Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist
|
|
- Floris Bosmans
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Inhoudsopgave Inhoud van de leskist... Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht Introductie Brief van de jutter Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten Klassenwerk: Demontage lab Grondstoffen, waar is het product van gemaakt? Verdieping: Afbraaktijden, wat is verteren en hoe lang duurt dat?. 6. Verwerking: Nieuwe tekst voor de afvaljutter Inhoud van de leskist Documenten: Handleiding voor de leerkracht Brief van de jutter Aankruisblad soorten afval Werkblad Demontage lab Materialen: Tafelfiguur afvaljutter 30 paar handschoenen (kinderen) 10 paar handschoenen (volwassenen) 15 klembordjes Grote vuilniszakken 6 kleine gereedschapskisten met: - Schroevendraaiers - Precisieschroevendraaiers - Combinatietang - Zijkniptang 5x Plantenbordje Voorbeeld tussenproduct recycling
3 Inleiding: Gedurende de hele dag hebben wij mensen te maken met afval. We maken het, maar komen het ook tegen. Op straat, op het speelplein en soms zelfs in school. In een gang of in de klas. Met de afvaljutter op school kunt u aandacht besteden aan het thema afval en zwerfafval. De jutter heeft zijn eigen afvalbak mee waarin het afval gesorteerd kan worden. Gooien de leerlingen er iets in, dan spreekt de jutter hen vrolijk toe. De jutter geeft aanleiding om in de eigen schoolomgeving te onderzoeken hoe schoon het is, maar ook om met de leerlingen in gesprek te gaan over het eigen afval? Wat gebeurt er mee, zodra je het in de afvalbak hebt gegooid? Is het dan echt weg? De inleiding op de les wordt gegeven door een gastdocent van De Helderse Vallei. Hij/zij komt bij u in de klas om de afvaljutter te introduceren en om het veldwerk en het klassenwerk te begeleiden. De verdiepende les en verwerking kunt u zelfstandig, op een geschikt moment uitvoeren en begeleiden. Leerdoelen: Werken met de afvaljutter geeft invulling aan de kerndoelen Natuur & Techniek van SLO. Na deze lessenserie weten de leerlingen: Wat afval is; Wat zwerfafval is; Waarom zwerfafval hinderlijk of schadelijk is; Dat je afval moet scheiden, om het te kunnen hergebruiken of recyclen; Welk afval je kunt sorteren in welke bakken; Hoe het afval in de huisvuilcentrale verwerkt wordt; Hoe je zelf afval kunt hergebruiken.
4 Opbouw van de les: Omschrijving Tijd Door 1. Voorbereiding voor de leerkracht Leerkracht 2. Introductie Brief van de afvaljutter 10 minuten Gastdocent van de Helderse Vallei 3a. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten en bekijken 30 minuten Gastdocent van de Helderse Vallei + ouders/begeleiders Demontage lab 30 minuten Gastdocent van de Helderse Vallei + ouders/begeleiders Bekijken lesmaterialen Kopiëren werkbladen Gereedmaken faciliteiten Regelen begeleiders (rouleren met 3B) 3b. Klassenwerk (rouleren met 3A) 4. Verdieping 5. Afsluiting Afbraaktijden Leerkracht maken onderzoeksopstelling 30 minuten observeren (1 of 2 weken) dagelijks 10 minuten. Afvaljutter minuten Leerkracht 1.Voorbereiding voor de leerkracht Ter voorbereiding op de les kunt u alle materialen uit de leskist bekijken. Kopieer per 4 á 5 leerlingen: Inventarisatieblad zwerfafval Werkblad demontage lab. Regel voor het veldwerk/klassenwerk 1 volwassen begeleider per 4 á 5 leerlingen. Deze begeleider blijft tijdens de activiteiten bij het groepje en begeleidt hen bij het jutten van afval en de activiteit van het demontage lab. Verzamel voor het onderdeel klassenwerk tenminste 1 klein apparaat per 2 leerlingen, dat gedemonteerd mag worden. U kunt hierbij denken aan:
5 Scheerapparaat of ladyshave Cd-speler Broodrooster Haardroger Klok Mobiele telefoon Computermuis Elektrisch kinderspeelgoed Staafmixer Wekkerradio Wekker Fotocamera Toetsenbord Afstandsbediening Niet geschikt: grote apparaten met een beeldscherm, zoals een computer of tv. Let op! Heeft het apparaat een stekker of een batterij, zorg dan dat deze is afgeknipt of verwijderd. Zo voorkom je dat leerlingen per ongeluk stroom op het apparaat zetten. 2. Introductie Op de door u afgesproken datum en tijd ontvangt u in de klas een gastdocent van De Helderse Vallei. Deze gastdocent verzorgt een inleiding en instructie. Tevens presenteert hij/zij de afvaljutter, die na de les een centrale plek in school krijgt. De les begint met een brief van de afvaljutter. Daarna volgen de lesonderdelen veldwerk en klassenwerk. De klas wordt tijdens deze les in twee delen opgedeeld, waarbij de ene helft start met veldwerk en de andere helft start met klassenwerk. Na ongeveer 30 minuten wisselen de groepen. De afvaljutter met zijn pratende afvalbakken waarin kinderen het afval gescheiden leren inzamelen. Op het moment dat er afval in de bak gegooid wordt, spreekt de jutter de leerlingen toe met een leuke boodschap.
6 3a Veldwerk in de schoolomgeving afval jutten en bekijken In groepjes van 4 á 5 krijgen de leerlingen de opdracht om in de directe schoolomgeving op zoek te gaan naar zwerfafval. Op het aankruisblad noteren de leerlingen welk afval er gevonden is. Het afval wordt ook meegenomen in een afvalzak (hierover worden vooraf veiligheidsafspraken gemaakt). Na het inventariseren en meenemen wordt het afval gezamenlijk bekeken en uiteindelijk gesorteerd weggegooid. 3b Klassenwerk De leerlingen mogen in het demontage lab een voorwerp demonteren. Hiervoor zijn verschillende gereedschappen beschikbaar. De leerlingen onderzoeken met welke gereedschappen ze hun apparaat het beste kunnen demonteren en proberen zoveel mogelijk grondstoffen te sorteren. 4. Verdieping Afval in de natuur vergaat. Dode bladeren, dieren of andere resten worden door de natuur opgeruimd. Eerst eten aaseters of kleine diertjes de grote resten op, daarna doen bacteriën en schimmels hun werk. Totdat er niets meer van het afval te zien is. Hoe zit dat eigenlijk bij zwerfafval? Wat verteert wel en wat niet? Nodig: Zipplocs (doorzichtige plastic zakjes met afsluitstrip) Verschillende soorten zwerfafval. Denk aan: - bananenschil of sinaasappelschil - klokhuis van een appel - snoeppapiertje van papier - snoeppapiertje van plastic of chipszak - blikje - kauwgom Rietjes
7 De proefopstelling maken 1. Doe elk stuk zwerfafval in één zipploc, kies tenminste 3 items. 2. Steek een rietje in de zipploc en zipp hem dicht. Het rietje zorgt ervoor dat er lucht in de zipploc komt. 3. Zet op elke zipploc de naam van het zwerfafval en de datum. 4. Hang de zipplocs in het klaslokaal tegen het raam. Observeren Bekijk nu gedurende een week of twee weken de zipplocs. Wat gebeurt er met het afval? Laat de leerlingen de veranderingen registreren door er bijvoorbeeld per keer foto s van te maken of een tekening. Bespreken Bespreek de voortgang en de resultaten met de leerlingen: Welk afvalproduct verteert het snelst? In hoeveel dagen zou het in de natuur weg zijn? Welk afvalproduct verteert niet? Zou het ooit verteren? (plastic duurt wel 50 jaar en blik verteert nooit!) Wat gebeurt daarmee in de natuur? Al het natuurlijk afval zoals bijvoorbeeld ook een appelklokhuis wordt door het verteren zo klein gemaakt, dat het in kleine voedingsstofjes uiteen valt. Die voedingsstofjes kunnen door nieuwe planten weer worden opgezogen om van te groeien. Wordt plastic net zoals een appelklokhuis helemaal opgenomen door de natuur? En wat gebeurt er dan met die kleine plasticdeeltjes? (Die kunnen in ons eten terecht komen, doordat planten of bomen de plasticdeeltjes ook mee opzuigen, net als de voedingsstoffen).
8 5. Afsluiting De leerlingen hebben gezien hoeveel en waar zwerfafval in de eigen schoolomgeving ligt en weten ook wat voor afval er vaak voorkomt. Ze weten dat al onze producten gemaakt zijn van meerdere grondstoffen en dat niet alle grondstoffen verteren (blik/metalen), of dat door het verteren van de grondstof schadelijke stoffen in onze natuur en dus ook het eten terecht kan komen. De leerlingen mogen nu een eigen boodschap bedenken en inspreken voor de afvaljutter. Tot slot U heeft beschikking over het lesmateriaal en de afvaljutter gedurende de periode van reservering. Gebruik de afvaljutter tijdens pauzes of eetmomenten, waarbij u de leerlingen laat kijken naar het eigen afval. Op het afgesproken tijdstip zorgt u ervoor dat de leskist compleet en de afvaljutter schoon en leeg klaarstaat om opgehaald te worden door De Helderse Vallei.
Inhoudsopgave. Inhoud van de leskist
Inhoudsopgave Inhoud van de leskist... Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht... 2. Introductie Brief van de jutter... 3. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten...
Nadere informatieInhoudsopgave. Bijlage:
Inhoudsopgave Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht... 2. Introductie AfvalVLOG... 3. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten... 4. Klassenwerk Mindmappen
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES
AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES
AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal
Nadere informatieHandleiding Afvalspel groep 3 en 4
Handleiding Afvalspel groep 3 en 4 voor de leerkracht groep 3 en 4 Hoe speel je het spel Verdeel de klas in groepjes van 3 leerlingen. Het spel bestaat uit 5 opdrachten. Elk groepje kan dus, afhankelijk
Nadere informatiehandleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie
handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2-3 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 INLEIDING Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval in de klas extra tot
Nadere informatieZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP
GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Informatie voor de leerkracht Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 16 DIA 1 DIA 2 DIA 4 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke
Nadere informatieΟ Doe-opdracht met een werkblad voor de leerlingen om zelfstandig of in kleine groepen uit te voeren.
> Inleiding De doe-opdrachten van Aan de slag met afval zijn erop gericht om het thema afval in de klas extra tot leven te brengen. Er zijn twee soorten doe-opdrachten: 1. Lessen die door de leerkracht
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES
AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 7-8 INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.
Nadere informatieSCHOON GENOEG van ZWERFAFVAL? Een lespakket voor groep 5 & 6
SCHOON GENOEG van ZWERFAFVAL? Een lespakket voor groep 5 & 6 LES 1 Opdracht 1 - Mindmap (5 minuten) Maak een mindmap over zwerfafval Potlood & papier zwerfafval LES 1 Rommel in Rotjeknor 2 Les 1 Opdracht
Nadere informatieMaak eerst een aantal schetsen van het bord over welk verbod voor welk soort afval. Kies binnen de groep er één uit en werk deze in het groot uit
2 Maak verbods borden Maak ter grote van het karton een soort verkeersbod tegen het dumpen van afval. Aantal regels waar dit aan moet beantwoorden: Groot met signaal kleuren (Rood) Geen tekst Eenvoudige
Nadere informatieAfval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826
Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 4-6 jaar
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen. Alle
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR
AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 4-5-6
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 4-5-6 1 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,
Nadere informatieHandleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep
Handleiding Introductieles vmbo/havo/vwo Zwerfafval onder de loep Werkvorm: na de klassikale introductie waarin voorkennis wordt geactiveerd, verdiepen de leerlingen zich aan de hand van opdrachten op
Nadere informatieBeestenbende SLODDERVOSSEN
Naam: Beestenbende SLODDERVOSSEN Bekijk het clipje: Sloddervossen Groep: LES 7 - WERKBLAD 1 a) Wat heb je in je schooltas om te eten of te drinken? Haal het uit je tas en zet het op je tafeltje. b) Wat
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 7-8
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 7-8 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden, in
Nadere informatieKRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof
KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof Colofon: Het Kringloopspel is ontwikkeld in opdracht van MARN, ARN, Dar, Gemeente Ede en ACV jan 2014 Het Kringloopspel is ontwikkeld door MEC Nijmegen en Het Dijkmagazijn
Nadere informatieinhoud blz. Inleiding 1. De afvalberg 2. Soorten afval 3. Vier belangrijke stappen 4. Voorkomen 5. Opnieuw gebruiken 6. Afval als bran dstof
Afval inhoud blz. Inleiding 3 1. De afvalberg 4 2. Soorten afval 5 3. Vier belangrijke stappen 7 4. Voorkomen 8 5. Opnieuw gebruiken 9 6. Afval als bran dstof 11 7. Naar de stortplaats 12 8. Filmpjes 14
Nadere informatiePapier maken in de klas
Energieneutraal 2040 Aalsmeer - Amstelveen - Diemen - Ouder-Amstel - Uithoorn Groep 5 t/m 8 Informatieblad + Docentenhandleiding De regio zit vol energie! www.natuurmilieuweb.nl Overzicht Colofon COLOFON
Nadere informatieOpdracht Afvalspel. afval. Afval, wat is dat eigenlijk? Je ziet hier het woord afval staan met daar omheen een aantal vakjes.
Opdracht Afvalspel voor de leerling groep 3 en 4 Afval, wat is dat eigenlijk? Je ziet hier het woord afval staan met daar omheen een aantal vakjes. Schrijf in elk vakje woorden die met afval te maken hebben.
Nadere informatieHandleiding Aan de slag met afval Groep 1-2-3
Handleiding Aan de slag met afval Groep 1-2-3 Deze handleiding maakt onderdeel uit van de lesmodule Aan de slag met afval en hoort bij de site www.aandeslagmetafval.nl. > Inleiding Aan de slag met afval
Nadere informatieKlassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief:
Tim eet op Texel 3 en 4 6 Afval Klassengesprek - knutselen Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: beseffen dat er veel voedsel weggegooid wordt. beseffen dat verpakkingsmateriaal van voedsel veel
Nadere informatieZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP
GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Kom in actie met de klas Foto: Victor Andronache via Flickr DIA 1 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke problemen hierdoor ontstaan.
Nadere informatieDe kringloop van het afval: waar gaat onze vuilniszak naartoe?
De kringloop van het afval: waar gaat onze vuilniszak naartoe? Een wonderwel onderzoek voor groep 5 over afval, afvalverwerking en het opwekken van elektriciteit met restafval. Inhoudsopgave: Introductie
Nadere informatieHet meten van effectiviteit van lessen over zwerfafval
Het meten van effectiviteit van lessen over zwerfafval ~ ~ ~ ~ ~ Ontwikkeld door Ernest Dandi, Fuad Fathurrahman, Jacqueline Langer, Bianca Oomkens en Niels de Vos In opdracht van Wetenschapswinkel Wageningen
Nadere informatieResultaten onderzoek digitaal burgerpanel afvalscheiding en afvalinzameling
Resultaten onderzoek digitaal burgerpanel afvalscheiding en afvalinzameling In de periode van 12 januari tot en met 31 januari 217 is een vragenlijst over afvalscheiding uitgezet onder de leden van het
Nadere informatieZoek de. 10 verschillen
oek de 10 verschillen 4 Wecycle-woordzoeker Kun jij alle woorden vinden in deze Wecycle-woordzoeker? De woorden staan van links naar rechts, van boven naar benden, schuin en van achter naar voren. Streep
Nadere informatieWeg met zwerfafval! Handleiding voor een introductieles voor leerlingen van groep 5-6- 7 En daarna: aan de slag
Weg met zwerfafval! Handleiding voor een introductieles voor leerlingen van groep 5-6- 7 En daarna: aan de slag Inhoud Blad Inleiding: tips, voorbereiding en afsluiting van de actie 3 t/m 4 Achtergrondinformatie
Nadere informatiePortfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval
Portfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval Deze portfolio is in 2014 samengesteld door de werkgroep Zwerfafval van het Netwerk NME Diensten. In deze werkgroep zitten 24 NME centra die landelijk samenwerken
Nadere informatieKRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof
KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof Colofon: Het Kringloopspel is ontwikkeld in opdracht van MARN, ARN, DAR, Gemeente Ede en ACV. Mei 2013-05-20 Het Kringloopspel is ontwikkeld door Het Dijkmagazijn Beuningen
Nadere informatieSheet 2: Bekijk met de kinderen de tussenstand van Afval the Game op Instagram en/of Facebook. Hoe gaat het bij de kinderen met inzamelen?
Afval the Game Docentenhandleiding les 2 Duur Voor deze les hebt u ongeveer 80 minuten nodig. Leerdoelen De kinderen hebben in de vorige les geleerd dat het belangrijk is om plastic te scheiden, zodat
Nadere informatieKerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3.1 en 3.2. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties.
concept Leeftijdsgroep 18. Seconden, minuten of uren 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3.1 en 3.2. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties. Leerstofonderdeel
Nadere informatieWant wat betekent die grote hoeveelheid zwerfafval voor de natuur, de dieren en de mensen?
Wereldschool lesdeal Zwerfafval groep 4 t/m 6 De familie Kooijman is in augustus vertrokken met de camper om de wereld bewust te maken van het grote zwerfafval probleem. Tijdens hun rondreis ruimen ze
Nadere informatie1. Ga naar buiten bij de parkeerplaats en verzamel bij de afvalcontainers. Opdracht: Teken de afvalbakken na en schrijf erbij welk afval erin
1. Ga naar buiten bij de parkeerplaats en verzamel bij de afvalcontainers. Opdracht: Teken de afvalbakken na en schrijf erbij welk afval erin verzameld wordt. 2. Maak het puzzelblad over afvalscheiding
Nadere informatieLEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING
LEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Leerlingen verwerven inzicht in de oceaanproblematiek en ontdekken wat ze hier zelf aan kunnen doen.
Nadere informatieDOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop
DOE MEE! Afval scheiden. Dat scheelt een hoop Ook u kunt nog veel kilo s scheiden Veel Amsterdammers scheiden hun afval al. De een wat meer, de ander wat minder. Toch komt er nog steeds veel herbruikbaar
Nadere informatieDoe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2 Groep 3-4-5 Groep 6-7-8
Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2 Groep 3-4-5 Groep 6-7-8 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Groep 1-2 Afval, wat is dat? 4 Afval, apart in de bak! 5 Onze materialenplaat 6 Groep 3-4-5 Verpakkingsboodschap
Nadere informatieAAN DE SLAG MET AFVAL
AAN DE SLAG MET AFVAL Handleiding Groep 1-2-3 Deze handleiding maakt onderdeel uit van de lesmodule Aan de slag met afval en hoort bij de site www.aandeslagmetafval.nl. INLEIDING Aan de slag met afval
Nadere informatieGROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN!
GROEP 7 EN 8 AFVALSCHEIDEN! Hoe en waarom? DIA 1 Doelen van deze les: Je leert welke soorten afval er zijn en waar je deze moet weggooien. Je leert waarom afvalscheiding belangrijk is. Je leert wat grondstoffen
Nadere informatieBezoek aan de Stadsboerderij
Bezoek aan de Stadsboerderij Begeleide activiteit voor groep 1-2 op één van de Stadsboerderijen van Den Haag. Haagse scholen kunnen deze les aanvragen via www.milieueducatiedenhaag.nl Er kan gekozen worden
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 3, 4, 5
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 3, 4, 5 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieWij zijn een Mooi Schoon school
Wij zijn een Mooi Schoon school Lesbrief groepen 4, 5 en 6 WIJ ZIJN SUPPORTER VAN MOOI SCHOON Lesbrief groepen 4, 5 en 6 Onderwerp: Zwerfvuil. Doelgroep: Groepen 4, 5 en 6. Lesdoel: Inhoud: Tijdsduur:
Nadere informatieLesbrief nr 3. Opdracht 1. Club + app. voor Groep 7 + 8 +
Lesbrief nr 3 voor Groep 7 + 8 + Download deze lesbrief ook op samsam.net Opdracht 1 Filmpjes kijken op samsam.net Tijdsduur: 10 min. Werkvorm: klassikaal en individueel Doel: introductie van de ReportersClub
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieBatterijenExpo. middenbouw 2007/2008. Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding. Lesbeschrijving. Lesdoel
BatterijEnexpo Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding Vraag de kinderen een dag van te voren voorwerpen mee te nemen die te maken hebben met het onderwerp batterijen. Dat kunnen apparaten zijn, maar ook
Nadere informatieLesbrief voor onderbouw
Lesbrief voor onderbouw SWEEPDREAMS Acrobatisch veegspektakel In deze nieuwste voorstelling van duo Gi-Jo vegen twee wereldvegers de wereld schoon. Terwijl zij hun werk doen, verliezen ze zich in hun fantasie.
Nadere informatieAls u apparatuur heeft en dit aan ons wilt geven, dan kunt u de apparatuur inleveren bij de leerkracht van uw kind.
INFOBULLETIN JUNI 2015 Locatie Middengebied, Nummer 9, Jaargang 3 De Plevier, jouw stap naar persoonlijke ontwikkeling. De persoonlijke ontwikkeling van iedereen staat bij ons centraal. Om persoonlijke
Nadere informatieI LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK?
I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? Hoi, ik ben Maarten Milieu. Ik werk voor Cyclus en haal bij jou thuis het afval op. De ene dag leeg ik groene minicontainers met een zijlader. De andere dag zie je me zakken
Nadere informatiePlasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 6-8 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Kun je het verschil zien tussen plaatje 1 en plaatje 2? Bekijk hem nog beter! Zet met
Nadere informatieDe zwerfvuiladviseurs
Leerkracht handleiding De zwerfvuiladviseurs voor groep 7 en 8 Milieu Educatie Centrum Nieuwegein De zwerfvuiladviseurs, groep 7 en 8 1 Colofon Deze handleiding is gebaseerd op Mijn Gemeente Schoon! van
Nadere informatieHandleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Handleiding Naam opdracht De omgeving met andere ogen bekeken Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtenbladen pen
Nadere informatieAfval Anne en de Sorteerbrigade
Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.
Nadere informatieZwerfafval. Projecten waaier Gemeente Kollumerland c.a.
Zwerfafval Projecten waaier Gemeente Kollumerland c.a. Inleiding Met deze projectwaaier kunt u eenvoudig projecten uitzoeken voor leerlingen in het kader van het thema zwerfafval, bijvoorbeeld als invulling
Nadere informatieWat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje
AFVAL Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg
Nadere informatieAntwoordkaart Denkopdrachten.
Antwoordkaart Denkopdrachten. voor de leerling groep 5 8 Letter: Opdracht 1. Omcirkel het stukje afval en trek een lijn naar de tijd die het duurt vóór het afval is vergaan. Opdracht 2. Opdracht A. Omcirkel
Nadere informatieLesbrief voor het basisonderwijs - Groep 5 t/m 8
Lesbrief voor het basisonderwijs - Groep 5 t/m 8 Lesbrief Tenminste Houdbaar Tot, pag. 0 Lesbrief Tenminste Houdbaar Tot Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Doelen... 2 3. Opbouw Tenminste Houdbaar Tot... 2 3.1
Nadere informatieDOCENTEN HANDLEIDING. Groepen 7 & 8 van het basisonderwijs
DOCENTEN HANDLEIDING Groepen 7 & 8 van het basisonderwijs INHOUDSOPGAVE Inleiding... p. 3 Opzet lesprogramma... p. 4 Leerdoelen... p. 5 Les 1 Wat is afval?... p. 6 Les 2 Afvalscheiding en recycling...
Nadere informatieWAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? MARY BARTELS EN YOLANDA EVELEENS
WAT DOE JIJ MET JOUW AFVAL? MARY BARTELS EN YOLANDA EVELEENS Dit is een exclusieve uitgave van Milieu Service Nederland, voor onze jongste generatie. Structurele aandacht voor afval in de opvoeding is
Nadere informatieWerkblad: Vind me dan
Werkblad: Vind me dan Stap 1 Stap 2 Wat is het probleem? Vraag het de natuur! Hoe lost de natuur dit probleem op? Hoe zorgen planten en dieren ervoor dat ze niet opvallen? Kennen jullie voorbeelden? Schrijf
Nadere informatieHelp, er zit een meeuw in mijn vuilnis!
Help, er zit een meeuw in mijn vuilnis! Een onderzoek naar meeuwen in de stad en aan de kust. De leerlingen bedenken een oplossing voor de overlast van meeuwen in Haarlem aan de hand van gedrag observaties
Nadere informatieLesmateriaal. groep 3-4 van het basisonderwijs
Lesmateriaal groep 3-4 van het basisonderwijs De Afvaljutter is ontwikkeld door De Helderse Vallei ism Rozemond Tentoonstellingen en tot stand gekomen dankzij een bijdrage van de zwerfafvalvergoeding van
Nadere informatiePlasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 8-10 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Kun je me helpen om te benoemen wat hier gebeurt in de waterkringloop? Schrijf de woorden
Nadere informatieDoelstelling(en) Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket.
Doelstelling(en) Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket. Werkwijze De leerlingen noteren per twee enkele plaatsen op school waar zwerfvuil
Nadere informatieWerkstuk Economie afval
Werkstuk Economie afval Werkstuk door een scholier 2639 woorden 12 juni 2007 5,8 74 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdvraag: neemt het scheiden door de burgers en het scheiden verwerken van dat afval toe
Nadere informatieTrash Hunten met de klas
Trash Hunten met de klas Plastic hoort absoluut niet thuis in zee en heeft grote gevolgen voor mens en dier. De Plastic Soup Foundation wil voorkomen dat er plastic in het water terecht komt. Aanpakken
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8 Dit
Nadere informatieNatuur, Buiten Activiteit:
Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren
Nadere informatieAfval vroeger en nu. Naam: Vroeger was alles anders. De mensen leefden heel primitief. Dat heb je gezien in het filmpje van Schooltv.
Afval vroeger en nu Naam: Vroeger was alles anders. De mensen leefden heel primitief. Dat heb je gezien in het filmpje van Schooltv. 1. Wat betekent primitief? 3 antwoorden zijn goed. eenvoudig simpel
Nadere informatieHoe schrijf ik de geheimste brief?
Lesbrief Onderzoekend Leren Hoe schrijf ik de geheimste brief? Deze lesbrief gebruikt de methodiek onderzoekend leren uit de leerkrachtgids Onderzoekend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping
Nadere informatiePlasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan
WIJSHEIDS WERKBLAD 1.1 / HOOFDSTUK 2 / LEEFTIJD 10-12 NAAM: DATUM: Plasticvervuiling in de oceaan - De Oceaan Hallo. Weet jij nog hoe belangrijk de oceaan is in de waterkringloop? Kun jij alle elementen
Nadere informatieMuseumles Tureluurtje. Docentenhandleiding
Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles
Nadere informatieScheid zoveel mogelijk afval (ijzer, doppen van petflessen, kranten, restafval) met behulp van een lopende band.
Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Scheid zoveel mogelijk afval (ijzer, doppen van petflessen, kranten, restafval) met behulp van een lopende band. Inleiding
Nadere informatieAanpak participatie zwerfafval Gemeente Geldermalsen Omgevingsdienst Rivierenland
Aanpak participatie zwerfafval Gemeente Geldermalsen Omgevingsdienst Rivierenland datum 28 augustus 2013 aan Jack Meering Omgevingsdienst Rivierenland / Gemeente Geldermalsen van Brenda Boerema Ingenieursbureau
Nadere informatieAlgemene handleiding vmbo/havo/vwo Aan de slag met afval
Algemene handleiding vmbo/havo/vwo Aan de slag met afval 1. INLEIDING Aan de slag met afval is een gratis vakoverstijgend project over zwerfafval voor de onderbouw. De leerlingen ontdekken wat de oorzaken
Nadere informatieVan afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden
Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal
Nadere informatieEvaluatie Zwerfafval, mooi niet!, gemeente Asten
Evaluatie Zwerfafval, mooi niet!, gemeente Asten 2014-2015 Aanleiding De gemeente Asten wil een schonere, veiligere en meer leefbare woon- en leefomgeving creëren. Om dit te realiseren moeten kinderen
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Opbouw van de lescyclus Doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Opbouw van de lescyclus... 5 3.2. Doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden...
Nadere informatieNaam activiteit. Werkvorm. Materiaal. Wat is afval?
Technische fiche Naam activiteit Doel Duur Werkvorm Materiaal Wat is afval? De leerlingen kunnen afval omschrijven als zaken die je niet meer kan gebruiken en die je weggooit. Ze kunnen opsommen wat mensen
Nadere informatiePlaats: bij de oud papier doos in de dolfijnen groep. Nodig: oud papier doos.
Opdracht 1 Plaats: bij de oud papier doos in de dolfijnen groep. Nodig: oud papier doos. Flip heeft gezien dat jullie na het werken papiersnippers in de oud papier doos gooien en niet in de prullenbak.
Nadere informatieGewoon in de afvalbak IT S ALL ABOUT CONTENT. Bas Goyarts Allan Sonnenberg Martijn van der Voort Patrick van Wattum
Gewoon in de afvalbak IT S ALL ABOUT CONTENT Bas Goyarts Allan Sonnenberg Martijn van der Voort Patrick van Wattum Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1. Opdrachtomschrijving... 3 1.2. Teamsamenstelling...
Nadere informatieElektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit
Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt
Nadere informatieKleuren, geuren en vormen (voorjaar) veldwerk middenbouw. Inhoud: voorbereiding & lessuggesties kopieerblad werkblad kopieerblad begeleiding/ouders
Kleuren, geuren en vormen (voorjaar) veldwerk middenbouw Inhoud: Blz. 2 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 omschrijving voorbereiding & lessuggesties kopieerblad werkblad kopieerblad begeleiding/ouders Milieu Educatie
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema: afval en schoonmaken
Auditieve oefeningen bij het thema: afval en schoonmaken Boek van de week: 1; Lotta ruimt op; Diane Put 2;De vuilnisman; Liesbet Slegers 3;Anna ruimt op 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende
Nadere informatieJe onderzoekt de grond in jouw buurt. In de grond zitten miljoenen micro-organismen. Bijvoorbeeld
Hoe schoon is de lucht die je inademt? Is zwemwater hetzelfde als drinkwater? Zitten er veel of weinig microben in de grond? En wat betekent dat? Ontdek hoe gezond jouw buurt is en wat je zelf kan doen
Nadere informatieweinig microben vergelijk jouw data
vergelijk jouw data veel microben Microben zijn de allerkleinste levende wezentjes op aarde die je niet zomaar kunt zien. Bacteriën, micro-algen en schimmels zijn bijvoorbeeld zulke micro-organismen. In
Nadere informatieVeelgestelde vragen Restafvalsysteem in 2020
Veelgestelde vragen Restafvalsysteem in 2020 Vanaf 1 januari 2020 gaan we over op een andere manier van het inzamelen van ons restafval. Al het herbruikbare afval (grondstoffen noemen we dat) blijft de
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieOp avontuur in de natuur (najaar) veldwerk groep 4,5,6
Op avontuur in de natuur (najaar) veldwerk groep 4,5,6 Inhoud: omschrijving blz. 2 achtergrondinformatie blz. 3 lessuggesties blz. 4 1.1 regenwormhotel blz. 4 1.2 regenwormonderzoek blz. 4 werkblad regenworm
Nadere informatieZeg ook JA tegen afval scheiden.
Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen
Nadere informatieVoorbereiding post 1. De kringloop van het water Groep 6-7-8
Voorbereiding post 1 De kringloop van het water Groep 6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 1: De kringloop van het water, voor groep 6, 7 en 8. Inhoud: Algemeen
Nadere informatieTrash Hunten met de klas
Trash Hunten met de klas Plastic hoort absoluut niet thuis in zee en heeft grote gevolgen voor mens en dier. De Plastic Soup Foundation wil voorkomen dat er plastic in het water terecht komt. Aanpakken
Nadere informatieVang de zon en maak er stroom van
Vang de zon en maak er stroom van Wat zorgt ervoor dat er stroom van het zonnepaneel goed het stopcontact in gaat? Lesdoel De kinderen weten dat stroom niet direct van de zon komt, maar moet worden opgevangen
Nadere informatieProject Check de Stadsvergroening Handleiding en opzet
Project Check de Stadsvergroening Handleiding en opzet Contents Introductie... 2 Waarom doen jullie mee?... 2 Meten is weten... 2 Opbouw van deze handleiding... 2 Module opbouw... 3 Lesaanpak... 3 Lesopbouw...
Nadere informatie