Geschreven door Administrator donderdag, 16 februari :43 - Laatst aangepast donderdag, 16 februari :06

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geschreven door Administrator donderdag, 16 februari 2012 10:43 - Laatst aangepast donderdag, 16 februari 2012 11:06"

Transcriptie

1 Van sommige kinderen verwachten we betere resultaten op schools presteren. We zoeken naar een mogelijke oorzaak. Eén van de vele oorzaken kan bijvoorbeeld liggen aan het feit dat het kind werkhoudingsproblemen heeft. De Beertjes van Meichenbaum helpen het kind om gestructureerd, doel- en planmatig te werken. Hierna volgt meer informatie over werkhoudingproblemen, de doelstellingen en het opzet van de 4 beren. 1.Hoe zien we dat de leerlingen werkhoudingsproblemen hebben? 1. - Het kind begint niet te werken. - Het kind is al begonnen met uitvoeren, nog voor de instructiehelemaal gegeven is - Het kind werkt niet systematisch zijn oefening af en slaat stukken over. - Het kind droomt weg, is afgeleid, denkt aan iet anders dan aan de taak. - Het kind voert de taak uit zonder vooropgesteld plan en dus zonder systematiek. - Het kind loopt vast in zijn oplossing, maakt fouten, raakt in de war en gaat knoeien 2. Uitlokkende factoren aan de basis van werkhoudingsproblemen: - Concentratieproblemen. - Het kind is al begonnen met uitvoeren, nog voor de instructiehelemaal gegeven is - Het kind werkt niet systematisch zijn oefening af en slaat stukken over. - Het kind droomt weg, is afgeleid, denkt aan iet anders dan aan de taak. - Het kind voert de taak uit zonder vooropgesteld plan en dus zonder systematiek. - Het kind loopt vast in zijn oplossing, maakt fouten, raakt in de war en gaat knoeien. - Weinig zelfcontrole (ze weten niet goed waar ze precies moeten naar kijken als hen gevraagd wordt om hun werk eens na te kijken 1 / 6

2 Begeleiden van kinderen met werkhoudingsproblemen a.h.v. De Beertjes van Meichenbaum heeft ook een positief effect bij andere kinderen. Kinderen leren zich op die manier beter organiseren en maken minder fouten. Het toepassen van de methode tijdens de lessen werkt dus preventief 3. Begeleiden van kinderen met werkhoudingsproblemen De begeleiding verloopt in 4 fasen: De fase waarin de instructie gegeven wordt : opdracht verkennen BEER 1 stelt zich de vraag : wat moet ik doen? Het kind heeft de opdracht al in zichzelf geprent, maar komt nu tot het besef dat er een probleem (taak) is en dat het de taak moet oplossen. De leerling moet de opdracht herkennen. 2 / 6

3 We noemen dit de verkenningsfase. We moeten de kinderen zover krijgen dat ze bij het krijgen van een opdracht de nieuwsgierigheid voelen prikkelen. Maak er een gewoonte van om steeds dezelfde vraag te stellen bij het geven van een werkblad : wat zie je op dit blad?. Sta vooral stil bij de opdracht die bovenaan staat, wat moet je doen? A.h.v. een voorbeeldblad leer je hen hoe ze iets moeten doen, stippenlijntjes of lege vakjes dienen om een antwoord op te schrijven. Dat zijn geen vanzelfsprekende dingen voor sommige kinderen. De fase waarin een kind nadenkt over een oplossingsstrategie: BEER 2 stelt zich de vraag : hoe ga ik het doen? Het beertje helpt het werk ordenen,we leren werken met een plan.oplossingsstrategieën die de juf of meester eerder aanbracht kunnen nu met of zonder visuele voorstelling gebruikt worden. Nadenken over de opdracht en een manier bedenken om de opdracht op te lossen. We noemen dit de verwerkingsfase. Het kind reageert op 2 mogelijke manieren: 1. Het kind herkent de opdracht en herinnert zich meteen hoe het die uitgevoerd heeft. 3 / 6

4 We stellen de vraag : "HOE HEB JE TOEN DIE OPDRACHT UITGEVOERD?" Even checken of dezelfde werkwijze bedoeld wordt. Zo ja, dan kan het kind meteen aan de slag. Het kind herinnert zich de opdracht niet meer of krijgt een totaal nieuwe opdracht. We stellen de vraag: WAT GA JE EERST DOEN? De kinderen stellen een stappenplan op dat hen bij de uitvoering moet begeleiden. Het begeleiden van de eerste stap in hun stappenplan is zeer belangrijk, laat hen echter zelf die stap vinden. vb. bij rekentaken : ik ga eerst deze getallen optellen en dan ga ik de uitkomst delen door 2 en dan vb. bij spellingtaken : moet ik een regel gebruiken of schrijf ik wat ik hoor?welke regel kan ik hier toepassen? De fase waarin het kind de taak concreet uitvoert : BEER 3 : ik doe mijn werk Met een logisch gestructureerd plan, in zijn achterhoofd, kan het kind dit nu stap voor stap gaan uitvoeren. Na een intense begeleiding van de vorige 2 fasen, is nu het moment gekomen waarop het kind zelfstandig moet leren werken. 4 / 6

5 Tijdens deze fase zien we dat kinderen, ondanks een goede voorbereiding nog fouten maken t.g.v onnauwkeurig werken, slordig werken. Vanaf het 3de leerjaar wordt deze houding( nauwkeurig en netjes door- werken) een belangrijk aandachtspunt! De fase waarin het kind zijn werk evalueert : BEER 4 : ik kijk mijn werk na, wat vind ik ervan? Het kind leert zijn werk zelf nakijken.via het gebruik van correctiesleutels kan je dit stimuleren Begeleiden van kinderen met werkhoudingproblemen aan de hand van De Beertjes van Meichenbaum heeft ook een positief effect bij andere kinderen. Kinderen leren zich op die manier beter organiseren en maken minder fouten. Het toepassen van de methode werkt dus preventief. 5 / 6

6 Klik hier voor een voorbeeld 6 / 6

Kaat Timmerman over "kinderen met aandachts- en werkhoudingsproblemen"(art. 1998)

Kaat Timmerman over kinderen met aandachts- en werkhoudingsproblemen(art. 1998) Kaat Timmerman over "kinderen met aandachts- en werkhoudingsproblemen"(art. 1998) Kaat Timmerman studeerde pedagogische wetenschappen, richting sociale pedagogiek, aan de K.U. Leuven. Momenteel is zij

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. Inhoud

Inhoud. Inleiding 9. Inhoud Inhoud Inleiding 9 Hoofdstuk 1. Analyse en interpretatie van werkhouding 11 1.1 Wat is een werkhoudingsprobleem? 11 1.2 Het meten van werkhouding 11 1.3 Analyse van werkhouding 13 1.3.1 Fase 1 14 1.3.2

Nadere informatie

1 Download: Beertjesaanpak Stippestappen Stop-denk-doe Methode

1 Download: Beertjesaanpak Stippestappen Stop-denk-doe Methode Beertjesaanpak Stippestappen Stop-denk-doe Methode De beertjesaanpak begeleiding van kinderen met werkhoudingsproblemen (Bron: Kinderen met Aandachts- en werkhoudingsproblemen van Kaat Timmermans) Voor

Nadere informatie

Verbaliseren Om het denkproces bewust te kunnen sturen (Bron: Kinderen met Aandachts- en werkhoudings -

Verbaliseren Om het denkproces bewust te kunnen sturen (Bron: Kinderen met Aandachts- en werkhoudings - Concentratie- aanpak (o.a. zelfinstructiemethode & tijdsteekproef) De beertjesaanpak begeleiding van kinderen met werkhoudingsproblemen 2 Verbaliseren Om het denkproces bewust te kunnen sturen (Bron: Kinderen

Nadere informatie

Kijk na! Buiten spelen

Kijk na! Buiten spelen De wereld in getallen Lessuggestie groep Handleiding Omschrijving Werkbladen voor groep B. Ze sluiten aan bij de minimumtoets en projecttoets van blok 3. De kinderen oefenen: vermenigvuldigen, automatiseren

Nadere informatie

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren.

- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren. Schoolse competenties Competentie 1: Agendagebruik - Je schrijft je huiswerk in je agenda als dit wordt opgegeven. - Je agenda ziet er verzorgd uit. - Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt

Nadere informatie

Leerlijn leren leren. 4 Leerlijn leren leren. 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen

Leerlijn leren leren. 4 Leerlijn leren leren. 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen 4 Leerlijn leren leren Leerlijn leren leren 1 2 3 4 5 6 1 Strategieën om kennis op te bouwen en problemen op te lossen 1 De lln kunnen losse gegevens leren ze: a betekenis te geven ze te situeren in een

Nadere informatie

LES: Wie van de drie? 2

LES: Wie van de drie? 2 LES: Wie van de drie? 2 DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 t/m 9; oefenen van de tafels; bewust worden van de patronen in bepaalde tafels (bijv. tafels van even getallen hebben allemaal even uitkomsten,

Nadere informatie

LES: Getallenfabriek 2

LES: Getallenfabriek 2 LES: Getallenfabriek 2 DOEL oefenen van keersommen in combinatie met optellen, aftrekken en delen; inzicht ontwikkelen in het gebruiken van getallen en bewerkingen om een bepaalde uitkomst te krijgen.

Nadere informatie

Kleuters. De vier stappen zijn de volgende:

Kleuters. De vier stappen zijn de volgende: 2 W e r k h o u d i n g & Kleuters 1 Werkhouding De zelfinstructietraining is een methode om een goede werkhouding aan te leren, het biedt structuur en duidelijkheid. Er zijn 4 stappen die verwoord en

Nadere informatie

LES: Vier op een rij. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Vier op een rij. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Vier op een rij (zie p. 5) kleurpotloden, potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Vier op een rij DOEL oefenen van keersommen; inzicht ontwikkelen in welke verschillende keersommen dezelfde uitkomst hebben; het patroon herkennen van keersommen in de tabel. BENODIGDHEDEN Per leerling

Nadere informatie

PAD informatie voor ouders

PAD informatie voor ouders PAD informatie voor ouders De Kiem Roelofarendsveen, januari 2015 Beste ouders/verzorgers, Hierbij willen we u graag informeren over het PAD leerplan, dat bij ons op de Kiem gebruikt wordt om het sociaal

Nadere informatie

LES: Getallenmuurtje 2

LES: Getallenmuurtje 2 LES: Getallenmuurtje 2 DOEL oefenen van keersommen; oefenen van keersommen met meer dan twee getallen; leren welke keersommen bij eenzelfde uitkomst horen; gebruik maken van het inzicht dat de volgorde

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug 2018 Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - 0 eleeft plezier in het ontdekken van nieuwe dingen Laat heel

Nadere informatie

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten.

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten. Versie 16 januari 2017 Sorteren unplugged Sorteren gebeurt heel veel. De namen van alle leerlingen in de klas staan vaak op alfabetische volgorde. De wedstrijden van een volleybal team staan op volgorde

Nadere informatie

Onze schooleigenvisie op huiswerk

Onze schooleigenvisie op huiswerk Huistaken en lessen uit het schoolreglement De leerlingen zijn steeds verplicht de opgegeven lessen te leren. De leerkracht is steeds gerechtigd deze leerstof mondeling of schriftelijk op te vragen. De

Nadere informatie

Meningsvorming: jij en vluchtelingen

Meningsvorming: jij en vluchtelingen Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit

Nadere informatie

Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen

Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.

Nadere informatie

Schoolse competenties

Schoolse competenties Schoolse competenties Competenties gericht op organiseren Competentie 1: Organiseren (boeken)tas - Je pakt je (gym/lunch)tas in zonder - Je hebt de juiste spullen bij je die je nodig hebt op een schooldag.

Nadere informatie

Kijk na! Dierenmanieren

Kijk na! Dierenmanieren De wereld in getallen 4 Lessuggestie groep 7 Handleiding Omschrijving Werkbladen voor groep 7B. Ze sluiten aan bij de minimumtoets en projecttoets van blok 3. De kinderen oefenen: schrijfwijze van getallen

Nadere informatie

LES: Eerlijk verdelen

LES: Eerlijk verdelen LES: Eerlijk verdelen DOEL oefenen van delen; bewust worden dat een hoeveelheid meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen (bijv. 3 x 8 = 6 x 4); inzicht ontwikkelen

Nadere informatie

Team Basisschool De Brök Stein

Team Basisschool De Brök Stein Team Basisschool De Brök Stein Beschrijving van het vraagstuk Geef hier een titel aan het vraagstuk en daarna een gedetailleerde beschrijving van het vraagstuk dat je op de Nazomerschool aan de orde wilt

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

Lesbeschrijving Nederlands

Lesbeschrijving Nederlands Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt

Nadere informatie

LES: Toverboek 2. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Tover een getal (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Toverboek 2. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Tover een getal (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Toverboek 2 DOEL oefenen van keersommen en combinatie met optellen en aftrekken; inzicht ontwikkelen in het gebruiken van getallen en bewerkingen om een bepaalde uitkomst te krijgen. BENODIGDHEDEN

Nadere informatie

Blok 4 - we hebben hart voor elkaar.

Blok 4 - we hebben hart voor elkaar. Blok 4 - we hebben hart voor elkaar. In dit blok hebben we het over onze gevoelens. In de vorige les hadden we besproken welke gevoelens je kunt hebben. Bij de binnenkomer van deze les noemde ik een gevoel

Nadere informatie

H u i s w e r k b e l e i d

H u i s w e r k b e l e i d H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,

Nadere informatie

Dag jongens en meisjes,

Dag jongens en meisjes, Dag jongens en meisjes, Leuk zeg! Je hebt het oefenblok Arithmos hoofdrekenen in je hand. Een scheurblok vol met rekenoefeningen uit het vijfde leerjaar. Je kunt er zelf mee aan de slag, in de klas of

Nadere informatie

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in groepjes aan de slag om uit te rekenen hoeveel een schoolreisje kost. Ze gebruiken hierbij een computer om prijzen op te kunnen zoeken

Nadere informatie

Dag jongens en meisjes,

Dag jongens en meisjes, Dag jongens en meisjes, Leuk zeg! Je hebt het oefenblok Arithmos hoofdrekenen in je hand. Een scheurblok vol met rekenoefeningen uit het zesde leerjaar. Je kunt er zelf mee aan de slag, in de klas of thuis.

Nadere informatie

Oriëntatiefase Verdiepingsfase Integratiefase. Leerjaar 3, 15 Jaar. Leerjaar 4, 16 jaar

Oriëntatiefase Verdiepingsfase Integratiefase. Leerjaar 3, 15 Jaar. Leerjaar 4, 16 jaar ARRANGEMENTKAART maart 2013 leren leren Dagbesteding VSO- AFDELING Standaarden VSO Leeftijd à 13 14 15 16 17 18 19 Gevorderd 25% 10 10 11 11 11 12 12 Voldoende 75% 7 7 8 8 9 9 10 Minimum 90% 3 4 4 4 5

Nadere informatie

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften

GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.

Nadere informatie

LES: Groepjes maken 2

LES: Groepjes maken 2 LES: Groepjes maken 2 DOEL strategieën ontwikkelen voor het bepalen van het aantal objecten in een rechthoekig groepje (bijv. herhaald optellen per rij, verdubbelen, een keersom maken); verband leggen

Nadere informatie

Diagnostisch rekenonderzoek

Diagnostisch rekenonderzoek Doel: Zicht krijgen op het niveau van tellen, kennis van cijfers en getalbegrip, vergelijken van hoeveelheden en bewerkingen tot 10 en tot 20 (splitsen, aanvullen, koppeling materiaal som en vv, sommen

Nadere informatie

kempelscan P2-fase Studentversie

kempelscan P2-fase Studentversie kempelscan P2-fase Studentversie Pedagogische competentie Kern 2.1 Pedagogisch competent Pedagogisch handelen Je draagt bij aan een veilige leef- en leeromgeving in de groep O M V G Je bent consistent

Nadere informatie

Onderwerp. VVKBaO. Kinderen leren problemen op te lossen door pijltjes in een bepaalde volgorde te plaatsen en blokjes te herhalen.

Onderwerp. VVKBaO. Kinderen leren problemen op te lossen door pijltjes in een bepaalde volgorde te plaatsen en blokjes te herhalen. Onderwerp Kinderen leren problemen op te lossen door pijltjes in een bepaalde volgorde te plaatsen en blokjes te herhalen. SOC 3 WIS 5.4 WIS 4.1 WO 2.7 de leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan

Nadere informatie

LES: Vier op een rij 2

LES: Vier op een rij 2 LES: Vier op een rij 2 DOEL oefenen van keersommen; inzicht ontwikkelen in welke verschillende keersommen dezelfde uitkomst hebben; het patroon herkennen van keersommen in de tabel. BENODIGDHEDEN Per leerling

Nadere informatie

Rekenen met verhoudingen

Rekenen met verhoudingen Rekenen met verhoudingen Groep 6, 7 Achtergrond Leerlingen moeten niet alleen met de verhoudingstabel kunnen werken wanneer die al klaar staat in het rekenboek, ze moeten ook zelf een verhoudingstabel

Nadere informatie

Huistakenbeleid. 1. Visie op huistaken/lessen. 2. Concrete afspraken binnen de school. Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team.

Huistakenbeleid. 1. Visie op huistaken/lessen. 2. Concrete afspraken binnen de school. Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team. Huistakenbeleid Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team. 1. Visie op huistaken/lessen Wij streven naar een zinvol huiswerkbeleid. Dit wordt op een kwaliteitsvolle en didactisch verantwoorde

Nadere informatie

LES: Betaal gepast 2. inzicht ontwikkelen in deelbaarheid en factoren van getallen. BENODIGDHEDEN Per leerling

LES: Betaal gepast 2. inzicht ontwikkelen in deelbaarheid en factoren van getallen. BENODIGDHEDEN Per leerling LES: Betaal gepast 2 DOEL oefenen van keersommen en deelsommen (groter dan de tafels van 1 t/m 10); bewust worden dat een getal meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen

Nadere informatie

Kijk na! Zomerkriebels

Kijk na! Zomerkriebels Pluspunt 3 Lessuggestie groep 5 Handleiding Omschrijving Werkbladen voor groep 5. Ze sluiten aan bij blok 10. De kinderen oefenen: deelsommen met rest maken bij een rekenverhaaltje (opgave 1) het verschil

Nadere informatie

Overzicht van leerlingkenmerken van verschillende typen rekenaars

Overzicht van leerlingkenmerken van verschillende typen rekenaars Overzicht van leerlingkenmerken van verschillende typen rekenaars De tellende rekenaar Ja Nee Opmerkingen heeft veel problemen met het besef van hoeveelheden zoals veel, weinig, evenveel, meer en minder

Nadere informatie

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO

Sta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?

Nadere informatie

Gemiddelde. Gemiddelde

Gemiddelde. Gemiddelde Aantal respondenten: 79 Leerlingen 2014 Vensters PO -- - + ++ Schoolklimaat 3,2 BHoe graag ga je naar school? 3,0 3 9 50 17 BHoe veilig voel je je op school? 3,3 1 6 38 34 BHoe duidelijk vind je de regels

Nadere informatie

LES: Getallenmuurtje. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Kies twee blokjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Getallenmuurtje. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Kies twee blokjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Getallenmuurtje DOEL oefenen van keersommen; kennismaken met keersommen met meer dan twee getallen; leren welke keersommen bij eenzelfde uitkomst horen; bewust worden dat de volgorde van de getallen

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Huiswerktips. Maak tijd

Huiswerktips. Maak tijd Huiswerktips Huiswerktips Voor sommige kinderen is huiswerk maken een helse taak. In deze brochure krijg je een heleboel tips over hoe je je kind kan helpen met zijn huiswerk. Maak tijd Sommige kinderen

Nadere informatie

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Wouter van Straten Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Wouter van Straten Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014 Naam: Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen. 2 Algemeen werk- en denkniveau Ver beneden - gemidde ld Ver bovengemidde ld Algemene

Nadere informatie

Prettige en niet prettige aanrakingen

Prettige en niet prettige aanrakingen Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,

Nadere informatie

A. Cooreman. 4 CIJ Deel 1 Cijferen met natuurlijke getallen

A. Cooreman. 4 CIJ Deel 1 Cijferen met natuurlijke getallen A. Cooreman x ijke xe mp la ar CIJ Deel Cijferen met natuurlijke getallen Ink + Leerjaar kk Groep Remediëring 0 0 0 7 digitaal Naam: i.s.m Klas: Legende iconen Leer dit vanbuiten. Werk schriftelijk en

Nadere informatie

LES: Kikker 2. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Welk vriendje helpt? (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Kikker 2. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Welk vriendje helpt? (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Kikker 2 DOEL oefenen van uit het hoofd oproepen van keersommen met antwoord; inzicht ontwikkelen in hoe verbanden tussen keersommen kunnen helpen bij het oplossen van nieuwe keersommen en welke verbanden

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

Dag jongens en meisjes,

Dag jongens en meisjes, Dag jongens en meisjes, Leuk zeg! Je hebt het scheurblok Arithmos hoofdrekenen in je hand. Een blokje vol met rekenoefeningen uit het tweede leerjaar. Je kunt er zelf mee aan de slag, in de klas of thuis.

Nadere informatie

Zintuigen. Expertgroep 3: Welke smaak proef je? Naam leerling:... Leden expertgroep:...

Zintuigen. Expertgroep 3: Welke smaak proef je? Naam leerling:... Leden expertgroep:... Naam leerling: Leden expertgroep: De voorbereiding Jullie gaan onderzoeken hoe goed je smaken uit elkaar kunt houden door te proeven. Wat hebben jullie nodig? Jullie krijgen de benodigdheden straks van

Nadere informatie

Sorteer netjes! 1. Knip de kaartjes van bijlage 1 uit. Sorteer

Sorteer netjes! 1. Knip de kaartjes van bijlage 1 uit. Sorteer Sorteer netjes! 1 Knip de kaartjes van bijlage 1 uit. Sorteer a de rozen (*1) b de kleine bloemen (*2) c de bloemen zonder bladeren (*3) d de bloemen, niet tulpen (*4) Omcirkel de dieren. Omcirkel de dieren

Nadere informatie

CBS De Wieken Januari 2015

CBS De Wieken Januari 2015 CBS De Wieken Januari 2015 Wat is een mediator? Een mediator is iemand die anderen helpt bij een conflict Op school kan de juf of meester dat zijn Op onze school worden leerlingen opgeleid tot mediatoren

Nadere informatie

4.1 Het uitdelen van de antwoordbladen en de testboekjes.

4.1 Het uitdelen van de antwoordbladen en de testboekjes. Groep 7 1. Inleiding De test voor groep 7 bestaat uit vijf onderdelen. Elk onderdeel begint met een nieuwe instructie. De algemene instructie duurt (inclusief het uitdelen van de boekjes en de antwoordbladen)

Nadere informatie

Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN

Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN Doelen De termen lay-out, cursief en vetjes correct gebruiken De bedoeling van een lay-out inzien De bedoeling van cursieve en vetgedrukte woorden inzien.

Nadere informatie

Aandachtspunten. blok 9, les 1 blok 9, les 6. blok 7, les 6. blok 9, les 1 Zie punt 1. blok 7, les 1 blok 7, les 6 blok 7, les 8 blok 7, les 11

Aandachtspunten. blok 9, les 1 blok 9, les 6. blok 7, les 6. blok 9, les 1 Zie punt 1. blok 7, les 1 blok 7, les 6 blok 7, les 8 blok 7, les 11 Aandachtspunten 273 Aandachtspuntenlijst 3, bij blok 7, 8 en 9 aandachtspunten/ observaties 1 Akoestisch tellen: kinderen kunnen telrij opzeggen t/m 100. Het kind vergeet steeds getallen. Het kind hapert

Nadere informatie

De wereld in getallen Lessuggestie groep 6 handleiding

De wereld in getallen Lessuggestie groep 6 handleiding De wereld in getallen Lessuggestie groep 6 handleiding Omschrijving Werkbladen voor groep 6. Ze sluiten aan bij taak 56 (toets). De kinderen oefenen: - kalender en grafieken kijken (opgave 1 en ) - geldrekenen

Nadere informatie

Kennismaken met en inoefenen van het geven van commando s. De leerlingen volbrengen een opdracht door het geven van commando s.

Kennismaken met en inoefenen van het geven van commando s. De leerlingen volbrengen een opdracht door het geven van commando s. Onderwerp Kennismaken met en inoefenen van het geven van commando s. De leerlingen volbrengen een opdracht door het geven van commando s. NED 2.8 WO 2.7 WO 2.9 WIS 5.4 *NED 4.2 Een instructie geven zodat

Nadere informatie

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Eerste oriëntatie Welke onderwerpen uit welke leerlijnen komen in dit blok aan de orde? Onderscheid daarbij a. eerste kennismaking met

Nadere informatie

Klas in bedrijf. Werkbladen. Belang logistiek voor bedrijf. Peter Hantson. Opleiding secundair onderwijs Vakgroep Techniek (TE)

Klas in bedrijf. Werkbladen. Belang logistiek voor bedrijf. Peter Hantson. Opleiding secundair onderwijs Vakgroep Techniek (TE) Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas - Virtueel bedrijfsbezoek Film: Bedrijf en logistiek proces 1 Belang logistiek voor bedrijf Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is

Nadere informatie

Tips bij het handhaven van de orde in de klas

Tips bij het handhaven van de orde in de klas Tips bij het handhaven van de orde in de klas 1 Uitgangspunten bij de tips 1. Ga na waar je sterk in bent. 2. Ga na op welke manier jij het liefst het contact met de leerlingen onderhoudt. 3. Kies die

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

SaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les?

SaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les? SaNdWiCh RoBoT leer programmeren zonder een computer te gebruiken! Bij deze les speelt de leraar of gastdocent de rol van een robot. Een robot die boterhammen maakt met boter en hagelslag. De leerlingen

Nadere informatie

A. Cooreman. 56 DBP Breuken 2 Techniek en bewerkingen. Breukenschema. optellen + en aftrekken - vermenigvuldigen x delen :

A. Cooreman. 56 DBP Breuken 2 Techniek en bewerkingen. Breukenschema. optellen + en aftrekken - vermenigvuldigen x delen : A. Cooreman 56 DBP Breuken 2 Techniek en bewerkingen Leerjaar Groep Breukenschema Voor alle bewerkingen 1. breuk per breuk vereenvoudigen 2. gehele getallen op noemer 1 3. decimale getallen op noemer 10,

Nadere informatie

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl Excel reader Beginner Gemiddeld Auteur Bas Meijerink E-mail bas@excel-programmeur.nl Versie 01D00 Datum 01-03-2014 Inhoudsopgave Introductie... - 3 - Hoofdstuk 1 - Databewerking - 4-1. Inleiding... - 5-2.

Nadere informatie

21. Lichaamslengte, deel 2: in een grafiek

21. Lichaamslengte, deel 2: in een grafiek 21. Lichaamslengte, deel 2: in een grafiek Leeftijdsgroep Ongeveer 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 4: De leerlingen leren meten en leren omgaan met meetinstrumenten, gangbare

Nadere informatie

Klas in bedrijf. Werkbladen. Bedrijf en logistiek proces - 3. Talenten en beroepen: logistiek. Peter Hantson

Klas in bedrijf. Werkbladen. Bedrijf en logistiek proces - 3. Talenten en beroepen: logistiek. Peter Hantson Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en logistiek proces - 3 Talenten en beroepen: logistiek Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk

Nadere informatie

oefenbundel voor het tweede leerjaar bij de Help Wibbel-wedstrijd

oefenbundel voor het tweede leerjaar bij de Help Wibbel-wedstrijd oefenbundel voor het tweede leerjaar bij de Help Wibbel-wedstrijd leerinhoud aard bron de helft en het dubbel hoofdrekenen: aftrekken TE-E de tafels van 2, 3,, 5, 10 de tafels van 2, 3,, 5, 10 dagen, maanden,

Nadere informatie

Werken in de techniek

Werken in de techniek 08740 Arbeidsmarkt Assistent 05-06-2008 10:44 Pagina 1 werkproces 1 1 2 3 4 Werken in de techniek Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent Wat laat je zien? Je komt op tijd en houdt je aan afspraken Je assisteert

Nadere informatie

Gemiddelde. Gemiddelde

Gemiddelde. Gemiddelde Aantal respondenten: 97 Leerlingen 2014 Vensters PO -- - + ++? Naar school 3,2 BHoe graag ga je naar school? 2,9 8 10 60 19 BHoe veilig voel je je op school? 3,3 3 7 40 46 1 BHoe duidelijk vind je de regels

Nadere informatie

Psychiatrie: ADHD. Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis.

Psychiatrie: ADHD. Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis. DC 13 Psychiatrie: ADHD 1 Inleiding Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis. Beroepscontext: als onderwijsassistent kun je ingezet worden in het werken met leerlingen

Nadere informatie

LES: Waslijn. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Stapjes maken (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Waslijn. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Stapjes maken (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Waslijn DOEL oefenen van tellen in stappen; bewust worden van het patroon in de getallen van de tafel van 5 (alle getallen eindigen op 5 of 0), de tafel van 10 (alle getallen eindigen op 0), en de

Nadere informatie

Hoekenwerk sector haven en binnenvaart opdracht 1

Hoekenwerk sector haven en binnenvaart opdracht 1 Hoekenwerk sector haven en binnenvaart opdracht 1 Opdracht 1: matroos (voor de leerkracht) Omschrijving van het beroep Een matroos helpt de kapitein op een schip. Hij/zij helpt bij het aanmeren en bij

Nadere informatie

Groep 5. 1. Inleiding. 2. Het invullen van leerling informatie. 3. Maken van voorbeelden voor de testafname

Groep 5. 1. Inleiding. 2. Het invullen van leerling informatie. 3. Maken van voorbeelden voor de testafname Groep 5 1. Inleiding De test voor groep 5 bestaat uit vijf onderdelen. Elk onderdeel begint met een nieuwe instructie. Deze instructies staan weliswaar in de testboekjes, maar moeten klassikaal behandeld

Nadere informatie

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen Instapmodule ter voorbereiding op Instapmodule het werken met Nieuwsrekenen maart 2013 www.nieuwsrekenen.nl 2 Inleiding De instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen. Het

Nadere informatie

Bekijkjetoekomstnu.nl

Bekijkjetoekomstnu.nl Bekijkjetoekomstnu.nl Vandaag gaan we aan de slag met Lesbrief 1: Beroepen Naam: Klas: School: VMBO: BL KL TL (omcirkel) Heb jij een droomberoep? En wil je weten welke beroepen er nog meer zijn? Op www.bekijkjetoekomstnu.nl

Nadere informatie

Het is heel belangrijk dat het groepsplan naadloos

Het is heel belangrijk dat het groepsplan naadloos Het is heel belangrijk dat het groepsplan naadloos aansluit bij de praktijk in je klas-lokaal. In dit artikel maken we die verbinding. Geen groepsplannen omdat het moet, maar omdat het werkelijk bijdraagt

Nadere informatie

Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules (zie ww.nieuwsrekenen.nl bij Basismateriaal ).

Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules (zie ww.nieuwsrekenen.nl bij Basismateriaal ). Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: Minder zout in vleeswaren Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules (zie ww.nieuwsrekenen.nl bij Basismateriaal ). Benodigd materiaal - Voor

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 december 2016

Nieuwsbrief groep 3 december 2016 Nieuwsbrief groep 3 december 2016 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van december. Nieuws uit de groep: We hebben de woorden van kern 5 bijgevoegd in de nieuwsbrief. Het is belangrijk om deze woorden

Nadere informatie

Stappenplan: Rekengesprek

Stappenplan: Rekengesprek Stappenplan: Rekengesprek M4 - E4 Doel: Zicht krijgen op de hiaten in de procedurekennis tot niveau M4 Te gebruiken in de volgende fases van Onderwijsbehoeften Stap 1: De voorbereiding. Het programma biedt

Nadere informatie

Waar zie je de bijzondere vogel en hoe ziet hij eruit?

Waar zie je de bijzondere vogel en hoe ziet hij eruit? Les 1: Een verhaal schrijven Voor je gaat schrijven: een schema maken Je hebt net een verhaal bedacht. Schrijf alles wat je hebt bedacht kort op in het schema hieronder. Zijn er vragen waar je nog niet

Nadere informatie

Tijd vrijmaken Workshop

Tijd vrijmaken Workshop Tijd vrijmaken Workshop 2019-2020 AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Gebruik van dit materiaal alleen met uitdrukkelijke toestemming van stichting leerkracht Tijd vrijmaken hangt samen met Teamindeling en Ritmiek

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Voorspellen. Introductiefase bij de eerste les: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?

Algemene instructies voor de strategie: Voorspellen. Introductiefase bij de eerste les: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Algemene instructies voor de strategie: Voorspellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Nadere informatie

LES: Betaal gepast. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Munten of briefjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE

LES: Betaal gepast. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Munten of briefjes (zie p. 5) potlood en gum AFBEELDING SPELLETJE LES: Betaal gepast DOEL oefenen van keersommen en deelsommen (groter dan de tafels van 1 t/m 10); bewust worden dat een getal meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen

Nadere informatie

- Leerlijn Leren leren - CED groep. Leerlijn Leren leren CED groep

- Leerlijn Leren leren - CED groep. Leerlijn Leren leren CED groep Leerlijn Leren leren CED groep 1 1. Taakaanpak Leerlijn leren leren CED groep Groep 1 a. Luistert en kijkt naar de uitleg van een opdracht in een één op één situatie b. Wijst aan waar hij moet beginnen

Nadere informatie

SOCIAL MEDIA VEILIGHEID & WACHTWOORD

SOCIAL MEDIA VEILIGHEID & WACHTWOORD SOCIAL MEDIA VEILIGHEID & WACHTWOORD SOCIAL MEDIA EN VEILIGEID Ben ik wel veilig als ik social media gebruik? Kan niemand mijn gegevens stelen? Of mijn foto misbruiken? Online veiligheid, en vooral het

Nadere informatie

Wat heeft dit kind nodig?

Wat heeft dit kind nodig? ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van

Nadere informatie

LES: Wie van de drie?

LES: Wie van de drie? LES: Wie van de drie? DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 en 5; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 2 allemaal even zijn; bewust worden dat de getallen uit de tafel van 5 allemaal eindigen

Nadere informatie

Een stagiaire instrueren en begeleiden bij het uitvoeren van leeractiviteiten en werkzaamheden

Een stagiaire instrueren en begeleiden bij het uitvoeren van leeractiviteiten en werkzaamheden 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Opdrachtformulier Een stagiaire instrueren en begeleiden bij het uitvoeren van leeractiviteiten en werkzaamheden Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid

Nadere informatie

Werkblad: Vind me dan

Werkblad: Vind me dan Werkblad: Vind me dan Stap 1 Stap 2 Wat is het probleem? Vraag het de natuur! Hoe lost de natuur dit probleem op? Hoe zorgen planten en dieren ervoor dat ze niet opvallen? Kennen jullie voorbeelden? Schrijf

Nadere informatie

LEREN LEREN WAT? HOE?

LEREN LEREN WAT? HOE? LEREN LEREN Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. Als school hebben we gekozen voor het VELOO-programma,

Nadere informatie

Thema: WK voetbal in Brazilië. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: WK voetbal in Brazilië. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: WK voetbal in Brazilië Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. materiaal

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD?

HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD? HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD? Wat betekent ADHD? ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder. Er wordt vermoed dat kinderen ADHD hebben wanneer het voor hen moeilijk is om stil te zitten, aandachtig

Nadere informatie