Coöperatieve leerstrategieën

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Coöperatieve leerstrategieën"

Transcriptie

1 Verloop Coöperatieve leerstrategieën Waarom coöp. werkvormen aanwenden? Wanneer en hoe toepassen? De 6 sleutels van SCL Enkele voorbeelden WIKI, blog 1 2 Waarom? Waarom? 3 4 Leerwinst Leerwinst? Leerlingen onthouden. van wat ze lezen.. van wat ze horen.. van wat ze zien.. van wat ze met anderen bespreken.. van wat ze aan anderen uitleggen

2 Waarom? Waarom? Ik verwacht van jullie dat jullie zelfstandige, innovatieve, kritische denkers zijn die EXCACT doen wat ik zeg! Waarom moet alles steeds veranderen? Vroeger werd alleen frontaal les gegeven en dat werkte toch ook? 5min / 2 min 7 8 Waarom? Waar en hoe toepassen? Onze huidige maatschappij is niet te vergelijken met die van 100 jaar geleden (globalisatie, informatieaanbod, ). Het zou logisch zijn dat dit ook gevolgen heeft voor ons onderwijssysteem. We leven in een snel veranderende economie (de kennis van vandaag is morgen verouderd). Hierdoor neemt het belang van attitudevorming toe t.o.v. feitenkennis toe. Creativiteit (divergent denken) wordt steeds belangrijker. We komen in een high tech economie terecht waar er steeds meer problemen optreden die zo complex zijn dat ze niet kunnen worden opgelost door één individu. Ondanks het feit dat communicatieve en coöperatieve vaardigheden steeds belangrijker worden, is een duidelijke afname merkbaar in de wil om ze aan te leren. Dit komt vooral door de steeds verder vorderende verstedelijking en de afbrokkelende familiestructuur. Energizer Toetsen van beginsituatie Inoefening Nieuwe leerstof Sociale vaardigheden 9 10 Waar en hoe toepassen? Geen wondermiddel Niet alle werkvormen zijn complex Vermijd overkill Een comfortabel gevoel = essentieel Geef leerlingen de kans vertrouwd te raken met deze manier van werken Probeer te anticiperen op eventuele moeilijkheden

3 Teams Het aantal teamleden : Met een team van 4 heb je dubbel zoveel communicatielijnen Teams Het vormen van de teams Hoe Ad random Gestuurd Homogeen Heterogeen Voorbeelden Voorbeelden van teamvorming 1. Heterogene kennis Voorbeelden van teamvorming 1. Heterogene kennis Voorbeelden van teamvorming 1bis. Heterogene kennis Voorbeelden van teamvorming 2. Heterogene mening

4 Voorbeelden van teamvorming 3. Heterogene (adhv een sociometrisch rooster) Klasmanagement Indeling van het klaslokaal Schikking van de infrastructuur Leerlingen eventueel nummeren Taakverdeling (verantwoordelijkheid => student) Vb : A) Moderator B) Secretaris C) Tijdbewaker D) Materiaal Verantwoordelijke E) Volume Beheerser Stiltesignaal = stilte + aandacht Duidelijke instructies + controleer of de instructies verstaan zijn Klasmanagement Afspraken zijn belangrijk Klasreglement is een mogelijkheid Indien opgesteld door de lln zelf, krachtiger Strikte timing Simultaan management Alleen teamvragen Duidelijk evaluatiesysteem Motivatie Evaluatie Beloning / Straffen Autonomie / zelfontwikkeling / doel Klasmanagement Start met kleine experimenten!!! Kijk voor jezelf wat werkt en wat niet werkt

5 De wil om samen te werken bevorderen = Teambouwers (klasbouwers) Voorbeelden van teambuilders Voorbeeld : EEN HART NODIG 2min 6 min Voorbeelden van teambuilders Voorbeelden van teambuilders Voorbeelden van teambuilders

6 Vaardigheden om samen te werken Vaardigheden Eigen initiatief tonen Luisteren naar elkaar Afspraken naleven Gepast communiceren Betrokkenheid op de groep tonen Elkaar helpen / hulp vragen Hoe stimuleren Vaardigheid benoemen Voordelen geven Voorbeelden in dagelijks leven Tegenvoorbeelden Concreet maken Inoefenen Nabespreken G.I.P.S. P.I.G.S. P = Positieve onderlinge afhankelijkheid I = Individuele aanspreekbaarheid G = Gelijke deelname S = Simultane actie Voorbeelden van structuren bronnenboek/interactieve_werkvormen.aspx

7 Voorbeelden van structuren Voorbeelden van structuren 1) Place mat 2) 6 denkhoeden 3) Peer tutoring 4) Verdeelde informatie 5) Carrousel 6) Genummerde hoofden 7) 3 stappen interview 8) Bekend benieuwd bewaard 2 werkvormen lezen (3min) Samenvatten voor de groep (6min) Nummers en cijfers combineren (2min) Informatie-uitwisseling Zoek de valse Inleiding treksterkte Voorbeeld 1 : Lezen Vertellen Noteren (3min) (2x2min) (1min) - Schrijf elk 3 stellingen over jezelf op. 1 ervan is vals. (3min) - Vervolgens probeert de groep bij iedereen te raden wat de valse stelling is. (3min) Voorbeeld 2 : Er worden 4 keer 3 stellingen voorgelezen. Probeer telkens in 15 sec met de groep tot een consensus te komen of de stelling juist of fout is. Voorbeeld 3 : Welke stelling van de 3 is juist -Energizer -Sociale vaardigheden 39 -Energizer - Inoefening 40 Flitskaarten Jigsaw Voorbeeld 1 : - Je krijgt een blinde kaart van Europa - Bij elke hoofdstad staat een nummer - Op de achterzijde vind je de naam van de hoofdstad - Je ondervraagt je schoudermaat (4min) - Daarna wordt de ondervraagde ondervrager (4min) Voorbeeld 2 : Dit kan ook toegepast worden voor technische onderwerpen. Op de 2 de kaart zie je de onderdelen van een moederbord. -Inoefening

8 Jigsaw Voorbeeld 1 : De stelling van Pythagoras Voorbeeld 2 : Hardheidsformules Jigsaw Groepssamenstelling 1: Analyseer het bewijs en zorg dat alle groepsleden ze verstaat (en kan uitleggen). Groepssamenstelling 2: 1 persoon wordt aangewezen om de stelling uit te leggen aan de leden van de andere groepen Rollenspel Combinaties Voorbeeld : Voorbeeld 1: De val van Galilei (eindwerk Artevelde hogeschool) Voorbeeld 2: Lichtschakelaars (eindwerk K.H.B.O.) Voorbeeld 1: Wiki ICT = hulpmiddel Voorbeeld 2: Blog 47 8

Coöperatief leren (CLS) Volgens Dr. Spencer Kagan Verwerkt door Peter Steurs en Natascha Vansteelant

Coöperatief leren (CLS) Volgens Dr. Spencer Kagan Verwerkt door Peter Steurs en Natascha Vansteelant Coöperatief leren (CLS) Volgens Dr. Spencer Kagan Verwerkt door Peter Steurs en Natascha Vansteelant 7 Sleutels tot succes Sleutel 1: Didactische structuren Sleutel 2: Teams Sleutel 3: Management Sleutel

Nadere informatie

Doel: 27/11/2017. Coöperatieve werkvormen in functie van SEO en SOB Ariane Moreels

Doel: 27/11/2017. Coöperatieve werkvormen in functie van SEO en SOB Ariane Moreels Coöperatieve werkvormen in functie van SEO en SOB Ariane Moreels Doel: Hoe kunnen we sociale vaardigheden integreren binnen CLS? Hoe kunnen we via CLS kinderen sociaal vaardig maken? Hoe ondersteunen we

Nadere informatie

Er kan pas over Coöperatief Leren gesproken worden als er gewerkt wordt volgens een aantal basisprincipes kortweg GIPS genoemd.

Er kan pas over Coöperatief Leren gesproken worden als er gewerkt wordt volgens een aantal basisprincipes kortweg GIPS genoemd. Op onze school werken we al nu alweer enkele jaren met Coöperatief Leren volgens Kagan & Kagan. Het is ons antwoord op de vraag vorm en inhoud te geven aan het NIEUWE LEREN. We doen dit in alle groepen

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

3. Samenwerkend leren

3. Samenwerkend leren 3.1 Denken-Delen-Uitwisselen doel Samen nadenken over een begrip of antwoord groepssamenstelling individueel-> tweetal ->klassikaal 1. Denken: de leerling krijgt een vraag van de leerkracht of moet een

Nadere informatie

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen Tammy Schellens & Bram De Wever Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Hoe gebruiken we online discussiegroepen als didactische werkvorm?

Nadere informatie

Henk De Reviere Schoolbegeleider Regio Oost-Vlaanderen

Henk De Reviere Schoolbegeleider Regio Oost-Vlaanderen Wat werkt in binnenklasdifferentiatie? Tips en technieken voor een goede les! Henk De Reviere Schoolbegeleider Regio Oost-Vlaanderen 0495 53 30 66 henk.dereviere@katholiekonderwijs.vlaanderen 1 Ideeën

Nadere informatie

Een helpend gesprek voeren

Een helpend gesprek voeren OPDRACHTFORMULIER Een helpend gesprek voeren Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk

Nadere informatie

augustus 2012 Kwaliteitskaart Coöperatief leren

augustus 2012 Kwaliteitskaart Coöperatief leren augustus 2012 Kwaliteitskaart Coöperatief leren Coöperatief leren WEB P a g i n a [ 2 ] 1. Inleiding Samenwerken is een belangrijke vaardigheid die leerlingen nodig hebben om goed te kunnen functioneren

Nadere informatie

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze

Nadere informatie

ondersteuning TVO voor taalvaardig zwakkere lln

ondersteuning TVO voor taalvaardig zwakkere lln ondersteuning TVO voor taalvaardig zwakkere lln VTS 3 Buitengewoon Secundair Onderwijs Breedstraat 104 9100 Sint-Niklaas 1 1. DOELGROEP: door: Taalzwakkere leerlingen 1) Allochtone afkomst en /of 2) Taalzwak

Nadere informatie

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Een bestelling doen in een restaurant (mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.3 en 35.1.4 - grammatica:

Nadere informatie

en een buitenkring. Voor de leerkracht Van groep 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8 Stappen: Coöperatief leren

en een buitenkring. Voor de leerkracht Van groep 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8 Stappen: Coöperatief leren Binnen en buitenkring - onderwerp bedenken - nadenken over de organisatie Interpersoonlijk: Klasbouwer, Sociale vaardigheden oefenen en informatie uitwisselen, denkvaardigheden De kring Binnen buiten kring

Nadere informatie

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen Bijlage p. 1 Bijlagen Bijlage p. 2 Bijlage 1 Domeinoverschrijdende doelen - Leerplan BaO (p. 83-85) 5.2 Doelen en leerinhouden 5.2.1 Wiskundige problemen leren oplossen DO1 Een algemene strategie voor

Nadere informatie

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e

Nadere informatie

21 e eeuw vaardigheden

21 e eeuw vaardigheden 21 e eeuw vaardigheden Filmpje: Tweepraat Wat vind je hiervan? Even sparren met je buurman/buurvrouw Nog wat quotes: We kunnen problemen niet oplossen door op dezelfde manier te denken als toen we ze

Nadere informatie

Werkvormen. Werkvormen. Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken:

Werkvormen. Werkvormen. Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken: Werkvormen Werkvormen Overvloed aan, daarom 4 categorieën die de type werkvormen bespreekbaar maken: 1) Presentatie georiënteerde werkvormen 2) Conversatie georiënteerde werkvormen 3) Samenwerking georiënteerde

Nadere informatie

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27 TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Iemand voorstellen (schriftelijk en mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.1 en 35.1.2 en 35.1.3 - grammatica:

Nadere informatie

7 stellingen ui Het geheim van de Flipperkast (Gerard Westhoff)

7 stellingen ui Het geheim van de Flipperkast (Gerard Westhoff) 7 stellingen ui Het geheim van de Flipperkast (Gerard Westhoff) Stelling 1: Kennis is geen ziekte. Sommige ziektes kunnen overgedragen worden. Kennis niet. Ik denk dat dit klopt, je moet zelf kennis opslaan

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF)

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF) LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF) Stationsstraat 36 3590 Diepenbeek tel 011 350429 fax 011 350428 e-mail info@cvolimlo.be www.cvolimlo.be Naam en voornaam student Onderwijsvorm, afdeling, graad, leerjaar,

Nadere informatie

1. Denken-delen-uitwisselen

1. Denken-delen-uitwisselen Vijf basiswerkvormen voor activerend leren 1. Denken-delen-uitwisselen 2. Check-in-duo s 3. Genummerde-hoofden-tezamen 4. Experts 5. Drie-stappen-interview 1. Denken-delen-uitwisselen - De docent stelt

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO Hoofdfase LESBESCHRIJVING Jongere kind - Oudere kind Semester 1-2 - 3-4 - 5* Student: Linda Ouwendijk Studentnummer: 0813937 Paboklas: 2F Datum: 19-01-2010 Stageschool + BRIN:

Nadere informatie

Training Schoolteam Dag 5. Hand-outs voor het schoolteam

Training Schoolteam Dag 5. Hand-outs voor het schoolteam Training Schoolteam Dag 5 Hand-outs voor het schoolteam Inhoudsopgave Trainen van sociale vaardigheden: opdelen in stappen 2 Het ontwikkelen van een routine voor zelf-management 4 Opdracht 1 Ouderbetrokkenheid

Nadere informatie

DE KLAS VAN (N)U. Els Smekens. Acco Leuven / Den Haag

DE KLAS VAN (N)U. Els Smekens. Acco Leuven / Den Haag DE KLAS VAN (N)U Els Smekens Acco Leuven / Den Haag Inhoud WOORD VOORAF 9 INLEIDING 10 DEEL 1. DE SCHOOL VAN NU 15 DE KLAS VAN NU 17 Diversiteit: een gegeven 17 Klasgesprek over diversiteit 19 Diversiteit

Nadere informatie

LEERLINGEN VERFILMEN HET SCHOOLREGLEMENT

LEERLINGEN VERFILMEN HET SCHOOLREGLEMENT PROJECT ALGEMENE VAKKEN LEERLINGEN VERFILMEN HET SCHOOLREGLEMENT Beste leerlingen van 4BK/4BHZ De school heeft jullie nodig! Elk jaar opnieuw ervaren de leerkrachten die les geven aan de leerlingen uit

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Zelfsturing Zelfsturing - Onderbouw O: Ik houd mijn aandacht er goed bij als dat nodig is O: Ik werk zelfstandig als dat nodig is O: Ik zorg dat mijn werk er netjes

Nadere informatie

Voorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les

Voorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les 1 Lesschemaformulier (LSF) Handleiding versie 2009-2010 / Pedagogogische Hogeschool De Kempel Helmond Kop Op ieder lesschemaformulier noteer je jouw voor- en achternaam en de jaargroep op de Kempel. Je

Nadere informatie

attitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden

attitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen

Nadere informatie

Boekje met coöperatieve werkvormen

Boekje met coöperatieve werkvormen Coöperatief leren Boekje met coöperatieve werkvormen Coöperatief leren is een onderwijsleersituatie waarin leerlingen in kleine groepen op een gestructureerde manier samenwerken aan een leertaak met een

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Wat verstaan we onder huiswerk?

Wat verstaan we onder huiswerk? HUISWERKBELEIDSPLAN VOOR DE LAGERE SCHOOL Wat verstaan we onder huiswerk? Huiswerk is voor ons het totaal van alle taken, werken en lessen die door de leerkrachten opgegeven worden om thuis te maken. Maakwerk

Nadere informatie

Binnenklasdifferentiatie in het SO: élke leerling doet ertoe! Inspiratiedag M-decreet Bolle Lien & Ouahab Amal

Binnenklasdifferentiatie in het SO: élke leerling doet ertoe! Inspiratiedag M-decreet Bolle Lien & Ouahab Amal Binnenklasdifferentiatie in het SO: élke leerling doet ertoe! Inspiratiedag M-decreet 25-11-2016 Bolle Lien & Ouahab Amal Bekend benieuwd bewaard Noteer op de post-its en hang die aan het bord Bekend:

Nadere informatie

luisteren: dialoog beluisteren en

luisteren: dialoog beluisteren en TABASCO Leercoach Een afspraak maken ( mondeling) Een uitnodiging schrijven ( schriftelijk) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden:35.1.2 en 35.1.3 en 35.1.5 *dagen / maanden *afspraak

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

Checklist kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie

Checklist kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie Checklist kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie Workshop Debbie De Neve Wouter Smets Zomerdriedaagse binnenklasdifferentiatie 5 juli 2017 Doelstelling Deelnemers zullen: inzicht krijgen in de complexiteit

Nadere informatie

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken De Gouden Weken zijn de eerste weken van ons schooljaar. Ze zijn bij uitstek geschikt om een fundament neer te zetten voor een goede groepsvorming

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln. Ruud

Mentor Datum Groep Aantal lln. Ruud Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

VOORTRAJECT TAALBELEID

VOORTRAJECT TAALBELEID VOORTRAJECT TAALBELEID Interactieve werkvormen Sophie Stroobants Wie is wie? Dienst onderwijsondersteuning Mechelen Opdrachtgever van het traject Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) Inhoudelijk vormgever

Nadere informatie

POP Martin van der Kevie

POP Martin van der Kevie Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder

Nadere informatie

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas)

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Bij deze activiteit wordt een enquête gehouden bij mensen in de omgeving in verband met: het gaan stemmen bij verkiezingen, de deelname van burgers aan

Nadere informatie

Begeleiding van leerlingen

Begeleiding van leerlingen Begeleiding van leerlingen Doel Voorbeelden aanreiken van de wijze waarop begeleiding vorm kan krijgen. Soort instrument Voorbeelden Te gebruiken in de fase Uitvoeren Beoogde activiteit in de school Het

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR LEERLINGEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL

Nadere informatie

Algemene Economie. LWEO Markt en Overheid. Onderwerp: Monopolistische concurrentie en oligopolie. Klas: Havo 5

Algemene Economie. LWEO Markt en Overheid. Onderwerp: Monopolistische concurrentie en oligopolie. Klas: Havo 5 Vak: Methode: Algemene Economie LWEO Markt en Overheid Onderwerp: Klas: Havo 5 Economische begrippen Monopolistische concurrentie Oligopolie 1. Monopolistische concurrentie Oligopolie 2. Productdifferentiatie

Nadere informatie

Groepswerk evalueren - Voorbeelden

Groepswerk evalueren - Voorbeelden Bijlage 3 Groepswerk evalueren - Voorbeelden 3.1 Bruikbare schema s bij het evalueren van groepswerk kunnen de volgende zijn Het groepslogboek (geschikt voor tussentijdse evaluatie) Klas: Groepsleden:

Nadere informatie

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1) Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad

Nadere informatie

5. Klassen-of groepsgesprek

5. Klassen-of groepsgesprek 5.1 Beurten verdelen: Rondje doel Iedereen aan het woord laten over een onderwerp tijdens een gesprek wanneer n.v.t. groepssamenstelling klassikaal, groepjes duur 30 minuten voorbereiding: - Tijdens een

Nadere informatie

DOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN ONDERWIJS- EN LEERACTIVITEITEN (STRATEGIE) MEDIA EN WERKVORMEN

DOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN ONDERWIJS- EN LEERACTIVITEITEN (STRATEGIE) MEDIA EN WERKVORMEN LES 1 I. Inleiding 12 minuten A) Aanknopingsfase Invullen van agenda. Maandag 7: Nederlands: De opbouw van een tekst Lkr. deelt de cursussen uit De leerlingen mogen de tekst proberen te lezen op p. 1.

Nadere informatie

Respectvol reageren op gevoelens

Respectvol reageren op gevoelens OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1

Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Doel 1: Het aantal kinderen met een voldoende taalvaardigheid (luisteren, spreken, schrijven en begrijpend lezen in functionele contexten) vermeerderen.

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Leerlingen Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en

Nadere informatie

WERKBOEK 2. WB_WK_LJ2_BL1_Lessen_ indb 1

WERKBOEK 2. WB_WK_LJ2_BL1_Lessen_ indb 1 WERKBOEK 2 WB_WK_LJ2_BL1_Lessen_8-10-11-17.indb 1 12-10-15 13:55 Schatten en handig tellen Les 17 Dit kan ik al! Ik kan hoeveelheden handig tellen door te turven. 1 Bepaal het juiste aantal ballen. Zo

Nadere informatie

Schrijf je leerwensen voor deze training op. Laat je hierbij inspireren door je standpunten bij de uitspraken die de trainer net gedaan heeft.

Schrijf je leerwensen voor deze training op. Laat je hierbij inspireren door je standpunten bij de uitspraken die de trainer net gedaan heeft. DAG 1 OPDRACHT BESCHIKBARE HULPMIDDELEN TIJD LEEROPBRENGSTEN 1.1. Schrijf je leerwensen op Post-it en flip-over met als titel: Leerwensen 5-10 minuten Bewust bezig zijn met je eigen ontwikkeling als begeleider

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson

Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson OPDRACHTFORMULIER Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met

Nadere informatie

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL

Nadere informatie

Openbare Masterproefverdediging

Openbare Masterproefverdediging FACULTEIT GENEESKUNDE LOGOPEDISCHE EN AUDIOLOGISCHE WETENSCHAPPEN HERESTRAAT 49 / 721 BE-3000 LEUVEN Openbare Masterproefverdediging Logopedische en Audiologische Wetenschappen - juni 2013 - INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Jezelf voorstellen en een gesprek beginnen

Jezelf voorstellen en een gesprek beginnen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Opdrachtformulier Jezelf voorstellen

Nadere informatie

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken?

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken? Methodiek Kringgesprek Beter samen leven en meer leren in de klas. Een participatieve sfeer in de klas of op de school kan men op verschillende manieren bewerkstelligen. Werken met kringgesprekken is hierbij

Nadere informatie

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof

Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat. Frans Ottenhof Begeleiding van studievaardigheden in het Mentoraat Frans Ottenhof De rol van de mentor * Wat is motiverend voor leerlingen? * Aan welke studievaardigheden kun je werken? Welke niet? * Wat heb je nodig

Nadere informatie

CLS. Coöperatieve leerstrategieën

CLS. Coöperatieve leerstrategieën Coöperatieve leerstrategieën 1. Inleiding De visie rond Coöperatieve Leerstrategieën werd ontwikkeld door Dr. Spencer Kagan, een Amerikaans, internationaal erkend onderwijsexpert en ontwikkelaar. Coöperatieve

Nadere informatie

DIDaCtIsCHe tips Voor DoCenten

DIDaCtIsCHe tips Voor DoCenten DIDaCtIsCHe tips Voor DoCenten les re id mijn les voor Ik bere r Ik geef InLeIDInG PraKtIJKGerICHt CoMPetentIeGerICHt arbeidsmarktgericht Ik evalueer KwaLIteItsGerICHt Vier begrippen die de SYNTRA-opleidingen

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Coöperatieve werkvormen

Coöperatieve werkvormen Kernverzameling CWV Coöperatieve werkvormen kernverzameling Er is een heel uitgebreid scala werkvormen te vinden maar met een hoeveelheid van meer dan 200 verschillende zogenaamde didactische structuren

Nadere informatie

denken - delen - uitwisselen

denken - delen - uitwisselen denken - delen - uitwisselen Je krijgt een vraag. DenkTijd: je denkt zelf na. Je overlegt met je maatje. Je wisselt je antwoorden uit met de klas. Groep 3 t/m 8 Rollen 2 leerlingen 5 minuten Luisteren

Nadere informatie

Tijdens de vergadering van

Tijdens de vergadering van BAS: Samenwerken Coöperatief leren Versie Versie 2 opgesteld door Erik Datum 31 augustus 2015 Documenteigenaar Borging vastgesteld in het team Teamleden Initiatief planning Tijdens de vergadering van Ria

Nadere informatie

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de Lesvoorbereiding: Transport en logistiek (beroepen: planner, magazijnmedewerker en vrachtwagenchauffeur) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de

Nadere informatie

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing

Nadere informatie

Vandaag ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN 11/10/09. Anne Schatteman Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO

Vandaag ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN 11/10/09. Anne Schatteman Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO ALS WE KIEZEN VOOR BEWIJZEN, LATEN WE DAN NIET TOVEREN Erasmushogeschool Brussel Lerarenopleiding LSO anne.schatteman@ehb.be Vandaag 2 2 Erasmushogeschool Brussel 1 3 Stellingen en bewijzen zijn essentieel

Nadere informatie

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk Bloom Taxonomie van in de praktijk De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij het differentiëren in denken en doen. Het helpt je om in je vraagstelling een plaats te geven

Nadere informatie

Volgorde van de bewerkingen.

Volgorde van de bewerkingen. Bijlage 4: Illustratie Gedifferentieerd werken in de wiskundelessen Onderwerp: Volgorde van de bewerkingen. 4.1 Naam:... Klas:.. Groep A Gedifferentieerd werken in de wiskundelessen. Voor je toets van

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Film over de kennissamenleving

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Naverwerking van een bezoek aan

Naverwerking van een bezoek aan Naverwerking van een bezoek aan -Voor leerkrachten secundair onderwijs- Duur: 50 minuten Activiteit Tijd Inhoud Doel: de leerlingen VOET 10 5. Klasgesprek 6. Mijn talentenkaart 5 Nabespreking bezoek Eigen

Nadere informatie

Klasmanagement en Reflectie. Groepssessie 17 maart Groep 1

Klasmanagement en Reflectie. Groepssessie 17 maart Groep 1 Klasmanagement en Reflectie Groepssessie 17 maart Groep 1 Overzicht Inleiding Een conflictsituatie (= deel 2 praktijkopdracht) Conflictsituatie 1 Conflictsituatie 2 Plan uw klasmanagement (= deel 1 praktijkopdracht)

Nadere informatie

Module 9 Kennis delen en coachen

Module 9 Kennis delen en coachen OPDRACHTEN Verzorgende IG Maatschappelijke Zorg Module 9 Kennis delen en coachen Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 Leren 5 A Hoe leer ik? 5 B Bevorderende en belemmerende factoren 7 C Plan van aanpak bij

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn

project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn. > Cas us Vmbo Morgenland heeft een afdeling Zorg & Welzijn. De school merkt dat de leerlingen van deze afdeling graag wat meer willen weten over het beroep

Nadere informatie

BAS. Samenwerkend Leren Vastgesteld mei 2009. De Overstap

BAS. Samenwerkend Leren Vastgesteld mei 2009. De Overstap BAS Samenwerkend Leren Vastgesteld mei 2009 De Overstap DE OVERSTAP BAS-project Ontwikkelingslijn: Samenwerken Ontwikkelingsveld: Coöperatief leren/tandemleren Vastgesteld: mei 2009 BAS Doel: Door middel

Nadere informatie

lesformulier en -planning

lesformulier en -planning lesformulier en -planning opleiding docent Beeldende Kunst en Vormgeving student(e) :.Danique Voorthuijzen stagecoach : meneer Arends studiejaar: : 1 2 3 4 (LiO) school : van Heemskerkschool RENN 4 VSO

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

MISSIE - VISIE - MOTTO

MISSIE - VISIE - MOTTO MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,

Nadere informatie

Hoe observeer je in de klas?

Hoe observeer je in de klas? Hoe observeer je in de klas? Een vliegende start Donderdag 15 oktober 2015 Rosanne Zwart Welkom en voorstellen Ik begeleid startende docenten Ik werk op een school Ik werk op een universiteit of Hogeschool

Nadere informatie

Adaptief onderwijs dat past

Adaptief onderwijs dat past Adaptief onderwijs dat past januari 2013 ---------------------------------------------------------- Ons schoolconcept Wat is adaptief onderwijs Hoe is adaptief onderwijs op onze school geregeld Verdere

Nadere informatie

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging

Nadere informatie

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting

Nadere informatie

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG)

Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) zomer 2009 Algemene tijdsvolgorde van de gesprekken Tijd Locatie Wat Wie Opmerkingen a. Een presentielijst wordt bijgehouden 9.30-10.00 T3 hal Ontvangst

Nadere informatie

De begeleider als instrument bij gedragsproblemen

De begeleider als instrument bij gedragsproblemen www.incontexto.nl De begeleider als instrument bij gedragsproblemen Nathalie van Kordelaar Mirjam Zwaan Doel voorlichting Grip krijgen op (probleem) gedrag Evalueren In kaart brengen Uitvoeren Analyse

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

Inspiratie & Meer. Oefeningen

Inspiratie & Meer. Oefeningen Inspiratie & Meer Oefeningen Inspiratie & Meer www.inspiratieenmeer.nl info@inspiratieenmeer.nl Oefeningen voor het het 2e chakra Oefening 1 Vraag hulp En vergeet niet dat je altijd de Engelen, het Universum

Nadere informatie

INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES

INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES WAAROM DEZE BIJSCHOLING? DE LEERDRIEHOEK Luisteren 5 tot 8% Lezen 11% Zien / horen (avm) 22% Leerkracht: docent Leerkracht: mediator Zien / horen (demo) 32% Erover

Nadere informatie

Rekenen, wiskunde en ICT. leerkrachtvaardigheden bij het nabespreken van non-routine rekenopgaven

Rekenen, wiskunde en ICT. leerkrachtvaardigheden bij het nabespreken van non-routine rekenopgaven Rekenen, wiskunde en ICT leerkrachtvaardigheden bij het nabespreken van non-routine rekenopgaven OTR2-REKI1-15 Marjolein Kool Konstant Ciach Karel Boonstra Bijeenkomsten rekenen & wiskunde Bijeenkomst

Nadere informatie

Beleidsplan coöperatief leren 2013-2019

Beleidsplan coöperatief leren 2013-2019 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf... 2 De Doelen... 2 Vijf basiskenmerken... 2 1) Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid.... 2 2) Individuele verantwoordelijkheid.... 3 3) Directe interactie.... 3 4) Aandacht

Nadere informatie

Lesplan atheneum 5. Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1

Lesplan atheneum 5. Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1 Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1 - Leerlingen weten wat er dit blok van ze wordt verwacht. - Ze vormen groepen, verdelen de taken (logboek en planning, contextonderzoek, filmen

Nadere informatie

SAMENWERKEN OP NIVEAU MET

SAMENWERKEN OP NIVEAU MET 6--5 SAMENWERKEN OP NIVEAU MET MANON HULSBEEK 0 NOVEMBER 205 DIFFERENTIATIE. Vul de vragenlijst voor jezelf in 2. Tel de 9 omcirkelde getallen bij elkaar op 9 20 weinig vertrouwen 2 33 gemiddeld vertrouwen

Nadere informatie

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. OPDRACHTFORMULIER Gesprekken voeren 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie

Nadere informatie

Programma. Didactiek. Leerstijlen (Kolb) Aanleer fases Leermodel (van Gelder): Beginssituatie, doelstelling

Programma. Didactiek. Leerstijlen (Kolb) Aanleer fases Leermodel (van Gelder): Beginssituatie, doelstelling Programma Didactiek Leerstijlen (Kolb) Aanleer fases Leermodel (van Gelder): Beginssituatie, doelstelling 1 Leerstijlen (Kolb) 2 Manier van leren (1) DOENER: Directie ervaring, dingen doen Nieuwe ervaringen,

Nadere informatie