Hoe kookvaardig is Nederland?

Transcriptie

1 Hoe kookvaardig is Nederland? GfK GfK 20424, maart 24, Februari 2016 Voedingscentrum: 2016, Marcel kookvaardigheden Temminghoff, Gerben van Helden 1

2 Inhoudsopgave Samenvatting Pagina 5 1. Kookgedrag Pagina Kookvaardigheden Pagina Recepten & inspiratie Pagina Kookattitude Pagina 34 2

3 Achtergrond, aanleiding en centrale vraagstelling onderzoek Achtergrond Het beheersen van een aantal kookvaardigheden speelt een rol bij het gezond, gevarieerd, verantwoord en veilig samenstellen van de maaltijd. Kunnen koken is derhalve belangrijk om in brede zin gezond te kunnen eten. Aanleiding Het Voedingscentrum heeft het initiatief genomen om een consumentenonderzoek uit te voeren met betrekking tot het onderwerp Kookvaardigheden. In hoeverre koken Nederlanders en over welke basiskennis en -vaardigheden beschikken zij. Centrale vraag De centrale vraag is of consumenten zich bezig houden met koken en over welke basis- kennis en vaardigheden zij beschikken. 3

4 Samenvatting 4

5 Samenvatting (1 van 2) 1. Kookgedrag 87% van de Nederlanders kookt minimaal één keer per week een warme maaltijd. Redenen om niet te koken zijn dat iemand anders in het huishouden kookt, of dat eten buiten de deur wordt gehaald. Belangrijkste redenen om als huishouden niet zelf te koken zijn vooral gemak en tijdgebrek. De helft van de Nederlanders eet minstens maandelijks een kant-en-klaar maaltijd. 2. Kookvaardigheden Nederlanders hebben vooral leren koken door het zelf te doen en te proberen. Ook ouders spelen een belangrijke rol in het leren koken. Nederlanders geven zichzelf gemiddeld een 7.1 voor de kookkunsten. De inschatting over de gemiddelde Nederlander komt op een % van diegenen die zichzelf een 6 of lager geven zou graag leren om beter te kunnen koken, tegen 42% van diegenen die zichzelf een 7 of hoger geven. 80% zegt dat ze hooguit enkele keren per jaar iets laten mislukken tijdens het koken. 31% geeft aan geen gerecht uit een buitenlandse keuken te kunnen koken, 60% kan geen luxe (culinaire) maaltijd koken. 29% kookt zonder zout toe te voegen aan het eten. 45% zegt weinig zout toe te voegen. Hoe belangrijk men het vindt om gezond te koken, hoe minder zout wordt toegevoegd. 34% weet dat om vitaminen optimaal te behouden bij het koken van aardappelen er slechts 2 centimeter water nodig is in de pan. 83% van de Nederlanders zegt maximaal 30 minuten nodig te hebben om een gezonde en complete maaltijd op tafel te zetten. 5

6 Samenvatting (2 van 2) 3. Recepten & inspiratie Bijna de helft beslist voordat ze naar de supermarkt gaan al wat ze gaan eten. Het internet is met 64% de belangrijkste bron voor een recept, vaak wordt dan via een zoekmachine een recept of ingrediënt gezocht. Ook bijna de helft geeft aan gebruik te maken van kookboeken en/of supermarktbladen. Smaak is verreweg het belangrijkst bij de keuze van een recept. 92% noemt dit belangrijk. 28% volgt een recept altijd letterlijk op, 64% varieert naar eigen smaak. Bijna de helft staat open voor inspiratie, zo probeert 45% van de Nederlanders minimaal maandelijks iets nieuws uit bij de maaltijd. 40% van de Nederlanders vindt het (zeer) gemakkelijk om een maaltijd voor een vegetariër op tafel te zetten, 18% vindt dit moeilijk, vooral ouderen. Een betrouwbare bron wordt door 43% belangrijk gevonden bij een receptkeuze, maar slechts 4% vindt het belangrijk dat het recept van een bekende kok of blogger is. 4. Kookattitude Smaak, variatie en gezondheid zijn de belangrijkste aspecten bij de keuze van een maaltijd. 96% vindt smaak belangrijk, 89% variatie en 85% vindt gezondheid belangrijk bij het maken van een keuze voor een maaltijd. Ook noemt 86% het belangrijk dat de jeugd leert hoe je gezond kookt. 73% vindt het belangrijk om goed te kunnen koken. Ruim tweederde vindt koken ook leuk. Bijna de helft zou beter willen kunnen koken. 41% vindt dat kookles verplicht zou moeten worden op school. Doordeweeks wil men maximaal 30 minuten besteden aan het koken, in het weekend mag dit langer zijn. 6

7 De kokende Nederlander (1 van 2) Man/vrouw 94% van de vrouwen geeft aan minstens wekelijks te koken, 81% van de mannen geeft aan minstens wekelijks te koken. Vrouwen geven aan meer gerechten te beheersen dan mannen dit aangeven en geven zichzelf een 7.2 voor het koken, versus een 7.0 voor mannen. Vrouwen zijn vaker geneigd iets nieuws te proberen (50% minstens maandelijks, tegen 40% onder mannen). Vrouwen geven vaker aan dan mannen dat ze het belangrijk vinden dat de jeugd leert hoe je gezond kookt (90% vs. 80%) en vinden gezond koken vaker belangrijk (90% vs. 79%). Mannen geven vaker aan dat ze graag beter willen kunnen koken (49%) dan vrouwen (43%). Vrouwen geven vaker aan dat ze met de schijf van vijf een goede warme maaltijd kunnen samenstellen (75% vs. 56%). Leeftijd 18 tot 29 jarigen geven zichzelf het laagste rapportcijfer (7.0) en Nederlanders van 65 jaar en ouder geven zichzelf het hoogste cijfer (7.3). Hoe ouder men is, hoe minder vaak men eten laat mislukken. Bij jongeren van jaar mislukt bij 8% nooit iets, terwijl dit per leeftijdsgroep stijgt; jaar (10%), jaar (16%), jaar (18%) en 65+ jaar (24%). Jongeren willen graag meer tijd hebben om te koken. Hoe jonger hoe vaker men aangeeft dat ze meer tijd zouden willen hebben om te koken. Zo geeft bij18-39 jarigen 55% dit aan versus 10% bij 65+ ers. Jongeren willen graag beter kunnen koken. Hoe jonger hoe vaker men aangeeft dat ze beter zouden willen kunnen koken. Zo geeft 61% van de jarigen dit aan versus 40% onder de jarigen en 29% onder 65+ers. 7

8 De kokende Nederlander (2 van 2) Inkomen Mensen met een hoog inkomen geven minder vaak aan elke dag een warme maaltijd te bereiden (29%) dan mensen met een laag inkomen (41%) of midden inkomen (38%). Nederlanders met hoge inkomens gebruiken vaker dan mensen met lage of middeninkomens internet (69% vs. 57%), kookboeken (51% vs. 43%) en tijdschriften (26 vs. 19%) als bron voor recepten. Gezinssituatie Alleenstaanden zijn het vaakst geneigd om een kant-en-klaar maaltijd te eten; 6% van de alleenstaanden eet meerdere keren per week een kant-en-klaar maaltijd versus 3% totaal. Alleenstaanden geven vaker dan gezinnen aan doordeweeks maximaal 20 minuten te willen besteden aan het bereiden van de maaltijd; 38% van de alleenstaanden wilt maximaal 20 minuten besteden bij gezinnen ligt dit percentage tussen de 13% (gezin met oudere kinderen) en 20% (gezin met jonge kinderen). Gezinnen bereiden hun supermarkt bezoek vaker voor dan alleenstaanden; waar 38% van de alleenstaanden besluit wat ze gaan eten voordat ze naar de supermarkt gaan, besluit tussen de 46% en 52% van de gezinnen dit vooraf. Gezinnen met jongere kinderen geven vaker aan dat ze meer tijd zouden willen hebben om te koken. (51% vs. 37%). Regio Inwoners van de drie grote steden raadplegen blogs vaker (14%) dan de rest van Nederland (7%) voordat zij een maaltijd klaarmaken. In het noorden vindt men het vaker belangrijk dat kinderen meehelpen met koken (70%) dan in de rest van Nederland (59%). 8

9 Onderzoeksresultaten 9

10 1. Kookgedrag 10

11 87% van de Nederlanders bereidt minimaal één keer per week zelf een warme maaltijd. 100% 80% 60% Frequentie maaltijd bereiden 6% 7% 9% 19% (Vrijwel) nooit Minder vaak dan 1 keer in de week 1-2 dagen in de week 34% van de Nederlanders bereidt iedere dag zelf een warme maaltijd. 94% van de vrouwen geeft aan minstens wekelijks te koken, 81% van de mannen geeft aan minstens wekelijks te koken Van de mannen bereidt 25% elke dag zelf een warme maaltijd, waar dit onder vrouwen 42% is. Mensen met een hoog inkomen (29%) geven minder vaak aan elke dag een warme maaltijd voor zichzelf te bereiden dan mensen met een laag inkomen (41%) of midden inkomen (38%). 40% 20% 0% 26% 34% Totaal 3-4 dagen in de week 5-6 dagen in de week Dagelijks Het vervolg van het onderzoek is uitgevoerd onder diegenen die minstens wekelijks één keer koken. De resultaten gaan dan ook over de kokende Nederlander. S01. Hoe vaak bereidt u zelf een maaltijd? Basis: Alle respondenten (kokers en niet-kokers) (n = 1.730) 11

12 De voornaamste reden dat iemand niet kookt is dat er voor die persoon gekookt wordt, gevolgd door buiten de deur eten. Wanneer kookt u zelf Belangrijkste reden niet zelf koken Iemand anders in het huishouden kookt voor mij 42% 67% 24% 9% Vooral doordeweeks Vooral in het weekend Zowel doordeweeks als in het weekend Ik eet buiten de deur Ik haal af of laat bezorgen Ik kies voor kant-en-klaar maaltijden Ik kan niet koken Ik eet nooit warm eten Anders 22% 14% 10% 12% o.a. geen zin & eten bij familie 0% 25% 50% 75% 100% Over het algemeen kookt 14% van de mannen vooral in het weekend en 5% van de vrouwen. 50% van mannen kookt niet dagelijks zelf omdat er iemand anders in het huishouden is die voor ze kookt, terwijl 35% van de vrouwen niet dagelijks zelf kookt omdat er door iemand in het huishouden voor hen gekookt wordt. A02. Wanneer kookt u zelf over het algemeen? A01. Als u niet zelf kookt, wat is dan de belangrijkste reden dat u niet zelf kookt? 12

13 Als er niet zelf gekookt wordt dan zijn de voornaamste redenen gemak en tijdgebrek. Reden niet zelf koken, maar wel warm eten Gemak 50% Tijdsgebrek 25% 50% van de mensen geeft aan dat gemak de meest voorkomende reden is om niet zelf te koken. 1 op de 10 mensen vindt het afhalen of het laten bezorgen van eten lekkerder dan zelf koken. Boven de 50 jaar wordt minder vaak tijdsgebrek genoemd als belangrijkste reden (50-64 jaar 24%, %) dan onder jongere leeftijdsgroepen (18-28 jaar 30%, jaar 30% en jaar 28%). Lekkerder om af te halen of te laten bezorgen 11% Lekkerder om een kant-enklaarmaaltijd te eten 2% Prijs Anders 12% 0% 25% 50% 75% 100% o.a. opwarmen kliekjes, of altijd zelf koken A03. Als er in uw huishouden niet wordt gekookt en wel thuis warm wordt gegeten, wat is dan de meest voorkomende reden dat er niet zelf wordt gekookt? 13

14 De helft van de Nederlanders eet minstens maandelijks een kant-en-klaar maaltijd. Kant-en-klaar maaltijden worden vaker vooral doordeweeks gegeten. Frequentie eten kant-en-klaar maaltijd Wanneer kant-en-klaar maaltijd 100% 11% 3% Meerdere keren per week 80% 19% Wekelijks Vooral doordeweeks 60% 15% 1x per 2 weken 31% 40% 18% Maandelijks 47% Vooral in het weekend 20% 0% 34% Totaal Minder vaak dan 1 keer per maand (Vrijwel) Nooit 22% Zowel doordeweeks als in het weekend Mannen eten vaker een kant-en-klaar maaltijd dan vrouwen. 38% van de vrouwen eet (vrijwel) nooit een kant-en-klaar maaltijd en 29% van de mannen. Alleenstaanden zijn het vaakst geneigd om een kant-en-klaar maaltijd te pakken; 6% van de alleenstaanden eet meerdere keren per week een kant-en-klaar maaltijd. Kant-en-klaar maaltijden worden over het algemeen vooral doordeweeks gegeten (47%). 22% pakt vooral in het weekend wel eens een kant-en-klaar maaltijd. A04. Hoe vaak eet u een kant-en -klaar maaltijd? A05. Wanneer eet u in het algemeen een kant-en-klaar maaltijd? Basis: Alle respondenten die wel eens kant en klaar eten (n = 709) 14

15 2. Kookvaardigheden 15

16 Bijna de helft van de Nederlanders heeft leren koken door het zelf te doen / te proberen. Van wie voornamelijk leren koken Zelf doen / proberen 46% Moeder/vader 32% Familie / vrienden 7% 46% van de Nederlanders heeft leren koken door het zelf gewoon te proberen. Onder jongeren (18 tot 29 jarigen) hebben de meesten leren koken van hun moeder of vader (41%). Vrouwen (37%) hebben hun kookkunsten vaker geleerd van hun ouders dan mannen (26%). Mannen (50%) hebben het zichzelf vaker aangeleerd dan vrouwen (43%). Kookboeken Studie /school Tv- programma s 6% 4% 1% (Online) cursus Anders Niet geleerd 2% 1% 0% 25% 50% 75% 100% A06. Van wie of hoe heeft u voornamelijk leren koken? 16

17 Vrijwel iedereen kan een maaltijd met aardappelen, groente en vlees maken. 31% kan geen gerechten uit de buitenlandse keuken maken. Geleerd te bereiden Ik kan een eitje en/of een pannenkoek bakken Ik kan een maaltijd met aardappelen, groente, vlees maken Ik kan gerechten bereiden met behulp van pakjes Ik kan recepten maken uit het blad van mijn supermarkt Ik kan een biefstuk bakken Ik kan pasta maken Ik kan een soep maken van basis ingrediënten Ik kan een driegangenmenu maken voor gasten Ik kan vis klaarmaken Ik kan een quiche, hartige taart of zelfgemaakte pizza maken Ik kan zelf een jus of saus maken van basis ingrediënten Ik kan een recept bedenken van producten die nog in de koelkast liggen Ik kan gerechten uit een buitenlandse keuken maken Een luxe menu à la Jamie Oliver, Jonnie Boer of Yotam Ottolenghi 41% 99% 99% 95% 92% 91% 91% 87% 83% 80% 76% 76% 75% 69% 0% 25% 50% 75% 100% Vrouwen zeggen voor elk van bovenstaande handelingen vaker deze te hebben geleerd om te bereiden dan mannen. Vooral voor het zelf maken van jus of saus, het klaarmaken van soep, het creatief zijn met ingrediënten uit de koelkast, het maken van recepten uit een blad, het zelf maken van een hartige taart of pizza, het maken van een drie gangen menu en het maken van een luxe menu komen vrouwen boven mannen uit. Hoe jonger, hoe beter Nederlanders zijn in het bereiden van een recept uit een supermarktblad of met behulp van pakjes. Hoe ouder, hoe beter Nederlanders zijn in het zelf maken van een jus of saus, het bakken van een biefstuk of het zelf maken van een soep. A07. Wat heeft u geleerd om te bereiden? 17

18 Nederlanders geven hun kookkunsten gemiddeld 7.1 en die van de gemiddelde Nederlander een 6.3. Beoordeling eigen kookkunsten Inschatting kookkunsten gemiddelde Nederlander 100% 100% 8% 80% 60% 40% 20% 0% 34% 46% 20% Totaal 8 t/m 10 62% van diegenen die zichzelf een laag cijfer geven (1 t/m 6) zou graag leren om beter te kunnen koken, tegen 42% van diegenen die zichzelf een 7 of hoger geven. Zelf toebedeelde rapportcijfers verschillen niet veel tussen mannen en vrouwen. Mannen geven zichzelf gemiddeld een 7.0 terwijl vrouwen zichzelf gemiddeld een 7.2 geven. Vrouwen (85%) geven zichzelf wel significant vaker dan mannen (74%) een 7 of hoger. 18 tot 29 jarigen geven zichzelf het laagste rapportcijfer (7.0) en Nederlanders van 65 jaar en ouder geven zichzelf het hoogste cijfer (7.3).Vrouwen staan positiever tegenover de kookkunsten van de gemiddelde Nederlander dan mannen; vrouwen geven een 6.5 en mannen een 6.2. Net als 18 tot 29 jarigen (6.2) zijn zij meest negatief over de kookkunsten van een gemiddelde Nederlander. 7 1 t/m 6 80% 60% 40% 20% 0% 37% 56% Totaal 8 t/m A13. Als u uzelf een cijfer mag geven voor uw kookkunsten, wat voor rapportcijfer zou dat zijn op een schaal van 1 (laag) tot 10 (hoog)? A14. Hoe goed denkt u dat een gemiddelde Nederlander kan koken? Wat voor rapportcijfer zou dat zijn op een schaal van 1 (laag) tot 10 (hoog)? 7 1 t/m 6 18

19 Toelichting op gegeven cijfer kookkunsten. Ik heb geen grip op kruiden die de smaak moeten maken. Ik laat nog wel eens iets aanbranden of het wordt te droog. Ik maak voornamelijk makkelijke recepten of dingen die ik al ken. Vreemde nieuwe recepten maak ik niet zo snel. Snel een zeer acceptabele gezonde maaltijd maken. Geen interesse in. Heb het nooit geleerd, en houd het vaak simpel. Ik besteed tijd en aandacht aan ingrediënten kopen, de voorbereiding en natuurlijk het afmaken van recepten. Altijd wel op zoek net even iets anders. Op basis van de reacties van mijn man en dochter en andere familieleden die wel eens mee-eten. Sta dagelijks in de keuken en bereid gevarieerde en lekkere maaltijden.. Uiteraard soms met behulp van een kookboek of andere informatie. Met de kerst bereid ik een warmen koud gerecht voor 25 personen. Koken vind ik leuk en draai mijn hand er niet voor om iets nieuws uit te proberen. Ik kan eigenlijk alles wel koken, iedereen vindt het lekker, ik kan van allerlei restjes nog iets bijzonders op tafel zetten. Weinig variatie. Maak alleen makkelijke dingen. Wordt het moeilijker dan weet ik al snel niet wat te doen. Van mijn moeder geleerd met smaak te koken en gevarieerd. 19

20 Als men vindt niet goed te kunnen koken dan is dat vooral omdat men eenvoudig kookt / alleen de basis te beheersen. Redenen waarom men vindt niet goed te kunnen koken (Open vraag) Ik kook eenvoudig / niet bijzonder / gewoon / makkelijk / alleen basis 31 Niet geleerd / te weinig kennis / beheers ik niet Niet leuk / niet zo erg leuk / geen interesse Geen geduld / geen tijd Weinig variatie / vaste recepten 7 8 Ik doe het te weinig / te weinig ervaring 6 Geen ideeen / inspiratie / creativiteit Anderen kunnen beter koken 5 5 Ik ben bescheiden 1 Andere reden A15. Waarom heeft u aangegeven niet goed te kunnen koken? Basis: Respondenten die aangeven niet goed te kunnen koken (n = 314) 20

21 Als men heeft aangegeven goed te kunnen koken dan wordt dit met name verklaard door een goede smaak en positieve reacties van anderen. Redenen waarom men goed kan koken (Open vraag) Goede smaak / smaakvol / smaakt lekker / lekker Positieve reacties van anderen / gezin / huisgenoten Veel variatie /gevarieerd / veel afwisseling Veel kennis / ervaring Ik probeer veel uit / veel recepten / ben creatief Er staat elke dag goede maaltijd op tafel Ik krijgt nooit klachten / geen commentaar gehad Leuk / interesse / veel plezier Het mislukt niet / gaat goed / alles is gaar Ik kook vers / met verse ingredienten Ik kook gezond Ik geef mezelf een voldoende Ik kan ingewikkeld koken Ik kook veel buitenlandse keukens Andere redenen A15. Waarom heeft u aangegeven goed te kunnen koken? Basis: Respondenten die aangeven goed te kunnen koken(n = 1.242) 21

22 Een groot deel van de Nederlanders zegt (vrijwel) nooit eten te laten mislukken. 73% zegt dat dit enkele keren per jaar voor komt en 16% van de Nederlanders laat nooit eten mislukken. Frequentie iets mislukken tijdens koken 2%1% Nooit 8% 17% van de mannen laat nooit eten mislukken, terwijl dit bij vrouwen 15% is. Van de vrouwen laat 90% nooit of maar enkele keren per jaar iets mislukken. Onder mannen laat 87% nooit of maar enkele keren per jaar iets mislukken. Hoe ouder men is, hoe minder vaak men eten laat mislukken. Bij jongeren van jaar mislukt bij 8% nooit iets, terwijl dit per leeftijdsgroep stijgt; jaar (10%), jaar (16%), jaar (18%) en 65+ jaar (24%). 16% Enkele keren per jaar Maandelijks 73% Tweewekelijks Wekelijks A16. Hoe vaak mislukt iets/ gaat het mis als u kookt (aanbranden, ingezakt, te hard, niet gaar, etc.) 22

23 34% van de Nederlanders weet hoe ze aardappelen moeten koken om de vitamines te behouden. Hoe moeten aardappelen worden gekookt om vitamines te behouden? Hoe lang moeten aardappelen koken? Staan net onder water met deksel op de pan 47% Weinig water (2 cm) met een deksel op de pan 34% Weet ik niet 13% Staan net onder water zonder deksel op de pan 3% Volle pan met water met een deksel op de pan 1% Weinig water (2 cm) zonder deksel op de pan 1% Volle pan met water zonder deksel op de pan 0% 20 minuten 54% 15 minuten 23% Korter dan 15 minuten 8% 25 minuten 8% Weet ik niet 6% 30 minuten of langer 1% Vrouwen (38%) weten beter dan mannen (29%) hoe vitamines bij het koken van aardappelen behouden kunnen blijven. 47% van de Nederlanders denkt dat de meeste vitamines behouden blijven als aardappelen net onder water met een deksel op de pan gekookt worden. Meer dan de helft van de Nederlanders weet dat aardappelen gaar zijn als je ze 20 minuten kookt. 23% van de Nederlanders denkt dat aardappelen na 15 minuten koken gaar zijn. 58% van de vrouwen en 49% van de mannen geeft het antwoord 20 minuten. 6% van de Nederlanders weet niet hoe lang aardappelen moeten koken voor ze gaar zijn. A17. Hoe moeten aardappelen worden gekookt om vitamines te behouden? A18. Hoe lang moeten aardappelen koken voor ze gaar zijn? 23

24 29% van de Nederlanders gebruikt geen zout bij het koken van een maaltijd. Gebruik zout bij koken Andere toevoegingen bij weinig/geen zout Verse of gedroogde kruiden 57% Ja, veel zout Specerijenmengsels zoals kipkruiden, gehaktkruiden, kruidenpasta s/boemboe s 37% 29% 1% 25% Ja, niet veel, maar ook niet weinig zout Ketjap, sojasaus of woksaus Bouillonblokjes 29% 27% Ja, weinig zout Ketchup 5% 45% Nee, geen zout Iets anders Geen toevoegingen (alleen de basisingrediënten) 6% 34% 0% 25% 50% 75% 100% Vrouwen (31%) gebruiken vaker helemaal geen zout bij het bereiden van een maaltijd dan mannen (26%). Populairste vervanger voor zout is het toevoegen van verse of gedroogde kruiden. 34% van de mensen die geen zout toevoegen aan hun maaltijd gebruikt ook geen vervanger voor zout; hun maaltijd wordt op smaak gebracht met alleen de basisingrediënten. Hoe belangrijker men het vindt om gezond te koken, hoe minder zout er wordt gebruikt. Zo gebruikt 35% van diegenen die gezond koken heel belangrijk vinden geen zout bij het koken. A19. Gebruikt u zout bij het koken van een smakelijke maaltijd? A20. U gebruikt in de keuken weinig of geen zout, wat gebruikt u dan over het algemeen? Basis: Alle respondenten die weinig of geen zout gebruiken (n = 1.164) 24

25 De helft van de Nederlanders heeft 30 minuten nodig om een gezonde/ complete maaltijd op tafel te zetten. 100% 80% 60% 17% 52% Tijd nodig voor bereiden gezonde/complete maaltijd 35 minuten of langer 30 minuten 31% van de Nederlanders geeft aan dat zij een gezonde/ complete maaltijd op tafel kunnen zetten binnen 15 minuten. Alleenstaanden hebben minder vaak 30 minuten of langer nodig om een gezonde maaltijd op tafel te zetten (59%). De benodigde tijd om een complete maaltijd op tafel te krijgen stijgt naarmate mensen ouder worden. Zo geeft 3% van de jarigen aan langer dan 35 minuten nodig te hebben en 35% van de 65+ers geeft aan langer dan 35 minuten nodig te hebben. 40% 20 minuten 20% 26% 15 minuten 0% 4% 1% Totaal Korter dan 15 minuten A21. Hoeveel tijd heeft u meestal nodig om een gezonde/ complete maaltijd ( bijv. aardappel/rijst/pasta, groente met een stukje vlees of vleesvervanger) op tafel te zetten? 25

26 3. Recepten & inspiratie 26

27 45% van de Nederlanders besluit voordat ze naar de supermarkt gaan al wat ze zullen eten. Ik bedenk voordat ik naar de supermarkt/winkel ga al wat ik ga eten Ik verzin in de supermarkt/winkel wat ik ga eten Ik kijk wat er in de koelkast ligt en verzin dan wat ik ga koken Ik laat mij leiden door wat in de reclame is Bepalen wat te eten 17% 15% 15% 45% 45% van de Nederlanders bedenkt voordat zij naar de supermarkt gaan al wat ze gaan eten. 17% verzint in de supermarkt wat ze willen eten. Mannen (21%) maken hun beslissing vaker in de supermarkt dan vrouwen (13%). Vrouwen (18%) laten hun keuze voor het eten vaker afhangen van de producten in de koelkast dan mannen (12%). Nederlanders van 65 jaar en ouder laten zich helemaal vaak leiden voor de ingrediënten in de koelkast; 25% kijkt eerst wat er in de koelkast ligt en besluit op basis daarvan wat ze gaan eten. Gezinnen bereiden hun supermarkt bezoek vaker voor dan alleenstaanden; waar 38% van de alleenstaanden besluit wat ze gaan eten voordat ze naar de supermarkt gaan, besluit tussen de 46% en 52% van de gezinnen dit vooraf. Ik zoek voordat ik naar de supermarkt/winkel ga een recept op 8% 0% 25% 50% 75% 100% A24. Als u gaat koken, hoe bepaalt u dan wat u gaat eten? Welke uitspraak van de hieronder genoemde uitspraken is het meest op u van toepassing? 27

28 Internet belangrijkste bron voor recepten, maar ook traditionele bronnen (kookboeken en supermarktbladen) zijn populair. Bronnen voor recepten Internet Kookboeken Supermarktbladen Familie/vrienden Tijdschriften Kaartjes in de supermarkt met recepten 24 kitchen Krant Blogs Maaltijdboxen Voedingscentrum Anders Ik kook niet met recepten 47% 47% 33% 23% 22% 15% 8% 7% 4% 3% 3% 12% 64% 0% 25% 50% 75% 100% Recepten via internet Internet: ik google op het recept of ingrediënt. Internet: Albert Heijn Internet: overige websites als recepten.net, leukerecepten.nl enzovoort Internet: Smulweb Internet: Jumbo 5% 30% 22% 21% 42% 0% 25% 50% 75% 100% Nederlanders met hoge inkomens gebruiken vaker dan mensen met lage of middeninkomens internet (69%), kookboeken (51%) en tijdschriften (26%) als bron voor recepten. Inwoners van de drie grote steden raadplegen blogs vaker (14%) dan andere inwoners (7%) voordat zij een maaltijd klaarmaken. Mannen geven 2 keer zo vaak dan vrouwen aan dat ze niet met recepten koken (17% mannen, 8% vrouwen). Inspiratie om maaltijden te bereiden lijkt daarnaast met de jaren te komen: hoewel 8% van de jarigen aangeeft niet met recepten te koken, is dit onder ouderen (65+) 17%. A08. Als u met recepten kookt, hoe komt u vooral aan recepten? 28

29 Smaak is veruit het belangrijkst bij de keuze van een recept voor een maaltijd. Weinig suiker/zout/vet is voor bijna de helft belangrijk. Belangrijkheid aspecten bij keuze van recept Lekker (smaak) 55% 38% 5% 1% 2% 92% Weinig suiker 12% 36% 33% 13% 5% 48% Weinig zout 13% 34% 32% 15% 4% 48% Gemakkelijk 7% 40% 38% 12% 3% 47% Aantal personen 6% 40% 32% 16% 5% 47% Weinig vet 10% 36% 35% 14% 4% 46% % (heel) belangrijk 0% 20% 40% 60% 80% 100% Heel belangrijk Belangrijk Niet onbelangrijk en niet belangrijk Onbelangrijk Heel onbelangrijk Vrouwen vinden vaker dan mannen smaak (94% vrouwen; 91% mannen), weinig vet (52% vrouwen; 38% mannen), weinig suiker (55% vrouwen; 40% mannen) en weinig zout (53% vrouwen; 41% mannen) (zeer) belangrijk. Het belang van deze aspecten blijkt in het algemeen ook toe te nemen naarmate de Nederlander ouder wordt. A9. Hoe belangrijk vindt u de volgende aspecten bij de keuze van een recept? 29

30 Bekende koks of bloggers hebben op weinigen invloed bij de keuze voor een recept. Een betrouwbare bron is belangrijker. Belangrijkheid aspecten bij keuze van recept Betrouwbare bron 6% 37% 36% 14% 7% 43% Korte bereidingstijd 5% 33% 44% 15% 3% 38% Weinig calorieën 6% 28% 43% 18% 6% 33% Voedingswaarde vermelding 6% 26% 36% 24% 8% 32% Allergie 9% 15% 28% 27% 20% 25% Bekende kok / bloggers 1 4% 22% 40% 34% 4% % (heel) belangrijk 0% 20% 40% 60% 80% 100% Heel belangrijk Belangrijk Niet onbelangrijk en niet belangrijk Onbelangrijk Heel onbelangrijk Vrouwen vinden vaker dan mannen weinig calorieën (40% vrouwen; 25% mannen) en de voedingswaarde (38% vrouwen; 25% mannen) (zeer) belangrijk. Het belang van deze aspecten blijkt in het algemeen ook toe te nemen naarmate de Nederlander ouder wordt. Korte bereidingstijd is echter met name belangrijk voor de jongeren (47%), terwijl dit voor ouderen minder een rol speelt (31%) A9. Hoe belangrijk vindt u de volgende aspecten bij de keuze van een recept? 30

31 Ruim een kwart van de Nederlanders volgt een recept letterlijk op. 64% varieert naar eigen smaak. Koken volgens recept Ik volg het recept letterlijk 1% op 7% 28% Ik varieer naar eigen smaak 28% van de Nederlanders wijkt niet af van een recept en volgt het recept letterlijk op. Het grootste deel (64%) varieert met een recept naar eigen smaak. Vrouwen (67%) variëren nog vaker binnen recepten dan mannen (60%). Nederlanders van 65 jaar en ouder houden zich het minst vaak strikt aan een recept. 20% van deze groep geeft aan letterlijk het recept op te volgen. 64% Het wordt altijd iets totaal anders Ik kook nooit volgens een recept A25. Als u volgens een recept kookt, wat doet u dan in het algemeen? 31

32 45% van de Nederlanders probeert minimaal maandelijks iets nieuws uit bij de maaltijd. 29% 7% 9% 7% Uitproberen nieuw product/recept/etc. Nooit Enkele keren per jaar Maandelijks 48% Tweewekelijks 54% van de Nederlanders is erg behoudend; zij proberen vrijwel nooit nieuwe dingen uit bij de maaltijd. 7% van de Nederlanders probeert minimaal wekelijks nieuwe dingen uit bij de maaltijd. Grootste deel van de Nederlanders (48%) probeert enkele keren per jaar iets nieuws uit bij de maaltijd. Daarnaast probeert 29% maandelijks nieuwe dingen bij de maaltijd. Vrouwen zijn eerder geneigd iets nieuws uit te proberen bij een maaltijd dan vrouwen. Zo probeer 50% van Wekelijks of vaker A23. In hoeverre probeert u bij de maaltijd nieuwe dingen uit zoals een nieuw product in de supermarkt, nieuw recept, groente die u niet eerder hebt gegeten? 32

33 40% van de Nederlanders vindt het (zeer) gemakkelijk om een maaltijd voor een vegetariër op tafel te zetten.18% geeft aan dit (zeer) moeilijk te vinden. Moeilijkheid om maaltijd voor vegetariër te bereiden 12% 28% 42% 15% 3% 12% van de Nederlanders vindt het zeer gemakkelijk en 28% vindt het gemakkelijk om een maaltijd te bereiden voor een vegetariër. 18% vindt het (zeer) moeilijk om een vegetarische maaltijd op tafel te zetten. Des te jonger mensen zijn, des te makkelijker vinden ze het om een vegetarische maaltijd te bereiden. Zo noemt 50% van de jarigen het makkelijk versus 27% van de 65+ ers. 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeer makkelijk Makkelijk Niet moeilijk, maar ook niet makkelijk Moeilijk Zeer moeilijk A22. Stel u krijgt een vegetariër op bezoek, vindt u het dan moeilijk of makkelijk om voor hem/haar te koken/iets op tafel te zetten? 33

34 Attitude rond koken 34

35 Nederlander is bereid in het weekend langer in de keuken te staan dan op doordeweekse dagen. 100% Maximale tijd besteden aan koken op doordeweekse dag 100% Maximale tijd besteden aan koken op een weekenddag 80% 60% 25% 35 minuten of langer 30 minuten 80% 60% 53% 35 minuten of langer 30 minuten 40% 20% 0% 51% 18% 2% 4% Totaal 20 minuten 15 minuten Korter dan 15 minuten 40% 20% 0% 31% 11% 2% 4% Totaal 20 minuten 15 minuten Korter dan 15 minuten De bereidheid om meer tijd te besteden aan het klaarmaken op van de maaltijd neemt toe met leeftijd. Waar 10% van de jongeren (18-29 jaar) 35 minuten of langer wil besteden, is dit onder jarigen 32% Vijfenzestigplussers nemen het langst de tijd om doordeweeks de maaltijd te bereiden: 41% geeft aan hier 35 minuten of langer voor over te hebben. Het verschil in maximale bereidingstijd tussen de leeftijden is niet zichtbaar in het weekend. Men heeft er in het weekend in het algemeen meer tijd voor over om te koken. Alleenstaanden geven vaker dan gezinnen aan doordeweeks maximaal 20 minuten te willen besteden aan het bereiden van de maaltijd; 38% van de alleenstaanden wilt maximaal 20 minuten besteden bij gezinnen ligt dit percentage tussen de 13% (gezin met oudere kinderen) en 20% (gezin met jonge kinderen). A10. Hoeveel tijd wilt u op een doordeweekse dag maximaal besteden aan koken? A11. Hoeveel tijd wilt u op een weekenddag maximaal besteden aan koken? 35

36 Nederlander vindt smaak zeer belangrijk bij keuze voor maaltijd, ook gevarieerd en gezond eten wordt zeer belangrijk gevonden. Belangrijkheid aspecten bij keuze van maaltijd Smaak van de maaltijd 52% 44% 3% 1% 96% Variatie in de maaltijden 30% 59% 9% 1% 1% 89% Gezonde maaltijd 28% 57% 13% 2% 1% 85% Bereidingstijd van een maaltijd 8% 50% 32% 9% 1% 58% Prijs van een maaltijd 8% 42% 38% 10% 1% 51% Gemakkelijke maaltijd 7% 41% 41% 10% 1% 47% % (heel) belangrijk 0% 20% 40% 60% 80% 100% Heel belangrijk Belangrijk Niet onbelangrijk en niet belangrijk Onbelangrijk Heel onbelangrijk Vrouwen vinden alle aspecten vaker (zeer) belangrijk dan mannen. Het verschil is het kleinst voor smaak (94% voor mannen, 98% voor vrouwen) en het grootst voor prijs (43% tegen 57%) en bereidingstijd (52% tegen 63%). A12. Hoe belangrijk vindt u de volgende aspecten bij de keuze van een maaltijd? 36

37 85% van de Nederlanders vindt het belangrijk om gezond te kunnen koken. 86% vindt het belangrijk dat de jeugd leert hoe ze gezond moeten koken. Stellingen over koken Ik vind het belangrijk dat de jeugd leert hoe je gezond kookt 25% 61% 12% 1% 86% Ik vind het belangrijk om gezond te koken 28% 58% 13% 1% 85% Ik vind het belangrijk om goed te kunnen koken 15% 59% 23% 3% 1% 73% Ik vind het belangrijk dat kinderen meehelpen met koken 10% 48% 34% 6% 2% 59% 0% 20% 40% 60% 80% 100% % (helemaal) mee eens Helemaal mee eens Mee eens Niet mee oneens, niet mee eens Mee oneens Helemaal mee oneens Vrouwen geven vaker aan dan mannen dat ze het belangrijk vinden dat de jeugd leert hoe je gezond kookt (90% vs 80%)) en vinden gezond koken vaker belangrijk (90% vs 79%). In het noorden vindt men het vaker belangrijk dat kinderen meehelpen met koken (70%) dan in de rest van Nederland. A27. In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? 37

38 73% van de Nederlanders vindt het belangrijk om goed te kunnen koken. Tweederde (66%) vindt koken leuk. Stellingen over koken Ik kan een gezonde maaltijd op tafel zetten die ik zelf heb bereid 30% 60% 9% 1% 0% 90% Zelf gezond koken is makkelijk 19% 58% 20% 3% 1% 76% Koken is leuk 23% 43% 24% 7% 3% 66% Ik kan met de Schijf van Vijf een goede warme maaltijd Ik zou graag beter willen kunnen koken Kookles moet verplicht worden op scholen Ik zou willen dat ik meer tijd had om te koken 16% 9% 8% 10% 32% 26% 37% 51% 38% 37% 35% 26% 17% 18% 21% 6% 2% 3% 4% 5% 66% 46% 41% 37% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Helemaal mee eens Mee eens Niet mee oneens, niet mee eens Mee oneens Helemaal mee oneens % (helemaal) mee eens Mannen geven vaker aan dat ze graag beter willen kunnen koken (49%) dan vrouwen (43%). Vrouwen geven vaker aan dat ze met de schijf van vijf een goede warme maaltijd kunnen samenstellen (75% vs 56%). Hoe jonger hoe vaker men aangeeft dat ze meer tijd zouden willen hebben om te koken (18-29 jaar 55%, jaar 55%, jaar 45%, jaar 26% en 65+ers 10%). Hoe jonger hoe vaker men aangeeft dat ze beter zouden willen kunnen koken (18-29 jaar 61%, jaar 52%, jaar 52%, jaar 40% en 65+ers 29%). Gezinnen met jongere kinderen geven vaker aan dat ze meer tijd zouden willen hebben om te koken. (51%). A27. In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? 38

39 Onderzoeksverantwoording 39

40 Onderzoeksverantwoording Methode Online consumentenonderzoek (CAWI) 27 vragen, waarvan 2 open 8 minuten Koken, recepten & kookvaardigheden Steekproef GfK online panel Nederlanders in de leeftijd van 18 jaar en ouder. De vragenlijst is voorgelegd aan Nederlanders die regelmatig koken (minstens wekelijks). Representatief uitgezet & gewogen naar de Nederlandse populatie op de volgende kenmerken: geslacht, leeftijd, inkomen en regio. Veldwerk 26 januari t/m 7 februari panelleden uitgenodigd 1553 (1780 inclusief niet kokers) 71% respons 40

41 GfK en kwaliteit GfK heeft kwaliteit hoog in het vaandel. GfK werkt volgens vaste procedures en leidt medewerkers op om op juiste wijze onze producten diensten te leveren. Op die manier garanderen we de beste kwaliteit. GfK hanteert een kwaliteitssysteem dat voldoet aan de eisen van ISO 9001: 2015 (de standaard voor een kwaliteitsmanagementsysteem), ISO 20252:2012 (de standaard voor het uitvoeren van Marktonderzoek) en ISO 26362:2008 (de standaard voor het opzetten en exploiteren van acces-panels). Internationaal is GfK lid van de ICC / ESOMAR (The World Association of Research Professionals), dit is de overkoepelende organisatie van marktonderzoekbureaus. Op lokaal niveau is GfK lid van de MOA, Center for Information Based Decision Making & Marketing Research. Dit is een vereniging van bedrijven en instellingen die zich bezighouden met Market Research, Digital Analytics, Marketing Intelligence en Beleidsonderzoek. GfK volgt de gedragscode voor onderzoek en statistiek, handelt strikt volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens en is ingeschreven bij het College Bescherming Persoonsgegevens. 41

42 Bijlage analyse op rapportcijfer kookkunsten en attitude / vaardigheden 42

43 Uitsplitsing cijfer beoordeling eigen kookkunsten & inschatting kookkunsten gemiddelde Nederlander. Beoordeling eigen kookkunsten Inschatting kookkunsten gemiddelde Nederlander 10 1% 10 0% 9 4% 9 0% 8 30% 8 7% 7 45% 7 37% 6 16% 6 40% 5 3% 5 12% 4 0% 4 3% 3 0% 2 0% 1 0% % 0% 20% 40% 60% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 3 2 1% 0% A13. Als u uzelf een cijfer mag geven voor uw kookkunsten, wat voor rapportcijfer zou dat zijn op een schaal van 1 (laag) tot 10 (hoog)? A14. Hoe goed denkt u dat een gemiddelde Nederlander kan koken? Wat voor rapportcijfer zou dat zijn op een schaal van 1 (laag) tot 10 (hoog)? 43

44 Verschillen tussen Nederlanders die zichzelf een 6 of lager geven en die zichzelf een 7 of hoger geven voor het koken. 6 of lager 7 of hoger Kookt dagelijks 23% 42% Eet minstens wekelijks een kant-en-klaar maaltijd 25% 11% Wil doordeweeks maximaal 20 minuten besteden aan het koken 40% 20% Vindt het belangrijk dat een maaltijd gemakkelijk is 67% 43% Noemt zelf gezond koken makkelijk 51% 83% Vindt het belangrijk om goed te kunnen koken 43% 81% Vindt koken leuk 22% 78% Kan koken met de schijf van vijf 44% 72% Alle respondenten die zichzelf een 6 of lager geven voor eigen kookkunsten (n=314). Alle respondenten die zichzelf een 7 of hoger geven voor eigen kookkunsten (n=1242). 44

45 Beheersen van kookvaardigheden naar gegeven cijfer eigen kookkunsten. 7 of hoger 6 of lager Ik kan een eitje en/of een pannenkoek bakken Ik kan een maaltijd met aardappelen, groente, vlees maken Ik kan gerechten bereiden met behulp van pakjes Ik kan pasta maken Ik kan een biefstuk bakken Ik kan recepten maken uit het blad van mijn supermarkt Ik kan een soep maken van basis ingrediënten Ik kan vis klaarmaken Ik kan een driegangenmenu maken voor gasten Ik kan een quiche, hartige taart of zelfgemaakte pizza maken Ik kan zelf een jus of saus maken van basis ingrediënten Ik kan gerechten uit een buitenlandse keuken maken Ik kan zelf een recept bedenken van producten die nog in de koelkast liggen Ik kan een luxe menu maken à la Jamie Oliver, Jonnie Boer of Yotam Ottolenghi Alle respondenten die zichzelf een 6 of lager geven voor eigen kookkunsten (n=314) Alle respondenten die zichzelf een 7 of hoger geven voor eigen kookkunsten (n=1242). 45

46 Contact 46

47 Vragen of opmerkingen? Marcel Temminghoff Sr. Consultant / Marcel.Temminghoff@gfk.com The Netherlands Gerben van Helden Research manager Gerben.van.Helden@gfk.com The Netherlands 47