Duurzaamheid Inhoud. Rijksbeleid en de voorbeeldrol van de Rijksgebouwendienst. DEEL 1. Duurzaamheid en energiezuinigheid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzaamheid 2020. Inhoud. Rijksbeleid en de voorbeeldrol van de Rijksgebouwendienst. DEEL 1. Duurzaamheid en energiezuinigheid"

Godelieve Thys
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Duurzaamheid en energiezuinigheid Herman Eijdems, unitleider Bouwfysica Historie: EER en PIT > duurzaam inkopen > energie 2020 >

1 Duurzaamheid 2020 Rijksbeleid en de voorbeeldrol van de Rijksgebouwendienst Ir. Herman Eijdems Ir. Arnout Baak 3e kennisdag NVBV Inhoud DEEL 1. Duurzaamheid en energiezuinigheid Herman Eijdems, unitleider Bouwfysica Historie: EER en PIT > duurzaam inkopen > energie 2020 > duurzaam beheer > cradle 2 cradle Afdeling Duurzaam en Comfort DEEL 2. Ontwikkelingen Rgd Bouwfysica Arnout Baak, adviseur Bouwfysica Historie: WERRB > productief en gezond > integraal PvE/OS > individuele beïnvloeding Nieuwe werkwijzen 2 3e kennisdag NVBV

2 Portfolio ministeries kantoren musea monumenten archieven laboratoria adviescolleges parlement gevangenissen paleizen rechtbanken internationale instituten 3 3e kennisdag NVBV Historie in duurzaamheid Rijkswaterstaat Terneuzen Alterra Wageningen Rijkswaterstaat IJmuiden Belastingkantoor Enschede 4 3e kennisdag NVBV

instituten 3 3e kennisdag NVBV Historie in duurzaamheid Rijkswaterstaat

3 EER, PIT en CEI collectieve energie inkoop 57/58 deelnemers 90% 100% CO 2 -vrij in 2010 elektriciteit en gas 285 GWh / 60 Mm 3 gas programma innovatieve technieken 12 technieken looptijd ,- lokale wtw en balansventilatie zonlichtpijp werkplekverwarming vacuüm glas compacte windturbine anidolisch plafond elektrochrome glas energie efficiënte rijkshuisvesting 10 jaar van 100 -> 101 (30%) witte LED holografisch optisch fl. 112 milj. maatregelen fl 30 milj. programma 5 3e kennisdag NVBV Energiebesparing 25 % in 2020 (2% per jaar, referentie 2006) Energievoorziening klimaatneutraal in % Duurzaam Inkopen Erkend door de markt als voorloper in Duurzaam Bouwen C 2 C voorbeeldprojecten Andere ordening markt => geïntegreerde contracten/pps Concentratie op kerntaak overheid => inkoop, toetsing, kennisborging Optimaliseren bedrijfsvoering => Rijkswerkplek % minder m² => OGH, ambtenaar 2.0, web 2.0 Stimuleren innovatie bouwproces => BIM, CAD, levensduurbenadering Gebruikswaarde Toekomstwaarde Belevingswaarde 6 3e kennisdag NVBV

van 100 -> 101 (30%) witte LED holografisch optisch fl. 112 milj. maatregelen fl 30 milj.

4 Duurzaam Inkopen Nieuwbouw Minimaal GC+ 200 of GPR 7 Renovatie Minimaal GC+ 200 of 60 punten verbetering; GPR 7 of 2 omhoog Huur Minimaal label C of 2 labelstappen of flexibel inbouwpakket, energiezuinige verlichting en regeling (tvt 10 jaar) Beheer en onderhoud Energieplan en prestatiegerichte contracten; groot aantal maatregelen Sloop 7 3e kennisdag NVBV Energie ambitie 2020 Aanleiding Studiedag ECN/TNO 2007 Programmaplan basispakket => collectief, PPS? maatwerkpakket => EPA, natuurlijk moment innovatieve technieken => PGT, M 20 gedragsverandering Inbedding Beleidsprogramma Schoon en Zuinig Uitvoering Pilots Belastingdienst, RWS, RvdR Programma Groene Technieken Versnelling Energie-Inkoop Kansen Ambities Doelen Bedreigingen Visie 8 3e kennisdag NVBV

Aanleiding Studiedag ECN/TNO 2007 Programmaplan basispakket => collectief, PPS?

5 Energie ambitie e kennisdag NVBV Energie ambitie e kennisdag NVBV

6 Duurzaam Beheer Beheer en Onderhoud=> veilig en duurzaam! FCIB = functioneel controleren en inregelen Doorontwikkelen conditiemeting Integrale Inspecties => BOEI Voorraad in de vingers => EPBD Energy Performance Integration in Corporate Real Estate Management => EPI-Crem 2 stap 1: vlekkenplan / gebruik ontwerp 3 huidig 1 10 m 3 /h/m 2 5 m3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 5 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 10 m 3 /h/m 2 2 stap 2: inregelen op prestatie 20 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 2 ontwerp 10 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 vereist 5 m 3 /h/m 2 25 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 2 + onderdruk 20 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m e kennisdag NVBV Cradle 2 Cradle EI/EPC Greencalc Breeam-NL C2C bandbreedte 1990 label G 1,9 100 n.a. n.a label C 1,5 150 pass n.a label A 1,1 200 good very good filosofie pilots 2020 label A++ 0,5 400 excellent convenanten? 2030 nulenergie 1000 outstanding??? 2050 energieleverend > 5000??? reikwijdte 12 3e kennisdag NVBV

Management => EPI-Crem 2 stap 1: vlekkenplan / gebruik ontwerp 3 huidig 1 10 m 3 /h/m 2 5 m3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 5 m 3 /h/m 2 20 m 3 /h/m 2 10 m 3 /h/m 10 m 3 /h/m 2 2 stap 2: inregelen op prestatie

7 Duurzaam en Comfort Rijksgebouwendienst staven vastgoed frontoffice Advies en beheer projecten Architecten PPS&I Advies Ingenieurs Ontwerp Restauratie Constructie Bouwfysica Functionele Klimaattechniek Elektrotechniek analyse gebouwenmarkt (nieuw)bouw - bestaande bouw - monumenten D&O Vraag of probleem in bestaande bouw TA intake M D&O gebouwenmarkt (nieuw)bouw - bestaande bouw - monumenten TA transport M D&C V&B Duurzaam Comfort - Veiligheid - Beveiliging Duurzaam Comfort - Veiligheid - Beveiliging marktthema s Vraag of marktthema s probleem in programma 13 3e kennisdag NVBV D&C intake V&B Inhoud DEEL 1. Duurzaamheid en energiezuinigheid Herman Eijdems, unitleider Bouwfysica Historie: EER en PIT > duurzaam inkopen > energie 2020 > cradle 2 cradle > duurzaam beheer Afdeling Duurzaam en Comfort DEEL 2. Ontwikkelingen Rgd Bouwfysica Arnout Baak, adviseur Bouwfysica Historie: WERRB > productief en gezond > integraal PvE/OS > individuele beïnvloeding Nieuwe werkwijzen 14 3e kennisdag NVBV

monumenten TA transport M D&C V&B Duurzaam Comfort - Veiligheid - Beveiliging Duurzaam Comfort - Veiligheid - Beveiliging marktthema s Vraag of marktthema s probleem in programma 13 3e kennisdag NVBV

8 Historie: Werrb Wettelijke eisen en Rgd-richtlijnen voor bouwfysica Aanvullend op het Bouwbesluit, bijvoorbeeld: > Stedenbouwfysisch comfort (wind en zon) > Thermohygrisch comfort (temp. snelheid en vocht) > Luchtkwaliteit (verversing en verontreiniging) > Visueel comfort (daglicht, uitzicht, kunstlicht en reflecties) > Akoestisch comfort (geluidsisolatie binnen gebouwen en galm) 15 3e kennisdag NVBV Productiviteit en gezondheid 1 : 10 : 100 energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten, lagere salariskosten (P&G); >Salariskosten vormen verreweg de grootste kostenpost. Hier valt mogelijk de meeste winst te behalen (en kunnen duurzame maatregelen mee worden betaald). >BESLISSEN OP BASIS VAN LEVENSDUURKOSTEN 16 3e kennisdag NVBV

3e kennisdag NVBV Productiviteit en gezondheid 1 : 10 : 100 energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten,

9 Productiviteit en gezondheid een extra ambitie (MIG 200) 1 : 10 : 100 is financieel en technisch haalbaar energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] realisatiekosten stijgen gemiddeld 4,6% >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten, lagere salariskosten 3% (P&G); hogere kosten - 5,3% besparing o.b.v. levensduurkosten >Salariskosten vormen verreweg de grootste kostenpost. Hier valt mogelijk de meeste winst te behalen (en kunnen duurzame maatregelen mee worden betaald). >BESLISSEN OP BASIS VAN LEVENSDUURKOSTEN 17 3e kennisdag NVBV Productiviteit en gezondheid 1 : 10 : 100 energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten, lagere salariskosten (P&G); >Salariskosten vormen verreweg de grootste kostenpost. Hier valt mogelijk de meeste winst te behalen (en kunnen duurzame maatregelen mee worden betaald). >BESLISSEN OP BASIS VAN LEVENSDUURKOSTEN 18 3e kennisdag NVBV

Hier valt mogelijk de meeste winst te behalen (en kunnen duurzame maatregelen mee worden betaald).

10 Productiviteit en gezondheid 1 : 10 : 100 energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten, lagere salariskosten (P&G); >Salariskosten vormen verreweg de grootste productiviteitswinst kostenpost. Hier van valt 1 à 2% mogelijk de meeste winst te behalen (en kan kunnen worden duurzame verwacht maatregelen ten opzichte mee worden betaald). van de huidige situatie mbv duurzame installatietechnische en materiaaltechnische >BESLISSEN OP BASIS VAN LEVENSDUURKOSTEN maatregelen 19 3e kennisdag NVBV Productiviteit en gezondheid 1 : 10 : 100 energiekosten : gebouwkosten : salariskosten [euro/m² pj] >Investeren in het gebouw lagere energiekosten (DI), hogere gebouwopbrengsten, lagere salariskosten (P&G); >Salariskosten vormen verreweg de grootste kostenpost. Hier valt mogelijk de meeste winst te behalen (en kunnen duurzame maatregelen mee worden betaald). >BESLISSEN OP BASIS VAN LEVENSDUURKOSTEN 20 3e kennisdag NVBV

Hier van valt 1 à 2% mogelijk de meeste winst te behalen (en kan kunnen worden duurzame verwacht maatregelen ten opzichte mee worden betaald).

11 21 3e kennisdag NVBV Integraal PvE / Outputspecificatie Verder streven naar omschrijving kwaliteit op het gebied van klimaat en materiaal: > Aandacht verschuift van functionele eisen naar eisen op het gebied van comfort en gezondheid (SBS, daglicht, ATG, binnenluchtkwaliteit). Streven naar prestatie-eisen met behoud ontwerpvrijheid: > Geen uitsluiting van oplossingen; > De markt volledige ontwerpvrijheid. Beslissingen op basis van levensduurkosten: > PPS: verlengen contractduur naar 20 jaar. > DUURZAAM GEBOUW + OMGEVING 22 3e kennisdag NVBV

12 Integraal PvE / Outputspecificatie Verder streven naar omschrijving kwaliteit op het gebied van klimaat en materiaal: > Aandacht verschuift van functionele eisen naar eisen op het gebied van comfort en gezondheid (daglicht, ATG, binnenluchtkwaliteit). Streven naar prestatie-eisen met behoud ontwerpvrijheid: > Geen uitsluiting van oplossingen; > De markt volledige ontwerpvrijheid. Beslissingen op basis van levensduurkosten: > PPS: verlengen contractduur naar 20 jaar. > DUURZAAM GEBOUW + OMGEVING 23 3e kennisdag NVBV Integraal PvE / Outputspecificatie Verder streven naar omschrijving kwaliteit op het gebied van klimaat en materiaal: > Aandacht verschuift van functionele eisen naar eisen op het gebied van comfort en gezondheid (daglicht, ATG, binnenluchtkwaliteit). Streven naar prestatie-eisen met behoud ontwerpvrijheid: > Geen uitsluiting van oplossingen; > De markt volledige ontwerpvrijheid. Beslissingen op basis van levensduurkosten: > PPS: verlengen contractduur naar 20 jaar. > DUURZAAM GEBOUW + OMGEVING 24 3e kennisdag NVBV

Beslissingen op basis van levensduurkosten: > PPS: verlengen contractduur naar 20 jaar.

13 Integraal PvE / Outputspecificatie Beslissingen op basis van levensduurkosten: > PPS: verlengen contractduur naar 20 à 30 jaar. 25 3e kennisdag NVBV Individuele regelbaarheid Werkplekconditionering als oplossing voor duurzaamheid en comfort: > Gebondenheid aan (type) werkplek en werktijden vergroten belang van persoonlijke werkplekinrichting; > Individuele regeling van licht, lucht, warmte en geluid. 26 3e kennisdag NVBV

25 3e kennisdag NVBV Individuele regelbaarheid Werkplekconditionering als oplossing voor duurzaamheid en

14 Nieuwe werkwijzen Intensiever gebouwgebruik (hogere bezetting, flexplek); Interactieve digitale werkomgeving (web 2.0); Communities of Practice. > Open en sociaal wat betreft kennisdeling; > voor de klanten van Rgd, maar ook voor haar eigen werkwijze. 27 3e kennisdag NVBV Bedankt voor uw aandacht! Delft, 14 mei e kennisdag NVBV

> Open en sociaal wat betreft kennisdeling; > voor de klanten van Rgd, maar ook voor

Vergelijkbare documenten

Verduurzamen Rijkshuisvesting. ir. H. (Herman) H.E.W. Eijdems

Verduurzamen Rijkshuisvesting. ir. H. (Herman) H.E.W. Eijdems Verduurzamen Rijkshuisvesting ir. H. (Herman) H.E.W. Eijdems Verduurzamen Rijkshuisvesting Totaal 7.178.871 m_ bvo Kantoren 3.301.710 m_ bvo Ca 2000 objecten 10 % monumenten Ca 1000 Fte in 7 directies