Overzicht. ! Wetenschapsfilosofie = kritische reflectie over wetenschap. ! Inzicht in welke soorten onderwerpen wetenschapsfilosofen behandelen.
|
|
- Fedde Bogaert
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 Overzicht! Wetenschapsfilosofie = kritische reflectie over wetenschap.! Inzicht in welke soorten onderwerpen wetenschapsfilosofen behandelen.! Tegelijkertijd: andere voordrachten in de reeks situeren binnen de wetenschapsfilosofie.! Evoluties in de wetenschapsfilosofie (doorheen de 20 ste eeuw).! Wat mag je van wetenschapsfilosofen verwachten?! Belang van wetenschapsfilosofie (voor wetenschappers en voor anderen).
2 2 Onderwerpen (1)! Algemene vs. speciale wetenschapsfilosofie.! Binnen de algemene wetenschapsfilosofie: (1) Vragen/problemen over wetenschap op zich. (2) Vragen/problemen rond wetenschap en haar relatie tot de maatschappij. (3) Vragen over de relatie tussen wetenschap en andere kennisvormen.
3 3 Onderwerpen (2)! Vragen/problemen over wetenschap op zich: (1) Onder welke voorwaarden moet ik een wetenschappelijke theorie aanvaarden/verwerpen (Popper, Lakatos, Laudan). DAGMAR PROVIJN (18/3) (2) Wat is een goede wetenschappelijke verklaring? (3) Hoe komen wetenschappelijke theorieën (en meer algemeen: wetenschappelijke ontdekkingen) tot stand? JOKE MEHEUS (11/3) (4) Welke sociale processen waarborgen dat wetenschappelijke resultaten betrouwbaar zijn? (5) Redeneervormen in de wetenschappen: deductie, inductie, abductie,... PETER VERDÉE (29/4) (6)...
4 4 Onderwerpen (3)! Vragen/problemen over wetenschap en haar relatie tot de maatschappij. (1) Moet wetenschappelijke kennis praktisch nuttig zijn? (Dewey vs. Peirce) (2) Zijn er onderwerpen waarover geen onderzoek mag gebeuren? Zijn er projecten waar wetenschappers niet aan mogen meedoen? (3) Wie beslist? Alleen wetenschappers? Of ook andere mensen? (4) Kan (sociale) wetenschap waardevrij zijn? (5)... JEROEN VAN BOUWEL (6/5)
5 5 Onderwerpen (4)! Vragen over de relatie tussen wetenschap en andere kennisvormen. (1) Wetenschap vs. technologie. MAARTEN VAN DYCK (1/4) (2) Wetenschap vs. metafysica. (3) Wetenschap vs. pseudo-wetenschap (verschillende vormen). JEAN PAUL VAN BENDEGEM (13/5) (4) Wetenschap vs. religie. (5) Wetenschap hier en nu vs. wetenschap vroeger en in andere culturen.
6 6 Onderwerpen (5)! Speciale wetenschapsfilosofie: kan gaan over elk methodologisch of kennistheoretisch probleem waar een substantiële groep van wetenschappers uit de betrokken discipline mee worstelt.! Twee soorten (minstens): discipline-specifieke varianten van algemene wetenschapsfilosofische problemen; discipline-specifieke problemen.! Filosofie van de biomedische wetenschappen: (1a) Roken veroorzaakt longkanker. (1b) Algemeen probleem: wat is de beste vorm van evidentie? (1c) Specifiek probleem: wat met extrapolatie van dieren naar mensen? (2) Ziekte-concepten. (3)... LEEN DE VREESE (22/4)
7 7 Onderwerpen (6)! Filosofie van de sociale wetenschappen: (1a) Verhoging van het wettelijk minimumloon leidt tot meer werklozen. (1b) Algemeen probleem: wat is de beste vorm van evidentie? (1c) Specifiek probleem: wat met simulaties? (2) Structurele verklaringen of micro-verklaringen?! Filosofie van de wiskunde: (1) Onzekerheid in de wiskunde DIDERIK BATENS (25/3) (2) Wat voor soort kennis is wiskunde?! Filosofie van de geschiedenis: (1) Wat als? (oorzaak-gevolg-relatie tussen eenmalige gebeurtenissen).
8 8 Evoluties! 19 de /20 ste eeuw: Mach (1883),Die Mechanik in Ihrer Entwicklung Historisch- Kritisch Dargestellt; Duhem (1906), La théorie physique: son objet, sa structure.! Popper en de Wiener Kreis: algemeen, maar fysica als paradigmatisch voorbeeld.! Focus op demarcatie (wetenschap vs. metafysica) en theoriekeuze.! Tweede helft van de 20 ste eeuw: (1) Meer thema s (ontdekking, verklaring, pseudo-wetenschap, wetenschap & maatschappij). (2) Speciale wetenschapsfilosofie. (3) Gevolg: grotere relevantie.
9 9 Soorten van output! Verhelderen van verwarde debatten onder wetenschappers.! Middel-doel-redeneringen: geboden, verboden, aanbevelingen,... formuleren (gegeven bepaalde doelstellingen).! Ook het omgekeerde kan (o.a. hypes).! Vergelijkende analyse (met beoordeling).! Correctie van het beeld dat mensen (wetenschappers en anderen) hebben over wetenschap.
10 10 Belang (1)! Voor wetenschappers: (1) problemen in eigen discipline. (2) belang van nieuwe ontwikkelingen inschatten. (3) wat kan wetenschap wel en niet bereiken?! Voor beleidsmakers: (1) Dewey: sociale intelligentie (ontstaat wanneer het sociaal beleid bepaald wordt door onderzoek). (2) Wetenschappelijke resultaten correct inschatten.
11 11 Belang (2)! Voor iedereen: een verantwoorde positie innemen in verband met o.a. (1) holocaust-ontkenning. (2) creationisme. (3) alternatieve geneeskunde. (4) schadelijkheid van bepaalde stoffen. (5) buitenaardse wezens. (6) reïncarnatie. (7) massa s berichten over wetenschappelijke resultaten die je elke dag in de krant vindt. (8) enquêtes en hun betrouwbaarheid. (9) psychotherapie. (10)...! Algemeen: het kaf van het koren kunnen scheiden, en de juiste consequenties verbinden aan het koren.
1. Waarom dit boek? 8
Inleiding 1. Waarom dit boek? 8 2. Overzicht van dit boek 9 2.1 Algemene versus speciale wetenschapsfilosofie 9 2.2 Het doel van wetenschap 10 2.3 Correlaties en causaliteit 10 2.4 Wetten en theorieën
Nadere informatieProeftentamen 2010-2011 deel Wetenschapsfilosofie. 20102011proef_deel_Wetenschapsfilosofie.pdf
Proeftentamen 2010-2011 deel Wetenschapsfilosofie 20102011proef_deel_Wetenschapsfilosofie.pdf Tilburg University Sociale Filosofie en Wetenschapsfilosofie Proeftentamen Sociale Filosofie en wetenschapsfilosofie
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieHandleiding bij Wondere wetenschap
18 Handleiding bij Wondere wetenschap Handleiding bij Wondere wetenschap les 1 De kracht en de grenzen van het wetenschappelijk denken 1 De leerlingen kunnen in hun eigen woorden de betekenis uitleggen
Nadere informatieBig Ideas Great STEM. Katrien Strubbe
+ Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo II
Opgave 2 Over wetenschap en religie: zij die uit de hemel kwamen 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom wetenschappelijke kennis niet als probleemloze bron van vooruitgang kan worden beschouwd: wetenschap
Nadere informatieBachelorproef suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie (CLW)
Bachelorproef suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie (CLW) VERSIE 02/10/2015 Website: http://logica.ugent.be/centrum/ Dit zijn meer gerichte voorstellen. Voor de bredere onderzoeksinteressen
Nadere informatieWetenschaps- filosofie. Wolter Kaper AMSTEL-instituut
Wetenschaps- filosofie Wolter Kaper AMSTEL-instituut Wetenschap en methode Vandaag: Wetenschapsfilosofie Wat is wetenschap? Hoe wordt vooruitgang geboekt? Zoeken naar waarheid? Bestaat er een tijdloze
Nadere informatieWELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG?
WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG? Sommige mensen zijn goed in talen, andere mensen zijn goed in wiskunde. Waar ben jij goed in? Welke vakken doe jij graag? Wat moet je doen? Werk samen in groep. 1. Maak de woordenschatoefeningen
Nadere informatieFilosofie van de wiskundige praktijk (naturalisme) Bart Van Kerkhove
Filosofie van de wiskundige praktijk (naturalisme) Bart Van Kerkhove Agenda Wat na de grondslagencrisis? Aandacht voor praktijk Epistemologisch naturalisme (2e h 20e eeuw) - W.V.O. Quine - Thomas Kuhn
Nadere informatie6,1. Samenvatting door J woorden 7 juni keer beoordeeld. Filosofie. Filosofie hoofdstuk 4 wetenschapsfilosofie:
Samenvatting door J. 2128 woorden 7 juni 2016 6,1 6 keer beoordeeld Vak Filosofie Filosofie hoofdstuk 4 wetenschapsfilosofie: Wetenschap is descriptief en normatief. Descriptief: beschrijvend zonder waarde.
Nadere informatieOpleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum
Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het
Nadere informatieEindexamen Filosofie vwo II
3 Antwoordmodel Opgave 1 De empirische werkelijkheid 1 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een goede uitleg van wat het verificatie- en het confirmatieprincipe inhouden 2 een goede uitleg dat
Nadere informatie20-2-2009. Debat: het realisme vs. anti-realisme debat
Grondslagen van de Psychologie college 7 wetenschapsfilosofie 26-02-2009 het debat recapitulatie Start kennisleer: rationalisme vs. empirisme; Vanaf log.pos.: wetenschapsfilosofie: wat is wetenschap; Poging
Nadere informatieDocument A2 De NVO eis voor de niet-klinische basisregistratie met de genummerde eindtermen en ingevuld per cursus per 2012-2013.
Document A2 De NVO eis voor de niet-klinische basisregistratie met de genummerde eindtermen en ingevuld per cursus per 2012-2013. Universiteit: Universiteit Utrecht, Master Maatschappelijke Opvoedings
Nadere informatieGeologica. Logisch Empirisme, Popper en Kuhn. Opzet van dit college. Rationalisme. Wat is kennis? Wetenschappelijke Revolutie.
Geologica Logisch Empirisme, Popper en Kuhn Gastcollege Kai Eigner Vrije Universiteit Amsterdam Opzet van dit college Wat is kennis Deductie en inductie Logisch empirisme Popper Kuhn Wat is kennis? Hoe
Nadere informatieslides2.pdf 2 nov 2001 1
Opbouw Inleiding Algemeen 2 Wetenschap Informatica Studeren Wetenschap en Techniek Informatica als wetenschap Informatica studie Wetenschappelijke aanpak Organisatie Universiteit Instituut Piet van Oostrum
Nadere informatieRationaliteit binnen en buiten wetenschap: verantwoording op mensenmaat
1 [1 1 48] Rationaliteit binnen en buiten wetenschap: verantwoording op mensenmaat Dagmar Provijn Dagmar.Provijn@UGent.be Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie, Universiteit Gent Gent 18 maart 2009
Nadere informatieWoord vooraf Opbouw van deze studie
Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van
Nadere informatieEDUGO campus De Brug
LAGER ONDERWIJS 3 de graad STEM in de lessen Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Labo s & workshops Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus
Nadere informatieHoorcollege 1: Onderzoeksmethoden 06-01-13!!
Hoorcollege 1: Onderzoeksmethoden 06-01-13 Stof hoorcollege Hennie Boeije, Harm t Hart, Joop Hox (2009). Onderzoeksmethoden, Boom onderwijs, achtste geheel herziene druk, ISBN 978-90-473-0111-0. Hoofdstuk
Nadere informatieOpleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences
Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het
Nadere informatieSamenvatting NaSk 1, 2 en 3
Samenvatting NaSk 1, 2 en 3 Samenvatting door een scholier 586 woorden 28 september 2016 2,9 3 keer beoordeeld Vak NaSk Overal is Nask 1.1 Zonder Nask -> andere wereld Natuurkunde en Scheikunde Natuurkunde:
Nadere informatieEindexamen Filosofie vwo 2001 - I
Eindexamen Filosofie vwo 00 - I 3 Antwoordmodel Opgave Het ontstaan van leven Een juist antwoord bevat de volgende elementen: een goede uitleg van wat inductie is; een goede uitleg van het inductieprobleem
Nadere informatieWetenschapsethiek. Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007
Wetenschapsethiek Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007 1 Overzicht 1. Enkele discussies in de 20 e eeuw 2. Wat is ethiek?
Nadere informatieFILOSOFIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
FILOSOFIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieMethoden Week 1, 2, 4. College 2. Eerst: stukje wetenschapsfilosofie. Empirisch-analytisch onderzoek. Onderzoeksbenaderingen (wetenschapsparadigma s)
College 2 Wetenschappelijke Onderzoeksmethoden 2009-2010 Methoden Week 1, 2, 4 Methoden Onderzoek en onderzoeksplan Onderzoeksbenaderingen Theorieën en Operationaliseren Rapporteren/communiceren 1 2 Eerst:
Nadere informatieNota. Generieke leerresultaten van FIIW. 1 Genese van het document
GROEP WETENSCHAP & TECHNOLOGIE FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN W. DE CROYLAAN 6 BUS 2000 3001 HEVERLEE, BELGIË HEVERLEE 30 juli 2013 Nota Generieke leerresultaten van FIIW 1 Genese van het
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 21 juni uur
Filosofie (oude stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 21 juni 10.00 13.00 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 42 punten te behalen; het examen bestaat uit 11
Nadere informatieEindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis
Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis Afgestudeerden van de opleiding hebben de onderstaande eindkwalificaties bereikt: I. Kennis Basiskennis en inzicht: 1. kennis van en inzicht in het
Nadere informatieIngenieur in de huidige maatschappij Karen Maex Vicerector Exacte Wetenschappen
Ingenieur in de huidige maatschappij Karen Maex Vicerector Exacte Wetenschappen Inleiding - Studentenaantallen - Slaagkansen - Vrouwelijke/mannelijke studenten - In Vlaanderen en internationaal - Eerste
Nadere informatieOORZAAK EN GEVOLG IN DE GENEESKUNDE
OORZAAK EN GEVOLG IN DE GENEESKUNDE OBJECTIEVE FEITEN OF BRUIKBARE FICTIE? Leen De Vreese leen.devreese@ugent.be Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie Inleiding Belang van oorzaak en gevolg: Behandeling
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 21 juni uur
Filosofie (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 21 juni 10.00 13.00 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 45 punten te behalen; het examen bestaat uit 12
Nadere informatielessentabel Eerste graad
lessentabel In de 1e graad volg je een basispakket en een keuzepakket. Het basispakket is voor iedereen hetzelfde. Voor het keuzepakket kan je kiezen uit drie mogelijkheden: Pakket M extra tijd voor Frans,
Nadere informatieLOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010
LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010 Doelstellingen LECOFISH Verzamelen van nieuwe en additionele visserij informatie met als doel de kenniskloof
Nadere informatieVragenderwijs: het spel van water en zand in rivieren en delta s
Faculty of Geosciences River and delta morphodynamics Vragenderwijs: het spel van water en zand in rivieren en delta s Prof. dr. Maarten G. Kleinhans Luctor et submergo? miljoenen mensen overstroomd Hinkel
Nadere informatieMethodologie voor de sociale wetenschappen. Voorwoord. Deel 1 Algemeen: basisbegrippen 1. H1 Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?
Methodologie voor de sociale wetenschappen Voorwoord XI Deel 1 Algemeen: basisbegrippen 1 H1 Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek? 3 1.1. Inleiding 4 1.2. Enkele voorbeelden 6 1.2.1. De opwarming van
Nadere informatieASO - studierichtingen in VIA-TIENEN
ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.
Nadere informatieGOED ALS NIEUW WETENSCHAPSFILOSOFIE LEERLINGENHANDLEIDING
ZO GOED ALS NIEUW WETENSCHAPSFILOSOFIE LES WETENSCHAPSFILOSFIE Bijna elke dag zie je op TV en internet wel nieuws over wetenschappelijke onderwerpen, van sterrenkunde tot gedragsbiologie, van psychologie
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieOntwerponderzoek. Inleiding. Overzicht van het vakgebied. ir.arch. Isabelle M.M.J. Reymen 1
Reymen, I.M.M.J., "Ontwerponderzoek, in Hoofdstuk 6: Ontwerponderwijs- en onderzoek, in Vernieuwing in productontwikkeling, Strategie voor de toekomst, A.Korbijn. Stichting Toekomstbeeld der Techniek,
Nadere informatieFilosofie voor de Wetenschappen
Date 15-10-2013 1 Filosofie voor de Wetenschappen Presentatie voor de Honours-studenten van de Rijksuniversiteit Gent Jan-Willem Romeijn Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen Date 15-10-2013
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een
Nadere informatieSTUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS
STUDIEPROGRAMMA S VAN HET HOGER ONDERWIJS Je krijgt het studieprogramma van een opleiding (=studie) aan een universiteit en aan een hogeschool. In de tabellen zie je alle opleidingsonderdelen (= vakken,
Nadere informatieCompetentie-invullingsmatrix
Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke
Nadere informatieRendement Kennis voor Beleid. Hans Peter Benschop Den Haag, 22 juni 2017
Rendement Kennis voor Beleid Hans Peter Benschop Den Haag, 22 juni 2017 Hoger rendement kennis voor beleid? Normale aanbevelingen - Meer onderzoek naar de effecten van beleid - Eisen aan de beleidsontwikkeling
Nadere informatieInstumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs. 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene
Instumenten voor procesevaluatie in geïntegreerd STEMonderwijs 8 februari 2017 Leen Goovaerts, Mieke De Cock, Wim Dehaene Het project STEM@school STEM@school Professional Learning Communities Kenmerken
Nadere informatieAdviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP
Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie!! " # "# $ -. #, '& ( )*(+ % & /%01 0.%2
Nadere informatieSTEM omvat alle vakken, opleidingen en projecten waarin wetenschappen, wiskunde en technologie sterk aanwezig zijn.
Waarom STEM? STEM omvat alle vakken, opleidingen en projecten waarin wetenschappen, wiskunde en technologie sterk aanwezig zijn. Alle technologie die vandaag de maatschappij beheerst is bedacht, ontworpen
Nadere informatieRekenen en wiskunde in het ziekenhuis
Rekenen en wiskunde in het ziekenhuis Verhoudingen, procenten en exponentiële functies bij geneesmiddelen Dag van de wiskunde, Kortrijk, 17/11/18 Kennismaking 2 Wie ben ik? verantwoordelijke voor de Specifieke
Nadere informatieDLR Domeinspecifieke Leerresultaten (DLR) van de Master in Industriële Wetenschappen: Elektronica ICT
KULeuven Opleidingen : Master in Industriële Wetenschappen: Elektronica ICT Master in Industrial Sciences: Electronic Engineering DLR Domeinspecifieke Leerresultaten (DLR) van de Master in Industriële
Nadere informatieKEUZEVAKKEN. 3 de GRAAD ASO DUITS
In heel wat studierichtingen vult je je studiekeuze aan met een keuzevak. Tijdens deze twee wekelijkse lestijden verken je andere wetenschappelijke disciplines. Deze keuzevakken vormen een waardevolle
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO. Filosofie (oude stijl) Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Tijdvak 2. 200029 CV38 Begin
Filosofie (oude stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs 0 0 Tijdvak 0009 CV38 Begin 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming
Nadere informatieLESPLANNEN GS-HOLOCAUST
LESPLANNEN GS-HOLOCAUST 1. ophalen kennis Jodenvervolging / Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog / pers in oorlogstijd 2. ophalen kennis argumenteren Les in reeks (nr): 1 Vooraf: uitdelen leerlingen
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Inleiding 5
Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 2. Een liberale visie op gezondheidszorg 11 2.1 Het individu als ultieme waarde 11 2.2 Gezondheidszorg in een liberale rechtsstaat 14 2.3 Kortom: een liberale visie op gezondheidszorg
Nadere informatieWISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN
WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,
Nadere informatieOpleidingsspecifieke deel OER, BA Wijsbegeerte. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum
Opleidingsspecifieke deel OER, 2011-2012 Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het daarbij vermelde niveau:
Nadere informatieDe estafette: Klimaatverandering
De estafette: Klimaatverandering door Sander Voerman WP nr. 4/2011 Afgelopen jaar is in Nederland de aandacht voor het probleem van de klimaatverandering volstrekt verstomd. Internationaal vormt ons land
Nadere informatien filosofie n wetenschapsfilosofie n soorten wetenschap n filosofie van de informatica n inhoud college n werkwijze college
Filosofie van de Informatica FILOSOFIE VAN DE INFORMATICA Prof. Dr. John-Jules Meyer Dr. R. Starmans Dr. J. Broersen n n wetenschaps n soorten wetenschap n van de informatica n inhoud college n werkwijze
Nadere informatieSamen leren Samen spelen Met elkaar en van elkaar leren
Samen leren Samen spelen Met elkaar en van elkaar leren Blazersklas: Alternatief voor muziekonderwijs Samen leren spelen is met elkaar leren en van elkaar leren Spelenderwijs leren Goed voor sociale en
Nadere informatieStudieaanbod eerste jaar Heilig Graf
Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieLeren Filosoferen. Tweede avond
Leren Filosoferen Tweede avond Website Alle presentaties zijn te vinden op mijn website: www.wijsgeer.nl Daar vind je ook mededelingen over de cursussen. Hou het in de gaten! Vragen n.a.v. vorige keer
Nadere informatieNaam student. Examennummer. Handtekening
Business Administration / Bedrijfskunde Naam student Examennummer : : Handtekening : Schriftelijk Tentamen Algemeen Vak: Wetenschapsleer Groep: 1 Vakcode: BKB0016 Soort tentamen Gesloten boek (open of
Nadere informatieFILOSOFIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
FILOSOFIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.3 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatiePositionering technologische profielen. Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
Positionering technologische profielen Johan Baeten Campusvoorzitter KU Leuven Diepenbeek Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Situering v/d industrieel ingenieur Doen Theorie Academische opleiding
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een
Nadere informatieWijsbegeerte? Een probleemstelling 11/02
Wijsbegeerte? Een probleemstelling 11/02 Karel Vinck, oud-topman van Bekaert, Umicore en de NMBS, lid van de inrichtende overheid van de K.U. Leuven Dirk Wouters, oud-topman van Alcatel, Siemens, nu gedelegeerd
Nadere informatiePersoonlijk groeiboek. Versie 1
Persoonlijk groeiboek Versie 1 Peter Stinckens 2015, alle rechten voorbehouden ISBN: 9789402142365 Titel: Persoonlijk groeiboek Uitgegeven door: House Of Imagination bvba, strijdersstraat 42 Boutersem
Nadere informatieINLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13
INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan
Nadere informatiex x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Nadere informatieCorrelatie: Kerndoelen W T - Curriculum Noord-Amerika - Mad Science Nederland. Amerikaans Curriculum. Wetenschappelijk onderzoek doen
GROEP 1 + 2 onderzoek is een set van samenhangende processen gebruikt om vragen te stellen over de natuurlijke wereld en het onderzoeken naar verschijnselen. alle lessen aan techniek werken Sommige zaken
Nadere informatieFilosofie van de Informatica
Filosofie van de Informatica College 4, 5 en 6 Filosofie van de empirische wetenschappen 2006-2007 dr. R.J.C.M. Starmans Programma college 5 Inleiding en terugkoppeling college 4 Voortzetting historische
Nadere informatieWIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde.
WIE? WAT? WAAROM? HUMANE wetenschappen Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. HUM WET IS HET IETS VOOR MIJ? HUMANE WETENSCHAPPEN VISIE Van leerlingen Humane wetenschappen
Nadere informatiePublieksforum: 30 burgers in dialoog over genetische tests
Z I T H E T I N MIJN GENEN? Publieksforum: 30 burgers in dialoog over genetische tests BELGIË 2003 Wetenschap en samenleving dagen elkaar uit Citaten uit het colloquium Testen van mensen, georganiseerd
Nadere informatieINFORMATIEFICHE VERKORTE EDUCATIEVE MASTEROPLEIDING in de WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE
INFORMATIEFICHE VERKORTE EDUCATIEVE MASTEROPLEIDING in de WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Toelatingsvoorwaarden Rechtstreeks toegankelijk: Alle masteropleidingen uit de volgende studiegebieden geven toegang
Nadere informatieBEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT VROEGER EN NU OPDRACHTENFICHE
BEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT VROEGER EN NU OPDRACHTENFICHE Opdracht 1: Overzicht van bewaartechnieken In het verleden werden drie belangrijke factoren verantwoordelijk geacht voor het bederven van voedingsmiddelen.
Nadere informatieDenken als een jurist. Jan Struiksma
Denken als een jurist Jan Struiksma VU-alumni 2013 Welke jurist? Advocaat Notaris Bedrijfsjurist Rechter Docent Onderzoeker Student Privaatrecht Strafrecht Staatsrecht Bestuursrecht Denken en rechtsvinding
Nadere informatieOpleidingsspecifieke deel OER, BA Wijsbegeerte. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum
Opleidingsspecifieke deel OER, 2013-2014 Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op maximaal vier van de volgende vakken op VWO-niveau:
Nadere informatieOpleidingsspecifieke deel OER, BA Wijsbegeerte. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum
Opleidingsspecifieke deel OER, 2012-2013 Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op maximaal vier van de volgende vakken op VWO-niveau:
Nadere informatieBeoordeling van het PWS
Weging tussen de drie fasen: 25% projectvoorstel, 50% eindverslag, 25% presentatie (indien de presentatie het belangrijkste onderdeel is (toneelstuk, balletuitvoering, muziekuitvoering), dan telt de presentatie
Nadere informatieVerrassing! De waarde van riskante voorspellingen. Presentatie voor de Nederlandse Vereniging voor Wetenschapsfilosofie
Datum 15.06.2012 Verrassing! De waarde van riskante voorspellingen Presentatie voor de Nederlandse Vereniging voor Wetenschapsfilosofie Jan-Willem Romeijn Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen
Nadere informatieDE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS
Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:
Nadere informatieOverzicht van benaderingen FILOSOFIE VAN DE EMPIRISCHE WETENSCHAPPEN. Logisch positivisme. Het logisch positivisme. Zinvolle uitspraken
Overzicht van benaderingen FILOSOFIE VAN DE EMPIRISCHE WETENSCHAPPEN n het logisch positivisme (Weiner Kreis) n het standaardbeeld: de empirisch-analytische methode n de kritisch-rationalistische methode
Nadere informatieWISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN. De leerlingen ontwikkelen (binnen het gekende wiskundig instrumentarium) Derde graad kso/tso. Tweede graad kso/tso
WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3(a-bschriftelijk) eenvoudige 2 het begrijpen (lezen) van figuren, tekeningen,
Nadere informatieANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME DE BIBLIOTHEEK: AANBOD VAN WETENSCHAPPELIJKE INFORMATIE
ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME DE BIBLIOTHEEK: AANBOD VAN WETENSCHAPPELIJKE INFORMATIE DE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK BESTAAT UIT : De Centrale Bibliotheek : Universiteitscomplex gebouw I, Leysweg
Nadere informatieInhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO
Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf
Nadere informatiea) (1p)Normale wetenschap, de activiteit waarmee de meeste wetenschappers onvermijdelijk hun meeste tijd aan besteden, is gebaseerd op de aanname dat
Proefwerk Wetenschapsfilosofie Duur 50 minuten Dit proefwerk telt zes opgaven. Je kunt 19 punten verdienen. Heel veel succes! Opgave 1 (dyslectici overslaan) Wie schreef? (filosofen kunnen meer dan eens
Nadere informatieBijlagen bacheloropleidingen Wiskunde en Technische Wiskunde
Bijlagen bacheloropleidingen Wiskunde en Technische Wiskunde 2010-2011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) 1. Kennis De afgestudeerde bachelor 1.1 beheerst de basisbegrippen, theorieën,
Nadere informatieWorkshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux)
STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM Techniekacademie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie:
Nadere informatieTweede jaar van de eerste graad
Tweede jaar van de eerste graad Na één jaar secundair onderwijs heeft de leerling al iets meer de kans gehad zich een beeld te vormen van de aanpak en de vakken in het secundair onderwijs. De overstap
Nadere informatieWetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele
Wetenschapscommunicatie en/of democratisch debat? Pieter Maeseele Wie ben ik? Communicatiewetenschappen UA Media, Wetenschap & Democratie Media & Democratie - Evalueren van mate waarin media bijdragen
Nadere informatiePROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES
PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied
Nadere informatieBasiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie
RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl10 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Cultuur AO BE 027 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Nadere informatieZelfstudiefiches M&T: Deel 1 (H1-3)
Zelfstudiefiches M&T: Deel 1 (H1-3) Lees eerst het document Toelichting fiches Hoofdstuk 1 1. Noteer/markeer de vier doelstellingen van dit boek De verschillende doelstellingen zeggen niet alleen iets
Nadere informatieStudieaanbod. tweede graad. Studiekeuze voor het schooljaar KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora
Studieaanbod tweede graad Studiekeuze voor het schooljaar 2014-2015 KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora adres Zuidstraat 27 8800 Roeselare telefoon 051 26 47 26 fax 051 26 47 27 webadres www.kleinseminarie.be
Nadere informatieStudieaanbod. 3de graad. in het schooljaar 2014-2015. KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora
Studieaanbod 3de graad in het schooljaar 2014-2015 KLEIN SEMINARIE Klassieke & moderne humaniora adres Zuidstraat 27 8800 Roeselare telefoon 051 26 47 26 fax 051 26 47 27 webadres www.kleinseminarie.be
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatieR E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R
R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R 1 R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E
Nadere informatie