Verbinden en vernieuwen

Transcriptie

1 Wie zijn wij? De NVVK is dé branche-organisatie voor professionele schuldhulpverlening én sociale kredietverlening in Nederland. Het Bestuur van de NVVK. Voorste rij van links naar rechts: Jan de Jong (Groningse Kredietbank), Patrick van Uitert (gemeente Eindhoven), Simone Veenema (gemeente Zaanstad). Achterste rij van links naar rechts: Aant de Jong (secretaris NVVK, Stadsbank Oost Nederland), Gerard van Rossen (Modus Vivendi), Dick de Vries (penningmeester NVVK, Stadsbank Apeldoorn), Joke de Kock (voorzitter NVVK, gemeente Tilburg), Rik Bovenberg (Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland). Niet op de foto: Lia Kroon (gemeente Den Haag). Jaarverslag Verbinden en vernieuwen Jaarverslag 2011 Verbinden en vernieuwen Wat doen wij? De NVVK voorziet in de behoefte van haar leden door financiële en maatschappelijk verantwoorde diensten te verlenen gericht op het voorkomen en duurzaam oplossen van financiële problemen. De NVVK ondersteunt haar leden in het realiseren van hun doelstellingen. Hoe doen wij dat? De NVVK doet dit door: actuele kennis en informatie over het vakgebied te verschaffen aan haar leden; nieuwe ontwikkelingen te signaleren en daar zo nodig op te reageren; de belangen van de leden te behartigen in het contact met politici en beleidsmakers; een goede samenwerking met maatschappelijke organisaties en schuldeisers tot stand te brengen; aanspreekpunt te zijn voor haar leden, mensen met schulden, schuldeisers, maatschappelijke organisaties en anderen met vragen. Het Verenigingsbureau van de NVVK. Voorste rij van links naar rechts: Kosta Skliris (senior beleidsmedewerker), Anja Gosman-Nolen (officemanager), Yvon van Houdt (directeur), Gerda van Vrouwerf (projectleider). Achterste rij van links naar rechts: Dion Voeten (juridisch beleidsmedewerker), Karen Stoffels-Montfoort (juridisch medewerker), Kitty van Velthuijsen (projectmedewerker). NVVK Verenigingsbureau Postadres Bezoekadres Postbus Westeinde DK Den Haag 2512 HE Den Haag T F E info@nvvk.eu I Waarom doen wij dat? Door mensen te helpen hun financiële situatie weer op orde te krijgen en hen te leren financieel zelfstandig te zijn, wordt armoede bestreden en hebben mensen meer mogelijkheden om actief deel te nemen aan het sociale en maatschappelijke leven.

2 Jaarverslag 2011 Verbinden en vernieuwen

3 Jaarverslag 2011 Verbinden en vernieuwen

4 Inhoudsopgave Algemene Ledenvergadering Kring West woord vooraf 7 Raad van Advies Bestuur Kring Zuid Jaarcijfers NVVK Verenigingsbureau Kring Noord-Oost Algemeen Verslag Interview 31 Onafhankelijke Commissie Kwaliteitszorg 2012 en verder: een blik vooruit 37 Commissie Schulden Oplossen Ledenbestand per 31 december Werkgroep Schuldhulpverlening aan ondernemers Werkgroep Convenanten Commissie Sociaal Bankieren Commissie Stabilisatie Werkgroep Beschermingsbewind Commissie Preventie Werkgroep Beheer Gelden Werkgroep Juridische Zaken Werkgroep Leidraad Wgs Werkgroep Audit Werkgroep Communicatie Werkgroep ICT Werkgroep Studiedagen Werkgroep Jubileumjaar jaarverslag nvvk - 5

5 woord vooraf Beste lezer, Voor u ligt het jaarverslag van de NVVK, vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. Onze vereniging blikt terug op een boeiend jaar waarin veel is gebeurd. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Daar heeft de NVVK zich sterk voor gemaakt en het is een mooi succes dat die wet uiteindelijk door de Eerste Kamer is aangenomen. Over het wettelijk breed moratorium is stevig gediscussieerd, maar dit instrument is uiteindelijk toch in de wettekst opgenomen. Maar er is meer gebeurd. Joke de Kock, voorzitter NVVK De vereniging is in 2011 verder gegroeid. Wij hebben nu meer dan 90 leden en beschikken over een landelijk dekkend netwerk waarin publieke en private leden en kredietbanken zijn vertegenwoordigd. Deze diversiteit is de kracht van de NVVK en voor mij persoonlijk een bron van inspiratie. Tegelijkertijd is er gewerkt aan verschillende onderdelen van Schuldhulpverlening Nieuwe Stijl. Voor schuldenaren, waar een regulier traject in de schuldhulpverlening nog niet mogelijk is, hebben wij nu een aparte module: Duurzame Financiële Dienstverlening (DFD). Ook in een breder perspectief was 2011 een boeiend jaar. De crisis zet door en dat beginnen onze leden op de werkvloer te merken. Voor het eerst zal dit jaarverslag berichten over een klantenbestand waar meer mensen met inkomen uit arbeid inzitten dan mensen met een uitkering. Ook zien wij steeds meer eigenwoningbezitters aankloppen bij de schuldhulpverlening. 6 - jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 7

6 De maatschappelijke belangstelling voor schulden en schuldhulpverlening is eveneens toegenomen. Dat geldt voor zowel de media als voor de politiek. Dat geeft de NVVK een platform om onze boodschap te kunnen uitdragen. De NVVK heeft te maken met een veelheid van organisaties en instellingen. Incassobureaus, gerechtsdeurwaarders, private schuldeisers, banken, maar ook partners als Divosa, de VNG, MOgroep en het Nibud. Het is een dynamisch speelveld waar alle betrokkenen vanuit hun visie opereren. De uitdaging voor de NVVK is om in gezamenlijkheid op te trekken en afspraken te maken waar iedereen baat bij heeft. In 2011 heeft zich dat bijvoorbeeld vertaald in een aantal convenanten dat onze leden in staat stelt nog beter te bemiddelen tussen schuldenaar en schuldeiser. Dat maakt de schuldhulpverlening effectiever en daarmee betaalbaarder. Al 80 jaar zet de NVVK zich in om zowel schuldenaren als schuldeisers bij elkaar te brengen. Al even lang verzetten wij ons tegen misstanden in de samenleving. Preventie behoort inmiddels ook tot de belangrijkste taken van de NVVK-leden. Deze taken zullen wij in 2012 blijven bevorderen, met alle middelen die de vereniging ter beschikking staan. Van lobby bij de Tweede Kamer en bij de ministeries tot het bevorderen van kennis bij de leden. In 2012 wordt de NVVK 80 jaar jong. Schuldhulpverlening en sociaal bankieren zijn nog even actueel als in Wij kiezen ervoor om in ons jubileumjaar niet alleen terug te kijken maar ook vooruit te blikken zal, hoe dan ook, weer een boeiend jaar worden. Bij het lezen van dit jaarverslag wensen wij u veel plezier. In het dagelijkse werk proberen schuldhulpverleners maatwerk te leveren. Maar er wordt ook geprobeerd om zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te geven aan de schuldenaar. Uitgangspunt is de zelfstandigheid van schuldenaren. Schulden oplossen blijft voor de schuldhulpverlening het voornaamste doel, maar dat wordt steeds meer aangevuld met het aanleren van financiële vaardigheden. Waar nodig kan de schuldhulpverlening echter ook beschermingsbewind inzetten. De wens om maatwerk te kunnen leveren betekent dat leden in de toekomst ook keuzes moeten gaan maken waar het gaat om hun aanbod. Wat kan en wil een organisatie bieden? Dit proces blijven wij vanuit de NVVK steunen. Joke de Kock, voorzitter NVVK Het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening lijkt zich in 2011 te stabiliseren. Wel neemt de complexiteit van de schuldenpakketten toe en zien wij nu groepen die wij voor de crisis niet zagen. Helaas lijken schulden inmiddels tot de Nederlandse realiteit te behoren. Des te belangrijker is het dat de schuldhulpverlening hierop inspeelt. Het besef dat niet voor iedereen een geheel schuldenvrije toekomst is weggelegd, is ondertussen bij onze leden ingeburgerd. Dankzij dit besef kan de schuldhulpverlening meer mensen helpen om binnen de beperkingen die schuldenaren ervaren zo volwaardig mogelijk te participeren. 8 - jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 9

7 Jaarcijfers NVVK 2011 Processchema Schuldhulpverlening Nieuwe Stijl NVVK Inleiding & samenvatting GELIJKHEIDSBEGINSEL Het overzicht op de volgende pagina geeft weer welke resultaten de schuldhulpverlening in 2011 heeft gerealiseerd. Daarbij valt een PREVENTIE / VOORLICHTING Klant Aanmelding en intake Crisisinterventie Informatie en advies Stabilisatie 100% betaling Betalingsregeling Herfinanciering Budgetbeheer Budgetcoaching Beschermingsbewind Flankerende hulp Afkoop Saneringskrediet Schuldbemiddeling Afgifte art. 285 FW verklaring (Wsnp) en/of nazorg aantal zaken op. In de eerste plaats kunnen wij vermelden dat het aantal doorgezette aanvragen in de schuldhulpverlening redelijk stabiel blijft daar waar in voorafgaande jaren sprake was van een aanzienlijke groei in het aantal aanvragen. In 2011 waren er doorgezette aanvragen bij onze leden. Onze leden geven aan dat dit voor een belangrijk deel te verklaren is door de strengere selectie die aan de poort plaatsvindt, voordat een schuldhulpverleningsproces wordt opgestart. Tevens geldt dat het gemiddeld schuldenbedrag stabiel blijft Duurzame financiële dienstverlening ( ). Eenzelfde geldt voor het slagingspercentage (72%). Het slagingspercentage laat zien hoeveel mensen uiteindelijk door COMMUNICATIE MET EISERS: PASSIEF! ACTIEF! bemiddeling van de schuldhulpverlening een traject met succes hebben afgerond en daarmee uit de schulden zijn gekomen. Ook werden er in 2011 meer regelingen gestart (+ 6%) dan in Dit betekent dat het opzetten van een minnelijke regeling in meer gevallen is geslaagd. Met het oog op de kenmerken van de populatie schuldenaren die zich bij de schuldhulpverlening meldt, valt op dat er in 2011 nieuwe doelgroepen aankloppen bij onze leden, groepen die eerder niet zo zichtbaar waren. Dit geldt vooral voor de groep ouderen en voor mensen met een eigen huis. Voor het eerst zien wij in de schuldhulpverlening ook meer mensen met inkomen uit arbeid dan uitkeringsgerechtigden. Dat heeft te maken met de aandacht die in de afgelopen jaren uit is gegaan naar deze doelgroep, maar zonder meer ook met de economische ontwikkelingen in Nederland. Door de crisis is de samenstelling van de groep mensen met problematische schulden aan het veranderen jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 11

8 Om in aanmerking te komen voor een schuldregeling, dat wil zeggen voor een schuldbemiddeling of saneringskrediet, moet een aanvrager aan een aantal voorwaarden voldoen. Dat geldt ook voor een betalingsregeling of herfinanciering, waarbij 100% van de vordering wordt terugbetaald, al dan niet door middel van een te verstrekken krediet. Voldoet de aanvrager niet, dan moeten andere producten van de schuldhulpverlening soelaas bieden of is een minnelijke schuldregeling (nog) niet mogelijk. De voorwaarden zijn: aanvrager is meerderjarig, heeft een vaste woonplaats en een legale verblijfsstatus in Nederland; de aanvrager kampt met een problematische schuld (een situatie waar redelijkerwijs te verwachten is dat de schuldenaar niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn verplichtingen); er is een volledig overzicht van de schuldenpositie én van het inkomen en vermogen van de aanvrager; het inkomen van de aanvrager is structureel hoger dan het zogenaamde Vrij Te Laten Bedrag (VTLB). Daardoor is er een afloscapaciteit; aanvrager heeft geen niet-regelbare schulden in zijn schuldenpakket; de aanvrager wil en kan een langdurig traject volhouden. De aanvrager beschikt dus over de noodzakelijke vaardigheden en motivatie voor een traject dat 36 maanden duurt. Aantal aanmeldingen & aantal doorgezette aanvragen Aanmeldingen* voor schuldhulpverlening * Het betreft het aantal natuurlijke personen die zich in 2011 hebben aangemeld voor schuldhulpverlening bij één van onze leden, welke aanvraag werd gevolgd door een intakegesprek. N.B.: t/m 2009 werd op een andere manier berekend hoeveel mensen zich hebben aangemeld voor schuldhulpverlening. Deze gegevens zijn derhalve niet opgenomen in bovenstaand overzicht. Minder aanmeldingen Uit de jaarcijfers blijkt dat het aantal aanvragen bij onze leden, dat werd gevolgd door een intakegesprek, een lichte kwantitatieve daling kent van 4% ten opzichte van Gezien de relatief geringe afwijking is er wat dat betreft voor 2011 sprake van een stabilisatie. Als belangrijkste redenen voor deze waargenomen daling wordt door de leden opgevoerd dat: in de afgelopen jaren veel is geïnvesteerd in publiciteit om huishoudens met een problematische schuld naar de schuldhulpverlening toe te leiden. Daardoor was er in 2010 sprake van een piek in het aantal aanmeldingen. Tevens is in de periode van 2009 t/m 2011 gebruik gemaakt van een aanvullende financiële bijdrage (de zogenaamde Klijnsma-middelen ) die in werd gezet om achterstanden in te lopen. Daardoor zijn in deze periode ook meer regelingen tot stand gekomen; de crisis leidt tot een verandering van de populatie huishoudens met schulden. Waar het vroeger meestal bijstandsgerechtigden betrof met beperkte financiële kennis en vaardigheden, zien de leden nu meer huishoudens met inkomen uit werk en betere financiële kennis en vaardigheden. Het lagere aantal doorgezette aanvragen suggereert dat de daling bij de eerste groep groter is dan de stijging bij de tweede. Deze conclusie wordt onder meer ondersteund door gegevens over groepen die in 2011 vaker om hulp vroegen met hun schulden dan in voorafgaande jaren: 69% van de leden meldt een toename van het aantal aanvragen van mensen met een eigen woning; 33% van de leden meldt een toename van het aantal aanvragen van zzp ers. Daarnaast kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen aan het niet in behandeling nemen van een aanvraag: schuldenaren hebben voorafgaand aan een traject bij de schuldhulpverlening andere vormen van ondersteuning nodig, zoals bijvoorbeeld verslavingszorg of geestelijke gezondheidszorg; in sommige gevallen voldoet het geven van informatie en advies over hoe zelf betalingsachterstanden ingelopen kunnen worden en kunnen schuldenaren hun weg zelfstandig vervolgen; leden geven aan strenger te selecteren aan de poort op de haalbaarheid van een minnelijk traject. Daardoor worden minder aanvragen daadwerkelijk doorgezet; er is geen sprake van een problematische schuld of aanvragers zijn nog niet klaar voor een traject in de schuldhulpverlening. Welke oorzaak hier ook aan ten grondslag ligt, er wordt vaak alsnog een vorm van ondersteuning geboden. Mensen worden bijvoorbeeld naar maatschappelijk werk of verslavingszorg doorverwezen, weer anderen hebben een vorm van langdurige begeleiding nodig, zoals beschermingsbewind jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 13

9 Gebruik producten schuldhulpverlening Meer regelingen tot stand gekomen Onderstaand het gebruik van producten die door de schuldhulpverlenende organisaties worden aangeboden, met dien verstande dat een schuldenaar van meerdere producten, in combinatie met elkaar, gebruik kan maken: 45% 40% 35% 30% Percentage tot stand 25% gebrachte regelingen* 20% 15% 10% 5% 0% * percentuele verhouding tussen het aantal gevallen waarin is gepoogd een regeling te treffen én het aantal gevallen waar dit uiteindelijk ook is gelukt. Het betreft schuldbemiddelingen, saneringskredieten en herfinancieringen met een maximale looptijd van 36 maanden. *Het betreft het aantal natuurlijke personen die zich in 2011 hebben aangemeld voor schuldhulpverlening bij één van onze leden, welke aanvraag werd gevolgd door een intakegesprek. ** Van dit product zijn nog geen cijfers bekend aangezien DFD pas in de loop van 2011 is ingevoerd. Daardoor zijn geen gegevens voor het gehele jaar beschikbaar. Er is een overlap aanwezig tussen de percentages, omdat verschillende producten kunnen worden toegepast op één schuldenaar. De optelsom van deze percentages overschrijdt daarom de 100%. Toelichting op de producten Budgethulp: omvat alle activiteiten die gedragsverandering beogen en het aanleren van vaardigheden waardoor de schuldenaar op een verantwoorde manier met zijn geld om kan gaan. Adviesgesprek: omvat het geven van informatie en advies over het zelfstandig bereiken van duurzaam financieel evenwicht zonder beroep te doen op herfinanciering, schuldregeling of stabilisatie. Onder informatie en advies wordt ook verstaan het doorverwijzen naar derden. In 2010 werd in 38% van alle pogingen om een schuldregeling of herfinanciering te treffen met succes een schuldregeling tot stand gebracht. Het feit dat leden nu strenger kijken of een aanvrager een minnelijk traject kan en wil volhouden, waarbij naar de slagingskans van een minnelijke regeling wordt gekeken, is van invloed op de toename in 2011 (+ 6%) van het aantal geslaagde pogingen om een schuldregeling of herfinanciering te realiseren. Daarnaast hebben de leden meer producten om uit te kiezen, zoals hieronder genoemd. Gebruik overige producten Product als percentage van alle aanmeldingen* schuldhulpverlening Budgethulp (een vorm van) 48% Adviesgesprek 36% Budgetbeheer 25% Stabilisatie 24% Flankerende hulp 13% Beschermingsbewind 3% Betalingsregeling 2% Duurzame Financiële Dienstverlening -** Budgetbeheer: omvat alle activiteiten in het kader van het beheren van de inkomsten van de schuldenaar en het verrichten van betalingen, overeenkomstig het vastgestelde budgetplan. Stabilisatie: omvat alle activiteiten die erop gericht zijn de inkomsten en uitgaven van de schuldenaar in evenwicht te brengen en te houden. Flankerende hulp: omvat alle vormen van hulpverlening die naast of aanvullend op de schuldhulpverlening ingezet moeten worden om te kunnen komen tot een duurzame oplossing. Beschermingsbewind: omvat alle activiteiten van een bewindvoerder die erop doelen te komen tot een financieel stabiele situatie waardoor geen (nieuwe) schulden ontstaan en de mogelijke schuldsituatie opgelost kan worden. Beschermingsbewind is mogelijk voor mensen die wegens een lichamelijke of geestelijke beperking niet in staat zijn om hun eigen vermogen te beheren jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 15

10 Betalingsregeling: omvat een overeenkomst tussen schuldenaar en schuldeiser, waarin wordt bepaald dat de vastgestelde vordering volledig wordt terugbetaald in een vooraf vastgesteld aantal termijnen. Duurzame Financiële Dienstverlening: omvat het in evenwicht houden van inkomsten en uitgaven van de schuldenaar, waarbij is vastgesteld dat het bestaande schuldprobleem door in of bij die persoon gelegen omstandigheden nog niet duurzaam opgelost kan worden. Gemiddelde schuld & gemiddeld aantal schuldeisers Gemiddelde schuld in Gemiddeld aantal schuldeisers Er is met oog op het gemiddelde schuldbedrag door de jaren heen relatief weinig verandering zichtbaar. Wel is een daling te zien waar het gaat om het gemiddeld aantal schuldeisers. Van het aantal aanvragen in 2011 had een huishouden in 15% van de gevallen minimaal één niet-regelbare schuld in het schuldenpakket zitten. Bij schuldregelingen wordt door de schuldeisers, na het succesvol doorlopen van een traject, aan de schuldenaar finale kwijting verleend met uitzondering van de vorderingen van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Dat wil zeggen dat alle vorderingen die nog resteren na afloop van een traject kwijt worden gescholden. Bij een schuldbemiddeling spaart de schuldenaar ten behoeve van alle schuldeisers een aflosbedrag en dit wordt periodiek aan de schuldeisers uitbetaald. In geval van een saneringskrediet zal de kredietbank het af te lossen bedrag voorschieten en treedt de bank vervolgens als enige schuldeiser op. Bij een herfinanciering wordt door de schuldenaar in samenwerking met de schuldhulpverlening, een manier gevonden om aan zijn verplichtingen te voldoen door het herstructureren van de inkomsten. Aard traject succesvol afgerond Resultaten 2010 Schuldbemiddeling 80% 67% Saneringskrediet 66% 73% Herfinanciering 69% 76% Ø slagingspercentage* 72% 72% * het slagingspercentage is als eenvoudig gemiddelde berekend van de percentages op de schuldbemiddelingen, saneringskredieten en herfinancieringen. Doorverwijzing Effectiviteit Zie op de volgende pagina de percentages van de met schone lei afgeronde trajecten in 2011 per vorm van schuldregeling. Het betreft uitsluitend regelingen die in 2008 zijn opgestart, aangezien een minnelijke schuldregeling steeds een duur heeft van 36 maanden. Daarnaast is het slagingspercentage betrokken van het aantal herfinancieringen met een maximale looptijd van 36 maanden, met de opmerking dat de termijn van 36 maanden niet dwingend van toepassing is op herfinancieringen. Onderstaande percentages geven weer in hoeverre een opgestart traject uiteindelijk ook met succes wordt afgerond, waarna de schuldenaar weer schuldenvrij is. Schuldhulpverlening kent meerdere stappen die met elkaar samenhangen. In dit proces is er op tal van momenten behoefte om de situatie van de schuldenaar (opnieuw) te beoordelen en daar conclusies aan te verbinden. Al vroeg kan bijvoorbeeld worden geconcludeerd dat een traject in de schuldhulpverlening niet mogelijk is omdat de schulden niet regelbaar zijn of omdat de schuldenaar behoefte heeft aan andere vormen van ondersteuning. Op een later moment kan een traject stranden omdat de schuldeisers niet mee willen werken en geen akkoord geven op een minnelijk voorstel. Ook tijdens een traject, wanneer alle betrokkenen op een voorstel akkoord hebben gegeven, kan een traject nog worden gestopt, bijvoorbeeld omdat er nieuwe schulden zijn ontstaan die het totaalplaatje doen veranderen jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 17

11 De schuldhulpverlening probeert hieraan tegemoet te komen door maatwerk te leveren, door heldere afspraken met alle betrokkenen te maken, door aanvullende hulp- en dienstverlening te bieden en door afspraken strak te handhaven. Desalniettemin zal het nodig zijn sommige schuldenaren naar het wettelijke traject, de zogenaamde Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) door te verwijzen omdat er minnelijk geen oplossing mogelijk is. Percentage afgegeven Wsnp-verklaringen in relatie tot aantal aanvragen: 27%. Het percentage doorverwijzingen naar de Wsnp is met 4% toegenomen ten opzichte van In 2010 werd in 23% van de gevallen doorverwezen naar de Wsnp. De toename van het aantal doorverwijzingen wordt ook bevestigd door Bureau Wsnp. Wij menen dat deze toename te wijten is aan (een combinatie van) bijgaande oorzaken: de schuldenpakketten zijn in algemene zin ingewikkelder geworden, minnelijke oplossingen zijn in sommige gevallen minder voor de hand liggend; schuldeisers werken niet altijd mee aan minnelijke oplossingen, waardoor doorverwijzing naar de Wsnp als enige mogelijkheid open staat. Aan de schuldeiserskant zien wij ook dat het vinden van minnelijke oplossingen wordt bemoeilijkt door alle incassomogelijkheden waarvan schuldeisers gebruik kunnen maken. Kredietverlening 2. de aanvrager heeft een negatieve BKR-registratie; 3. een krediet bij een commerciële bank is niet mogelijk, mede door gebrek aan extra zekerheden en/of om leeftijdsredenen. Sociale leningen hebben een consumptief karakter. Saneringskredieten worden uitgegeven in het kader van een schuldregeling en dienen ertoe de schuldeisers een overeengekomen percentage van hun vordering te doen toekomen. De kredietbank wordt enige schuldeiser. Saneringskredieten hebben geen consumptief karakter. Kerncijfers kredietverlening 2011* verstrekte leningen uitstaand saldo per december van boekjaar * in de kerncijfers zijn alleen de gegevens vermeld die van toepassing zijn op sociale leningen. De saneringskredieten zijn in deze grafiek niet meegenomen. In 2011 is in totaal 34 miljoen aan consumptieve leningen verstrekt. Sociaal krediet kan als volgt onderverdeeld worden: - aflopend krediet: 94% - doorlopend krediet: 6% In 2011 werden door de kredietverstrekkende leden van de NVVK in totaal kredieten verstrekt. De onderverdeling is als volgt: Kredietvorm aantal verstrekte kredieten Sociale lening Saneringskrediet Totaal Nadere toelichting: Sociale leningen worden beschikbaar gesteld aan mensen die minimaal voldoen aan één of meer van de onderstaande voorwaarden: 1. het inkomen van de aanvrager mag niet hoger liggen dan 130% van het minimumloon; In 2011 bedroeg het totaal uitstaand saldo aan nieuwe en oude consumptieve leningen 81 miljoen. Dit kan als volgt worden onderverdeeld: - aflopend krediet: 88% - doorlopend krediet: 12% Het totaal volume aflossingen over 2011 bedroeg 41 miljoen. Het marktaandeel van de sociale kredietbanken naar verstrekt krediet bedroeg in 2011: 0.4% 18 - jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 19

12 Kenmerken populatie Geslacht: Man: 58%. Vrouw: 42% Leeftijd 60% jonger dan 25 jaar 50% jaar 40% jaar 30% ouder dan 65 jaar 20% 10% 0% Inkomensbron Inkomensbron Percentage van de Percentages in 2010 populatie in 2011 Inkomen uit werk 49% 40% Uitkering 44% 57% Geen inkomen 5% n.v.t. Studiefinanciering 2% 3% Wij merken op dat het als buitengewoon moet worden beschouwd dat er in de bestanden van de schuldhulpverlening meer personen met inkomen uit werk staan, dan uitkeringsgerechtigden. Het beeld dat de samenstelling van de populatie, mede door de gevolgen van de crisis, wijzigt ten nadele van groepen die onder normale omstandigheden niet bij de schuldhulpverlening hoeven aan te kloppen, wordt door dit gegeven onderstreept. Inkomenscategorie Categorie percentage van Gemiddelde hele de populatie populatie* Inkomen lager dan minimumloon** 39% 17% Inkomen tussen minimumloon en modaal*** 35% 32% Inkomen boven modaal 26% 36% * het gemiddelde van de hele Nederlandse populatie is door het CBS op een andere manier gecategoriseerd. Het CBS kent bijvoorbeeld ook een categorie onbekend met een daaraan verbonden percentage van 14%. De vergelijking tussen de populatie in de schuldhulpverlening en de gehele Nederlandse populatie is dus indicatief en niet absoluut; ** als minimumloon wordt aangehouden een bedrag van bruto ,20 per jaar, oftewel 1.446,60 per maand voor volwassenen van 23 jaar en ouder; *** het CPB houdt voor het jaar 2011 een bruto modaal inkomen aan van per jaar, oftewel per maand. Meer ouderen De verdeling man-vrouw in de populatie schuldenaren is de afgelopen jaren nauwelijks veranderd. De samenstelling per leeftijdsgroep is daarentegen al enige tijd onderhevig aan verandering. De kolommen, jonger dan 25 jaar en vooral ouder dan 65 jaar nemen in omvang toe, waardoor vooral in de kolom jaar een daling te zien is. Het lijkt erop dat schuldenaren die gebruik maken van de schuldhulpverlening steeds ouder en steeds jonger worden, terwijl de middelbare leeftijden minder vaak vertegenwoordigd zijn. Voor 2011 is voor het eerst gemeten hoe de populatie zich verdeeld ten aanzien van de hoogte van het inkomen. De groepen met een inkomen lager dan modaal blijken nog steeds bovengemiddeld vertegenwoordigd te zijn terwijl de groep bovenmodaal juist ondervertegenwoordigd is jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 21

13 Algemeen Verslag was een jaar met vele hoogtepunten. De vereniging en haar leden zijn actief op vele fronten. Dat is niet verwonderlijk want schuldhulpverlening en sociaal bankieren raken tal van beleidsterreinen. Een schuldhulpverlener heeft bijvoorbeeld kennis van de wet- en regelgeving, kan lange-termijn processen sturen en begeleiden, heeft financiële kennis, is sterk in gespreksvoering met schuldenaren, etc. In het verlengde daarvan treedt het Bestuur als zaakgelastigde van de leden op om de stem van de NVVK te laten horen. Daarom zal een jaarverslag van de NVVK ook steeds een breed scala aan activiteiten laten zien. Dat is ook dit jaar weer het geval. Onderstaande opsomming is dus niet uitputtend maar een selectie van hoogtepunten. Wij menen dat dit een goed beeld geeft van de activiteiten van onze vereniging over het afgelopen jaar. Natuurlijk doet de NVVK dit niet alleen. De vereniging maakt dankbaar gebruik van de kennis waarover leden beschikken, bijvoorbeeld binnen de Commissies en Werkgroepen die de NVVK kent. Ook gaat de NVVK in haar werkzaamheden uit van samenwerking, met onze partners en met beleidsmakers. De activiteiten die de NVVK ontplooit vinden plaats binnen een complexe politieke en bestuurlijke wereld waar verschillende beleidsterreinen en even veel belanghebbenden een rol spelen. Hierin profileert de vereniging zich als kundige en betrokken partner. Samenwerking De NVVK voert vijf projecten uit waarvoor door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid subsidie is verstrekt. De projecten doelen erop de samenwerking met schuldeisers te verbeteren en de kwaliteit van de schuldhulpverlening verder te verhogen. De projecten zijn: 22 - jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 23

14 de bevordering van zelfregulering minnelijke schuldhulpverlening door het afsluiten van convenanten met schuldeisers; de pilot gegevensuitwisseling NVVK en Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG); de dialoog tussen schuldhulpverlening en de financiële sector; het verbeteren van de communicatie tussen schuldhulpverlening en schuldeisers; het bevorderen van de certificering. Wij kunnen ten aanzien van de projecten al enkele successen melden, ondanks het feit dat de projecten ten tijde van het opstellen van dit jaarverslag nog volop gaande zijn. Zo is er gestart met het opstellen van een aantal nieuwe convenanten met schuldeisers, zoals met Ziggo, Energie-Nederland, Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en Vewin. Daarnaast is het convenant met UWV/SVB in oktober getekend. Elk convenant bevordert vroegsignalering en het komen tot een oplossing voor de schulden. Door wederzijdse afspraken te maken over hoe te handelen wanneer schuldenaren bij schuldhulpverlening én bij convenantpartners bekend zijn, wordt voldoende rust gecreëerd om een minnelijke regeling tot stand te brengen. Kenniscentrum: Publicaties In 2011 is het rapport Schuldhulpverlening loont! van de Hogeschool Utrecht en Regioplan gepubliceerd. Een aantal NVVK-leden heeft hiertoe opdracht gegeven. De onderzoekers hebben berekend hoeveel winst er wordt gemaakt voor elke euro die aan schuldhulpverlening wordt besteed. De conclusies zijn duidelijk: elke geïnvesteerde euro levert minimaal 1.70 en maximaal 2.40 op. Schuldhulpverlening loont dus! De vereniging heeft baat bij de ontwikkeling van nieuwe methoden en technieken. Daartoe is in 2011, op basis van bovenstaand rapport, opdracht gegeven aan de Hogeschool Utrecht en Regioplan om een rekentool te ontwikkelen dat via een eenvoudig rekenmodel de inzet van middelen voor schuldhulpverlening afzet tegen de opbrengst. Er wordt vervolgens een vergelijking gemaakt tussen de opbrengsten mét en zonder inzet van schuldhulpverlening. Op deze wijze kan worden berekend wat de schuldhulpverlening voor een bepaalde gemeente oplevert. De rekentool is kosteloos aan de leden ter beschikking gesteld. De NVVK treedt vaak op in samenwerking met partners. Deze samenwerking kan het NVVK geluid versterken en zorgt ervoor dat gezamenlijke belangen kunnen worden behartigd. Belangrijke partners van de NVVK zijn onder meer: de VNG, Bureau Wsnp, de MOgroep, Divosa en het Nibud. Samen met onze partners hebben wij ons bijvoorbeeld ingezet voor de komst van het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS)/Vroegsignalering Index Probleemschulden (ViP), een initiatief om te komen tot een inzageregister ten behoeve van hulpverlening en schuldeisers. Samenwerking wordt ook binnen de Raad van Advies van de NVVK vorm gegeven. Dit orgaan, waarin onder andere NTO, NVB, Aedes en VFN vertegenwoordigd zijn, werd tot het najaar van 2011 voorgezeten door Myra Koomen, wethouder gemeente Enschede. De vereniging is na het vertrek van Myra Koomen op zoek gegaan naar een even vaardige en betrokken vervanger. Lobby & de wet- en regelgeving Op 1 juli 2011 is door de Tweede Kamer de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) aangenomen. Een geweldig succes want tot op heden was er officieel geen wettelijke basis voor schuldhulpverlening. Sinds de Kamer met de wet heeft ingestemd, is schuldhulpverlening een door de wet erkende dienst- en hulpverlening aan de burger. De Wgs geeft aan gemeenten de verantwoordelijkheid om integrale schuldhulpverlening aan te bieden aan haar burgers. Dit moet een gemeente binnen een bepaalde termijn doen (vier weken in normale gevallen, drie werkdagen in geval van crisis) en volgens een door de gemeenteraad vastgesteld plan. Mede door intensieve lobby van de NVVK zijn twee amendementen aangenomen bij de wet. Enerzijds een amendement waardoor het mogelijk wordt gemaakt een wettelijk breed moratorium aan te vragen, een opschortingsperiode die de NVVK-leden alleen zullen aanvragen bij de rechtbank, als het echt niet anders kan. Tegelijkertijd heeft de Kamer per amendement besloten basisbankrekeningen mogelijk te maken. Iedereen heeft recht op een dergelijke rekening jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 25

15 Het is niet mogelijk om op deze rekening rood te staan. De Wgs treedt per 1 juli 2012 in werking, het breed moratorium en de basisbankrekening pas op een later tijdstip omdat deze gekoppeld zijn aan wijzigingen van andere wetgeving. Vanuit het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie wordt gewerkt aan een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) waardoor het ook voor private schuldhulpverleners mogelijk wordt om geld te vragen voor schuldhulpverlening. Als NVVK staan wij hier niet onwelwillend tegenover maar hebben ook de nodige kanttekeningen geplaatst. Wanneer wordt overwogen om de vergoedingen voor private partijen mogelijk te maken, is het namelijk van cruciaal belang ervoor te zorgen dat private partijen het werk volgens vaste regels uitvoeren en dat dit werk aan de nodige kwaliteitseisen voldoet. Ook het toezicht op schuldhulpverlening door private partijen zal dan moeten worden versterkt. Hierachter schuilt de wens de belangen van de schuldenaren én van de schuldeisers te kunnen beschermen. De NVVK heeft met het ministerie gesprekken gevoerd en een lobbybrief aan de Tweede Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid verzonden. In de volgende maanden gaan wij ons ervoor blijven inzetten dat bij een AMvB ook de nodige maatregelen worden getroffen om de kwaliteit te kunnen borgen en te kunnen afdwingen. De NVVK heeft ook gereageerd op het voornemen om het Burgerlijk Wetboek ten aanzien van curatele, onder bewindstelling en mentorschap te wijzigen. Wij hebben aan de Tweede Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie onze zorgen kenbaar gemaakt. Daarbij hebben wij aangegeven dat verkwisting en het hebben van schulden onvoldoende reden is om over te gaan tot beschermingsbewind. Ook is erop gewezen dat het wenselijk is de taken van bewindvoering en minnelijke schuldhulpverlening duidelijk van elkaar te scheiden. Wij achten het niet wenselijk dat één en dezelfde persoon beide taken ten aanzien van één schuldenaar ten uitvoer brengt. Dit omdat een bewindvoerder de belangen van de onder bewind gestelde behartigt en de schuldhulpverlener de belangen van zowel de schuldenaar als ook van de schuldeisers dient. Binden en boeien : dienstverlening naar de leden In het afgelopen jaar is werk gemaakt van de expertmeetings die ten behoeve van de leden werden georganiseerd. Er heeft een aantal expertmeetings over het VTLB plaatsgevonden waarbij de laatste stand van zaken met betrekking tot het VTLB werd besproken. Deze expertmeetings werden op verschillende plaatsen in het land georganiseerd en werden door de deelnemers als zeer nuttig ervaren. Daarnaast is er een expertmeeting op het terrein van sociaal bankieren georganiseerd, waarbij de thema s vergunningsplicht bij bemiddeling en de problematiek rondom het beheren van gelden zijn behandeld. Ook is in 2011 een aanzet gegeven tot een expertmeeting op het terrein van preventie. Tot de dienstverlening aan de leden behoort natuurlijk ook de organisatie van twee studiedagen. De module Duurzame Financiële Dienstverlening (DFD) is in 2011 officieel ingevoerd. Deze nieuwe module beoogt een hulpverlenend product te bieden aan een doelgroep die als bijzonder moeilijk wordt ervaren. Het gaat om mensen waarvan de schuldhulpverlening inschat dat een schuldregeling voorlopig (nog) niet mogelijk is en waar de stabilisatie-periode te kort van duur is. DFD biedt deze groep schuldenaren een vorm van langdurige begeleiding. De module sluit aan bij de producten die door vele leden al werden gevoerd. Naast Grip Schuldhulpverlening hebben ook andere NVVK-leden in 2011 aangegeven de organisatie, mede dankzij het project bevordering certificering, te willen laten certificeren conform NEN De gemeente Tilburg heeft het kwaliteitscertificaat eind 2011 verkregen. Andere leden zullen volgen in De NVVK zet zich ervoor in dat alle leden zich op termijn laten certificeren. De Algemene Ledenvergadering heeft in november 2011 akkoord gegeven op het ontwikkelen van een NVVK-audit. Digitaal Met enige trots kijken wij terug op de ontwikkeling van onze nieuwe website: is geheel vernieuwd. De nieuwe website sluit aan bij de behoeften van zowel de NVVK-leden als ook bij de behoeften van bezoekers van de website, in eerste plaats mensen met schulden en schuldeisers. De website oogt fris en toegankelijk en leidt bezoekers gericht toe naar de juiste informatie. Ook is in 2011 hard gewerkt aan de vernieuwde website van Voor veel mensen met betalingsachterstanden, die nog wel in staat zijn hun achterstanden in te lopen, biedt deze website een uitkomst jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 27

16 Op de website is een aantal instrumenten beschikbaar waardoor bezoekers snel inzicht kunnen verkrijgen in de eigen financiële situatie en er zelf mee aan de slag kunnen gaan. Mensen met problematische schulden worden direct naar de NVVK website verwezen. Zelfjeschuldenregelen.nl is in samenwerking met het Nibud ontstaan. Overige Het Verenigingsbureau wordt vaak geconfronteerd met meldingen over bedrijven die een vorm van schuldhulpverlening aanbieden en waar het vermoeden bestaat dat ze buiten de wet opereren. Deze malafide bedrijven worden door de NVVK gemeld bij het Fraudemeldpunt of bij de Belastingsdienst, Unit Ordening. Van de elf door de NVVK gemelde gevallen in 2011, kwamen vijf gevallen in aanmerking voor verder strafrechtelijk onderzoek. Sinds de Unit Ordening eind 2011 naast opsporingsinstantie ook toezichthouder is geworden op het verbod op schuldbemiddeling, is de NVVK begonnen met het melden van alle private organisaties waarvan wij het vermoeden hebben dat het verbod op schuldbemiddeling wordt overtreden. Voorheen konden slechts organisaties gemeld worden waarvan er bewijs van overtreding verzameld was. Wij verwachten dus een grote toename van meldingen in De NVVK is ook vraag en antwoord baak voor de leden. In 2011 hebben leden weer veelvuldig met de NVVK contact opgenomen met concrete vragen over de dagelijkse praktijk. Het betreft vaak vragen over het proces van schuldhulpverlening, vragen over hoe om te gaan met schuldenaren die niet binnen de gebruikelijke patronen vallen of vragen die met de juiste interpretatie van de wet- en regelgeving te maken hebben. Het Verenigingsbureau probeert de vragen steeds zo nauwkeurig mogelijk te beantwoorden jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 29

17 Interview Joke de Kock, voorzitter NVVK en manager Schuldhulpverlening gemeente Tilburg, Aant de Jong, secretaris NVVK en directeur Stadsbank Oost Nederland, en Gerard van Rossen, bestuurslid en directeur Modus Vivendi. Samen vertegenwoordigen jullie als leden van het NVVK Bestuur de drie bloedgroepen binnen de NVVK, de Sociale Diensten, de kredietbanken en de private leden. Hoe kijken jullie daar anno 2011 tegen aan? Joke: Ik denk dat juist deze diversiteit de NVVK uniek maakt. Het is niet vanzelfsprekend dat publieke en private partijen verenigd zijn onder één dak. Het is natuurlijk wel belangrijk om dan aan alle leden iets te kunnen bieden en aandacht te hebben voor de wensen en behoeften van alle, zoals jij ze noemt, bloedgroepen. Los daarvan hebben alle leden gemeenschappelijke principes en werkwijzen. Denk aan het feit dat we optreden als intermediairs tussen schuldenaar en schuldeiser. De taken en verantwoordelijkheden die daarbij horen worden door alle leden erkend. Ook het idee van de zelfredzaamheid van de klant is stevig binnen de vereniging verankerd. Gerard: Dat klopt. Uitgangspunt is dat alle NVVK-leden ernaar streven kwalitatieve schuldhulpverlening zo effectief mogelijk in te richten. Dan mag er wat mij betreft ook af en toe stevig worden gediscussieerd. In 2011 is er bijvoorbeeld discussie geweest over de AMvB waardoor geld vragen door private partijen mogelijk wordt. De publieke leden van de NVVK zijn hier ietwat terughoudend in, terwijl de private leden dit juist als grote kans ervaren. Persoonlijk zou ik mij kunnen voorstellen dat publieke leden door de AMvB zich in toekomst meer gaan richten op de aller-moeilijkste doelgroepen jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 31

18 Aant: Dat is vooralsnog moeilijk te voorspellen, maar je ziet bijvoorbeeld ook dat de samenstelling van de klantengroepen die bij ons binnenlopen verandert. Denk bijvoorbeeld aan de sterke toename van het aantal schuldenaren met eigen woningen. Dat is nou juist weer een groep mensen die behoefte heeft aan een vernieuwende vorm van sociaal bankieren. Want de huizenmarkt zit vast en mensen met eigen woningen en forse hypotheken raken daardoor op termijn steeds verder in de problemen. Het zijn in mijn beleving juist de kredietbanken die vanuit hun expertise hiervoor nuttige, nieuwe instrumenten kunnen ontwikkelen. Sociaal bankieren zal sowieso de ruimte die ontstaat omdat commerciële partijen niet voor alle groepen financiële producten kunnen of willen bieden, zélf creatief moeten invullen. Maar ik denk zelf dat er voor alle bloedgroepen binnen de vereniging nog volop werk zal zijn, althans zolang je de fundamentele oorzaken van schulden niet aanpakt. Als jullie alle bovengenoemde ontwikkelingen in ogenschouw nemen, waar zal dan in de nabije toekomst de nadruk op moeten worden gelegd? Gerard: Certificering. Alle bovengenoemde ontwikkelingen nopen ons ertoe ons te bezinnen op hetgeen wij echt goed kunnen, namelijk het oplossen van schulden. NVVK-leden, publiek of privaat, leveren kwalitatief hoogwaardige producten en deze kwaliteit moet je niet alleen op de korte termijn willen versterken maar ook op de lange termijn willen bewaken. Mijn organisatie hebben wij inmiddels laten auditeren en met succes! Ik denk dat wij ons daarin als NVVK kunnen onderscheiden van de rest. Overigens wordt er ook gewerkt aan een aanpassing van de wet die de onder bewindstelling regelt. De voornemens liegen er niet om: zo wordt voorgesteld om verkwisting en eenvoudigweg het hebben van schulden als redenen voor het opleggen van beschermingsbewind aan te merken. Daar zijn nog wel vragen over te stellen of dit de juiste oplossing is? En, welke fundamentele oorzaken zien jullie? Aant: Schulden ontstaan vaak omdat er teveel tijd zit tussen het moment van aankoop en het moment van betaling. Koop nu en betaal later is helaas nog steeds een normale manier van het laten plaatsvinden van transacties. Ik ben ervan overtuigd dat wanneer je wordt gevraagd meteen af te rekenen, je veel minder kans maakt op problematische schulden. Joke: Uit de jaarcijfers over 2011 trek ik nog een andere conclusie. Nu maatschappelijk de recessie veel meer wordt gevoeld, gaat men toch wat voorzichtiger om met geld en wordt er minder geld geleend. Het volume aanvragen voor schuldhulpverlening blijft na jaren van groei stabiel. Dit is als het ware een positief gevolg van de crisis. Wij zien nu echter wel veel meer schuldenaren die hun zaakjes vóór de crisis redelijk op orde hadden. Met andere woorden, in hoogtij-dagen maken mensen blijkbaar meer schulden, in tijden van recessie zien wij meer mensen aan onze balies die wij onder normale omstandigheden niet zouden zien en die op zich voldoende financiële vaardigheden hebben. Aant: Ik zou mij ook kunnen voorstellen dat de NVVK haar lobbyactiviteiten versterkt. Wil je ontwikkelingen kunnen beïnvloeden moet je goede relaties onderhouden met je partners én met de besluitnemers op de ministeries en in de Kamer. In de eerste plaats op een manier gericht op samenwerking, maar als het moet zou de NVVK ook meer als luis in de pels kunnen optreden. Joke: De NVVK heeft in de afgelopen periode al een reeks samenwerkingsafspraken met partners gemaakt. Denk aan de convenanten met Ziggo, UWV/SVB of met Energie-Nederland. Denk ook aan de dialoog met hypotheekverstrekkers of aan het project dat gegevensuitwisseling met de leden van de KBvG mogelijk wil maken. Integrale schuldhulpverlening is een andere actuele ontwikkeling. Des te belangrijker is het om zowel op landelijk als op lokaal niveau dit soort samenwerkingsafspraken te blijven maken. Dat houdt iedereen betrokken. Dat geldt ook voor 2012 en verder jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 33

19 Zijn er nog ontwikkelingen geweest in 2011 waar jullie nog extra de aandacht op willen vestigen? Gerard: De Commissie Stabilisatie heeft in het afgelopen jaar de module Duurzame Financiële Dienstverlening (red.: DFD) uitgewerkt. Crux van de module is dat langdurige begeleiding wordt geleverd aan schuldenaren waarvan je weet dat een regulier schuldregelingstraject niet, nog niet, mogelijk is. De meeste leden voeren een vergelijkbaar product, maar slechts enkele leden maken gebruik van de module DFD. Dat is jammer want DFD biedt de nodige inhoudelijke houvast en geeft helderheid aan schuldenaren én schuldeisers. Sterker nog, hoe meer leden de module gebruiken des te meer zekerheid kunnen leden eraan ontlenen. Erg belangrijk want juist de dienstverlening aan de groep mensen waar het hier om gaat staat vanwege de bezuinigingen op schuldhulpverlening onder druk. Aant: Afgelopen jaar is er veel discussie geweest over het vragen van vergoedingen voor schuldhulpverlening. Wie mag waarvoor vergoedingen in rekening brengen? Ik vermoed dat deze discussie ook in 2012 onderwerp van gesprek zal blijven. Overigens wil ik niet onvermeld laten dat Arnoud Noordam wordt voorgedragen ter benoeming tot voorzitter van de onafhankelijke Commissie Kwaliteitszorg. Deze Commissie neemt klachten in behandeling die tegen leden zijn ingediend. Voor de geloofwaardigheid van de vereniging is de Commissie Kwaliteitszorg van groot belang, vandaar dat het ook zo belangrijk was een kundige opvolger te vinden voor de in 2011 vertrokken voorzitter, Ernst Ottens. Joke: In 2011 is de nieuwe website van de NVVK gelanceerd. Het is een mooie, toegankelijke en op dienstverlening gerichte site geworden waar ik zeer enthousiast over ben. Ook is inmiddels de vernieuwde website zelfjeschuldenregelen.nl online, een site die samen met het Nibud is ontwikkeld. Er komt binnen afzienbare termijn ook een AMvB die in het kader van de Wgs informatie-uitwisseling tussen overheden regelt. En dan is er natuurlijk nog het LIS, waar zeker niet alles van een leien dakje gaat. Dit laat onverlet dat wij steeds meer digitaal te werk zullen gaan, steeds meer ook digitaal informatie zullen moeten uitwisselen, tussen elkaar en naar derden. Aan de NVVK-leden de opdracht om hun systemen zodanig aan te passen dat ze functioneel zijn én compatibel naar andere systemen. Ook digitale veiligheid speelt hierin een rol. Dit was in 2011 een belangrijk thema en zal ook in 2012 op de agenda s blijven staan jaarverslag nvvk jaarverslag nvvk - 35

20 2012 en verder: een blik vooruit Alles is in beweging. Om richting te geven aan de ontwikkelingen op het terrein van de schuldhulpverlening en sociaal bankieren, zal in 2012 een nieuwe Visie worden gepresenteerd. Hierin worden de speerpunten voor de periode t/m 2015 benoemd. Dit document zal in vele opzichten voor de toekomstige ontwikkeling van de NVVK leidend zijn. Als wij vooruitblikken op 2012, staat een aantal belangrijke zaken op de NVVK agenda. Gemeenschappelijke noemer is altijd om de schuldhulp- en sociale kredietverlening, als onmisbare maatschappelijke schakels, in hun ontwikkeling te ondersteunen en daarvoor de juiste voorwaarden te scheppen. Verhogen effectiviteit De schuldhulpverlening streeft naar effectiviteit. Doel is meer mensen met schulden met hoogwaardige producten te kunnen ondersteunen en dit op een gerichte en doeltreffende manier. Daarbij is er aandacht voor het minnelijke traject en natuurlijk ook voor het voorkómen van schulden. Ten behoeve hiervan zal in 2012 en in de jaren daarna blijvend worden ingezet op nieuwe convenanten met schuldeisers. In deze convenanten worden afspraken gemaakt hoe te handelen wanneer een schuldenaar bekend is bij de schuldhulpverlening én bij bepaalde schuldeisers en wordt ernaar gestreefd omstandigheden te scheppen waardoor een minnelijke regeling tot stand kan komen. Daarnaast zal in 2012 worden gekeken naar de rol die vrijwilligers in het kader van de schuldhulpverlening kunnen hebben en dan vooral met oog op preventie en nazorg nvvk jaarverslag 2011 jaarverslag nvvk - 37

21 Kwaliteit schuldhulpverlening Lobby & kenniscentrum Om meer mensen uit de schulden te kunnen helpen is het belangrijk om de eigen werkwijze en processen te blijven verbeteren. Daartoe zal in 2012 een interne audit worden opgezet en zal een aantal leden deelnemen aan een pilot om de interne audit te testen. Daarmee kunnen leden worden getoetst op de geleverde kwaliteit en kan er worden gewerkt aan het versterken van bestaande producten. In 2012 zullen Gedragscodes en modules waarmee onze leden werken worden herijkt. De Gedragscodes en modules beschrijven de manier waarop leden schuldhulpverlening uitvoeren. De herijking is noodzakelijk om aan nieuwe ontwikkelingen, onder andere op het terrein van de wetgeving, tegemoet te kunnen komen. In 2011 is stevig gelobbyd ten behoeve van de Wgs. In 2012 zal de NVVK zich in haar contacten met partners, ministeries en met de Tweede Kamer voor de belangen van haar leden blijven inzetten. Dit zal onder meer in de aanloop naar en in vervolg op de Tweede Kamer verkiezingen in september vorm gegeven worden. De NVVK zal haar imago als kundige en kritische organisatie blijven uitdragen. Daarnaast is de NVVK ook kenniscentrum voor haar leden. De NVVK dient als vraag en antwoordbaak wanneer leden informatie zoeken over bepaalde onderwerpen. De expertmeetings die in 2011 met succes werden georganiseerd, zullen ook in 2012 worden voortgezet. Innovatie De schuldhulpverlening wil producten aan kunnen bieden die aansluiten op de behoeften van de schuldenaar en schuldeiser. Vernieuwing blijft daarom een belangrijke activiteit binnen de NVVK. Op een aantal terreinen gaat de vereniging in de volgende periode pionieren. Dit geldt bijvoorbeeld voor sociaal bankieren. Er zal worden gekeken welke producten vanuit de kredietbanken mogelijk en noodzakelijk zijn om aan de financiële behoeften van mensen tegemoet te kunnen komen waarin niet door commerciële banken kan worden voorzien. Ook schuldhulpverlening aan ondernemers is een belangrijk thema voor Daartoe zullen dit jaar ideeën worden ontwikkeld en zullen deze worden vertaald naar de praktijk. Tot slot Natuurlijk is dit slechts een selectie van de activiteiten die voor 2012 gepland staan. Maar één ding is duidelijk: de NVVK is een moderne, dynamische en diverse vereniging is in dit opzicht niet anders dan 1932, toen de NVVK werd opgericht. Ter viering van onze 80ste verjaardag zal in november 2012 een congres worden georganiseerd. Een mooi moment om stil te staan bij hetgeen is bereikt én om vooruit te blikken op dat wat in de komende periode op de agenda zal staan jaarverslag nvvk nvvk jaarverslag