H 2. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "H 2. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup."

Transcriptie

1 H 2 O, of gewoon: water. We hebben er genoeg van op onze aardbol: men schat zo n 1,4 miljard kubieke kilometer. Helaas is nog geen 3 procent daarvan zoet, en bevindt het zich lang niet altijd op de juiste plek. Bijvoorbeeld als de Maas weer eens buiten haar oevers treedt vanwege een teveel aan water, of als de gewassen in Afrika verdorren omdat er te weinig water is. Nederland loopt voorop als het om water gaat. Als geen ander weten we hoe we water kunnen tegenhouden en hoe we het aanwezige water nuttig kunnen gebruiken. Techniek speelt daarin een belangrijke rol: denk maar eens aan verschillende waterkeringen om ons te beschermen tegen de zee, manieren om grondwater op te pompen, het opwekken van elektriciteit met behulp van water, het zuiveren en hergebruiken van afvalwater, recreëren op of bij het water enzovoort. Maar... de wereldbevolking groeit, het klimaat verandert, onze wensen veranderen en de zeespiegel stijgt. We staan voor nieuwe uitdagingen op het gebied van water! Zonder technische kennis zouden we nooit zoveel met water bereikt hebben. Op school krijg je vakken als natuurkunde, scheikunde, techniek en biologie. Je ervaart dan hoe water gezuiverd kan worden, hoe krachten op een stuwdam worden verdeeld, hoe elektriciteit kan worden opgewekt uit water, hoe water stroomt en hoe voorwerpen drijven of zinken. Maar ook waarom er een elektrische stroom door een koperdraad kan lopen, waarom cola gaat spuiten als je er suiker in gooit, waarom je op een röntgenfoto je botten ziet, waarom sommige mensen met een bril op beter kunnen zien en ga zo nog maar even door. Wat je nu op school leert zie je terug in heel veel vakgebieden die technisch zijn, en meestal ook een maatschappelijke kant hebben. Je leert in die vakgebieden op een goede manier problemen uit de natuur en techniek op te lossen. Vaak zijn deze oplossingen de basis voor nieuwe uitvindingen en ontwikkelingen. Niet alleen op het gebied van water, maar in bijna alles wat je om je heen ziet. De Eureka!Cup is een project dat je op een andere en leuke manier kennis wil laten maken met techniek en toepassingen van natuurwetenschappen. We willen laten zien hoe belangrijk en hoe leuk het is om met technische uitdagingen bezig te zijn. In de derde klas zul je een profiel gaan kiezen. We hopen dat dit project je helpt met nadenken hierover zodat jij een goede keuze voor jezelf kunt maken. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.

2 Innovative Dike Maak een schaalmodel met jouw innovatieve idee van de Afsluitdijk. Opdrachtgever Project Vooronderzoek Werkwijze De test Figuur 1: De Afsluitdijk 1

3 Opdrachtgever Water speelt een belangrijke rol in Nederland. Het is zelfs zo belangrijk dat er een ministerie is dat onder andere gaat over de waterhuishouding van Nederland: het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Eén van de taken van dit ministerie is om Nederland te beschermen tegen het water van de zee. Immers, zonder dijken en duinen zou een groot deel van Nederland onder water staan. De verandering van het klimaat op aarde, de zeespiegelstijging, de bodemdaling en de toename van het aantal inwoners zetten de leefbaarheid van ons land steeds meer onder druk. Nederland moet beter en anders omgaan met water om er ook in de toekomst goed tegen beschermd te blijven. En om er tegelijkertijd voldoende van te hebben, dat schoon genoeg is om te drinken, om in te zwemmen en om er het land mee te besproeien. Innovatie is daarbij onmisbaar. Om dit onder de aandacht te brengen, voert het ministerie van Verkeer en Waterstaat samen met waterschappen, provincies en gemeenten campagne onder het motto Nederland leeft met water. Het logo van de campagne staat in figuur 2 weergegeven. Figuur 2: Het logo van de campagne Nederland leeft met water. 2

4 Project De Afsluitdijk bestaat al 75 jaar en is nodig aan vervanging toe. Tot nu toe wordt de dijk alleen gebruikt als waterkering en als weg. In de toekomst zou de dijk meer functies kunnen krijgen. Bijvoorbeeld om de ecologie in het gebied te verbeteren. Of om de productie van duurzame energie te verhogen, als plaats om te wonen of te recreëren, of voor heel iets anders. Eén van de functies moet natuurlijk waterkering blijven, om het achterland te beschermen en om het zoute van het zoete water te scheiden. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat is jouw opdrachtgever en verwacht dat je een schaalmodel van een gedeelte van de Afsluitdijk bouwt, dat laat zien wat je in de toekomst met de Afsluitdijk wil. Er zijn natuurlijk veel innovatieve ideeën bij de Afsluitdijk te bedenken. Houd hierbij in het achterhoofd dat het ministerie ideeën zoekt om de ruimte op de Afsluitdijk beter te gebruiken op het gebied van leven, wonen en recreëren dichtbij het water. Er moeten uiteindelijk 5 nieuwe ideeën verwerkt worden in jouw Afsluitdijk. De opdrachtgever verwacht dat je iets doet met het verschil in waterniveau aan beide zijden van de Afsluitdijk. Dit is namelijk een voor de hand liggende manier om energie op te wekken. De opdrachtgever verwacht minimaal één manier om energie op te wekken, waarbij je gebruik maakt van het verschil in waterniveau. De opdrachtgever daagt je uit om nog andere manieren om energie op te wekken te vinden en toe te passen. 3

5 Door het waterhoogteverschil te gebruiken, kun je bepaalde processen op de Afsluitdijk op gang brengen. Een proces kan uit een aantal stappen bestaan. Het kan bijvoorbeeld bestaan uit een eerste stap waarin een waterrad gaat draaien dat vervolgens bijvoorbeeld een elektriciteitscentrale op de dijk aanstuurt. Het aansturen van de draaimolen is dan de tweede stap in het proces. Het proces dat je maakt, moet minimaal uit 4 stappen bestaan. Eén stap is bijvoorbeeld een draaiend waterrad. De laatste stap moet een mooi eindeffect zijn dat nuttig is op de vernieuwde Afsluitdijk. Dit einde van het proces moet passen binnen het vernieuwende idee dat je bij de Afsluitdijk hebt. Figuur 3: Schematische weergave proefopstelling. 4

6 In het volgende overzicht staat aangegeven welke eisen het Ministerie stelt aan het schaalmodel. Eisen: het model moet een waterdichte dijk bevatten van maximaal 15 cm breed. Deze dijk dient gebouwd te worden in de lengterichting in een bepaald type bak. Je docent weet welke bak dit moet zijn; het waterhoogteverschil tussen beide zijden van het model van de Afsluitdijk moet gebruikt worden voor energieopwekking. Het proces moet minimaal 4 stappen bevatten, waaronder een spectaculair eindeffect dat past binnen jouw innovatieve idee van de Afsluitdijk; het waterhoogteverschil tussen beide kanten van de dijk is 10 cm (het water heeft een hoogte van 5 cm aan de ene en 15 cm aan de andere kant); er moet een schuifje op je dijk gemaakt worden, zodat je zelf kan bepalen wanneer er water stroomt van het hoge naar het lage niveau; er is geen beperking voor de te gebruiken materialen; het eindresultaat moet minimaal 5 innovatieve ideeën bevatten. 5

7 Vooronderzoek Om een goed product af te leveren, moet er eerst vooronderzoek worden verricht. Voordat je gaat ontwerpen, verwacht het ministerie dat je je goed realiseert dat er heel veel mogelijkheden zijn om de Afsluitdijk te ontwerpen. Het Ministerie vraagt je een rapport te maken waarin de volgende drie deelonderzoeken verwerkt zijn. Deelonderzoek 1: Ontwikkelen van ideeën Onderdeel 1.1 Het ministerie verwacht een fotoreportage van 2 waterraden en 2 waterkrachtcentrales. Schrijf bij ieder plaatje een toelichting. In de toelichting staat de werking van de raden of de centrales en wat er met het water gebeurt. In figuur 4 staat een plaatje van een waterkrachtcentrale in werking. Figuur 4: Voorbeeld van een waterkrachtcentrale 6

8 Onderdeel 1.2 De Afsluitdijk wordt nu vrijwel alleen maar als dijk gebruikt om Nederland te beschermen tegen het water van de Noordzee. Op het gebied van leven, wonen, recreëren en werken op en rond de Afsluitdijk kan er nog veel ontwikkeld worden. In figuur 5 zie je een voorbeeld van een visie van een nieuwe Afsluitdijk. Er is in dit geval een hogesnelheidsvaarverbinding over de Afsluitdijk getekend. Maak een fotoreportage van 10 bestaande ideeën, gedachten en uitwerkingen voor nieuwe ideeën met de Afsluitdijk. Bedenk hierna 10 innovatieve ideeën voor de Afsluitdijk. Kijk ook eens op bij dit thema voor goede ideeën. Figuur 5: Ontwerp voor een nieuwe Afsluitdijk met een hogesnelheidsvaarverbinding, door de Archipel van Monolab. (Bron: De Blauwe Kamer) 7

9 Deelonderzoek 2: Selectie De opdrachtgever verwacht een keuzeonderzoek. In dit onderzoek staat een lijst met de 5 beste ideeën op het gebied van leven, wonen, recreëren en werken op de Afsluitdijk uit het eerste deelonderzoek. Bij elk van deze 5 ideeën van de lijst moeten twee technische tekeningen gevoegd worden van bijbehorende processen die door het waterrad kunnen worden aangestuurd. Er wordt ook verwacht dat je bij elk van deze vijf ideeën van de lijst aangeeft wie er voordelen en eventueel nadelen van ondervindt. Deelonderzoek 3: Bouwen De opdrachtgever verwacht een A3 met schetsen. Op de schetsen staan jouw originele ideeën en de manier die bedacht is om met het waterhoogteverschil om te gaan en een proces in gang te zetten. In een bijbehorende toelichting wordt aangegeven welk origineel idee je hebt bedacht om met het waterhoogteverschil om te gaan en waarom. De opdrachtgever verwacht dat je in de bak jouw Afsluitdijk bouwt. Jouw Afsluitdijk is waterdicht aan de zijkanten en de onderkant en heeft een schuifje om water te laten stromen, zoals weergegeven in de eisen. 8

10 Werkwijze Team Dit project voor het ministerie voeren jullie uit in een team van 5 klasgenoten. Jullie docent is jullie begeleider, bij hem of haar kun je altijd met vragen terecht. Plan van aanpak Voor elk deelonderzoek van het project wil de opdrachtgever dat je een plan van aanpak maakt. Dit is maximaal een A4 tje waar overzichtelijk de volgende dingen op staan: de naam van het project; voor welk onderdeel dit het plan van aanpak is; welke werkzaamheden jullie uit gaan voeren; hoe jullie de taken verdelen; wanneer de werkzaamheden uitgevoerd gaan worden en hoelang je hierover gaat doen; welke materialen er nodig zijn; wanneer jullie als team overleggen en waarover dat zal gaan. Tijdsplanning De planning van het project over een periode van 5 of 6 weken ziet er als volgt uit: Week 1: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 1. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 1. Week 2: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 2. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 2. 9

11 Week 3: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 3. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 3. Week 4: Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 3. Maken van het plan van aanpak voor het bouwen van het uiteindelijke product. Week 5 en eventueel week 6: Uitvoeren van het plan van aanpak van het maken of bouwen van het uiteindelijke product. Afronden van het project en voltooien van het rapport. Materialen Voor het maken van jullie model hebben jullie verschillende materialen nodig. Voor deze materialen zorg je zelf. Alleen als het echt niet lukt, kun je hulp aan je docent vragen. Informatiebronnen Voor delen van het vooronderzoek zullen jullie informatie van andere bronnen nodig hebben. Dit kunnen bijvoorbeeld de bibliotheek en het internet zijn. Op internet is www. eurekacup.nl een goede plek om te beginnen met zoeken. Daar vind je een aantal stukjes theorie en handige links die betrekking hebben op jullie project. Je kunt natuurlijk ook zelf zoeken naar nuttige internetpagina s. 10

12 Onderzoeksrapport De opdrachtgever vraagt jullie om een onderzoeksrapport te maken, waarin jullie advies uitbrengen met betrekking tot de opdracht die jullie gekregen hebben. In zo n onderzoeksrapport staan: het probleem van de opdrachtgever; de uitwerking van de vooronderzoeken van het project; het ontwerp van jullie product; hoe jullie bij dat ontwerp gekomen zijn; eventueel de resultaten van jullie eigen tests; waarom jullie later nog dingen aan het product aangepast hebben. Het is belangrijk dat het onderzoeksrapport duidelijk en overzichtelijk is. Probeer als het kan dingen samen te vatten, bijvoorbeeld in tabellen en grafieken. Bij de presentatie van het product aan het bedrijf, tijdens de finaledag, kan de opdrachtgever naar het onderzoeksrapport vragen. Model De opdrachtgever verwacht ook een model van het door jullie ontworpen product, zie daarvoor de projectomschrij-ving. Dit model wordt getest in jullie klas, en ook op de finaledag. Succes! 11

13 De test Het product zal beoordeeld worden door een deskundige jury. Er zal in ieder geval een persoon van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en een persoon uit de organisatie van de Eureka!Cup in de jury zitten. Het product zal door de jury getest worden tijdens de finaledag. De testprocedure zal als volgt plaatsvinden. Als eerste mag ieder team een praatje houden van maximaal 5 minuten waarin het team aangeeft wat ze met de Afsluitdijk hebben gedaan en de functie van alle voorwerpen op de Afsluitdijk uitleggen. Ten tweede zal er water worden toegevoegd aan beide zij-den van de Afsluitdijk, 5 en 15 cm hoogte. Vervolgens moeten jullie laten zien op welke manier het waterhoogteverschil gebruikt is in de Afsluitdijk door middel van het openzetten van een schuifje waardoor het proces in gang wordt gezet. Het product zal beoordeeld worden aan de hand van de volgende criteria: originaliteit idee; mate van innovatie; realiseerbaarheid; kwaliteit proces en mate waarin het past binnen het innovatieve idee met de Afsluitdijk; afwerking; stevigheid. De testopstelling bestaat uit de bak waarin de Afsluitdijk gebouwd is. Deze bak met dijk moet worden meegenomen naar de finaledag. 12

14 Aantekeningen 13

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup! Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden

Nadere informatie

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup! Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden

Nadere informatie

Wind 2 Energy.

Wind 2 Energy. 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 3 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Wind 2 Energy Eureka!Cup

Nadere informatie

High Voltage Transport

High Voltage Transport 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:22 Pagina 2 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen High Voltage Transport

Nadere informatie

Blue Energy Plant. www.eurekacup.nl

Blue Energy Plant. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:22 Pagina 1 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Blue Energy Plant

Nadere informatie

Downhill Vehicle. www.eurekacup.nl

Downhill Vehicle. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:24 Pagina 6 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Downhill Vehicle

Nadere informatie

Eureka!Cup 2010. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.

Eureka!Cup 2010. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup. Eureka!Cup 2010 Wij verplaatsen ons steeds vaker in een snelle wereld met een groeiende economie, we willen dat ook zo efficiënt en effectief maar vooral ook zo aangenaam mogelijk doen. We zijn op dit

Nadere informatie

Electric Car Safety. www.eurekacup.nl

Electric Car Safety. www.eurekacup.nl 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 4 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Electric Car Safety

Nadere informatie

# 02 BABY S FIRST. r 1) (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips

# 02 BABY S FIRST. r 1) (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips # 02 BABY S FIRST (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips ontwikkelen nieuwe technologieën die de kwaliteit van leven van mensen

Nadere informatie

Energiek water Leerjaar 2, schooljaar

Energiek water Leerjaar 2, schooljaar Energiek water Leerjaar 2, schooljaar 2017-2018 Rivier buiten haar oevers Maaslandkering 1. De opdrachtgever Nederland heeft veel grote rivieren en een groot deel van ons land ligt onder de zeespiegel.

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

Level 5 OPDRACHTGEVER

Level 5 OPDRACHTGEVER Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Je loopt,

Nadere informatie

Leren als een expert!

Leren als een expert! Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,

Nadere informatie

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en

Nadere informatie

6. Meubelstuk ontwerpen en maken

6. Meubelstuk ontwerpen en maken 6. Meubelstuk ontwerpen en maken Ontwerpen lijkt misschien makkelijker dan het is. Je hebt een idee, maakt daar een tekening van en je kunt het voorwerp of werkstuk maken. Makkelijk, of toch niet? Ontwerpers

Nadere informatie

Water 4U! Docentenbijlage. Inleiding. Beste docent,

Water 4U! Docentenbijlage. Inleiding. Beste docent, Water 4U! Docentenbijlage Inleiding Beste docent, In dit document vindt u extra informatie met betrekking tot het Eureka!cup-project waar uw leerlingen aan werken. Het betreft informatie over benodigdheden,

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

Verstoppingsproof station

Verstoppingsproof station Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Het Nederlandse

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Water kan ook veranderen is waterdamp. Het wordt dan een gas. Maar heter als 100 graden kan water niet worden. Dit is het kookpunt van water.

Water kan ook veranderen is waterdamp. Het wordt dan een gas. Maar heter als 100 graden kan water niet worden. Dit is het kookpunt van water. Water Zonder water kun niet Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te plassen

Nadere informatie

Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Situatiebeschrijving 3 VMBO-TL: Situatiebeschrijving 4 VMBO-TL:

Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Situatiebeschrijving 3 VMBO-TL: Situatiebeschrijving 4 VMBO-TL: Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Alle leerlingen van het vmbo theoretische leerweg zijn verplicht een sectorproject te doen als onderdeel van het schoolexamen. Met een sectorproject

Nadere informatie

3D-waterkaart van Nederland

3D-waterkaart van Nederland 3D-waterkaart van Nederland De waterkaart van Nederland is een waterdichte bak van 80x80 cm waar Nederland in 3D is weergegeven. Door water in de bak te gieten, zien de kinderen hoe de rivieren lopen en

Nadere informatie

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar

Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar Kuijpers Installaties in de OK Leerjaar 2, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever In het Rijksmuseum worden de installaties van de nachtwacht continue gecontroleerd. Er mag niet te veel licht op schijnen,

Nadere informatie

Dat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Dat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82623 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R WAT IS EEN HYDRAULISCH SYSTEEM? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met een hydraulisch systeem. Met de exhibit kunnen de bezoekers iets op afstand laten bewegen.

Nadere informatie

Waterzuivering: Het ontkleuren van industrieel afvalwater

Waterzuivering: Het ontkleuren van industrieel afvalwater Waterzuivering: Het ontkleuren van industrieel afvalwater School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Waterzuivering: Het ontkleuren van industrieel afvalwater Opdrachtgever De opdrachtgever is dhr.b.

Nadere informatie

SECTORPROJECT 4 VMBO - T

SECTORPROJECT 4 VMBO - T SECTORPROJECT 4 VMBO - T 2016-2017 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORPROJECT VOOR 4 VMBO-T Alle leerlingen van het vmbo theoretische

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

A E H T X # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL. r 3) (leerjaar 3)

A E H T X # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL. r 3) (leerjaar 3) # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL (leerjaar 3) In Nederland komen hart en vaatziekten veel voor, door hartproblemen sterven jaarlijks veel mensen. Veel patiënten kunnen geholpen worden met een nieuw hart,

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING. Handig om te weten Werk in teams van minimaal 4 en maximaal 5 leerlingen. Het project duurt 8 weken. Gemiddeld 3 uur per week.

DOCENTENHANDLEIDING. Handig om te weten Werk in teams van minimaal 4 en maximaal 5 leerlingen. Het project duurt 8 weken. Gemiddeld 3 uur per week. Aan de slag met de Eureka!Cup Eureka-momenten hebben we allemaal weleens. De een wordt blij van het oplossen van een complex vraagstuk, de ander van een nieuw inzicht. Dat is ook precies wat leerlingen

Nadere informatie

Werkbladen Wereldoriëntatie

Werkbladen Wereldoriëntatie Werkbladen Wereldoriëntatie 12 opdrachten 1. Je eigen project 2. Je eigen les 3. Bloemen 4. Een project met meer vakken 5. Een veilige route 6. Een les verbeteren 7. Op kamp 8. Grafieken lezen 9. Grafieken

Nadere informatie

WERKBLAD - ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS DIJKEN

WERKBLAD - ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS DIJKEN WERKBLAD - ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS DIJKEN Je woont veilig in Nederland. Dat lijkt heel normaal, maar zo gewoon is dat niet. Een groot deel van Nederland ligt namelijk onder zeeniveau. Dus het gevaar

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE JEZELF ONEINDIG VAAK KOPIËREN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers hun gezicht

Nadere informatie

Les De productie van elektriciteit

Les De productie van elektriciteit LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat

Nadere informatie

Een wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt.

Een wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt. Meander Samenvatting groep 5 Thema 3 Waterland Samenvatting Langs de kust Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel. Heel vroeger woonden mensen dicht bij zee op terpen. Langs de kust beschermen

Nadere informatie

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Planning 10 Informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING In de tweede fase

Nadere informatie

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk 1. Aanzetten Waterrijk 1.a Waterrijk Jij gaat aan de slag met het dossier Waterrijk. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL TIJD BESCHRIJVING 2

Nadere informatie

ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland.

ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. TITEL ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Type les Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. Lesduur 45 minuten. Omschrijving van de

Nadere informatie

Introduceren thema Op vakantie in Europa. centraal rondom vakantie in Europa: Thema: Op vakantie in Europa

Introduceren thema Op vakantie in Europa. centraal rondom vakantie in Europa: Thema: Op vakantie in Europa Aardrijkskunde Op vakantie in europa Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Op vakantie in Europa Introduceren thema Op vakantie in Europa In dit thema staan de volgende

Nadere informatie

Afval? Mag gewoon op straat!

Afval? Mag gewoon op straat! Afval? Mag gewoon op straat! Word jij ook steeds vaker ingehaald door mensen die op elektrische fietsen naar hun werk gaan? Misschien niet leuk als je zelf tegen de wind in moet trappen. Maar wel gaaf

Nadere informatie

Opdracht Stop kindersekstoerisme

Opdracht Stop kindersekstoerisme Opdracht Stop kindersekstoerisme Opdracht voor 4 personen MBO Toerisme ECPAT Nederland ECPAT wereldwijd actief ter bescherming van kinderen tegen seksuele uitbuiting ECPAT Nederland - Postbus 11103-2301

Nadere informatie

WATER. station 1. com. N Werkblad

WATER. station 1. com. N Werkblad WATER station 1 Je hebt nodig: een emmer gevuld met water en de verschillende materialen uit de lijst. Leg de voorwerpen individueel in het water en controleer of ze aan het oppervlak drijven of onder

Nadere informatie

CHALLENGE 3 Fast Fashion Fast Food - Stappenplan

CHALLENGE 3 Fast Fashion Fast Food - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE JEZELF EEN NIEUW GEZICHT GEVEN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers een nieuw

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE WERKT EEN FOTOCAMERA? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers laten ontdekken hoe een fotocamera werkt. Dat doen jullie door een camera obscura te maken. Dat is een soort voorloper

Nadere informatie

Leskist groene energie Pagina 11

Leskist groene energie Pagina 11 Leskist groene energie Pagina 11 Bouw een windmolen; en die moet zo hard mogelijk draaien. Omdat de ene plek op aarde warmer is dan de andere waait het altijd wel. Die wind kan een molen doen draaien.

Nadere informatie

Conditie van het spoor bepalen

Conditie van het spoor bepalen Conditie van het spoor bepalen O&O-PROJECT Conditie van het spoor bepalen Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 Projectinformatie 2 Uitwerking opdracht 3 Vaktaalveld 4 Beroep en opleiding 5 Organisatie

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING

Nadere informatie

Profielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo

Profielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo Profielwerkstuk Kandinsky College locatie Jorismavo schooljaar 2018-2019 1 Wat is het profielwerkstuk? Het profielwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over het door jou gekozen profiel. In

Nadere informatie

[ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang

[ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang [ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang Een innovatieve spoorwegovergang Opdrachtgever De opdrachtgever van dit project is... Hij is civiel ingenieur en werkzaam bij het bedrijf Prorail,

Nadere informatie

WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN DIJKEN IN FRYSLÂN

WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN DIJKEN IN FRYSLÂN WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN Je woont veilig in Nederland. Dat lijkt heel normaal. Maar zo gewoon is dat niet. Een groot deel van Nederland ligt namelijk onder zeeniveau. Het gevaar van een overstroming

Nadere informatie

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het

Nadere informatie

Geen regenwater in het riool van Smallingerland 2016.

Geen regenwater in het riool van Smallingerland 2016. Geen regenwater in het riool van Smallingerland 2016. School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Geen regenwater in het riool van Smallingerland 2016. Opdrachtgever De heer J. den Besten, beleidsmedewerker

Nadere informatie

Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014

Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Onderwijsactiviteit 11 Water Water. We denken er niet vaak over na, maar het is belangrijk voor het leven op aarde. Het is dan ook één van de vier elementen. In dit

Nadere informatie

De ideale duurzame stad! 10-14

De ideale duurzame stad! 10-14 De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap

Nadere informatie

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam: Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren

Nadere informatie

Groep 8 Basisles: Verschil in energiebronnen

Groep 8 Basisles: Verschil in energiebronnen Leerkrachtinformatie Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze Leerkrachtinformatie en het Werkblad

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.

Nadere informatie

Water in China 2 vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Water in China 2 vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/82675 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Cliptoets Windenergie. Docentenhandleiding

Cliptoets Windenergie. Docentenhandleiding Cliptoets Windenergie Docentenhandleiding We hebben iedere dag energie nodig. Die wekken we vooral op met olie, gas en steenkool. Maar die grondstoffen raken op. Bovendien vervuilen ze het milieu. Het

Nadere informatie

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een profielwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een profielwerkstuk

Nadere informatie

De waddendijk. Kringgesprek werkblad meten

De waddendijk. Kringgesprek werkblad meten Randje Texel 6 De waddendijk Kringgesprek werkblad meten Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat Texel tussen de Waddenzee en de Noordzee in ligt. weten dat de duinen ons beschermen tegen

Nadere informatie

Human Technology. Adapter kinderzitje op rolstoel. Leereenheid HT 1.5 en 1.6 Werkwijzer

Human Technology. Adapter kinderzitje op rolstoel. Leereenheid HT 1.5 en 1.6 Werkwijzer Human Technology Leereenheid HT 1.5 en 1.6 Werkwijzer Adapter kinderzitje op rolstoel Versie: 10 februari 2017 Laatste aanpassing: Door: Peet Ferwerda Module coördinator: Kerndocenten: Jos Remmers Minke

Nadere informatie

Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e),

Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e), Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e), Voor u ligt de specifieke docentenbijlage behorende bij de opdracht An Eye- Opener van de Eureka!Cup 2010: Movin On! Voordat u

Nadere informatie

3 havo 4 water, 2 t/m 4

3 havo 4 water, 2 t/m 4 3 havo 4 water, 2 t/m 4 Mozambique: soms te veel India: vaak te weinig De blauwe planeet: alles stroomt Welke kringloop heeft de meeste betekenis voor de mens en waarom? De lange kringloop (B) omdat deze

Nadere informatie

Geschiedenis en Techniek Groep 7

Geschiedenis en Techniek Groep 7 Geschiedenis en Techniek Groep 7 Water verplaatsen Grieken en Romeinen Groep 7 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over

Nadere informatie

Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten.

Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten. Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten. Inleiding In 2015 is

Nadere informatie

Het verslag Het verslag.

Het verslag Het verslag. Het verslag Het verslag. Inhoudsopgave. 1 De punten van het Verslag... 1 1.1 Gegevens... 1 1.2 Titel... 1 1.3 Inleiding... 1 1.4 De Onderzoeksvraag... 1 1.5 De Hypothese... 1 1.6 Theorie... 1 1.7 Werkwijze...

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE ZIT EEN ELEKTROSPEL IN ELKAAR? Jullie gaan een elektrospel met quizvragen ontwerpen. Als de bezoekers het goede antwoord op de vraag geven, gaat er een lampje branden. Bedenk originele quizvragen en

Nadere informatie

- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s)

- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s) Samenvatting door Saskia 1046 woorden 8 april 2014 7,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 2.4 Files oplossen Files 29 mei 1955 was er in Nederland de eerste file. Duizenden inwoners van

Nadere informatie

Sensoren en maatschappij

Sensoren en maatschappij PROJECT Sensoren en maatschappij Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Het beroep 3 De organisatie 4 Begeleiding 5 Beoordeling en evaluatie [1] PROJECT Sensoren en maatschappij [Technasium]

Nadere informatie

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding Inleiding Nederland heeft meer ondernemers nodig, zeker nu met de economische crises. Jongeren worden in Nederland vooral opgeleid om te werken voor een baas, maar in werkelijkheid wordt 1 op de 8 jongeren

Nadere informatie

Werken bij Waterschap Rivierenland Welke beroepen zijn er?

Werken bij Waterschap Rivierenland Welke beroepen zijn er? Werken bij Waterschap Rivierenland Welke beroepen zijn er? Werken aan Alle medewerkers bij het waterschap.. (of ze nu binnen òf buiten aan het werk zijn)...werken aan: veilig Sterke en veilige dijken

Nadere informatie

Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen.

Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen. Cw-kromme Roelf Pot, februari 2015 Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen. Om dat vermogen (P) te

Nadere informatie

Het etiket van de toekomst

Het etiket van de toekomst Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK BEOORDELING MEER... OPDRACHTGEVER

Nadere informatie

Montessori High School Minor

Montessori High School Minor Montessori High School Minor Titel: Waterzuivering Korte beschrijving van de Minor: Het begrip duurzaamheid kom je steeds vaker tegen in de maatschappij. Bij deze minor ga je zelf een product ontwerpen

Nadere informatie

Wat is een sectorwerkstuk?

Wat is een sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk Wat is een sectorwerkstuk? Bij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgende thematiek die past binnen de sector. Het onderwerp moet gaan over een maatschappelijk relevant thema

Nadere informatie

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron!

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een

Nadere informatie

Imagine your future - Artcadia

Imagine your future - Artcadia Imagine your future - Artcadia School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Imagine your future - Artcadia Opdrachtgever Wat is Artcadia Stel je voor, je leeft in het jaar 2080. De stad, zoals je die

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R WAT GEBEURT ER ALS JE EEN VINGER IN EEN ZEEPVLIES STEEKT? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van zeepvliezen. Met de exhibit kunnen de

Nadere informatie

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet.

Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Verwonderen.. Werkvorm Welk plaatje voelt warmer of kouder aan? Noteer dit Controleer met infrarood thermometer Wat gaat

Nadere informatie

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op]

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op] Techniek? Electrospel Voorbereidende doe-les groep 8 [Geef tekst op] Inhoud van de Doe-les Elektriciteit In deze doe-les ga je aan de gang met techniek om je heen. We gaan daarbij vooral kijken naar elektriciteit

Nadere informatie

Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water

Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water Naam: Opdracht 1 De strijd tegen het water in Noord-Holland Je hebt in de klas net de digibordles Noord-Holland werkt aan water gedaan. Wat heb

Nadere informatie

Leren Loopbaan Burgerschap periode 2, 2010-2011. De bewuste consument November 2010 Friesland College, ICT Lyceum

Leren Loopbaan Burgerschap periode 2, 2010-2011. De bewuste consument November 2010 Friesland College, ICT Lyceum Leren Loopbaan Burgerschap periode 2, 2010-2011 De bewuste consument November 2010 Friesland College, ICT Lyceum INHOUD Voorwoord... 3 Inleiding... 3 Workshops en Opdrachten... 4 Workshop 1 & 2 - GKB Budget...

Nadere informatie

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders

Nadere informatie

Het beste idee van Nederland

Het beste idee van Nederland Het beste idee van Nederland H O&O-Manon Vos-Vlamings (opleiding Human Technology) O&O-KEUZE COLLEGE PROJECT Industrieel product ontwerpen INFORMATIE VOOR DE LEERLINGEN Dit jaar najaar start op t.v. het

Nadere informatie

Een eigen salon beginnen

Een eigen salon beginnen Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Irene Meeuwsen 06 december 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/69785 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er?

Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er? Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wanneer jij iets wilt verkopen, moet je altijd rekening houden met je

Nadere informatie

in samenwerking met het bedrijfsleven

in samenwerking met het bedrijfsleven + in samenwerking met het bedrijfsleven + Voorstellen 2 Didy Pijpker en Anneke Tiddens d.pijpker@eemsdeltacollege.nl a.tiddens@biblionetgroningen.nl + De (on)mogelijkheden 3 Rondje meningen 1. Leuk, vakoverstijgende

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn

Nadere informatie

Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dat mensen gebruik maken van media is niet nieuw. Er zijn

Nadere informatie

Elektrische huisinstallatie

Elektrische huisinstallatie Elektrische huisinstallatie Titel: Vak: Domein: Sector: 3D aspecten: Elektrische apparaten - Ontwerp een huisinstallatie Natuurkunde Energie Havo - vwo Werkwijze: Modelontwikkeling en gebruik, Onderzoeken,

Nadere informatie

Working with parents. Models for activities in science centres and museums

Working with parents. Models for activities in science centres and museums Working with parents. Models for activities in science centres and museums 1 Indice VOERTUIGEN DIE ROLLEN MECHANICA... 3 1. Kort overzicht van de activiteiten in de workshop... 3 2. Doelstellingen... 3

Nadere informatie

Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies

Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling

Nadere informatie

Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water?

Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water? Drinkwater Quiz?? Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water? a) 25 tot 35% b) 35 tot 45 % c) 45 tot 55% d) 55 tot 75% Antwoord vraag 1 Jouw lichaam

Nadere informatie