Onderzoek vluchtelingen gemeente Tholen

Transcriptie

1 Onderzoek vluchtelingen gemeente Tholen Rapportage Gemeente Tholen Postbus AB Tholen

2 Over het onderzoek Waarom dit onderzoek? Op gemeenten wordt in toenemende mate een beroep gedaan voor de huisvesting van vluchtelingen. Zo ook op de gemeente Tholen. De raad van de gemeente Tholen heeft op 10 maart 2016 besloten om in te stemmen met het voorstel van het college over de opvang en huisvesting van vluchtelingen. Dit besluit houdt onder meer in dat er geen AZC in de gemeente Tholen komt, maar dat er wel onderzoek wordt verricht naar de mogelijkheid om vluchtelingen op te vangen middels meerjarige noodopvang. De gemeente wilde graag een draagvlakonderzoek doen onder haar inwoners waarbij zorgvuldigheid even belangrijk is als het inspraaktraject. Naast het serieus nemen van gevoelens van inwoners, heeft dit traject ook als doel het nadrukkelijk aan de orde stellen van onderwerpen als leefbaarheid en veiligheid. De gemeente heeft aan onderzoeksbureau Necker van Naem gevraagd dit draagvlakonderzoek uit te voeren. Het onderzoeksmodel Het onderzoek geeft zicht op de vraag of respondenten wel of niet vinden dat er vluchtelingen in hun woonplaats mogen worden opgevangen. Het onderzoek laat zien waarom respondenten hebben aangegeven het oneens te zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats 1. Ook laat het zien wat alle respondenten belangrijk vinden bij de opvang van vluchtelingen. Daarnaast wordt zichtbaar in hoeverre het standpunt van respondenten die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen, verandert wanneer de gemeente aan bepaalde aandachtspunten zou voldoen. Digitale vragenlijst Met een digitale vragenlijst met maximaal 8 gesloten vragen en 1 open vraag, zijn de inwoners van de gemeente Tholen van 26 mei tot en met 6 juni bevraagd op de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Om zoveel mogelijk inwoners de kans te geven hun mening te geven, zijn diverse communicatiekanalen ingezet. Via de open URL konden inwoners de vragenlijst invullen. Voor mensen die zich fysiek in de gemeente Tholen bevonden, was de URL bovendien zichtbaar in veelgebruikte nieuws-apps zoals Nu.nl, sites van TMG en op social media. Ook konden er papieren versies van de vragenlijst opgevraagd worden bij de gemeente. Respons De analyse in deze onderzoeksrapportage is gebaseerd op de respons van respondenten. Dit aantal is exclusief de respondenten die niet door de verificatietoets zijn gekomen (gericht op het opsporen van dubbele respons en respons van mensen die geen inwoners van de gemeente Tholen zijn). Deze toets hebben wij ontwikkeld om oneigenlijk gebruik van de enquête op te sporen en uit te sluiten. In onze onderzoeksverantwoording (laatste hoofdstuk) leest u meer over onze methodiek. 1 Omdat de verschillende kernen van de gemeente Tholen verspreid liggen over een groot gebied, is expliciet gevraagd naar de woonplaats van de respondent. 2

3 Inhoudsopgave Over het onderzoek 2 Samenvatting / Het algemene beeld bij dit onderzoek is als volgt / Leeswijzer 4 Rapportage / Draagvlak per kern / Categorie oneens nader bekeken / Alle respondenten: wat vinden zij belangrijk? / Categorie oneens : wat vinden zij belangrijk? / Mogelijke beïnvloeding draagvlak / Categorie eens : wat vinden zij belangrijk? / Alle respondenten: aantal en tijdsduur opvang vluchtelingen / Alle respondenten: open commentaren 12 Onderzoeksverantwoording 13 3

4 1 Samenvatting 1.1 / Het algemene beeld bij dit onderzoek is als volgt Respondenten uit de gemeente zijn verdeeld over de vraag of er vluchtelingen in hun woonplaats opgevangen mogen worden. 50% van de respondenten is het (in meer of mindere mate) eens met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. 50% is het hier in (meer of mindere mate) mee oneens. Wanneer de gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen is het naar de mening van respondenten aan de eens-kant en de oneens-kant het meest belangrijk dat: vluchtelingen zich aanpassen aan onze manier van leven. Bij de eens-kant wordt dit gevolgd door vluchtelingen moeten psychologisch begeleid worden en de oneens-kant noemt als tweede belangrijkste reden: het mag de gemeente geen geld kosten. Zou aan de voor de respondenten belangrijkste gestelde aandachtspunten tegemoet (kunnen) worden gekomen, dan is 56% het eens met de vraag of vluchtelingen mogen worden opgevangen. Indien de gemeente bij de opvang van vluchtelingen rekening wenst te houden met het door respondenten aangegeven maximale aantallen vluchtelingen, dan kan hiervoor de tabel op pagina 11 handvatten bieden. Die tabel laat bijvoorbeeld zien dat onder 39% van de respondenten draagvlak bestaat voor de opvang van 51 tot 100 vluchtelingen en onder 21% draagvlak voor de opvang van 101 tot 200 vluchtelingen in hun woonplaats. 64% van de respondenten geeft aan op de hoogte te willen worden gehouden van het onderzoek. 1.2 / Leeswijzer In het navolgende rapport geven wij in woord en beeld een weergave van de resultaten van het onderzoek naar de opvang van vluchtelingen in de gemeente Tholen. De vragenlijst ging van start met de stelling Er mogen vluchtelingen in mijn woonplaats worden opgevangen. Het antwoord dat de respondenten op deze stelling gaven, bepaalde welke vervolgvragen zij in de enquête kregen voorgelegd. In de rapportage maken wij in een aantal gevallen daarom onderscheid tussen respondenten die zich bij de eerste stelling aan de eens-kant hebben gepositioneerd, en de respondenten die zich bij deze stelling aan de oneens-kant hebben gepositioneerd. 2 2 In het onderscheid tussen de eens-groep en de oneens-groep is de groep die het eens is met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats gedefinieerd als de groep respondenten die zich op de 4 meest linkse posities van deze stelling had gepositioneerd (dus inclusief middenpositie). De groep die het oneens is met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats is gedefinieerd als de groep respondenten die zich op de 3 meest rechtse posities positioneerde. Respondenten die zichzelf op de middenpositie hadden gepositioneerd kregen in het vervolg van de enquête dezelfde vragen als de respondenten die wel vinden dat er vluchtelingen in hun woonplaats mogen worden opgevangen. In het vervolg van de rapportage worden de personen die zich als neutraal hebben gepositioneerd, meegenomen bij de eensgroep. 4

5 In de rapportage gaan we eerst in op het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen in de woonplaats van de respondent en bekijken we de redenen waarom respondenten het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Vervolgens kijken we welke aandachtspunten voor respondenten belangrijk zijn bij de opvang van vluchtelingen. We zien dat respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen andere aandachtspunten noemen dan mensen die het hiermee oneens zijn. Ook maken we zichtbaar in hoeverre het standpunt van de oneens-groep wijzigt indien de gemeente aan hun belangrijkste aandachtspunt voldoet. Na de analyse van de oneens-groep en de eens-groep geven we voor het totaal weer wat hun mening is over het aantal vluchtelingen dat in de gemeente mag worden opgevangen en de duur van de opvang. Tot slot geven we een analyse van de reacties die respondenten in het open tekstveld hebben gegeven. Ook hier maken we onderscheid tussen de eens-groep en de oneens-groep. We sluiten de rapportage af met onze onderzoeksverantwoording. 5

6 Rapportage 2 Gemeente Tholen respondenten <4% foutmarge / Draagvlak per kern De eerste stelling die aan de respondenten is voorgelegd, luidt: Er mogen vluchtelingen in mijn woonplaats worden opgevangen. Op een schuifbalk konden respondenten uit de gemeente Tholen aangeven in hoeverre ze het er mee eens of oneens zijn dat er vluchtelingen in hun woonplaats opgevangen mogen worden. In de figuur hieronder wordt de respons voor de gemeente Tholen weergegeven. 50% van de respondenten is het (in meer of mindere mate) eens met de opvang van vluchtelingen in hun gemeente. 50% is het hier (in meer of mindere mate) mee oneens. Zie ook voetnoot 2 op pagina 4 voor nadere uitleg. 56% neemt een uiterste positie in op de vraag (respectievelijk 23% aan de eens-kant en 33% aan de oneens-kant ). Er mogen vluchtelingen in mijn woonplaats worden opgevangen Respondenten uit de gemeente Tholen (n=1.088) 23% 33% 10% 12% 5% 6% 11% helemaal eens neutraal helemaal oneens 3 Foutmarge, voorbeeld: als er sprake is van een foutmarge van 3% en 47% van de respondenten een bepaald antwoord geeft, dan kunt u er met grote zekerheid van uitgaan dat als u diezelfde vraag aan de volledige populatie had gesteld, tussen 44% (47-3) en 50% (47+3) datzelfde antwoord gegeven zou hebben. Voor de gemeente Tholen ligt de foutmarge onder de 4%, dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld landelijke peilingen over de zetelverdeling in de Tweede Kamer. 6

7 2.2 / Categorie oneens nader bekeken In deze paragraaf gaan we nader in op de groep respondenten die heeft aangegeven het (in meer of mindere mate) oneens te zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. We hebben deze respondenten gevraagd waarom zij het er oneens mee zijn. Onderstaande tabel geeft weer welke redenen door welk percentage van de respondenten wordt genoemd ter onderbouwing van hun standpunt. De meest genoemde redenen in de meerkeuzeopties die respondenten kregen voorgelegd, zijn: ze hebben een hele andere manier van leven en het kost geld (respectievelijk 71% en 66%). Ook is gevraagd welke reden voor hen het zwaarst weegt. Dat is in de figuur weergegeven met de gestreepte balken. 32% noemt ze hebben een hele andere manier van leven als meest zwaarwegende reden. Daarna volgt ze zorgen voor onveiligheid met 26%. Waarom bent u het oneens met de opvang van vluchtelingen in uw woonplaats? En: Welke reden weegt hierbij voor u het zwaarst? Respondenten die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats (n=547) 1. Het kost geld 2. Het zijn mensen met psychische problemen 3. Langere wachtlijst huurwoningen 4. Ze zorgen voor onveiligheid 5. Gaat ten koste van de werkgelegenheid 6. Ze hebben een heel andere manier van leven 7. Anders, namelijk 66% 20% 19% 1% 53% 5% 55% 26% 33% 2% 71% 32% 24% 14% 0% 20% 40% 60% 80% Naast de meerkeuzeopties, konden respondenten in het open tekstveld ook andere redenen noemen die maken dat zij het oneens zijn met dat er vluchtelingen in hun woonplaats worden opgevangen. Hieronder volgt de analyse van het open tekstveld. Open antwoorden die vielen onder één van de meerkeuzeopties, zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. genoemd als reden meest zwaarwegend Anders, namelijk - 24% 21% Gemeente moet eerst denken aan eigen inwoners 18% Het zijn geen echte vluchtelingen 16% Tegen opvang onder meer vanwege slechte ervaringen 13% Te groot verschil in cultuur en religie 11% Omvang en samenstelling van groep vluchtelingen 6% Integratie, ze passen zich onvoldoende aan ons aan 4% Zorgt voor waardedaling huizen en verloedering 11% Overige 7

8 2.3 / Alle respondenten: wat vinden zij belangrijk? Aan alle respondenten is gevraagd wat zij belangrijk vinden wanneer de gemeente besluit vluchtelingen in hun woonplaats op te vangen. Ze konden hierbij kiezen uit zes opties of kiezen voor anders, namelijk en een ander aandachtspunt noemen. De meest genoemde antwoorden zijn: ze moeten zich aanpassen aan onze manier van leven en de wachtlijst voor huurwoningen mag niet langer worden (respectievelijk 77% en 55%). Ook is aan respondenten gevraagd wat zij het meest belangrijk vinden. Dat is hieronder weergegeven met de gestreepte balken. 44% noemt ze moeten zich aanpassen aan onze manier van leven als belangrijkste aandachtspunt. Daarna volgt vluchtelingen psychologisch begeleiden met 14%. Stel dat uw gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen. Wat vindt u dan belangrijk? En: Wat vindt u het meest belangrijk? (n=1088) belangrijk meest belangrijk 1. Mag geen geld kosten 2. Vluchtelingen psychologisch begeleiden 3. Geen langere wachtlijst huurwoningen 4. Extra inzetten op veiligheid 5. Geen bestaande banen innemen 6. Ze moeten zich aanpassen 7. Anders, namelijk 9% 34% 14% 36% 8% 55% 9% 43% 4% 35% 44% 77% 18% 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2.4 / Categorie oneens : wat vinden zij belangrijk? Wanneer we de groep respondenten onderverdelen in respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen en respondenten die het hiermee oneens zijn, zien we dat beide groepen andere aandachtspunten noemen die voor hen belangrijk zijn. In onderstaande tabel zien we wat belangrijk is voor respondenten die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Het meest genoemde en meest belangrijke antwoord voor deze groep is: vluchtelingen moeten zich aanpassen aan onze manier van leven (85%). Stel dat uw gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen. Wat vindt u dan belangrijk? En: Wat is voor u het meest belangrijk? (n=547) 1. Mag geen geld kosten 2. Vluchtelingen psychologisch begeleiden 3. Geen langere wachtlijst huurwoningen 4. Extra inzetten op veiligheid 5. Geen bestaande banen innemen 6. Ze moeten zich aanpassen 7. Anders, namelijk 16% 54% 1% 23% 4% 48% 14% 57% 4% 40% 50% 85% 16% 11% 0% 20% 40% 60% 80% 100% belangrijk meest belangrijk 8

9 Naast de meerkeuzeopties, konden respondenten in het open tekstveld ook andere aandachtspunten noemen die zij belangrijk vinden wanneer de gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen. Hieronder volgt de analyse van het open tekstveld van antwoorden die respondenten gaven die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Open antwoorden die vielen onder één van de meerkeuzeopties, zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. Anders, namelijk 16% 35% Tegen opvang in gemeente Tholen 18% Mag niet ten koste gaan van eigen inwoners 16% Omvang en samenstelling van groep vluchtelingen 10% Alleen als opvang tijdelijk is en gericht op terugkeer 5% Niet opvangen, want het zijn geen echte vluchtelingen 4% Integratie, ze passen zich onvoldoende aan Nederlandse samenleving aan 4% Te groot verschil in cultuur en religie 9% Overige 2.5 / Mogelijke beïnvloeding draagvlak Na het beantwoorden van de vraag wat respondenten belangrijk vinden, is de groep die het oneens is met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats, nogmaals gevraagd naar hun mening over de opvang van vluchtelingen. Nu werd deze vraag echter gekoppeld aan het voldoen aan het voor de betreffende respondent belangrijkste aandachtspunt. In andere woorden: de respondenten werd gevraagd in hoeverre zij vinden dat er vluchtelingen in hun woonplaats mogen worden opgevangen, indien de gemeente aan hun belangrijkste aandachtspunt tegemoetkomt. Stel dat de gemeente hiervoor zorgt, in hoeverre bent u het dan eens met de stelling: Er mogen vluchtelingen in mijn woonplaats worden opgevangen. (n=1088) 33% 23% 23% 25% 15% 11% 10% 12% 5% 7% 6% 9% 11% 10% start onder voorwaarde helemaal eens neutraal helemaal oneens De figuur hierboven, maakt zichtbaar in welke mate de oneens-groep zijn mening aanpast indien de gemeente aan hun belangrijkste aandachtspunten voldoet. In de figuur is het beeld van alle respondenten meegenomen, dus zowel de oneens-groep als de eens-groep. Het percentage respondenten dat het (in meer of mindere mate) eens is met de opvang van vluchtelingen stijgt maximaal van 50% naar 56%. Het percentage dat het hiermee oneens is daalt van 50% naar 44%. Eens Oneens start 50% 50% onder voorwaarde 56% 44% 9

10 Hieronder wordt in een tabel weergegeven wat binnen de oneens-groep de samenhang is tussen het belangrijkste aandachtspunt en het veranderen van mening indien de gemeente aan dat belangrijkste aandachtspunt tegemoetkomt. De kolom met % oneens-groep dat verschuift laat zien welk percentage van de oneens-groep verschuift en minder uitgesproken wordt in de opvatting dat vluchtelingen niet opgevangen mogen worden. De kolom % oneens-groep naar neutraal of eens laat zien welk percentage van de oneensgroep door die verschuiving in de eens-groep terechtkomt. % oneens-groep dat verschuift % oneens-groep naar neutraal of eens 1. Mag geen geld kosten 24% 8% 2. Vluchtelingen psychologisch begeleiden 0% 0% 3. Geen langere wachtlijst huurwoningen 33% 12% 4. Extra inzetten op veiligheid 37% 11% 5. Geen bestaande banen innemen 30% 0% 6. Ze moeten zich aanpassen 39% 13% 7. Anders, namelijk 28% 20% 2.6 / Categorie eens : wat vinden zij belangrijk? In de onderstaande figuur is te zien welke aandachtspunten voor de groep respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats belangrijk zijn. De meest genoemde aandachtspunten zijn: ze moeten zich aanpassen aan onze manier van leven en geen langere wachtlijsten voor huurwoningen (respectievelijk 69% en 60%). 38% noemt vluchtelingen moeten zich aanpassen aan onze manier van leven als belangrijkste aandachtspunt. Daarna volgt vluchtelingen moeten psychologische begeleiding krijgen met 26%. Stel dat uw gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen. Wat vindt u dan belangrijk? En: Wat is voor u het meest belangrijk? Respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats (n=541) 1. Mag geen geld kosten 2. Vluchtelingen psychologisch begeleiden 3. Geen langere wachtlijst huurwoningen 4. Extra inzetten op veiligheid 5. Geen bestaande banen innemen 6. Ze moeten zich aanpassen 7. Anders, namelijk 3% 14% 26% 53% 11% 60% 4% 27% 3% 29% 38% 69% 20% 15% 0% 20% 40% 60% 80% Naast de meerkeuzeopties, konden respondenten in het open tekstveld ook andere aandachtpunten noemen die zij belangrijk vinden wanneer de gemeente besluit om vluchtelingen op te vangen. Hierna volgt de analyse van het open tekstveld. Open antwoorden die vielen onder één van de meerkeuzeopties, zijn bij de hierboven gepresenteerde meerkeuzeopties geteld. belangrijk meest belangrijk 10

11 Anders, namelijk 20% 50% Zorg voor goede integratiemogelijkheden en begeleiding, zoals activiteiten en scholing 13% Dat de vluchtelingen zich welkom voelen 11% Vluchtelingen spreiden over meerdere locaties en dorpen 8% Omvang en samenstelling van groep vluchtelingen 5% Alleen als opvang tijdelijk is en gericht op terugkeer 13% Overige 2.7 / Alle respondenten: aantal en tijdsduur opvang vluchtelingen In de enquête hebben we de volledige groep respondenten ook bevraagd op het aantal vluchtelingen dat volgens hen in hun woonplaats mag worden opgevangen en de maximale tijdsduur van de opvang. Onderstaande tabel laat twee dingen zien: het percentage per antwoordcategorie en het totale draagvlak voor de opvang van het aantal vluchtelingen in de categorie. Het percentage per antwoordcategorie geeft het percentage respondenten weer dat voor deze antwoordcategorie heeft gekozen. Voor het totale draagvlak hebben we alle respondenten opgeteld die voor de opvang van dit aantal of een groter aantal vluchtelingen zijn. Respondenten die aangeven voor de opvang van 500 vluchtelingen of meer te zijn, zijn immers ook voor de opvang van 50 of minder vluchtelingen. De onderste regel van de tabel telt dus van rechts naar links de percentages bij elkaar op. Hoeveel vluchtelingen vindt u dat er in uw woonplaats mogen worden opgevangen? (n=1088) categorie 50 of minder Meer dan 500 per categorie 61% 18% 10% 6% 1% 1% 3% totale draagvlak 100% 39% 21% 11% 5% 4% 3% Uitgesplitst naar de groep die het eens is met de opvang en de groep die het hiermee oneens is: / Van de respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen geeft 23% aan dat in hun woonplaats meer dan 100 vluchtelingen opgevangen mogen worden. / Van de respondenten die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen geeft 90% aan dat in hun woonplaats minder dan 50 vluchtelingen mogen worden opgevangen. We geven de maximale duur van de opvang op dezelfde wijze weer. De categorie zolang als nodig staat hierbij op zichzelf. Hoelang vindt u dat de opvang van vluchtelingen in uw woonplaats mag duren? (n=1088) categorie Zo lang Minder dan als nodig 1 jaar Tussen 1 en 2 jaar Tussen 2 en 3 jaar Tussen 3 en Tussen 4 en 4 jaar 5 jaar Meer dan 5 jaar per categorie 35% 46% 11% 5% 1% 1% 1% totale draagvlak 65% 19% 8% 3% 2% 1% Uitgesplitst naar de groep die het eens is met de opvang en de groep die het hiermee oneens is: / Van de respondenten die het eens zijn met de opvang van vluchtelingen geeft 63% aan dat de opvang zolang als nodig is mag duren. / Van de respondenten die het oneens zijn met de opvang van vluchtelingen geeft 92% aan dat de opvang van vluchtelingen minder dan 1 jaar mag duren. 11

12 2.8 / Alle respondenten: open commentaren Ter afsluiting van de vragenlijst is aan alle respondenten gevraagd of zij nog iets kwijt willen over de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Met behulp van een geautomatiseerde tekstanalyse hebben we de genoemde trefwoorden gedefinieerd en gecategoriseerd. Totaal heeft 49% van de respondenten een aanvullend commentaar achtergelaten. Naar verhouding hebben iets meer oneens respondenten van deze mogelijkheid gebruik gemaakt dan eens respondenten (57% van de oneens-groep en 41% van de eens-groep ). Hieronder treft u een samenvatting aan van de open tekstanalyse, uitgesplitst per categorie ( oneens en eens ). Categorie ONEENS met de opvang van vluchtelingen 23% Hebben hele andere normen en waarden/geloof, passen niet binnen Tholen 17% Eigen bevolking eerst, nu al meer dan genoeg moeilijkheden 13% Opvang in eigen lang of regio 11% Geen vluchtelingen in Tholen of Nederland opvangen 7% Vergroot de onveiligheid in de gemeente 7% Alleen vluchtelingen die passen binnen christelijke cultuur en niet alleen maar jonge mannen 6% Zijn geen echte vluchtelingen 16% Overige Typerende voorbeeldteksten / Laat de gemeente eerst onze eigen mensen maar eens helpen die hebben het ook hard nodig. Maar nee, wij Nederlanders komen bijna in het rijtje om te helpen niet voor. Schandalig. / Deze mensen passen niet in onze cultuur. Slechts een enkeling is bereid zich aan te passen. / Als het echte vluchtelingen zijn is het prima. Dan ook geen integratie, maar aansturen op zo snel mogelijk terug naar een veilige plek in hun land van herkomst. / De kernen van de Thoolse dorpen zien wij momenteel verpauperen, mede door de bezuinigen. Mensen met een heel andere levensstijl maken het alleen nog maar erger. Categorie EENS met de opvang van vluchtelingen 18% Zorg dat vluchtelingen goed begeleid worden 16% Kleinschalige opvang, verspreid over de verschillende kernen 13% Zorg voor veiligheid voor inwoners en vluchtelingen 10% Is onze (christelijke) plicht om deze mensen in nood te helpen 9% Zorg voor evenwichtige groep, niet alleen maar jonge mannen 8% Betrek inwoners erbij voor integratie en wederzijds begrip 7% Zorg voor humane opvanglocaties 6% Mag niet ten koste gaan van eigen inwoners 14% Overige Typerende voorbeeldteksten / Opvang van vluchtelingen is een goede zaak. Echter moet er wel een eerlijke verdeling zijn van de vluchtelingen over de gemeente. Ook moet het niet ten koste gaan van bijvoorbeeld werkgelegenheid of het huren van een huis. / Niemand wil criminelen of nog erger of de zogenoemde "gelukzoekers", maar mensen in nood moeten we helpen en ondersteunen. Want dat is humaan en onze sociale plicht als westers geciviliseerd land. / Goede begeleiding, warm welkom krijgen en hier de gebruiken leren kennen... ook iets nuttigs doen, ze niet laten verpieteren thuis. / Vang mensen in kleine groepjes op en verdeel meerdere van dit soort groepjes over de gemeente. Dan is het wellicht voor iedereen makkelijker om met elkaar te leven. 12

13 Onderzoeksverantwoording Participatief onderzoek Met een digitale vragenlijst van maximaal 8 gesloten vragen en 1 open vraag, zijn de inwoners van de gemeente Tholen tussen 26 mei en 6 juni 2016 bevraagd op hun mening over de opvang van vluchtelingen in hun woonplaats. Het onderzoeksmodel dat hiervoor gebruikt is, is ontwikkeld op basis van de testen in ons burgerpanel. We hebben ruim vierduizend Nederlanders in dit panel op het model bevraagd. Met deze testronde hebben wij het model gevalideerd en toepasbaar gemaakt voor individuele gemeenten. De digitale vragenlijst was bereikbaar via een open link. Dat betekent dat iedereen, via de link in de gelegenheid is gesteld om deel te nemen aan het onderzoek. Juist met een thema als dit, dat in sterke mate leeft onder de Nederlandse bevolking, is het in onze visie van groot belang dat iedereen die zijn mening wíl geven ook de gelegenheid krijgt die te geven. Zo krijgt het onderzoek een participatief karakter en ontstaat meer draagvlak voor de uitkomsten. Verdere berichtgeving over de uitkomsten van het onderzoek, roept bij deelnemers op deze wijze herkenning en betrokkenheid op: Aan dat onderzoek heb ik meegedaan!. Deelname aan het onderzoek was daarom zo toegankelijk en laagdrempelig mogelijk, zodat iedereen eenvoudig mee kon doen, ook vanaf zijn of haar mobiele telefoon en zónder gebruik van per post toe te sturen toegangscodes. Het onderzoek had een korte doorlooptijd en resultaten zijn kort na het sluiten van dataverzameling gerapporteerd, zodat de deelnemers kort na hun deelname kunnen horen wat de resultaten zijn en hoe de gemeente ermee verder gaat. Zo vormt het een opmaat tot discussie en dialoog, waarbij degenen die aan het onderzoek deelnemen, ook worden gestimuleerd betrokken te blijven. 64% van de respondenten geeft aan op de hoogte te willen worden gehouden. Valkuilen en maatregelen De valkuilen van dit type onderzoek zijn de mate van representativiteit en manipulatie van de gegevens: worden enkel inwoners uit de gemeente meegenomen in de analyse en wat zegt de mening van de respondenten over de mening van alle inwoners? Een veelgebruikte, meer traditionele onderzoeksmethode die daarom vaak wordt gehanteerd, is het werken met een zogenaamde aselecte steekproef. Een groep vooraf geselecteerde mensen ontvangt dan een brief met daarin een link naar de vragenlijst op het internet en een unieke inlogcode. Naast het feit dat ook de voornoemde methode het mechanisme van zelfselectie niet ondervangt, maakt deze werkwijze dat erg veel mensen die hun mening wel willen geven, hiertoe niet worden uitgenodigd. Mij is niets gevraagd is dan ook een veelgehoorde reactie op dergelijk onderzoek, wat ten koste kan gaan van het draagvlak voor de uitkomsten ervan. De belangrijkste reden om voor een steekproef te kiezen (namelijk: dat niet iedereen zelf kan beslissen om zijn mening te geven), is voor ons juist de belangrijkste reden geweest om níet voor een steekproef te kiezen. Kortom; het participatieve aspect woog zwaar in de keuze voor de onderzoeksmethode. Er is dan ook zo veel mogelijk bekendheid gegeven aan het onderzoek. Niet alleen via de gemeentelijke communicatie, ook via op de gemeente gerichte media-inzet. Via geo-targeting is een oproep om mee te doen aan het onderzoek getoond aan mensen die op dat moment in de gemeente Tholen waren. Via de Nu.nl app is dat vooral gericht op mobiele gebruikers. Via websites die beheerd worden via de Telegraaf Media Groep is dat vooral gericht op desktop gebruikers. Via social media werd het onderzoek zowel op mobiel als op desktop onder de aandacht gebracht. Tevens heeft de communicatieafdeling van de gemeente Tholen persberichten verspreid over het onderzoek via lokale media. 13

14 Om de valkuilen te ondervangen die met deze methode gepaard kunnen gaan, zijn zowel in de dataverzamelingsfase als in de analysefase, maatregelen getroffen. Wij doelen hier op ons verificatieproces en onze weging van resultaten ten behoeve van representativiteit. Door middel van een verificatieproces (bestaande uit zeven verschillende maatregelen die ons in combinatie in staat stellen oneigenlijk gebruik van de enquête op te sporen en uit te sluiten), hebben we alle respondenten geverifieerd. Zo hebben we voorkomen dat de respons van personen die de vragenlijst meerdere keren hebben ingevuld, ook meerdere keren is meegenomen. Ook hebben we geborgd dat de respons van inwoners buiten de gemeente, niet bij de analyse is betrokken. In totaal heeft dit, na verificatie van de respons, geresulteerd in ingevulde vragenlijsten die bij de analyse zijn betrokken. Ieder onderzoeksresultaat dat wordt gepresenteerd op basis van een selectie van respondenten heeft een mate van representativiteit. Het is onze verantwoordelijkheid die mate van representativiteit zo groot mogelijk te maken. Op basis van de antwoorden van de respondenten op onze verificatievragenlijst en de postcode-gegevens hebben we in de analysefase ten behoeve van representativiteit ook een weging toegepast op de resultaten van de invullers. Daarbij hebben we ons niet uitsluitend gebaseerd op postcode en de aanvullende gegevens die respondenten zelf hebben ingevuld, maar ook op een sociologische modellenbank die wij correleren met de zescijferige postcode. Hierbij hebben we gebruikgemaakt van de mosaic-segmentatie van Whooz/Experian 4. Via deze methode heeft ook een correctie plaatsgevonden op het verschil in respondenten en de keuze van het kanaal dat zij kiezen om de vragenlijst in te vullen. Opzet van de vragenlijst Het onderzoek is gedaan om het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen in kaart te brengen. De vraagstelling was er dan ook op gericht om de redenen in beeld te krijgen waarom inwoners het eens of oneens zijn met de opvang en wat het handelingsperspectief van de gemeente daarin is. Op basis van een aantal testvragenlijsten op ons burgerpanel (algemeen Nederland, niet specifiek voor de gemeente) zijn de in de vragenlijst gebruikte voorgegeven redenen/aandachtspunten het vaakst naar voren gekomen. Wij hebben voor een maximum van 6 antwoordopties gekozen om de vragenlijst overzichtelijk te houden. Aan respondenten is wel de mogelijkheid geboden om andere dan de 6 genoemde redenen in een open veld toe te voegen. Deze antwoorden zijn separaat geanalyseerd en in de rapportage weergegeven. In de vragenlijst zat een routing waarbij de antwoorden op eerdere vragen tot andere vervolgvragen konden leiden. Er zijn tussentijds dus terwijl de vragenlijst online stond geen wijzigingen geweest in het ontwerp van de vragenlijst