Groene stroom uit wind Energie voor vandaag en morgen

Transcriptie

1 Groene stroom uit wind Energie voor vandaag en morgen

2 KERNCIJFERS ELECTRABEL medewerkers 98,6 TWh verkoop van elektriciteit en aardgas MW 2 productiecapaciteit 486 MW capaciteit hernieuwbare energie 2,83 miljoen klanten 419 miljoen EUR investeringen en onderhoud 42,7 TWh 2 productie elektriciteit WAARDEN Gedrevenheid Engagement Durf Verbondenheid 1 jaar 2014/investeringen, verkoop en productie jaar aandeel Electrabel.

3 HOOFDROLSPELER IN HET BELGISCHE ENERGIELANDSCHAP Sociaal engagement Strijd tegen de energiearmoede, gelijke kansen, toegang tot werk, solidariteit, sociale integratie, bescherming van het leefmilieu, opwaardering van het culturele erfgoed. Electrabel is de leidende energieonderneming in België. Ze maakt deel uit van de GDF SUEZ Groep, een wereldleider voor energie. De onderneming produceert elektriciteit met een performant, veilig en betrouwbaar productiepark en verkoopt en levert elektriciteit, aardgas en energiediensten. Die activiteiten worden geoptimaliseerd door verrichtingen van Energy Management & Trading op de energiemarkten. Electrabel biedt haar klanten op maat gesneden, efficiënte en innovatieve energieoplossingen en -diensten aan. De onderneming is een belangrijke werkgever en investeerder en levert een significante bijdrage aan de Belgische economie en samenleving. Ze investeert in onderzoek en innovatie om een antwoord te bieden op de nieuwe energiebehoeften en -uitdagingen van morgen: een meer duurzame elektriciteitsproductie, een rationeler verbruik, een intelligent elektriciteitssysteem. Electrabel is meer dan een eeuw verankerd in de Belgische samenleving en ze neemt haar sociale verantwoordelijkheid ten volle op, met bijzondere aandacht voor de kansarmen in de maatschappij. Productie van elektriciteit > Lokaal en gediversifieerd park Verkoop van gas en elektriciteit > Innovatieve diensten en oplossingen Groene stroom uit wind 2

4 Quévy Bullange LOKALE PRODUCENT, DICHT BIJ ZIJN KLANTEN Zeebrugge Zandvliet Power Sint-Gillis-Waas Rodenhuize Pathoekeweg Doel Volvo Cars Knippegroen Herdersbrug Wondelgem Volvo Trucks Poperinge Izegem Zwevegem Frasnes-lez-Anvaing Leuze-Europe Dour Lochristi Quévy Saint-Ghislain Drogenbos Kerncentrale Klassieke centrale Warmtekracht Spaarbekkencentrale STEG (stoom- en gasturbine) Windpark Zonnepanelen (>0,2 MW) Biomassa (klassieke centrale) Waterkrachtcentrale (situatie eind 2014) 3 Groene stroom uit wind DS Textile BASF Hoogstraten Schelle Gembloux Amercoeur Kasterlee Perwez Ford Genk Tihange Awirs Lanaken Coo 90 elektriciteitscentrales Bütgenbach Bullange 1 e producent van groene energie in België Strategische diversificatie Electrabel beschikt in België over haar eigen gediversifieerd productiepark met een capaciteit van MW. Het bestaat voornamelijk uit aardgasgestookte centrales met hoog rendement (stoom- en gasturbines, warmtekracht), performante kerncentrales en installaties die werken met hernieuwbare energiebronnen. De diversificatie op het vlak van technologie en brandstof laat toe de bevoorrading van de klanten te verzekeren tegen stabiele voorwaarden en met respect voor het milieu. Beperkte ecologische voetafdruk De ecologische voetafdruk van deze energiemix, waarvan 64% zonder CO 2 -uitstoot, is beperkt en behoort tot de kleinste in Europa. Met haar 50 windparken, waterkrachtcentrales, fotovoltaïsche installaties en biomassacentrales, die samen een capaciteit van 486 MW hebben, is Electrabel ook de grootste producent van groene energie van het land. Het belang van de hernieuwbare energiebronnen zal verder groeien door de talrijke offshore en onshore projecten die ontwikkeld worden. Het productiepark van Electrabel stoot minder CO 2 uit dan het gemiddelde van de parken van de energiebedrijven in Europa

5 ENERGIE OPLOSSINGEN VOOR IEDEREEN Watt Watchers Het facebookplatform Watt Watchers van Electrabel is met fans uitgegroeid tot dé community voor mensen die bewuster met energie willen omgaan en met elkaar energietips delen. Electrabel heeft in België, haar historische thuismarkt, 2,83 miljoen klanten voor elektriciteit en/of gas. Haar portefeuille is uitgespreid over alle marktsegmenten: residentieel, professioneel, KMO s, industrie, publieke instellingen Innovatieve diensten en oplossingen Naast competitieve prijzen, wil de onderneming zich onderscheiden door de kwaliteit van haar dienstverlening met een permanente aandacht voor de klanten. Electrabel zoekt constant naar innovatieve diensten en oplossingen om het energieverbruik en de ecologische voetafdruk te verlagen. Haar aanbod gaat van energie-efficiënte producten en toepassingen, over groene energie tot duurzame mobiliteit. De onderneming besteedt bijzondere aandacht aan nabijheid. Om aan de verwachtingen van haar klanten tegemoet te komen, biedt ze hen een grote bereikbaarheid via verschillende kanalen: unieke gesprekpartners voor bedrijven, een eigen contact center gevestigd in België, een website met persoonlijke toegang, een netwerk van erkende partners Consumenten zijn steeds op zoek naar innovatieve oplossingen om energie te besparen. Het Smart-gamma van Electrabel komt daaraan tegemoet: Groene stroom uit wind 4

6 WINDENERGIE, SCHAKEL IN DE ENERGIETRANSITIE In de overstap naar een duurzame en koolstofarme energievoorziening nemen hernieuwbare energiebronnen en in het bijzonder windenergie, een vooraanstaande plaats in. Windenergie heeft een groot potentieel en kan een belangrijke bijdrage leveren in de energiebevoorrading van de volgende generaties.

7 De voorraad aan fossiele energiebronnen, zoals steenkool, aardgas en aardolie, neemt af. Om de vraag naar energie te beantwoorden, moeten we ook andere energiebronnen aanspreken. Door voor een evenwichtige energiemix te kiezen, zijn we niet afhankelijk van één bepaalde energiebron of technologie om de bevoorradingszekerheid te garanderen. Hernieuwbare energie biedt enkele belangrijke voordelen. Ze beperkt onder meer het broeikaseffect en hernieuwbare energiebronnen zijn quasi onuitputtelijk. De verscheidenheid aan bronnen (wind, biomassa, waterkracht en zon) laat toe om ook op gebied van hernieuwbare energie een evenwichtig pakket samen te stellen. Vier redenen om voor windenergie te kiezen Wind is onuitputtelijk Windturbines stoten geen schadelijke stoffen uit in de atmosfeer Windenergie maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstoffen Wind is een lokale energiebron, dicht bij de verbruikers Electrabel, sterk in wind energie verdubbelen ten opzichte van 2014 door het uit te breiden met 40 MW of een twintigtal windturbines per jaar. Electrabel heeft de ambitie om een vooraanstaande rol te spelen in de energietransitie. Hernieuwbare energie - waterkracht, zon, biomassa, wind - heeft al jaren een belangrijke plaats in haar gediversifieerde productiepark. De onderneming beschikte eind 2014 over 26 windparken met 94 windturbines. De hoeveelheid stroom die ze produceren, is gelijk aan het elektriciteitsverbruik van gezinnen. Tegen 2020 wil Electrabel haar geïnstalleerd vermogen aan onshore wind x 2 Alle windturbines die Electrabel plaatst, voldoen aan internationale veiligheidsnormen en hebben alle nodige Europese certificaten. Tegen het einde van dit decennium wil Electrabel haar capaciteit onshore windenergie verdubbelen. Groene stroom uit wind 6

8 EEN WINDTURBINE IN HET LANDSCHAP De bouw van een windpark roept vragen op, vooral bij buurtbewoners die hun omgeving zien veranderen. Deze brochure geeft alvast een antwoord op een tiental veel gestelde vragen over windenergie. Hoe groot is een windturbine? De hoogte van de mast en de diameter van de rotor bepalen de afmetingen van een turbine. Zo is het gebruikelijk windturbines van 2 MW te zien met een masthoogte van 100 m en een rotordiameter van 90 m, voor een totaal gewicht van ongeveer 265 ton. De vermogens van windturbines voor onshore toepassingen gaan tegenwoordig van 2 tot 3,5 MW. De technologie evolueert snel. Om de opgewekte productie van de windturbines te optimaliseren, bieden de fabrikanten tegenwoordig modellen aan waarvan de afmetingen van de rotor en het nominale vermogen respectievelijk 126 m en 6 MW bereiken. Waar worden windturbines het best geplaatst? De kwaliteit van de wind die sterk afhankelijk is van de afstand tot andere constructies en de plaats in België is een belangrijke factor om voldoende elektriciteitsproductie 7 Groene stroom uit wind te garanderen. Daar houden we dan ook rekening mee bij de inplanting van een windturbine. De windturbines moeten ook voldoende ver uit elkaar staan: 300 tot 400 meter voor een turbine van 2 MW. Daardoor is het onmogelijk om grote windturbineparken in industriële zones te plaatsen. Grote windturbineparken worden bij voorkeur geplaatst in gebieden die een echte wind corridor vormen én voldoende ruimte bieden, zoals in agrarische gebieden, langs autosnelwegen, kanalen en verkeerswisselaars. Door de strakke reglementering zijn er echter heel weinig geschikte locaties beschikbaar. Maakt een windturbine veel geluid? Windturbines brengen een monotoon geluid voort, dat toeneemt naarmate de wind harder waait. Maar door de aanwezigheid van achtergrondgeluid (wind, het verkeer of ritselende bladeren) dringt het geluid van de windturbine minder door. Bij een windsnelheid van 8 m/s bijvoorbeeld (een kleine Het geluidsniveau van een windturbine geplaatst op een afstand van 500 m is gelijk aan het geluidsniveau in een bibliotheek.

9 30 km/uur) worden de turbines vaak al volledig overstemd door het geruis van de bomen. Om geluidshinder hoe minimaal ook zo veel mogelijk te beperken, bouwen we onze windturbines op voldoende afstand van woongebieden. Die afstand wordt onder meer bepaald na een gedetailleerde geluidsstudie en is in overeenstemming met de van toepassing zijnde wetgeving 1. Ook het design van de wieken en van de generator wordt voortdurend geoptimaliseerd om het geluid verder te beperken. Wat met de slagschaduw van de wieken? Afhankelijk van de stand van de zon kan een windturbine voor slagschaduw zorgen (licht/ donker effect door de draaiende wieken). Dat kan hinderlijk zijn als hij een woonkamer of werkzone binnendringt. Vooral bij laagstaande zon reikt de schaduw van een windturbine vrij ver. Om de eventuele hinder goed te kunnen inschatten, wordt vooraf onderzocht waar en in welke mate slagschaduw kan optreden. Blijkt de hinder op sommige momenten te groot, dan kunnen slagschaduwsensoren de turbines tijdelijk stilleggen. Ook hier zijn wettelijke grenzen 1 van toepassing aangaande het maximum aantal uren 1. Vlaanderen: Vlarem II: Afdeling sectorale voorwaarden voor windturbines. Wallonie: Conditions sectorielles relatives aux parcs d éoliennes du Gouvernement wallon. Groene stroom uit wind 8

10 per jaar en/of het maximaal aantal minuten per dag dat een windturbine slagschaduw mag veroorzaken. Vermindert de waarde van mijn eigendom als er in de buurt een windmolenpark wordt ingeplant? Een Amerikaanse studie 1 van de transactie van woningen waarvan met uitzicht op een windturbinepark toonde aan dat de inplanting van een windpark weinig impact heeft op de immobiliënmarkt. Een Waalse studie 2 uit 2004 lijkt deze trend te bevestigen. In sommige gevallen kan de aankondiging van een windmolenproject tijdelijk een waardevermindering van een eigendom met zich meebrengen, net als bij de aanleg van gsm-masten of een autoweg. In de praktijk verdwijnt dat effect meestal na de realisatie. Zijn windturbines te combineren met landbouwactiviteiten? Rondom een windturbine moet de ruimte voor de toegangsweg en de fundering van de windturbine samen zo n m 2 vrij gehouden worden. Buiten die zone kunnen alle landbouwactiviteiten gewoon verder gezet worden. Windturbines zijn dus perfect te combineren met begrazing van de gronden en met de teelt van akkerbouwgewassen. 9 Groene stroom uit wind DODELIJKE ONGEVALLEN BIJ VOGELS 4 0,01% 0,5% 7,2% 8,6% 10,8% 13,9% Windturbines Communicatiemasten Pesticiden Verkeer Katten Hoogspanningslijnen 59% Bebouwing en ramen Vormen windturbines een bedreiging voor de vogels? Vogels hebben een sterk ontwikkeld zicht. Ze zien windturbines meestal al van ver en passen tijdig hun traject aan. Volgens een Canadese studie 3 zijn windturbines slechts verantwoordelijk voor 0,01% van het sterftecijfer bij vogels. Er sterven duidelijk veel meer vogels door het verkeer, katten, hoogspanningslijnen en ramen of bebouwing. Toch krijgt de impact van windturbines op het vogelbestand de nodige aandacht in milieustudies en zijn turbines verboden in habitatgebieden, pleisterplaatsen en hun bufferzones. Bij de voorstudie van elk project vragen we bovendien advies aan het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. 1. REPP 2003: The effect of wind development on local property values. 2. Devadder, étude sur l impact immobilier des éoliennes. 3. Canadian Wind Energy Association: Birds, bats, and wind energy. 4. Bron: Collectif d auteurs sous la direction d Erickson. A Summary and Comparison of Bird Mortality from Anthropogenic Causes with an Emphasis on Collisions.

11 WIND ZAAIEN, STROOM OOGSTEN 2 Hoe werkt een windturbine? 5 1 Het principe is eenvoudig: kracht wordt omgezet in stroom. De wieken brengen de kracht van de wind over op de as van de turbine, die op zijn beurt al dan niet via een tandwielkast een elektrische generator aandrijft. Die wekt de stroom op, net als in een elektriciteitscentrale. Van de generator vloeit de stroom naar het openbaar elektriciteitsnet. De aansluiting op het net gebeurt ondergronds zodat er geen bijkomende elektriciteitsmasten nodig zijn. De belangrijkste onderdelen van een windturbine zijn de gondel, de wieken en de mast. De wieken en de hub vormen samen de rotor. De gondel bevat de rotoras, vaak ook een tandwielkast en de generator. De tandwielkast zet het lage toerental van de wieken om in het hogere toerental van de generator. De gondel draait automatisch de neus in de richting van de wind, het zogenaamde kruien. 4 3 Electrabel gebruikt een windatlas, samengesteld door Tractebel Engineering, om na te gaan of er voldoende wind is op een mogelijke vestigingsplaats voor windturbines. 1 Gondel 2 Wieken 3 Mast 4 Tandwielkast 5 Generator Groene stroom uit wind 10

12 Hoeveel stroom levert een windturbine? Een gunstig geplaatste windturbine op land met een vermogen van 2 MW (2 000 kilowatt) kan op één jaar tijd zo n MWh elektriciteit produceren. Dat komt overeen met het jaarverbruik van bijna gezinnen. Een windturbine produceert echter niet constant elektriciteit. De productie hangt af van de windsnelheid, de plaats van de windturbine en andere factoren. Windturbines draaien pas als de windsnelheid 3 m/s bedraagt en bereiken hun volle vermogen bij 12 m/s. De aansluiting van een windturbine op het net gebeurt ondergronds. Er zijn geen elektriciteitsmasten nodig. Bij 25 m/s of meer worden ze om veiligheidsredenen stilgelegd. Ook wanneer er gevaar dreigt voor ijsvorming op de wieken, zorgen sensoren ervoor dat de turbine onmiddellijk stilgelegd wordt. Aan de kust waait het harder dan op het vlakke land en een nabijgelegen stad of gebouw kan de windsnelheid afremmen. Doorgaans ligt de gemiddelde windsnelheid op het vasteland tussen 6 en 7 m/s. Electrabel beschikt over de nodige software om voor een bepaalde plaats en windturbine de elektriciteitsproductie goed in te schatten. 11 Groene stroom uit wind

13 Hoe wordt de veranderlijke energieproductie opgevangen? Windturbineparken draaien in ons land gemiddeld 80% van de tijd. Doordat wind erg veranderlijk is, is de energieproductie niet constant en sterk schommelend. Als er geen of onvoldoende wind is, moeten andere energiebronnen en centrales zorgen voor de elektriciteitsproductie. Energieproducenten proberen de productie door windparken zo goed mogelijk te voorspellen via speciale software die rekening houdt met meteorologische informatie en terreindata. Dat maakt het de netbeheerders gemakkelijker om het evenwicht tussen elektriciteitsvraag en -aanbod te bewaren. Wat met de windturbine op het einde van haar levensduur? Een windturbine gaat doorgaans twintig jaar mee. Zodra de vergunning is verlopen, zijn de uitbaters van windturbineparken wettelijk verplicht hun turbines te ontmantelen en het terrein zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Ze moeten hiervoor ook voldoende financiële provisie voorzien. Op het einde van de vergunning kan eventueel worden onderzocht of verlenging mogelijk is, afhankelijk van de ervaring met het project en van de visie op energieproductie van dat moment. Wat gebeurt er met het afvalmateriaal na het ontmantelen? Een windturbine wordt ontmanteld met een kraan. Uit een Deense studie 1 is gebleken dat 98% van het materiaal (in gewicht) kan worden gerecycleerd. Alleen de glasvezel van de wieken minder dan 2% van het gewicht van de turbine kan momenteel nog niet gerecupereerd worden en wordt verbrand met terugwinning van warmte. De residu s worden vervolgens opgeslagen in een technisch opslagcentrum waar ze behandeld worden als niet gevaarlijk afval. 20 jaar is de gemiddelde levensduur van een windturbine. 1. Elsam Engineering Groene stroom uit wind 12

14 WINDTURBINES BOUWEN, EEN HELE UITDAGING 3 tot 4 jaar verloopt er tussen de studie en de indienstname van een windpark.

15 Hoe verloopt een windturbineproject? Een windturbineproject verloopt volgens een aantal vaste stappen: Voorstudie: het vinden van een geschikte locatie, rekening houdend met diverse criteria (windpotentieel, netaansluiting, regelgevende context, beschermde gebieden, enz.). Opstalovereenkomst: het verkrijgen van de nodige rechten op de percelen grond. Haalbaarheidsstudie: hier worden alle relevante actoren bij betrokken (expertbureaus, administratieve diensten, enz.). Simulaties laten toe om het project concreter te definiëren: aantal turbines, wijze van constructie, enz. In deze fase worden ook de geluids- en slagschaduwstudies uitgevoerd. Daarnaast wordt de nodige aandacht besteed aan transparantie en dialoog met de lokale overheden, de inwoners van de gemeente en/of omwonenden van het windturbinepark. Meestal voorziet Electrabel een publieke informatievergadering, vaak in samenwerking met de gemeente. Klaarmaken en indienen vergunningsdossier: voor Vlaanderen wordt een bouw- en een milieuvergunning aangevraagd; voor Wallonië een permis unique. Doorlopen vergunningsprocedure: de bevoegde overheden op provinciaal niveau raadplegen tal van adviesverlenende instanties (luchtvaart, natuurorganisaties, betrokken afdeling(en) Ruimtelijke Ordening, Fluxys, enz.) vooraleer zij beslissen om de vergunning al dan niet toe te kennen. Er wordt ook steeds een openbaar onderzoek gevoerd. Daarom kan deze procedure gemakkelijk een jaar duren. Bestelling, productie en levering van de windturbines door de constructeur. Bouw van het windturbinepark. Eén funderingszool van een windturbine bestaat uit 550 m 3 beton en 54 ton staal. Groene stroom uit wind 14

16 Alle informatie over CoGreen staat op de website Samen investeren in windenergie Electrabel wil de buurtbewoners nauw betrekken bij de windprojecten die ze ontwikkelt in hun omgeving. Ze heeft daarom de coöperatieve vennootschap Electrabel CoGreen cvba opgericht. Via deze coöperatieve kunnen ze mee investeren in lokale windmolenparken. Wie financiert de projecten? De investeringskost voor een windturbine van 2 MW bedraagt ongeveer 4 miljoen euro. Electrabel draagt een deel van die investeringen zelf. We realiseren ook projecten in samenwerking met de gemeenten, of met andere actoren. Ook buurtbewoners kunnen vaak participeren. Groenestroomcertificaten De overheid stimuleert de productie van groene stroom via groenestroomcertificaten. Producenten van groene stroom, bijvoorbeeld uit een windturbinepark, ontvangen van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) één certificaat per MWh. Zij kunnen die verkopen aan elektriciteitsleveranciers, die jaarlijks een minimum aantal certificaten moeten voorleggen. Dat aantal is afhankelijk van de totale hoeveelheid stroom die ze hebben verkocht. 15 Groene stroom uit wind

17 ELEKTRICITEIT UIT DE OPEN ZEE, OFFSHORE WINDPARKEN Om de doelstellingen voor hernieuwbare energie te bereiken, zullen eveneens offshore windparken nodig zijn. Electrabel is ook op dit vlak actief. De zevende en laatste concessie voor de bouw van een windturbinepark in de Noordzee werd aan het project Mermaid toegekend, een samenwerking tussen Electrabel (35%) en het consortium Otary (65%). Het geplande windpark zal een productie capaciteit van 266 MW hebben 1. Op zee is de wind sterker en constanter dan op land. Het rendement van een offshore windturbine bedraagt gemiddeld het equivalent van uren tegen vol vermogen, waarbij de beste sites tot uren kunnen gaan. Dat is meer dan 50% productiever dan op land. Door de beschikbare ruimte kunnen op zee grotere en krachtigere windturbines geïnstalleerd worden. Het meest gebruikte offshore model levert een vermogen van 3,6 MW maar er wordt reeds uitgekeken naar windturbines van 6 of 7 MW, die een rotor hebben met een spanwijdte van meer dan 150 m. 1. Na de afstand van ongeveer de helft van de concessie aan een andere ontwikkelaar ton De CO 2 -uitstoot die het park Mermaid zal vermijden Groene stroom uit wind 16

18 DE WINDPARKEN VAN ELECTRABEL Volg onze projecten van nabij Om buurtbewoners in alle openheid te informeren, startte Electrabel op haar website een wind blog ( die alle mogelijke informatie en nieuws geeft over het project in hun streek. Projectleiders actualiseren de informatie en beantwoorden de vragen die de bewoners stellen. WINDTURBINEPARK Bütgenbach BASF Dour 1 Gembloux 2 Hoogstraten Izegem Kasterlee Lanaken Pathoekeweg Perwez 2 Rodenhuize Schelle Volvo Europa Truck Wondelgem Büllingen CAPACITEIT 4 x 2 MW 6 x 2 MW 7 x 2 MW 6 x 1,5 MW 6 x 2 MW 2 x 2 MW 1 x 0,66 MW 4 x 2 MW 5 x 0,6 MW 5 x 1,5 MW 2 x 2 MW 3 x 1,5 MW 3 x 2 MW 2 x 2 MW 6 x 2 MW Zeebrugge Leuze-Europe Dendermonde Zwevegem Bekaert Frasnes-lez-Anvaing Sint-Gillis-Waas Lochristi Poperinge Darsen-Gent 3 Wuustwezel 3 Genk Foresco 3 Westerlo 3 Gingelom 3 Sterpenich 3 Gent Coal Terminal & Tower Automotive 3 2 x 2,05 MW 7 x 2,05 MW 2 x 2,3 MW 3 x 2,05 MW 2 x 2,05 MW 3 x 2,05 MW 3 x 2,05 MW 4 x 2,05 MW 3 x 2,05 MW 4 x 2,05 MW 1 x 2,05 MW 2 x 2,05 MW 7 x 2,05 MW 3 x 2,05 MW 3 x 2,05 MW Ford Genk 2 x 2 MW Quévy Volvo Cars 3 x 2 MW 3 x 2,05 MW 1. Waarvan twee windturbines in aanbouw. 2. Gembloux en Perwez in partnerschap. 3. In aanbouw. 17 Groene stroom uit wind

19 Zeebrugge Wuustwezel Poperinge Pathoekeweg Volvo Cars Darsen-Gent Izegem Frasnes-lez-Anvaing Sint-Gillis-Waas Rodenhuize Wondelgem Zwevegem (Bekaert) Gent CTTA Volvo Trucks Lochristi Hoogstraten BASF Westerlo Kasterlee Schelle Genk (Ford ) Dendermonde (DS Textile) Genk (Foresco ) Gingelom Lanaken Perwez 226MW capaciteit windturbines 2 Leuze-Europe Dour Gembloux Bütgenbach Quévy Bullange Sterpenich 33 windparken 3 1. Waarvan 51 MW in aanbouw. 2. Waarvan 25 windturbines in aanbouw. 3. Waarvan 7 windparken in aanbouw. Groene stroom uit wind 18

20 Meer weten? voor alle mogelijke informatie en nieuws over onze toekomstige windparken voor informatie over de installaties met hernieuwbare energie van Electrabel en haar plan voor duurzame ontwikkeling Samen voor minder CO 2 Verantwoordelijke uitgever: Electrabel n.v., Florence Coppenolle Contact : Tél Foto s: Anbergen Olivier, Beckers Raf, de Barse Rudy, du Bois Thierry, Job Roger, Mossiat Didier, Pierot Alain Druk: Antilope Printing n.v., Lier (België) Februari 2015 D/2014/7.208/11 Gedrukt met plantaardige inkt. Het papier- en kartonafval en de gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd. Andere websites over windenergie en hernieuwbare energiebronnen: (Organisatie voor Duurzame Energie, Vlaanderen) (Association pour la Promotion des Énergies Renouvelables) (Danish Wind Industry Association) (The European Wind Energy Association) Simón Bolívarlaan 34, 1000 Brussel, België