OVERZICHT. Architectuur en Tijd OVERZICHT. H01S6a ARCHITECTUURGESCHIEDENIS. MIDDELEEUWEN, RENAISSANCE EN BAROK

Transcriptie

1 Dit vak behelst een verkenning van de architectuur van de Westerse wereld tot het begin van de Nieuwste Tijd. Traditioneel heeft men het (in chronologische volgorde) over de stijlfenomenen Karolingische, romaanse, gotische, Renaissance-, barokke en classicistische architectuur ( ). Per stijlfenomeen wordt elke overzichtsmodule gevolgd door een meer diepgravende analyse van een bepaald thema verbonden aan de bewuste periode. Hiermee worden verschillende probleemstellingen uit de architectuurgeschiedenis geïllustreerd. Handboek: David WATKIN, De Westerse architectuur. Een geschiedenis, Roeselare, Roularta Books, 2001 ISBN EINDTERMEN Leren 'lezen' van architectuur uit het verleden. Verwerven van basiskennis over de architectuur van West-Europa van de late Oudheid tot de Industriële Revolutie, haar oorsprong en ontwikkeling. Verwerven van de basiswoordenschat der architectuurgeschiedenis. module I: Karolingische architectuur en haar erfenis tot het jaar 1000 WEST-EUROPESE ARCHITECTUUR Teksten met bijkomende uitleg online op Toledo: WATKIN volstaat hier niet. 1

2 module II: romaanse architectuur module III: gotische architectuur in Frankrijk WEST-EUROPESE ARCHITECTUUR probleemstelling: wat gebeurt er buiten het ontstaanscentrum van een stijl? gevalstudie I: Brabantse hooggotiek Centrum en Periferie Gotiek in Brabant GEVALSTUDIES Tekst online Beknopt repertorium Brabantse bouwmeesters (auteur: Pieter Martens) Raymond Lemaire, "De Brabantse gotiek", in R. Lemaire e.a., Gids voor de kunst in België, Utrecht, 1963, p K. De Jonge, P. Geleyns en M. Hörsch, Gotiek in het hertogdom Brabant, Leuven: Uitgeverij Peeters, ISBN Th. Coomans, Entre France et Empire: l architecture dans le duché de Brabant au temps de Jeanne de Brabant et Wenceslas de Luxembourg ( ), Revue de l art nr. 166 (2009), 4 e trim., p Centrum en Periferie Gotiek in Brabant module IV: Renaissance-architectuur in Italië WEST-EUROPESE ARCHITECTUUR probleemstelling: wat gebeurt er buiten het ontstaanscentrum van een stijl? Is het centrum beter dan de periferie, wie is origineel en wie imiteert? 2

3 HET MODERNE DENKEN OVER DE ARCHITECTUUR Handboek: Bernd EVERS, Christof THOENES, ed., Théorie de l'architecture de la Renaissance à nos jours, Keulen, Taschen, ISBN Men kan ook de Engelse uitgave van dit boek gebruiken: B. Evers, Ch. Thoenes, ed., Architectural Theory from the Renaissance to the Present, Keulen, Taschen, ISBN X Een verkorte uitgave is op de markt sinds Deze kan ook gebruikt worden. OPEN BOEK EXAMEN Mag op het examen gebruikt worden HET MODERNE DENKEN OVER DE ARCHITECTUUR Bijzondere thema s I HET MODERNE DENKEN OVER DE ARCHITECTUUR Nota nemen in de les! Thema s I Overzichtsvraag (kan ook uit WATKIN komen) KOEPELS EN GEWELVEN UIT RENAISSANCE EN BAROK II Photo Paper 1 over Denken over architectuur : op te lossen aan de hand van Thoenes & Evers (OPEN BOEK) 2 over één der gevalstudies of het thema Koepels : (eventueel) identificeren + situeren in onmiddellijke en bredere context SAMENVATTING EXAMEN Bijzondere thema s II 3

4 Wat zegt Watkin over de Romeinse aspecten van de Karolingische renaissance? Welke rol kent Watkin toe aan de kathedraal van Durham in de ontwikkeling van de Europese architectuur? De Florentijnen interpreteerden hun Baptisterium in de 16de eeuw als een antieke tempel. Ze hadden niet helemaal ongelijk. Bespreek. Waar situeert Watkin de rayonnant (geografisch en sociaal)? Waar legt Watkin de oorsprong van de Spaanse gotiek? Alberti spelt ook volgens Watkin een belangrijke rol in de in de totstandkoming van de vroegmoderne architectuur in Europa. Welke aspecten benadrukt Watkin in het algemeen? Welke rol geeft Watkin aan Michelangelo in de ontwikkeling van de vroegmoderne architectuur in Europa? Hoe stelt Watkin Bernini en Borromini tegenover elkaar? Kies zelf een voorbeeld uit het werk van elke architect en vergelijk dit (grafisch). Zegt Watkin iets over het verband tussen de barok en de gotiek? (Hier zijn verschillende antwoorden mogelijk.) In welke zin is de bouwkunst in de Franse 17de eeuw koninklijk? De architectuurwereld in Zuid-Duitsland en Bohemen wordt op het einde van de 17de en 18de eeuw gedomineerd door familieverbanden. Watkin geeft verschillende voorbeelden. Kies er één. Wat zijn geografisch de zwaartepunten van de rococo als we Watkin lezen? Welke bronnen geeft Watkin voor Wrens architectuur? Borromini en Engeland ca. 1700: een paradox? Wat zegt Watkin hierover? Palladianisme, neo-palladianisme: voor Watkin een dominant Engels fenomeen. Situeer en bespreek. EXAMEN THEMA S UIT DE ARCHITECTUUR- GESCHIEDENIS Thema s Brussel, Sint-Goedele, kooromgang, ca aangevat Eerste koorpartij in Brabant volgens het Franse kathedraalmodel met kooromgang en straalkapellen Details vensters en loopgang voor de vensters wijzen om invloed vanuit Reims Gotiek uit de periferie Dôme des Invalides, door Jules Hardouin Mansart, ca Drievoudige koepelstructuur met binnenkoepel met oculus, tussenkoepel met gewelfschildering en indirecte verlichting (2de rij ramen in tamboer) en buitenkoepel in hout-op-lood Volledig op theatraal effect gericht: barokkoepel 4

5 Vitruviusuitgave door Cesare Cesariano, Como, 1521 Reconstructie van een zgn. antieke tempel = moderne uitvinding van Cesariano Kort citeren van de relevante gegevens uit het handboek van Thoenes en Evers Past in de hernieuwde interesse van de Renaissance voor de Oudheid en voor Vitruvius in het bijzonder. 5