Meander. Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 LES 5

Transcriptie

1 Meander Aardrijkskunde LESBOEK THEMA 4 LES 5 7

2 Meander het verhaal 4 90 Meander gaat naar Frankrijk en maakt zelf wijn Meander moet weer oppassen bij de Verschrikkelijke tweeling. Dat zijn twee erg ondeugende kinderen waar Meander al een jaartje een dag in de week op past. Vandaag is Naut mee om haar te helpen. Hij heeft computerspelletjes met ze gedaan, terwijl Meander een glas omgevallen thee heeft opgedweild, de poes heeft getroost die door de jongens onder de kraan is gehouden en tot twee keer toe de tweeling weer helemaal opnieuw heeft aangekleed, want het nieuwste spelletje is in je blootje rondrennen... Nu hebben ze zelfs genoeg van de computer. Naut verzint dat ze verstoppertje gaan doen. Naut is m, brullen de jongens en stuiven ervandoor. Naut begint te tellen en Meander ziet de jongens naar boven rennen. Niet op je vaders studeerkamer! roept ze. Neehee, zeggen de jongens, maar jij moet je ook verstoppen. Goed dan, zegt Meander. Ze kijkt om zich heen. Daar is de kelder. Daar is het donker en griezelig, weet ze, want een van de eerste keren dat ze hier moest oppassen, hebben de jongens haar daar opgesloten. Ik kom! hoort ze Naut roepen en Meander glipt toch maar snel de kelder in. In haar haast rolt ze van de steile trap af. Au! Daar zit ze op de grond. Ze was vergeten dat er geen licht was en snel pakt ze haar telefoon. Het schermpje geeft licht... Zo, dat is beter. In de verte hoort Meander Naut voorbijlopen. Hier komt het grote verstopmonster, roept hij. Ze grinnikt. Dat is duidelijk niet voor haar bedoeld. Ze schijnt om zich heen. Blikken bonen en potten appelmoes. Een plank met allemaal rollen wc-papier. En daar is nog een deur, waar zou die uitkomen? Meander staat op en loopt naar de deur toe. Het is een wijnkelder. Op de planken liggen allemaal flessen. Sommige zitten onder het stof. Meander pakt een erg oude fles. Château d Yquem, produit de France leest ze hardop. Waarom staan er altijd kastelen op de etiketten van wijnflessen? Meander legt de fles op de grond en gaat op een klein krukje zitten. Haar voeten rollen de fles heen en weer. Waarom zou je zulke oude, stoffige flessen eigenlijk bewaren? Ze verveelt zich. Het is zo stil. Zou Naut de jongens al gevonden hebben? Meander kijkt naar haar telefoon. Als ze toch moet wachten, kan ze net zo goed iets zinnigs met haar tijd doen. Ze start NEON op en typt: Frankrijk, wijngebied. Dat is niet zo ver weg. lesboek, pagina 90 Meander groep 7 Proeflessensyllabus lesboek 71

3 Meander staat op een groot, groen veld. Overal staan struikjes, in nette rijen naast elkaar. Als Meander beter kijkt, ziet ze dat de struiken vol kleine blauwe druiven zitten. Natuurlijk, dit zijn wijnranken. Kom, zegt een stem in haar oor en Meander springt van schrik een meter de lucht in. Achter haar staat een jongen met pikzwarte ogen. Kom, zegt hij nog eens, hier is je kist. Kist? Niet begrijpend kijkt Meander hem aan. Dan snapt ze het: ze moet de druiven plukken en in de kist leggen. Overal ziet ze nu mannen en vrouwen met net zulke kisten in de weer. Snel begint ze te plukken. Niet te hard, kijk zo. De jongen doet het voor en al gauw plukt Meander druiven alsof ze nooit iets anders gedaan heeft. Na een tijdje is de kist vol en zijn haar vingers paars van het sap. En nu? vraagt ze. Kom maar mee. Samen met de jongen, die zegt dat hij François heet, loopt ze over het veld van wijnranken naar een groot gebouw in de verte. Een kasteel! Wordt wijn altijd in een kasteel gemaakt? vraagt ze aan François. Hier wel. Er staan bij ons in Bordeaux overal grote kastelen met veel wijnranken eromheen. Dat is genoeg om je eigen wijn te maken. Maar dat is niet overal zo. In de Bourgogne bijvoorbeeld zijn de landgoederen veel kleiner. Daar moeten ze wel samenwerken. Binnen worden de kisten leeg gegooid in grote metalen tobbes. Het ruikt er naar azijn. Hier worden de verschillende druiven samengeperst. 91 lesboek, pagina 91 Meander groep 7 Proeflessensyllabus lesboek 72

4 Een bordeaux bijvoorbeeld wordt van drie soorten druiven gemaakt. Wie heeft dat verzonnen? vraagt Meander. François lacht. O, daar zijn allemaal regels voor. Je kunt niet zomaar een wijn bordeaux noemen. Dat is de trots van ons land. Meander trekt haar neus op. Het stinkt. Ja, nu nog wel. Wijn moet rijpen. François pakt haar hand en neemt haar mee naar een spannende lage kelder. Meander ziet nergens flessen wijn, maar dan laat François haar zien dat de wijn in enorme houten vaten zit. Het kan wel jaren duren, zegt hij, voordat deze wijn in een fles komt. Hoe weet je dat allemaal? vraagt Meander. François staat nu heel dicht bij haar. Had je dat niet geraden? Ik woon hier. Dit kasteel is van mijn grootvader. Die maakte al wijn, en in zijn tijd ging alles nog met de hand. Tegenwoordig zijn er overal machines voor: om de druiven te persen, om de schillen eruit te halen. Weet je eigenlijk hoe rosé gemaakt wordt? Rosé, dat is toch heel lichtrode wijn? Door rode en witte wijn te mengen? Haha, dat denken dus heel veel mensen. Nee, rosé wordt gemaakt van blauwe druiven, maar dan zonder de schilletjes erbij te laten gisten. Meander doet een stap achteruit. François praat wel erg veel en daarbij zwaait hij vervaarlijk met zijn handen. Chérie, zegt hij nu vertrouwelijk, ik kan je alle geheimen van het wijnmaken vertellen. Wil je dat? Hij kijkt haar diep in de ogen, Meander wordt er een beetje zenuwachtig van. Nou, misschien alleen dit geheim: waarom wordt wijn altijd zo lang bewaard? Waarom? vraagt François verbaasd. Omdat hij daar lekkerder van wordt. En ook duurder meestal. Hij geeft haar een veelbetekenende knipoog. Verkopen jullie dure wijn? vraagt Meander snel. Ondertussen schuifelt ze stiekem een stukje in de richting van de deur. Wij hebben dure en goedkopere wijnen, zegt François. Hoe duur is de duurste wijn? Ik denk iets van honderd euro. Honderd euro! Per fles? Vind je dat veel? Je hebt nog veel duurdere wijnen hoor. De allerduurste wijn is misschien wel duizend euro. Een Château d Yquem bijvoorbeeld. O, nee! Meander ziet zichzelf in een flashback de stoffige fles van de plank in de wijnkelder pakken. Was dat niet...? En toen ging ze er leuk met haar voeten op rollen. Waar is die fles gebleven? Toch niet gebroken toen ze ervandoor ging met NEON? Ik moet terug, nu meteen, zegt ze blozend. François kijkt haar teleurgesteld aan, maar Meander staat al op de toetsen van haar telefoontje te drukken. François pakt haar arm, maar ze schudt zich los. 92 lesboek, pagina 92 Meander groep 7 Proeflessensyllabus lesboek 73

5 Ha, gevonden! Meander en Naut komen precies tegelijk in de wijnkelder aan. Meander schudt haar hoofd. Wacht, ik moet even kijken... Waar is die fles? O, gelukkig, gelukkig! Daar staat hij nog, gewoon op de vloer. De Château d Yquem. Hij is nog heel! jubelt Meander en dan geeft ze de verbaasde Naut zomaar een zoen. Hij staat haar nog steeds aan te staren als de tweeling komt binnenrennen. Naut, Meander! Kom nou spelen. Wacht, voorzichtig! brult Meander, maar het is al te laat. Een van de jongens heeft een sliding gemaakt over de vochtige vloer en schopt met zijn voet tegen... RINKELDEKINKEL! 93 lesboek, pagina 93 Meander groep 7 Proeflessensyllabus lesboek 74

6 Meander Aardrijkskunde TOETS THEMA 4 LES 5 7

7 Toets 4 Platteland naam: Zet bij de volgende vragen een rondje om het goede antwoord. Soms zijn er meerdere antwoorden goed. Dan staat dat bij de vraag. 1 Lees de zinnen over landbouw in Europa. Zijn ze waar of niet waar? a Er is veel landbouw in Europa nodig om te zorgen dat iedereen in Europa genoeg te eten heeft. b Er wordt veel in de landbouw geproduceerd om producten ook buiten Europa te kunnen verkopen. c Niet elk land in Europa heeft landbouw. 2 Lees de volgende zinnen. Ze gaan over wat je in Nederland kunt kopen. Wat is waar? a Appels en peren komen vaak / altijd uit Nederland. b De meeste citroenen, sinaasappels en olijfolie / tomatenpuree komen of komt uit Spanje. c Melk in de supermarkt komt vaak van veeboeren in Overijssel / Gelderland. 3 Je hebt in Nederland glastuinbouw en tuinbouw in de volle grond. Er zijn verschillende redenen om producten in kassen te kweken. Welke redenen zijn dat? Er zijn drie redenen goed. a De grondsoort is niet geschikt voor tuinbouw in de volle grond. b Er is het hele jaar vraag naar producten die in de volle grond alleen in bepaalde seizoenen gekweekt kunnen worden. c Het klimaat is niet geschikt voor tuinbouw in de volle grond. d In de glastuinbouw kun je gemakkelijker specialiseren. e In de glastuinbouw kun je veel door machines laten doen. 4 Wat is het doel van bio-industrie? a Gezondere producten kweken. b Het milieu verbeteren. c Met zo min mogelijk kosten zoveel mogelijk verdienen. 5 Lees de zinnen over machines in de landbouw. Zijn ze waar of niet waar? a Nederlandse landbouwbedrijven werken steeds minder met machines. waar / niet waar b Machines doen het werk goedkoper en sneller dan mensen. waar / niet waar c De boeren die er zijn, produceren steeds meer producten voor meer mensen. waar / niet waar Meander 7 toetsen Malmberg 's-hertogenbosch 12 toetsblad, pagina 12 Meander groep 7 Proeflessensyllabus toetsblad 118

8 Toets 4 Platteland naam: Bij de volgende vraag zet je achter iedere zin een nummer. 6 Na de Tweede Wereldoorlog kwamen er allerlei veranderingen in de landbouw in Europa. Zet de gebeurtenissen in de goede volgorde. Zet een 1 bij wat er het eerst gebeurde en een 5 bij wat er het laatst gebeurde. a Boeren gingen andere producten verbouwen.... b Boeren kregen een vaste prijs voor hun producten.... c Er was een groot voedseltekort.... d Oost-Europese landen kregen subsidie om hun bedrijf te moderniseren.... e Voorraden werden weggewerkt door voedsel gratis aan arme landen te geven.... Zet bij de volgende vraag een rondje om het goede antwoord. 7 Lees de zinnen over overproductie. Wat is waar? a Boeren die een vast bedrag voor hun producten kregen, gingen steeds meer / minder produceren. b Een melkquotum is hetzelfde / niet hetzelfde als overproductie. c Voedselhulp aan arme landen was een goede / geen goede oplossing voor het overschot aan producten in Europa. Bij de volgende vraag zet je achter ieder plaatje een nummer. 8 Bekijk de plaatjes. Zet het begrip overproductie bij de goede foto Meander 7 toetsen Malmberg 's-hertogenbosch 13 toetsblad, pagina 13 Meander groep 7 Proeflessensyllabus toetsblad 119

9 Toets 4 Platteland naam: Zet bij de volgende vraag de letters op de goede plaats in de kaart. 9 Bekijk de kaart. Waar ligt deze gebieden en plaatsen? Zet de vetgedrukte letters op de goede plek in de kaart. Oslo Milaan Istanbul Sicilië Liverpool Helsinki Budapest Scandinavië Kreta Warschau Meander 7 toetsen Malmberg 's-hertogenbosch 14 toetsblad, pagina 14 Meander groep 7 Proeflessensyllabus toetsblad 120

10 Toets 4 Platteland naam: Zet bij de volgende vraag een rondje om het goede antwoord. 10 In 1985 kwam er een nieuwe subsidieregeling voor boeren in Europa. Waar gingen de regels van de nieuwe subsidieregeling over? a Over gezondheid en niet over milieu. b Over milieu en niet over gezondheid. c Over zowel gezondheid als milieu. Schrijf bij deze vragen het goede antwoord op. 11 Noem twee gevolgen van de nieuwe subsidieregeling. 12 Boeren die met hun bedrijf willen stoppen, kunnen van de EU ook subsidie krijgen. Leg uit waarvoor ze die subsidie moeten gebruiken. Meander 7 toetsen Malmberg 's-hertogenbosch 15 toetsblad, pagina 15 Meander groep 7 Proeflessensyllabus toetsblad 121

11 Toets 4 Platteland naam: Zet bij de volgende vragen een rondje om het goede antwoord. Soms zijn er meerdere antwoorden goed. Dan staat dat bij de vraag. 1 Lees de zinnen over landbouw in Europa. Zijn ze waar of niet waar? a Er is veel landbouw in Europa nodig om te zorgen dat iedereen in Europa genoeg te eten heeft. b Er wordt veel in de landbouw geproduceerd om producten ook buiten Europa te kunnen verkopen. c Niet elk land in Europa heeft landbouw. 2 Lees de volgende zinnen. Ze gaan over wat je in Nederland kunt kopen. Wat is waar? a Appels en peren komen vaak / altijd uit Nederland. b De meeste citroenen, sinaasappels en olijfolie / tomatenpuree komen of komt uit Spanje. c Melk in de supermarkt komt vaak van veeboeren in Overijssel / Gelderland. 3 Je hebt in Nederland glastuinbouw en tuinbouw in de volle grond. Er zijn verschillende redenen om producten in kassen te kweken. Welke redenen zijn dat? Er zijn drie redenen goed. a De grondsoort is niet geschikt voor tuinbouw in de volle grond. b Er is het hele jaar vraag naar producten die in de volle grond alleen in bepaalde seizoenen gekweekt kunnen worden. c Het klimaat is niet geschikt voor tuinbouw in de volle grond. d In de glastuinbouw kun je gemakkelijker specialiseren. e In de glastuinbouw kun je veel door machines laten doen. 4 Wat is het doel van bio-industrie? a Gezondere producten kweken. b Het milieu verbeteren. c Met zo min mogelijk kosten zoveel mogelijk verdienen. 5 Lees de zinnen over machines in de landbouw. Zijn ze waar of niet waar? a Nederlandse landbouwbedrijven werken steeds minder met machines. waar / niet waar b Machines doen het werk goedkoper en sneller dan mensen. waar / niet waar c De boeren die er zijn, produceren steeds meer producten voor meer mensen. waar / niet waar 12 Meander 7 antwoorden bij de toetsen Malmberg 's-hertogenbosch antwoordblad, pagina 12 Meander groep 7 Proeflessensyllabus antwoordblad 122