Cannabis als geneesmiddel. Lisette Wijnkoop

Transcriptie

1 Cannabis als geneesmiddel Lisette Wijnkoop

2 Lisette Wijnkoop, apotheker Cannabis Apotheek Bedrocan - QA NCSM - Secretaris ICC - Adviseur informatie centrum cannabis

3 Hennep, wiet en cannabis

4 Cannabis als medicijn; een oude bekende Bekend sinds 2000 v.c. (China, India) 28 preparaten in 1937 (VS) Verdwenen om politieke redenen, NIET om medicinale

5 Medicinale cannabis Inhoudsstoffen en werking

6 Cannabis sativa (hennep) Vrouwelijke planten Gedroogde bloemen Cannabis Flos

7 Harsklieren

8 Harsklieren produceren THC(-zuur) OH O (delta-9) Tetra Hydro Cannabinol (= dronabinol)

9 THC is al een medicijn Synthetische THC in sesam olie - voor misselijkheid, braken en eetlust Maar cannabis is geen THC Plant bevat andere actieve ingredienten Klinische studies tonen het Patienten zeggen het

10 Maar er is meer.

11 Cannabinoid receptoren CB1 CB2 CNS Hart Darmen Blaas Immuunsysteem Milt Amandelen

12 Cannabinoid receptoren Endocannabinoiden Plant cannabinoiden O N OH OH anandamide O O O 2-arachidonylglycerol OH OH 9-THC OH Betrokken bij: Eetlust Slaap Pijn Ontsteking Etc. HO CBD?!

13 Medicijn of Drug? Opium (drug) Opioid receptoren Endogene morfines = endorfines Morfine, codeine

14 Varieteiten Varieteit naam THC CBD TERPENEN Bedrocan 19 - sativa Bedrobinol 12 - sativa Bediol sativa Bedrolite - 8 sativa Bedica 14 - indica gehalte in % van droog gewicht

15 Hoe cannabis gebruiken? Cannabis verhitten: CO 2 -Thee -Verdampen - Olie THC-zuur > THC -(roken) -(cake)

16 Toedieningsvormen Roken Verdampen Thee Voedsel Snel Dosering +/ Gezond Makkelijk Verdampen: Thee: Snel effect, voor acute klachten Langdurig effect, voor chronische klachten

17 Medicinale cannabis Het reguliere product

18 Legale medicinale cannabis 1999: Minister Els Borst accepteert medicinale werking cannabis 2001: Oprichting Bureau Medicinale Cannabis (BMC) 2003: Start productie van medicinale cannabis 2004: Samenwerking met Universiteit Leiden 2007: Export begint (Italië, Finland, Duitsland, Israel, Canada) 2011: Start R&D afdeling met DC groep 2015: Vijfde variëteit, zonder THC en productie cannabisolie

19 Productie Supervisie BMC TEELT KWALITEITSCONTROLE VERPAKKEN ONDERZOEK APOTHEEK EXPORT

20 Productie Supervisie BMC TEELT KWALITEITSCONTROLE VERPAKKEN ONDERZOEK APOTHEEK EXPORT

21 Productie Supervisie BMC TEELT KWALITEITSCONTROLE VERPAKKEN ONDERZOEK APOTHEEK EXPORT

22 Productie Supervisie BMC TEELT KWALITEITSCONTROLE VERPAKKEN ONDERZOEK APOTHEEK EXPORT

23 Bedrocan: een legale bron

24 Indicaties door BMC aangewezen MS of ruggenmergschade Aandoeningen met spasticiteit in combinatie met pijn Kanker en aids Misselijkheid, verminderde eetlust, braken Chronische neurogene pijn Beschadiging van een zenuwbaan, fantoompijn, aangezichtspijn Gilles de la Tourette syndroom Tics Glaucoom Therapie-resistent

25 Alle klinische studies Periode studies 6100 patienten Sterk bewijs Chronische neuropathische pijn Kanker/AIDS/Hepatitis C Multiple sclerosis Glaucoom (analgetisch) (eetlust/misselijkheid/braken) (spasmen/slaap/pijn) (andere medicatie ontwikkeld) Toenemend bewijs Tourette syndrome, Darm aandoeningen (Crohn, colitis, IBS)

26 Contra-indicaties Minderjarig/Ouderen Zwangerschap of borstvoeding Aandoening: -Cardiovasculair -Luchtweg/longen -Nier/Lever (bloeddruk, hartslag) (inhalatie) (metabolisme) Historie van depressie of verslaving

27 Bijwerkingen Medicinale gebruiker heeft een andere intentie en dosering dan recreatief gebruiker (Deze laatste overdoseert om bijwerkingen te genereren!) Effecten van cannabis liggen in dezelfde range als andere medicatie zoals: opiaten, benzodiazepines, baclofen, tricyclische antidepressiva Veel (pijn- en kanker)patienten hebben ervaring met zware medicatie en kennen deze bijwerkingen Het belang van titratie: dosering voorzichtig opbouwen

28 Bijwerkingen Veel voorkomend: Slaperig, duizelig, lichthoofdig, rode ogen, droge mond, gedachten dwalen af, lacherig, andere gewaarwording van tijd/kleur/geluid Minder vaak voorkomend: Paniek Euforie Verhoogde eetlust ( Munchies ) Lage bloeddruk Verhoogde hartslag Verstoord korte termijn geheugen Andere mogelijke effecten: Psychose Verslaving

29 Effect afhankelijk van: Gevoeligheid patiënt Medicatiehistorie Toedieningsvorm Gebruikte variëteit Indicatie

30 Huidige status 5 varieteiten beschikbaar Alleen op recept Geen geregistreerd geneesmiddel Voornamelijk als andere medicatie niet werkt of teveel bijwerkingen geeft: laatste keus Vergoeding afhankelijk van zorgverzekeraar

31 Vergoeding door zorgverzekering Zorgverzekering mag zelf bepalen of cannabis wordt vergoed! uit basisverzekering uit aanvullende verzekering VGZ groep: Achmea groep: De Friesland/CZ: ONVZ/FBTO: geen vergoeding vergoeding uit basisverzekering vergoeding uit aanvullende verzekering vergoeding brede indicaties + verdamper Zie website Stichting NCSM:

32 Cannabis mee naar het buitenland - Nederlandse patiënten: - Aanvragen document Farmatec binnen Schengen landen - Overige landen: via ambassades - Buitenlandse patiënten: - Alleen als in eigen land medicinaal gebruik toegestaan is: Noorwegen, Polen. Anders is het illegaal. - Import Nederlandse legale cannabis in Duitsland, Finland, Italië Zie website BMC:

33 VRAGEN: BMC: ICC: informatie centrum cannabis

34

35 Sept-Dec Toenemende vraag Totaal recepten 10% per jaar Source: Farmaceutisch Weekblad 19 Mei 2011

36 Medicinale cannabis Klinische werking

37

38 Pijn Analgetisch effects van cannabinoiden: Via CB1: Via CB2: centrale pijn bv. ontstekingspijn Goed bevestigd in diermodelen, moeilijker aan te tonen in klinische studies Interessante observatie: > Goede resultaten bij neuropathische pijn (MS, fibromyalgie) > Neutrale/negatieve resultaten bij acute pijn (post-operatief) of experimentele pijn.

39 Chronische neurogene pijn Duidelijke pre-klinische resultaten Diverse preparaten getest: THC Nabilone Sativex (THC+CBD) Cannador (THC+CBD) Gerookte cannabis Bijwerkingen waren mild of moderate, vooral duizeligheid, desorientatie, verstoorde beleving van tijd (typische THC effecten). Effect vaak beperkt, maar wel significant Chronische pijn komt veel voor, en is vaak moeilijk te behandelen. Beperkt klinisch effect toch relevant?!

40 Synergie met opiaten Gelijke farmacologische effecten: antinociceptie, hypothermie, sedatie. Crosstalk tussen beide receptor typen Beiden hechten aan G-protein-coupled receptors Gelijkenis in intracellulaire reacties Opiaat Cannabinoid THC versterkt het effect van opiaten: = opiate-sparing effect

41 Issues Dosering Toedieningsvorm oraal vs. inhalatie Stoffen (THC - CBD) - Varieteit

42 Medicinale cannabis Wat vinden patienten

43 1000 patienten Waar gebruik je cannabis voor (47 opties): All other 26 % Chronic pain 31 % Insomnia 5 % Depression 6 % Appetite / weight loss 12 % Anxiety 20 %

44 Voorkeur toediening Food or tincture 8% All others 6% Vaporizer 23% Smoking 63% Lage dosering Goedkoop Minder bijwerkingen Makkelijk in gebruik Snel effect

45 Is cannabis een medicijn? Cannabis werkt voor sommige patienten Enkele aktieve stoffen bekend Enkele klinische studies Toedieningsvorm Dosering standaardizatie Acceptatie

46 Dan maar de straat op Cannabis sample Bacteria (per gram) Bedrocan samples Fungi (per gram) Bedrocan <10 < 100 Bedrobinol <10 < 100 Coffeeshop samples A < B C < D E F G H I J K Vervuilingen: microben pesticiden groei-bevorderaars additieven: kleur, gewicht zware metalen

47 Medicinal Cannabis of Pharmaceutical Quality from the Netherlands

48 Kwaliteit gegarandeerd Kwaliteits controle 1. Bacterien / Schimmels 2. Pesticiden 3. Zware metalen 4. Vocht gehalte 5. Cannabinoid samenstelling

49 THC % Altijd hetzelfde product Varieteit BEDROCAN: 19% THC Verschillende batches

50 Klinisch bewijs nodig 1. Doseer 2. Placebo eenheid 3. Toedinings vorm 4. Klinische studies Registratie?!

51 Een winnende combinatie 100 mg doseer eenheid Verdamper Inhaleren

52 De nabij toekomst? Aktieve ingredienten bekend Klinisch bewijs Combinatie met andere medicatie Toedieningsvorm Dosering Standaardizatie Acceptatie

53 Een nieuw medicijn Het endo-cannabinoid systeem is een belangrijke therapeutische target dat nog verder moet worden onderzocht voor pijn Cannabinoiden zijn nieuwe medicijnen voor artsen -nieuwe rol, effecten, voordelen, bijwerkingen Nieuwe toedieningsvormen Maar niet geheel nieuw: Veel (pijn) patienten gebruiken al straat cannabis voor het bestrijden van symptomen Voor sommige pijnklachten bestaan nu geregistreerde cannabinoid medicijnen

54 Pilot studie Cannabis is sinds 2003 op recept verkrijgbaar Veel ervaringen bekend bij BMC. Zie folders voor artsen en apothekers Verdampers worden al door veel patienten gebruikt In de pilot-studie proberen we met bestaande kennis de mogelijkheden te beperken en optimaliseren (cannabis soort, dosering, toediening). Doel is koppeling tussen cannabis varieteit en pijnsoort

55 Mogelijke pijn indicaties Cannabinoiden werken vooral bij chronische pijn van neurogene aard. Post-operatieve pijn reageert veel minder THC en opiaten kunnen elkaars werking versterken Neuropatisch (R) -Centraal (R) -Perifeer (R) Kankerpijn (R) Nociceptief Idiopatisch -Migraine -Trigeminus-neuralgie -Fibromyalgie Complex pijnsyndroom -HIV neuropatie - Failed back surgery syndrome -Reumatoide artritis

56 Bijwerkingen

57 Bijwerkingen Veelvoorkomend: Slaperig, duizelig, lichthoofdig, rode ogen, droge mond, gedachten dwalen af, lacherig, andere gewaarwording van tijd/kleur/geluid Minder vaak voorkomend: Paniek Euforie Verhoogde eetlust ( Munchies ) Lage bloeddruk Versnelde hartslag Verstoord korte termijn geheugen Andere mogelijke effecten: Grotere kans op ontstaan van psychose Gewenning

58 Bijwerkingen Medicinale gebruiker heeft een andere intentie en dosering dan recreatief gebruiker Effecten van cannabis liggen in dezelfde range als andere medicatie bij pijn: opiaten, benzodiazepines, baclofen, tricyclische antidepressiva Veel pijnpatienten hebben ervaring met zware medicatie en kennen deze bijwerkingen Het belang van titratie: mg dosis per keer Starten met gebruiken voor het slapen Bij teveel gebruik: -Ga liggen en doe iets bekends/vertrouwds -Kalm toespreken -Effecten verdwijnen vanzelf na 1-2 uur

59 Auto rijden Veel voorkomende vraag: Kan ik eigenlijk wel rijden Wat gebeurt er bij een ongeluk; verzekering Bedienen van zware machines Interactie met andere medicatie Antwoord: Officieel niet verboden Test mogelijk bij CBR Diverse studies gedaan, allemaal met focus op recreatief gebruik Langzamer reactievermogen en minder perifeer zicht Cannabis gebruiker is bewust van impairment en rijdt daardoor voorzichtiger (In tegenstelling tot alcohol!) Eerste paar dagen even aankijken, voor alle cannabis varieteiten.

60 Titratie

61 Dosering Eén dosering is 100 mg cannabis Bij inhalaties: 100 mg cannabis 60% verdampt 2/3 absorptie Varieteit Bedrocan 19% THC -19 mg per dosis -ca. 7.5 mg opgenomen Varieteit Bedica 14% THC -14 mg per dosis -ca. 5.5 mg opgenomen Andere samenstelling van terpenen zorgt voor fine-tuning van het effect

62 Vragen