Gezonde voeding tijdens de puberteit (13-18jaar)

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Toziena Benak 08 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Introductie Inleiding Informatie en opdrachten Fit met gezonde voeding Opdracht 1 Energie behoefte Gezonde leefstijl Opdracht 2- Zoek de schijf van vijf Opdracht 3 Hou een eetdagboek bij Opdracht 4 Maak een smoothie Terugblik en evaluatie Docenten informatie Bronnen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Introductie Deze Wikiwijs is bedoeld voor jongeren die op het Vmbo basis of kader het vak verzorging volgen. De onderwerpen die in leerjaar 1 voorkomen zijn, -voeding, gezond eten en voedselhygiëne -uiterlijk, veranderingen, kleding en verantwoord zonnen. -gezondheid, je leefstijl en zorgen voor jezelf en anderen Deze wikiwijs gaat over voeding en gezond eten. Voor de leerlingen is het van belang om kennis te hebben van de lichamelijke veranderingen tijdens de puberteit en het belang van gezonde voeding. Leerdoelen voor deze Wiki zijn: -de leerling kan beschrijven wat de veranderingen in de puberteit zijn -de leerling kan verwoorden wat een normaal voedingspatroon is -de leerling kan informatie zoeken via verschillende bronnen -de leerling stelt een verantwoord dagmenu op en kan dit onderbouwen De opdrachten in deze Wiki kun je gedeeltelijk thuis maken, ook moet je samenwerken met een klasgenoot. De andere opdrachten maak je op de computer en je gaat nog in de keuken aan de slag! Pagina 2

4 Inleiding Je lichaam groeit ongeveer tot je achtiende jaar. Ergens tussen je negende en veertiende begint de puberteit en verandert je lichaam onder invloed van hormonen. Bij de een is dat wat eerder dan bij de ander, bij meisjes begint het vaak eerder. In deze periode groei je sneller dan normaal, de zogenaamde groeispurt. Het kan zijn dat je in deze periode ook wat zwaarder bent dan daarvoor. Dat groeien kost veel energie en daarom wil je vaak meer eten, lekker lang uitslapen en bankhangen. Dat is heel normaal. Pagina 3

5 Informatie en opdrachten Fit met gezonde voeding Fit met gezonde voeding Jij bent druk met huiswerk, een bijbaantje en je vrienden. Maar ondertussen is lijf hard aan het groeien en sterk worden. Met gezonde voeding help je een handje. Gezonde voeding geeft je energie voor de hele dag school, draagt bij aan een goede weerstand en verkleint de kans op overgewicht. Goede voedingsstoffen zijn nu hard nodig, je lichaam bouwt aan sterke botten en spieren en vraagt in deze periode om koolhydraten, vettten, eiwitten, vitamines en mineralen. Dat is ook belangrijk voor later. Heb je wel eens gezien hoe een huis gebouwd wordt? Eerst beginnen ze met een stevige ondergrond: de fundering en daarna wordt pas het huis erbovenop gebouwd. In de puberteit wordt precies zo'n basis gelegd in je lichaam. Een gezond en goed voedingspatroon bestaat uit voldoende groente en fruit, variatie in producten en weinig snacks en snoep. In de puberteit wordt je ook lichamelijk geslachtsrijp. Juist in deze periode zijn jongeren vaak onzeker over hun lichaam of schamen zich ervoor. De mening van anderen is in deze periode vaak heel belangrijk. Jongeren voelen zich vaak ook anders en dat komt door hormonen. Die hormonen sturen signaaltjes naar je hersenen en daardoor kun je het ene moment heel vrolijk zijn en het volgende heel boos. Flink verwarrend dus. Onderstaand filmpje laat in 3 minuten alle lichamelijke veranderingen voorbij komen. Opdracht: Maak een mindmap met steekwoorden uit het filmpje. Bespreek jouw mindmap met een klasgenoot. Opdracht 1 Energie behoefte Als je hard in de groei bent heb je vaak meer trek. Pagina 4

6 Zoek uit wat je in de puberteit nodig bent om te goed te groeien. De energiebehoefte verschilt tussen een jongen en meisje. Zoek uit hoeveel calorieën je per dag nodig bent Maak een dagmenu voor een puber van 15 jaar. Beschrijf waarom het menu er zo uit ziet. Maak gebruik van alle mogelijke informatiebronnen, kranten, tijdschriften of internet om infomatie te vinden. Gezonde leefstijl Een gezonde leefstijl helpt om je lekker in je vel te voelen, er goed uit te zien. Je kunt er ziektes mee voorkomen en gemakkelijker op gewicht blijven. Gezond eten In de schijf van vijf staat alles wat je nodig hebt om gezond te eten. Ook is het belangrijk dat je niet teveel en niet te weinig eet. Dat klinkt allemaal heel logisch maar wist je ook dat iets lekkers zoals chocolade ook wel past binnen een gezond eetpatroon? Het gaat er alleen om dat je er niet teveel van eet, als je zorgt dat je dagelijkse voeding bestaat uit de schijf van vijf dan kun je daarnaast best eens wat lekkers eten. Voldoende bewegen Bewegen is goed voor je lijf en je hoofd! Het maakt je fit geeft je zelfvertrouwen, vermindert stress en het verbetert je humeur. Misschien niet als je nog staat te zwoegen, maar nadien voel je je beter en ben je zeker trots op jezelf! Bewegen heeft als voordeel dat je spieren soepel blijven, je uithoudingsvermogen wordt groter, je krijgt weerstand tegen bijv. hart- en vaatziekten en suikerziekte. Het houdt je hart en longen fit. Je verbrand calorieën zodat je goede gewicht in stand blijft. Niet doen... Sigaretten, alcohol en drugs en een tekort aan slaap zijn niet goed voor je, daarmee vertellen we je niets nieuws...dit zijn allemaal zaken die een gezonde ontwikkeling en groei in de weg staan. Je lichaam groeit nog en je hersenen zeker tot je 23e jaar!!! In de periode van 16 tot 18 jaar veranderd er vaak veel in je leven. Vaak sluit je de middelbare school tijd af. Je gaat verder met een vervolg opleiding. Soms ga je stage lopen, of zelfs naar het buitenland. Op kamers wonen en je gaat dan steeds meer zelf zorgen voor je eten. Pagina 5

7 Doe de test en zie of je genoeg eet en beweegt. kn.nu/ww.4782abe (lekkerbelangrijk.nl) Opdracht 2- Zoek de schijf van vijf bron:voedingscentrum Zoek de nieuwe schijf van vijf op bij het voedingscentrum. Bekijk de schijf en beschrijf: 1.Waarom de schijf uit vijf vakken bestaat en wat er in de verschillende vakken zit. 2.Leg uit waarom het belangrijk is om volgens de schijf van vijf te eten. 3.De schijf van vijf is wetenschappelijk onderbouwd, zoek uit wie zich daar mee bezighouden. 4. Zoek op de website van het voedingscentrum op wat BMI betetekend en bereken je eigen BMI. Opdracht 3 Hou een eetdagboek bij Je gaat één dag bijhouden wat je eet. Je houdt ook bij wat die dag je belangrijkste activiteiten zijn. Download het lege eetdagboek. Lees het werkblad een keer helemaal door, en spreek samen met een klasgenoot af op welke dag jullie de tabellen in gaan vullen. Vul van die dag de tabellen zo nauwkeurig mogelijk in. Ga nu naar de website van het voedingscentrum en kijk wat je volgens het voedingscentrum zou moeten eten. Schrijf in je dagboek het advies op, vergelijk jouw eetdagboek en het advies. Wat valt op en bekijk de eventuele verschillen. Klaar??? Laat het eetdagboek beoordelen door je docent. Pagina 6

8 dagboek Eetdagboek kn.nu/ww.7277d92 (docx, maken.wikiwijs.nl) kn.nu/ww.1de81ff (voedingscentrum.nl) Opdracht 4 Maak een smoothie Maak een lekkere gezonde smoothie. gebruik de volgende ingredienten Aardbei-banaan smoothie 1 verse banaan 150 gram aardbeien uit de diepvries 200 ml halfvolle melk een snufje kaneel Doe alle ingrediënten in een blender en mix op de hoogste stand. Doordat je bevroren aardbeien gebruikt is je smoothie lekker koud. Als je vers fruit gebruikt kun je in plaats van melk ook vanillie ijs of ijsblokjes toevoegen om toch een koude smoothie te krijgen. Pagina 7

9 bron:foody.nl Pagina 8

10 Terugblik en evaluatie Terugblik Je hebt na het lezen van deze wikiwijs en het maken van de opdrachten het volgende geleerd: -je weet wat je lichaam doormaakt tijdens de puberteit. -je weet de regels voor gezonde voeding -je weet hoeveel je moet eten om op gezond gewicht te blijven. -je weet of je voldoende eet en beweegt. Evaluatie Schrijf een evaluatie mail naar je docent waarin je de volgende vragen uitgebreid beantwoord. -vond je de informatie voldoende? -vond je de opdrachten moeilijk? -vond je de opdrachten leuk? -hoe heb je de samenwerking ervaren? -vond je dat er dingen anders moesten? Zo ja, wat? -heb je de leerdoelen (zie inleiding) behaalt? zo nee, waarom niet? -heb je nog tips en opmerkingen? Pagina 9

11 Docenten informatie Titel Onderwerp Schooltype Bestemd voor Vakgebied(en) Uitvoering door Tijdsinvestering voor leerlingen Opbrengst tijdens de puberteit Extra materialen die nodig zijn ingrediënten voor de smoothies. Maker Gezonde voeding tijdens de puberteit. Voeding en ontwikkeling tijdens de puberteit Voortgezet onderwijs Vmbo Verzorging en biologie Alle leerlingen van een klas Totaal 2 lessen (2 a 3 uur) Meer kennis/inzicht in voeding en processen Pc per tweetal leerlingen. Bestel de Toziena Benak Pagina 10

12 Bronnen Bronnen Mens en voeding. E.Hartman Levensmiddelenleer. C.M.E.Catsberg G.J.M. Kempen van Dommelen Internet informatie Voedingscentrum.nl Foody.nl Lekkerbelangrijk.nl Video Afbeeldingen: corthecoach.com Pagina 11

13 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Toziena Benak Laatst gewijzigd 08 April 2016 om 15:00 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; Leerinhoud en Verzorging; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Bronnen Bron Doe de test en zie of je genoeg eet en beweegt Type Link Link Pagina 12