Groen&Doen. Groen Erfgoed en beheer van ons landschap. Cursusseizoen
|
|
- Timo van Beek
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Groen&Doen Cursusseizoen Groen Erfgoed en beheer van ons landschap een praktische cursus over cultuurhistorie en de zorg voor ons landschap Heggen, bomen, poelen en houtwallen behoren tot de eeuwenoude parels van ons landschap. Nederland is bij uitstek een land waar mensen creatief met landschap in de weer zijn geweest. Met grote werken, zoals het inpolderen van moerassen, kanaliseren van beken en rivieren, maar ook op kleinere schaal, hebben we eeuwenlang het landschap naar onze hand gezet. De relatie met groen heeft altijd een economische reden gehad en zodoende was men goed in het beheer van grienden, knotten van wilgen, vlechten van heggen en afzetten van hakhout. Hoewel door rationalisatie van de landbouw een ander beeld van ons cultuurlandschap is ontstaan, kunnen we in het hedendaagse landschap nog steeds sporen terugvinden van een bijzonder verleden. Neem bijvoorbeeld de groene monumenten, soms verscholen in bossen of vergeten hoekjes, die verhalen vertellen van de rijke historie van het gebruik van ons cultuurlandschap. Verschillende streken hebben kenmerkende landschapselementen die laten zien dat mensen het omringende landschap op verschillende manieren hebben benut. Zo zijn de Friese Wouden, de graften in Zuid- Limburg en de griendculturen in de Biesbosch prachtige voorbeelden van streekeigen manieren waarop men op duurzame wijze het landschap wist te benutten en waardoor het karakter van een streek sterker naar voren kwam. De identiteit van een streek wordt dan ook veelal aan het landschap ontleent. Maar helaas: onbekend maakt onbemind. Veel Groen van Toen is al verdwenen en wat we nog aan karakteristieke landschapselementen hebben, staat onder druk. Kennis en enthousiasme overdragen kan in belangrijke mate bijdragen aan het behoud van de laatste restanten van ons waardevol landschappelijk erfgoed voor de volgende generaties. Stichting Heg&Landschap Robert Ceelen + 31 (0) ceelen@hegenlandschap.nl
2 Hoogste tijd voor een cursus waarin kennis, nieuwe inzichten en praktisch beheer je kunnen helpen bij je werk voor een mooi en rijk landschap. Beheer van groen is werken met levend materiaal en vanuit deze dynamiek kijken we tijdens deze cursus naar het beheer en behoud van cultuurhistorisch groen én hoe we deze kunnen versterken door herstel en aanleg van nieuwe landschapselementen. Handleidingen schetsen een blauwdruk en theorie in grote lijnen. Deze zullen zeker in de cursus aan bod komen. Verder is onze benadering voornamelijk vanuit de basis: we laten de praktijk spreken door voorbeelden te laten zien tijdens veldexcusies, maar ook door onze ervaringen te delen en samen toe te passen. Zo willen we de vonk laten overslaan! Samen de handen uit de mouwen steken en door middel van duurzaam beheer, in je eigen omgeving, de geschiedenis levend houden. Een boeiende, nieuwe cursus Heggen, bomen, poelen en houtwallen zijn typische, kenmerkende onderdelen van ons Nederlandse landschap. Wanneer we de waarde ervan inzien, gaan we ze vanzelf koesteren en de nog aanwezige heggen, houtwallen en imposante (knot)bomen goed beheren. Daarnaast is het belangrijk om nieuwe elementen aan te planten. Landschappelijk groen was, is én blijft immers belangrijk voor onze gezondheid en welbevinden. De cursus besteedt veel aandacht aan de kwaliteit van onderhoud en beheer, omdat wij dit zien als noodzaak voor behoud (naast goede wet- en regelgeving!). Naast het opsporen en herkennen van bijzondere elementen ( landschap lezen ) staat de vraag Hoe kun je deze oude waardevolle elementen behouden en nieuwe efficiënt beheren? centraal. De cursus is gebaseerd op jarenlange praktijkervaring met zowel inventarisatie, aanleg en onderhoud, maar ook met het maken van uitgebreide herstelen onderhoudsplannen op gebiedsniveau. Goed beheer houdt rekening met de bijzondere waarden (zoals cultuurhistorie en biodiversiteit) die aan elementen worden toegekend. Het effect van goed beheer draagt niet alleen bij aan het behoud, maar vergroot ook het (maatschappelijk) draagvlak en geeft een positieve impuls aan de streekidentiteit. 2
3 Heggen, bomen, poelen en houtwallen is een cursus, die in het kader van Groen&Doen is ontwikkeld. De cursus bestaat uit 8 cursusdagen (met 2 extra optionele activiteiten om aan deel te nemen) die verspreid over het jaar plaatsvinden. We gaan tijdens deze cursus in op de geschiedenis van het gebruik van ons landschap, oude én nieuwe gebruiksmogelijkheden, soortensamenstelling, beleving en een kijkje in de ziel van veteranenbomen en oeroude gevlochten heggen en bosrelicten. Ons cultuurlandschap is opgebouwd uit verschillende kleine elementen zoals bosjes, heggen, bomen, poelen, met slootjes, akkerranden en bloemrijke weilanden, welke allemaal bijdragen aan de diversiteit en waarde van het totale landschap. We benaderen het landschap zoveel mogelijk als geheel, met aandacht voor netwerk, maatwerk en detail. In een mix van presentaties en veldbezoeken krijgt u een schat aan kennis en vaardigheden. Dit helpt u als werker in het groen, maar ook als cöordinator van een vrijwilligersgroep of agrarische natuurvereniging. De cursus is met succes in het eerste en tweede Groen&Doen-jaar (2012 t/m 2014) gegeven. Dit jaar zal de cursus een extra impuls krijgen door middel van het beheerprogramma BOOM, waarmee we op een moderne (digitale) manier het behoud en beheer van ons oudste cultuurlandschap (het Maasheggengebied) kunnen volgen. Voor wie? De cursus is gericht op álle vrijwilligers die zich aangetrokken voelen tot landschaps- en natuurbeheer: van leden van een lokale natuurvereniging tot een werkploegcoördinator van een regionale agrarische natuurvereniging, maar ook leden van heemkundekringen kunnen een rol spelen bij het behoud van Groen van Toen, die een belangrijke verwijzing zijn naar een stuk vaderlandse geschiedenis. Voor velen zal dit een eyeopener zijn. We nemen je mee op een reis waarin heggen, bomen, poelen, en houtwallen centraal staan. Op erven, rond weilanden, akkers of verscholen op onverwachte plaatsen, (her)ontdekken we een historische veedreef of boswal. Misschien was het al wel duidelijk maar we willen deelnemers ook de schoonheid en magie van ons bijzondere cultuurlandschap laten beleven. De cursus biedt mogelijkheden om in te gaan op de onderwerpen, vragen en ervaringen waar vrijwilligers in hun werk mee te maken hebben. Bijgevoegd programma geeft een indruk van hetgeen we behandelen, wanneer er 3
4 veel deelnemers uit een bepaalde streek zich aanmelden kunnen we accenten verleggen, maar de grote lijn ligt vast. Groen Erfgoed het programma Wij geven een praktische cursus waarin presentaties, veldbezoeken en uitwisselen van ervaringen centraal staan. Ook krijgt u de mogelijkheid om een aantal praktische vaardigheden te oefenen. De cursus behandelt een scala aan onderwerpen die we, rekening houdend met de seizoenen, over het jaar hebben verdeeld. Tijdens deze 1e cursusdag (zaterdag 16 januari 2016) nemen we een kijkje in het verleden: een algemene blik op de geschiedenis en ontstaan van ons cultuurlandschap. Wat weten we nog van het cultuurhistorisch gebruik en verteld Lex Roeleveld o.a. welke plantsoorten daar bij passen. We kijken naar toepassingsmogelijkheden op het gebied van landschapsontwikkeling en kansen die er liggen in het heden en in de toekomst. s Middags, na de lunch, bezoeken we een (veld)locatie waar diverse elementen te zien zijn en kijken daarbij natuurlijk ook naar waarom deze elementen (vroeger) zijn aangelegd, hoe ze werden gebruikt en hoe ze nu worden onderhouden. Tijdens deze dag leggen we de nadruk op hoe we het ons omringende landschap kunnen lezen. In de 2e cursusdag (zaterdag 30 januari 2016) staan we uitgebreid stil bij duurzaam beheer van heggen, bomen, poelen en houtwallen. Fasering en cyclisch beheer zijn sleutels tot goed en duurzaam onderhoud. We behandelen vragen als wanneer is machinaal onderhoud nodig en met welke machines? en wat is een nuttige rol voor vrijwilligers?, maar we staan ook stil bij de wettelijke verplichtingen met betrekking tot veilig werken. In de Maasheggen, Nederlands bekendste en oudste cultuurlandschap, samen met Piet Hopman gaan we de resultaten van herstel- en onderhoudswerkzaamheden uitvoerig bekijken, waarbij we gebruik maken van het digitale beheerprogramma BOOM. Praktijk uitvoering: tijdens dag 3 (vrijdag 5 februari 2016) gaan we na een korte instructie (waarbij we stil staan bij de gedragscode Flora en Fauna maar ook ook bij veilig werken) buiten aan de slag. De dag is gevuld met diverse werkzaamheden, waaronder het planten van bomen en struiken, het terugzetten van hakhout, het knotten van bomen, het schonen van poelen en vlechten van heggen. 4
5 Daarnaast begeleid Marco Vellekoop ons ook bij snoeiwerkzaamheden van een hoogstamboomgaard. In maart is zijn er 2 (optionele) extra cursusdagen. Op zaterdag 12 maart 2016 wordt een masterclass heggenvlechten gegeven door Engelse hedgelayers! We moedigen iedereen aan om hier een kijkje te komen nemen. De tweede zondag van maart (13 maart 2016) wordt het Nederlands Kampioenschap Maasheggenvlechten georganiseerd. Indien u wilt, wordt u door ons rondgeleid op het evenemententerrein en krijgt u uitleg over de verschillende technieken en het hoe en waarom van heggenvlechten. De ochtend van deze vierde cursusdag (zaterdag 19 maart 2016), staan we stil bij het huiswerk wat iedereen heeft meegekregen. Iedereen is gevraagd een voorbeeld van historisch groen uit de eigen omgeving aan te dragen en eventueel herstel/behoud ervan uit te werken. Eén van de plannen wordt deze cursusdag door cursist(en) gepresenteerd en gezamenlijk besproken. s Middags vindt een excursie plaats in de omgeving van Mook, waar we onder leiding van Bert Maes op zoektocht gaan naar verloren bosrelicten. Een veldbezoek met accent op het gebruik in het verleden, duurzaam beheer voor nu en behoud voor de toekomst. Planten van hier. De 5e cursusdag vrijdag 15 april We gaan het hebben over de verschillende soorten inheemse bomen en struiken. Bomen en struiken van autochtone herkomst, Planten van hier, zoals men in Vlaanderen zegt. Waarom is er een voorkeur voor Planten van hier en welke soorten passen bij een landschapstype/ streek? Nederland heeft een uniek programma voor oogst en verspreiding van autochtoon plantmateriaal. René van Loon legt aan de hand van voorbeelden uit hoe dit werkt. Deze dag zijn we op bezoek bij Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, waar we een rondleiding krijgen over hun terrein. Later op de dag bezoeken we het projectgebied Ooijpolder, waar op duurzame wijze natuurbeheer en agrarische bedrijfsvoering samengaan en krijgen we van Vereniging Nederlands Cultuurlandschap uitleg over hoe dit allemaal, ook voor de lange termijn, wordt gefinancierd. 5
6 Agrarisch natuurbeheer. In mei, als het voorjaar in volle gang is, hebben we onze 6e cursusdag (zaterdag 21 mei 2016). Cursisten krijgen s ochtends een presentatie van Wilfried Berendsen over de veranderingen die in 2016, voor agrarisch natuurbeheer, landelijk worden doorgevoerd. Een participatieve benadering kan gebiedspartijen in de toekomst veel opleveren. s Middags krijgen we een exclusieve rondleiding op Landgoed De Langakkers waar een bevlogen Roel Winters ons schitterende praktijkvoorbeelden van landschapsbeheer zal laten zien. Niet alleen de ontwikkeling op het gebied van agrarisch natuurbeheer, maar ook duurzaam onderhoud gericht op bijzondere soorten in het belang van biodiversiteit staan deze dag centraal. Bomen: staan centraal tijdens de 7e cursusdag op zaterdag 11 juni Bomen hebben het vaak moeilijk in het huidige agrarische landschap, waar desalniettemin nog bijzondere monumentale knotbomen, opgaande bomen en oud hakhout te vinden is. In deze module is aandacht voor de pracht van bomen en hun noodzakelijke onderhoud. Robert Ceelen gaat in op het onderhoud van oude bomen en behandelt onderwerpen als het al dan niet snoeien van oude knotbomen en de aanplant van nieuwe bomen. Veteraanbomen komen hierbij uitgebreid aan de orde. Boomdeskundige Maja Kooistra gaat in op de geschiedenis van bomen, hun gebruik door mensen en waarom we rekening moeten houden met de bijzondere genenbronnen die in ons cultuurlandschap te vinden zijn. s Middags gaan we in de Maasheggen nabij de Vortumse Bergjes bijzondere bomen bekijken. De laatste cursusdag vindt plaats op zaterdag 17 september Het netwerk van heggen, poelen, bomen en houtwallen vormen de ecologische ruggegraad van ons landschap en kunnen een onwaarschijnlijk aantal soorten planten en dieren herbergen. We gaan kijken naar de soortenrijkdom in het landschap en vragen ons af hoe aanleg, onderhoud en beheer hierop van invloed zijn mede gelet op de functies die wij aan het landschap toekennen. In de ochtend staat de excursie Weurtsche straatje gepland: een verhaal met een middeleeuws tintje over het gebruik van landschap en natuurontwikkeling anno NU. s Middags: geeft Louis Dolmans een presentatie over biodiversiteit en het verbouwen van oude graanrassen zoals spelt. Het agrarische cultuurlandschap 6
7 is nu in volle glorie te aanschouwen en gaan we samen met boer André Jurrius kijken naar de rijkdom aan soorten dieren en planten in Park Lingezegen en Doornik Natuurakkers waar biologisch-dynamische akkerbouw en natuurbeheer zijn geïntegreerd. We krijgen uitleg over hoe dit in de praktijk werkt en hoe aanleg, onderhoud en beheer van agrarisch land van invloed zijn op de biodiversiteit. De nieuwste ontwikkelingen komen aanbod zoals de aanleg van voedselbossen. Tijdens deze laatste bijeenkomst, worden ook de cursuscertificaten uitgereikt. Organisatie De cursus is een activiteit van de Stichting Heg&Landschap ( en is samengesteld door: Robert Ceelen (Bureau Elfenboom) en Lex Roeleveld (Bureau Heggen). Diverse gastdocenten nemen aan de cursus deel. Onder hen: Bert Maes Ecologisch Adviesbureau Maes, Piet Hopman - Staatsbosbeheer, Marco Vellekoop - Agrarische Natuurvereniging t Onderholt, René van Loon Ecologisch Adviesbureau Van Loon, Bart Dingemanse - Vereniging Nederlands Cultuurlandschap Wilfried Berendsen Agrarische Natuurvereniging t Onderholt, Maja Kooistra - bomendeskundige, Roel Winters Landgoed De Langakkers, André Jurrius biologisch akkerbouwer Louis Dolmans Stichting Doornik Natuurakkers. Cursusmateriaal Deelnemers ontvangen een cursusmap met handouts van de presentaties, brochures, artikelen en een dvd. Enkele van de genoemde documenten zijn in het Engels. Daarnaast ontvangen alle deelnemers het boek Planten van hier, een schitterend boek over (autochtone) bomen en struiken en hun toepassing in heggen en houtwallen. Certificaat Deelnemers die de cursus gevolgd hebben ontvangen een certificaat van deelname van de Stichting Heg&Landschap. 7
8 Kosten De gehele cursus kost 1 Groen&Doen-voucher (d.w.z ,-- incl. btw) per deelnemer. Voor diegenen die slechts een enkele dag willen deelnemen, bedragen de kosten 150,-- per dag. Deelnemers die de gehele cursus volgen krijgen voorrang bij inschrijving. In de kosten van de gehele cursus zijn inbegrepen: De cursusmap Het boek Planten van hier Voor de cursus benodigde gereedschappen en materialen zullen ter beschikking gesteld worden;. Naast koffie en thee zal in de meeste gevallen een gratis lunch worden aangeboden. Data en locaties De cursus wordt zoveel mogelijk in het midden/oosten van het land gegeven. Cursussen op locatie zijn in onderling overleg mogelijk. Dit zal ondermeer afhankelijk zijn van het aantal deelnemers en beschikbare cursuslocaties. Op aanvraag kan ook een cursuspakket op maat worden samengesteld. Ook hierbij geldt dat het aantal deelnemers voor een belangrijk deel de haalbaarheid bepaalt. De cursus bestaat uit 8 cursusdagen met tevens de mogelijkheid om gratis aan twee optionele activiteiten deel te nemen. De cursus start in januari De laatste cursusdag is in september In de volgende tabel zijn de cursusdata aangegeven. 8
9 Programma Groen Erfgoed en beheer van ons landschap Cursusseizoen 2016 Cursusthema s 1. Introductie: geschiedenis en beheer van het landschap Inleiding cursus Geschiedenis en cultuurhistorie van ons landschap Duurzaam beheer en aanleg van landschapelementen Veldexcursie : Historie en beheer bekijken in een boeiend landschap met veel verschillende landschapselementen. Met name het landschap lezen staat centraal. Docenten: Robert Ceelen en Lex Roeleveld Voor de lunch wordt gezorgd. 2. Herstelmaatregelen en duurzaam onderhoud Hoe maak je een herstel- en onderhoudsplan (case Maasheggen)? Hoe verenig je ecologie, cultuurhistorie, beleving, agrarisch gebruik in een onderhoudsplan? De resultaten van herstel- en onderhouds aan bomen, poelen en heggen in het veld bekijken o.a. met het programma BOOM. Docenten: Robert Ceelen en Piet Hopman Voor de lunch wordt gezorgd. 3. Beheer en aanleg in praktijk Instructies en oefening: Gedragscode Flora en Fauna Aandacht voor veiligwerken Hakken en zagen (knotten van bomen, terugzetten van hakhout) Aanplanten van struiken en bomen Onderhoud van poelen Vlechten van heggen Snoeien van hoogstamfruit Datum en locatie Zaterdag 16 januari 2016, Zevenbergseweg 19 B 5351 PE Berghem Herperduin (bij Oss) Vogelenzang, Schaijk (Vogelenzang ligt parallel aan de A50) Zaterdag 30 januari 2016, De Schutkooi, Veerweg AD Vortum-Mullem Veldbezoek : Maasheggengebied, omgeving Oeffelt Vrijdag 5 febuari 2016, Herperduin (bij Oss) Vogelenzang, Schaijk (Vogelenzang ligt parallel aan de A50) Het benodigde gereedschap is aanwezig. Instructeurs: Robert Ceelen en Marco Vellekoop Eten, drinken en passende werkkleding zelf meenemen. 9
10 Cursusthema s Extra 1 Heggen English style (onder voorbehoud) Blik op masterclass heggenvlechten door Engelse kampioenen Begeleiding: Robert Ceelen Lunch zelf meenemen. Datum en locatie Zaterdag 12 maart 2016, van 9.30 tot uur Nader te bepalen Extra 2 Nederlands Kampioenschap Maasheggenvlechten Rondleiding en uitleg over de gehanteerde vlechtstijlen van Nederlandse en buitenlandse deelnemers Begeleiding: Robert Ceelen Lunch zelf meenemen of ter plekke kopen Zondag 13 maart 2016, van tot uur Vierlingsbeek Gemeente Boxmeer 4. Presentatie van eigen werk en speurtocht bosrelictenl Een groep cursisten presenteert de resultaten van hun inventarisatie en plan voor behoud van cultuurhistorisch groen in de eigen omgeving. Mook e.o.: zoektocht naar verloren bosrelicten. Docenten: Robert Ceelen en Bert Maes Voor de lunch wordt gezorgd. 5. Planten van hier. Het belang en gebruik van autochtoon plantmateriaal. Herkomst: streekeigen, inheems, autochtoon. Wat betekent het, doet het er toe? Belangrijkste soorten en hun kenmerken Soortensamenstelling landschapselementen Excursie Ooipolder o.l.v. Vereniging Nederlands Cultuurlandschap Zaterdag 19 maart 2016, Knapheideweg DS Groesbeek Vrijdag 15 april 2016 VNC Rijksstraatweg DG Beek-Ubbergen Docenten: Robert Ceelen, René van Loon en Bart Dingemanse Voor de lunch wordt gezorgd. 10
11 Cursusthema s 6. Agrarisch natuurbeheer (beheer van ons cultuur landschap) Collectieven agrarisch natuurbeheer, de amibities en kansen voor gebiedspartijen Excursie Landgoed Landakkers Datum en locatie Zaterdag 21 mei 2016 Landgoed Langakkers, Valkenwaardseweg 29f 5595 XB Leende Docenten: Roel Winters en Wilfried Berendsen Voor de lunch wordt gezorgd 7. Herstel en onderhoud van heggen, bomen en houtwallen Presentatie: Bijzondere bomen (veteranenbomen) en het onderhoud van bomen Geschiedenis, gebruik van bomen en struiken in het cultuurlandschap en de waarde van bijzondere genenbronnen Een bijzondere wandeling door de Maasheggen met onderhoud van (knot)bomen, veteraanbomen, het lezen van heggen en houtwallen. Docenten: Robert Ceelen en Maja Kooistra Voor de lunch wordt gezorgd 8. Heggen corridors en biodiversiteit Beuningse uiterwaarden Weurtsche straatje. Presentatie: Lezing over groene netwerken en biodiversiteit. Aansluitend veldbezoek. Biodiversiteit en beheer van heggen, bomen en houtwallen. Docenten: Robert Ceelen, Louis Dolmans en André Jurrius Voor de lunch wordt gezorgd Zaterdag 11 juni 2016 De Schutkooi, Veerweg AD Vortum-Mullem Veldbezoek : Maasheggengebied, omgeving Vortum Mullem Zaterdag 17 september 2016 Beuningse uiterwaarden Hoek van; Distelakkerstraat en Dijk Weurt de Veldschuur, Sportlaan 1m 6681 CD Bemmel Doornik Natuurakkerakkers, Bemmel U kunt zich aanmelden voor de cursus via het aanmeldingsformulier op: Stichting Heg&Landschap Robert Ceelen + 31 (0) ceelen@hegenlandschap.nl 11
GROEN&DOEN. Heggen, bomen en houtwallen CURSUSSEIZOEN 2013 2014. een praktische cursus over aanleg & onderhoud en zorg voor het landschap
GROEN&DOEN CURSUSSEIZOEN 2013 2014 Heggen, bomen en houtwallen een praktische cursus over aanleg & onderhoud en zorg voor het landschap Heggen, bomen en houtwallen behoren tot de eeuwenoude parels van
Nadere informatieGroen&Doen. Cursus heggenvlechten. Cursusseizoen 2015-2016. Heggenvlechten oud ambacht, helemaal van nú
Groen&Doen Cursusseizoen 2015-2016 Cursus heggenvlechten Heggenvlechten oud ambacht, helemaal van nú Heggenvlechten is een eeuwenoude techniek die boeren gebruikten om heggen ondoordringbaar te maken.
Nadere informatieRijke heggenlandschappen
Rijke heggenlandschappen Symposium over toekomstgericht herstel vrijdag 12 april 2019 Klooster Sint Agatha, Cuijk Uitnodiging en definitief programma D e stichting Heg & Landschap en Staatsbosbeheer organiseren
Nadere informatieWerk mee aan het herstel van biodiversiteit en cultuurhistorie in uw eigen streek. Start uw eigen project voor de terugkeer van de vlechtheg.
Werk mee aan het herstel van biodiversiteit en cultuurhistorie in uw eigen streek. Start uw eigen project voor de terugkeer van de vlechtheg. Rond 1900 lag er rond akkers en weilanden in Oost- en Zuid-Nederland
Nadere informatieMaasheggen: een uniek cultuurhistorisch heggengebied in Nederland
Maasheggen: een uniek cultuurhistorisch heggengebied in Nederland Met trots laten wij u kennis maken met een uniek gebied in Nederland: De Maasheggen. De Maasheggen is een eeuwenoud, rivier gebonden heggenlandschap,
Nadere informatieAdvies voor het Herstelplan bomen in de Maasheggen van Staatsbosbeheer
Advies voor het Herstelplan bomen in de Maasheggen van Staatsbosbeheer Keuze van boomsoorten en aantallen Bert Maes en René van Loon Ecologisch Adviesbureau Maes Ecologisch Adviesbureau Van Loon In opdracht
Nadere informatieOverzicht cursusaanbod Groen en Doen
Overzicht cursusaanbod Groen en Doen Veilig werken als basis voor vrijwilligerswerk (1 module) 1 Maaien met de zeis (3 modules) 1 Leren zeisen 2 Leren haren 3 Zeistechnieken voor gevorderden Snoeien fruitbomen
Nadere informatieJaarverslag Stichting Lekker Landgoed 2015
Jaarverslag Stichting Lekker Landgoed 2015 Na uitgebreide voorbereidingen is op 12 oktober 2015 `Stichting Lekker Landgoed opgericht. De oprichting van de stichting is de opmaat voor de aanplant van het
Nadere informatieToelichting op projectresultaten. Op weg naar streekbeheer in het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa.
Presentatie 15 oktober Toelichting op projectresultaten Op weg naar streekbeheer in het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa Bert Dijkstra Aanleiding en uitgangspunten Het esdorpenlandschap/landschapsvisie
Nadere informatieStichting Landschapsbeheer Gelderland
Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal www.landschapsbeheergelderland.nl HET PROJECT Programma: 19:30 Opening door Vereniging Landschap en Milieu Hattem Welkom Wethouder Carla Broekhuis 19:40 Presentatie streekeigen
Nadere informatieMissie en visie Landschap Overijssel
Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen
Nadere informatieHet werken met groene vrijwilligers in Zeeland. Joan van der Velden Stichting Landschapsbeheer Zeeland
Het werken met groene vrijwilligers in Zeeland Joan van der Velden Stichting Landschapsbeheer Zeeland Contactdag Erfgoed en Ruimte, 25 april 2018 Opbouw presentatie Kennismaking SLZ Vrijwilligersgroepen
Nadere informatieMei Erf & landschap. Wat zijn uw mogelijkheden?
Mei 2018 Erf & landschap Wat zijn uw mogelijkheden? Erf & landschap Wat zijn uw mogelijkheden? Peel en Maas is een mooie en uitgestrekte plattelandsgemeente met veel ruimte voor groen. We streven naar
Nadere informatieBoswet en kapvergunningen
Boswet en kapvergunningen Veranderingen in de nieuwe wet Natuurbescherming Gerrit-Jan van Herwaarden en Eibert Jongsma Wat is LandschappenNL? Faciliteert provinciale Landschapsbeheer organisaties en provinciale
Nadere informatieSamen houden we het landschap in de gemeente Dalfsen mooi!
De Stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel De stichting Groene en lauwe Diensten Overijssel is opgericht door Landschap Overijssel en Natuurlijk Platteland Oost (de koepelorganisatie van Agrarische
Nadere informatieIndex Natuurbeheer Landschapselementen
Index Natuurbeheer Landschapselementen Houtwal en houtsingel Houtwallen en houtsingels komen in heel Nederland voor. Deze lijnvormige landschapselementen kennen een sterke samenhang met het omringende
Nadere informatieToekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks
Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit
Nadere informatieMei 2016. Erf & landschap. Wat zijn uw mogelijkheden?
Mei 2016 Erf & landschap Wat zijn uw mogelijkheden? Erf & landschap Wat zijn uw mogelijkheden? Peel en Maas is een mooie en uitgestrekte plattelandsgemeente met veel ruimte voor groen. We streven naar
Nadere informatieSubsidies voor landschap & natuur
Gemeente Aalten Subsidies voor landschap & natuur Versterking landschap De provincie Gelderland en de gemeente Aalten streven naar een gevarieerder, aantrekkelijker en beter beleefbaar landschap. Vandaar
Nadere informatiewww.landschapsbeheergelderland.nl Twitter: @SLGelderland Startavond Klompenpad Beekbergen Stichting Landschapsbeheer Gelderland Programma Uitleg klompenpaden (wat, waarom, hoe) Ervaringen Gerard Nijhof
Nadere informatieREGIONALE LANDSCHAPPEN IN LIMBURG KEMPEN & MAASLAND HASPENGOUW & VOEREN LAGE KEMPEN
REGIONALE LANDSCHAPPEN IN LIMBURG KEMPEN & MAASLAND HASPENGOUW & VOEREN LAGE KEMPEN VOORWOORD De belangrijkste onderscheidende kwaliteiten van Limburg ten opzichte van de rest van Vlaanderen zijn de bijzondere
Nadere informatieMOBILISATIE VOOR LANDSCHAP IN VOLLE GANG!
MOBILISATIE VOOR LANDSCHAP IN VOLLE GANG! Jaarbericht 2014 DESKUNDIG INSPIREREND DAADKRACHTIG ONDERSTEUNEND zorg voor ons landschap MOBILISATIE VOOR LANDSCHAP IN VOLLE GANG! mobiliseert overal in Gelderland
Nadere informatieDe rode draad. Vragen: Ons kwetsbare Achterhoekse coulissenlandschap. Film: Achterhoeks coulissenlandschap. Achterhoek weer mooi?
Vragen: Ons kwetsbare Achterhoekse coulissenlandschap André Kaminski Stichting Achterhoek weer Mooi Film: Achterhoeks coulissenlandschap Wat is Achterhoeks coulissenlandschap? Hoe is het ontstaan? Welke
Nadere informatieBEOORDELINGSCRITERIA BOMENERFGOEDLIJST EN LANDSCHAPPELIJKE BEPLANTINGSLIJST
BEOORDELINGSCRITERIA BOMENERFGOEDLIJST EN LANDSCHAPPELIJKE BEPLANTINGSLIJST INLEIDING Bomen in de gemeente Voerendaal vervullen een belangrijke rol. Ze verfraaien de buitenruimte, brengen natuur in de
Nadere informatieInhoud. Doelstelling. Vernieuwend door combinatie succesfactoren. Werkpakketten & activiteiten WP1: Projectmanagement 27/02/2015 2
2 (Be)Levende Landschappen Projectvoorstel aangemeld bij Interreg Vlaanderen-Nederland Inhoud Doelstelling en aanpak Pilootgebieden & Partnerschap Pilootgebied Bels Lijntje Financiële aspecten Projectaanvraag
Nadere informatieInformatiebijeenkomst 7 december 2011 Locatie: Kasteel Elsloo. Agenda
Informatiebijeenkomst 7 december 2011 Locatie: Kasteel Elsloo Agenda 1. Inleiding en achtergrond 2. Betrokken partijen 3. Financiële bijdragen partijen 4. Geschiedenis, huidige situatie en aanleiding 5.
Nadere informatieBijlage 6. Cursusplan
Bijlage 6 Cursusplan Cursusplan Inleiding Het cursusplan heeft als doel de (potentiële) gebruikers ervan te stimuleren tot deelname aan het landschapsbeheer door het overzichtelijk presenteren van het
Nadere informatieCultuurhistorisch natuurbeheer kan!
Cultuurhistorisch natuurbeheer kan! Verslag veldwerkplaats Beekdallandschap Drentsche Aa, 22 oktober 2008 Inleiders: stafmedewerker Jori Wolf, ecoloog Willem Molenaar en beheerder Pieter Jan Wolf (allen
Nadere informatieGroen erfgoed LEEFT!
Groen erfgoed LEEFT! verslag van het symposium Groen erfgoed LEEFT!, dat Stichting Heg & Landschap op 23 maart 2017 organiseerde in Weurt www.hegenlandschap.nl info@hegenlandschap.nl Inhoud Inleiding 3
Nadere informatieBeplantingen Elzensingel Enkele rij, 3 stuks per meter. Minimale lengte 10 m. Planten bosplantsoen (60-100cm) 1 m 4,20
Normbedragen Landschapselementen 201 Normbedragen voor herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke kosten. Afwijkingen
Nadere informatieRol van intermediairs bij zelforganisatie
Rol van intermediairs bij zelforganisatie Mentoren als begeleiders van werkdagen in het groen Studiedag Zelforganisatie is beter voor de natuur, Wageningen 21 maart 2013 Maurice Kruk, Landschapsbeheer
Nadere informatieHEEL HET LANDSCHAP! Jaarbericht 2012 Stichting Landschapsbeheer Gelderland
HEEL HET LANDSCHAP! Jaarbericht 2012 DESKUNDIG INSPIREREND ONDERSTEUNEND DAADKRACHTIG ZORG VOOR ONS LANDSCHAP! is een ideële organisatie die zich inzet voor het cultuurlandschap; het landschap met heggen,
Nadere informatie2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg
2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke
Nadere informatieBijlage 2 Landschapsleeskaart en memo
Bijlage 2 Landschapsleeskaart en memo Landschapsleeskaart Verticale samenhang = de uitdrukking van de ondergrond (bodem, water, reliëf) in het landgebruik, de biotopen, de vegetatie etc. Hoe wordt het
Nadere informatieJAARREKENING 2016 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER
JAARREKENING 2016 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER BALANS 2016 Beginbalans per 01-01-2016 Debet Credit Natuurgronden 24.795,95 Continuïteitsreserve 31.008,26 Kassaldo NK 76,00 Reserve NK Maasheggenvlechten
Nadere informatieQuick scan landschapselementen Rodenburg Gemeente Bernheze. Inventarisatie en advies
Quick scan landschapselementen Rodenburg Gemeente Bernheze Inventarisatie en advies Colofon Opdrachtgever: Gemeente Bernheze Projectnaam: Rodenburg Rapport titel: Quick scan landschapselementen Rodenburg
Nadere informatieINRICHTING & BEHEER EN STARING ADVIES
EN STARING ADVIES Inrichtingsplan Om de ecologische hoofdstructuur te realiseren moeten er nog vele hectares landbouwgrond omgevormd worden in bos en natuur. Om tot een duurzame inrichting te komen moeten
Nadere informatieCRANBERRYFARM DE HOEVE
CRANBERRYFARM DE HOEVE In het zuidoosten van Friesland stroomt de rivier de Linde (Lende). Voor mensen die van rust en ruimte, en een afwisselende omgeving houden is dit gebied een ware verrassing. Ook
Nadere informatieOplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst
Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Project: 16M8038 Onderwerp: Oplegnotitie NNN-gebied, IJsselzone, Veerweg Olst Datum: 15 maart 2018 Auteur: Ing. D. van der Veen (ecoloog LievenseCSO) Bestemd
Nadere informatiewww.landschapsbeheergelderland.nl Twitter: @SLGelderland Lievelde in het Groen Agenda Welkom Aanleiding Doel van de avond Landschap Cultuurhistorie: erf inrichtingsprincipe Ecologie Werkwijze Intekenen
Nadere informatieRIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie Datum: 2 december 2015 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog
RIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie 2015 Datum: 2 december 2015 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog RIEL, Toekomstvisie 2015 Doel van de VISIE Voor de bewoners van
Nadere informatieInformatie dag nieuw agrarisch bedrijf Noordkamp
Informatie dag nieuw agrarisch bedrijf Noordkamp 8 september 2012 0 Presentatie 1. Kort historisch terugblik 2. Bestemmingsplan 3. Nieuw agrarisch bedrijf Noordkamp Pacht / erfpacht Bouwblok Gronden Vergunningen
Nadere informatieTerugblik gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo
Terugblik gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo Hoe leggen we samen de puzzel? Op 1 februari was de gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo bij Camping De Heksenlaak in Barchem. Ruim 140 belangstellenden
Nadere informatieNatuur op Eerde uniek in Nederland
Natuur op Eerde uniek in Nederland Eerde is méér dan mooi. Tijdens een wandeling met boswachter Jos Schouten van Natuurmonumenten wordt pas echt duidelijk hoe bijzonder de natuur op het historische landgoed
Nadere informatieNieuwsbrief. Deltaplan voor het Landschap, Moerenburg-Heukelom-Koningshoeven
Moerenburg- Inhoud: Zichtbare resultaten Kavelruil Heukelom 6 Kavelruil belangrijk voor realisatie doelstellingen Toekomstige plannen Deelname aan de Nationale Natuurwerkdag Procesmanager Nellie Raedts
Nadere informatieRIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie Datum: 14 januari 2016 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog
RIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie 2015 Datum: 14 januari 2016 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog RIEL, Toekomstvisie 2015 Doel van de VISIE Voor de bewoners van
Nadere informatieLezing commissaris van de Koningin Max van den Berg over Westerwolde bij de uitreiking Penning van Verdienste d.d.
Lezing commissaris van de Koningin Max van den Berg over Westerwolde bij de uitreiking Penning van Verdienste d.d. 28 september 2012 Geachte dames en heren, mevrouw Vonhoff, Eerappels bluien: lila, paars
Nadere informatieUitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea
Leeftijd respondenten Uitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea Ter gelegenheid van haar 85 jarige jubileum vroeg It Fryske Gea haar leden naar hun mening over diverse actuele onderwerpen. In een enquête
Nadere informatieLandschap en biodiversiteit
Landschap en biodiversiteit Een aantrekkelijk landschap is meer dan een mooie omlijsting voor het bedrijf. De klant ziet het als onderdeel van het product, waarnaar hij op zoek is. Bij plattelandsrecreatie
Nadere informatieAgrarisch en ruraal erfgoed, of het DNA van boer en plattelander
Agrarisch en ruraal erfgoed, of het DNA van boer en plattelander Yves Segers Centrum Agrarische Geschiedenis vzw Interfacultair Centrum Agrarische Geschiedenis, K.U.Leuven Inleiding Enkele aandachtspunten
Nadere informatieHet wordt mooier als u meedoet! Voorbeeld van samenwerking : Een Landschapscoördinator, (hoe) werkt dat???
Het wordt mooier als u meedoet! Voorbeeld van samenwerking : Een Landschapscoördinator, (hoe) werkt dat??? Gemeente Houten 14 december 2010 Koen Helling Afdeling RBL Werk in uitvoering De Landschapscoördinator
Nadere informatieAMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP
AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KAMSALAMANDER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP 1 2 KAMSALAMANDER De Achterhoek is één van de gebieden met de ruimste verspreiding van de kamsalamander in Nederland.
Nadere informatieVERZEKERD VAN LANDSCHAP!
VERZEKERD VAN LANDSCHAP! Jaarbericht 2013 DESKUNDIG INSPIREREND DAADKRACHTIG ONDERSTEUNEND zorg voor ons landschap VERZEKERD VAN LANDSCHAP! is een ideële organisatie die zich inzet voor het cultuurlandschap;
Nadere informatieVeel Nederlanders weten maar weinig van de land bouw. De multifunctionele
Leren Veel Nederlanders weten maar weinig van de land bouw. De multifunctionele boerderij, die zijn deuren opstelt voor bezoekers, is dan een plek waar je veel kunt opsteken. Dat geldt in nog sterkere
Nadere informatieSnippentocht. Activiteiten (bouwsteen 4) De hele groep heeft zich prima vermaakt.
De Biesbosch leent zich uitstekend om met een groep actief bezig te zijn. Gezellig een dagje weg met vrienden of familieleden. Peddelend met een kano of al varend met een fluisterboot door de kronkelende
Nadere informatieJAARREKENING 2015 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER
JAARREKENING 2015 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER Stichting Landschapsbeheer Boxmeer BALANS 2015 Beginbalans per 01-01-2015 Debet Credit Natuurgronden 23.330,95 Algemene reserve 94.745,02 Kassaldo NK
Nadere informatieIJsselheggen in Epe-Heerde. Verslag van een inventarisatie
IJsselheggen in Epe-Heerde Verslag van een inventarisatie Bert Maes (red.) Utrecht 1 IJsselheggen in Epe-Heerde Verslag van een inventarisatie Redactie: Bert Maes (Ecologisch Adviesbureau Maes) Plantenwerkgroep
Nadere informatieBeplantingsproject Loil in het Groen
Beplantingsproject Loil in het Groen Agenda Welkom Aanleiding project Loil in het Groen Landschap Loil Pauze Cultuurhistorisch erfinrichtingsprincipe Werkwijze project Loil in het Groen Intekenen voor
Nadere informatiePROGRAMMA 2015 INSTITUUT VOOR NATUUREDUCATIE EN DUURZAAMHEID AFDELING BEST
PROGRAMMA 2015 INSTITUUT VOOR NATUUREDUCATIE EN DUURZAAMHEID AFDELING BEST KIJK OP ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE OVER DE GENOEMDE ACTIVITEITEN EN OM U AAN TE MELDEN, INDIEN NODIG JANUARI 2015 vrijdag
Nadere informatieNATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
Nadere informatieGESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN. in de periode
GESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN in de periode 2014-2015 (versie 3 mei 2014) situatie per 31-12-2013 SAMEN STERKER Werkgroep
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 2 Nationaal Park Lauwersmeer
Een educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 2 Nationaal Park Lauwersmeer Inhoudsopgave Deel 2: programma Nationaal Park Lauwersmeer 1. Planning en organisatie 1.1. Voordat u begint 1.2.
Nadere informatieLeerwerktraject Uitstromen naar werk in t groen. In kader van behoud natuur en cultureel erfgoed
Leerwerktraject Uitstromen naar werk in t groen In kader van behoud natuur en cultureel erfgoed Hoe het begon Landgoedeigenaren Beheerders recreatieparken Terreinbeheerders Werkgeverservicepunt (WGSP)
Nadere informatieCursus Gastvrij Landschap Oldambt
PRAKTISCHE CURSUS OVER HET LANDSCHAP VAN OLDAMBT START NAJAAR 2018 Cursus Gastvrij Landschap Oldambt IVN (Instituut Voor Natuureducatie en duurzaamheid) is een landelijke organisatie, die mensen bij de
Nadere informatiejaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging
Secr. Gerard Thijssen Rozenbloemstraat 34, 4921 KG Made Tel: 0162-683323 Mail: heemkundemadedrimmelen@gmail.com NIEUWSBRIEF jaargang 18 nummer 5 oktober 2015. Uitnodiging Op dinsdag 20 oktober organiseert
Nadere informatieGemeente Renswoude Beleidsvisie Natuur en Landschap
Gemeente Renswoude Beleidsvisie Natuur en Landschap Afdeling milieu September 2007 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 4 1.1. Begripsomschrijvingen... 4 1.2. Werkingssfeer beleidsvisie...
Nadere informatie''Veel praktijkvoorbeelden die goed aansloten. Passende, haalbare, maar wel uitdagende oefeningen.
STUDIEGIDS 2017-2018 SPECIALISATIEMODULE TRAINERSVAARDIGHEDEN Inspirerend kennis overdragen ''Arjan weet een veilige sfeer te creëren waardoor ik me vrij voel om ook echt te oefenen en te delen wat ik
Nadere informatieDongen s Gravenmoer Klein-Dongen Vaart. Wandel mee in Dongen en s Gravenmoer! MET KALENDER 2015!
Dongen s Gravenmoer Klein-Dongen Vaart Wandel mee in Dongen en s Gravenmoer! MET KALENDER 2015! 1 Laat je rondleiden in Dongen en s Gravenmoer! In de gemeente Dongen kun je heerlijk wandelen. Zelf of onder
Nadere informatieInpassingsplan Zelhemseweg 37, Hummelo. Opdrachtgevers: De heer A.G. Weijers en Mevrouw M.F. Weijers-Robben Zelhemseweg DP Hummelo
Inpassingsplan Zelhemseweg 37, Hummelo Opdrachtgevers: De heer A.G. Weijers en Mevrouw M.F. Weijers-Robben Zelhemseweg 37 6999 DP Hummelo Opdrachtnemer: Agrarische Natuurvereniging t Onderholt G.J. de
Nadere informatieREGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN SAMEN MAKEN WE WERK VAN NATUUR EN LANDSCHAP
REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN SAMEN MAKEN WE WERK VAN NATUUR EN LANDSCHAP 2 REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN IS... EEN STREEK WAT DOEN WE? gelegen ten noordoosten van de stad Antwerpen en maakt onderdeel
Nadere informatiezorg voor ons landschap
Rosendael 2a 6891 DA Rozendaal www.landschapsbeheergelderland.nl zorg voor ons landschap Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG): Stichting met ideële doelstelling. Missie: Zorg voor een vitaal, beleefbaar
Nadere informatieMeer biodiversiteit door samenwerking
Carel van Dijck (Gemeente Oirschot) en Eric Sessink (Stichting Food4Bees) Is Oirschot biodivers? 1 Inhoud Geschiedenis / Projecten Biodiversiteitsactieplan Oirschot Rol van de gemeente Nieuwe kansen en
Nadere informatieLevende cultuur in ons landschap. Geert Boink SZH Landgoed Mariënwaerdt Beesd 20-04-2012
Levende cultuur in ons landschap Geert Boink SZH Landgoed Mariënwaerdt Beesd 20-04-2012 Onderwerpen De levende cultuur Ons landschap Levende cultuur behouden conclusies De levende cultuur Cultuurhistorische
Nadere informatie2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2016 Herstel en aanleg
2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2016 Herstel en aanleg De normbedragen zijn gebaseerd op de werkelijke kosten. Zij zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor
Nadere informatieConferentie Boeren bedrijven biodiversiteit
Conferentie Boeren bedrijven biodiversiteit Biodiversiteit in de landbouw Het gebruik van biodiversiteit in de landbouw neemt meer en meer toe. Het biedt nieuwe kansen voor boeren en tuinders. Slim benutten
Nadere informatieActiviteiten bij De Helderse Vallei - maart 2016
dinsdag 1 maart en donderdag 3 maart: Aan de slag op de kinderboerderij 14.30-16.00 uur Kom kijken welke dieren er allemaal op de kinderboerderij leven! Je ontdekt hoe de dieren heten, wat ze eten, welk
Nadere informatieNationaal Landschap deelgebied Zak van Zuid-Beveland. Voortgangsrapportage. (19 november 2008)
Nationaal Landschap deelgebied Zak van Zuid-Beveland Voortgangsrapportage (19 november 2008) Weg- en bermbeplanting WS (groenstructuur) Indiener: Waterschap Zeeuwse Eilanden Investeringen: 104.672 SGB-bijdrage:
Nadere informatieJAARVERSLAG 2015 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER. Inhoud
JAARVERSLAG 2015 STICHTING LANDSCHAPSBEHEER BOXMEER Inhoud Doelstelling en historie Bestuurssamenstelling Bestuursverslag 2015 Activiteitenverslag 2015 Doelstelling en historie. De Stichting Landschapsbeheer
Nadere informatieVrijwilligerswerk niet voor niets de waarde van vrijwilligerswerk voor natuur en landschap
deskundig d flexibel bel Vrijwilligerswerk niet voor niets de waarde van vrijwilligerswerk voor natuur en landschap maatwerk Samen werken aan ons landschap...! Het samenwerken met vrijwilligers, het begeleiden
Nadere informatieHoofdstuk 1. Hoofdstuk 1. Kies de positie. Kies de positie. Luttenberg. Kies de positie. Kies de positie. Broekland. Mariënheem.
B e l e i d s k a d e r R a a l t e Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1. Kies de positie 14-15 Luttenberg 24-25 Broekland 16-17 Mariënheem 26-27 Heeten 18-19 Nieuw-Heeten 28-29 Heino 2-21 Raalte 3-31 Liederholthuis
Nadere informatieWinternieuwsbrief 2017
Geachte belangstellende, Winternieuwsbrief 2017 De zachte winter maakt Weverslo vroeg rijp voor het voorjaar. Vroege sneeuwklokjes steken al hun kopjes boven het maaiveld uit. Wandelaars ervaren in de
Nadere informatieHerfstnieuws van de Haagse Hofdame
Herfstnieuws van de Haagse Hofdame Kloostertuin Kwekerij Hof te Dieren Herfst in de Kloostertuin Het is herfst maar door het droge voorjaar zijn er nog maar weinig herfstkleuren te zien. Wel bloeien de
Nadere informatieFoodUp! Academie. 5 dagen 20 personen
We staan, vandaag de dag, voor een groot aantal uitdagingen om ons eten gezonder, eerlijker en duurzamer te maken. Een van de grote vragen is hoe we het voedsellandschap in de toekomst willen inrichten
Nadere informatieComputercursussen voor Senioren
Computercursussen voor Senioren WWW.LUUKSKE.NL Gemeenschapshuis t Luukske & KBO Wellerlooi Gemeenschapshuis t Luukske presenteert in samenwerking met de KBO Wellerlooi met trots haar programma Computercursussen
Nadere informatieCULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN
CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN Onderzoek naar cultuurhistorische structuren, landschappen en panden Aansluitend op Belvedere- (Behoud door ontwikkeling) en het MoMo-beleid (Modernisering
Nadere informatieUitnodiging bezoek gaststad Gouda Woensdag 8 juni 2016
Uitnodiging bezoek gaststad Gouda Woensdag 8 juni 2016 Gouda, Beste Binnenstad van Nederland in de categorie middelgrote binnensteden, verwelkomt u als gaststad. Deze prijs heeft Gouda vooral te danken
Nadere informatiehoe zien we de toekomst
Stichting Lingewaard Natuurlijk. Wat we doen hoe zien we de toekomst www.lingewaardnatuurlijk.nl 1. INLEIDING... 3 2. WAT WIJ WILLEN BEREIKEN?... 4 3. WAT WE DOEN IN HET LANDSCHAP?... 7 Knotten, planten,
Nadere informatieBESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
Nadere informatieVerkavelingspatroon Regelmatige blokverkaveling (door houtwallen omgeven)
4.5 Landduinen Landschapskenmerken Reliëfvorm Mozaïek van hogere zandduinen meestal bebost en lager en vlakker gelegen vennen en schrale graslanden Water Lage grondwaterstanden Bodem Zandgronden Wegenpatroon
Nadere informatieHorstee Flits Jaargang 12 - nr. 2 April 2011
- 1 - Nieuw project Randenbeheer aanmelden kan nog! Het project Randenbeheer op maïsland heeft een vervolg gekregen. Wel met een iets andere aanpak. Het heet nu Bloeiend Bedrijf is een samenwerkingsproject
Nadere informatieTOEKOMSTPERSPECTIEF BUITENGEBIED VINKEL. Versterking van recreatie, landschap en natuur in en rondom Vinkel
TOEKOMSTPERSPECTIEF BUITENGEBIED VINKEL Versterking van recreatie, landschap en natuur in en rondom Vinkel De Groene Delta is hét groenprogramma van de gemeente s-hertogenbosch en is momenteel in ontwikkeling.
Nadere informatieWORD BEGELEIDER voor Bezoekerscentrum Bulskampveld in Landschapspark Bulskampveld voor Natuurcentrum Beisbroek in de Kasteelbossen
28 MEI: Gidsvaardigheden EHBO MAAK JE KLAAR Als je groepen begeleidt, krijg je regelmatig te maken met kleine problemen die je zelf kunt verhelpen: insectenbeten, schaafwonden, open wondjes... Hoe pak
Nadere informatieStichting Mooi Lochem Voorheen Stichting Milieubeheer Oost-Lochem, sinds 1989 DE GROENE POORT
Voorheen Stichting Milieubeheer Oost-Lochem, sinds 1989 LANDSCHAPSPLAN DE GROENE POORT Lochem, juni 2006. D E G R O E N E P O O R T V A N L O C H E M Stichting Mooi Lochem heeft een landschapsplan in ontwikkeling
Nadere informatieBijlage D. Clusterbeschrijvingen
Bijlage D. Clusterbeschrijvingen 1 Thema I: op landbouwgronden en Door aangepast management op landbouwbedrijven kan de biodiversiteit van landbouwgronden worden vergroot. Het gaat daarbij om de volgende
Nadere informatieLeesbaar Landschap. Een bruikbaar kader voor leren en beleven. Met mensen anders kijken naar en praten over landschap
Leesbaar Landschap Een bruikbaar kader voor leren en beleven Met mensen anders kijken naar en praten over landschap IVN & Landschap IVN Missie: IVN draagt bij aan een duurzame samenleving door mensen te
Nadere informatieCursus Natuurgids Turnhout
Cursus Natuurgids Turnhout Programma van de ochtend Voorstelling Natuurpunt CVN & cursus Kennismaking met elkaar Kennismaking met de locatie & andere betrokkenen Praktische afspraken Natuurpunt CVN vzw
Nadere informatieNaam emailadres@natuurlijkezaken.nl. Een nieuw merk voor de zakelijke diensten
Naam emailadres@natuurlijkezaken.nl Een nieuw merk voor de zakelijke diensten Even voorstellen Wat is Natuurlijke Zaken? Een nieuw merk voor de zakelijke diensten van Landschap Noord-Holland Samenvoeging
Nadere informatie(HOLLE) WEGEN BEHEREN. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren TRAGE WEGEN
(HOLLE) WEGEN BEHEREN Regionaal landschap Holle wegen Beheer Beheerders Een blauwdruk? Vzw Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Samenwerking Natuur Herstel landschap Educatie Landbouw Recreatie Behoud
Nadere informatiebleek een groot succes. De komende jaren zal de cursus ook worden aangeboden in veel andere Stellingwerfse dorpen.
CURSUS LANDSCHAPSGESCHIEDENIS De ontstaans- en dorpsgeschiedenis van Oosterwolde en naaste omgeving De Stellingwarver Schrieversronte start i.s.m. de Historische Vereniging van Oosterwolde e.o. op 31 maart
Nadere informatie