Hoe voorkom je (levens)gevaarlijk contact met een draaibank?

Transcriptie

1 Hoe voorkom je (levens)gevaarlijk contact met een draaibank? Deadline: 25 oktober 2009 Prijzengeld: 5000,-

2 Introductie 5xBeter Werkgeversorganisaties en vakbonden trekken samen op om het werken in de Metaalbewerking en Metalektro veiliger en gezonder te maken. 5xBeter, Werken is gezond is de ambitieuze titel van hun gemeenschappelijke aanpak. De samenwerkende sociale partners bouwen al een aantal jaren aan een arbocatalogus. In de arbocatalogus staan de afspraken die werkgevers en werknemers samen hebben gemaakt over veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Een arbocatalogus is een praktische, toegankelijke handleiding waarin staat met welke middelen een organisatie kan voldoen aan de wettelijke bepalingen voor veilig en gezond werken. De sociale partners richten zich in de arbocatalogus op een aantal speerpunten: schadelijk geluid, oplosmiddelen, fysieke belasting en werkdruk, gedrag en cultuur en machineveiligheid. Deze Battle heeft betrekking op dat laatste onderwerp: machineveiligheid. Voor meer informatie kijk op Machineveiligheid in de metaalsector Machineveiligheid is voor de sociale partners in de metaalsector een belangrijk te verbeteren onderdeel voor de arbeidsomstandigheden. Niet alleen uit eigen waarneming, maar ook uit de waarnemingen van de Arbeidsinspectie zijn verbeteringen in de naleving van machineveiligheid noodzakelijk. Een ongeval met een machine is namelijk zelden zonder (grote) gevolgen voor iedereen die er bij is betrokken. De projectgroep 5xBeter, Werken is gezond heeft dit onderwerp daarom opgenomen in de arbocatalogus. Dit betekent dat de sociale partners gezamenlijk afspraken hebben gemaakt over het niveau van veiligheid in relatie tot wat haalbaar en wenselijk is in de praktijk. Aanleiding van de Battle Eén van de metaalbewerkingmachines die in de metaalsector gebruikt wordt, en waar wij ons in deze Battle op concentreren, is de draaibank. In Nederland zijn ongeveer metaalbedrijven en ongeveer even zoveel draaibanken. Bekijk de video hieronder voor meer informatie over de draaibank, hoe deze wordt gebruikt en aan welke gevaren de metaalbewerker wordt blootgesteld. (

3 (Levensgevaarlijke) ongevallen en risico s Bekijk de video ( hierboven en lees de onderstaande alinea s door om een goede indruk te krijgen van de gevaren die zich voordoen bij het bewerken van metaal met een draaibank. Zoals je in de video kunt zien, kunnen er (zeer ernstige) ongevallen met de draaibank gebeuren waarbij medewerkers gegrepen worden door de draaibank of hierin bekneld raken. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens het met de hand weghalen van spanen bij de draaiende delen of doordat ze met het hoofd dicht bij hun werkstuk komen om de voortgang te controleren. Daarnaast wordt de draaibank ook regelmatig gebruikt om een werkstuk te polijsten, te schuren of om bramen te verwijderen. De metaalbewerker komt dan vaak dicht bij de draaiende delen met schuurpapier, vijl of ander gereedschap. De meeste ongevallen gebeuren dan ook doordat de metaalbewerker net te dicht bij de draaiende delen van de draaibank of het draaiende werkstuk komt. In een fractie van een seconde kan zijn kleding (mouw, overall etc), hand, arm of haar worden gegrepen en dit met ernstig letsel tot gevolg (veelal amputatie van een lichaamsdeel). Natuurlijk weet de metaalbewerker dat hij afstand moet houden. De ongevallen ontstaan veelal doordat de metaalbewerker even onvoldoende geconcentreerd is of omdat hij even snel wil kijken of alles goed gaat en dan net even te ver gaat. In deze Battle richten wij ons op oplossingen die kunnen worden aangebracht op de oudere draaibanken. Nieuwere machines worden al afgeleverd met de verplichte afscherming van de klauwplaatas en het bewerkingscentrum, afscherming van de meeneemas en een noodstopknop, De volgende drie beveiligingen worden in de praktijk al wel aangebracht op de oudere draaibanken: 1. Afscherming van de klauw (het deel waarin het werkstuk wordt vastgezet) ter voorkoming van het in aanraking komen met draaiende delen en/of getroffen worden door wegvliegende delen; 2. Afscherming van de roterende transporteur assen; 3. Het aanwezig zijn van een nulspanningsbeveiliging (dit betekent dat de machine niet direct weer gaat draaien nadat de stroom is uitgevallen), om ongewild weer in gang komen van de klauwplaat te voorkomen. Daarnaast spelen bij ongelukken met draaibanken de onderstaande factoren een rol: 1. Omdat de veiligheidsvoorzieningen op de oudere machines vaak niet aanwezig zijn, geeft dit medewerkers ook de mogelijkheid om risicovolle handelingen uit te voeren tijdens het draaien, zoals polijsten, schuren, weghalen van spanen; 2. Soms zijn de afschermingen wel aangebracht, maar gemakkelijk te omzeilen, omdat er geen afslagbeveiliging aan is toegevoegd. Er kan dan toch gedraaid worden met de afscherming naar boven; 3. Er is een spanningsveld: metaalbewerkers willen graag zo dicht mogelijk op hun werkveld kijken of alles goed gaat. Ze hebben een hekel aan vuil wordende afschermingen, waardoor ze niets zien; 4. Hoe sneller de machine tot stilstand komt, des te minder kans op nog ernstiger letsel.

4 De Battle Als metaalsector willen we graag een stap verder gaan dan de hierboven beschreven maatregelen! Daarom zijn we op zoek naar innovatieve oplossingen die kunnen worden aangebracht op de draaibank en waarmee werknemers, die werkzaamheden aan de draaibank verrichten, niet dicht bij de draaiende delen van de machine en het product kunnen komen en zo gegrepen kunnen worden. Hoe voorkom je (levens) gevaarlijk contact met draaiende delen van een draaibank? De huidige technologische ontwikkelingen lijken mogelijkheden te bieden om met simpele aanpassingen aan oude machines toch te voldoen aan het gevraagde veiligheidsniveau van machines en bescherming van de metaalbewerkers. Jouw concept moet rekening houden met de volgende aspecten: werknemers die werkzaamheden aan de draaibank verrichten kunnen niet dicht bij de draaiende delen van de machine en het product komen en zo gegrepen worden; metaalbewerkers krijgen de mogelijkheid om visueel te checken of het draaiproces goed verloopt; het is betaalbaar, maximaal 1500,- per draaibank; het past elektrotechnisch op oude draaibanken. Jouw idee moet op de draaibank zijn aangebracht. Een haarnetje, strakke kleding, waarschuwingsborden en andere maatregelen die op de metaalbewerker of omgeving zijn aangebracht zijn voor ons geen oplossing. Wel mag jouw concept ook andere risico s verminderen of wegnemen, bijvoorbeeld rondvliegende spanen, losschietende werkstukken uit de klauwplaat of het ongewild gaan draaien van de klauwplaat. We zijn niet op zoek naar oplossingen die een nieuw groot risico introduceren of die grote problemen veroorzaken qua elektrotechnische besturing. De twee werkgeversverenigingen Koninklijke Metaalunie en Vereniging FME-CWM zoeken actief contact met de deelnemers voor de verdere ontwikkeling en uitvoering van de oplossing met aangesloten machinebouwers. Jouw Concept Houd bij het uitwerken van je concept rekening met de volgende voorwaarden: Je concept mag maximaal 5 A4 beslaan. Wanneer je dit aantal overschrijdt, zullen er punten in mindering worden gebracht; Je concept bestaat uit één bestand (Word / PDF); Het bestand is maximaal 10 MB groot. Grotere bestanden kunnen niet worden geüpload Houd er rekening mee dat je concept wordt uitgeprint. Dus gebruik geen zwarte achtergrond en voorkom dat onderdelen van je concept wegvallen bij het printen. Dit kun je voorkomen door je concept als PDF in te leveren; Eventuele afbeeldingen en/of visualisaties om je idee te verduidelijken zijn welkom (overigens niet verplicht) maar dienen in je concept verwerkt te worden; Het is niet toegestaan om persoonlijke gegevens zoals naam en studiegegevens in je concept te verwerken. Het concept wordt automatisch voorzien van een unieke code en een digitale tijdstempel. Concepten die wel persoonlijke gegevens bevatten kunnen, worden uitgesloten van het winnen van prijzengeld.

5 In je concept vragen wij je de volgende onderdelen uit te werken: Onderdeel 1: Omgevingsverkenning/kort onderzoek (max. 1 A4) Kijk eens naar andere branches en/of bedrijven die gebruik maken van technieken / veiligheidsmaatregelen die soortgelijke problemen oplossen. Onderdeel 2: Jouw Concept (max. 4 A4) Bedenk en beschrijf een innovatief concept waarmee (levens)gevaarlijk contact met bewegende delen van (de oudere conventionele) draaibank voorkomen wordt. Met jouw concept kunnen werknemers die werkzaamheden aan de draaibank verrichten niet dicht bij de draaiende delen van de machine en het product komen en zo gegrepen worden. Maar jouw concept kan ook andere risico s verminderen of wegnemen, zoals bijvoorbeeld rondvliegende spanen, losschietende werkstukken uit de klauwplaat of het ongewild gaan draaien van de klauwplaat. Bekijk de video ( voor een goede indruk van de gevaren die zich voordoen bij het bewerken van metaal met een draaibank. Beoordelingscriteria Wij beoordelen je concept op basis van de volgende criteria: Vernieuwend/innovatief Verwacht resultaat/haalbaarheid Professionaliteit Kostenaspect

6 Voorwaarden, spelregels en prijzengeld Je kunt uitsluitend via de website van Batte of Concepts aan deze 5xBeter Battle deelnemen. Dit doe je door je concept op de site van Battle of Concepts te uploaden. Om je concept te kunnen uploaden maak je eerst een Battle account aan. Je concept dient uiterlijk te zijn ontvangen. Met de inzending van het concept ga je ermee akkoord dat het juridisch eigendom van je concept overgaat naar de 5xBeter organisatie. Wanneer je hier niet mee akkoord gaat, is deelname aan deze Battle niet mogelijk. Je krijgt direct een bevestiging van Battle of Concepts als je concept succesvol is ontvangen. De Battle is exclusief voor studenten (HBO en WO t/m 30 jaar) en Young Professionals (afgestudeerd HBO en WO t/m 30 jaar). Je concept wordt anoniem doorgestuurd zodat kan worden uitgesloten dat de jury bepaalde deelnemers zou kunnen voortrekken. Het is niet toegestaan om persoonlijke gegevens zoals naam en studiegegevens in je concept te verwerken. Je concept wordt automatisch voorzien van een unieke code en een digitale tijdstempel. Concepten die wel over persoonlijke gegevens beschikken kunnen worden uitgesloten voor het winnen van prijzengeld. Het prijzengeld is in totaal 5.000,- en wordt verdeeld volgens de standaardverdeelsleutel: - 1e prijs 1.500,- - 2e prijs 750,- - 3e prijs 350,- - nrs. 4 t/m 10 prijs 200,- - nrs. 11 t/m 20 prijs 100,- Er kan niet over de uitslag van deze Battle worden gecorrespondeerd. Deelnemers kunnen ook in groepjes meedoen. Er is een hoofddeelnemer aan wie het prijzengeld wordt uitgekeerd. De punten worden gelijkmatig verdeeld over de groepsleden. Alle groepsleden dienen zich in te schrijven i.v.m. uitnodigingen voor een eventuele prijsuitreiking/brainstormsessie. Medewerkers van de 5xBeter organisatie zijn uitgesloten van deelname. De uitslag van de Battle zal uiterlijk vier weken na de uiterste inzenddatum bekend worden gemaakt. Het prijzengeld zal uiterlijk twee weken na de bekendmaking van de uitslag aan de winnaars worden uitgekeerd.