Tubby the Tuba. In de voorbereidende lessen wordt onder meer aandacht besteed aan:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tubby the Tuba. In de voorbereidende lessen wordt onder meer aandacht besteed aan:"

Transcriptie

1 Tubby the Tuba Inleiding Beste muziekdocent, voor je ligt het lesmateriaal dat ontwikkeld is bij de voorstelling Tubby the Tuba. Door middel van deze lesbrief worden verschillenden schoolklassen in Amsterdam voorbereid op dit schoolconcert. Het doel van de voorbereidende lessen is dat de leerlingen de ervaringen tijdens het concert kunnen plaatsen in een (muzikaal) referentiekader. Het overkoepelende thema van het concert is natuur. In de voorbereidende lessen wordt onder meer aandacht besteed aan: Luisteren De instrumenten van het orkest Natuur en dieren Verhalen Bewegen op muziek De bijbehorende luisteropdrachten helpen leerlingen bij het aankweken van een bewuste luisterhouding. Wanneer de leerlingen een goede luisterhouding hebben zijn ze meer betrokken bij het concert en kunnen ze er nog meer van genieten. Voorafgaande aan het concert worden drie lessen gegeven. Vlak voor het concert neemt de groepsdocent de spoedcursus concertbezoek met de leerlingen door. Geef het bijbehorende lesmateriaal aan de groepsleerkracht (zie bijlage). Na het concert wordt er een verwerkingsles gegeven waarin samen met de klas op een leuke manier terug geblikt wordt op het concert. Veel plezier bij het geven van de lessen!

2 Beknopte informatie over het concert Doelgroep: Groepen: 4 t/m 6 Datum: 24 mei 2012 Locatie: Muziekgebouw aan t IJ Programma: Kleinsinger -Tubby the Tuba Vaughan Williams - The Wasps Prokofjev - Peter en de wolf Uitvoerenden: Nederlands Philharmonisch Orkest Bas Wiegers - dirigent Pepijn Cladder - regisseur David Kutz - tuba Bert Luppes - acteur Siem van Leeuwen - poppen- en schaduwspel Begeleidende tekst (voor het familieconcert op 23 mei) bron: De tuba is bedroefd omdat hij in het orkest alleen maar hoempa mag doen. Hij droomt ervan om ook eens een echte melodie te mogen spelen. De grote groene kikker heeft medelijden met hem en belooft te helpen. Zou het lukken om de droom van Tubby the Tuba uit te kunnen laten komen? Overbekend is de Russische vertelling van Peter en de Wolf van Prokofjev. Het is het spannende sprookje van de ongehoorzame Peter. Ondanks de waarschuwingen van zijn grootvader gaat hij toch de tuin uit. Daar krijgt hij het aan de stok met een boze wolf. Als je wilt weten hoe het afloopt, kom dan deze middag naar het Nederlands Philharmonisch Orkest. Het brengt wegens groot succes wederom dit beroemde muzikale verhaal dat al sinds zijn ontstaan in 1936 generaties kinderen veel plezier heeft bezorgd.

3 Toelichting bij de lessen Elke les vormt een samenhangend verhaal. Elke les bouwt voort en grijpt terug op de voorgaande les(sen). Belangrijke thema s uit de voorstelling komen aan bod in de lessen, zonder al teveel van de voorstelling weg te geven. De nadruk wordt gelegd op het zelf ervaren en beleven van muziek. Op feiten en details rondom het orkest en de instrumenten wordt niet heel diep ingegaan. Omdat de meeste klassen tegenwoordig een digitaal schoolbord ter beschikking hebben, worden de lessen in principe gegeven met behulp van de meegeleverde PowerPoint presentaties. Belangrijk! informeer voor dat je de eerste les gaat geven of er een digibord beschikbaar is. Is dit niet het geval, bedenk dan hoe je de les het best kunt geven zonder de PowerPoint presentaties. Je zult dan bijvoorbeeld het lied moeten uitpinten voor de leerlingen, een werkblad voor de woordspin maken enz. Uiteraard kun je hiervoor prima het materiaal uit de PowerPoint slides gebruiken. Bij elke les zijn de doelstellingen en de benodigdheden gegeven (werkbladen, audio- en videomateriaal enz.). Voor elk lesonderdeel staat een (ruwe) schatting van de benodigde tijd aangegeven. Bekijk zelf vooraf waar je de les zou kunnen inkorten en/of uitbreiden als je tijd te kort komt of over hebt. In de lessen staan verwijzingen naar de bijbehorende slides (slide..) en naar muziekvoorbeelden (..). Voor het gemak zijn er miniatuurweergaven van (bijna) alle slides in de lesbeschrijving opgenomen. Het natuurlied komt in elke les aan bod, en vormt de basis voor onder andere de grafische partituur en de kennismaking met de tuba. De melodie is afkomstig van het lied Als de zon is heengegaan. Dit lied zal overigens (hoogst waarschijnlijk) niet op het concert te horen zijn. Elke les wordt afgesloten met een kleine quiz (drie multiple choice vragen) en een vooruitblik op de volgende les.

4 Beknopt overzicht van de lessen - Voor het concert: Les 1 Keywords: lied, natuur, orkest, tuba Introductie Thema: natuur De instrumenten van het orkest Afsluiting Les 2 Keywords: canon, dieren, Peter & de wolf, kettingverhaal Introductie Peter en de wolf Opdracht: kettingverhaal Afsluiting Les 3 Keywords: canon, grafische partituur, The wasps, spiegelen Introductie Grafische Partituur The Wasps Afsluiting - Na het concert: Les 4 Keywords: terugblik, natuurlied, wesp in het orkest, quiz Introductie Wesp in het orkest Quiz

5 Luistervoorbeelden 1. Hobo uit: Peter & De Wolf 2. Fluit 3. Hoorns 4. Klarinet 5. Eend is Hobo 6. Vogel is Fluit 7. Wolf is Hoorns 8. Kat is Klarinet 9. Ouvertüre Peter en de Wolf Prokofjev - (NedPhO) 10. The Wasps - Ouvertüre Vaughan Williams 11. Natuurlied Zang + beg. (2 coupletten) 12. Natuurlied Begeleiding (2 coupletten) 13. Natuurlied Vibrafoon en Tuba (1 couplet) 14. Natuurlied Tuba baslijn (1 couplet) 15. Natuurlied Vibrafoon melodie ( 1 couplet)

6 LES 1 lied natuur orkest tuba Doelstellingen De leerlingen weten wat de globale opzet van het project is De leerlingen maken kennis met het thema natuur De leerlingen zien en horen dat een instrument de mogelijkheid heeft om een lied op verschillende manieren te spelen De leerlingen kunnen het natuurlied zingen De leerlingen kunnen natuurelementen en instrumenten met elkaar associëren De leerlingen maken kennis met het orkest De leerlingen maken kennis met de tuba De leerlingen herhalen de aangeboden stof door middel van een quiz Benodigdheden Videofragment van de tuba Lesbeschrijving 1. Introductie Duur: 15 Introductie van het project - Introductie van de docent - Introductie van het instrument - Aanleren van het natuurlied Introductie van het project Vertel kort en kernachtig wat er gaat gebeuren in het komende project. Steekwoorden: muziekvoorstelling, muziekgebouw, groot orkest, drie voorbereidingslessen. (slide 1) Introductie van docent Vertel iets over jezelf aan de klas.

7 Suggesties: wie ben je, wat kom je doen, wat vind je zo leuk aan muziek luisteren en muziek maken? Introductie instrument Introduceer je eigen instrument. Laat zien hoe je instrument bespeelt wordt. Vertel waarom je voor dit instrument gekozen hebt. Speel het Natuurlied enkele keren voor. Aanleren van het Natuurlied De leerlingen hebben de melodie al een aantal keer gehoord bij de introductie van het instrument. Ze zijn nu klaar om het lied zelf te gaan zingen. Laat de tekst van het lied zien op het bord (slide 2) Leer het lied aan en begeleid het eventueel met het eigen instrument (of gebruik het luistervoorbeeld met de liedbegeleiding ( 12) Slides Thema: Natuur Duur: 5 Invullen van de woordspin Leerlingen raden het thema Woordspin invullen Laat de woordspin op het bord zien (slide 3) De cirkels hebben te maken met woorden uit het natuurlied.

8 Vul samen met de klas woorden uit het eerste couplet van het Natuurlied in in de woordspin. De antwoorden staan op slide 4. Let op: De lege cirkels komen in les 2 aan bod Laat de leerlingen het centrale woord van de woordspin raden (slide 5) Slides De Instrumenten van het Orkest Duur: 20 Dieren imiteren Natuurbegrippen met instrumenten associëren De Tuba Dieren imiteren Laat de ingevulde woordspin zien (zie onderdeel 2, slide 5). Bespreek kort met de leerlingen: Welke woorden uit de woordcirkel zou je kunnen nadoen met een muziekinstrument. Hoe zou je dat doen? Gebruik het woord vogel en het bijbehorende instrument (bijv. fluit) als bruggetje om naar de slide van het orkest te gaan (slide 6)

9 Bespreek de afbeelding met de klas.wie weet wat dit is? Vragen die je kunt stellen: wie weet wat dit is? Ken je iemand die een muziekinstrument bespeelt? Kun je dit instrument aanwijzen op de afbeelding? Vraag aan de leerlingen: Met welke instrumenten zou je een vogel kunnen nadoen? Waarom? Gebruik evt. je eigen instrument om een vogel of ander dier na te doen Slides 6 Natuurbegrippen met instrumenten associëren Laat de slides met plaatjes zien (slide 7 t/m 12) Bespreek met de klas welke natuurplaatjes bij welke instrumentplaatjes horen. De leerlingen kiezen bij elk gegeven plaatje een bijpassend instrument of natuurplaatje. Ze proberen ook hun keuze uit te leggen. Slides 7 8

10 De Tuba Bespreek de tuba aan de hand van de laatste slide (slide 12) Waarom past de tuba bij dat plaatje? (Groot, zwaar, laag) Bespreek de wist je dat tekst. (slide 13,14) Bekijk het filmpje van de tuba (slide 15) Beantwoord met de klas de bijbehorende vragen (slide 16 t/m 19) Slides 13 14

11 Afsluiting van de Les Duur: 10 Quiz Natuurlied - Vooruitblik Quiz Doe de quiz met de leerlingen. Hier is geen voorbereiding voor nodig, de quiz wijst zichzelf (slide 21 t/m 26)

12 Natuurlied Zing het Natuurlied ter afsluiting. Gebruik de versie met tubabegeleiding (slide 27). Vooruitblik Vertel de leerlingen dat de volgende les zal gaan over dieren in de muziek. Slides

13 LES 2 canon dieren peter & de wolf kettingverhaal Doelstellingen De leerlingen weten hoe de fluit, hobo, klarinet en hoorn eruit zien De leerlingen herkennen het geluid van de fluit, hobo, klarinet en hoorn en kunnen deze koppelen aan vier personages uit Peter & de wolf De leerlingen schrijven in groepjes een kettingverhaal aan de hand van plaatjes uit Peter & wolf De leerlingen maken kennis met de muziek uit Peter & wolf De leerlingen herhalen de aangeboden stof door middel van een quiz Benodigdheden Luisterfragmenten 1 t/m 5 Werkblad Peter en de Wolf Werkblad Kettingverhaal Potlood en gum Lesbeschrijving 1. Introductie Duur: 10 Terugblik Les 1 Natuurlied - Canon Terugblik Les 1 Dit onderdeel heeft als doel de voorkennis van de leerlingen te activeren. Laat de leerlingen vertellen wat ze de vorige les hebben gedaan. Vat kort samen en vul eventueel aan aan de hand van de afbeeldingen (slide 2) - Het natuurlied - Woordspin: thema natuur - Orkest en Muziekinstrumenten - Tuba

14 Natuurlied Herhaal couplet 1 van het natuurlied (slide 3) Laat het tweede couplet voorlezen door één van de leerlingen (slide 4) Vraag wat het verschil is tussen het eerste en tweede couplet (thema dag, nacht). Zing het tweede couplet. Zing het lied eventueel ook in canon. Slides Peter en de Wolf Duur: 20 Woordspin Thema Dieren Opdracht Peter en de Wolf Woordspin Laat de ingevulde woordspin van de vorige les zien (slide 5) Laat de nieuwe woordspin met plaatjes uit het 2 e couplet zien (slide 6) Vul met de klas de woordspin in met woorden uit het 2e couplet (slide 7) Thema Dieren Laat een leerling alle dieren uit de woordspin noemen.

15 Laat de woordspin met alleen de dieren zien en vertel dat deze dieren een rol spelen in een verhaal: Peter en de wolf (slide 8). Opmerking: Dit verhaal wordt verteld in de voorstelling en moet een verrassing blijven. Slides Opdracht Peter en de Wolf Deel de werkbladen uit Vertel dat in Peter en de wolf vier dieren meespelen. Ieder dier heeft zijn eigen instrument Laat het werkblad zien en vertel dat de leerlingen zometeen de dieren met het bijbehorende instrument moeten gaan verbinden (slide 9) Laat alle muziekfragmenten één keer horen. Laat de leerlingen vrij associëren welke melodieën bij welk dieren zouden kunnen horen. ( 1 t/m 4) Laat nu het fragment van de hobo horen, Vertel welk instrument bij dit fragment hoort en wijs het plaatje van de hobo aan op het werkblad. Bespreek welk dier erbij zou kunnen horen. ( 1)

16 Geef tenslotte de oplossing ( eend ) en vraag een leerling het juiste lijntje te zoeken van de eend naar de hobo (evt. op het bord). Laat alle leerlingen deze lijn met hun potlood volgen Laat de overige fragmenten horen Geef bij elk fragment aan welk instrument erbij hoort (en wijs aan). De leerlingen bedenken zelf welk dier erbij hoort en trekken lijnen met hun potlood. ( 2 t/m 4) Bespreek de goede oplossing met de klas (slide 10). Laat hierbij de luistervoorbeelden met de antwoorden horen ( 5 t/m 8) Vraag wie van de leerlingen er een dier kan herkennen in de lijnen. De lijnen vormen samen het silhouet van een huilende wolf. Laat dit zien. De leerlingen kleuren het silhouet in (slide 11) Slides

17 3. Opdracht Kettingverhaal Duur: 15 Introductie Groepsopdracht - Presentatie Toelichting: De leerlingen gaan in groepjes werken aan een kettingverhaal. In totaal zijn er 9 groepjes. Elk groepje krijgt de verantwoording over een deel van het verhaal. Bij elk verhaaldeel hoort een werkblad met daarop de 7 hoofdrolspelers uit het verhaal, een beginzin en een eindzin. De eindzin van het ene verhaaldeel is de beginzin van een volgend verhaaldeel. Samen vormen de verhaaldelen een kettingverhaal. Uiteindelijk wordt het hele kettingverhaal voor de klas voorgelezen door de verschillende groepjes met op de achtergrond muziek uit Peter en de Wolf. Introductie Verdeel de klas in 9 groepjes. Afhankelijk van de grootte van de klas bestaan de groepjes uit 2 of 3 leerlingen. Laat het de slide met de hoofdrolspelers zien (slide 12) Vraag aan de leerlingen wie de hoofdrolspelers zijn. Antwoord: Het vogeltje, de eend, de kat, de wolf, Peter, grootvader, jagers. Maak gezamenlijk een kort begin aan het verhaal (slide 13) Stuur de klas richting een interessant verhaal. Waarom gaat Peter op pad? Wat zal hij voor plannen hebben? Wat is de eend aan het doen? Waar komt ineens dat vogeltje vandaan en wat zou daarmee aan de hand zijn? Schrijf (of typ) het gezamenlijke verhaal op het bord. Groepsopdracht Verdeel de werkbladen over de groepen De groepjes krijgen 5 minuten om hun verhaaltje te schrijven. Laat tijdens het schrijven op de achtergrond de muziek van Peter en de Wolf horen ( 9) Presentatie Eén leerling van elk groepje leest voor. De voorlezers gaan op de goede volgorde voor de klas staan (nr 2 t/m 9, zie nummers op werkbladen) Leg uit dat de laatste zin van elk verhaaldeel de eerste zin van een volgende deel is. De eerste lezer leest deze zin, maar de volgende lezer slaat die zin dus over.

18 Slides Zet de achtergrondmuziek aan ( 9) en laat iedere lezer zijn/haar verhaal voorlezen. Vertel zelf het eerste deel van het verhaal (het deel dat gezamenlijk bedacht is) Afsluiting van de Les Duur: 10 Quiz Natuurlied - Vooruitblik Quiz Doe de quiz met de leerlingen. Hier is geen voorbereiding voor nodig, de quiz wijst zichzelf (slide 15 t/m 20) Natuurlied Zing eventueel het Natuurlied nog eens. Extra: zing het lied, maar laat alle dieren weg. Of: laat alle woorden weg, behálve de dieren. Vooruitblik Vertel de leerlingen dat de volgende les zal gaan over lagen in de muziek.

19 Slides

20 LES 3 canon grafische partituur The wasps spiegelen Doelstellingen De leerlingen kunnen het Natuurlied in canon zingen De leerlingen kunnen de muziek van het Natuurlied volgen aan de hand van een grafische partituur De leerlingen ervaren dat muziek uit meerdere lagen kan bestaan. De leerlingen maken kennis met de muziek van The Wasps De leerlingen bewegen op de muziek van The Wasps De leerlingen herhalen de aangeboden stof door middel van een quiz Benodigdheden Werkbladen Grafische Partituur (één set per groepje) Luisterfragmenten... Iets waarmee een hoorbaar teken gegeven kan worden (een belletje, een triangel o.i.d.) Lesbeschrijving 1. Introductie Duur: 10 Terugblik Les 2 Natuurlied - Canon Terugblik Les 2 Dit onderdeel heeft als doel de voorkennis van de leerlingen te activeren. Laat de leerlingen vertellen wat ze de vorige les hebben gedaan. Vat kort samen en vul eventueel aan aan de hand van de afbeeldingen (slide 2) - Natuurlied (couplet 2) - Dieren - Peter en de Wolf - Kettingverhaal

21 Natuurlied Herhaal couplet 1 en 2 van het natuurlied (slide 3) Vraag aan de leerlingen of ze weten wat een canon is. Zing het lied in canon. Zing evt. eerst alleen zelf de tweede inzet. Laat de klas vervolgens in twee groepen de canon zingen. Slides Grafische Partituur Duur: 15 Voorbereiding - Opdracht - Volg de partituur Toelichting: De grafische partituur van het natuurlied bestaat uit de melodie (de wespen), de baslijn (de voetstappen van Tubby) en de achtergond. De achtergrond laat de verschillende onderwerpen uit het eerste couplet zien: de eerste zonnestraal, de vogels fluiten, rekt de kat zich langzaam uit, de eenden kwaken, maak muziek en dans. Deze afbeeldingen zijn uitgelijnd met de plek in de melodie waar ze genoemd worden. Voorbereiding Maak groepjes (of tweetallen). Deel per groepje een set van vier puzzelstukken uit. Laat de niet-ingevulde partituur zien op het bord (slide 4) en vertel dat in de lege lucht straks wespen moeten komen. Maar de leerlingen moeten eerst proberen de wespen in de goede volgorde te leggen. Laat het natuurlied (instrumentale versie, 1 couplet) horen ( 13) Vraag aan de leerlingen. Wat stellen de voetstappen voor? Antwoord: de voetstappen laten de muziek van Tubby (de tuba) zien

22 Laat het luistervoorbeeld met de tuba (baslijn) horen ( 14). Vraag één leerling of hij de voetstappen mee kan wijzen op het bord. Opdracht Leg uit: De melodie (het liedje) van het natuurlied wordt gespeeld door de vibrafoon. Deze meldie wordt uitgebeeld door de wespen. Opdracht: luister goed naar de muziek van het natuurlied en probeer met je groepje (in stilte!) de puzzelstukken in de goede volgorde te leggen ( 15). Controleer of de volgorde klopt aan de hand van het goede antwoord op slide 5. Volg de partituur Laat de ingevulde grafische partituur zien op het bord (slide 6). Vraag aan de leerlingen om eens goed te kijken naar de partituur. Valt iemand iets op? (Antwoord: de plaatjes horen bij woorden uit het lied. En: de plaatjes staan precies op de plek waar de bijbehorende woorden in het lied te horen zijn). Vraag een leerling om mee te wijzen met de melodie (gebruik een aanwijsstok). De rest van de klas kijkt mee of de plaatjes inderdaad op de goede plek staan. Laat de muziek nog eens horen, maar zet de muziek halverwege stop. Wie kan aanwijzen bij welke wesp de muziek is gestopt? Slides 4 5 6

23 3. The Wasps Duur: 15 Introductie - Spiegelen - De wespenkoning(in) Toelichting: Het muziekstuk The Wasps van Vaughan Williams wordt in de voorstelling gepeeld. Om de kinderen de muziek al eens te laten horen gaan ze in dit lesonderdeel bewegen op de muziek. Introductie Laat de slide met de grafische partituur op het bord staan (slide 6) Zet de muziek van The wasps aan ( 10) De leerlingen gaan achter hun stoel staan. Vertel: de wesp rust aan het eind van vlucht uit op een takje boven het water (wijs één van de bomen op de partituur aan). De wesp kijkt naar beneden en ziet zichzelf gespiegeld in het water. Spiegelen Vertel verder over wat de wesp allemaal ziet in het water: zichzelf, de bomen, de wolken, een vogel, de zon.. Maak hierbij langzame passende bewegingen. De leerlingen doe dit na (spiegelen). De leerlingen gaan nu in tweetallen elkaar spiegelen (op de muziek). Ze mogen zelf bewegingen bedenken. Om de beurt leidt één van de twee. Bij een teken van de docent wisselt het initiatief (bijv. een belletje of een triangel). Extra: De Wespenkoning(in) Eén leerling gaat naar de gang. Kies een wespenkoning(in). Dit is de leerling die de bewegingen gaat voordoen, maar zo onopvallend mogelijk zodat het niet direct duidelijk is wie de leider is. Zet de muziek weer aan. De wespenkoning(in) begint langzame bewegingen te maken. De rest van de klas spiegelt. Roep de leerling terug in de klas. De leerling probeert te raden wie de wespenkoning(in) is.

24 4. Afsluiting van de Les Duur: 10 Quiz Natuurlied - Vooruitblik Quiz Doe de quiz met de leerlingen. Hier is geen voorbereiding voor nodig, de quiz wijst zichzelf (slide 8 t/m 13) Natuurlied Zing het Natuurlied nog eens in canon. Extra: zing het lied, maar laat alle dieren weg. Of: laat alle woorden weg, behálve de dieren. Probeer dit ook in canon te doen. Vooruitblik Vertel de leerlingen dat ze naar het concert zullen gaan en dat je na het concert nog één keer terug komt. Slides

25 12 13

26 LES 4 terugblik natuurlied wesp in het orkest quiz Doelstellingen De leerlingen blikken terug op het concert en vertellen over hun ervaringen De leerlingen zingen het natuurlied in allerlei variaties De leerlingen doen een quiz met vragen rondom het project Benodigdheden Videofragment Peter en de wolf door het NedPhO Werkblad Wesp in het orkest Groene en rode kaarten o.i.d. voor de quiz Eventueel prijsjes voor de winnaars van de quiz. Lesbeschrijving 1. Introductie Duur: 10 Terugblik op het concert - Natuurlied Terugblik op het concert Stel een aantal open vragen over het concert en laat kinderen hun verhaal doen. Voorbeeldvragen: Hoe zijn jullie naar het muziekgebouw gereisd? (slide 2) Wie waren er allemaal mee? Wat vond je van het muziekgebouw? Wat heb je gezien? Hoeveel kinderen waren er? Hoe zag de zaal eruit? En het decor? (slide 3) Waar zaten jullie in de zaal? Hadden de musici speciale kleding aan? Welke instrumenten heb je gezien/ gehoord? Een viool? Een gitaar? Welk instrument viel je het meeste op? Waar ging de voorstelling over? Herkende je muziek of andere dingen uit de lessen? Wat is je het meeste bijgebleven van het concert?

27 Natuurlied Dit onderdeel kan ook naar het einde van de les worden verplaatst. Zing het natuurlied op allerlei manieren (slide 4) Enkele voorbeelden: Als canon Afwisselen tussen linker- en rechterkant van de klas Afwisselen tussen jongens en meisjes Afwisselen tussen hard en zacht Verboden woorden: leerlingen kiezen een aantal verboden woorden (bijvoorbeeld alle woorden met een a erin). Het lied wordt gezongen zonder deze woorden. - Hoe zijn jullie naar het muziekgebouw gereisd? 2. Wesp in het Orkest Duur: 15 Introductie - Opdracht Introductie In dit videofragment speelt het NedPhO de introductiemuziek van Peter en de Wolf. De video is voor een deel opgenomen met een camera die op de instrumenten is bevestigd. Met een beetje fantasie is het alsof er een wesp rondvliegt in het orkest en af en toe op een instrument landt... Deel het werkblad uit Bekijk een klein stukje van het videofragment: Peter en de wolf door het NedPho. Vertel erbij dat het net is alsof je door de ogen van de wesp kijkt. (slide 5) Opdracht Vertel dat we het hele filmpje gaan bekijken (4 50 ). De leerlingen proberen tijdens het kijken aan te geven op welke instrumenten de wesp allemaal landt. Ze zetten een vinkje als het instrument in het filmpje zit, en een kruis als dit niet zo is. Bespreek de antwoorden aan de hand van de bijbehorende slides (slide 6 t/m 36)

28 Slides

29 3. Quiz Duur: 10 Quiz Op de slides staan acht vragen over het filmpje, over de voorstelling en over de lessen. Bedenk zelf eventueel een paar extra vragen n.a.v. het concert en/of de afgelopen lessen. Het is ook leuk om de leerlingen zelf extra vragen te laten bedenken. Laat iedere leerling één leuke en niet te gemakkelijke vraag bedenken en op een briefje schrijven, bij elke vraag moeten twee antwoorden staan. Het goede antwoord moet omcirkeld zijn. De vraag moet voor iedereen geheim blijven. Verzamel de briefjes in een hoed o.i.d. Verdeel de klas in twee groepen. Houdt de score van de twee groepen bij op het bord (de groep met de meeste goede antwoorden krijgt een punt) Begin met de quiz. Wissel vragen van het digibord (slide 38-53) af met vragen van de leerlingen Bij elke vraag steken alle leerlingen tegelijk (tel af 3,2,1) een rode of groen kaart op (andere mogelijkheden: petje op/petje af, staan/zitten, hand omhoog/omlaag). Wijs de leerlingen erop dat als hun eigen vraag voorbij komt, ze dit niet mogen verraden. Slides 38 39

30

31

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij. Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.

Nadere informatie

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep

Nadere informatie

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2 en 3/4 Thema: Boerderijdieren/Supermarkt Inhoud: Een liedje in twee heel verschillende versies: Pop- en klassiek, twee verschillende teksten. Ritme en maat, spelen op instrumenten, (her)kennen

Nadere informatie

Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3. Jennemieke Snijders. Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613

Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3. Jennemieke Snijders. Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613 Muziek en Meer Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3 Jennemieke Snijders Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613 Parkstraat 30 internet: www.lambo.nl 6828 JJ Arnhem e-mail:

Nadere informatie

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding LEERLINGENHANDLEIDING Inleiding Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling De dag- en nachtegaal. Dit jeugdconcert wordt gespeeld door een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. De muziek

Nadere informatie

LES: Wie van de drie? 2

LES: Wie van de drie? 2 LES: Wie van de drie? 2 DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 t/m 9; oefenen van de tafels; bewust worden van de patronen in bepaalde tafels (bijv. tafels van even getallen hebben allemaal even uitkomsten,

Nadere informatie

Allemaal instrumenten

Allemaal instrumenten Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Allemaal instrumenten Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaokeband (hier openen) OF eigen

Nadere informatie

Alice in Wonderland.

Alice in Wonderland. Groep: 5/6 Thema: Alice in Wonderland Inhoud: Deze les is gemaakt ter voorbereiding van de voorstelling door Philharmonie Zuidnederland i.s.m. theatergezelschap Het Laagland. De gebruikte filmfragmenten

Nadere informatie

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen: Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen

Nadere informatie

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: ⅞ Thema: Canonzingen Inhoud: Het welbekende Engelstalig liedje, bedoeld als 4-stemmige canon. Daarnaast 4 eenvoudige ritmes om te spelen op instrumenten. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem;

Nadere informatie

kunstwerken kritisch te beschouwen, te reflecteren op het thema kunst én is een creatief speelveld voor vele muzikale werkvormen.

kunstwerken kritisch te beschouwen, te reflecteren op het thema kunst én is een creatief speelveld voor vele muzikale werkvormen. KUNST?! door TOONZETTERS GROEP 6-7 8 Vaardigheden Luisteren naar en analyseren van vorm, spelen van een meerstemmige ritmische begeleiding en kennismaken met compositie. Context Het bovenbouwlied KUNST?!'

Nadere informatie

Lesbrief Waar de Wind Woont

Lesbrief Waar de Wind Woont Lesbrief Waar de Wind Woont Deze lesbrief bevat 4 opdrachten. Opdracht 1 is een nagesprek. In opdracht 2 maakt de docent met de kinderen een klank-koor. Hiermee gaan ze in opdracht 3 verder en gebruiken

Nadere informatie

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent?   1. Singer Songwriter 1 Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo

Nadere informatie

VOORSTELLING UITVINDERS

VOORSTELLING UITVINDERS HANDLEIDING LEERKRACHT Wat leuk dat jullie binnenkort de voorstelling Uitvinders van Holland Opera bezoeken! Om jullie leerlingen goed voor te bereiden op het voorstellingsbezoek heeft Holland Opera een

Nadere informatie

Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.

Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. TITEL Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.

Nadere informatie

Apenootje Rotterdams Philharmonisch Orkest

Apenootje Rotterdams Philharmonisch Orkest Apenootje U bezoekt met een groep een concert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert meemaken in de Doelen. Wij geven u

Nadere informatie

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 6/7/8 Thema: Kleuren (Visueel en auditief!) Inhoud: Lied over kleuren en waarvoor die kleuren staan, luisteren naar klankkleur, i.c.m. instrumenten, ritmes spelen. Het lied heeft 2 versies: Een

Nadere informatie

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520 Spreken - Presenteren HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52520 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.

Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school. TITEL: Leerjaar Groep 3 en 4. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - blinde rups (lesformat) Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.

Nadere informatie

Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR

Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR Kunstmenu 2015 2016 groep 3 / 4 / 5 Dit lesmateriaal werd ontwikkeld door Lotte van Dijck Inhoud lesbrief Inleiding... 3 Les 1... 4 Les 2...

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Sport & spel Een mondelinge instructie begrijpen Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een mondelinge instructie begrijpen Thema: Sport & spel Leerstijlvariant:

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Auto. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; focus op de leerkracht.

Auto. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; focus op de leerkracht. Groep: 1/2 Thema: Auto, Verkeer Inhoud: Een lied over 4 verschillende auto s, met veel herhaling. Tellen van geluiden, met geluid/beweging reageren op visuele beelden, spelen met instrumenten, verzinnen

Nadere informatie

LES: Wie van de drie?

LES: Wie van de drie? LES: Wie van de drie? DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 en 5; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 2 allemaal even zijn; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 5 allemaal eindigen

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK

PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Deze projectbeschrijving

Nadere informatie

3. Delen oefenen: De groepjes van 2 verzinnen een eigen melodie en noteren deze op de melodiekaartjes. Ze oefenen dit op hun instrument.

3. Delen oefenen: De groepjes van 2 verzinnen een eigen melodie en noteren deze op de melodiekaartjes. Ze oefenen dit op hun instrument. spel melodie grafisch notatie Groep Groep 5/6 en 7/8 afhankelijk van niveau Eindproduct De kinderen maken in groepjes van 2 x 2 een samenspel van hun eigen melodieimprovisatie Onderdeel O Zingen X Muziek

Nadere informatie

Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8

Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Definities Puls: in de maat (in een vierkwartsmaat 1,2,3,4 en in een driekwartsmaat 1,2,3) Afterbeat: Op de beat speel je op de tellen 1 en 3 van de maat,

Nadere informatie

Lesmateriaal. Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8

Lesmateriaal. Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8 Lesmateriaal Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8 Inleiding Binnenkort gaat u met de klas naar de voor Waar slaat dat op!? van Het Gelders Orkest. In deze voorstelling wordt er muziek gemaakt

Nadere informatie

Een computer met internet, geluidsapparatuur en een beamer, groot scherm of digibord.

Een computer met internet, geluidsapparatuur en een beamer, groot scherm of digibord. VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 1 Het symfonieorkest Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan het einde

Nadere informatie

Spillebeen. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Spillebeen. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2/3/4 Thema: Sprookjes Inhoud: Een variatie op het welbekende liedje. Drie nieuwe coupletten, ritme en instrumenten spelen, tekst- en ritmeimprovisatie. Reageren op kleuren. Warming-up Doel: Losmaken

Nadere informatie

LES: Betaal gepast 2. inzicht ontwikkelen in deelbaarheid en factoren van getallen. BENODIGDHEDEN Per leerling

LES: Betaal gepast 2. inzicht ontwikkelen in deelbaarheid en factoren van getallen. BENODIGDHEDEN Per leerling LES: Betaal gepast 2 DOEL oefenen van keersommen en deelsommen (groter dan de tafels van 1 t/m 10); bewust worden dat een getal meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden

Nadere informatie

Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2

Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2 Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2 2 lessen Dit project is tot stand gekomen i.s.m. De Domijnen, Eigenwijs in het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 Titel Kun je herfst* winter,

Nadere informatie

LES: Getallenmuurtje. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Kies twee blokjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Getallenmuurtje. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Kies twee blokjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Getallenmuurtje DOEL oefenen van keersommen; kennismaken met keersommen met meer dan twee getallen; leren welke keersommen bij eenzelfde uitkomst horen; bewust worden dat de volgorde van de getallen

Nadere informatie

Kleuren. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Kleuren. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2 3/4 Thema: Kleuren Inhoud: Lied in 2 versies over kleuren. De toonladder, ritmes en spelen met instrumenten. Reageren op kleuren en vormen. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie

Nadere informatie

Lesbrief bij workshop PBones

Lesbrief bij workshop PBones Lesbrief bij workshop PBones Introductie Deze lesbrief is gemaakt ter ondersteuning van het project PBones. De methode PBones bestaat uit drie workshops gegeven door een musicus van de philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

LES: Betaal gepast. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Munten of briefjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Betaal gepast. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Munten of briefjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Betaal gepast DOEL oefenen van keersommen en deelsommen (groter dan de tafels van 1 t/m 10); bewust worden dat een getal meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen

Nadere informatie

LES: Groepjes maken AFBEELDING SPELLETJE

LES: Groepjes maken AFBEELDING SPELLETJE LES: Groepjes maken DOEL strategieën ontwikkelen voor het bepalen van het aantal objecten in een rechthoekig groepje (bijv. herhaald optellen per rij, verdubbelen, een keersom maken); bewust worden dat

Nadere informatie

LES: Groepjes maken 2

LES: Groepjes maken 2 LES: Groepjes maken 2 DOEL strategieën ontwikkelen voor het bepalen van het aantal objecten in een rechthoekig groepje (bijv. herhaald optellen per rij, verdubbelen, een keersom maken); verband leggen

Nadere informatie

Hans en Grietje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Hans en Grietje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1, 2, 3, 4 Thema: Sprookjes Inhoud: Een lied over de belevenissen van ; ritmezinnen; 3 ritmes; tekstimprovisatie; kennismaken met opera. Expert: Het verschil tussen 6/8 en 4/4 maat. Warming-up Doel:

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Week 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal

Week 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal Introductie Deze lesmodule is geschreven voor een project van 5 bijeenkomsten van elk 60 minuten, waarvan de laatste bijeenkomst het werkelijke Voorleesontbijt is. Het aantal, de duur en inhoud van de

Nadere informatie

Oefen het lied Billy Jean

Oefen het lied Billy Jean Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Oefen het lied Billy Jean Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaoke band (hier openen) OF

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld Les 1. Het symfonieorkest Doelstelling De leerlingen maken kennis met een symfonieorkest en leren welke instrumenten er in een symfonieorkest spelen.

Nadere informatie

Lesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS

Lesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS Lesbrief voor het voortgezet onderwijs voorstelling BROOS Het Rotterdamse dansgezelschap Conny Janssen Danst is in 1992 opgericht om een podium te creëren voor het werk van choreograaf Conny Janssen. Onder

Nadere informatie

LES: Vier op een rij 2

LES: Vier op een rij 2 LES: Vier op een rij 2 DOEL oefenen van keersommen; inzicht ontwikkelen in welke verschillende keersommen dezelfde uitkomst hebben; het patroon herkennen van keersommen in de tabel. BENODIGDHEDEN Per leerling

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de

Nadere informatie

Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven.

Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven. Een les Wordpress Studenten: Mentor: Stageschool: Groep: Datum: Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven. Beginsituatie: In deze les word

Nadere informatie

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE)

------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE) ------TAALREDACTIE MOET NOG------ LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het leren hoe

Nadere informatie

Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen

Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen U bezoekt met een groep het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert

Nadere informatie

Vrienden. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Vrienden. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 7/8 Thema: Vriendschap, relatie Inhoud: Lied over een vriendengroep, ritmes lezen en spelen, stokkenspel, instrumenten spelen, ritmes ontwerpen. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie

Nadere informatie

les 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel

les 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel 107 les 18 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen doel benodigd materiaal ruimte voorbereiding kunst en cultuur Samba In deze les staat de samba uit Brazilië centraal. De leerlingen leren het lied

Nadere informatie

LEERLIJN. Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn.

LEERLIJN. Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit Een raadselachtige film VL

Nadere informatie

DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015

DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015 DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015 LESBRIEF BIJ SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam Een samenwerking van Concertgebouw de Doelen, de Marinierskapel

Nadere informatie

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier

Nadere informatie

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling? SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:

Nadere informatie

LES: Post. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Postzegels (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Post. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Postzegels (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Post DOEL bewust worden dat bij een aantal postzegels met dezelfde waarde een keersom hoort; oefenen van keersommen; bewust worden dat gerelateerde keersommen gebruikt kunnen worden bij het uitrekenen

Nadere informatie

LES: Vallende sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad "Groter of kleiner" (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Vallende sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Groter of kleiner (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Vallende sommen DOEL oefenen van het snel berekenen of schatten van de uitkomst van keersommen; bewust worden dat keersommen met grotere getallen een groter getal als uitkomst hebben; bewust worden

Nadere informatie

China. Traditionele muziek in China. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 2 x 30 minuten per les

China. Traditionele muziek in China. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 2 x 30 minuten per les China Traditionele muziek in China Vakgebied: Muziek Lesduur: 2 x 30 minuten per les 3 Pagina 1 Colofon Traditionele muziek in China Les voor groep 7/8 2 x 30 minuten Muziek China - Traditionele muziek

Nadere informatie

LES: Vallende sommen 2

LES: Vallende sommen 2 LES: Vallende sommen 2 DOEL oefenen van het snel berekenen of schatten van de uitkomst van keersommen; bewust worden dat keersommen met grotere getallen een groter getal als uitkomst hebben; oefenen van

Nadere informatie

LES: Getallenmuurtje 2

LES: Getallenmuurtje 2 LES: Getallenmuurtje 2 DOEL oefenen van keersommen; oefenen van keersommen met meer dan twee getallen; leren welke keersommen bij eenzelfde uitkomst horen; gebruik maken van het inzicht dat de volgorde

Nadere informatie

Lesbeschrijving Nederlands

Lesbeschrijving Nederlands Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt

Nadere informatie

METROPOLE ORKEST IN DE KLAS

METROPOLE ORKEST IN DE KLAS V1.1-2/5/2014 DOCENTENHANDLEIDING METROPOLE ORKEST IN DE KLAS Op maandag 12 mei gaat het Metropole Orkest een deel van hun repetitie voor het concert Games in Concert live uitzenden (streamen) voor scholieren.

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber Les 1 Het symfonieorkest De leerlingen leren de verschillende groepen instrumenten uit het symfonieorkest. Hierbij kunnen ze aan het eind van

Nadere informatie

De Kunstenaar. Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek. Doelgroep Groep 6-8. Leerdoelen

De Kunstenaar. Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek. Doelgroep Groep 6-8. Leerdoelen De Kunstenaar Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek Doelgroep Groep 6-8 Leerdoelen De leerlingen ontdekken via een spiegelverhaal kernmomenten uit de christelijke traditie en kunnen verwoorden

Nadere informatie

Interview over verschillende teksten. WWWWH-vragen maken

Interview over verschillende teksten. WWWWH-vragen maken Interview over verschillende teksten WWWWH-vragen maken Goed of fout? Waar of Niet waar? Uitbreiden/aanvullen van woordweb Maak een korte opdracht (eventueel met Kahoot) met GOED/FOUT-vragen of WAAR/NIET

Nadere informatie

ZEG ROODKAPJE, WAAR GA JIJ HENEN? Door Bie Valgaeren

ZEG ROODKAPJE, WAAR GA JIJ HENEN? Door Bie Valgaeren ZEG ROODKAPJE, WAAR GA JIJ HENEN? Door Bie Valgaeren Doelgroep Gealfabetiseerde cursisten NT2 die al een basisniveau Nederlands bereikt hebben (bijvoorbeeld einde Richtgraad 1.1) Doelstellingen Luistervaardigheid:

Nadere informatie

werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van

werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van Hoe was het vroeger? werkblad 1 Heel vroeger maakten de mensen muziek met het instrument wat je altijd bij je

Nadere informatie

Spot 2+ La Baracca (Italië)

Spot 2+ La Baracca (Italië) l e s b ri ef Spot 2+ La Baracca (Italië) 4811 TL Breda +31 (0)76-515 49 84 F facebook.com/ stiltefestival techniek@destilte.nl Nieuwe Huizen 41 E info@destilte.nl +31(0)6-11 62 32 91 afdeling educatie

Nadere informatie

1. Een bocht. 2. Spiegelen

1. Een bocht. 2. Spiegelen Werkblad 1 en op de buitenplaats (bij les 3) Print deze opdrachten en knip ze in strookjes. Maak groepjes van 2 of 3 leerlingen. Verdeel de opdrachten onder deze groepjes. Een opdracht kan door meerdere

Nadere informatie

Start met voorlezen van het verhaal. De kinderen kunnen lekker luisteren en griezelen, of lachen.

Start met voorlezen van het verhaal. De kinderen kunnen lekker luisteren en griezelen, of lachen. Lesplan theaterlezen Wil je aan de slag met theaterlezen? Dit lesplan laat zien hoe je dat kunt doen. Je geeft vier lessen van elk ongeveer een half uur. Elke les heeft een ander aandachtspunt. Zo help

Nadere informatie

Lesbrief. In Holland staat een Huis (AL) De Stilte/Huis voor Beeldcultuur

Lesbrief. In Holland staat een Huis (AL) De Stilte/Huis voor Beeldcultuur Lesbrief In Holland staat een Huis (AL) De Stilte/Huis voor Beeldcultuur In Holland staat een Huis is voor De Stilte en het Huis voor Beeldcultuur niet het oude liedje. In dit huis woont geen heer die

Nadere informatie

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien. Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan

Nadere informatie

Tekenen met Licht. It s your time to shine!

Tekenen met Licht. It s your time to shine! Tekenen met Licht It s your time to shine! 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Tekenen met licht Inleiding Tekenen met

Nadere informatie

DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015

DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015 DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015 Lesmateriaal Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 6, 7 en/of groep 8 de Pieter Roelf Jeugdconcerten

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018 Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018 Stel je voor Introductie Binnenkort gaat u met uw leerlingen het Pieter Roelf Jeugdconcert Stel je voor van het Noord Nederlands Orkest bezoeken. We maken

Nadere informatie

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over: Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien

Nadere informatie

Doe Je Mee. LeSBRieF LieD. Martijje. TeR GeLeGeNHeiD VaN De ondertekening VaN MuZieKaKKooRD DRenTHe. 20 JuNi Lesbrief Doe je mee Martijje

Doe Je Mee. LeSBRieF LieD. Martijje. TeR GeLeGeNHeiD VaN De ondertekening VaN MuZieKaKKooRD DRenTHe. 20 JuNi Lesbrief Doe je mee Martijje Martijje TeR GeLeGeNHeiD VaN De ondertekening VaN MuZieKaKKooRD DRenTHe 20 JuNi 2019 Illustratie en vormgeving: arjensnijder.design 1 Lesbrief Doe je mee Martijje Liedtekst Doe je mee Martijje Doe je mee,

Nadere informatie

Lesplan theaterlezen. Voorlezen? Herhaald lezen?

Lesplan theaterlezen. Voorlezen? Herhaald lezen? Lesplan theaterlezen Wil je aan de slag met theaterlezen? Dit lesplan laat zien hoe je dat kunt doen. Je geeft vier lessen van elk ongeveer een half uur. Elke les heeft een ander aandachtspunt. Zo help

Nadere informatie

LES: Eerlijk verdelen

LES: Eerlijk verdelen LES: Eerlijk verdelen DOEL oefenen van delen; bewust worden dat een hoeveelheid meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen (bijv. 3 x 8 = 6 x 4); inzicht ontwikkelen

Nadere informatie

LES: Vier op een rij. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Vier op een rij. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Vier op een rij DOEL oefenen van keersommen; inzicht ontwikkelen in welke verschillende keersommen dezelfde uitkomst hebben; het patroon herkennen van keersommen in de tabel. BENODIGDHEDEN Per leerling

Nadere informatie

DADA EN POMPIDOM GROEP 1-2

DADA EN POMPIDOM GROEP 1-2 DADA EN POMPIDOM GROEP 1-2 Klankhoogte Een eigen liedje Bron: Alma ten Bruin Opstelling: De kinderen zitten in een kring in het speellokaal Benodigdheden: CD: Klankhoogte Bijlage 1 2 3 4 Melodie instrumenten

Nadere informatie

Voorbeeldles Een oude Rus

Voorbeeldles Een oude Rus Voorbeeldles Een oude Rus groep 7 Basisgegevens Auteur deel A en C Sem van Blerk Auteur deel B Tersite Ayele Instrument Dwarsfluit Titel les Moet Je Doen Een oude Rus Map 7 Lesnummer 7 Taakverdeling rondom

Nadere informatie

Een goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen:

Een goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen: Een goede muziekles bestaat meestal uit drie onderdelen uit de domeinen: Zingen Muziek maken Luisteren naar muziek Bewegen op muziek Muziek vastleggen Spreken over muziek Voorbeeld: Domein stap 1. Zingen

Nadere informatie

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand

Nadere informatie

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4. 4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test

Nadere informatie

LES: Getallenfabriek 2

LES: Getallenfabriek 2 LES: Getallenfabriek 2 DOEL oefenen van keersommen in combinatie met optellen, aftrekken en delen; inzicht ontwikkelen in het gebruiken van getallen en bewerkingen om een bepaalde uitkomst te krijgen.

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:

Nadere informatie

Graaf Floris V, de boeren en het golvende water. Groep:onderbouw 0/1/2

Graaf Floris V, de boeren en het golvende water. Groep:onderbouw 0/1/2 Graaf Floris V, de boeren en het golvende water. Groep:onderbouw 0/1/2 Didactisch uitgangspunt Klank/ vorm/ betekenis Domeinen Spreken over muziek; Bewegen op muziek; Luisteren naar muziek Doelen Kinderen

Nadere informatie

KUNSTLES. 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids

KUNSTLES. 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids KUNSTLES 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids ELLA, EEN SWINGEND SPROOKJE Binnenkort gaat jullie klas naar Ella, een swingend sprookje, van Jazz4kids. Het verhaal van Ella lijkt op het sprookje van het lelijke

Nadere informatie

Kerstklokje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Kerstklokje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2/3/4 Thema: Kerst Inhoud: Een variatie op het welbekende liedje Luid klokje Klingeling, Spelen met instrumenten, toonladders maken, exact luisteren. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem;

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Wie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam

Wie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Kriebels in je buik Wie ben ik? 1 Wie ben ik? Groep 1 80 min Begrippen Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Benodigheden Grote spiegel en/of handspiegeltjes

Nadere informatie

Lesbrief. Mongens en Jeisjes

Lesbrief. Mongens en Jeisjes Lesbrief Mongens en Jeisjes Blauw of roze, vanaf de geboorte wordt het onderscheid tussen jongens en meisjes benadrukt. Maar wat als de baby zelf geen kleur bekent? Zes dansers, drie mannen en drie vrouwen,

Nadere informatie

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1-

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1- LESMATERIAAL ONDERBOUW Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect Vo or 4 Groep 1- ACTIVITEIT 1: AANGENAAM KENNIS TE MAKEN In deze handleiding staat de activiteitenbeschrijving voor groep 1-4. Hier

Nadere informatie

Wie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam

Wie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Kriebels in je buik Wie ben ik? 1 Wie ben ik? Groep 1 80 min Begrippen Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Benodigheden Grote spiegel en/of handspiegeltjes

Nadere informatie