ook vele speciale hulpmiddelen altijd een zorgverlener nodig. voor het uittrekken. Meer achtergrond informatie over steunkousen Er moet altijd goed op de werkhouding gelet worden om overbelasting te voorkomen, ook bij Houd er rekening mee dat de technieken die in komt in 2004 beschikbaar. gebruik van een hulpmiddel. de map Steun de steunkous op de instructiekaarten en de plaatjes beschreven staan niet Het stoffen kousje dat soms bij de kous geleverd wordt is nadrukkelijk niet voldoende om gezond optimaal zijn. Deze map wordt daarom in 2004 te kunnen werken. vervangen door een nieuwe informatiemap. Het hulpmiddel slijt en zal tijdig vervangen moeten worden om overbelasting te voorkomen. Na Arbokenniscentrum voor Zorg en Welzijn Op de CD-rom Verplaatsing met Zorg, bij het drie tot zes maanden moet controle plaatsvinden. verkrijgbaar, wordt een voorbeeld gegeven van een minder belastende techniek. Steunkous aan- en uittrekkers staan niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen Via de Regeling Hulpmiddelen is sinds 1/1/2003 vergoeding mogelijk, maar niet vanzelfsprekend (zie ook

25 Werkkrukje van karton A B C D Zithulpmiddel om de rug te ontlasten bij de lager uit te voeren werkzaamheden. In de Thuiszorg wordt er zoveel mogelijk naar gestreefd om op een goede werkhoogte te werken. Het gebruik van een hoog-laagbed is een voorbeeld van een oplossing. Toch komen er werkzaamheden voor die lager gelegen zijn en moeilijk op hoogte te brengen zijn. Te denken valt aan korte periodes van wond- en voetverzorging, maar ook aan het schoonmaken van lage keukenkastjes. Soms kan je daardoor de inzet van een hoog-laagdouchestoel overbodig maken. De Praktijkregels geven aan dat knielen en hurken zoveel mogelijk moet worden voorkomen en in ieder geval niet langer dan 30 seconden aaneengesloten zou moeten duren. Een goede mogelijkheid is dan om met een werkkruk te werken. Er zijn allerlei krukken of werkstoelen. Met en zonder wieltjes, hoog-laag instelbaar, met een zadelzitting en met een gewone ronde zitting. Ze zijn uitermate nuttig en hebben elk een eigen toepassingsgebied. Wanneer je bijvoorbeeld langdurig iemand begeleidt bij het eten of drinken van speciale voeding, is een sta-steun met een zadelzitting zinvol. Voor echt dicht bij de grond gelegen activiteiten is er een ander hulpmiddel: een kartonnen krukje dat opvouwbaar is en zeer licht is om mee te nemen. Het kan goed gebruikt worden bij laag gelegen activiteiten. Nadat de periode van zorgverlening bij een cliënt is afgerond kan je het krukje weggooien. Het krukje is niet verrijdbaar: dat is niet erg als je taak zich tot één plek beperkt, maar kan wat lastig zijn als je steeds een eindje verder wilt schuiven (bijvoorbeeld met keukenkastjes). Het krukje mag niet nat worden want dan zakt het uiteindelijk in elkaar. Tip Voor het werken in natte ruimtes zijn er ook verrijdbare werkstoeltjes die wel tegen water kunnen en op een hoogte van bijv. 36 cm ingesteld kunnen worden. Dit hulpmiddel staat niet op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

26 Speciale glijdekens: bijv. de één-richting-slide en draai-slide A B C D A, B, C en soms D Transferhulpmiddel voor op een stoel (gebaseerd op de glij-eigenschappen van het materiaal). Verpleegkundige indicatiestellingen Eén-richting-slide: transferhulpmiddel om zelfstandig of vrijwel zelfstandig rechtop in de stoel te gaan zitten nadat de cliënt onderuit is gezakt. Het voorkomt vervolgens dat de cliënt opnieuw onderuit zakt. Draai-slide: hulpmiddel om een draai op een stoel te maken, bijvoorbeeld bij het in en uit de auto stappen. De cliënt moet zich af kunnen zetten met de voeten en stabiel kunnen zitten. De stoel waarop het hulpmiddel wordt gebruikt moet goede armleuningen hebben. De hulpmiddelen mogen niet gebruikt worden voor de transfer van stoel naar stoel of van stoel naar bed of vice versa (vrijwel). Voor de draai-slide moet iemand zelf kunnen opstaan en gaan zitten, stabiel kunnen zitten en zich af kunnen zetten met de voeten. De zorgverlener mag instructie en stimulans geven, maar mag bij deze hulpmiddelen niet gaan tillen of sjorren. Let er op dat deze hulpmiddelen goed op de stoel liggen en niet half afhangen langs de zitting: dat kan risico s op afglijden en vallen met zich meebrengen. Tips Probeer eerst de cliënt te leren hoe hij zichzelf hogerop in de stoel kan helpen. Een voorbeeld hiervan is de hammengang, maar ook gewoon even opstaan en weer goed achterin de stoel gaan zitten is een simpele, maar vaak vergeten oplossing. Het draaihulpmiddel om de auto in te komen wordt ook gebruikt door zorgverleners die vaak in en uit auto s stappen bij huisbezoeken. Zij ervaren de instap-draai als belastend. Dit hulpmiddel maakt het ook voor hen eenvoudiger om in te stappen doordat het de draai heel licht maakt. Vraag wel na of het hulpmiddel van je keuze daarvoor geschikt is. Op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004 staan glijzeilen: de hierboven genoemde hulpmiddelen zijn een verbijzondering van deze categorie.

27 Draaischijf met opstahulpmiddel B C B en soms een klein deel van C Hulpmiddel om het (zelfstandig) opstaan, een kwartslag of meer draaien en verplaatsen beter mogelijk te maken. Tevens werkt dit hulpmiddel als ondersteuning voor de Zorgverlening (transfers). Voor de verplaatsing zelf (verrijden) blijft hulp nodig. Verpleegkundige indicatiestelling Hulpmiddel voor cliënten die moeite hebben om tot stand te komen, hun voeten te verplaatsen en te lopen, maar wel vrijwel zelfstandig kunnen (gaan) staan. Cliënten moeten zich goed op kunnen trekken. Het hulpmiddel kan gebruikt worden voor transfers van zit naar zit. Het hulpmiddel werkt niet goed op een zachte vloerbedekking. Wanneer de cliënt ook met dit hulpmiddel hulp nodig heeft om tot stand te komen is meestal een tillift geïndiceerd. In vergelijking met een draaischijf biedt dit hulpmiddel de cliënt meer zekerheid en zodoende is er in die situaties minder kans op overbelasting van de zorgverlener of vallen van de cliënt. Wel zal de cliënt zelf ook voldoende stabiel moeten kunnen staan in dit hulpmiddel. Een zorgvuldige indicatiestelling en controle is daarom extra noodzakelijk. Het hulpmiddel moet goed verrijdbaar zijn: wanneer het te zwaar te manoeuvreren is, zal er toch overbelasting optreden bij de zorgverlener. De combinatie van dit hulpmiddel met andere materialen zoals rolstoel en bedden (onderrijdbaarheid, voldoende dichtbij kunnen komen etc.) vergt aandacht. De draaischijf met opstabeugel is als keuzemogelijkheid toegevoegd aan de draaischijf op de Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

28 Bedleestafel A B C D E A t/m E Verrijdbare (werk)tafel voor over het bed voor de verzorging en/of de cliënt. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Te gebruiken bij bedlegerige cliënten om ADL activiteiten te ondersteunen en/of om de zorgverlening op bed te ondersteunen. Voor cliënten kan zo'n tafel handig zijn om allerlei dagelijkse zaken op te zetten en bij de hand te houden. Denk aan tijdschriften of een boek. Ook voor de persoonlijke verzorging in bed (haren kammen, opmaken, tanden poetsen etc.) kan de tafel een uitkomst bieden. Verder kan het eten in bed beter en soms weer onafhankelijk van anderen verlopen. De tafel kan ook goed gebruikt worden om verpleegkundige of verzorgende (werk)materialen op te zetten, zodat ze bij de hand zijn en er niet steeds heen en weer gelopen hoeft te worden. Dit soort tafels is ongeschikt om op te leunen. Denk daarbij vooral aan het gewicht van zware kommen of teiltjes met (was)water. Voorkom ook dat de cliënt de tafel gebruikt voor stabiliteit of om zich aan op te trekken bij het opstaan. Tips Zo'n tafel kan goed in combinatie met een elektrisch verstelbaar bed gebruikt worden. De cliënt kan dan zijn of haar houding regelmatig veranderen. De cliënt kan dan ook een betere zithouding bij bijvoorbeeld eten aannemen. Denk er wel aan dat het bed goed onderrijdbaar moet zijn en dat er geen snoeren en dergelijke onder het bed in de weg zitten. Bedenk dat een te vast staande tafel die over het bed heen staat, het uit bed komen van de cliënt kan belemmeren. De vloerbedekking kan het verrijden van de tafel nadelig beïnvloeden. Het tijdelijk leggen van een stuk harde vloerbedekking kan dit oplossen. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

29 Kinderbedje C D E C t/m E Hulpmiddel voor de verzorging/ verpleging van bedlegerige kinderen. Verpleegkundige Indicatiestelling Te gebruiken bij een kind dat verzorging op bed nodig heeft en/of wanneer het kind niet zonder hulp van een zorgverlener in of uit bed kan komen. Kijk uit voor beklemming tussen de zijhekken van een bed. Er zijn bedhekken die door hun ontwerp deze kans hierop sterk beperken. Zeker wanneer een kind beweeglijk of onrustig is, zal men extra alert op het risico van beklemming moeten zijn. Om het bed optimaal te gebruiken is elektrische verstelbaarheid aan te bevelen. Daarmee kunnen verzorgende handelingen steeds op de optimale hoogte worden uitgevoerd. Zeker wanneer er verschillende zorgverleners betrokken zijn bij de zorg is dat aan te bevelen. Ook de veelal zware verstelling van het hoofdeinde van een bed kan dan elektrisch en zodoende zonder fysieke belasting verlopen. Een kind kan het bed dan ook zelf verstellen, bijvoorbeeld om tot zit te komen. Daardoor wordt het gestimuleerd om actiever te zijn in bed en meer contact te hebben met de omgeving. Een bed dat een in meerdere delen verstelbare bodem heeft kan het kind tevens een betere zit en lighouding bieden. Het kind zakt daardoor minder snel onderuit in bed en zal minder snel omhoog getild hoeven te worden. Tips Voor sommige kinderen kan het zinvol zijn om de handset van een elektrische verstelbaar bed (tijdelijk) te blokkeren. Zie de informatie bij hoog-laagbed. Er is ook een boekje verschenen met meer informatie en praktische tips over goed bedgebruik. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.

30 Gipssteun A B C D E A t/m E Hulpmiddel om gipsbeen te ondersteunen. Indicatiestelling (medewerker uitleen) Te gebruiken bij cliënten die zich in een rolstoel verplaatsen en een gipsbeen hebben. Gebruik een goede techniek om de steun aan de rolstoel te koppelen en zonodig weer af te koppelen. Ook het positioneren van het gipsbeen kan een zware handeling zijn. De cliënt kan daarbij vaak veel zelf doen, waardoor je belasting bij jezelf kunt voorkomen. Zie ook Basispakketlijst Uitleen Hulpmiddelen 2004.