Belevingsonderzoek onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4. Gemeente IJsselstein

Transcriptie

1 Belevingsonderzoek onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4 Gemeente IJsselstein april 2011

2 COLOFON Samenstelling Andrew Britt Mark Gremmen Vormgeving binnenwerk SGBO Benchmarking Druk SGBO Benchmarking SGBO Benchmarking Postbus HE Den Haag SGBO Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van SGBO. Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst m ogelijke zorg besteed. SGBO kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

3 INHOUDSOPGAVE Inleiding 1 1 Verantwoording en achtergrondgegevens Achtergrondgegevens respondenten 3 2 Sociale en fysieke kwaliteit / Sociale samenhang en leefbaarheid Sociale en fysieke kwaliteitsscores Leefbaarheid Voorzieningen in de buurt Sociale cohesie Sociale contacten Sociaal netwerk Discriminatie Bemoeizorg / signalering Verenigingsleven 17 3 Vrijwilligerswerk en zorg voor anderen Vrijwilligerswerk Mantelzorg Overbelasting Ondersteuning aan mantelzorgers 24 4 Jeugd en opvoeding 26 5 Vragen over zorg, wonen en welzijn / Bekendheid met de Wmo Informatie en advies vanuit de gemeente Beleidsparticipatie / Bekendheid met de Wmo 29 Samenvatting en aanbevelingen 30 Bijlage 33

4

5 Inleiding De Wmo is zoveel breder dan vaak wordt gedacht. Kern van de wet is dat mensen moeten kunnen blijven meedoen in de samenleving (participeren). De gemeente heeft als taak mensen te helpen voor wie meedoen niet vanzelf gaat. Dit zeker niet alleen door het verstrekken van hulp bij het huishouden of een individuele voorziening. Door in te zetten op waardering en ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers, heldere informatie en advies voor burgers met vragen over wonen, welzijn en zorg, sociale samenhang en leefbaarheid en een zoveel mogelijk inclusief beleid voeren dient een samenleving gecreëerd te worden waar mensen zoveel mogelijk op eigen kracht mee kunnen komen. Daarnaast hebben burgers een centrale positie in de Wmo. Zij moeten betrokken worden bij de uitvoering van de wet en kunnen een belangrijke rol spelen bij het opstellen en bijstellen van beleid. Voor u ligt het rapport Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners (prestatievelden 1 t/m 4). 1 Het rapport gaat in op de vier prestatievelden die samenhangen met de bovengenoemde uitdagingen namelijk: 1 Het bevorderen van de sociale samenhang in en de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. 2 Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen die problemen hebben met opgroeien en van ouders die problemen hebben met opvoeden. 3 Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. 4 Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. In het onderzoek hebben de inwoners dus hun mening gegeven over zaken als de woonomgeving, de eventuele ontvangen ondersteuning van de gemeente voor opvoeding, mantelzorgers, vrijwilligers en de informatievoorziening vanuit de gemeente over zorg, wonen en welzijn. In dit rapport wordt de beleving van de inwoners van de gemeente IJsselstein vergeleken met die van de inwoners van alle deelnemende gemeenten, de zogenoemde referentiegroep. Het rapport geeft inzicht in wat de sterke punten en verbeterpunten van de gemeente IJsselstein zijn als het gaat om de tevredenheid van de burgers over de praktische invulling van de Wmo. Mede hierdoor biedt het rapport concrete aanknopingspunten voor verbeteringen. 1 De gemeente voldoet met dit belevingsonderzoek aan artikel 9 lid 1a van de Wmo, waarin is aangegeven dat het college van burgemeester en wethouders jaarlijks vóór 1 juli de uitkomsten publiceert van onderzoek naar de tevredenheid van vragers van maatschappelijke ondersteuning over de uitvoering van de wet. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 1

6 Leeswijzer Het rapport bestaat uit 6 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 bevat de verantwoording en de achtergrondgegevens van het onderzoek en de deelnemers. In hoofdstuk 2 wordt de sociale en fysieke kwaliteit binnen de gemeente besproken. Hoe beleven mensen hun buurt? Hoe zijn de sociale contacten binnen de gemeente et cetera. Hoofdstuk 3 gaat in op vrijwilligerswerk en zorg voor anderen. De bekendheid met en tevredenheid over opvoedingsondersteuning en de voorzieningen voor de jeugd in de gemeente in hoofdstuk 4. Tenslotte gaat hoofdstuk 5 in op de tevredenheid over de informatievoorziening vanuit de gemeente op het gebied van zorg, wonen en welzijn en beleidsparticipatie en bekendheid met de Wmo in het algemeen. Gemeente IJsselstein heeft de resultaten van dit onderzoek laten uitsplitsen naar vier wijken. Deze zijn: IJsselstein Noord (27% van de respons), IJsselstein West (27% van de respons), IJsselstein Centrum (21% van de respons) en IJsselstein Zuid (26% van de respons). De resultaten worden voornamelijk weergegeven in figuren en tabellen. Vaak voorzien van een korte toelichtende tekst. De vergelijking met de referentiegroep is vooral bedoeld om sommige cijfers iets beter te kunnen duiden. In figuren geeft de rode balk het resultaat van de eigen gemeente weer, de donkerblauwe balk de referentiegroep. Voor gemeenten die vaker hebben deelgenomen worden de trendgegevens weergegeven in licht grijs. Uw gemeente doet dit jaar voor het eerst mee. De bijlage geeft de rechte tellingen weer. Dit zijn de resultaten zoals gegeven zonder filter. Hierdoor kan het voorkomen dat sommige percentages in de bijlage licht afwijken van percentages in het rapport. In sommige tabellen worden resultaten ook per wijk weergegeven. Het totaal in de gemeente is geen optelling van de verschillende wijken, niet elke respondent geeft immers aan in welke wijk hij/zij woont. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 2

7 1 Verantwoording en achtergrondgegevens Het onderzoek is in februari 2011 uitgevoerd. In totaal hebben 24 2 gemeenten aan het onderzoek deelgenomen. De meeste deelnemende gemeenten hebben een aselecte steekproef getrokken van gemiddeld inwoners van 18 jaar en ouder, die zij hebben aangeschreven met het verzoek de vragenlijst in te vullen. Om de resultaten van de gemeenten onderling goed te kunnen vergelijken, is gebruik gemaakt van een uniforme vragenlijst. In totaal hebben 759 van de aangeschreven burgers uit de gemeente IJsselstein de vragenlijst ingevuld. De respons is goed verdeeld over de vier wijken. 1.1 Achtergrondgegevens respondenten In het onderzoek is gevraagd naar de leeftijd van de respondenten. In onderstaande figuur z ijn de respondenten verdeeld naar leeftijdscategorie voor de gemeente IJsselstein en voor alle deelnemende gemeenten. Figuur 1 Verdeling leeftijden van respondenten Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep De meeste respondenten behoren tot de leeftijdcategorie jaar (63%). De respondenten in uw gemeente zijn over het algemeen iets jonger dan in de referentiegroep. 2 Beemster, Brielle, Bunschoten, Dantumadiel, Deurne, Dongeradeel, Edam-Volendam, Graft-De Rijp, Heemskerk, Heiloo, Heumen, IJsselstein, Krimpen aan den IJssel, Lingewaard, Nederlek, Noordwijk, Ouderkerk, Schermer, Schiermonnikoog, Skarsterlan, Tynaarlo, Voorst, Westland, Wijk bij Duurstede. 3 Door een miscommunicatie zijn er aanvankelijk 1500 van de 2100 burgers aangeschreven. De overige 600 zijn op een later moment aangeschreven waardoor de tijd om te reageren voor hun korter was dan voor de eerste Dit kan deels de iets lagere respons verklaren. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 3

8 Aan de inwoners is ook gevraagd naar hun dagindeling / werksituatie. Figuur 2 Dagbesteding Uw gemeente 2010 Referentiegroep In IJsselstein verricht een groter deel van de respondenten betaalde arbeid dan in de referentiegroep. Aan respondenten is gevraagd naar de samenstelling van hun huishouden (gehuwd/samenwonend, alleenstaand, met of zonder (thuiswonende) kinderen). De resultaten zijn te lezen in de volgende figuur. Figuur 3 Samenstelling huishouden Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 4

9 Ongeveer de helft van de respondenten (45%) in uw gemeente woont samen zonder (thuiswonende) kinderen. Ten opzichte van de referentiegroep is deze groep iets minder sterk vertegenwoordigd. Huishoudens met thuiswonende kinderen daarentegen komen in IJsselstein vaker voor dan in de referentiegroep. In IJsselstein West en Zuid wonen de meeste respondenten met kinderen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 5

10 2 Sociale en fysieke kwaliteit / Sociale samenhang en leefbaarheid 2.1 Sociale en fysieke kwaliteitsscores De schaalscores over sociale en fysieke kwaliteit zijn gebaseerd op meerdere vragen over hetzelfde onderwerp. Samenhangende vragen worden hiertoe gebundeld. Elke antwoordcategorie van een vraag krijgt, afhankelijk van de lading, een waarde toegekend. Rekening houdend met deze waarde en het aantal antwoordcategorieën kan een schaalscore worden berekend die resulteert in een waarde tussen 0 en 10 (volgende figuur). Figuur 4 Schaalscore sociale kwaliteit Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Ten behoeve van de schaalscore op sociale kwaliteit zijn de vragen over de sociale omgang in een buurt samengenomen. De antwoordcategorieën die een positieve invloed hebben op de sociale cohesie krijgen een hogere waarde toegekend dan antwoordcategorieën die daar een negatieve invloed op hebben. De schaalscore varieert van 0 (weinig cohesie) tot 10 (veel cohesie). Dus hoe hoger de score, hoe beter. Uw gemeente scoort een 6,4 op het aspect sociale kwaliteit. De sociale cohesie is daarmee iets lager dan de referentiegroep (6,8). Figuur 5 Schaalscore fysieke kwaliteit Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep De schaalscore fysieke kwaliteit is gebaseerd op de mate waarin bewoners vinden dat er in hun buurt sprake is van hondenpoep, zwerfvuil, vernielingen, diefstal, inbraak, et cetera. De schaalscore varieert van 0 (geen verloedering) tot 10 (veel verloedering). Dus hoe lager deze score, hoe beter. In uw gemeente steekt de fysieke kwaliteit iets minder gunstig af ten opzichte van de referentiegroep. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 6

11 Figuur 6 Schaalscores sociale en fysieke kwaliteit naar wijk Fysieke kwaliteit 4,6 4,7 4,8 4,6 4,7 4,2 Sociale kwaliteit 6,6 6,6 6,5 5,9 6,4 6,8 De fysieke kwaliteit is relatief het positiefst in de wijken Noord en Zuid. De cijfers lopen binnen de gemeente echter niet sterk uiteen. De sociale cohesie is het sterkst in Noord, West, en het Centrum. IJsselstein Zuid heeft een minder sterke sociale cohesie. 2.2 Leefbaarheid De woonomgeving speelt een grote rol in het welbevinden van de meeste mensen. De beleving van de woonomgeving is ten eerste gemeten door te vragen naar een aantal aspecten van de buurt. Deze zijn onder andere gebruikt om de fysieke kwaliteitsscore te berekenen. Aan de inwoners van de deelnemende gemeenten is ook gevraagd hoe vaak bepaalde ongemakken in de openbare ruimte voorkomen. In figuur 7 en 8 is weergegeven welk percentage van de respondenten aangeeft dat deze ongemakken in de openbare ruimte vaak voorkomen. Hondenpoep (35%) en zwerfvuil (28%) worden als de meest voorkomende ongemakken in de openbare ruimte ervaren in IJsselstein. In vergelijking met de referentiegroep ervaren burgers in IJsselstein vaker overlast van op leegstand van gebouwen na alle genoemde items. Vooral bij het item diefstal / inbraak geven respondenten in de gemeente vaker aan daar last van te ondervinden dan in de referentiegroep. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 7

12 Figuur 7 % vaak voorkomen van ongemakken in de openbare ruimte (fysieke verloedering) Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Figuur 8 % vaak voorkomen van ongemakken in de openbare ruimte (sociale overlast) Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 8

13 In de onderstaande tabellen zijn deze ongemakken uitgesplitst naar wijk. Tabel 1 Ongemakken naar wijk/kern (fysieke verloedering) Leegst., verpaupering gebouw. Vernieling in openb. ruimte Diefstal, inbraak Defect straatmeubilair Overhangend groen Hondenpoep Rommel, zwerfvuil Vernieling auto's, fietsen Noord 0% 9% 15% 10% 15% 30% 25% 3% West 2% 6% 14% 11% 16% 34% 26% 6% Centrum 1% 11% 17% 9% 14% 32% 33% 9% Zuid 2% 6% 3% 7% 7% 41% 31% 2% Uw gemeente % 8% 12% 10% 13% 35% 28% 5% Referentie groep 3% 5% 2% 6% 11% 30% 19% 2% Tabel 2 Ongemakken naar wijk/kern (sociale overlast) Agressie, geweld Overlast van omwonenden Geluidsoverlast Verkeers-, parkeeroverlast Rondhangende groepen Noord 1% 5% 6% 31% 11% West 1% 4% 7% 33% 7% Centrum 3% 8% 17% 45% 14% Zuid 1% 4% 9% 39% 10% Uw gemeente % 5% 9% 36% 10% Referentie groep 1% 4% 8% 25% 5% Tot slot is aan respondenten gevraagd of de stoepen en straten in hun buurt goed begaanbaar zijn voor bijvoorbeeld kinderwagens of mensen in een rolstoel of scootmobiel. De resultaten hiervan zijn terug te lezen in de onderstaande tabel naar wijk. Vooral respondenten in het Centrum geven aan dat de begaanbaarheid te wensen overlaat. Tabel 3 Begaanbaarheid stoepen en straten naar wijk / kern Goed Redelijk Slecht Weet ik niet Noord 46% 41% 10% 3% West 46% 42% 9% 3% Centrum 34% 49% 13% 4% Zuid 60% 26% 8% 6% Uw gemeente % 39% 10% 4% Referentie groep 43% 41% 12% 4% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 9

14 2.3 Voorzieningen in de buurt De aanwezigheid van voldoende voorzieningen zoals winkels, bankfilialen, postkantoren en jeugdvoorzieningen wordt door veel mensen als belangrijk beschouwd. Zowel in kleine dorpskernen als in oude stadswijken staan deze voorzieningen vaak onder druk. Juist plekken zoals (buurt)winkels, postkantoren of parkjes zijn plekken waar buurtbewoners elkaar regelmatig tegen kunnen komen om een praatje te maken. Dit is van belang voor de sociale cohesie in de buurt. Aan inwoners is gevraagd of er in hun buurt (op loopafstand) voldoende voorzieningen zijn. De resultaten op gemeenteniveau zijn terug te lezen in figuur 9 en op wijkniveau in tabel 4. Figuur 9 Voldoende voorzieningen in de buurt Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Respondenten in IJsselstein vinden vaker dat er voldoende voorzieningen zijn dan respondenten in de referentiegroep. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 10

15 Tabel 4 Voldoende voorzieningen in de buurt (naar wijk) Winkels basisbehoeften Bank-, postkantoren Pin automaten Huisartsen Consult. bureaus, CJG's Openbaar vervoer Jeugdvoorz. Groenvoorz. Bankjes Noord 94% 62% 86% 86% 39% 95% 58% 88% 55% West 94% 73% 86% 93% 49% 93% 63% 87% 54% Centrum 82% 82% 85% 87% 59% 82% 53% 79% 51% Zuid 83% 74% 85% 90% 40% 89% 60% 70% 42% Uw gemeente % 72% 86% 89% 46% 90% 59% 81% 51% Referentie groep 76% 61% 71% 78% 41% 74% 52% 74% 52% 2.4 Sociale cohesie Aan inwoners is een aantal stellingen voorgelegd over sociale samenhang in hun buurt. De inwoners konden hierbij aangeven in hoeverre ze het eens zijn met de uitspraken. Dit is voor de gemeente IJsselstein en de referentiegroep weergegeven in onderstaande figuur. Onder andere deze antwoorden worden gebruikt om de sociale kwaliteitsscore te berekenen. Figuur 10 Tevredenheid over sociale cohesie Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Relatief meer respondenten in IJsselstein zijn het (helemaal) eens met de stelling dat de mensen in hun buurt elkaar nauwelijks kennen. Ongeveer een even groot deel van de respondenten in IJsselstein is het eens met de stelling dat mensen in hun buurt op een prettige manier met elkaar omgaan. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 11

16 Tabel 5 Tevredenheid sociale cohesie naar wijk Men is betrokken Men voelt zich thuis Het is gezellig, veel saamhorigheid De omgang is prettig Men kent elkaar nauwelijks Noord 68% 80% 67% 90% 33% West 68% 86% 61% 90% 33% Centrum 68% 78% 63% 85% 28% Zuid 58% 71% 54% 83% 42% Uw gemeente % 79% 61% 87% 34% Referentie groep 73% 84% 67% 88% 24% Een meerderheid van de respondenten in uw gemeente geeft aan dat zij in een gezellige buurt wonen met veel saamhorigheid (61%). Ook voelt men zich goed thuis in de buurt (79%). Een relatief klein deel van de inwoners is het eens met de stelling dat de mensen in hun buurt zich betrokken bij en verantwoordelijk voor de buurt voelen. Tot slot geeft 21% aan zelf (heel) betrokken bij de eigen buurt te voelen (28% in de referentiegroep). Respondenten uit Noord en Centrum zijn naar eigen zeggen het vaakst heel betrokken bij hun buurt. Op de vraag of er behoefte is aan plaatsen waar men andere mensen uit de buurt kan ontmoeten, zegt 13% van de respondenten uit uw gemeente daar behoefte aan te hebben. In de referentiegroep is dit aandeel iets hoger, namelijk 16%. Vervolgens is de stelling voorgelegd In mijn buurt zijn voldoende plaatsen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Het grootste deel van deze respondenten is het (helemaal) mee eens (62% in verhouding tot 59%). Tabel 6 Voldoende plaatsen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten Helemaal mee eens Mee eens Mee oneens Mee oneens Noord 6% 70% 18% 7% West 13% 57% 23% 6% Centrum 10% 66% 21% 3% Zuid 12% 56% 25% 6% Uw gemeente % 62% 22% 6% Referentie groep 13% 59% 22% 6% Daarnaast is aan de inwoners gevraagd hoe vaak er leuke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Gedacht kan worden aan zaken als braderieën en buurtfeesten. Het merendeel van de respondenten (47%) geeft aan dat deze activiteiten soms plaatsvinden. 10% geeft aan dat deze vaak plaatsvinden. Dit is iets lager dan de referentiegroep waar 10% aangeeft dat leuke activiteiten vaak en 53% soms plaatsvinden. Verder geeft bijna de helft (49%) van de respondenten in IJsselstein aan hier (bijna) nooit aan deel te nemen. Dit is hoger dan de referentiegroep, waar 39% zegt nooit deel te nemen aan buurtactiviteiten. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 12

17 Tabel 7 Leuke activiteiten naar wijk/kern Leuke activiteiten Deelname frequentie Vaak Soms (Bijna) nooit Vaak Soms (Bijna) nooit Noord 7% 49% 44% 13% 38% 49% West 5% 51% 45% 13% 34% 53% Centrum 24% 48% 28% 13% 45% 42% Zuid 8% 39% 53% 16% 36% 48% Uw gemeente % 47% 43% 14% 38% 49% Referentie groep 10% 53% 37% 20% 42% 39% Burgers kunnen zelf actief een bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Gedacht kan worden aan activiteiten organiseren, buurtpreventie, schoonmaakacties en/of contact met de gemeente over zaken die in de buurt spelen. 17% van de respondenten in de gemeente IJsselstein geeft aan in het afgelopen jaar actief te zijn geweest in de eigen buurt om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Dit is een kleiner deel dan in de referentiegroep. Respondenten uit IJsselstein West hebben het afgelopen jaar het minst vaak een bijdrage aan de eigen buurt geleverd. Tabel 8 Bijdrage aan verbeteren leefbaarheid in de buurt Ja Nee Noord 19% 81% West 13% 87% Centrum 19% 81% Zuid 18% 82% Uw gemeente % 83% Referentie groep 22% 78% In wijken kunnen bewonersorganisaties actief zijn. Dit zijn vaak betrokken burgers die zich via diverse wegen inzetten voor de wijk. Vaak zijn bewonersorganisaties gesprekspartners voor gemeenten. Maar in hoeverre zijn inwoners eigenlijk bekend met deze bewonersorganisaties? Aan respondenten is gevraagd in hoeverre zij bekend zijn met de bewonersorganisaties in hun buurt. De resultaten zijn terug te lezen in onderstaande tabel. Tabel 9 Bekend met bewonersorganisatie Goed bekend 7% 4% 10% 7% 7% 13% Bekend 39% 39% 44% 32% 37% 34% Nauwelijks bekend 54% 58% 47% 61% 56% 53% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 13

18 2.5 Sociale contacten Een doel van de Wmo is dat mensen kunnen (blijven) participeren in de samenleving. Onvoldoende sociale contacten of eenzaamheid kunnen hier een belemmering voor zijn. Voor gemeenten is het daarom interessant om inzichtelijk te hebben hoeveel inwoners een goed sociaal netwerk hebben Sociaal netwerk Eerst is aan respondenten gevraagd hoe vaak zij zich eenzaam voelen. In uw gemeente geeft 2% aan zich vaak eenzaam te voelen en 14% soms. Dit is ongeveer gelijk aan de referentiegroep. Vervolgens zijn aan respondenten 11 stellingen voorgelegd over eenzaamheid/ sociaal contact. 4 Door punten te geven per stelling kan een mate van eenzaamheid worden berekend (deze methode wordt ook gebruikt in GGD monitors). De resultaten zijn terug te lezen in onderstaande figuren. In figuur 11 is de verdeling te zien van sociale eenzaamheid (donker paars) en emotionele eenzaamheid (licht paars). Sociale eenzaamheid heeft vooral te maken met een te beperkt sociaal netwerk. Emotionele eenzaamheid hangt meer samen met het bijvoorbeeld wel of niet hebben van een partner. In figuur 12 is te lezen welk mate van eenzaamheid er voorkomt in de gemeente. Figuur 11 Verhouding sociale / emotionele eenzaamheid Sociale eenzaamheid Emotionele eenzaamheid Figuur 12 Mate van eenzaamheid Uw gemeente 2010 Referentiegroep 4 De Jong Gierveld & Kamphuis (1985), zie de bijlage voor de gehanteerde stellingen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 14

19 De mate van eenzaamheid van de respondenten in uw gemeente is komt sterk overeen met die in de referentiegroep. Op de vraag Heeft u mensen op wie u terug kunt vallen wanneer u hulp of zorg nodig heeft? geeft de meerderheid van de inwoners van IJsselstein aan deze wel te hebben. In de meeste gevallen is dit de familie. In zowel IJsselstein als de referentiegroep geeft 8% van de respondenten aan geen mensen te hebben op wie ze kunnen terugvallen Discriminatie Discriminatie op bijvoorbeeld handicap, afkomst, seksuele geaardheid, levensovertuiging of welke grond dan ook kan mensen belemmeren om mee te doen in de maatschappij. Daarom is aan respondenten gevraagd of zij zich wel eens gediscrimineerd voelen. In onderstaande tabel zijn de resultaten te zien. Tabel 10 Discriminatie Vaak Soms (Bijna) nooit Uw gemeente % 9% 90% Referentie groep 1% 7% 92% In uw gemeente geeft de meerderheid (90%) van de respondenten aan zich (bijna) nooit gediscrimineerd te voelen Bemoeizorg / signalering Bemoeizorg richt zich voornamelijk op de zogenaamde zorgwekkende zorgmijders. Mensen die in behoeftige of anderszins verkommerde omstandigheden leven maar de stap naar de reguliere hulpverlening nog niet kunnen, of niet meer willen maken. Bewoners kunnen een rol spelen in het helpen signaleren van deze mensen. Voor de gemeente is het van belang dat inwoners weten waar zij terecht kunnen als zij een zorgwekkende zorgmijder in hun omgeving hebben. Aan respondenten is de vraag gesteld Weet u waar u melding kunt doen als u zich ernstig zorgen maakt om een persoon of gezin in uw omgeving (bijvoorbeeld iemand die niet meer weet wat goed voor hem is, iemand die nooit meer buiten komt, die zichzelf of anderen verwaarloosd, et cetera)? Het grootste deel van de respondenten (62%) geeft aan dit niet te weten maar wel te weten hoe zij erachter kunnen komen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 15

20 Figuur 13 Bekendheid mogelijkheid tot melding zorgmijder Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Vervolgens is aan respondenten gevraagd of zij ooit iemand in hun omgeving hebben gekend / kennen waar zij zich ernstig zorgen over maken/maakte. Bijna twee op de tien respondenten heeft wel eens zo iemand gekend / kent zo iemand. De helft van deze respondenten heeft er vervolgens ook een melding van gemaakt. Figuur 14 Ernstig zorgen over iemand in de omgeving? Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Tenslotte geeft 68% van de respondenten aan dat zij het wel zouden melden als zij zich ernstig zorgen maakte om een persoon of gezin in hun omgeving. Bijna een derde geeft aan het niet te weten hoe zij zouden handelen. Tabel 11 Zou u melding doen van zorgmijder? Ja Nee Weet niet Uw gemeente % 2% 30% Referentie groep 67% 3% 31% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 16

21 2.6 Verenigingsleven Lid zijn van een vereniging zegt iets over de deelname van burgers aan de maatschappij. Bij verenigingen kunnen inwoners elkaar tegenkomen en sociale contacten aan gaan. Aan respondenten is daarom gevraagd of zij lid zijn van een vereniging. Hiertoe behoren niet alleen sportclubs, maar ook gezelligheid- of andere vrijetijdsverenigingen. Meer dan de helft (54%) van de respondenten in uw gemeente geeft aan lid te zijn van een vereniging. In de referentiegroep is dit aandeel 65%. Tabel 12 Verdeling redenen/oorzaken om geen lid te zijn van vereniging Uw gemeente 2010 Referentie groep Geen interesse of behoefte 54% 50% Reiskosten 0% 1% Tijdsgebrek / te druk 44% 43% Lidmaatschap is te duur 5% 7% Problemen met kinderopvang 2% 2% Ik weet niet wat voor verenigingen er zijn 6% 4% Ik voel mij niet welkom 2% 1% Er zijn in de buurt geen verenigingen 2% 3% N.v.t. 13% 13% De voornaamste redenen / oorzaken om geen lid te zijn van een vereniging zijn geen interesse of behoefte (54%) en tijdgebrek (44%). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 17

22 3 Vrijwilligerswerk en zorg voor anderen Vrijwilligers zijn onmisbaar in onze samenleving. In de Wmo worden belangrijke maatschappelijke taken aan hen toegedicht. In het belevingsonderzoek is gevraagd naar de invulling van vrijwilligerswerk en de zorg voor anderen. 3.1 Vrijwilligerswerk In uw gemeente geeft 37% van de respondenten aan in het afgelopen jaar vrijwilligerswerk te hebben gedaan. In de referentiegroep is dit aandeel hoger namelijk 43%. Verder geeft 34% van de respondenten in de gemeente IJsselstein aan te verwachten in het komend jaar vrijwilligerswerk te gaan doen. Dit is lager dan de referentiegroep, waar dit aandeel 39% bedraagt. Tabel 13 Vrijwilligerswerk Deelname in de afgelopen 12 maanden Deelname in de komende 12 maanden ja nee Ja Nee Noord 43% 57% 38% 62% West 36% 64% 37% 63% Centrum 36% 64% 34% 66% Zuid 37% 63% 32% 68% Uw gemeente % 63% 34% 66% Referentie groep 43% 57% 39% 61% De grootste groep respondenten die aangeven vrijwilligerswerk te doen, doen dit incidenteel (38%). Het blijkt dus dat er weliswaar een kleiner deel van de respondenten in IJsselstein vrijwilligerswerk doet, maar dat degene die vrijwilligerswerk doen, dit gemiddeld meer uren doen dan de vrijwilligers in de referentiegroep. Tabel 14 Frequentie vrijwilligerswerk Deelname frequentie Ja, incidenteel Ja, tot 2 uur in de week Ja, 2 tot 4 uur in de week Ja, 4 tot 8 uur in de week Ja, 8 uur of meer per week Uw gemeente % 12% 23% 12% 15% Referentie groep 41% 14% 22% 12% 11% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 18

23 Het grootste deel van de respondenten dat het afgelopen jaar vrijwilligerswerk heeft gedaan is voor het eerst geïnformeerd over deze mogelijkheid door familie, vrienden of bekenden (26%. Slechts een klein deel is geïnformeerd via de vacaturebank (1%). Aan vrijwilligers is gevraagd wat voor soort vrijwilligerswerk zij doen / voor wat voor soort organisatie dit is. Figuur 15 Soort vrijwilligerswerk / vrijwilligersorganisatie De meeste vrijwilligers zijn actief in de sport, recreatie en vrije tijd-hoek. Vrijwilligers is gevraagd hoe tevreden of ontevreden zij zijn over een aantal aspecten van het vrijwilligerswerk. Uit de onderstaande figuur blijkt dat zij relatief het meest tevreden zijn over de begeleiding en aansturing en relatief het minst tevreden over de onkostenvergoeding. Figuur 16 Tevredenheid aspecten vrijwilligerswerk Aan de inwoners die verwachten dat zij het komend jaar geen vrijwilligerswerk zullen doen, is gevraagd wat hiervoor de redenen zijn (meerdere antwoorden mogelijk). De verdeling hiervan is te zien in de onderstaande tabel. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 19

24 Tabel 15 Verdeling redenen/oorzaken om geen vrijwilligerswerk te doen Uw gemeente 2010 Referentie groep Geen interesse of behoefte 29% 23% Tijdsgebrek / te druk 68% 74% Problemen kinderopvang 3% 3% (Reis)kosten 0% 3% Weet niet wat voor vrijwilligerswerk ik kan doen 6% 4% Weet niet hoe ik aan vrijwilligerswerk kan komen 9% 2% Voor de inwoners van IJsselstein die verwachten dat zij het komend jaar geen vrijwilligerswerk zullen doen is de voornaamste reden tijdgebrek (68%). In uw gemeente geven relatief minder inwoners aan geen tijd te hebben voor vrijwilligerswerk. Geen interesse of behoefte (29%) speelt (relatief) vaak een rol. Wat verder opvalt is dat in IJsselstein bijna een op de tien respondenten (9%) aangeeft niet te weten hoe zij aan vrijwilligerswerk kunnen komen in verhouding tot slechts 2% in de referentiegroep. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 20

25 3.2 Mantelzorg Mantelzorgers zorgen onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Volgens sommige definities moet deze zorg ook meer dan 4 of 8 uur per week en langer dan 3 maanden duren voordat er sprake is van mantelzorg. Mantelzorgers zijn van onschatbare waarde binnen ons zorgstelsel. Binnen de Wmo wordt er ook een groot beroep op deze mensen gedaan. Gemeenten hebben daarom de taak mantelzorgers te ondersteunen. Respondenten is de vraag voorgelegd of zij vrijwillige zorg geven aan hulpbehoevende familieleden, vrienden of bekenden (mantelzorg). Gemiddeld geeft een op de vijf (19%) van de respondenten aan vrijwillige zorg te geven aan naasten. Dit is hoger dan het percentage in IJsselstein (16%). Aan wie geven deze mensen vrijwillige zorg? De verdeling hiervan is terug te lezen in de onderstaande tabel. De meeste mensen geven deze zorg aan hun (schoon)ouders. Tabel 16 Aan wie geeft men vrijwillige zorg? Echtgeno(o)t(te) of partner (Pleeg / stief) kinderen (Schoon) ouders Andere familieleden Buren, vrienden of kennissen Anders Uw gemeente % 19% 43% 16% 7% 2% Referentie groep 16% 11% 44% 13% 12% 3% Figuur 17 Hoeveel uur geven mensen zorg Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Meer dan de helft van de respondenten (51%) biedt 0 t/m 4 uren mantelzorg per week. Dit percentage is ongeveer gelijk aan de referentiegroep. Het grootste deel van de respondenten SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 21

26 in uw gemeente die aangeven zorg te geven doen dit al langer dan 12 maanden (85%). In de referentiegroep is dit 82%. Figuur 18 Percentage per leelftijdsgroep dat mantelzorg biedt Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep In IJsselstein blijken mensen tussen de jaar, actief te zijn in de mantelzorg. Ongeveer een op de tien respondenten van 75 en ouder in IJsselstein geeft mantelzorg. Het is gezien de leeftijd van deze groep maar de vraag voor hoe lang zij hun zorgtaken zullen kunnen blijven uitvoeren Overbelasting Het verlenen van (te) veel hulp aan anderen kan tot overbelasting leiden bij degene die het geeft. Als een mantelzorger zelf overbelast raakt, betekent dit dat de gemeente zowel ondersteuning moet bieden aan de overbelaste mantelzorger, als aan de hulpbeho evende die deze verzorgde. Aan de respondenten is gevraagd in welke mate zij zich door het geven van mantelzorg overbelast voelen (zie onderstaande figuur). Figuur 19 Mate van overbelasting Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 22

27 Minder dan de helft van de respondenten (41%) geeft aan zich niet overbelast te voelen. Dit is lager dan de referentiegroep waar dit aandeel op 49% ligt. Mantelzorgers in IJsselstein lijken dus vaker overbelast te zijn dan het gemiddelde. In de onderstaande tabel is een verdeling gemaakt naar intensiteit van mantelzorg. Categorie 1 is de mantelzorgers die minimaal 3 maanden lang, meer dan 8 uur per week zorg geven. Categorie 2 is de overige mogelijkheden (dus zowel langer maar minder intensief als bijvoorbeeld erg intensief maar voor een korte periode). Tabel 17 Overbelasting naar intensiteit mantelzorg Mate van overbelasting Niet Soms Regelmatig Vaak Uw gemeente 2010 Referentie groep Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 22% 44% 22% 11% Overig 47% 43% 5% 5% Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 25% 46% 18% 10% Overig 57% 37% 5% 2% Zichtbaar wordt de mate van overbelasting. De mantelzorgers die langer dan drie maanden meer dan 8 uur per week geven zijn vaker overbelast dan de overige mantelzorgers. Als wij de resultaten van de eerder gestelde vraag Heeft u zelf mensen op wie u terug kunt vallen wanneer u hulp of zorg nodig heeft? kruisen met de respondenten die hebben aangegeven mantelzorg te geven leidt dit tot het volgende: Tabel 18 Mensen op wie je terug kunt vallen naar wel / niet mantelzorger Vangnet ja nee Uw gemeente 2010 Mantelzorger Ja 91% 9% Nee 91% 9% Referentie groep Mantelzorger Ja 89% 11% Nee 90% 10% Het kan een punt van zorg zijn dat mensen die vrijwillige zorg geven aan anderen minder vaak iemand hebben om op terug te vallen wanneer zij zelf hulp of zorg nodig zouden hebben. In die zin wordt ondersteuning vanuit de gemeente voor mantelzorgers extra belangrijk. Het verschil in wel of niet zelf als mantelzorger een vangnet hebben wijkt in IJsselstein niet af van de verdeling onder burgers die geen mantelzorg bieden. Aan de mensen die aangegeven hebben mantelzorg te bieden, is gevraagd of zij zichzelf ook als mantelzorger beschouwen. Van de respondenten die hebben aangegeven vrijwillige zorg te geven aan een naaste zegt 58% zichzelf ook daadwerkelijk als mantelzorger te beschouwen. Dit is positief te noemen. In de referentiegroep is dit 51%. Dit kan te maken hebben met SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 23

28 onbekendheid met het begrip, of de wens om niet in hokjes gestopt te willen worden. Ook kunnen mensen de hulp die zij geven als vanzelfsprekend beschouwen. Van deze groep is het in ieder geval belangrijk dat zij hun weg naar ondersteuning weten te vinden. Tabel 19 Zelfbeeld mantelzorgers naar intensiteit mantelzorg Beschouwt zich als mantelzorger Ja Nee Uw gemeente 2010 Referentie groep Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 70% 30% Overig 54% 46% Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 71% 29% Overig 45% 55% Ondersteuning aan mantelzorgers Het is een taak van elke gemeente om ondersteuning te bieden aan mantelzorgers. In hoeverre zijn mantelzorgers in de gemeente IJsselstein op de hoogte van deze ondersteuning? Op de vraag Weet u dat u ondersteuning kunt krijgen wanneer het geven van hulp u te veel wordt? geeft 75% een positief antwoord. Dat betekent dus dat een kwart niet weet dat deze ondersteuning überhaupt beschikbaar is. Aan de mantelzorgers is vervolgens gevraagd of zij weten waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning en met vragen. De verdeling van de antwoorden op deze vraag is te zien in figuur 20. Figuur 20 Op de hoogte zijn van waar men terecht kan voor ondersteuning en vragen Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Bijna de helft van de respondenten uit de gemeente IJsselstein weet niet waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning en met vragen. Van deze groep weet het grootste deel wel hoe men er achter kan komen. Deze relatieve onbekendheid lijkt tegenstrijdig te zijn met het hoger percentage mantelzorgers in de gemeente die zichzelf daadwerkelijk als mantelzorger beschouwt. Hierdoor zou verwacht mogen worden dat een groter deel bekend is met het ondersteuningsaanbod. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 24

29 Het is van belang dat juist de mensen die voor langere tijd veel uren zorg geven hun weg naar ondersteuning weten te vinden. Daarom hebben wij in de volgende tabel de bekendheid met waar men terecht kan voor ondersteuning afgezet tegen een combinatie van de uren per week en duur dat met zorg geeft. Tabel 20 Bekendheid ondersteuning naar intensiteit mantelzorg Ja Nee, maar kan er achter komen Nee, en kan er niet erachter komen Uw gemeente 2010 Referentie groep Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 50% 29% 21% Overig 41% 47% 12% Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 53% 33% 13% Overig 44% 45% 12% In de referentiegroep zijn mantelzorgers die in de zwaardere categorie vallen iets beter op de hoogte van de ondersteuningsmogelijkheden dan in de gemeente IJsselstein (53% in verhouding tot 50%). In IJsselstein geeft 21% van de mantelzorgers in de zwaardere categorie aan niet te weten waar zij terechtkunnen voor ondersteuning en vragen en ook niet te weten hoe zij hier achter kunnen komen in verhouding tot slechts 13% in de referentiegroep. Een op de tien van de respondenten die mantelzorg geven uit uw gemeente heeft wel eens gebruik gemaakt van deze ondersteuning. In de referentiegroep is dit aandeel iets hoger namelijk 12%. Van de inwoners die aangeven in uw gemeente gebruik te maken van ondersteuning, meldt 100% van de respondenten tevreden te zijn over deze ondersteuning. Dit is hoger dan de referentiegroep waar 26% zeer tevreden is en 67% tevreden. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 25

30 4 Jeugd en opvoeding Een belangrijke vorm van ondersteuning die omschreven staat in de Wmo is de hulp bij opvoeding. Vroegtijdige interventie en een toereikend aanbod van opvoedingsondersteuning voor alle gezinnen in een gemeente kunnen ertoe bijdragen dat kinderen zich op een goede manier ontwikkelen. Daarom is opvoedingsondersteuning een expliciet onderdeel van deze vragenlijst. 42% van de respondenten in uw gemeente en 36% in de referentiegroep geeft aan thuiswonende kinderen te hebben. Aan de respondenten met thuiswonende kinderen is gevraagd of ze weten waar ze terecht kunnen met vragen over opvoeding. In welke mate ze daarvan op de hoogte zijn, is te zien in figuur 20. Figuur 21 Weet u waar u terecht kunt met vragen ov er opvoeding? Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Meer dan de helft (65%) van de respondenten uit IJsselstein met thuiswonende kinderen weet waar zij moeten zijn met opvoedingsvragen, of hoe weet hoe zij daar achter kunnen komen (32%). Dit ligt in lijn met het gemiddelde. Van de respondenten in uw gemeente geeft 9% aan dat zij wel eens gebruik hebben gemaakt van opvoedingsondersteuning. In de referentiegroep is dit percentage 11%. Hoe hebben de burgers die een beroep hebben gedaan op hulp bij de opvoeding deze ondersteuning ervaren? In figuur 21 is te zien hoe tevreden de inwoners van de gemeente IJsselstein en in de referentiegroep zijn over de ontvangen opvoedingsondersteuning. Van de inwoners van IJsselstein die opvoedingsondersteuning hebben ontvangen, is 16% zeer tevreden en 72% tevreden. Dit aandeel wijkt in positieve zin af van het gemiddelde van de overige deelnemers. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 26

31 Figuur 22 Tevredenheid burgers over opvoedingsondersteuning Ook is aan respondenten die thuiswonende kinderen hebben gevraagd hoe tevreden zij zijn over de voorzieningen voor jongeren in de gemeente. Hierin is onderscheid gemaakt tussen voorzieningen voor kinderen tot en met 12 jaar en voor kinderen die ouder zijn dan 12 jaar (zie onderstaande figuur). Bij kinderen tot 12 jaar kan gedacht worden aan speeltuinen et cetera. Voorzieningen voor kinderen ouder dan 12 jaar zijn bijvoorbeeld skateparken, jongerencentra et cetera. Inwoners van de gemeente IJsselstein zijn vaker (zeer) tevreden over de voorzieningen voor de jongeren tot en met 12 jaar dan de inwoners in de andere gemeenten (80% in verhouding tot 75%). Ten aanzien van de voorzieningen voor jongeren ouder dan 12 jaar is het verschil tussen IJsselstein en de referentiegroep zelfs nog groter (respectievelijk 57% en 49%). Respondenten zijn altijd minder tevreden over de voorzieningen voor de jeugd ouder dan 12 jaar dan voor de jongere kinderen. Figuur 23 Tevredenheid burgers over voorzieningen voor kinderen SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 27

32 5 Vragen over zorg, wonen en welzijn / Bekendheid met de Wmo 5.1 Informatie en advies vanuit de gemeente Prestatieveld 3 betreft het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning. Hiermee wordt gedoeld op activiteiten die de inwoners van de gemeente de weg wijzen in het veld van maatschappelijke ondersteuning. Het kan hierbij zowel gaan om algemene voorzieningen, zoals (voldoende) informatiepunten, als om meer specifieke voorzieningen, zoals een individueel advies of hulp bij de verheldering van een ondersteuningsvraag. Aan de inwoners van de gemeente is gevraagd of zij weten waar zij terecht kunnen met vragen over zorg, wonen of welzijn. De verdeling van de antwoorden op deze vraag is te zien in figuur 24. Figuur 24 Op de hoogte zijn van waar men terecht kan met vragen Vorige meting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Een relatief klein deel van de respondenten weet waar zij terecht kan met vragen over zorg, wonen en welzijn (43% in verhouding tot 49% in de referengiegroep). 6% van de respondenten uit de gemeente IJsselstein weet niet hoe zij hier achter kan komen. Vervolgens is gevraagd naar de tevredenheid van respondenten over - de informatievoorziening vanuit de gemeente - de bereikbaarheid van de gemeente voor klachten, informatie of wensen - het reageren van de gemeente op buurtproblemen. De resultaten hiervan zijn terug te lezen in figuur 25. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 28

33 Figuur 25 Tevredenheid informatievoorziening, bereikbaarheid, reageren Respondenten zijn het tevredenst over de informatievoorziening vanuit de gemeente. Over de wijze waarop de gemeente reageert op buurtproblemen zijn mensen minder positief. Deze trend is gelijk aan die in de referentiegroep. 5.2 Beleidsparticipatie / Bekendheid met de Wmo De Wmo verplicht de gemeente om burgers te betrekken bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van het beleid. Vaak heeft de gemeente een Wmo-raad (ook wel Wmo-platform of participatieraad genoemd) ingesteld. Aan de inwoners van uw gemeente is gevraagd of zij bekend zijn met de Wmo. Het merendeel (57%) geeft aan niet bekend te zijn met de Wmo. Dit wijkt nauwelijks af van de referentiegroep waar dit 59% is. Op de vervolgvraag Weet u dat iedere inwoner van de gemeente invloed kan uitoefenen op het Wmo-beleid van de gemeente? geeft 53% een negatief antwoord. 47% geven aan dit wel te weten. Dit wijkt nauwelijks af van de referentiegroep. Een minderheid van deze groep (49%) geeft aan wel eens gehoord te hebben van de Wmo-raad (of vergelijkbaar). Dit wijk in positieve zin af van de referentiegroep (45%). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 29

34 Samenvatting en aanbevelingen Dit rapport laat een beeld zien van de beleving van de inwoners van de gemeente IJsselstein op de eerste vier prestatievelden van de Wmo. In totaal hebben 759 van de aangeschreven inwoners in de leeftijd van 18 jaar en ouder de vragenlijst ingevuld. Sociale en fysieke kwaliteit Over het algemeen bezien wordt de sociale en fysieke kwaliteit van de buurt in IJsselstein als redelijk goed ervaren. Maar steken deze scores minder gunstig af ten opzichte van de andere deelnemende gemeenten. Inwoners van IJsselstein ondervinden in de openbare ruimte vaak last van hondenpoep en zwerfafval. Ook springt in verhouding tot de referentiegroep het percentage inwoners eruit dat zegt dat diefstal en inbraak vaak voorkomt in de buurt. De sociale cohesie is het sterkst in Noord, West en het Centrum. IJsselstein Zuid heeft een minder sterke sociale cohesie. De fysieke kwaliteit is relatief het positiefst in de wijken Noord en Zuid. De cijfers lopen binnen de gemeente echter niet sterk uiteen. De respondenten uit IJsselstein zijn overwegend tevreden over hun buurt; 87% van de respondenten is tevreden over de prettige omgang en 79% voelt zich goed thuis in de buurt. 21% van de inwoners geeft aan zich (heel) betrokken bij de buurt te voelen, in verhouding tot 28% in de referentiegroep. Respondenten uit IJsselstein geven bovengemiddeld vaak aan dat er voldoende voorzieningen zijn in de buurt. Sociaal netwerk Een kleine minderheid van de respondenten (2%) geeft aan zich vaak eenzaam te voelen en 14% soms eenzaam. Dit is ongeveer gelijk aan de referentiegroep. Op basis van de 11 stellingen over eenzaamheid / sociale contacten blijkt dat 7% van de respondenten in uw gemeenten een (zeer) sterke mate van eenzaamheid kennen (in verhouding tot 5% in de referentiegroep). In IJsselstein worden iets minder vaak buurtactiviteiten georganiseerd, en zijn mensen ook minder snel geneigd hieraan deel te nemen. Een in verhouding klein aandeel van de inwoners is actief in het verenigingsleven (54% in verhouding tot 65% in de referentiegroep). Vrijwilligerswerk en zorg voor naasten Een minderheid (37%) van de respondenten heeft in de afgelopen 12 maanden vrijwilligerswerk gedaan en 34% verwacht dit te doen in de komende 12 maanden. Dit is minder dan in de referentiegroep. Wel is het zo dat de respondenten in IJsselstein die aangeven vrijwilligerswerk te doen dit gemiddeld meer uren doen dan in de referentiegro ep. Tijdgebrek en het gebrek aan interesse en behoefte zijn de voornaamste reden om geen vrijwilligerswerk te doen. In de gemeente geeft een groter deel van de respondenten dat geen vrijwilligerwerk doet aan dat dit (deels) komt doordat zij niet weten hoe zij aan vrijwilligerswerk kunnen komen (9% in verhouding tot 2%). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 30

35 In IJsselstein geeft 16% van de respondenten (in verhouding tot 19%) vrijwillige hulp aan een naaste. De meeste respondenten geven deze hulp aan hun (schoon)ouders. 6% van de respondenten die aangeeft mantelzorg te geven, geeft aan zich vaak overbelast te voelen door het geven van deze hulp en 9% regelmatig. Dit is iets hoger dan de referentiegroep waar deze percentages respectievelijk 4% en 9% zijn. De meeste respondenten die zorg geven weten waar mantelzorgers terechtkunnen voor ondersteuning (42%) of weten hoe zij erachter kunnen komen (44%). Dit is wel iets minder positief dan in de referentiegroep. Dit ondanks het feit dat een bovengemiddeld aantal gevers van vrijwillige zorg in IJsselstein zichzelf ook daadwerkelijk als mantelzorger beschouwt (58% in verhouding tot 51%). Een op de tien geeft aan wel eens gebruik gemaakt te hebben van deze ondersteuning. In de referentiegroep is dit aandeel iets groter, namelijk 12%. Wel is het zo dat alle gebruikers van de ondersteuning in IJsselstein aangeven hier tevreden over te zijn. Informatievoorziening en advies / Bekendheid Wmo De meeste respondenten in uw gemeente zijn over het algemeen tevreden over de informatievoorziening vanuit de gemeente over wonen, zorg en welzijn (87%). 78% is (zeer) tevreden over de bereikbaarheid van de gemeente en 50% is (zeer) tevreden over de wijze waarop de gemeente reageert op buurtproblemen. De minderheid van de bewoners is bekend met de Wmo (43%). Een klein deel van deze respondenten (47%) weet daarnaast ook dat inwoners invloed kunnen uitoefenen op het Wmo - beleid van de gemeente. Een deel hiervan 49% heeft wel eens gehoord van de Wmo -raad (of vergelijkbaar). Dit is ongeveer gelijk aan de referentiegroep. Jeugd en opvoeding De inwoners van de gemeente IJsselstein zijn ten aanzien van de voorzieningen voor de jongeren tot en met 12 jaar tevredener dan de inwoners in de andere gemeenten. En ook voor wat de voorzieningen voor jongeren ouder dan 12 jaar betreft zijn de respondenten in uw gemeente positiever dan in de referentiegroep. Meer dan de helft van de inwoners met kinderen weet waar zij in uw gemeente terechtkunnen met opvoedingsvragen (65%). De tevredenheid over opvoedingsondersteuning is relatief hoog, namelijk 16% zeer tevreden en 72% tevreden in verhouding tot 12% zeer tevreden en 77% tevreden in de referentiegroep. Aanbevelingen De respondenten uit IJsselstein geven aan over het algemeen tevreden te zijn over hun wijk. Met name het percentage respondenten dat aangeeft dat er voldoende voorzieningen in de buurt zijn is in verhouding tot de referentiegroep positief. Wel is het zo dat de sociale samenhang minder sterk is dan het gemiddelde. Ook is de mate van verloedering die respondenten ervaren groter dan in de referentiegroep. Door bijvoorbeeld het opstellen van wijk- of buurtprofielen kan de gemeente gerichter inzetten op initiatieven per wijk die de sociale samenhang kunnen bevorderen. Een relatief groot deel van de respondenten in IJsselstein geven als reden voor het niet lid zijn van een vereniging of het niet doen van vrijwilligerswerk geen interesse / behoefte. Mensen geïnteresseerder krijgen in het doen van vrijwilligerswerk is een soms lastige uitdaging die de SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 31

36 gemeente het beste samen met verschillende partners op het gebied van vrijwilligerswerk aan kan gaan. Daarnaast geeft een relatief groot deel van de respondenten in IJsselstein aan niet te weten hoe zij aan vrijwilligerswerk kunnen komen (9% in verhouding tot 2% in de referentiegroep). Dit aspect is belangrijk om mee te nemen in de andere acties rond het stimuleren van vrijwilligerswerk. Een iets kleiner deel van de respondenten in de gemeente geeft aan mantelzorg te geven dan in de referentiegroep. Daarnaast is de mate van overbelasting binnen deze groep groter dan het gemiddelde in de referentiegroep. Dit kan deels verklaard worden door het feit dat relatief veel mantelzorgers in de gemeente onbekend zijn met waar zij terechtkunnen met vragen of voor ondersteuning. Als specifiek gekeken wordt naar de groep mantelzorgers die minimaal 3 maanden lang meer dan 8 uur per week zorg geeft is de mate van onbekendheid met ondersteuningsmogelijkheden in verhouding tot de referentiegroep nog groter. Inzetten op de bekendheid en toegankelijkheid van het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers is van groot belang. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS GEMEENTE IJSSELSTEIN 32

37 Bijlage Rechte tellingen 5 Steekproef Respons (N) Respons (%) Uw gemeente % Referentie groep % Helemaal mee eens 10 6% 10 5% 5 4% 17 10% 45 6% 501 4% De mensen in mijn buurt kennen elkaar nauwelijks Mee eens 50 28% 51 28% 34 25% 55 32% % % Mee oneens 93 51% 96 52% 77 56% 89 51% % % Helemaal mee oneens 28 15% 27 15% 21 15% 12 7% 96 13% % Helemaal mee eens 37 21% 31 17% 23 17% 27 16% % % In deze buurt gaat men op een prettige manier met elkaar om Mee eens % % 95 68% % % % Mee oneens 15 8% 17 9% 17 12% 27 16% 81 11% % Helemaal mee oneens 3 2% 2 1% 4 3% 2 1% 11 2% 360 3% Helemaal mee eens 18 10% 14 8% 10 8% 11 7% 57 8% % Ik woon in een gezellige buurt met veel saamhorigheid Mee eens 98 56% 94 53% 74 56% 77 47% % % Mee oneens 52 30% 65 37% 43 32% 62 38% % % Helemaal mee oneens 6 3% 4 2% 6 5% 14 9% 35 5% 560 5% 5 Dit betekend dat er geen filters zijn toegepast op de resultaten. Hierdoor kunnen percentages soms licht afwijken van de percentages in het rapport.