Medicijnenverstrekking en medische handelingen Versie februari 2016 in IBO Holder de Bolder

Transcriptie

1 Inhud: Inleiding 1. Een kind wrdt ziek in de pvang Prtcl medicijnverstrekking en medische handelingen in IBO Hlder de Blder 2. Het verstrekken van medicijnen in reguliere situaties 3. Het verrichten van medische handelingen 4. Medicijnverstrekking en medische handelingen in ndsituaties 5. Overgangsregeling bij de invering van het Prtcl Inleiding Kinderbegeleiders in de pvang wrden regelmatig gecnfrnteerd met kinderen die klagen ver pijn die meestal met eenvudige middelen te verhelpen is, zals hfdpijn f buikpijn. Ok krijgen pvangvrzieningen steeds vaker het verzek van uders m hun kind dr een arts vrgeschreven medicijnen te te dienen. En in tenemende mate wrdt er werkelijk medisch handelen van kinderbegeleiders verwacht, zals het geven van sndeveding, tedienen van injecties, het prikken van bledsuiker en dergelijke. Met de kmst van integrale pvang is het mgelijk dat ng meer kinderpvangvrzieningen met deze vragen te maken krijgen. Met het g p de gezndheid van kinderen is het van grt belang dat persneelsleden (kinderbegeleiders) in dergelijke situaties zrgvuldig handelen en ver de vereiste bekwaamheid beschikken. Medicijnverstrekking en het uitveren van medische handelingen in de pvang brengt risic s met zich mee, k p juridisch gebied. De kinderbegeleiders en het rganiserend bestuur meten zich realiseren dat wanneer zij futen maken f zich vergissen, zij vr deze fute handelingen f vergissingen burgerrechtelijk en in smmige gevallen k strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen wrden. Vanwege dit risic vinden wij het niet verantwrd m de kinderbegeleiders medicijnen te laten verstrekken znder testemming van de (huis)arts. Medische handelingen mgen niet dr de kinderbegeleiders verricht wrden. De verantwrdelijkheid daarvr ligt bij de uders en de pvang kan die niet vernemen. In dit prtcl wrdt aangegeven he het team van Hlder de Blder ( t Wiekernestje) kan handelen. Het gaat daarbij m de vlgende situaties: - een kind wrdt ziek in de pvang - het verstrekken van medicijnen in reguliere en ndsituaties - medische handelingen in reguliere en ndsituaties. Uitgangspunt van dit prtcl is dat er enkel medicijnen wrden verstrekt aan kinderen met schriftelijke testemming van de huisarts en dat er geen medische handelingen wrden verricht dr kinderbegeleiders. De algemene richtlijnen in dit prtcl vrmen de basis vr het handelen. 1

2 1. Een kind wrdt ziek in de pvang Als een kind ziek wrdt in de pvang met de kinderbegeleider direct bepalen he hij/zij handelt. Het kmt regelmatig vr dat een kind s mrgens geznd in de pvang kmt en in de lp van de dag last krijgt van hfd-, buik- f rpijn. Ok kan een kind bijvrbeeld dr een insect gestken wrden. Uitgangspunt is: er wrden enkel medicijnen verstrekt met schriftelijke testemming van de huisarts en een kind dat ziek wrdt, gaat naar huis. Hierbij wrden de vlgende stappen gevlgd: a) De dagelijks leidinggevende f kinderbegeleider neemt direct cntact p met de uders m te verleggen wat er dient te gebeuren (is er iemand thuis m het kind p te vangen? Wrdt het kind gehaald f met het gebracht wrden? Met een medewerker nu direct met het kind naar de huisarts f het ziekenhuis?). Prblematisch is het wanneer de uders en andere, dr de uders aangewezen vertegenwrdigers, niet te bereiken zijn. De kinderbegeleider zal in z n situatie meten inschatten f er de verantwrdelijke (diensthfd) geraadpleegd met wrden. b) Zrg dat tijdens het rganiseren van pvang vr het zieke kind, hij/zij niet alleen blijft. c) Zek infrmatie ver het kind en ga na f er speciale (medische) ntities zijn betreffende dit kind. d) Infrmeer het bestuur. e) Indien ndig vlg de crisisprcedure terug te vinden in het crisishandbek. Uitgangspunt is: men handelt z zrgvuldig mgelijk en cnfrm het prtcl. Dit is aan alle kinderbegeleiders uitgereikt en k de uders kennen het (zie bijlage 1). Enkele zaken m p te letten in geval van ziekte f pijn: Tips: - tename van de pijn - misselijkheid - verandering van huding (bijvrbeeld in elkaar krimpen) - verandering van de huid (bijvrbeeld erg bleke f hgrde kleur) - verandering van gedrag (bijvrbeeld nrust f afnemen van alertheid). - zrg dat de telefnnummers van uders/verzrgers in de kindfiches staan en jaarlijks wrden geactualiseerd - zrg dat de wijzigingen ingeverd wrden in de registratie - zrg ervr dat deze telefnnummers vóór alle kinderbegeleiders beschikbaar zijn - neem in deze lijst k bekende gegevens met betrekking tt allergieën en medicijngebruik p die dr de uders gemeld wrden bij aanmelding - maak van levensbedreigende zaken (bijvrbeeld een nten- f bijensteekallergie) een aparte en duidelijk zichtbare vermelding zdanig dat alle kinderbegeleiders p de hgte zijn 2. Het verstrekken van medicijnen in reguliere situaties Kinderen krijgen sms medicijnen f andere middelen vrgeschreven die zij een aantal malen per dag meten gebruiken, dus k tijdens de pvanguren. Te denken valt bijvrbeeld aan pufjes vr astma, adhd-medicatie f antibitica. Ouder(s)/verzrger(s) kunnen aan de kinderbegeleiders vragen deze medicijnen te verstrekken. IBO Hlder de Blder neemt hierin het vlgende standpunt in: In de pvang wrden enkel medicijnen verstrekt dr kinderbegeleiders met schriftelijke testemming van de huisarts. Ouders/verzrgers weten dat zij vr medicijnverstrekking een schriftelijke testemming van huisarts ndig hebben zij wrden hier p gewezen bij inschrijving (intake). 2

3 Indien kinderen langdurige medicatie (medische handeling) ndig hebben dienen de uders/verzrgers f het kind zélf zrg te dragen vr inname van deze medicatie. Hierte kunnen afspraken met de pvang (ruimte, tijd en dergelijke) wrden vastgelegd (zie bijlage 2). Ok hier geldt dat er een schriftelijk akkrd is van de huisarts. De uders/verzrgers zijn verantwrdelijk vr de aanwezigheid van vldende medicatie en het beheer daarvan. Het bewaren van medicijnen in de pvang met tt een minimum wrden beperkt. De medicijnen wrden in een afgeslten ruimte/(kel-)kast bewaard. 3. Het verrichten van medische handelingen Medische handelingen Het is van grt belang dat chrnisch f langdurig zieke kinderen en kinderen met een handicap zveel mgelijk gewn naar de pvang kunnen gaan. Sms hebben deze kinderen nder de pvangtijd medische zrg ndig, zals het tedienen van sndeveding f het meten van de bledsuikerspiegel in geval van diabetes. Medische handelingen wrden niet dr de kinderbegeleiders uitgeverd. Dit ter bescherming van het persneel dat niet vr het uitveren van deze handelingen is pgeleid. Ouder(s)/verzrger(s) zijn verantwrdelijk vr het rganiseren van medische handelingen. Deze kunnen bijvrbeeld dr het WGK, thuisverpleging f dr de uder(s) / verzrger(s ) zelf in de pvang wrden uitgeverd. Hierte kunnen afspraken met de pvang wrden vastgelegd (zie bijlage 2). Kinderen waarbij medische handelingen verricht meten wrden tijdens pvangtijd kunnen dus mgelijk wel tegelaten wrden tt de pvang. Vrwaarde is dat gede afspraken gemaakt kunnen wrden met artsen f thuiszrgrganisatie en dat bevegde en bekwame berepskrachten de bvengenemde handelingen in de pvang kmen verrichten. Eenvudige handelingen Behalve de hierbven genemde medische handelingen kunnen p schl k zgn. eenvudige handelingen aan de rde zijn. Hierbij gaat het m huis-, tuin-, en keukenhandelingen in niet-acute situaties, zals het verzrgen van schaafwndjes, het plakken f verwijderen van pleisters en het aanleggen van een mitella ter ndersteuning van een pls die pijnlijk is na een val. Dergelijke eenvudige handelingen kunnen in principe znder prblemen dr kinderbegeleiders uitgeverd wrden, echter meestal wel dr instructies p te vlgen ver he te handelen vlgens de EHBOregels. Het prtcl ten aanzien van medische handelingen in de pvang geldt niet vr deze eenvudige handelingen. De hier genemde eenvudige handelingen mgen dr kinderbegeleiders in de pvang wrden uitgeverd. 4. Medicijnverstrekking en medisch handelen in ndsituaties Vr kinderen vr wie het ndzakelijk is m in een acute situatie nmiddellijk een levensreddend medicijn te te dienen, bijvrbeeld een injectie in geval van een ntenallergie, f een allergische reactie p wespen- f bijensteken, wrdt bij de inschrijving een frmulier pgesteld dr uders en cördinatie. Hierin staan de plichten van uders en kinderbegeleiders beschreven en de mstandigheden waarnder de medicijnen meten wrden verstrekt. Het frmulier wrdt dr uders en pvang ndertekend. Dr het frmulier zrgvuldig in te vullen en te ndertekenen geven uders duidelijk aan wat vr het welzijn van hun kind belangrijk is en weet de pvang wat met wrden gedaan en wie waar verantwrdelijk vr is. Ok hier geldt dat er een schriftelijke testemming van de behandelende arts met zijn. Bijlage 3. De uders/verzrgers tekenen ervr dat zij: - het frmulier vlledig naar waarheid invullen en een verklaring van de behandelend arts bijvegen - het initiatief nemen m met de kinderbegeleiders (die na verleg met de cördinatie vrijwillig hebben ingestemd m deze zrg p zich te nemen) de wijze van tediening van het ndmedicijn te bespreken - het initiatief nemen m minimaal eens per drie maanden de stand van zaken met deze kinderbegeleiders te bespreken bij de start van een nieuw schljaar cntact p zullen nemen m de stand van zaken pnieuw te bespreken 3

4 - direct cntact p nemen met de pvang bij veranderingen met betrekking tt de medische cnditie van het kind, het medicijn f bij verandering van de manier waarp het medicijn verstrekt met wrden f de medische handeling met wrden uitgeverd - ervr zrgen dat vldende medicijnen in de rsprnkelijke verpakking met etiket, vrschrift en de naam van de leerling in de pvang aanwezig zijn - zelf letten p de vervaldatum van de medicijnen. - er zrg vr wrdt gedragen dat het hierbven genemde afsprakenfrmulier p een vr alle betrkkenen bekende, duidelijke plaats is pgebrgen - er zrg vr wrdt gedragen dat er een ruimte beschikbaar is. Let p: het invullen en ndertekenen van het frmulier vrijwaart nit verkeerd handelen en de cnsequenties daarvan! Met het prtcl en het frmulier zrgt de pvang er met name vr dat zij alles in het werk heeft gesteld m z zrgvuldig mgelijk te handelen. Kinderbegeleiders meten zelfstandig kiezen vr het uitveren van de handelingen en mgen daar nit te gedwngen wrden. Mcht een kind niet ged reageren p een acuut medicijn f mcht er nverhpt tch een fut gemaakt wrden bij de tediening van het medicijn, dan met direct met de huisarts, het ziekenhuis f 112 en met de uder(s)/verzrger(s) gebeld wrden. Vlg bij een ernstige situatie de richtlijnen in bijlage 4. Om acute prbleemsituaties p te lssen die dr het rganiserend bestuur ten aanzien van het verrichten van medische handelingen dr kinderbegeleiders kunnen ntstaan, kan gebruik wrden gemaakt van de vlgende vergangsregeling. 5. Overgangsregeling bij de invering van het Prtcl Het streven is m het prtcl Medicijnverstrekking en medisch handelen z spedig mgelijk in de pvang in te veren. Ten aanzien van het infrmeren van uders/verzrgers geldt het vlgende : - De pvang infrmeert uders/verzrgers ver de inhud van het prtcl en de cnsequenties hiervan. - Zaken met betrekking tt medicatie en medische handelingen wrden direct bij de intake besprken met de uders/verzrgers. - Wanneer vr kinderen die al p in de pvang zitten het tedienen van medicatie ndzakelijk wrdt nadat het prtcl van kracht is gewrden, zal het prtcl leidend zijn. - Als uders/verzrgers en pvang naar aanleiding van de invering van het prtcl niet samen tt een plssing kunnen kmen kan een berep wrden gedaan p ndersteuning vanuit het bestuur BBK. Het gaat hierbij m advisering van schl en uders/verzrgers p basis van wet- en regelgeving en het zeken naar een passende plssing. 4

5 Bijlage 1: Medische fiche handelwijze in geval van ziekte kind in de pvang (nderdeel nthaalbundel) Het kan vrkmen dat uw kind tijdens de pvang ziek wrdt, zich verwndt, f bijvrbeeld dr een insect wrdt gestken. In z n geval zal de pvang altijd cntact pnemen met u als uder(s)/verzrger(s) f met een andere, dr u aangewezen persn. Het is mgelijk dat deze persnen niet te bereiken zijn. Als deze situatie zich vrdet, zal de kinderbegeleider berdelen f uw kind afzndering en rust ndig heeft. Bij twijfel zal altijd de verantwrdelijke/diensthfd gecnsulteerd wrden. De kinderbegeleider dient geen medicijnen te. (k geen medicijnen die znder dktersrecept te verkrijgen zijn, zals pijnstillers). Het is vr de gezndheid van uw kind van grt belang dat bvenstaande gegevens actueel zijn. U als uder(s)/verzrger(s), bent verplicht en verantwrdelijk de gegevens van dit frmulier, zlang uw kind bij ns in de pvang zit, actueel te huden en er zrg vr te dragen dat alle ndzakelijke gegevens altijd in de pvang beschikbaar zijn. U verklaart m die reden dan k dat u eventuele veranderingen direct drgeeft aan de cördinatie van de pvang.. Zie medische fiche nthaalbundel IBO Hlder de Blder. 5

6 Bijlage 2. Afspraken met betrekking tt het uitveren van medische handelingen en het tedienen van langdurige (> 1 week) medicijnen in de pvang Ondergetekenden (uder(s)/verzrger(s) en schl) verklaren de vlgende afspraken met elkaar gemaakt te hebben met betrekking tt uitvering van een zgenaamde medische handeling en/f het tedienen van medicijnen in de pvang bij: Naam kind: Gebrtedatum: Adres: Pstcde en plaats: Naam uder/verzrger: Telefn thuis: Telefn werk: Naam huisarts: Telefn huisarts: Naam specialist: Telefn specialist: Afgesprken is dat bij bvengenemd kind de vr hem/haar ndzakelijke medische handelingen p schl zullen wrden uitgeverd en/f de vr hem/haar ndzakelijke medicijnen zullen wrden tegediend dr de vader / meder / een derde (géén persneelslid van de pvang), namelijk (naam): te bereiken p (tel.nr.): Deze medische handeling en/f medicijnverstrekking bestaat uit: En is ndig vanwege de ziekte/aandening: De medische handeling / medicijnverstrekking met dagelijks wrden uitgeverd p nderstaande tijdstippen: m. uur m. uur m. uur m. uur 6

7 Bijlage 3. Medicijnverstrekking en medisch handelen in ndsituaties De medische handeling / medicijnverstrekking mag alleen wrden uitgeverd / tegediend in de hiernder nader mschreven situatie (shck, allergie etc.) Verder is afgesprken dat: - de medische handeling / medicijnverstrekking plaats kan vinden in de vlgende ruimte:. - als degene die de medische handeling zu verrichten f de medicijnen zu tedienen niet p de afgesprken tijd kan verschijnen, hij/zij de pvang daarver z snel mgelijk p de hgte stelt en aangeeft he het pgelst wrdt; - als degene die de medische handeling zu verrichten f de medicijnen zu tedienen, niet p de afgesprken tijd verschijnt znder bericht, de uder/verzrger telefnisch wrdt benaderd dr de kinderbegeleiders - de uder(s)/verzrger(s) bijhuden f de medische handeling / medicijnverstrekking p de juiste tijd en wijze plaatsvindt; Eventuele aanvullende pmerkingen/afspraken:.. Het is vr de gezndheid van uw kind van grt belang dat bvenstaande gegevens actueel zijn. U als uder(s)/verzrger(s), bent verplicht en verantwrdelijk de gegevens van dit frmulier, zlang uw kind bij ns in de pvang zit, actueel te huden en er zrg vr te dragen dat alle ndzakelijke gegevens altijd in de pvang beschikbaar zijn. U verklaart m die reden dan k dat u eventuele veranderingen direct drgeeft aan de cördinatie van de pvang. Aldus is afgesprken: Plaats: Datum:.. Ouder/verzrger: Naam:.. Handtekening:. Namens de pvang: Naam diensthfd: Handtekening: 7

8 Bijlage 4. Handelen bij calamiteiten t.g.v. medicijntediening f medische handelingen Richtlijnen vr kinderbegeleiders bij een calamiteit ten gevlge van: - het tedienen van medicijnen aan een leerling in een acute situatie; - het uitveren van een medische handeling in een acute situatie Richtlijnen: - Laat het kind niet alleen. Prbeer rustig te blijven. Observeer het kind ged en prbeer hem f haar gerust te stellen. - Waarschuw z snel mgelijk de cördinatie vr bijstand. - Bel direct de huisarts en/f de specialist van de leerling. - Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer Geef dr naar aanleiding van welk medicijn f medische handeling de calamiteit zich heeft vrgedaan en, indien van tepassing: welke fut is gemaakt. - Zrg ervr dat alle relevante gegevens van de leerling bij de hand zijn (f laat ze direct dr iemand pzeken), zals: Naam van het kind Gebrtedatum Telefnnummer van uders en andere, dr de uders aangewezen, persn Naam en telefnnummer van huisarts/specialist Ziektebeeld waarvr medicijn f medische handeling ndig is. - Bel de uders en bij geen gehr de andere, dr de uders aangewezen persn: Leg duidelijk uit wat er is gebeurd. Vertel, indien bekend, wat de arts heeft gezegd/gedaan. Geef in geval van ziekenhuispname dr naar welk ziekenhuis het kind is gebracht. 8

9 Bijlage 5. Wettelijke regels en aansprakelijkheid Burgerrechtelijke aansprakelijkheid Een kinderbegeleider kan burgerrechtelijk aansprakelijk gesteld en vervlgd wrden vr het futief tedienen van medicatie f het futief verrichten van medische handelingen bij calamiteiten. Zelf als uders de kinderbegeleider testemming hebben gegeven vr het uitveren van medische handelingen bij hun kind kan de kinderbegeleider verantwrdelijk wrden gesteld vr zijn/haar acties, als het fut gaat. Deze burgerrechtelijke aansprakelijkheid kan de werknemer drschuiven naar zijn werkgever. Organisaties kunnen zich verzekeren tegen claims p basis van burgerrechtelijke aansprakelijkheid. Deze verzekering dekt de schade die medewerkers aanrichten aan derden, bijvrbeeld kinderen. Er met dan natuurlijk wel sprake zijn van schuld dr de werknemer. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Een kinderbegeleider kan strafrechtelijk aansprakelijk wrden gesteld en vervlgd wrden vr het futief tedienen van medicatie f het futief verrichten van medische handelingen bij calamiteiten als de betreffende kinderbegeleider niet bevegd was m een medische handeling te verrichten f als hij/zij ernstig nalatig is geweest bij het verrichten van de medische handeling waardr het kind ernstige gezndheidsschade heeft pgelpen. Dit is bijvrbeeld mgelijk als gevlg van het tedienen van de verkeerde medicijnen f het tedienen van een te hge dsis. Kinderbegeleiders mgen cnfrm de wetgeving p het gebied van medische handelingen weigeren m medicatie te verstrekken (f medische handelingen te verrichten) znder dat dit gevlgen heeft vr hun functineren in de pvang waar zij werkzaam zijn. Bijlage 6. Medisch handelen in ndsituaties Vlgens het Burgerlijk Wetbek mag men in ndsituaties medische handelingen verrichten. Iedereen wrdt namelijk geacht in ndsituaties hulp te verlenen naar beste weten en kunnen en is in dat kader k altijd aansprakelijk vr zijn (niet) handelen. Dat is alleen tegestaan als zeker is dat niet snel geneg de hulp van een arts f medisch deskundige ingerepen kan wrden, bijvrbeeld via het ndnummer 112. Er is met andere wrden sprake van handelen in een ndsituatie als pltselinge geneeskundige hulp dringend ndzakelijk is en die niet tijdig van een bevegde is te verkrijgen. Als er geen sprake is van een ndsituatie dan kan men de medische handeling beter verlaten aan een arts f medisch deskundige. Vrbeelden van ndsituaties In het geval van een zeer gevaarlijke f levensbedreigende situatie vr een kind, met p schl acuut gehandeld wrden. Hierbij kan gedacht wrden aan bijvrbeeld krtsstuipen, stikken, allergie vr (wespen-)steken f een ernstig ngeluk. In dergelijke ndsituaties wrdt van alle burgers, dus k van kinderbegeleiders, verwacht naar beste vermgen te handelen. Zij mgen dan vlgens de wet afwijken van de nrmale richtlijnen die gelden vr medicatieverstrekking en medisch handelen, uiteraard alléén als er geen andere plssing mgelijk is. Indien bekend is dat bij een kind een medische ndsituatie kan ntstaan waarbij een bepaalde medische handeling met wrden verricht (denk bijvrbeeld aan het gebruik van een Epipen f Anapen bij een acute, levensbedreigende allergische reactie) dan is het belangrijk dat de kinderbegeleiders die dit vrijwillig p zich nemen, weten he zij dit meten den. Zij zullen in dat geval nder leiding van een arts, verpleegkundige f de uders/verzrgers instructie krijgen ver de manier waarp de medische handeling in geval van nd met wrden uitgeverd. Ok zullen zij een bekwaamheidsverklaring meten hebben m deze medische handeling uit te kunnen veren. 9