Aan: Regionale raadswerkgroep POL, thema s ruimte en economie Onderwerp: Analyse regionale energievisie Noord-Limburg Vergaderdatum: 22 oktober 2015
|
|
- Roeland Pieters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aan: Regionale raadswerkgroep POL, thema s ruimte en economie Onderwerp: Analyse regionale energievisie Noord-Limburg Vergaderdatum: 22 oktober 2015 Inleiding Bij deze ontvangt u de analyse voor de regionale energievisie voor Noord-Limburg. Op basis van deze analyse kan de visie verder uitgewerkt worden. Het doel van de regionale energievisie is: een energieonafhankelijke regio met een economisch gezonde woon-, werk- en leefomgeving, welke geschikt is voor toekomstige generaties. Dit wordt behaald door: middels het maken van bestuurlijke afspraken die kansrijke mogelijkheden voor het besparen van energie en het opwekken van duurzame energie weergeven. Deze afspraken zullen als grondslag dienen voor de verdere uitvoering. Totstandkoming van de analyse Een diversiteit aan onderzoeken zijn gerealiseerd op het gebied van energie. Echter blijkt uit de praktijk dat deze onderzoeken lastig met elkaar te vergelijken zijn: vele conclusies worden gebaseerd op aannames. Er is daarom voor een onderzoek gekozen welke (1) data voor de hele regio heeft, en (2) de mogelijkheid heeft om in de toekomst hetzelfde onderzoek te herhalen. Het is noodzaak hetzelfde onderzoek over een bepaalde periode hetzelfde te kunnen uitvoeren om de resultaten te kunnen vergelijken. Op basis van deze twee eisen is er gekozen voor het onderzoek Energieanalyse Limburgse Regio's (2014) van Ecorys, waar provincie opdrachtgever van is. Vragen aan de raadswerkgroep 1. Geeft de analyse een herkenbaar beeld? 2. Geeft de analyse voldoende basis voor de visie? 3. Welke onderwerpen mogen niet ontbreken in de regionale energievisie? 1
2 Regionale energievisie Analyse De regionale energievisie Noord Limburg zal opgesteld worden aan de hand van drie fasen: Analyse, Formuleren kansen en mogelijkheden, Ruimtelijke doorvertaling van kansen en mogelijkheden Voor u ligt het resultaat uit de eerste fase; de analyse. Inleiding De groeiende wereldbevolking, klimaatverandering, milieuvervuiling en het opraken van fossiele brandstoffen hebben de noodzaak gecreëerd om het huidige energieverbruik van de mens te transformeren naar een duurzaam verbruik. Doorgaan op de huidige manier zal er toe leiden dat de fossiele brandstoffen opraken en de gevolgen van klimaatverandering groter worden. Daarnaast vervuilen fossiele brandstoffen o.a. de luchtkwaliteit en hebben daarmee een negatief effect op de gezondheid van de mens. De energietransitie is een maatschappelijke opgave geworden. Energieakkoord voor Duurzame Groei 2013 In september 2013 tekenen meer dan 40 organisaties het Energieakkoord voor Duurzame Groei. Organisaties als de overheid, werkgevers, vakbeweging, natuur- en milieuorganisaties, andere maatschappelijke en financiële instellingen verbinden zich hiermee aan deze maatschappelijke opgave. In het akkoord staan breed gedragen afspraken over energiebesparing, schone technologie en klimaatbeleid. Het uitvoeren van het energieakkoord heeft op diverse aspecten een positieve invloed. Zo ontstaat er een schone werk- en leefomgeving, een schone en betaalbare energievoorziening, werkgelegenheid en economische groei. Het akkoord gaat voor een volledig klimaatneutraal Nederland in Ondertekenden zetten zich in voor: Een besparing van het finale energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar. 100 PJ aan besparing in het finale energieverbruik van Nederland per Een toename van het aandeel van hernieuwbare energieopwekking (nu 4 procent) naar 14 procent in Een verdere stijging van dit aandeel naar 16 procent in Ten minste banen, voor een belangrijk deel in de eerstkomende jaren te creëren. Opgave regio Noord Limburg De energietransitie vraagt ook actie van de gemeenten. De provincie Limburg heeft de regio Noord Limburg uitgedaagd om een visie te formuleren over deze transitie en de doelstellingen geformuleerd in het Energieakkoord. De provincie heeft in het ontwerp-provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL) 2014 uitgesproken dat de energieopgave voor Limburg nader geconcretiseerd zal worden in regionale energieafspraken die door de regio s zelf opgesteld zullen worden. De regionale energieafspraken geven kaders voor invulling door de gemeenten. 2
3 De energieopgave is zowel een gemeentelijke opgave, als ook een gemeente overschrijdende aangelegenheid. Sommige bronnen zoals wind, geothermie of het gebruik van restwarmte van (vooralsnog met fossiele brandstoffen gestookte) industrie gaan over gemeentegrenzen heen en bieden elektra en warmte voor een hele regio. Met de huidige energiebronnen kan een gemeente onvoldoende in duurzame energie voorzien. Dit zijn redenen waarom het van belang is om een regionale visie op te stellen waarin de diverse bronnen in beeld worden gebracht. De energietransitie is een grote uitdaging omdat deze omslag enkele decennia in beslag neemt. Daarom is bestuurlijk commitment en een heldere visie met het oog op de toekomst essentieel voor burgers, en investeerders die voor de lange termijn willen investeren. De visie Het doel van de regionale energievisie is: een energieonafhankelijke regio met een economisch gezonde woon-, werk- en leefomgeving, welke geschikt is voor toekomstige generaties. Dit wordt behaald door: middels het maken van bestuurlijke afspraken die kansrijke mogelijkheden voor het besparen van energie en het opwekken van duurzame energie weergeven. Deze afspraken zullen als grondslag dienen voor de verdere uitvoering. Concreet vertaalt zich dit naar regionale energieafspraken die tenminste zorgen voor: een energiebesparing van 1,5% per jaar; 14% duurzame energie opwekking in In een regionale energievisie worden de opgaven inzichtelijk gemaakt, integraal afgewogen en worden alle mogelijke technieken onderzocht en een voorstel gedaan voor integraal afgewogen maatregelenpakket inclusief een ruimtelijke doorvertaling. Deze uitwerking van het POL thema Energie moet antwoord geven op de wat-vraag. Wat willen we op energiegebied in de toekomst bereiken? Het geeft een richting, een punt op de horizon, wat behaalt dient te worden door het maken van regionale afspraken. Het antwoord geven op de watvraag is de verantwoordelijkheid van de regio samen. De hoe-vraag komt vervolgens aan bod in een nader op te stellen uitvoeringsprogramma. Hier komen ook de rollen van de verschillende stakeholders aan de orde. Het uitvoeringsprogramma is geen onderdeel van deze POL-uitwerking. De verantwoordelijkheid van het uitvoeringsprogramma ligt per gemeente zelf, en is eventueel gemeentegrensoverschrijdend. Wat willen we behalen? Energievisie Regionaal Uitvoeringsprogramma Hoe gaan we het behalen? Zowel regionaal als lokaal. Afhankelijk van de nader te formuleren afspraken Uit de energievisie zal blijken op welke punten er nadere samenwerking in de regio gewenst is in het uitvoeringsprogramma en op welke aspecten er lokaal gehandeld kan worden. 3
4 Analyse Achtergrond Een diversiteit aan onderzoeken, tools en statistieken zijn er beschikbaar op het gebied van energieverbruik in de regio. In 2013 hebben de gemeenten Beesel, Venlo en Venray gezamenlijk een analyse laten opstellen. Dit heeft zich geresulteerd in de Energiestrategie Deze analyse is inclusief huidig gebruik, potentiele besparing en opwekking, en doorvertaling naar economische gevolgen. De provincie Limburg heeft in 2014 de Energieanalyse Limburgse Regio s laten opstellen door het bureau Ecorys. Deze analyse is door de provincie opgesteld uit het belang dat vergelijkbare uitgangspunten gehanteerd worden wat betreft de startsituatie en het potentieel van verschillende energiemaatregelen. Het rapport heeft als doel een ondersteunende rol te vervullen voor de regionale energievisies. Net als de Energiestrategie 2030 bevat de Energieanalyse Limburgse Regio s een overzicht van de huidige energievoorziening, de economische vertaling in termen van werkgelegenheid, potentie voor hernieuwbare energieopwekking en besparing. Basisjaar gegevens Een grensoverschrijdende studie uit 2011 is Energie ohne Grenzen. Hier werd de potentie naar het gebruik van duurzame energie in de grensregio Maas-Niers onderzocht. Deelnemende Nederlandse gemeenten waren: Beesel, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Venlo. Aan de Duitse zijde waren dit Geldern en Straelen met hun stadscentra en dorpsstructuren. Een tool ontwikkeld door Enexis welke het energieverbruik van de gemeente weergeeft is Energie in Beeld. Dit is een website waar elke gemeente toegang tot haar eigen gegevens heeft. Er kan data van verschillende schalen geraadpleegd worden: van gemeente breed, tot postcode6. Er is een verdeling mogelijk tussen zakelijk en, elektra en gas, en opwek van zonne-energie en overige opwek. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceert statistische informatie over een diversiteit aan onderwerpen. Zo ook het thema energie. Conclusie Met het vergelijken van deze verschillende bronnen blijkt al snel dat de energiedata met regelmaat gebaseerd zijn op aannames. Daardoor zijn de resultaten vrij divers en komen ze vaak niet overeen. Er zal daarom voor enkele bronnen gekozen moeten worden welke als nulmeting gelden. Belangrijk aan de nulmeting voor de analyse is dat deze in een later tijdstip herhaald uitgevoerd kan worden. Daarvoor is het van belang helder te hebben waar de gegevens vandaan komen en hoe de resultaten tot stand zijn gekomen. Daarnaast is het voor de provincie relevant dat de verschillende regio s ook met elkaar te vergelijken zijn. Zo voorkomt men dat er een scheve vergelijking plaatsvindt. Vanuit deze redenen is er voor gekozen om de studie van de provincie Limburg Energieanalyse Limburgse Regio s in combinatie met Energie in Beeld als uitgangspunt te hanteren. Een analyse met deze gegevens als basis is goed te herhalen en te vergelijken met andere regio s. De Energiestrategie 2030 voor Beesel, Venlo en Venray zal dienen als voorbeeld en inspiratie. 4
5 Het energieverbruik in de regio Het totale energetisch verbruik van de provincie Limburg is 126PJ. Daarvan wordt ruim 20% (27PJ) in de regio Noord-Limburg verbruikt. Deze 27PJ bestaat uit behoefte aan warmte, elektriciteit en mobiliteit van huishoudens, industrie, diensten, landbouw, visserij, vervoer, en de energiesector. De grootste energiedragers zijn olie, steenkool en aardgas. Duurzame energie wordt vooralsnog minimaal gebruikt als energiebron. Het energetisch verbruik, 27PJ, is het uitgangspunt voor het behalen van de duurzame energiedoelstellingen. Daarnaast heeft energiebesparing wel invloed op het conversieverlies. Ook dit heeft een wezenlijk aandeel in het energieverbruik en zal energiebesparing gestimuleerd dienen te worden om deze bijdrage ook te reduceren. Autobrand stof 11% Aardgas 43% Energiedragers Olie, Steenkool 45% Duurzame energie 1% Uitgaande van de 27PJ, kan er geconcludeerd worden dan de meeste energie naar de behoefte aan elektriciteit gaat. Opgevolgd door de vraag naar warmte en als laatste mobiliteit. Verder is er uit tabel 1 te halen dat er zakelijk (zowel klein zakelijk als industrie) meer vraag is naar elektriciteit, en dat huishoudens het meest verantwoordelijk zijn voor de warmtevraag. Tabel 1: Regionale energieverbruik naar behoefte Noord Limburg Huishoudens Klein zakelijk Industrie Totaal Energetisch verbruik Behoefte aan 1,26 7,68 2,48 11,42 26,96 elektriciteit Behoefte aan 5,00 3,81 0,65 9,46 warmte Behoefte aan 3,98 2,09-6,08 mobiliteit Behoefte aan - - 9,42 9,42 producten Conversieverlies 2,10 12,80 4,13 19,03 Totaal 12,34 26,39 16,68 55,41 Bron: Ecorys (2013, basisjaar 2012) Onderstaande tabel geeft het verbruik per gemeente in Noord Limburg weer. Deze gegevens komen uit Energie in Beeld van Enexis. Het totale verbruik volgens deze bron is 30PJ. Het verschil kan afkomstig zijn door de verschillende aannames die in elke studie worden gedaan. Bovendien wordt de energievraag voor mobiliteit ook niet meegenomen in Energie in Beeld. De verdeling is per gemeente te vinden in bijlage 1. 5
6 Tabel 2: Energieverbruik naar gemeenten Particulier verbruik (PJ) Zakelijk verbruik (PJ) Totaal (PJ) Elektra Gas Totaal Elektra Gas Totaal Elektra Gas Totaal Beesel 0,063 0,251 0,314 0,170 0,318 0,488 0,232 0,569 0,801 Bergen 0,063 0,237 0,300 0,186 0,737 0,922 0,249 0,974 1,223 Gennep 0,075 0,237 0,363 0,463 0,456 0,919 0,538 0,744 1,282 Horst aan 0,194 0,748 0,942 0,815 5,259 6,074 1,009 6,007 7,017 de Maas Mook en 0,035 0,148 0,183 0,054 0,136 0,191 0,089 0,284 0,374 Middelaar Peel en 0,197 0,805 1,001 0,625 4,703 5,327 0,821 5,507 6,329 Maas Venlo 0,446 1,780 2,226 2, ,698 2,799 7,125 9,926 Venray 0,197 0,750 0,947 1,003 1,279 2,282 1,200 2,029 3,229 Totaal 1,270 5,007 6,277 5,668 18,232 23,900 6,938 23,239 30,177 Bron: Energie in Beeld, Enexis (basisjaar 2012) Van het totale energieverbruik in de regio verbruikt Venlo met iets minder dan een derde het meeste energie. Dit is te verklaren door de grootte van de stad en de vele bedrijvigheid. Horst aan de Maas en Peel en Maas zijn respectievelijk de tweede en derde grootste verbruikers. Dit is onder andere te verklaren door de vele glastuinbouw actief binnen deze gemeenten. Mook en Middelaar is de kleinste verbruiker in de regio. De De huishoudens in de regio verbruiken zowel volgens de studie van provincie Limburg als Energie in Beeld een kleine 6,3PJ. Hiervan wordt het grote merendeel (5PJ) gebruikt om het huis warm te houden. De rest gaat op aan elektriciteit. Bij de is het dus vooral noodzaak om op warmtebesparing te richten. Momenteel lopen er tal van initiatieven die zich richten op het verduurzamen van de huishoudens. Zowel e eigenaren als woningcorporaties zijn hier belangrijke stakeholders in. Een initiatief wat regio-overschrijdend is, is de Regionale Energie Alliantie (REA) welke voort is gekomen uit de ondersteuning van VNG voor het SER-energieakkoord. REA is er voor Noord en Midden Limburg en heeft als doel: het stimuleren en ondersteunen van energiebesparend gedrag, energiebesparende maatregelen en duurzame energieopwekking bij e woningeigenaren. Om dit doel te bereiken wordt samenwerking gezocht tussen gemeenten,, woningcorporaties, energiecoöperaties, stichtingen, e.d. Verder zijn er per gemeenten verschillende initiatieven actief. Zo is er de Groene Vogel in Beesel, Gloei in Peel en Maas en Venray Energiezuinig in Venray. In Mook en Middelaar worden bewoners gefaciliteerd bij verduurzaming van hun woning met het project Buurten Over Energie. Beesel, Venlo en Peel en Maas participeren ook in de provinciale pilot Verduurzaming Particuliere Woningvoorraad. Zakelijk De zakelijke markt is in te delen in een diversiteit van sectoren. De sectoren welke het meest aanwezig zijn in Noord Limburg, zijn: (1) financiële instellingen (11,2%), (2) Landbouw, bosbouw en visserij (9,0%), (3) advisering, onderzoeken en overige specialistische dienstverlening (8,8%), (4) overige dienstverlening (8,4%) en (5) gezondheids- en welzijnszorg (7,3%). Een grote groep wordt ook benoemd als onbekend (8,4%). 6
7 De sectoren die in de regio gemiddeld het meeste energie verbruiken zijn: Elektra (KWh) Gas (M3) 1. Winning en distributie water, afval 1. Landbouw, bosbouw en visserij 2. Industrie 2. Industrie 3. Vervoer en opslag 3. Horeca en accommodatie 4. Groothandel 4. Overheidsdiensten en sociale verzekeringen 5. Horeca en accommodaties 5. Cultuur 6. Landbouw, bosbouw en visserij 6. Financiële instellingen Deze verdeling van sectoren is een landelijk gegeven. Zo is in de regio de sector landbouw, bosbouw en visserij de grootste gasverbruiker. In de praktijk zijn dit voornamelijk de glastuinbouw. Ook voor deze doelgroep worden in de regio al acties ondernomen om hen te stimuleren om energie te besparen en duurzaam op te wekken. Enkele initiatieven eerder genoemd bij de richten zich ook op het zakelijk segment (Gloei, Venray Energiezuinig). In Venlo is de Energiedeal Venlo actief: een netwerk van die 10% energie willen besparen in 3 jaar tijd. Mobiliteit Ook mobiliteit neemt zijn aandeel in het energieverbruik binnen de regio Noord Limburg. Echter is er voor gekozen om mobiliteit niet mee te nemen in de vertaling van de POL uitwerking Energie. Dit is vanwege het feit dat de regio in het Regionaal Verveers- en Vervoersplan (RVVP) beleid maakt op het gebied van mobiliteit en energie. Deze zal in 2018 vastgesteld dienen te worden. Er is voor gekozen om het RVVP volgens de richtlijnen van het Sustainable Urban Mobility Plan op te stellen. Het thema duurzaamheid loopt hier als een rode draad doorheen. Duurzame energie In 2012 werd van alle energie in Noord Limburg 0,85PJ duurzaam opgewekt. Dit staat gelijk aan 1,5% van alle energiedragers. Voor heel Limburg is dit 0,85%, In midden Limburg is dit 1,1%, en Zuid 0,5%. In onderstaande tabel is te zien dat voor Noord Limburg biomassa veruit de grootste aandeelhouder voor duurzame energie is. Wind en water zijn niet in de tabel meegenomen omdat hier in het meetjaar nog geen energie mee opgewekt werd. Tabel 3: Duurzame energie in PJ Noord Biomassa Bodemenergie Zon Buitenluchtwarmte Totaal Limburg Elektriciteit 0,36 0,02 0,38 Warmte 0,27 0,16 0,4 0,47 % 73,95% 19% 2,08% 4,98% 100% Bron: Ecorys (2013, basisjaar 2012) 7
8 Bijlage 1: energieverbruik - per gemeente Verdeling - energieverbruik Noord Limburg Noord Limburg 79% 21% Verdeling - energieverbruik per gemeente Beesel Bergen 39% 25% 61% 75% Gennep Horst aan de Maas 28% 13% 72% 87% 8
9 Mook en Middelaar Peel en Maas 16% 51% 49% 84% Venlo Venray 22% 29% 78% 71% 9
REGIONALE ENERGIE VISIE NOORD-LIMBURG
REGIONALE ENERGIE VISIE NOORD-LIMBURG In 2050 is Noord Limburg een fossiel energieonafhankelijke regio met een economisch gezonde woon-, werk- en leefomgeving, die geschikt is voor toekomstige generaties.
Nadere informatieRegionale energievisie Noord Limburg
Regionale energievisie Noord Limburg 1 Inleiding De groeiende wereldbevolking, klimaatverandering, milieuvervuiling en het opraken van fossiele brandstoffen hebben de noodzaak gecreëerd om het huidige
Nadere informatieRaadsvoorstel. Samenvatting
\--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieRegionale Energievisie Noord-Limburg
Regionale Energievisie Noord-Limburg 2018-2030 qnh_zaaknummerqnh_berichtnum mer Mei 2018 In 2050 is Noord-Limburg een fossiel energieonafhankelijke regio met een economisch gezonde woon-, werk- en leefomgeving,
Nadere informatieWestvoorne CO 2 - uitstoot
Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieProvinciaal Omgevingsplan Limburg- uitwerking regionale energievisie
B en W Adviesnota Onderwerp Provinciaal Omgevingsplan Limburg- uitwerking regionale energievisie Zaaknummer Teammanager Margon van den Hoek B & W datum 29 oktober 2018 Afdeling/Team Stad Dorpen en Wijken/Ruimtelijke
Nadere informatieParkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)
Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieOnderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,
Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant Geachte bestuursleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken vanaf het najaar 2018 in 30 regio s aan
Nadere informatieEnergieverbruik en -opwek Bestuurlijke regio s provincie Fryslân
Energieverbruik en -opwek Bestuurlijke regio s provincie Fryslân 28 november 2016 1 Context Procesgang Energiestrategie Fryslân Voorbereiding Proces ontwerpen Definiëren uitgangspunten Zoeken en committeren
Nadere informatieOplegmemo bij het concept-plan van Aanpak voor de POL-uitwerking Energie.
Oplegmemo bij het concept-plan van Aanpak voor de POL-uitwerking Energie. Bijgaand treft u het concept-plan van Aanpak aan voor de POL-uitwerking Energie. Het betreft één van de POL-uitwerkingen die later
Nadere informatieHaarlemmermeers akkoord
Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie
Nadere informatiePresentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart
Presentatie Duurzame Energie Podiumbijeenkomst 17 maart Energie-opgave 2 Kader: Mondiaal Lokaal Klimaatakkoord Parijs (2015) Ministerie EZ/ NL Energie Neutraal 2050 Provinciaal uitvoeringsprogramma (2016)
Nadere informatieKlimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels
Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatieTransitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland
Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie Regio West Friesland 7-2-2019 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing
Nadere informatieRealisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas. Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015
Realisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015 1 Inhoud Duurzame energie in Weert POL en samenwerking Uitgangspunt
Nadere informatieBeleidskader windenergie
Bijlage 1 Beleidskader windenergie Europese richtlijn 2009/28/EG De Europese richtlijn 2009/28/EG verplicht Nederland om in 2020 14 procent van het totale bruto-eindverbruik aan energie afkomstig te laten
Nadere informatieDe impact van de energietransitie op de Nederlandse werkgelegenheid,
De Nederlandse economie De impact van de energietransitie op de Nederlandse werkgelegenheid, 2008 2017 Niels Schoenaker Frank Notten December 2018 CBS De Nederlandse economie, 1 Inhoud Inleiding 3 1. De
Nadere informatieGemeente Ede energieneutraal 2050
De gemeente Ede wil uiterlijk in 2050 energieneutraal zijn. Dit betekent dat we alle energie die in onze gemeente wordt gebruikt op een schone (hernieuwbare) manier willen opwekken. Dat doen we het liefst
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieDUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019
DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.
Nadere informatieBijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5
Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieECN-N Energiescenario s Drenthe 2030
December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen
Nadere informatieKansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014
Kansen voor warmte Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Centrale boodschap Er is een groot potentieel aan duurzame warmte en warmtebesparing in Nederland beschikbaar. Per situatie
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieZonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013
Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,
Nadere informatieFysieke energiestroom rekeningen
Wetenschappelijk Comité van het INR 26 september 2017 Fysieke energiestroom rekeningen 2014-2015 Vincent Vandernoot Federaal Planbureau Inleiding Wat? Energie-aanbod en -gebruik binnen de economie en stromen
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 14 november 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2016 bedroeg het totale
Nadere informatieEnergie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 11 augustus 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energiedragers De economie
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieEnergievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl
Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence Co Kuip HVC Inhoud van vanochtend Gemeente Borne Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel
Nadere informatieDe energietransitie: kansen grijpen kansen creëren
De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn
Nadere informatieEnergietransitie bij Mobiliteit
Energietransitie bij Mobiliteit Aanpak openbaar vervoer in Zuid-Holland Jan Ploeger Presentatie voor Inspiratiedag KPVV 15 oktober 2015 In Zuid-Holland is pas 2,2 % van het energieverbruik duurzaam. Nationale
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieDoor: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen
Door: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen 31 mei 2012 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Totale resultaten... 4 1.1 Elektriciteitsverbruik... 4 1.2 Gasverbruik... 4 1.3 Warmteverbruik... 4 1.4 Totaalverbruik
Nadere informatieEnergiebesparing bij bedrijven. Stimuleren en borgen toezicht en handhaving resultaten pilot
Energiebesparing bij bedrijven Stimuleren en borgen toezicht en handhaving resultaten pilot 5/2/2016 Herkomst huidige energiedoelen 10-jarenplan Europa 2020 (EU 2010) Hoofddoelen voor onderwijs, werkgelegenheid,
Nadere informatieBeersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?
Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan
Nadere informatieDuurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025
Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Willemien Veele Cor Kamminga 08-04-16 www.rijksmonumenten.nl Achtergrond en aanleiding Ambitie om in 2020 16% van de energie duurzaam op te wekken in Fryslân
Nadere informatieEnergie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel
Energie in de provincie Utrecht Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Doel van Onderzoek Dit onderzoek dient om: 1. Een nieuw overzicht samen te stellen van het energiegebruik
Nadere informatieEven voorstellen. Energie in Beeld is een initiatief van diverse netbeheerders
Energie in Beeld Even voorstellen Energie in Beeld is een initiatief van diverse netbeheerders Enexis, Stedin, Endinet en Liander zijn de netbeheerders van ongeveer 90% van alle gasen elektriciteitsaansluitingen
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieZon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..
regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl
Nadere informatieBetekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs
Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving
Nadere informatieOosterhout Nieuwe Energie Voorbereiding oprichting coöperatie
1 Oosterhout Nieuwe Energie Voorbereiding oprichting coöperatie Wij willen Betaalbare, Duurzame, Eigen Energie in Oosterhout 3 Waarom ONE Betaalbaar Duurzaam Eigen Samen Goedkoper dan de markt Winsten
Nadere informatieEnergietransitie: één van de nieuwe opgaven in Omgevingsvisies en Omgevingsplannen
Energietransitie: één van de nieuwe opgaven in Omgevingsvisies en Omgevingsplannen cmer 1 december 2016 Opzet presentatie Energietransitie: waar hebben we over Omgevingswet Regionale energie strategieën
Nadere informatieNotitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug
Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug
Nadere informatieTabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052
Tabellenbijlage Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Verantwoording Dit rapport is de tabellenbijlage bij de Nationale Energieverkenning 2014 verschenen
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieAardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.
Informatie avond: Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Door: Buurteam Bunders-West Programma Opening Wat is onze opgave bij aardgasloos wonen? De toepassing en werking van de technische
Nadere informatieEnergie efficiënte ruimtelijke ordening: hoe passen we energieopwekking uit hernieuwbare bronnen ruimtelijk in? Anders gezegd : welke plek geven we
Energie efficiënte ruimtelijke ordening: hoe passen we energieopwekking uit hernieuwbare bronnen ruimtelijk in? Anders gezegd : welke plek geven we dat en hoe doen we dat ruimtelijk zo optimaal mogelijk.
Nadere informatieOnderwerp Raadsinformatiebrief Regionale Energiestrategie (RES) Metropoolregio Eindhoven
Raadsinformatiebrief Onderwerp Raadsinformatiebrief Regionale Energiestrategie (RES) Metropoolregio Eindhoven Geachte raadsleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken
Nadere informatiede slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie
de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft
Nadere informatieVragen voor vragenuurtje raad 11 juni 2019 van fractie GemeenteBelangen over de Regionale Energie Strategie.
13-2018 Vragen voor vragenuurtje raad 11 juni 2019 van fractie GemeenteBelangen over de Regionale Energie Strategie. Aan het college van B&W van de gemeente Aalten, (tkn Raad) Geacht college, De fractie
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieDuurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld
Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.
Nadere informatieNije enerzjy foar Fryslân. september 2013
Nije enerzjy foar Fryslân september 2013 Inleiding Nije enerzjy foar Fryslân - 1 Nije enerzjy foar Fryslân Nije enerzjy foar Fryslân geeft een beeld van feiten en cijfers op het gebied van duurzame energie.
Nadere informatieRaadsnotitie. Bijlagen
Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Energiestrategie Venlo Beesel Venray team ROSEB Rn nummer 2013 1 collegevergadering d.d. raadsvergadering 11 december 2012 d.d. 23 januari 2013 programma Veelzijdige
Nadere informatieBruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,
Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2016 Indicator 6 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieVan gas los! Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw
Van gas los! Klimaat Opties glastuinbouw Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw Minder energie gebruiken CO2
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieTool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012
17/11/2014 Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012 Kadering» VITO actualiseert jaarlijks, in opdracht van LNE, CO 2 -inventaris gemeenten» Taken voorzien in actualisatie
Nadere informatieUitwerking categorie: Overig Hernieuwbaar (of wel de 186 PJ)
Uitwerking categorie: Overig Hernieuwbaar (of wel de 186 PJ) (tussenstand 1 mei 2015) Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Achtergrond 186 PJ opgave ENERGIEAKKOORD VOOR DUURZAME GROEI Concrete afspraken
Nadere informatieConcept Koersdocument Duurzame Energie 2015-2018
Concept Koersdocument Duurzame Energie 2015-2018 Gemeente Brummen Februari 2015 blz. 0 van 7 Inleiding Het Nederlandse beleid voor duurzame energie is beschreven in het Energieakkoord. Het Energieakkoord
Nadere informatieStartnotitie Energietransitie. November 2018
Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie
Nadere informatieArbeidsmarktinformatie. Limburg, augustus 2013
Arbeidsmarktinformatie Limburg, augustus 2013 1 Lichte daling WW-uitkeringen in Limburg Nederland heeft al geruime tijd te maken met moeilijke en onzekere economische omstandigheden. Momenteel zijn er
Nadere informatieBruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,
Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 Indicator 29 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieMeer grip op klimaatbeleid
Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie.
De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie
Nadere informatieKlimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatieEnergie nulmeting. Regio Amstelland-Meerlanden. Bosch & Van Rijn Consultants in renewable energy & planning. Twynstra Gudde Adviseurs en Managers
Energie nulmeting Regio Amstelland-Meerlanden Concept 22 oktober 2008 Opdrachtgever: Twynstra Gudde Adviseurs en Managers Opgesteld door: Bosch & Van Rijn Drs. G. Bosch Ing. J. Dooper Inhoudsopgave 1.
Nadere informatieKlimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster
Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Coen Bernoster 19-7-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, duurzame bedrijventerreinen en energiebesparing Hoe?
Nadere informatieDe warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie
Nadere informatieThemacafé Energietransitie 22 februari 2016
Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 19.15 ontvangst 19.30 opening en korte presentatie door Tseard Hoekstra over de Regionale Energietransitie 19.45 Mogelijkheden voor warmte uit oppervlaktewater
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie
Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie
Nadere informatieEindrapport verkenningen Energie en Ruimte
Eindrapport verkenningen Energie en Ruimte Eindresultaten ontwerpend onderzoek PORA, Heerhugowaard, 6 december 2017 Geert Haenen en Jessica Schonewille Proces en context verkenningen Start januari 2017
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieEnergie: inleiding en beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 26 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De energievoorziening van Nederland
Nadere informatieSocial media gebruik en potentie voor gemeenten in Limburg
Social media gebruik en potentie voor gemeenten in Limburg Een onderzoeksrapport van Social Dutch The new media agency Heutzstraat 16, 5913 AK Venlo juli 2013 www.socialdutch.com facebook.com/socialdutch
Nadere informatieWarmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming
Nadere informatieFOCUS + Transitie Energieneutraal 2030
FOCUS + Transitie Energieneutraal 2030 Samen onderweg naar een ENERGIENEUTRALE NOORDOOSTPOLDER Schone energie 1. Minder en slimmer energie gebruiken 2. Het goede voorbeeld geven 3. Een Lokaal Energie Akkoord
Nadere informatieToelichting energie- en klimaatactieplan Ranst
Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3
Nadere informatieRol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening
Indicator 12 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energie speelt een cruciale
Nadere informatieTransformatie van het Energiesysteem. Atelier Flevo-perspectieven
Transformatie van het Energiesysteem Atelier Flevo-perspectieven NVDE NVDE Bundeling van partijen die transitie willen versnellen Hoofdpunten uit agenda Volledig duurzame energievoorziening in 2050 en
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieRegionale Maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg
Regionale Maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg Tabel 1: Stand WW-uitkeringen Stand WW mutatie tov vorige mnd mutatie tov vorig jaar Nov 2017 % aantal % aantal % Nederland 336.902 3,8% -6.194-1,8%
Nadere informatieRegionale maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg
Regionale maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg Tabel 1 Stand WW-uitkeringen Stand WW mutatie tov vorige mnd mutatie tov vorig jaar aug 2017 % aantal % aantal % Nederland 362.132 4,1% -2.290-0,6%
Nadere informatieRegionale Maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg
Regionale Maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Noord-Limburg Tabel 1: Stand WW-uitkeringen Stand WW mutatie tov vorige mnd mutatie tov vorig jaar Sep 2017 % aantal % aantal % Nederland 350.810 3,9% -11.322-3,1%
Nadere informatieDE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015
DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen
Nadere informatie