Kastelen en Ridders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres DigilessenPO 27 June 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Inleiding Het ontstaan van de kastelen. De eerste kastelen Donjon Het Mottekasteel Het ronde en vierkante waterkasteel Nog een keer de geschiedenis van de kastelen. Leven op het kasteel. Het dagelijks bestaan op een kasteel Altijd voorbereid Rust in het kasteel Vermaak op het kasteel. Ridders! Hoe werd je ridder? Ridder zijn Einde van de kastelentijd Test je kennis! Afsluiting Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Inleiding Kasteel Hoensbroek Hier zie je een foto van een kasteel. Vroeger zijn er heel veel gebouwd. Dit kasteel staat in water, andere staan op een berg of langs een rivier. Je gaat in deze les filmpjes bekijken over het leven in de tijd van de ridders. Ook lees je teksten en maak je opdrachten op werkbladen. Aan het einde wordt je kennis getest met een ganzenbordspel. Pagina 2

4 Het ontstaan van de kastelen. De eerste kastelen vluchtburcht.jpg In de Middeleeuwen leefden de mensen verspreid over het land.ze hadden geen erg veilig leven. Vaak werden ze aangevallen door rondtrekkende bendes en ander zwervend volk.deze groepen hadden zelf geen grond om voedsel op te verbouwen.daarom beroofden ze de boeren. De boeren wilden zichzelf beschermen.daarom bouwden ze de VLUCHTBURCHT.Je ziet hiervan een afbeelding. De mensen woonden er niet.ze gingen er alleen maar heen als er gevaar dreigde. Ga nu door naar de volgende bladzijde. Donjon De rijke boeren begonnen hun huis te versterken.ze bouwden een woontoren van drie verdiepingen.dat noemen we een donjon.op wat afstand van die donjon werd een gracht gegraven. Dit afgegraven zand werd weer gebruikt om een aarden wal van te maken. Hierop plaatsten ze houten palen. Donjon Pagina 3

5 Een houten donjon bestond uit drie verdiepingen In de onderste verdieping werden voedselvoorraden bewaard. De bovenste werd gebruikt als voorraadkamer. De ingang was op de tweede verdieping.op deze verdieping woonde de familie. Je maakt nu opdracht 1 van het werkboekje. Vraag je meester of juf of het boekje geprint kan worden. KASTELEN EN RIDDERS kn.nu/wweae71c6 (doc, maken.wikiwijs.nl) Het Mottekasteel De rijke boeren gingen zich steeds minder bemoeien met boer zijn. Ze werden de beschermers van de andere boeren uit de omgeving. Deze boeren betaalden hiervoor met een gedeelte van hun oogst. Zo werd de rijke boer steeds rijker. Hij werd een vechter of wel een ridder Er waren ridders die hun donjon op een heuvel bouwden. Zo kon je het nog beter verdedigen. We noemen dit : HET MOTTEKASTEEL?? mottekasteel.jpg Pagina 4

6 Het ronde en vierkante waterkasteel De woontorens ( donjon ) en mottekastelen waren niet zo erg veilig. De toren lag te ver van de gracht af. De vijand kon met takkenbossen de gracht oversteken en zo makkelijk bij de muren komen. De soldaten zaten ver weg in de toren. Dus werden stenen ronde kastelen gebouwd. Dat werd al veel moeilijker te veroveren. Het had alleen een nadeel. Omdat de muren rond waren kon je niet goed de hele muur zien. Het ronde waterkasteel Daarom werd het vierkante kasteel gebouwd. Met op ieder hoek een toren. Je kon nu wel langs de muren kijken. De schietgaten werden gebruikt om met pijl en boog de aanvallers weg te jagen. Het vierkante kasteel Wat weet je nu van de verschillende kastelen? Kies de goede zin bij het goede kasteel. Pagina 5

7 a. vier torens b. een stenen muur c. alleen als er gevaar was Nog een keer de geschiedenis van de kastelen. In het volgende filmpje wordt de geschiedenis van de kastelen nog een keer verteld. fragment 1 : De geschiedenis van kastelen. kn.nu/wwb5345a8 (schooltv.nl) Welke zin is goed? a. De eerste kastelen waren van hout. b. De eerste kastelen waren van steen En welke zin is hier goed? a. Kastelen werden ongeveer 1000 jaar geleden veel gebouwd. b. Kastelen werden ongeveer 1500 jaar geleden veel gebouwd. En welke is hier goed? a. Kastelen stonden vaak langs een drukke weg. b. Kastelen stonden vaak bij een rivier of op een berg. Pagina 6

8 Leven op het kasteel. Het dagelijks bestaan op een kasteel Hoe het dagelijks leven op het kasteel eruit zag kan je zien in het volgende filmpje. fragment 2 Dagelijks leven op een kasteel. kn.nu/wwfc8eb4e (schooltv.nl) Maak nu opdracht 2 van je werkboekje. Als je nog geen boekje hebt,kan je hem hier openen en laten printen Ga daarna naar de volgende pagina. KASTELEN EN RIDDERS kn.nu/ww645cf7b (doc, maken.wikiwijs.nl) Altijd voorbereid De bewoners van de kastelen moesten altijd voorbereid zijn op een aanval. Dan kon een vijand voor langere tijd het kamp opslaan rond het kasteel en kon er niemand uit. Bekijk maar eens het volgende filmpje: fragment 3 Altijd voorbereid kn.nu/wwb8c8b71 (schooltv.nl) In een kasteel werden grote voedselvoorraden aangelegd. Dat was nodig omdat: a. er voor langere tijd een vijand op de loer kon liggen. b. de kasteelheer heel vaak grote feesten gaf. Rust in het kasteel Gelukkig werd er niet altijd gevochten. Het kon ook tijden rustig zijn in het kasteel. Pagina 7

9 Kasteelbewoners Wat deden ze op het kasteel als er niet gevochten werd? Zet de goede zin bij de juiste personen a. Praten met vrienden. b. Een kleed borduren. c. Spelen in een van de kamers. Vermaak op het kasteel. Als er niet gevochten werd waren de dagen op het kasteel vaak lang en saai. Er gebeurde niet zoveel. Daarom waren de bewoners blij als er een troubadour op bezoek kwam. Dat was een artiest die vaak met een groep van kasteel naar kasteel reisde. Ze konden nieuwtjes doorvertellen en maakten muziek. Kijk maar eens naar dit eerste filmpje: fragment 4 : Middeleeuwse muziek kn.nu/ww5bbcc72 (youtu.be) Soms waren er ook acrobaten bij. Als deze artiesten op bezoek kwamen, traden ze meestal op tijdens het eten van een feestmaal. Er werden dan veel gasten uitgenodigd. Een troubadour wordt ook wel minstreel genoemd. Hier nog een voorbeeld van zo'n optreden : Pagina 8

10 Fragment 5 Nog meer muziek kn.nu/ww7fd56c9 (youtu.be) Weet jij nu welke muziekinstrumenten veel werden bespeeld door de troubadours? Welk instrument hoort er NIET bij? a. harp b. piano c. doedelzak d. viool Pagina 9

11 Ridders! Hoe werd je ridder? De zoon van een ridder moest ook ridder worden. Daar moest hij een hoop voor leren. Als hij zeven jaar werd, stuurden ze hem naar een ander kasteel. Daar leerde hij vechten, paardrijden, boogschieten, jagen ( met valken), schaken en dansen. Hij was dan een page. Op zijn veertiende werd hij schildknaap. Hij was dan de helper van de ridder.hij oefende dan zeven jaar lang om een goede ridder te worden Schildknaap Als hij dan 21 jaar werd moest hij zijn eigen ridderuitrusting aanschaffen. Dan werd hij tot ridder geslagen. Hoe dat ging zie je op de afbeelding hieronder. Pagina 10

12 Ridderslag Je weet nu welke stappen moesten worden gedaan voor je ridder was. Welke volgorde is goed? a. schildknaap-page-ridder b. page-ridder-schildknaap c. page-schildknaap-ridder Ridder zijn Wat deed een ridder allemaal? Hoe zag zijn leven eruit? In het volgende filmpje zie je hier meer over: fragment 6 : Het leven van een ridder. kn.nu/wwfc68c56 (schooltv.nl) De meeste ridders hadden een eigen stuk land. Hoe kwamen ze aan het geld om dat land te kopen? a. De boeren betaalden huur voor het land. b. Ze verdienden geld door te vechten in legers van graven en prinsen c. Ze verdienden geld door toernooien te winnen. Pagina 11

13 Einde van de kastelentijd Lange tijd waren de kastelen een veilige plek om te wonen ; - Ze lagen in het water - De muren waren hoog en sterk. - De brug was opgehaald. Maar er werden steeds nieuwe wapens bedacht om het kasteel te kunnen veroveren. De evenhoge Het kanon Pagina 12

14 De stormram De katapult De blije De uitvinding van een wapen maakte een einde aan de kastelentijd. Welk wapen was dat? a. De stormram b. De katapult c. De evenhoge d. Het kanon e. De blije Pagina 13

15 Test je kennis! Na al deze informatie wordt het tijd om kijken hoeveel je weet over kastelen en hun bewoners. Op de site van 'Vroeger & Zo' vind je een ganzenbordspel waarmee je dit kunt testen. Vroeger & Zo kn.nu/ww59a515c (schooltv.nl) Heb je de test goed gemaakt. Ga dan maar naar de laatste pagina. Pagina 14

16 Afsluiting We zijn aan het einde van deze les gekomen Je ziet hier nog een twee laatste filmpjes. Een vol met beelden uit de tijd van Ridders en kastelen de tweede over kastelen in Gelderland. fragment 7 Midieval song kn.nu/ww (youtu.be) Over kastelen in Gelderland kn.nu/ww (youtube.com) Maak tot slot opdracht 3 van je werkboekje. KASTELEN EN RIDDERS kn.nu/ww26f0402 (doc, maken.wikiwijs.nl) Pagina 15

17 Antwoorden Wat weet je nu van de verschillende kastelen? Kies de goede zin bij het goede kasteel. 1. a 2. b 3. c Welke zin is goed? 1. De eerste kastelen waren van hout. 2. De eerste kastelen waren van steen En welke zin is hier goed? 1. Kastelen werden ongeveer 1000 jaar geleden veel gebouwd. 2. Kastelen werden ongeveer 1500 jaar geleden veel gebouwd. En welke is hier goed? 1. Kastelen stonden vaak langs een drukke weg. 2. Kastelen stonden vaak bij een rivier of op een berg. In een kasteel werden grote voedselvoorraden aangelegd. Dat was nodig omdat: 1. er voor langere tijd een vijand op de loer kon liggen. 2. de kasteelheer heel vaak grote feesten gaf. Wat deden ze op het kasteel als er niet gevochten werd? Zet de goede zin bij de juiste personen. 1. a 2. b 3. c Weet jij nu welke muziekinstrumenten veel werden bespeeld door de troubadours? Welk instrument hoort er NIET bij? 1. harp 2. piano 3. doedelzak 4. viool Je weet nu welke stappen moesten worden gedaan voor je ridder was. Welke volgorde is goed? 1. schildknaap-page-ridder 2. page-ridder-schildknaap 3. page-schildknaap-ridder De meeste ridders hadden een eigen stuk land. Hoe kwamen ze aan het geld om dat land te kopen? Pagina 16

18 1. De boeren betaalden huur voor het land. 2. Ze verdienden geld door te vechten in legers van graven en prinsen 3. Ze verdienden geld door toernooien te winnen. De uitvinding van een wapen maakte een einde aan de kastelentijd. Welk wapen was dat? 1. De stormram 2. De katapult 3. De evenhoge 4. Het kanon 5. De blije Pagina 17

19 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur DigilessenPO Laatst gewijzigd 27 June 2013 om 15:04 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau PO groep 3; Primair onderwijs; PO groep 4; PO groep 1; PO groep 8; PO groep 7; PO groep 6; PO groep 5; PO groep 2; Leerinhoud en Wereldoriëntatie; Geschiedenis; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden kastelen, middeleeuwen, ridders Bronnen Bron fragment 1 : De geschiedenis van kastelen. fragment 2 Dagelijks leven op een kasteel. fragment 3 Altijd voorbereid fragment 4 : Middeleeuwse muziek Fragment 5 Nog meer muziek fragment 6 : Het leven van een ridder. Type Video Video Video Video Video Video Pagina 18

20 Bron Vroeger & Zo fragment 7 Midieval song Over kastelen in Gelderland Type Link Video Video Pagina 19