Voedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen
|
|
- Pieter-Jan Norbert de Valk
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voedselallergie Drs. Y. Meijer De prevalentie van voedselovergevoeligheid (voedselallergie plus voedselintolerantie) in de algemene populatie wordt ge - schat tussen de 1% en 3%; bij kinderen liggen de schattingen hoger: 4-6%. Definiëring van klachten speelt hierbij een rol; er zijn verschillende termen in omloop. De European Academy of Clinical Immunology and Immunology (EAACI) heeft een indeling voorgesteld op basis van pathosfysiologisch mechanisme: voedselallergie dient te worden onderscheiden van voedselintolerantie. Bij voedselallergie is er sprake van ongewenste reacties op voeding waarbij het immuunsysteem een rol speelt. De reacties kunnen IgE-gemedieerd of niet IgE-gemedieerd zijn. Bij een voedselintolerantie is er geen immunologische oorzaak voor de reacties op voeding aantoonbaar, bv. lactose-intolerantie (defi - ciëntie van lactase in de borstelzoom van de darm). Het percentage ouders dat er van overtuigd is dat hun kind een voedsel - allergie heeft ligt aanmerkelijk hoger (12-25%). Symptomen Hoewel de anamnese cruciaal is voor het doen van eventueel verder onderzoek zijn er geen specifieke symptomen voor een voedselallergie bekend. Naast reacties van de huid, het maagdarmstelsel of luchtwegen kunnen ook gegeneraliseerde reacties optreden (tabel 1).
2 VOEDSELALLERGIE 41 Tabel 1: Symptomen die kunnen wijzen op een voedselallergie Algemeen Symptomen huid en slijmvliezen Symptomen maag-darmkanaal Symptomen luchtwegen Symptomen hart en bloedvaten *zeldzaam, evt bij zuigelingen Kolieken, ontroostbaar huilen, onrust Erytheem, urticaria, angiooedeem, eczeem*, oraal allergiesyndroom (OAS) Braken, diarree, bloed bij ontlasting, groeivertraging, voedselweigering Rinitis, conjunctivitis, larynxoedeem, astma Bloeddrukdaling, shock. Eczeem als enige uiting van een voedselallergie is zeldzaam; op de zuigelingenleeftijd kan het voorkomen, vooral bij de kinderen die onvoldoende reageren op een adequate lokale behandeling (lokale steroïden, klasse 2) Het gaat dan meestal om een koemelk- of kippeneiallergie. Frequenter worden echter ook klachten van gastrointestinale dan wel respiratoire aard gezien. Een toenemend gediagnosticeerde aandoening is de eosinofiele oesofa gi - tis. Men dient hieraan te denken bij een zuigeling met verdenking op gastro-oesofageale refluxziekte die onvoldoende reageert op adequate antirefluxmedicatie of bij een ouder kind met dysfagieklachten. Verwijzing naar een kinderarts of kindergas tro-enteroloog is aangewezen. Oorzaken De belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van een voedselallergie is een atopische constitutie. Als andere risicofactoren gelden vooralsnog vroege introductie van (exotische) fruitsoorten, noten en passief roken. Het is onbekend waarom en wanneer een atopische patiënt op voedsel reageert. 90% van de reacties bij IgE-gemedieerde voedselallergie wordt veroorzaakt door een klein aantal allergenen, zie tabel 2.
3 42 DRS. Y. MEIJER Tabel 2: Belangrijkste voedselallergenen op kinderleeftijd koemelk kippenei pinda noten schaal / schelpdieren tarwe soja vis NB Borstvoeding heeft een tijdelijk preventief effect op het voorkomen van eczeem bij atopische zuigelingen. Zuigelingen Bij zuigelingen zal het meestal gaan om een koemelk- dan wel kippeneiallergie. De prognose is gunstig. Afhankelijk van de ge - refereerde studie en de manier waarop de diagnose gesteld is zal 65% tot 85% van de kinderen op de leeftijd van 3 jaar over de ziekte heen gegroeid zijn. Als het om een niet IgE-gemedieerde voedselallergie gaat ligt het percentage zelfs rond de 100%. Oudere kinderen Het patroon van voedselallergie bij oudere kinderen lijkt meer op wat er bij volwassenen gezien wordt. De grootste groep patië n - ten ontwikkelt het orale allergie syndroom (OAS): klachten van jeuk van lippen en mond, soms doortrekkend naar de oren en wisselend gepaard met zwelling van lippen en/of pharynx. Dit treedt op bij gevoelige personen na het eten van fruit en groente als onderdeel van het paraberksyndroom: de patiënt met hooikoortsklachten heeft in dat geval last van kruisreactiviteit voor homologe structuren in groente, fruit en noten door de aanwezigheid van specifiek IgE tegen berkenpollen. Plantaardige voedingsmiddelen spelen een grotere rol als uitlokkend voor voedselallergie. Koemelk- en kippeneiallergie komt minder vaak voor dan bij zuigelingen. Multiple voedselallergie, waarmee een allergie tegen meerdere allergenen bedoeld wordt, komt vaker voor dan bij zuigelingen maar blijft relatief zeldzaam.
4 VOEDSELALLERGIE 43 Diagnostiek Anamnese Zoals reeds eerder vermeld zijn de symptomen van voedselallergie aspecifiek. Van belang is de tijdsrelatie tussen de inname van een voedingsmiddel en het optreden van de klachten, evenals de aard en ernst van de klachten. Bij een IgE-gemedieerde voedselallergie heeft de patiënt meestal klachten binnen 2 uur na inname. Samenstelling en bereiding van de voeding kunnen invloed hebben op de klachten. Hiertoe wordt een voedingsanamnese afgenomen: bij borstgevoede baby s vraagt men vanzelfsprekend naar de voeding van de moeder; het zal meestal om koemelk, soja of kippenei gaan. Als de ouders zelf komen in de veronderstelling dat de klachten bij hun kind veroorzaakt worden door een voedselallergie, zeker als het niet om een voedingsmiddel maar een hele reeks gaat, is het van belang te achterhalen waarom ze dat denken en welke consequentie deze gedachte voor het dieet van het kind tot nu toe gehad heeft. Welke voedingsmiddelen zijn geëlimineerd? Hoe volwaardig is de voeding? Een gedetailleerde voedingsanamnese door een diëtiste kan extra informatie bieden. Atypische klachten (zoals gedragsproblemen zonder specifieke allergische symptomen) blijken vrijwel nooit te herleiden tot voedselallergie. Lichamelijk onderzoek Hoewel het vaak atopische kinderen betreft met eczeem dan wel rinitis of astma, worden er meestal geen bijzonderheden gevonden. Bij zuigelingen let men op huidafwijkingen (denk je hier aan mastocytose?) en een afbuigende groei. In zeldzame gevallen kan een koemelkallergie aanleiding zijn tot ernstige diarree en groeivertraging. Allergologisch onderzoek De klinisch beschikbare testen beperken zich tot bepaling van allergeen specifiek IgE in het bloed en huidtesten. Een positieve test toont sensibilisatie voor het betreffende allergeen aan. Klinisch relevante allergie kan hier niet mee vastgesteld worden.
5 44 DRS. Y. MEIJER Eliminatieprovocatie Voor de diagnose is een eliminatieprovocatietest essentieel, te be - ginnen met een periode van minimaal 2 weken (4 weken bij eczeem en subjectieve/late klachten) waarin het verdachte voedingsmiddel uit de voeding geëlimineerd wordt. Bij borstgevoede zuigelingen laat moeder in overleg met een diëtiste koemelk en soja (inclusief sporen) uit haar dieet. Hierna volgt een provocatie met het betreffende voedingsmiddel. Als de klachten terugkomen is dit suggestief voor een voedselallergie. Als de symptomen in de eliminatieperiode niet duidelijk verminderen dan wel verdwijnen is een voedselallergie onwaarschijnlijk. Waar de provocatie uitgevoerd wordt is afhankelijk van de aard en ernst van de klachten. Bij ernstige reacties in het verleden dient de provocatiefase klinisch plaats te vinden. Bij borstgevoede zuigelingen kan de belasting thuis uitgevoerd; de belasting vindt immers plaats via de voeding van de moeder wat betekent dat de allergenen pas 4 uur na het eten van de moeder in de borstvoeding aantoonbaar zijn. Voedselprovocatie Een voedselprovocatie kan open dan wel blind uitgevoerd worden. Idealiter dient een voedselprovocatie dubbelblind verricht te worden. Het uitvoeren van een dubbelblinde voedselprovocatie is echter ingewikkeld, tijdrovend en lastig. Open voedselprovocaties zijn eenvoudiger uit te voeren en zijn uitermate geschikt om een overgevoeligheid voor een voedingsmiddel uit te sluiten. Om een voedselallergie aan te tonen is een open voedselprovocatie minder geschikt. De kans op fout-positieve re acties is groot, enerzijds door subjectieve waarnemingen, anderzijds door het fluctuerend beloop van een (chronische) aandoening. In studieverband (waarbij na een positieve open voedselprovocatie een dubbelblinde test verricht werd) zijn fout-positieve percentages van 27-70% beschreven. Vandaar dat men toenemend, overigens (nog wel) in de 2e lijn, kiest voor een dubbelblinde voedselprovocatie. Hierbij wordt het verdachte voedingsmiddel, onder gecontroleerde omstandigheden, in een verhulde vorm aangeboden; voorafgegaan of gevolgd door eenzelfde procedure met een placebo. Dit maakt een objectieve beoordeling van de symptomen mogelijk en ver-
6 VOEDSELALLERGIE 45 gemakkelijkt het onderscheid tussen vermeende en echte voedselallergie Therapiemogelijkheden De behandeling van een voedselallergie bestaat uit eliminatie van sporen van het betreffende allergeen uit de voeding. Afhan - kelijk van het voedingsmiddel is vervanging door een ander voedingsmiddel of suppletie met mineralen dan wel vitamines noodzakelijk. Zuigelingen Bij borstgevoede zuigelingen past de moeder het dieet aan. Bij koemelkallergie betekent dit dat zij geen koemelkproducten meer zal eten, ook geen sporen. In overleg met een diëtiste kan zij als vervanging kiezen voor producten op sojabasis of suppletie van calcium en vitamine B2. Bij een flesgevoede zuigeling zal gekozen worden voor een voeding op basis van eiwithydrolysaat. In een dergelijke voeding worden de eiwitten gesplitst in kleinere peptiden waardoor de voeding minder allergeen wordt. De mate van hydrolysering varieert per voeding. Als behandeling van koemelkallergie ko men alleen de sterk gehydrolyseerde voedingen in aanmerking (zie tabel 3). Bij een (overigens zeldzame) allergie voor een eiwithydrolysaat kan worden overgegaan op een aminozuurmengsel. De introductie van de bijvoeding wordt uitgesteld tot de leeftijd van 6 maanden maar kan gewoon plaatsvinden. De zeer voorzichtige hypoallergene introductieschema s uit het verleden zijn in middels achterhaald. Tarwe wordt geïntroduceerd vanaf 6 maanden, soja en vis vanaf 9 maanden. Het advies anno 2008 is om sterk allergene voedingsmiddelen als kippenei, schaal en schelp dieren, pinda s en noten vanaf 12 maanden te introduceren. Oudere kinderen Als bekend is welk allergeen de klachten veroorzaakt dient dit allergeen uit het dieet geëlimineerd te worden. Bij ernstige klachten dient een strikt dieet gevolgd te worden wat in de praktijk
7 46 DRS. Y. MEIJER niet altijd even makkelijk is: ook kleine hoeveelheden, vaak verwerkt aanwezig in andere producten dienen vermeden te worden. Begeleiding door een diëtiste is dan aangewezen. Multipele voedselallergie is zeldzaam, meestal is een of zijn enkele aller - genen verantwoordelijk voor de klachten. Eliminatie van deze allergenen uit de voeding is voldoende. Uitgebreide diëten dienen minimaal kritisch geëvalueerd te worden. Een dergelijk dieet kan leiden tot voedingsdeficiënties en groeiproblemen. Bij patiënten met een uitgebreid dieet, al dan niet terecht voorgeschreven, wordt regelmatig overinterpretatie van klachten in relatie tot inname van voeding gezien. Specifiek voor patiënten met een paraberksyndroom en uitgebreide fruit/groente-allergie geldt dat kinderen, net als volwassenen overigens, alleen reageren op de rauwe vorm van het voedingsmiddel. Verwerking vermindert de allergeniciteit vaak in die mate dat inname geen probleem meer is. Prognose Specifiek voor de kinderleeftijd is de relatief goede prognose van voedselallergie: 65-80% van de kinderen met een koemelkallergie ontwikkelt tolerantie voor koemelk op de leeftijd van 4 jaar. Voor patiënten met een niet-ige-gemedieerde voedselallergie lijkt dit zelfs 100% op de leeftijd van 3 jaar te zijn. Ook voor IgE-gemedieerde pinda-allergie zijn er studies die 20% tolerantieontwikkeling in de eerste 5 jaar aantonen. Het ongunstigst lijkt de prognose voor noten en vis indien er zich een klinische reactie op ingestie van noten of vis heeft voorgedaan. Dit heeft vanzelfsprekend gevolgen voor de herhalingsfrequentie van voedselprovocaties: bv. koemelk eens per jaar.
8 VOEDSELALLERGIE 47 Tabel 3: Alternatieve zuigelingenvoeding bij (verdenking) koemelkallergie Naam eiwit lactose hydrolysatiegraad Nutrilon Soya1 (Nutricia) soja + nvt Nutrilon HA1 (Nutricia) wei + partieel Enfamil HA 1 wei + + partieel (Mead Johson) caseïne Nan HA 1 (Nestle) wei + partieel Friso HA 1 (Friesland nutrition) wei + sterk Nutrilon Pepti1 (Nutricia) wei + sterk Nutramigen*LGG caseïne - sterk (Mead Johnson) Friso Allergycare* caseïne - sterk (Friesland nutrition) Neocate ** (Nutricia) vrije ami- - nvt nozuren Nutramigen AA** vrije ami- - nvt (Mead Johnson) nozuren *diagnose koemelkallergie gesteld door middel van provocatie **niet voorschrijven in de eerste lijn Farmacotherapie Bij milde klachten kan volstaan worden met een antihistaminicum in drank of tabletvorm. Orale steroïden hebben wellicht een preventief effect op het optreden van late allergische reacties. Bij ernstige klachten in het verleden, respiratoir of cardiovasculair dient een epinefrine auto-injector voorgeschreven te worden. Deze bevat een standaarddosering epinefrine. Er zijn momenteel 2 doseringen op de markt: 0,15 mg voor kinderen met een ge - wicht tot 30 kg en 0,30 mg voor het oudere kind. Het voorschrijven van een dergelijk medicijn dient vergezeld te gaan van een adequate instructie voor (groot)ouders en verzorgenden. Het verdient aanbeveling om de ouders informatie op schrift mee te geven.
9 48 DRS. Y. MEIJER Tabel 4: Therapieschema voedselallergie bij kinderen Milde klachten Antihistaminica fenistil druppels po clemastine 25 ug/kg po (Gevaar voor) ernstige klachten Epinefrine auto-injector < 30 kg 0,15 mg > 30kg 0,3 mg Preventie van late klachten Corticosteroïden prednisolon 1 mg/kg po Referenties Brand PLP. Anafylaxie: feiten en fabels. Ned Tijdschr Geneeskde 2007;1151: CMF Kneepkens, KI van Drongelen en CJE Aarsen. Landelijke Standaard Voedselallergie bij zuigelingenvoedingscentrum, 5e herziene druk, Gezondheidsraad. Voedselallergie. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007; publicatienr. 2007/07. ISBN-13: Kneepkens CMF, Meijer Y, Van Elburg RM. Voedselallergie. In: Brand PLP. Werkboek Kinderallergologie: Hoofdstuk 10. Sampson HA. Update on food allergy. J Allergy Clin Immunol 2004;113: Aanbevolen internetsites
Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding
Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid
Nadere informatieDermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie
Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts
Nadere informatieVoedselallergie en voedselintolerantie
DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie
Nadere informatieDiagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland
Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland (B. Vlieg e.a.) Onderwerpen Wat is nieuw DBPGVP (dubbel-blinde-placebo-gecontroleerde-voedsel-provocatie) Er nog nog een richtlijn! Voedselovergevoeligheid
Nadere informatieDiëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De oorzaak hiervan is een abnormale reactie van het natuurlijke afweermechanisme
Nadere informatieJoep, en zijn vermoeide ouders
Casus 1 Joep 1 Joep, en zijn vermoeide ouders Joep is 3 maanden oud en komt met zijn jonge ouders op het spreekuur. Ouders zien er vermoeid en gespannen uit. Joep huilt veel en is moeilijk te troosten,
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland
Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese
Nadere informatieDe brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid.
koemelk allergie Als het vermoeden bestaat dat een kindje allergisch is voor melk, komen er heel wat vragen op de ouders af. Wat is een koemelkallergie? Hoe wordt de diagnose gesteld? Hoe zijn de klachten
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting op dit onderwijsmateriaal Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG-Standaard M47 van oktober 2010. Voedselallergie wordt veel vaker vermoed dan dat het feitelijk voorkomt. Daarnaast
Nadere informatieFranciscus nascholing. Welkom!
Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Disclosure-slide Disclosure belangen sprekers (Potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijke relevante
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder wordt uitgelegd wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook krijgt
Nadere informatieMinisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe
Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van
Nadere informatieAllergie bij zuigelingen
Dit infobulletin is bedoeld voor alle zorgverleners die te maken hebben met borstvoeding. Voor vragen over de bulletins kun je terecht bij de voorzitter van de werkgroep. Annet Mulder: ann.mulder@zgt.nl
Nadere informatieVoedselallergie is een veel voorkomende vorm van overgevoeligheid voor voedsel, waarbij immunoglobuline type E (IgE)-antistoffen een rol spelen. Allergische reacties op voedsel staan steeds meer in de
Nadere informatieVoedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek
Voedingsadvies bij koemelkallergie Diëtetiek Beter voor elkaar Voedingsadvies bij koemelkallergie Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De
Nadere informatieCentrumlocatie. Voedselprovocatie. Afdeling Allergologie
Centrumlocatie Voedselprovocatie Afdeling Allergologie Met u is afgesproken dat u een voedselprovocatie zult doen. Dit is tot op heden de enige test waarin nagegaan kan worden of u een echte reactie krijgt
Nadere informatiesprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts
sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts Programma Deel 1 18:00 uur Basispresentatie : Bij welke jonge patiënten moet je
Nadere informatieVoedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012
Voedselprovocatie april 2012 Een allergie is een reactie van het afweersysteem van het lichaam gericht tegen niet schadelijke stoffen als stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen met allergische klachten
Nadere informatieVoedselallergie bij kinderen:
Voedselallergie bij kinderen: hoe begeleid ik ouders & kind en hoe ga ik om met mispercepties? Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Mw. Dr. B.J. Vlieg-Boerstra Mw. D.J. Luiten
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook leggen we in deze
Nadere informatieAllergenen. Nancy Josten
Allergenen Voedselallergieën en voedselintoleranties Allergenen Naar aanleiding van de informatieplicht over allergenen in de maaltijden stellen wij een brochure voor. Deze brochure is aangeboden door
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP)
Kindergeneeskunde Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) 1 Informatie voor ouders: koemelkallergie
Nadere informatieVOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN
VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN 17091 Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die passen bij een allergie voor een voedingsmiddel, bijvoorbeeld het koemelkeiwit, kippe-eiwit of pinda. In deze folder
Nadere informatieKoemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie
Koemelkallergie Test met voedselprovocatie Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie voor koemelk. In deze folder leggen we u het een en ander uit over allergie voor koemelk bij jonge
Nadere informatieIntroductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk
Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Voedselallergie staat volop in de belangstelling. De indruk bestaat dat dit een toenemend volksgezondheidsprobleem is. Verschillende verklaringen daarvoor doen de ronde, waar
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie
PATIËNTEN INFORMATIE Voedselallergie Polikliniek Allergologie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde
Nadere informatieVoedselprovocatietest bij kinderen
Patiënteninformatie Voedselprovocatietest bij kinderen Informatie voor ouders bij verdenking op een voedselallergie bij hun kind 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Aantonen voedselallergie
Nadere informatieLandelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen
o v e r z i c h t s a r t i k e l e n Huisartseneditie Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen Auteurs Trefwoorden C.M.F. Kneepkens en K.I. van Drongelen allergiepreventie, consultatiebureau,
Nadere informatieVoedselallergie en -intolerantie
Algemene informatiefolder Voedselallergie en -intolerantie Stichting Voedsel Aller Allergie Patiëntenorganisatie voor voedselallergie en voedselintolerantie Inleiding Deze folder geeft antwoord op de meest
Nadere informatieBij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol.
Borstvoeding en (voedsel)overgevoeligheid door Andrea Gnoth Als voedsel niet goed verdragen wordt noemen we dat tegenwoordig een voedselovergevoeligheid. De afgelopen jaren hebben de wetenschap en de medische
Nadere informatieNaam... Geboortedatum... Uitvoerende JGZ-professional Naam... Verantwoordelijke arts Naam...
Protocollen voor JGZ-professionals Bijlage 2a: Dubbelblinde placebogecontroleerde koemelkprovocatie Datum... Kind Naam... Geboortedatum... Uitvoerende JGZ-professional Naam... Verantwoordelijke arts Naam...
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Voedselprovocatie. Test op voedselallergie
Sophia Kinderziekenhuis Voedselprovocatie Test op voedselallergie Bij een voedselprovocatie onderzoeken wij of uw kind allergisch is voor bepaalde voedingsmiddelen. In deze folder leest u meer over het
Nadere informatie1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand?
//0 Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via
Nadere informatieVertaling richtlijn Diag nostiek van koemelkallergie naar de praktijk
Vertaling richtlijn Diag nostiek van koemelkallergie naar de praktijk Gerbrich van der Meulen, Rienus Doedens en Irene Herpertz Drs. G. van der Meulen, kinderarts-allergoloog, Martini Ziekenhuis Groningen,
Nadere informatieAllergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling)
Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Algemeen Wat is een allergie? Verschijnselen van voedselallergie RAST-test Eliminatie-provocatieproef Aantonen van koemelkeiwitallergie
Nadere informatieAfdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST
Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST PROVOCATIE 1 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd PROVOCATIE 2 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd BELAFSPRAAK
Nadere informatiePraktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie. Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste
Praktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste Het kinderallergie team: KNO- arts Kinderallergoloog Dermatoloog
Nadere informatieVoedselallergie; kliniek en diagnostiek
Voedselallergie; kliniek en diagnostiek WDH allergie nascholing 5 oktober 2010 Annejet Plaisier, kinderarts Janneke Ruinemans-Koerts, klinisch chemicus Casus Dylano, ruim 2 ½ jaar oud Reden van komst:
Nadere informatieVoedselallergieonderzoek met de DBPGVP
Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Afspraak U wordt verwacht voor de 1e testdag op de kinderafdeling Vervolgafspraken U wordt voor de 2e testdag verwacht op de kinderafdeling Voor het bespreken van
Nadere informatieSCEM t Kinderspreekuur Groningen, 17 april 2018
Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! Dr Aline Sprikkelman kinderarts-allergoloog I. Hoe ontstaat voedselallergie? Komt de pinda via de huid,
Nadere informatieVoedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen
Voedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis Oktober 2012 pavo 0596 Inleiding Uw kind heeft mogelijk een allergie voor een voedingsmiddel. Bijvoorbeeld voor melk,
Nadere informatieAllergische klachten? Friso allergy care Ouders willen de beste start voor hun kind en genieten
Binnenwerk NTvA nr.6 2005 PMS+CMYK DEF 2 QXP6 23-11-2005 16:56 Pagina 16 Allergische klachten? Standaard: Friso allergy care! Friso 0800-0227434 gratis, iedere dag bereikbaar www.frisokindervoeding.nl
Nadere informatieAllergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants
Allergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants Emma 14 jaar Op 6 jaar Symptomen: rhinitis conjunctivitis Huidtest op berk: 4+ Op 14 jaar Symptomen: lokale reactie op pinda Huidtest pinda: 4+ IgE
Nadere informatieAnafylaxie. Werkgroep Anafylaxie. Een levensbedreigende allergische reactie op voeding
Werkgroep Anafylaxie Anafylaxie Een levensbedreigende allergische reactie op voeding Stichting Voedsel Aller Allergie Patiëntenorganisatie voor voedselallergie en voedselintolerantie Inleiding Deze brochure
Nadere informatieVoedselallergie. April 2011 Nederlandse Vereniging voor Allergologie
Voedselallergie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde voedingsmiddelen. Er zijn twee typen overgevoeligheid:
Nadere informatie1 richtlijn voor diagnostiek van koemelkallergie
Richtlijnen 1 richtlijn voor diagnostiek van koemelkallergie Voor de eerste, tweede en derde lijn in Nederland Berber J. Vlieg-Boerstra, Carry L. Wensing, C.M.F. (Frank) Kneepkens, Yolanda Meijer, Esther
Nadere informatiePreventie van voedselallergie
Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie I. Hoe ontstaat voedselallergie? Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! II. Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak!
Nadere informatieStandaard voor de diagnose, behandeling en preventie van voedselallergie bij zuigelingen op het consultatiebureau
Landelijke Standaard 2005 10-09-2007 13:43 Pagina 1 Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen Standaard voor de diagnose, behandeling en preventie van voedselallergie bij zuigelingen op het
Nadere informatieVoedselallergie: Veel gestelde vragen
Thema: Allergie Voedselallergie: Veel gestelde vragen Naam van spreker A.E.J. Dubois 22-11-2013 2 veel gestelde vragen over voedselallergie: 1. wat is het? welke voedingsmiddelen? welke klachten? 2. zit
Nadere informatieWelkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten
Welkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2012 pavo 0916 Inleiding U bent door uw arts verwezen naar de polikliniek voor kinderen met allergische
Nadere informatie1/31/2013. Orale tolerantie: Concept. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Index. Index
//0 Orale tolerantie: Concept Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via
Nadere informatieAllergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd.
Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen
Nadere informatieDiagnostiek van voedselallergie in de praktijk
o v e r z i c h t s a r t i k e l e n Huisartseneditie Diagnostiek van voedselallergie in de praktijk Auteurs Trefwoorden P.A. Kentie, M.O. Hoekstra en Y. Meijer anafylaxie, dubbelblinde placebogecontroleerde
Nadere informatieReflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding
Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige Waar of niet waar? Een baby zonder eczeem heeft geen allergie. 6 maanden exclusief bv is voorbij gestreefd met de
Nadere informatieKoemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten
Stand van zaken Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten Paul L.P. Brand en Hanneke Rijk-van Gent Verschijnselen van koemelkallergie zijn aspecifiek, zodat vermeende koemelkallergie veel vaker
Nadere informatie6,1. Praktische-opdracht door een scholier 4003 woorden 16 april keer beoordeeld. Hoofdvraag & Deelvragen: Wat is voedselallergie?
Praktische-opdracht door een scholier 4003 woorden 16 april 2002 6,1 49 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdvraag & Deelvragen: Wat is voedselallergie? 1 Hoeveel procent van de bevolking heeft voedselallergie?
Nadere informatieKoemelkallergie provocatietest Patiënten informatie
Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie 2 Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een koemelkeiwit allergie. Om dit te kunnen
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Voedselovergevoeligheid Dit document gaat in op voedselovergevoeligheid. Het eerste hoofdstuk beschrijft de verschillende vormen van voedselovergevoeligheid, het tweede hoofdstuk de allergenen en ten slotte
Nadere informatieVroeger: huidtesten en bloedonderzoek
Aspecifieke symptomen Krampjes, luchtweginfecties, moeizame ontlasting, eczeem, huilen, slecht slapen, gastrooesofageale reflux, enzovoorts. Met dit soort klachten kunnen ouders bij een professional komen
Nadere informatieSubcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test.
Allergie A DEEL I: DIAGNOSTIEK 1e druk 2007 2e druk 2012 Samengesteld door kinderartsen, dermatologen, longartsen, KNO artsen, en laboratorium van de Isala Klinieken, en huisartsen Zwolle en omgeving.
Nadere informatieKoemelkallergie? De eliminatie-provocatietest
Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding
Nadere informatieAllergie. A27/ Allergie bij kinderen
Allergie Wat is een allergie? Een allergie is een overdreven reactie (overgevoeligheidsreactie) van het afweersysteem op, in het algemeen niet-schadelijke stoffen, zoals: stuifmeel, huidschilfers van huisdieren,
Nadere informatieTolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa
Tolerantie inductie bij kippenei-allergie Jasmine Leus kinderarts Pentalfa 17-01-2019 Voedselallergie Weinig te bieden qua behandeling: Gevaarlijke allergenen vermijden Gebruik van medicatie bij accidentele
Nadere informatieOnderzoek naar allergie voor koemelk
1/5 Kindergeneeskunde Onderzoek naar allergie voor koemelk Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die kunnen wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u meer over deze allergie en over
Nadere informatieDermatologie. Voedselallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 : Steeds meer mensen hebben er last van Huiduitslag, buikpijn, diarree, benauwdheid, een ellendig moe gevoel: deze verschijnselen komen u vast en zeker bekend voor.
Nadere informatieKoemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Koemelkallergietest Informatie voor ouders / verzorgers F0894-1250 oktober 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieWat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl
Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Inhoud Inleiding Diagnostische fase Casuïstiek Behandelfase Nazorg Het team van het
Nadere informatieRichtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland
Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Guideline for the diagnosis of cow s milk allergy in children in the Netherlands dr. B.J. Vlieg-Boerstra 1, dr. A.B. Sprikkelman 2 Samenvatting
Nadere informatieKoemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk?
Koemelkallergie Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie = voedselallergie Koemelkallergie is een vorm van voedselallergie. Bij een voedselallergie maakt het lichaam afweerstoffen aan tegen
Nadere informatieVoedselallergie. Sophia Kinderziekenhuis
Voedselallergie Sophia Kinderziekenhuis In deze folder leest u over wat een voedselallergie is, welke klachten kunnen voorkomen en welke behandelingen mogelijk zijn. Wij willen u vragen de informatie zorgvuldig
Nadere informatieCentrumlocatie. Voedselovergevoeligheid. Afdeling Allergologie
Centrumlocatie Voedselovergevoeligheid Afdeling Allergologie Bij u is er mogelijk sprake van een voedselallergie (voedselovergevoeligheid). In deze folder kunt u hierover meer lezen. Wat is voedselovergevoeligheid?
Nadere informatieDiagnostiek van voedselallergie
Diagnostiek van voedselallergie Auteur Trefwoorden A.E.J. Dubois allergie, dubbelblinde voedselprovocaties, diagnostiek, voedselallergie Samenvatting Bij de diagnostiek van een vermeende voedselovergevoeligheid
Nadere informatieKinderen met eczeem: wanneer denken aan voedselallergie en hoe te diagnosticeren/behandelen? Jasmine Leus kinderarts 10 september 2016
Kinderen met eczeem: wanneer denken aan voedselallergie en hoe te diagnosticeren/behandelen? Jasmine Leus kinderarts 10 september 2016 Etiologie van atopische dermatitis Interactie tussen: genetische predispositie
Nadere informatieRichtlijn Voedselprovocatie
Richtlijn Voedselprovocatie Initiatiefnemer Nederlandse Vereniging voor Allergologie (NVvA) Betrokken verenigingen/instanties Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD), specifiek Diëtisten Alliantie VoedselOvergevoeligheid
Nadere informatieInformatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (september 2011) In deze folder vindt u informatie over voedselallergie.
Voedselallergie Informatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (september 2011) In deze folder vindt u informatie over voedselallergie. Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid
Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Onderbouwing Uitgangsvragen Welke kunstvoeding (op basis van wei-eiwit, caseïne, aminozuren of soja) is het meest geschikt in de diagnostische fase? Wat
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is voedselovergevoeligheid? is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel zoals voedselallergie en nietallergische voedselovergevoeligheid (intolerantie).
Nadere informatieAllergie- en astmacentrum voor kinderen
Patiënteninformatie Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum van Tergooi Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum
Nadere informatieHet formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. Naam kind... Geboortedatum... Testdatum... Type testvoeding... Symptoomregistratie
Bijlage 2b: Beoordelingsformulier dubbelblinde placebogecontroleerde koemelkprovocatie Het formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. TESTDAG 1 TESTDAG 2 Naam kind... Geboortedatum.... Testdatum...
Nadere informatieBijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN
Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Betreft 0 TEST DAG 1 (Voor zowel TEST DAG 1 en TEST DAG 2 wordt dit formulier ingevuld) 0 TESTDAG
Nadere informatie(Verdenking) koemelkallergie
(Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Om met zekerheid vast te stellen of uw kind een koemelkallergie heeft adviseert de kinderarts een koemelkprovocatietest.
Nadere informatieWorkshop diagnostiek voedselallergie
Workshop diagnostiek voedselallergie Symposium Kinderallergologie 29-5-2015 Rob Klemans & Francine van Erp Het belang van goede diagnostiek VS. Leerdoelen workshop Aandachtspunten diagnostiek voedselallergie
Nadere informatieVoedselprovocatie bij kinderen
Voedselprovocatie bij kinderen In overleg met de kinderarts en diëtiste heeft u voor uw kind een afspraak gemaakt voor een voedselprovocatietest. Tijdens dit onderzoek krijgt uw kind onder begeleiding
Nadere informatie(Verdenking) koemelkallergie. Afdeling Kindergeneeskunde
(Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene informatie 4 Wat betekent koemelkallergie? 4 Waarom komt het vaak voor bij baby s? 4 Mogelijke symptomen 4 Hoe
Nadere informatieAllergie bij het schoolgaande kind: preventie en aanpak van acute allergische reacties
Allergie bij het schoolgaande kind: preventie en aanpak van acute allergische reacties Kinderallergologie Dr. Liliane De Swert 65 8 Preventie en aanpak van acute allergische reacties In onze westerse landen
Nadere informatievoedselallergie en eczeem
voedselallergie en eczeem Eczeem bij jonge kinderen komt vaak voor. Het eczeem, beschreven in deze brochure, wordt constitutioneel eczeem, atopisch eczeem of atopische dermatitis genoemd. Deze aandoening
Nadere informatieKoemelkallergie provocatietest
Patiënteninformatie Koemelkallergie provocatietest rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl Inleiding Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Astma bij volwassenen: Aanvullende diagnostiek allergietest (Toets)
1. Toelichting Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van oktober 2007 (tweede herziening) Allergie speelt een belangrijke rol in de pathofysiologie van astma: klachten en symptomen kunnen erdoor
Nadere informatieAllergisch aangelegd: (n)iets aan te doen?
Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Mijke Breukels, kinderartsallergologisch expert 7 maart 2017, kindercarrousel Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen
Nadere informatieVoedselprovocatietest. Informatie voor ouders
Voedselprovocatietest Informatie voor ouders 2 Er is verdenking van een voedselallergie, daarbij is door uw kinderarts over een voedselprovocatietest gesproken. Deze folder is bedoeld om uitleg te geven
Nadere informatieVoedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest
Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 4 Voedingsmiddelen 4 Geneesmiddelen 4 De klinische
Nadere informatieVoedselprovocatietest: Pinda, kippeneiwit, open koemelk en overige
Kindergeneeskunde Voedselprovocatietest: Pinda, kippeneiwit, open koemelk en overige www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN037 / Voedselprovocatietest:
Nadere informatieDermatologie. Atopisch eczeem en voeding
Dermatologie Atopisch eczeem en voeding Atopisch eczeem en voeding Belangrijke telefoonnummers Algemeen nummer UMCG (050) 361 61 61 vragen naar verpleegkundig consulent atopisch eczeem Coördinatiecentrum
Nadere informatieBijvoeding bij koemelkeiwitallergie
Bijvoeding bij koemelkeiwitallergie Uw kind heeft een koemelkeiwitallergie en is ongeveer 4 maanden oud. Vanaf deze leeftijd veranderen de voedingsbehoeften van uw kind. De borstvoeding of de hypo-allergene
Nadere informatieVoedselprovocatietest. Informatie voor ouders
Voedselprovocatietest Informatie voor ouders Er is verdenking van een voedselallergie, daarbij is door uw kinderarts over een voedselprovocatietest gesproken. Deze folder is bedoeld om uitleg te geven
Nadere informatie1 de Concept. Richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg
1 de Concept Richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg 15-5-2012 IN SAMENWERKING MET: Actiz Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland GGD Nederland Koninklijke Nederlandse Organisatie
Nadere informatieInterne Geneeskunde Immunologie-Allergologie
Interne Geneeskunde Immunologie-Allergologie Voedselovergevoeligheid Inleiding U bent verwezen naar de immunoloogallergoloog, omdat u mogelijk last hebt van voedselovergevoeligheid. In deze folder leest
Nadere informatieVoedselovergevoeligheid
Voedselovergevoeligheid Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Voedselovergevoeligheid Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel
Nadere informatieOpbouw workshop. Leerdoelen? Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling en begeleiding
Trends 2018 Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog Eva Koffeman, fellow kinderallergologie Opbouw workshop Aan de hand van casuïstiek De verschillende soorten voedselallergie Diagnostiek Behandeling
Nadere informatie