Verslag over de doorlichting van Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de doorlichting van Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 3657 Instelling Vrije Kleuterschool Directeur Lieve SEGERS Adres Rogier van der Weydenstraat BRUSSEL-STAD Telefoon Fax Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres VZW Sint-Jan Berchmanscollege Ursulinenstraat BRUSSEL-STAD Dagen van het doorlichtingsbezoek ; Einddatum van het doorlichtingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Deskundige(n) behorend tot de administratie Externe deskundige(n) SAS - SG Annuntiaten - Sint-Jan Fabrystraat SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE Vrij CLB Pieter Breughel Opzichterstraat SINT-JANS-MOLENBEEK Ilse De Volder Philippe Decruynaere nihil nihil 3657 bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING SAMENVATTING DOORLICHTINGSFOCUS Leergebieden in de doorlichtingsfocus Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Kleuteronderwijs: Nederlands Kleuteronderwijs: muzische vorming Kleuteronderwijs: Vaststellingen voor Nederlands en muzische vorming Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne? Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Respecteert de school de overige reglementering? BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Deskundigheidsbevordering Leerbegeleiding ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed? Wat kan de school verbeteren? ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN VASTSTELLINGEN BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

3 INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering, 2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. - Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPOreferentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. - Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. - Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de school een selectie van de onderwijsreglementering: - het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen Hiertoe selecteert de onderwijsinspectie een aantal leergebieden. Daarbij onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPOreferentiekader: het onderwijsaanbod de uitrusting de evaluatiepraktijk de leerbegeleiding. - een selectie van andere erkenningsvoorwaarden, waaronder de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. - een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor - doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? - ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? - doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de school dit na? - ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? 3657 bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 3

4 3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg. In dit luik rapporteert het inspectieteam ook over het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid van de school. Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: - een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. - een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies. - een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

5 1 SAMENVATTING De gesubsidieerde vrije kleuterschool Sint-Jan Berchmans is gelegen in de gemeente Brussel nabij de Marollenwijk. De populatie van de school is in toenemende mate de afspiegeling van de bevolking uit de omgeving van de school. Zowel op vlak van de thuistaal als van de socio-economische status bestaat er een grote diversiteit. Het merendeel van de kleuters stroomt door naar de lagere afdeling die gelegen is op dezelfde campus. De directeur leidt de school sinds vier ar. De laatste ren stabiliseert het lerarenteam zich in toenemende mate. De onderwijsinspectie onderzocht tijdens de doorlichting de leergebieden Nederlands en muzische vorming. Zij onderzocht tevens de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne en de mate waarin de school de overige erkenningsvoorwaarden en de overige regelgeving respecteert. Tijdens haar onderzoek peilde de inspectie ook naar de kwaliteit van de deskundigheidsbevordering, de leerbegeleiding en het algemeen beleid van de school. Het erkenningsonderzoek van de onderwijsdoelstellingen toont aan dat de inspanningen die de kleuterschool levert om de leerplannen van Nederlands en muzische vorming na te streven aan de verwachtingen voldoen. De leerkrachten baseren zich in voldoende mate op de referentiekaders. De gelijkgerichtheid in de doelenselectie varieert. De transparantie in de gebruikte referentiekaders is voor iedereen nog niet duidelijk. Het team bevindt zich in een ontwikkelingsproces. Bij sommigen gebeurt de selectie nog te veel vanuit verantwoordingsperspectief. Op klasniveau realiseren de leerkrachten een gevarieerd en uitdagend onderwijsaanbod vanuit een thematische benadering. Hierbij wordt vrij intentioneel het evenwicht voor de verschillende leergebieden en de onderliggende domeinen nagestreefd. In het onderwijsaanbod staat het ondersteunen en stimuleren van de taalvaardigheid van de kleuters voor het Nederlands centraal. Naast het muzische aanbod in de klasgroepen organiseert de school een bijkomend muzisch aanbod in leeftijdsgemengde groepen. De keuze voor die MUZO-klas is nog weinig onderbouwd vanuit een transparante visie ondanks de waardevolle mogelijkheden die het initiatief inhoudt. Momenteel is nog weinig doelgerichte aandacht voor de samenhang met de muzische activiteiten van de klasgroep. Het kwaliteitsonderzoek toont aan dat de school in toenemende mate investeert in de deskundigheidsbevordering van de teamleden en in het uitzetten van de leerbegeleiding. De school bevindt zich hiervoor in een ontwikkelingsproces. Voor de deskundigheidsbevordering beschikt zij nog niet over een eenduidige, gezamenlijke visie. Momenteel investeert het team in de professionalisering die vanuit verschillende initiatieven aangereikt wordt. Een transparante korte- en langetermijnplanning ontbreekt. Tevens maakt de school al geruime tijd gebruik van de externe ondersteuning voor de Brusselse scholen. Ondanks de diverse waardevolle initiatieven zijn de professionaliseringstrajecten overwegend nog weinig verankerd in de schoolwerking. De toenemende gezamenlijke doelgerichtheid bevordert de gedeelde inzet voor de verdere verbetering van de onderwijskwaliteit. Voor de organisatie en de invulling van de leerbegeleiding beschikt de school over een ruim aantal zorg- en SES lestijden. De verschillende recente personeelswissels vertragen in enige mate het uitzetten van een doelgericht zorgbeleid. Momenteel investeren de leerkrachten met de klasinterne zorgondersteuning vooral in het realiseren van een brede basiszorg. De school investeeert in een systematische opvolging van de ontwikkeling van de kleuters. Vanuit de duidelijke beeldvorming informeren de leraren de ouders over de ontwikkeling van hun kind. De aanstelling van de huidige directeur leidt tot een aantal nieuwe impulsen voor de schoolontwikkeling. Geleidelijk optimaliseert ze het schoolbeleid. Leraren krijgen hierbij ruime kansen om te participeren. In het verleden focusten de leraren vooral op de eigen klaspraktijk en was er weinig traditie om een actieve inbreng te doen. De veranderingsbereidheid van de teamleden varieert maar alle teamleden voelen zich sterk betrokken met de school en geven er graag les. De school heeft nog weinig ervaring om een doelgericht kwaliteitsbeleid uit te zetten. Toch neemt de directeur initiatieven om vanuit een zelfevaluatie haar werking te onderzoeken en stelselmatig te optimaliseren. De analyses zijn nog weinig doelgericht en gefaseerd in de tijd. De school bevindt zich hier nog duidelijk in een ontwikkelingsproces. De inspectie sluit de doorlichting af met een gunstig advies voor de onderwijsdoelstellingen, de overige erkenningsvoorwaarden en voor de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Zij vertrouwt op de 3657 bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 5

6 gedrevenheid en het engagement van zowel de directeur als het schoolteam opdat de school haar werking in de toekomst op een kwaliteitsvolle wijze verder zal ontwikkelen bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

7 2 DOORLICHTINGSFOCUS Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek. 2.1 Leergebieden in de doorlichtingsfocus Kleuteronderwijs - Leergebieden Nederlands muzische vorming 2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus Personeel - Professionalisering Deskundigheidsbevordering Onderwijs - Begeleiding Leerbegeleiding 3657 bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 7

8 3 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? 3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op Kleuteronderwijs: Nederlands Voldoet De leerkrachten streven in voldoende mate de ontwikkelingsdoelen voor Nederlands na. Vanuit een thematische benadering en met ruime aandacht voor diverse werk- en groeperingsvormen reiken zij een gedifferentieerd en systematisch taalaanbod aan Kleuteronderwijs: muzische vorming Voldoet De kleuters krijgen een voldoende ruim en evenwichtig onderwijsaanbod voor het leergebied muzische vorming waarbij de ontwikkelingsdoelen in voldoende mate nagestreefd worden. Naast het beschouwen, creëren de kleuters in de verschillende muzische domeinen Kleuteronderwijs: Vaststellingen voor Nederlands en muzische vorming Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren De leerkrachten verantwoorden hun aanbod systematisch vanuit een referentiekader van de koepel. Voor de verdere verfijning maken zij gebruik van de leerplannen. Sinds dit schoolar introduceerde het team een elektronisch systeem waarmee ze vanuit duidelijke afspraken een volledig en evenwichtig aanbod nastreeft. Dit vernieuwingsproces is nog volop in ontwikkeling. Sommige leerkrachten zijn daardoor nog te veel geneigd om de doelenselectie te benaderen vanuit verantwoordingsperspectief. Op klasniveau realiseren alle leerkrachten een brede harmonische vorming die rekening houdt met het ontwikkelingsniveau van de kleuters en waarbij de talenten van elk kind optimaal aan bod komen. Vanuit een gevarieerd overwegend thematisch ingevuld aanbod krijgen de kleuters ruime kansen om zowel met geleide als met zelfstandige activiteiten actief te leren. De keuze van de thema s en de activiteiten wordt sterk aangestuurd door de leerkrachten waardoor de inbreng vanuit de leefwereld van de kleuters soms veeleer beperkt blijft. De verticale opbouw is nog weinig doelgericht en gebeurt intuïtief. Dit geldt eveneens voor het inzicht in de ontwikkeling en de gerichte aandacht voor de begripsverwerving. Er is een groeiende samenwerking tussen de kleuter- en de lagere afdeling die een vlotte doorstroming van de kleuters naar het eerste leerar bevordert. Voor muzische vorming voorziet de school in een bijkomend aanbod in leeftijdsgemengde groepen. De horizontale samenhang van die aparte muzische activiteiten met het klasaanbod is weinig op elkaar afgestemd. De keuze voor de invulling van de lestijden gebeurt nog onvoldoende vanuit een gemeenschappelijk gedragen visie die de beperkingen en de mogelijkheden van de leeftijdsgemengde groepen in rekening brengt. Niettemin creëren die lestijden andere perspectieven en mogelijkheden om de muzische talenten van de kinderen te ontplooien. Zowel op klas- als op schoolniveau besteden alle leerkrachten doelgericht aandacht aan de verschillende domeinen van muzische vorming binnen de thematische aanpak bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

9 Onderwijsorganisatie Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Evaluatie Evaluatiepraktijk Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding De onderwijstijd wordt niet altijd even optimaal en functioneel ingevuld. De aandacht voor de gewoontevorming is weinig doelgericht en gradueel opgebouwd. Daardoor gaat er veel waardevolle onderwijstijd verloren naar aanen uitkleden, verzorgingsactiviteiten,. Ook het rendement van de lessen bewegingsopvoeding wordt beperkt door de ruime onderwijstijd die nodig is om te zoeken naar de juiste pantoffels van elk kind. Het starten van de ochtendlessen wordt vertraagd of gestoord door ouders die laattijdig toekomen. Toch investeert de school geregeld in de sensibilisering van de ouders om hun kind tijdig op school af te zetten. De samenstelling van de leeftijdsgroepen varieert dagelijks door de organisatie van het aanvullende muzische aanbod in halve dagdelen. Hierdoor missen de kleuters de opstart van het klasthema en leidt dit tevens tot steeds variërende klasgroepen. De organisatie van dit specifieke aanbod leidt momenteel nog niet tot kritische reflecties met eventueel gerichte bijsturingen. De meeste klassen zijn attractief uitgebouwd en beschikken over voldoende materialen. De hoekenverrijking is in sommige klassen goed uitgebouwd maar blijkt sterk leerkrachtafhankelijk. In de onthaalklas belemmert het dubbel gebruik van de klas (refter klaslokaal) een leeftijdspecifieke klasinrichting waardoor de bewegingsruimte voor de kleuters ingeperkt wordt. Ook de inrichting van de boekenhoek kan in sommige klassen nog geoptimaliseerd worden. Met observatiegegevens en genormeerde toetsen wordt de evolutie van de kleuters opgevolgd maar die opvolging kan nog aandoelgerichtheid winnen. De observatiegegevens worden vrij intuïtief ingevuld. De mate waarin de gegevens effectief leiden tot bijsturingen op kindniveau is leerkrachtafhankelijk. Voor muzische vorming experimenteert het team met de aanzet van een portfolio. Vanuit de observatiegegevens en de vorderingen van de kleuters wordt met systematisch wekelijks overleg de evolutie van de kleuters nauwgezet opgevolgd. Ouders worden daarbij zoveel mogelijk als volwaardige partners betrokken of geïnformeerd. Met onder meer teamteaching investeren de leerkrachten op klasniveau in gerichte ondersteuning in homogeen of heterogeen samengestelde groepjes. De opvolging van de kleuters met extra zorg gebeurt systematisch maar de individuele leerbegeleiding is nog weinig handelingsgericht. Zowel op schoolals klasniveau investeren alle leerkrachten nauwgezet in het creëren van een aangenaam en veilig leef- en klasklimaat gericht op een positief sociaalemotionele welbevinden van alle kleuters Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne? De school gaat op systematisch wijze de situatie op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne na. Dat blijkt uit de regelmaat waarmee ze controles uitvoert en laat uitvoeren. Hierdoor kent ze de mogelijke tekorten en is ze waakzaam voor ongunstige veranderingen of probleemsituaties in de onderwijsomgeving. Uit die werkwijze blijkt dat de instelling gebruik maakt van de analyses van deskundigen en rekening houdt met de opmerkingen van de personeelsleden. Vooral de uitwerking van het aractieplan is concreet en realistisch zodat de onderwijsinspectie aanneemt dat de uitvoering van de geplande werken zal plaatsvinden. Niettegenstaande een raming van de onkosten niet opgenomen is in de planningsdocumenten blijkt dat de school voldoende proactief en preventief handelt. De informatiedoorstroming naar de teamleden verloopt nog niet optimaal. Zo is er onder meer nog geen vertegenwoordiging van de personeelsleden in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. Niettemin heerst er een cultuur op school waarbij elke betrokkene zich aangesproken voelt om op zijn of 3657 bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 9

10 haar niveau bij te dragen aan de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de leer- en werkomgeving. Uit de verslagen en adviezen van externe controle-instanties, de interne dienst (de preventieadviseur) en de externe dienst blijkt dat er in deze nieuwbouw weinig tekorten op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne werden opgemerkt. Voor enkele verbeterpunten zoals o.a. de beperkte vloeroppervlakte in een klas, de zonwering in de klassen op de eerste verdieping, de instructies voor het gebruik van toestellen, en het vrijhouden van evacuatiewegen garandeert de interne preventiedienst een oplossing op korte of middellange termijn. De school krijgt een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Omwille van de systematiek waarmee de school tekorten opspoort en wegwerkt, de aandacht voor proactieve acties en de dynamische aanpak van de preventieadviseur, vertrouwt het inspectieteam op het beleidsvoerend vermogen van de school om de resterende knelpunten adequaat weg te werken Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op. Onderzochte erkenningsvoorwaarde Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? (decreet bao - art. 62,6 ) Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? (decreet bao - art. 62,8 ) Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? (decreet bao - art. 62,10 ) 3.2 Respecteert de school de overige reglementering? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op. Onderzochte regelgeving Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 37) geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen de bijdrageregeling de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal de afspraken in verband met het rookverbod de afspraken in verband met onderwijs aan huis Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (decreet bao - art. 37) Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 47) de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat het schoolbestuur voor de school vastlegt de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen de wijze waarop de school het leerproces van de leerlingen beoordeelt en daarover rapporteert de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen Bezorgt de school de verplichte informatie aan de ouders correct bij de eerste inschrijving? (decreet bao - art. 28) Voert de school een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid met het oog op de optimale leer- en ontwikkelingskansen van alle leerlingen? (decreet bao - art. 153 septies) Respecteert de school het recht op 28 lestijden per week? (decreet bao - art. 48) bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

11 4 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op. 4.1 Deskundigheidsbevordering Doelgerichtheid Ondersteuning Doeltreffendheid Ontwikkeling De deskundigheidsbevordering vertrekt nog niet vanuit een gezamenlijk gedragen visie met duidelijke doelstellingen. Een zelfevaluatie was de basis voor de formulering van een beperkt aantal prioriteiten. Er is nog geen doordachte en gefaseerde korte- en langetermijnplanning uitgewerkt vanuit een eigen kwaliteitsbewakingssysteem. Het team heeft de traditie om arlijks individuele nascholingen te volgen waarvan de leerkrachten het geleerde toepassen binnen de eigen klaspraktijk. Tijdens structureel overleg investeert het team in de doorstroming van de informatie maar een grondige verankering in de schoolwerking gebeurt nog niet. Het team kan al geruime een beroep doen op externe onderwijsondersteuners die voorzien zijn voor Brussel. Leerkrachten krijgen passende begeleiding en streven ernaar om specifieke aandachtspunten te implementeren in hun klaspraktijk. Op schoolniveau ontbreekt het echter aan een grondige verankering van die renlange ondersteuning. Daardoor dienen dezelfde aspecten geregeld herhaald te worden omdat professionalisering onvoldoende geïntegreerd is. Toch is er een grote bereidheid van het team om vraaggestuurd gebruik te maken van externe ondersteuning Het rendement en de effecten van de externe ondersteuning en de professionalisering zijn variabel. Helder geformuleerde doelstellingen die de doeltreffendheid van de acties mogelijk maken, ontbreken. Sommige effecten zijn slechts tijdelijk omdat de vernieuwingsinitiatieven onvoldoende verankerd zijn in de schoolwerking. Daardoor verwateren ze of worden ze niet verder gezet wanneer er verschuivingen of wijzigingen zijn in de teamsamenstellling. De laatste ren is er een nieuwe ontwikkelingsdynamiek in de school. Onder impuls van de nieuwe directeur optimaliseert het team een aantal aspecten van de werking. Momenteel gebeurt dit nog weinig planmatig en gefaseerd vanuit korte- en langetermijn prioriteiten. De school organiseert geregeld systematisch teamoverleg maar het aantal inhoudelijke werkgroepen blijft veeleer beperkt. 4.2 Leerbegeleiding Doelgerichtheid De zorgvisie op schoolniveau bevindt zich in een ontwikkelingsproces. De school beschikt over een ruim aantal zorglestijden maar de laatste ren was er weinig continuïteit in de samenstelling van het zorgteam. Overwegend stromen jonge leerkrachten zonder ervaring in de zorgondersteuning. Een doelgericht en gefaseerd professionaliseringstraject voor die teamleden is nog niet uitgezet. In de planningsdocumenten voor haar gelijkeonderwijskansenbeleid formuleert de school doelstellingen voor een zorgwerking op school-, klas- en leerlingniveau. In de praktijk investeren de leerkrachten vooral in een brede basiszorg op klasniveau. Zij krijgen hierbij klasinterne leerbegeleiding zodat met teamteaching en miniklasjes de kleuters ondersteuning aangereikt wordt. De uitbouw van de zorgwerking op school- en leerlingniveau bevindt zich nog in een ontwikkelingsproces bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 11

12 Ondersteuning De zorgondersteuning wordt rekening houdend met de expertise van de beginnende zorgondersteuners zo doelgericht mogelijk ingezet. Klasleerkrachten kunnen systematisch een beroep doen op klasinterne begeleiding. Wekelijks structureel zorgoverleg garandeert een doelgerichte basiszorg met meestal gerichte interventies. De handelingsbekwaamheid van het team is groeiende. De expertise om heldere zorgvragen te formuleren is nog veeleer beperkt. De leerbegeleiding wordt momenteel systematisch en functioneel geïnventariseerd in een logboek waarmee de interventies overzichtelijk in kaart gebracht worden. Het team investeert in een nauwe en constructieve samenwerking met de ouders wat het uitzetten van de leerbegeleiding van de kinderen ondersteunt. Doeltreffendheid De specifieke schoolcontext - zoals de verschuivingen binnen het zorgteam - beïnvloeden de doeltreffendheid van de zorglestijden. Het team is zich hiervan bewust. Momenteel maakt de school al gebruik van de constructieve samenwerking op scholengemeenschapsniveau om met de organisatie van diverse uitwisselingsmomenten voor de zorgondersteuners de expertise geleidelijk te verhogen. Momenteel bevindt de leerbegeleiding zich in een constructief ontwikkelingstraject waardoor de doeltreffendheid groeit. Ontwikkeling Recent introduceerde de school een elektronisch leerlingvolgsysteem om meer gelijkgericht en nauwgezet de ontwikkelingsevolutie van de kleuters te kunnen opvolgen. Leerkrachten zijn veranderingsbereid om die vernieuwing functioneel aan te wenden en om zich hierin te professionaliseren. Vanuit die ontwikkelingsdynamiek investeert het team in de geleidelijke optimalisering van de leerbegeleiding. Naast de brede basiszorg voor alle kinderen is de intentie aanwezig om ook de specifieke zorgvragen van kinderen doelgerichter aan te pakken en te begeleiding bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

13 5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op. Leiderschap Visieontwikkeling Besluitvorming Kwaliteitszorg Talenbeleid De aanstelling van de nieuwe directeur bevordert de ontwikkeling van een positieve dynamiek in de school. Vanuit een groeiende visie wordt het onderwijskundige en organisatorische beleid van de school op een rustige en doordachte wijze ingevuld. De doelgerichtheid van de aansturing gebeurt vooral op korte termijn. Een langetermijnplanning met duidelijke prioriteiten ontbreekt nog. De directeur houdt voeling met datgene wat leeft op school. Dagelijks neemt zij een lesopdracht op zich en vangt daarbij een andere klasgroep op terwijl de leerkrachten overleggen. De opvolging en coaching van de (nieuwe) teamleden blijft nog veeleer beperkt. Door de aangename werksfeer is er een grote openheid tussen alle teamleden die het leren van en met elkaar bevordert. Er heerst een aangenaam schoolklimaat zowel voor de kinderen, de ouders als het team. Uit de zelfevaluatie bleek dat het pedagogisch project weinig leefde in de school. Momenteel zoeken de leerkrachten naar passende wijzen om ouders hierover doelgerichter te informeren en te betrekken. Tevens actualiseert de directeur het schoolwerkplan. Het team heeft nog weinig traditie om vanuit een gemeenschappelijk gedragen visie, heldere doelstellingen te formuleren. De instroom van nieuwe leerkrachten en de verschuivingen in opdrachten maken het noodzakelijk om inhoudelijke en organisatorische afspraken te formaliseren en te verankeren. Het team toont een grote bereidheid om onder de leiding van de directeur hierin doelgericht te investeren. De aangename werk- en leefsfeer op school bevordert de participatieve besluitvorming. Het veelvuldige informele maar ook de vele formele overlegmomenten ondersteunen het maken van gelijkgerichte afspraken. De betrokkenheid van alle teamleden leidt in voldoende mate tot de naleving van de gemaakte afspraken. Tevens is er een groeiende openheid die de samenwerking in en tussen de verschillende klasgroepen bevordert. De directeur investeert op geleidelijke wijze in de optimalisering van de kwaliteitzorg. Met de ondersteuning van de pedagogische begeleiding gebeurde een zelfevaluatie. De resultaten van die bevraging leidden tot op heden slechts tot een beperkt aantal prioriteiten. De analyse leidde nog niet tot het formuleren van gezamenlijke doelstellingen op korte- en langetermijn. Toch ontwikkelt zich een nieuw elan waarbij met specifieke acties de schoolwerking geleidelijk geoptimaliseerd wordt. De school heeft nog geen geëxpliciteerd talenbeleid en de diverse waardevolle acties zijn nog te weinig verankerd in de schoolwerking. Rekening houdend met de specifieke instroomkenmerken van de kinderen hebben alle leerkrachten in toenemende mate aandacht voor een doelgerichte aanpak van de taalvaardigheid. De school kreeg hiervoor al geruime tijd externe ondersteuning. Tevens investeert het team in specifieke professionalisering. Momenteel bevindt de school zich in een positief ontwikkelingsproces bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 13

14 GOK- en zorgbeleid Het schoolteam baseert zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid op de analyse van data die de meest relevante noden van leerlingen in kaart brengt. Het heeft een visie over de wijze waarop het zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het team organiseert de acties niet vanuit operationele doelen. De schoolorganisatie zorgt er in beperkte mate voor dat het team de vooropgestelde doelen binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid bereikt. Het schoolteam vertrekt momenteel niet vanuit specifieke acties uit op leerling-, leraren- en schoolniveau. Toch gaat er enige aandacht naar kleuterparticipatie en de afstemming van de eigen acties op het beleid van de scholengemeenschap. Het schoolteam heeft slechts in beperkte mate zicht op de effecten van zijn zorgen gelijkeonderwijskansenbeleid. Het schoolteam heeft in zijn professionaliseringsbeleid aandacht voor de deskundigheidsbevordering van alle teamleden met het oog op de ontwikkeling van het schooleigen zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )

15 6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL 6.1 Wat doet de school goed? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De expliciete aandacht voor het welbevinden van de kleuters. De aandacht voor spreken en luisteren en het stimuleren van de taalvaardigheid van de kleuters. Het voorzien in een evenwichtige en gevarieerd activiteitenaanbod. De aandacht voor alle domeinen van muzische vorming. De groeiende doelgerichtheid en samenwerking om de aansluiting tussen de kleuter en de lagere afdeling te bevorderen. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De brede basiszorg die het team realiseert voor alle kleuters. De opvolging van de ontwikkeling van de kleuters. De gerichte aandacht om ouders te betrekken als volwaardige partners. Het engagement van de teamleden om zich te professionaliseren. Wat betreft het algemeen beleid De groeiende aansturing van de kleuterschool. De respectvolle wijze waarop het team wordt aangestuurd rekening houdend met eenieders kwaliteiten en beperkingen. Het bevorderen en ondersteunen van een jong en enthousiast team. 6.2 Wat kan de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De gebruikte referentiekaders transparanter als planningsmiddel functioneel aanwenden. Bij de invulling van het onderwijsaanbod de inbreng en de leefwereld van de kleuters actiever benutten om de betrokkenheid van de kleuters te verhogen. De begrippenkaders doelgericht en gradueel op elkaar afstemmen. De horizontale en de verticale samenhang van muzische vorming doelgerichter op elkaar afstemmen. Alle onderwijstijd functioneel en doelgericht aanwenden. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De deskundigheidsbevordering planmatiger en doelgerichter uitzetten vanuit een korte- en langetermijnplanning. De opgebouwde expertise voor Nederlands aangereikt door de externe ondersteuners voldoende verankeren. De specifieke keuzes in de schoolorganisatie zoals de klasdoorbrekende MUZO-klas voldoende onderbouwen, opvolgen en bijsturen vanuit een gemeenschappelijk gedragen visie. Voorzien in een aanvullend en doelgericht professionaliseringstraject voor leerkrachten met een specifieke opdracht. Naast de brede basiszorg de leerbegeleiding doelgerichter uitbouwen vanuit een handelingsplanmatige aanpak. Wat betreft het algemeen beleid Investeren in een gerichte aansturing met coaching en opvolging van de leerkrachten. Vanuit de kwaliteitszorg de schoolwerking systematisch en gefaseerd verder optimaliseren en borgen vanuit geoperationaliseerde doelen bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar ) 15

16 7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs. voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne'. voor de overige erkenningsvoorwaarden. 8 VASTSTELLINGEN BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING Op de gecontroleerde overige regelgeving werden door het inspectieteam geen inbreuken voor verder gevolg door de onderwijsinspectie vastgesteld. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Ilse De Volder de inspecteur-verslaggever Lieve SEGERS de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school bao Vrije Kleuterschool te BRUSSEL-STAD (Schoolar )