Rapporttitel. Resultaten bewonersonderzoek afvalscheiding. Gemeente De Bilt. De Jonge Milieu Advies

Transcriptie

1 Rapporttitel Resultaten bewonersonderzoek afvalscheiding Gemeente De Bilt De Jonge Milieu Advies Versie 1.0 Zeist, maart 2016

2 De Jonge Milieu Advies Utrechtseweg 9, 3704 HA Zeist T E. I. Versie 1.0 Zeist, maart 2016

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Representativiteit Reacties Leeftijd Grootte huishouden 7 3 Enquête Vraag 5: Vraag 6: Vraag 7: Vraag 8: Vraag 9: Vraag 10: Vraag 11: Vraag 10 en Vraag 12: Vraag 13: Vraag 14: Vraag 15: Vraag 16: Vraag Vraag Vraag 19: 17 4 Conclusie 18

4

5 1 Inleiding De gemeente de Bilt is momenteel bezig haar afvalbeleid te herzien. Daarbij is een bewonersonderzoek ingepland om de mening van de bewoners inzichtelijk te krijgen. Daarna zullen nog diverse bewonersavonden georganiseerd worden om de mensen verder te informeren over de kaders van het nieuwe afvalbeleid en de meningen daarover te inventariseren. Uiteindelijk zal door de gemeenteraad, mede op basis van de bewonersraadpleging een keuze voor een herzien afvalbeleid worden gemaakt. In dit rapport zijn de resultaten van het bewonersonderzoek weergegeven. Uit de gemeente de Bilt zijn door middel van een aselecte keuze adressen geselecteerd. Deze huishoudens hebben de enquête op papier ontvangen. Wanneer deze ingevuld was, konden de mensen hem met de bijgeleverde retourenvelop via een antwoordnummer kosteloos terugsturen. Op zaterdag 13 februari heeft de gemeente een afvalbraderie georganiseerd. Ook hier konden inwoners een schriftelijke enquête invullen. Parallel daaraan heeft de gemeente de enquête ook via internet beschikbaar gesteld, zodat hij door iedereen ingevuld kon worden. Wanneer mensen de website van de gemeente bezochten, kregen zij een pop-up met daarin de vraag en link voor deelname aan de enquête. De enquête is op 10 februari 2016 verzonden en op de website van de gemeente opengesteld voor reacties. De inwoners hebben de mogelijkheid gehad om tot 3 maart te reageren. In dit rapport worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. 5

6 2 Representativiteit De enquête was gericht uitgezet aan, en bedoeld voor inwoners van de gemeente de Bilt. In de enquête wordt daarom ook de vraag gesteld in welk postcode gebied de respondenten wonen. Opvallend is dat in de enquêtes die op papier zijn ingevuld de respondenten (op 1 na) een keuze hebben kunnen maken uit de verschillende gebieden. Uit de digitale versie bleek dat 6,73%, oftewel 30 respondenten, hier overig hadden ingevuld. In twee van deze enquêtes hadden de respondenten bij de opmerkingen aangegeven niet in de gemeente de Bilt te wonen. Omdat het dus niet zeker is of de respondenten die bij deze vraag Overig hebben ingevuld wel of niet in de gemeente de Bilt wonen, zijn deze enquêtes in de verdere analyse niet meegenomen. De resultaten die in dit rapport weergegeven worden, betreffen dus alleen de reacties van de mensen die een postcode opgegeven hebben, die in de gemeente de Bilt valt. Om de representativiteit van de resultaten te controleren, worden de antwoorden op de vragen die over de demografische kenmerken gaan, gespiegeld aan de samenstelling van de gehele bevolking van de gemeente de Bilt. De gegevens hiervoor worden uit CBS statline gehaald. 2.1 Reacties De gemeente de Bilt telt huishoudens adressen zijn persoonlijk aangeschreven middels een brief met als bijlage de papieren versie van de enquête. Er zijn 533 schriftelijk ingevulde enquêtes ontvangen. Hierin inbegrepen zijn de 85 enquêtes die door bezoekers van de afvalbraderie op 13 februari zijn ingevuld. Er zijn 416 reacties via internet ingevuld. totaal zijn er 949 reacties ontvangen en in onderhavige rapportage verwerkt. Voor een representatieve steekproef voor de hele gemeente (95% betrouwbaarheid) zijn minimaal 377 reacties nodig. Gezien het aantal reacties is dus te stellen dat de resultaten van zowel de schriftelijke als digitale enquête representatief zijn voor de hele gemeente de Bilt. Verschillen kunnen er zijn omdat de schriftelijke enquête is uitgezet onder een a-select gekozen groep huishoudens. Bij de digitale enquête is het denkbaar dat bepaalde vertegenwoordigingen van de inwoners zich goed of meer laten horen. Om deze reden zijn de meningen van beide responsgroepen in eerste instantie apart geanalyseerd. Hieruit blijken geen opvallende verschillen in de gegeven antwoorden. Het verschil is vooral dat relatief meer ouderen de schriftelijk versie hebben ingevuld en relatief meer jongeren de digitale versie. Om deze reden wordt de gehele respons samengenomen en in dit rapport gepresenteerd. Reacties die op papier zijn ontvangen en niet volledig of correct waren ingevuld, zijn niet in de resultaten verwerkt. Dit betreft een klein aantal. Indien mensen hierop hadden aangegeven aan de bijeenkomst mee te willen doen, zijn de contactgegevens wel genoteerd. In de tabel hieronder is de procentuele verdeling weergegeven van de huishoudens over de verschillende wijken en kernen volgens het CBS. 6

7 % verdeling CBS % verdeling totaal Aantal totaal De Bilt (postcode 3731 of 3732). 38% 25% 240 Bilthoven-Zuid (postcode 3721 of 18% 29% ). Bilthoven-Noord (postcode 3723). 22% 24% 225 Groenekan (postcode 3737). 4% 4% 36 Maartensdijk (postcode 3738). 12% 9% 81 Hollandsche Rading (3739). 3% 8% 79 Westbroek 3% 2% 16 Overige, niet genoemd. Uit bovenstaande tabel is op te maken dat de verdeling van de respondenten, redelijk gelijkmatig verdeeld zijn over de wijken en kernen. Hierbij is wel op te merken dat er relatief gezien meer reacties komen uit Bilthoven Zuid, als uit de Bilt. Ook is de respons uit Hollandse Rading naar verhouding hoog. 2.2 Leeftijd In onderstaande tabel is de leeftijdsopbouw van de bevolking weergegeven voor de gehele gemeente, en de leeftijdsopbouw van de respondenten. Leeftijdsopbouw gemeente CBS Totaal reacties jaar 11% 5% jaar 12% 11% jaar 18% 19% jaar 20% 24% > 60 jaar 39% 42% Uit deze resultaten is op te merken dat de verdeling van de leeftijden van de respondenten weinig afwijkt van de leeftijdsopbouw van de bewoners van de gemeente. De categorie ouderen (>50 jaar) laat zich beter horen dan de jongeren (<30 jaar). 2.3 Grootte huishouden In onderstaande grafiek is de grootte van de huishoudens van de respondenten weergegeven. De eerste kolom geeft de verdeling van de grootte van huishoudens weer volgens het CBS. De tweede kolom de verdeling van de grootte van huishoudens van het totaal aantal respondenten. 7

8 De derde kolom geeft de verdeling van de grootte van huishoudens van de respondenten uit Bilthoven-Zuid en de vierde kolom van de respondenten uit Hollandse Rading. Uit deze grafiek is op te maken dat de enquête voornamelijk ingevuld wordt door de 2 of meerpersoonshuishoudens. Er is geen grote afwijking in de verdeling van de grootte van huishoudens van het totale aantal reacties en die uit Bilthoven-Zuid en Hollandse Rading. De reacties zijn wat dat betreft als vergelijkbaar te beschouwen. 8

9 3 Enquête 3.1 Vraag 5: Uit onderstaande grafiek blijkt dat veruit de meeste respondenten wel wat moeite willen doen voor het scheiden van afval. Veruit de meeste respondenten vinden afval scheiden goed voor het milieu en willen hier wel extra moeite voor doen. Andere mensen willen zich er wel voor inzetten, maar willen dan betere service of een lagere afvalstoffenheffing. Slechts een enkeling wil zich niet bezig houden met het scheiden van afval. In totaal hebben 21 respondenten, ofwel 2%, dit geantwoord. 3.2 Vraag 6: Uit onderstaande tabel blijkt dat de meerderheid aangeeft niet te weten hoeveel afvalstoffenheffing ze betalen. 2 mensen hebben deze vraag niet beantwoord. U betaalt jaarlijks afvalstoffenheffing voor de inzameling en verwerking van uw afval. Weet u hoe hoog de afvalstoffenheffing ongeveer is? Totaal in % Totaal in aantal respondenten Ja 42% 397 Nee 58% 548 9

10 3.3 Vraag 7: Open vraag: Kunt u aangeven hoeveel die heffing ongeveer is ( / jaar)? Over het algemeen hebben de respondenten die hebben ingevuld de hoogte te weten, hier in werkelijkheid ook een goed beeld van. 3.4 Vraag 8: Uit deze vraag blijkt dat ver uit de meeste respondenten meedoen aan de PMD inzameling. Doet u mee aan de 2-wekelijkse PMD-inzameling (PMD = Plastic verpakkingen, metaal en drankenkartons)? Ja, ik heb minstens 1 zak per 2 weken. Ja, ik heb af en toe een zak. Nee, ik doe daar niet aan mee. Totaal in % Totaal in aantal respondenten 68% % % Vraag 9: Open vraag als vervolgvraag op de vorige: Kunt u aangeven waarom u daar niet aan meedoet? De strekking van de antwoorden, van meest tot minder vaak genoemd, is dat men met name er te weinig ruimte (voor over) heeft en men het te veel gedoe vindt. Een groot deel van de respondenten heeft aangegeven dat men het rommelig of vies vindt. Dit geldt dan zowel voor de opslag in huis als het beeld op straat. Ook hebben mensen liever een bak dan een zak. Een aantal mensen heeft aangegeven meer service te willen, door bijvoorbeeld de zakken aan huis te laten bezorgen, of het was onbekend waar ze te halen waren. Ook is het bij mensen nog onbekend en een aantal heeft aangegeven dat de informatie erover onduidelijk is. 3.6 Vraag 10: De vraag: Heeft u veel ruimte in en om huis om afval gescheiden te verzamelen? Uit onderstaande tabel blijkt dat de minderheid van de respondenten aangeeft geen ruimte te hebben om in of aan huis te scheiden. 45% geeft aan veel ruimte te hebben voor de afvalscheiding. 47% geeft aan beperkt ruimte hiervoor te hebben. Respondenten uit Bilthoven- Zuid geven voornamelijk aan beperkte ruimte te hebben en respondenten uit Hollandse Rading geven voornamelijk aan dat ze veel ruimte hebben. 10

11 Totaal Bilthoven Zuid Hollandse Rading Ja, veel ruimte. 45,0% ,5% ,8% 45 Ik heb beperkte ruimte. 47,1% ,4% ,8% 25 Ik heb geen ruimte. 7,9% 73 9,1% 24 5,4% 4 vraag overgeslagen Vraag 11: Uit onderstaande tabel blijkt dat 84% in een woning woont waar verwacht wordt dat men genoeg ruimte heeft om te scheiden (tussenwoning, hoekwoning en vrijstaande woning). In Bilthoven-Zuid wonen ten opzichte van het totaal, relatief gezien meer mensen in een appartement op een verdieping. In Hollandse Rading wonen ten opzichte van het totaal, relatief gezien meer mensen in een hoekwoning of twee onder één kap, of een vrijstaande woning. Wat is uw woonsituatie? Totaal Bilthoven-Zuid Hollandse Rading Appartement op een verdieping. 13% % 54 0% 0 Appartement op de begane 4% 34 4% 11 0% 0 grond. Tussenwoning. 30% % 70 15% 11 Hoekwoning of 2 onder 1 kap. 36% % % 40 Vrijstaande woning. 18% % 27 31% Vraag 10 en 11 Onderstaande grafiek geeft weer wat de woonsituatie is van de respondenten en de hoeveelheid ruimte die zij aangegeven hebben om afval in huis te scheiden. Hieruit blijkt dat de bewoners van hoekwoningen of 2 onder 1 kapwoningen en vrijstaande woningen aangeven de meeste ruimte te hebben om afval te scheiden. Met name bewoners van appartementen op een verdieping geven aan hier beperkt of geen ruimte voor te hebben. 11

12 3.8 Vraag 12: Uit onderstaande tabel blijkt dat de meeste huishoudens over een kliko voor restafval beschikken. In Bilthoven Zuid zijn er relatief gezien meer huishoudens die geen eigen kliko hebben. Dit aantal komt ongeveer overeen met het aantal mensen dat aangegeven had in een appartement op een verdieping te wonen. Heeft u de beschikking over kliko's voor o.a. restafval? Totaal Bilthoven-Zuid Hollandse Rading Ja 86% % % 71 Nee 14% % 60 4% 3 overgeslagen Vraag 13: Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die reeds over een minicontainer (kliko) voor restafval beschikken. Uit onderstaande tabel blijkt dat de meerderheid maximaal 3 of 4 containers aan huis wil hebben. In Hollandse Rading hebben meer respondenten aangegeven dat zij wel 4 containers zouden willen (62%). 12

13 Hoeveel kliko's wilt/kunt u maximaal aan huis hebben? Totaal Geen 1% % % % % Vraag 14: De vraag is: Welke kliko's zou u het liefst (aan huis) willen hebben? Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die reeds over een minicontainer (kliko) voor restafval beschikken. De respondenten die de enquête via internet ingevuld hadden, werden gedwongen door het programma een rangschikking te maken van 1 t/m 5 welke bakken zij het liefste wel en welke het minst graag hebben. Hieruit kwam het volgende rangorde: 1. Restafval 2. GFT 3. Oud papier en karton 4. Kunstof/PMD Een deel van de respondenten die de enquête op papier beantwoord hebben, hebben de vraag anders geïnterpreteerd. Zij konden alle bakken daardoor even belangrijk vinden en maakten geen rangschikking zoals de mensen via internet gedaan hebben. Uit een analyse van deze respons kwam de volgende rangorde: 1. Restafval 2. Oud papier 3. GFT 4. Kunststof/PMD Echter, uit nadere beschouwing van de antwoorden, moet hieruit opgemaakt worden dat men voornamelijk elke container even belangrijk vond, en dat de voorkeur voor de restafval en oud papier container niet veel van elkaar afwijken. Onder de optie Anders is 40 keer geantwoord dat met ook inzameling van glas met containers zou willen en inzameling van batterijen en ander chemisch afval (20 x). Ook werden andere vormen van inzameling genoemd zoals duobakken om fracties te combineren of werd de wens voor verschillende groottes van de container (kleinere restafvalcontainer) uitgesproken. 13

14 Uit de antwoorden op deze vraag is hiermee indirect op te maken dat mensen graag bij het bekende blijven. Ze zijn gewend restafval en gft in te zamelen en denken vervolgens aan papier en voor de 4 e container aan PMD Vraag 15: Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die reeds over een minicontainer (kliko) voor restafval beschikken. Uit onderstaande tabel blijkt dat de meeste respondenten de voorkeur hebben om de inzamelfrequenties aan te passen. Betalen voor het aanbieden van restafval is de minst gewenste optie. De gemeente wil het aanbieden van restafval (afval in grijze container) ontmoedigen. Welke maatregel(en) hebben dan uw voorkeur (meerdere antwoorden mogelijk): Totaal Betalen voor het aanbieden van restafval. 11% 95 Restafval 1x per 4 weken ophalen i.p.v. 1x per 2 weken. 48% 415 Restafval wegbrengen naar een ondergrondse container in 42% 363 mijn straat. Aantal respondenten Vraag 16: Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die reeds over een minicontainer (kliko) voor restafval beschikken. Uit onderstaande grafiek blijkt dat bij de meeste respondenten een PMD kliko in plaats zak het makkelijker wordt om afval te scheiden. Voor een verbeterde gft inzameling gaan ook stemmen op. Oud papier hoeft niet vaker. 14

15 Onder de optie Anders, te weten hebben de meeste respondenten een aanvulling gegeven op hun keuze zoals keuze in grootte van afvalbak, het schoonmaken van de gft bak en voorzieningen in de keuken waar ze mee geholpen willen worden. Ook gaven mensen aan liever alles in ondergrondse containers te gooien of dat ze niets willen veranderen. 15

16 3.13 Vraag 17 Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die niet over een minicontainer voor restafval beschikken. De grote meerderheid van de mensen die nu niet over een eigen kliko beschikken, zouden het liefst het restafval wegbrengen naar een ondergrondse container in de straat. De gemeente wil het aanbieden van restafval (afval in de grijze zak of Totaal verzamelcontainer) ontmoedigen. Welke maatregel(en) hebben dan uw voorkeur (meerdere antwoorden mogelijk): Betalen voor aanbieden van restafval. 5,2% 7 Restafval 1x per 2 weken ophalen voor de deur. 17,2% 23 Restafval wegbrengen naar een ondergrondse container in mijn straat. 77,6% 104 Aantal respondenten Vraag 18 Deze vraag is alleen ingevuld door de mensen die niet over een minicontainer voor restafval beschikken. Om het scheiden van het afval makkelijker te maken voor de mensen die geen ruimte hebben voor containers, geven de respondenten aan dat zij voornamelijk verzamelcontainers voor PMD en papier in de buurt hebben. Aan huis, of vaker aan huis inzamelen heeft minder voorkeur. De gemeente wil het afval scheiden gemakkelijker maken voor u. Welke maatregelen hebben dan uw voorkeur (meerdere antwoorden mogelijk): Totaal PMD-inzameling aan huis met een PMD-zak die iedere week wordt 8% 21 ingezameld. PMD-verzamelcontainer in de buurt. 26% 66 Oud papier iedere week inzamelen in plaats van iedere maand. 13% 32 Verzamelcontainer voor oud papier in de buurt. 27% 67 Inzamelemmer voor keukenafval (voedselresten) die wekelijks wordt 12% 31 opgehaald. Anders, namelijk: 13% 33 Aantal respondenten 250 Onder de optie Anders, namelijk is 12 keer aangegeven dat men graag gft of keukenafval wil scheiden met een voorziening in de buurt of een stortkoker. Een aantal keer is hier aangegeven dat men geen veranderingen wil en slechts enkele respondenten vragen aandacht voor de fysieke beperkingen 16

17 3.15 Vraag 19: De vraag is: Heeft u nog andere tips voor de verdere verbetering van de afvalscheiding? Uit de open reacties zijn de reacties die het meeste in overeenstemming met elkaar zijn samengevat. Hieruit blijkt onder andere - Bewoners hebben het liefste een kliko voor PMD in plaats van de zakken - Men wil betere informatie over het afval scheiden. Hiermee wordt bedoelt dan men beter wil weten wat je waar wel en niet weg mag gooien. Maar ook vragen respondenten om meer informatie over de resultaten die de gemeente nu wel of niet haalt en wat de effecten van het beter scheiden zijn. - Bewoners willen graag meer brengvoorzieningen voor de verschillende fracties. Maar de meningen zijn hierover ook verdeeld: andere respondenten geven ook aan meer aan huis te willen scheiden, zoals met voorzieningen in de keuken of meerdere kliko s. - Een aantal respondenten geeft aan zoveel mogelijk aan huis in te zamelen op 1 dag met 1 wagen, eventueel door gebruik te maken van duobakken: bakken waar meerdere fracties gescheiden ingezameld kunnen worden. Men vindt scheiden belangrijk maar wil niet meer dan 3 containers in de tuin. - Bewoners geven aan dat ze de afvalbakken makkelijker willen kunnen omwisselen, zoals een kleinere voor rest, die dan toch 1x in de twee weken ingezameld wordt. Ook wordt er regelmatig aangegeven dat men de grote restafvalbak wel wil ombouwen naar de PMD bak en dan een (dure) zak gebruiken voor restafval. - Bewoners geven aan positief beloond te willen voor goed scheid-gedrag. De meesten geven daarbij aan dat ze wel wat zien in een tarief op restafval als daarmee de totale kosten voor de bewoner omlaag gaan. 17

18 4 Conclusie Veruit de meeste inwoners geven aan moeite te willen doen voor het beter scheiden van afval. Ook doen de meeste inwoners al mee aan de inzameling van PMD, maar geeft men aan daarvoor liever een container te willen gebruiken. De meeste inwoners hebben voldoende ruimte in of om het huis om het afval te kunnen scheiden. De inwoners die aangeven hier onvoldoende plek voor te hebben, zijn degenen die in een appartement op een verdieping wonen. Veruit de meeste inwoners die reeds over een eigen minicontainer (kliko) voor restafval beschikken geven aan 3 of maximaal 4 containers te willen of kunnen plaatsen aan huis. Daarbij vindt men restafval container de meest belangrijke wanneer ze geforceerd worden een keuze te maken in de rangorde van meest naar minst belangrijk. Echter is uit de open reacties ook duidelijk op te maken dat men eigenlijk alle containers wel bijna even belangrijk vindt en maar een lichte voorkeur voor restafval heeft. De meeste inwoners die nu geen eigen minicontainer voor restafval hebben, zouden het liefst hun restafval naar een brengvoorziening in de buurt brengen en om het scheidingsgedrag te bevorderen willen ze graag verzamelcontainers voor PMD en papier in de buurt. Ook willen ze beter geholpen worden om het gft uit de keuken te scheiden. In zijn geheel is te stellen dat de inwoners van de gemeente de Bilt moeite willen doen om hun afval beter te gaan scheiden omwille van het milieu, maar hier meer service voor willen. Onder service wordt ook verstaan het geven van voorlichting, het verschaffen van middelen (4 e container aan huis en/of meer brengvoorzieningen). Betalen voor het aanbieden van restafval heeft niet de voorkeur, maar als het beter scheiden van afval de afvalstoffenheffing omlaag brengt is dat voor veel mensen (25%) wel een goede stimulans. Hiermee geven de bewoners indirect de voorkeur voor het scenario van omgekeerd inzamelen en Intensiever Inzamelen. Het intensiever inzamelen mag zich vooral op gft-(keuken)afval en glas richten volgens de bewoners. 18