Aanzet tot een referentiekader voor een lokaal armoedebeleid. Peter Raeymaeckers OASeS - Universiteit Antwerpen

Transcriptie

1 Aanzet tot een referentiekader voor een lokaal armoedebeleid Peter Raeymaeckers OASeS - Universiteit Antwerpen

2 Structuur Waarom een referentiekader? De beleidsconfiguratie: Beleidsthema Beleidsorganisatie Bestuursstijl Toepassing op Gent: work in progress

3 Waarom een referentiekader? Armoede is: een netwerk van sociale uitsluitingen meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen Structureel beleidskader: visie op lange termijn Lokale besturen: met de neus op de feiten

4 Beleidsconfiguratie Analyse van het Vlaamse armoedebeleid: Beleidsconfiguratie (Dierckx, 2007) Analyse van beleid rond één afgebakend beleidsonderwerp: armoede Beleidsconfiguratie: drie componenten Beleidsthema Beleidsorganisatie Bestuursstijl In deze presentatie: toepassing voor lokaal beleid

5 Beleidsconfiguratie Drie componenten: Beleidsthema: Visie over armoede: hoe krijgt deze gestalte in beleidsdocumenten? In de praktijk? Beleidsorganisatie:Organisatie van de overheid om het beleid uit te werken. Hoe worden bevoegdheden benoemd en ingevuld? Bestuursstijl: In welke mate creëert de overheid ruimte voor andere actoren om het beleid mee vorm te geven. Welke houding neemt de overheid aan? Hoe verhoudt deze zich tot andere actoren?

6 Beleidsthema 2 types van maatregelen tegen armoede: Residueel-Remediërende interventie: tijdelijke correctie van een situatie die als misgroei wordt aanzien Structureel-Anticiperende interventie: denken op lange termijn. Offensieve strategie gericht op voorkomen van dualisering in de samenleving. Onderscheid tussen interventieniveau en beleidsfinaliteit

7 RESIDUEEL REMEDIËRENDE STRUCTUREEL - ANTICIPERENDE INTERVENTIE INTERVENTIE Individu 1. Gebrekendiscours 2. Krachtendiscours Activering Disciplinerende activering Emanciperende activering Groep 3. Restgroependiscours 4. Netwerkdiscours Cohesie Categoriale cohesie Sociale cohesie Voorziening 5. Toegankelijkheidsdiscours 6. Complementariteitsdiscours Insluiting Normatieve insluiting Faciliterende insluiting Samenleving 7. Functiediscours 8. Burgerschapsdiscours Integratie Fragmentaire integratie Holistische integratie INTERVENTIE NIVEAU TYPES VAN BELEIDSVISIES INZAKE ARMOEDEBESTRIJDING BELEIDS- FINALITEIT

8 Beleidsthema Tussen theorie en praktijk: discrepantie tussen doelstellingen van beleid en visie bij beleidspraktijk Beleidsthema is afhankelijk van entrepreneurs en het juiste moment

9 Beleidsorganisatie Beleidsordening: Territoriaal Sectoraal integraal beleid Categoriaal Integraal beleid: aanleggen van nieuwe verbindingen multidomeinbenadering + territoriaal + categoriaal

10 Beleidscoördinatie Flexibel beleid is nodig: proactieve geïntegreerde beleidsorganisatie Duurzame beleidsnetwerken Doelmatig: basisprincipes voor leden, opdracht, verantwoordelijkheden, regiefunctie en politieke en budgettaire opvolging Hoge mate van flexibiliteit Regie: coördinerende cel armoedebeleid

11

12 Beleidsorganisatie Beleidsproductie: Huidige armoedebeleid teveel op plannen gericht (Vlaams Actieplan Armoedebestrijding, NAP/incl) Te weinig evaluatie en meting Daarom te weinig effect Meer aandacht naar evaluatie, meting & effectenrapportering

13 Bestuursstijl Interactieruimte: tot jaren 80 geen interactieruimte. Door oprichting van coördinatiestructuren, andere actoren bij het beleid betrokken. Toename van beleidsactoren verhoogt na Algemeen Verslag van de Armoede Toename van kennis om beleid op af te stemmen Wetenschappelijk onderzoek Tewerkstelling van ervaringsdeskundigen Consulteren van organisaties die in contact komen met doelgroep

14 Een toepassing: Gent als case Theorie in de praktijk Beleidsconfiguratie van het lokale Gentse armoedebeleid Eerste oefening tot reflectie: samen met armoedecel en cel lokaal sociaal beleid Inzoomen op beleidsorganisatie: Participatie Interdepartementale werkgroep armoedecel

15 Beleidsorganisatie in Gent Participatie: Rekening houden met leefwereld Samenwerking met Verenigingen waar Armen het Woord Nemen Maar: Participatie is tijdsrovend en vraagt geduld Teveel op korte termijn, weinig aandacht voor lange termijn: politieke verkiezingslogica Bereikt men alle armen? Drempels voor verenigingen

16 Beleidsorganisatie in Gent Interdepartementale werkgroep Klankbordgroep en denktank Vertegenwoordigers van departementen Integrale initiatieven tegen armoede Regie: armoedecel In realiteit: Informatie uitwisseling Verhouding tussen departementen: OCMW en Stad Concrete initiatieven: elk departement één maatregel tegen armoede: voorbeeld onderwijs

17 Beleidsorganisatie in Gent Maar: Een bijkomende werklast Armoede geen prioriteit voor sommige departementen Nog te weinig een mandaat Structurele werking: Belang van visietekst: link naar alle departementen Geformaliseerde werking Belang van afbakening: maken van keuzes Flexibel: permanente en tijdelijke leden Subwerkgroepen

18 Beleidsorganisatie in Gent Armoedecel Regie van interdepartementale werkgroep Ondersteuning van Verenigingen waar Armen het woord Nemen: Dialoog met beleid Dataverzameling en dataverwerking (armoederapport): 2-jaarlijkse update Administratief: projectoproepen vrije tijd Ondersteuning Huize Triest Sensibilisering:

19 Beleidsorganisatie Maar: Gevaar van te operationeel werken Nood aan langetermijnvisie Oefening wordt momenteel gemaakt Work in progress

20 Besluit Structureel armoedebeleid: work in progress Belangrijke initiatieven: armoedecel, interdepartementale werkgroep, nadruk op participatie Beleidsconfiguratie geeft richting aan de discussie Nood aan verdere verfijning Afhankelijk van de lokale situatie Nood aan experimenteerruimte voor lokale besturen

21 Meer lezen Reeks sociale inzichten: