DIABETES EN DEPRESSIE. Marike Lub Klinisch Psycholoog- Psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden

Transcriptie

1 DIABETES EN DEPRESSIE Marike Lub Klinisch Psycholoog- Psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden

2 IEDERS WENS

3 DE IDEALE PATIENT, DE IDEALE DOKTER

4 COMPLEXE PROBLEMEN COMPLEXE AANPAK

5 DETERMINANTEN VAN (ON)GEZONDHEID

6 COMPLEXE PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN EN DIABETES Psychodiagnostiek Psycho-educatie Cognitieve en psychodynamische therapie Coachen van medische behandelteams

7 DIAGNOSTIEK Het in kaart brengen van de opmaak van de patient en de omgevingsfactoren DSM-IV K= P x O

8 SAMENWERKING PATIENT HULPVERLENER

9 PSYCHO-EDUCATIE De lichamelijke kenmerken De persoonlijkheidskenmerken De copingmechanismen De omgevingsfactoren In combinatie met de diabetes mellitus

10 AANPAK Acceptatie van die kenmerken Acceptatie niet perfect kunnen zijn Herkennen van de valkuilen Vinden van een gebruiksaanwijzing

11 (HER)ERKENNING& ACCEPTATIE Moeilijk instelbare bloedsuikers Moeilijke persoonsgebonden factoren Moeilijke omgevingsfactoren

12 ONTREGELDE BLOEDSUIKERS Depressie Angststoornissen Verminderd vermogen Diabetes burn out optimale zelfregulatie Eetproblemen

13 PERSOONSKENMERKEN Perfectionistisch Intro/extravert Impulsief/behoudend Optimistisch/Pessimistisch Prikkelgevoelig Egocentrisch/opofferend

14 4 AANDACHTSGEBIEDEN Inefficiente copingstylen Onveilige hechtingstylen Parentificatie Misbruik

15 INEFFICIENTE COPING BIJ SLECHTE REGULATIE Dissociatie/ ontkenning van de ernst van de DM: Weinig controleren No show Geen zorg besteden aan Dwangmatig controleren

16 ONVEILIGE HECHTINGSTYLEN Vermijdend, afhankelijk, ongeorganiseerd Duidelijk in de medische situatie Geen vertrouwen in zichzelf of de hulpverlener Grote kans op onder- of overbehandeling

17 PARENTIFICATIE Gaat voorbij aan eigen behoeften Weinig aandacht voor diabetes Ontkenning ernst diabetes Bezig anderen gerust te stellen

18 BIJ SPRAKE VAN MISBRUIK Gevaar voor: Dissociatie Self defeating gedrag:negatief zelfbeeld; Ik deug niet, het gaat me toch niet lukken, er gaat altijd wel wat mis.

19 NEGATIEVE STEMMING EN ZELFBEELD

20 CASUS I: NO SHOW PERFECTIONISME Mw. G. 47 jaar, DM sinds 15 jaar Hindoestaans, juriste Opgevoed door alleenstaande moeder Hoog streefniveau Streng opvoedingsklimaat Opstandigheid in puberteit

21 CASUS I; NO SHOW PERFECTIONISME Een deel streng: hoge eisen, afkeurend Een deel opstandig: rebelleert Een deel somber: moedeloos

22 DELEN IN STRIJD IMPASSE

23 WERKEN MET PERSOONSDELEN Transactionele Analyse Egostate uit de Gestalt-en hypnotherapie

24 Transactionele analyse

25 KRITISCH OUDERDEEL Geinternaliseerde ouderrollen Strenge gewetensfuncties

26 AANGEPASTE KINDSDEEL Angstig/afhankelijk Boos/opstandig

27 VOLWASSEN DEEL Neutrale houding Open vragen stellend, nieuwsgierig Accepterend De therapeut als rolmodel

28 DOEL Onderliggende motieven van de diverse delen aan bod laten komen Onderling begrip creeeren Gebruiksaanwijzing vinden

29 THERAPEUTISCHE INTERVENTIES Uitspelen van de rollen/stoelen Schrijfopdrachten Hypnotherapie Versterken van de gezonde delen

30 Casus II Mw. P. 30 jaar Intelligent,hoog opgeleid, aantrekkelijk sociaal vaardig Complex gezin waarbij ontkenning gevolgen ruzies/scheiding ouders Te veel eisend van zichzelf Niet geleerd angsten te hanteren

31 CASUS III Jonge man, 32 jaar Onverschillig over DM, bozig Stoer gedrag als coping Ernstige trauma s Boos en angstig kindsdeel met veel verdriet

32 CASUS III Door het angstige en verdrietige kindsdeel: dissociatie voor de ernst van de ziekte Door boze kindsdeel: geen vertrouwen in hulpverlening en de wereld

33 CASUS IV Mw. S. 62 jaar Eetproblemen en overgewicht Coping; grapjes makend, geestig Hulpverleners op verkeerde been

34 CASUS IV Kritisch deel: veeleisend, door falen erg boos op zichzelf Kindsdeel: opstandig, rebellerend Oude patronen bij autoritaire, eisende vader.

35 INTERVENTIES Inzichtgevende therapie Cognitieve gedragstherapie Schemagerichte therapie Acceptatie en Commitment Aandachtgerichte therapie Hypnotherapie

36 ROL PSYCHOLOOG Tolk vertaler naar de patiënt zelf Tolk vertaler naar het medisch behandelteam Bevorderen van acceptatie bij de patiënt en het medisch behandelteam

37 HANDVATTEN VOOR HET MEDISCH BEHANDELTEAM Symptomen van depressie Psycho-educatie Normaliseren van psychische klachten Uitleg: depressie = emotionele uitputting Introduceren psychologische/psychiatrische hulp

38 Expliciet maken van verwachtingen

39 IMPLICIETE VERWACHTINGEN Ik zou graag de perfecte patiënt met diabetes zijn Ik zou graag de beste medische behandelaar zijn en iedereen kunnen helpen. Maar dat gaat mij niet lukken, we moeten het als team doen met wat er is.

40