Aanbevelingen voor kwaliteitsverbetering van Jonagold, Jonagored, en Jonagold mutanten

Transcriptie

1 1409 Aanbevelingen voor kwaliteitsverbetering van Jonagold, Jonagored, en Jonagold mutanten Opgesteld met medewerking van FBR Wageningen, VCBT Leuven, Fruitconsult, Hermoo Belgium, en AgroFresh. Voor Jonagold, Jonagored, en mutanten, is het belangrijk om stevige appels in het schap te hebben, welke ook tijdens het uitstalleven niet vettig worden. Een tijdige pluk kan dit bewerkstelligen. Veelal komt de kleuring van Jonagold echter duidelijk later dan de rijping. De vruchten worden dan met een zetmeelstadium 9 of nog hoger geoogst. Deze vruchten zijn vaak in de cel nog prima, maar de bewaarduur is korter, en ze dalen in het uitstalleven snel in hardheid en worden vettig. Het advies is om vanaf zetmeelstadium 8 de appels binnen 7 dagen na de oogst te behandelen met SmartFresh, om bij de afnemers de uitstraling van de appels beter en betrouwbaarder te maken. Zelfs bij partijen met zetmeelstadium 10 leidt inzet van Smartfresh nog steeds tot een groot verschil in uitstalkwaliteit, maar dient de gebruiker zich wel te realiseren dat dergelijke Jonagold appelen, ondanks Smartfresh behandeling, niet geschikt zijn voor de lange bewaring. Zet deze appels uiterlijk april-mei af. Behalve de inzet van SmartFresh, hangt het bewaarresultaat ook sterk af van de teelt, het groeiseizoen, werkwijze bij oogst en inslag, bewaarcondities, de bewaarduur, en werkwijze na celopening. Regelmatige kwaliteitscontroles tijdens de bewaring blijven noodzakelijk. Het is de combinatie van alle schakels in de keten die leidt tot de uiteindelijke beleving door de consument. Deze brochure geeft u aanbevelingen voor de teelt, oogst en bewaring.

2 De teelt De smaak van Jonagold en Jonagold mutanten wordt voor een belangrijk deel bepaald door stevigheid en suikergehalte. Indien een consument een appel eet met een hardheid van boven de 6,5 kg/cm² en een suikergehalte van boven de 12 Brix, dan zal de consument de appel veelal als smaakvol beoordelen. De eerste stap om deze beide kentallen te bewerkstelligen is het creëren van een optimale vruchtdracht. Voor volgroeide aanplanten ligt een optimaal vruchtaantal rond de vruchten per hectare. Bij 3,25 meter rijafstand, komt dit neer op vruchten per boom, ofwel 1,2-1,3 vrucht per centimeter plantafstand. Uitgaande van 5 vruchten per kilogram, spreken we dan over ton per hectare. Bij lagere vruchtaantallen per meter, zal de maat onacceptabel groot worden; bij hogere vruchtaantallen zal de kleuring duidelijk minder worden en zullen de vruchten te laat geoogst worden, in verband met de trage kleuring. Ook zal het suikergehalte regelmatig aan de magere kant zijn. Het bewerkstelligen van een goede en regelmatige dracht van kwalitatief goede appels is bij Jonagold een samenspel van de volgende zaken: Snoei Zorg voor voldoende belichting tot onderin de boom. Jonagold kent een minder intensieve vervanging snoei dan andere rassen, maar neem wel jaarlijks enkele zware takken weg, opdat de stam bezet blijft met licht vruchthout. Bemesting De regelmaat in dracht bij Jonagold hangt sterk samen met een goed bemestingsnivo. Door enkele keren per jaar kg N per hectare toe te dienen, wordt de dracht ondersteund door een goed stikstofniveau en zal ook de N-reserve voldoende hoog zijn. De voeding die via de grond aangeboden wordt, wordt ondersteund door regelmatige bladvoedingsbespuitingen. Controleer het voedingsnivo van uw aanplant door in juni/juli bladanalyses te nemen. Groeibeheersing Bij een onvoldoende balans tussen groei en vruchtdracht is het belangrijk om de groei te reguleren met behulp van wortelsnoei. Bestuiving Aanplanten met 10% bestuivers of meer, hebben in het algemeen voldoende vreemd stuifmeel. Plaats voldoende bijenkasten of hommelvolken. Normaliter is 2 bijenvolken per hectare de norm. Zetting Bij Jonagold kan het zinvol zijn om de zetting te verbeteren met AmidThin (B) of GA4/7 (B, NL). Regalis Afhankelijk van de mate van bloei en de te verwachten groei kan Regalis een goed hulpmiddel zijn om de rui af te remmen. Bij een goede bloei, goede zetting en gematigd groeinivo is inzet van Regalis niet nodig. Bij een matige bloei of matige zetting, wordt kort na volle bloei Regalis ingezet en wordt dit eventueel nogmaals herhaald. Intensief gebruik van Regalis vermindert de kleuring. Om deze reden moet het gebruik van Regalis beperkt gehouden worden. Chemische dunning Indien de zetting zwaar is, kan gebruik gemaakt worden van een chemische vruchtdunner, zoals AmidThin (B) en/of Benzyladenine (B, NL). 2

3 Dit samenspel van maatregelen moet uiteindelijk resulteren in een regelmatige en goede oogst. Indien het vruchtaantal duidelijk boven genoemde norm van 1,2-1,3 vrucht per centimeter plantafstand zit, dan is het zinvol om met de hand te corrigeren. Verwijder dan vooral appels binnenin de boom en onder aan de takken. Gedurende de tweede helft van het seizoen (na de junirui), vraagt Jonagold in het algemeen een intensief bladvoedingsprogramma met calcium. Spuit in de periode half juni oogst, tenminste 10 keer met een calcium bladvoeding. In het algemeen heeft hierbij een bladvoeding op basis van calciumchloride de voorkeur. Producten waarbij reeds mangaan en zink is toegevoegd, hebben als voordeel dat de grondkleur en kleur door deze beide spoorelementen beter ondersteund worden, dan indien alleen maar calcium gespoten wordt. Men kan logischerwijs ook zelf lage doseringen zink en mangaan toevoegen aan de calcium bladvoeding. Kort voor de oogst kan het zinvol zijn om enkele langloten weg te nemen, om zo meer licht in de aanplant te krijgen. Vaak gaat dit maar om 5-6 knippen per boom. Optimaal pluktijdstip Stel u op de hoogte van de regionale pluktijdstipvoorspellingen. Op ieder perceel is voorafgaand aan de oogst een goede vaststelling van de rijping en ontwikkeling van de vruchten noodzakelijk: bepaal het zetmeelstadium op 10, 5, en 1 dag voor de verwachte oogstdatum. Stel hierbij ook grondkleur, hardheid, suikergehalte (in Brix) en smaak vast. Pluk Jonagold 2-3 keer door. Bij de pluk dienen de appels een zetmeelstadium boven de 6 te hebben en een voldoende suikergehalte (> 12 Brix). Optimaal moet Jonagold worden geoogst bij een zetmeelstadium 6-8. Dergelijke appels zijn in de afzet meestal voldoende hard en vettigheid is geen probleem. Indien bij de oogst reeds bekend is dat de appels bestemd zijn voor verre bestemmingen (bijvoorbeeld Red Jonaprince bestemd voor zeetransport), dan zal het ook voor appels die met een optimaal zetmeelcijfer geoogst worden, zinvol zijn om ze te behandelen met SmartFresh. In Nederland en België ontwikkelt de kleur zich in bepaalde jaren pas voldoende vanaf zetmeelstadium 9-10, met name na de eerste pluk. Voor een optimale bewaring is dit te laat. Om te komen tot een betere garantie op hardheid in het winkelschap en het tegengaan van vettigheid, wordt ervoor gekozen de appels te behandelen met SmartFresh. Begin niet te vroeg met de pluk. Kleur en smaak van de vruchten moeten eerst goed ontwikkeld zijn. Appels zijn ook gevoeliger voor scald als men ze te vroeg plukt. Red Prince dient voldoende doorgekleurd te zijn, dus geen bruin-rode kleur te hebben. De grote valkuil bij Red Prince is dat te onrijpe appels mee geplukt worden. 3

4 Oogst en inslag Streef binnen de oogst naar homogene partijen. Gebruik schone kisten en schone bodemvellen om bederf te beperken. Zorg voor een nauwkeurige oogstschatting en voor voldoende plukkers. Geef de plukkers bij iedere pluk opnieuw een goede plukinstructie om beschadiging te minimaliseren en om de uniformiteit binnen de pluk te verbeteren. Zorg ervoor dat de appels na de oogst snel zijn ingekoeld. Met het voorkoelen van de cellen kan al enkele dagen voor de geplande oogst worden begonnen. Controleer de inslagkwaliteit. Let onder andere op glazigheid (vooral bij vruchten die volop in de zon hebben gehangen). Over het algemeen is de aanwezigheid van glazigheid bij de pluk een indicatie voor een potentieel mindere bewaarbaarheid, omdat vruchten veelal afkomstig zijn van bomen met zwak behang, met ongunstige mineralenbalans, of laat zijn geplukt. Raadpleeg uw bewaaradviseur bij duidelijke glazigheid (zie foto s). 4

5 Aanbevelingen voor bewaring Inkoeling Start met het controleren van producttemperaturen vanaf inslag van het eerste product en voorkom (plaatselijk) te lage producttemperaturen in de inslagperiode. Zeer effectieve afkoeling is bij Jonagold minder belangrijk vanwege de behoefte aan enige mate van vochtverlies. Houd hier rekening mee door tijdens inslag zeker in cellen met hoge koelcapaciteit een rustige temperatuur daling te realiseren. Advies bewaarcondities België (VCBT Leuven) ZONDER SMARTFRESH: Begin meteen na de inkoeling met zuurstofverlaging: verlaag met de stikstofseparator tot 4% O2 en laat de rest door natuurlijke ademhaling dalen. Indien na 1 maand de 1% nog niet bereikt is, verlaag je verder met de stikstofseparator naar 1%. Houd het zuurstofniveau in de Jonagoldcellen het hele jaar op 1% en niet hoger. Na de zuurstofdaling mag het CO2-niveau stijgen tot maximaal 3% en dit kan worden aangehouden tijdens de hele bewaarperiode. Houd de vruchttemperatuur voor Jonagold op 1 C, niet hoger. Voor rijpere, laat geplukte vruchten kan dit hoger liggen, raadpleeg daarvoor uw adviseur. Rijpere vruchten moeten bij iets mildere condities bewaard worden, d.w.z. de temperatuur en O2-concentratie moet iets hoger en de CO2-concentratie moet iets lager zijn. De bewaarcondities voor vruchten die behandeld zijn met SmartFresh zijn iets milder zonder daarom meer risico te geven (zie informatie SmartFresh hieronder). Voor behandelde vruchten zijn deze mildere condities meer aangewezen. Advies bewaarcondities Nederland (FBR Wageningen) ZONDER SMARTFRESH: Als appelen voldoende zijn ingekoeld, ook de laatst ingebrachte partij, mag het zuurstofgehalte verlaagd worden via de stikstofseparator tot 4 a 5% waarna dit via natuurlijke weg kan dalen naar 1.3 % O2. Na één maand kan dit verder verlaagd worden naar 1%. Een snel en laag zuurstofgehalte aanhouden is vooral belangrijk om eventueel scald aantasting tegen te gaan. Na de zuurstofdaling mag het CO2 gehalte stijgen naar maximaal 4% en kan aangehouden worden tijdens de verdere bewaarperiode. De bewaartemperatuur van Jonagold kan variëren tussen 1 en 1.5 C. Bij later geplukte, grovere appelen, dunner behang is het raadzaam te kiezen voor een temperatuur van 1.5 C. Als gekozen wordt voor DCS condities kan gewerkt worden volgens het DCS protocol (informatie bij FBR). Start van de DCS condities wordt aanbevolen pas na de eerste maand in 1.3% zuurstof. In combinatie met DCS condities wordt een lager CO2 gehalte aangehouden. De bewaarcondities in combinatie met de toepassing van SmartFresh worden milder aangehouden (zie informatie SmartFresh hieronder). 5

6 SMARTFRESH BELGIË + NEDERLAND: Rondom de SmartFresh toepassing: SmartFresh op Jonagold is werkzaam tegen scald, kan ouderdomsbederf uitstellen, en Gloeosporium beperken. Het toepassen van SmartFresh biedt geen garanties voor het voorkomen van bewaarproblemen. SmartFresh appels kunnen gevoeliger zijn voor CO2. Hiervoor geldt dan ook onderstaand bewaarprotocol. Het protocol geeft geen 100% uitsluitsel dat er bij partijen met een specifieke gevoeligheid voor CO2 toch schade-symptomen versterkt voor kunnen komen. Een goede inslagkwaliteit blijft belangrijk en een goede kwaliteitscontrole tijdens de bewaring blijft noodzakelijk. SmartFresh op Jonagold kort na de oogst inzetten. Voor een optimaal resultaat wordt maximaal 7 dagen tussen oogst en toepassing geadviseerd. Vooral voor het voorkomen van vettigheid is dit van belang (met name bij de tweede en derde pluk). Bij SmartFresh inzet later dan 7 dagen is het resultaat minder voorspelbaar. De cel al tijdens de inslag goed beluchten (CO2 maximaal 1%). Vervolgens de cel voor de SmartFresh toepassing nog een keer zeer goed ventileren, zodat eventueel aanwezig CO2 en rijpingsstoffen afgevoerd worden. De appels kunnen worden behandeld na 1 nacht koeling. Na een SmartFresh toepassing, die gedurende 24 uur in een luchtdicht afgesloten cel plaatsvindt, direct weer beginnen met luchten en de CO2 scrubber / meetapparatuur weer inschakelen. Bewaarcondities met SmartFresh: Onafhankelijk van SmartFresh kan lage-temperatuurbederf (structuurverlies) in de bewaring optreden, met name bij onregelmatiger behang. Met SmartFresh kan dit risico worden verminderd, zonder kwaliteitsverlies, door niet op de onderste temperatuurgrens te zitten maar te kiezen voor een vruchttemperatuur van C. Na de SmartFresh toepassing eerst 10 dagen koeling zonder O2 daling, met maximaal 1% CO2. Vanaf de eerste inslag starten met meten en CO2 regeling (beluchting of scrubber) aan, en/of deur en luik geopend. Dan het zuurstofgehalte verlagen via de stikstofseparator tot 5% (Pull Down), niet lager. Alleen wanneer de optimale vruchttemperatuur bereikt is (wat vanzelfsprekend is na 10 dagen) mag met deze O2-daling worden begonnen. Na deze zuurstofdaling mag het CO2 gehalte stijgen naar 2,5-3%. Daarna het zuurstofgehalte LANGZAAM via natuurlijke weg dalen.14 dagen na de Pull Down moet 1,2% bereikt zijn. Verdere daling naar uiteindelijke O2 streefwaarde volgens landelijk advies zoals eerder in deze brochure beschreven. Bewaarduur Te rijpe of vette appels horen uiteraard niet in ULO thuis maar zijn enkel voor zeer korte bewaarduur. De bewaarduur van Jonagold in mechanische koeling is zeer beperkt, dit geldt ook voor SmartFresh Jonagold. SmartFresh wordt daarom aangeraden voor ULO cellen. De maximale bewaarduur kan per seizoen sterk verschillen afhankelijk van het voorafgaande teeltseizoen. Stelt u zich hiervan op de hoogte. 6

7 Controle van de cellen Controleer de bewaarcondities dagelijks met een geautomatiseerde of handmatige meting. Hiernaast zal met handmetingen wekelijks een celcontrole moeten worden uitgevoerd. Meet condensatiewater indien mogelijk wekelijks. Voor Jonagold streven naar liter per ton per maand. Naast meting van producttemperaturen met koeltechnische meet- en regelapparatuur de producttemperatuur ook handmatig controleren. Koelgedrag van de koelcel regelen op basis van registratie van koelacties en koeluren. Bij twijfel of vragen contact opnemen met bewaaradviseur. Controle van de kwaliteit 1. Neem bij inslag controlemonsters met vruchten die representatief zijn voor de partijen in de cel. Leg deze monsters in de nabijheid van het controleluik. 2. Per monster worden minimaal 20 appels genomen. 3. Maak van ieder partij zoveel monsters als de verwachte bewaarduur in maanden na december. 4. Beoordeel deze monsters vanaf begin januari maandelijks na ze 7 dagen bij 18 C te hebben weggelegd (hardheid en snijden!) Pas op uw veiligheid bij het nemen van de monsters uit zuurstofarme cellen! Stelt u zelf op de hoogte van alle eisen en procedures, hier wordt slechts een deel genoemd: ULO cellen altijd op slot, ga nooit een ULO cel binnen, werk met minimaal 2 personen, gebruik een persoonlijke zuurstof-sensor, noodprocedures moeten bekend zijn. Celopening en sortering Controleer altijd of het O2 niveau veilig is, voordat u de cel betreedt. Houdt de cel koud tijdens de uitslag. Let op mogelijke kwaliteitsproblemen. Houdt ook na sortering en bij de afzet de vruchten zo koel mogelijk. Indien u dit wenst, zijn FBR Wageningen, VCBT Leuven, Fruitconsult, Hermoo Belgium, en AgroFresh graag bereid u meer informatie over dit onderwerp te verstrekken. U kunt ons bereiken op de volgende nummers en adressen. FBR Wageningen Tel.: alex.vanschaik@wur.nl frank.vandegeijn@wur.nl VCBT Leuven Tel.: ann.schenk@biw.kuleuven.be Fruitconsult Tel.: Fax: kantoor@fruitconsult.com Hermoo Belgium Tel.: stijn.vanlaer@hermoo.be AgroFresh Tel.: jvernooij@agrofresh.com 7

8