Leiden in de Lage Landen II
|
|
- Lien van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Leiden in de Lage Landen II Anders leren leiden + Paul Wouters * Berenschot Haagse Hogeschool * Uit het klassieke onderzoek naar landenculturen van Geert Hofstede kon al blijken dat België en Nederland meer van elkaar verschillen dan menigeen zou denken: hij vond nergens twee buurlanden met een groter cultuurverschil. In deel I van deze artikelenreeks (De baas en de manager) ging het over de legitimatie van leidinggevenden: macht tegenover draagvlak. In deel II gaat het over hoe Belgische en Nederlandse leidinggevenden ánders leren een kwestie van controle en vertrouwen. Controle en vertrouwen Hoe heeft de respectievelijke geschiedenis van Belgen en Nederlanders hun mindset mede gekneed tot de persoonlijkheden die ze nu zijn? Er is een scherp contrast tussen beider antecedenten, dat zich in twee punten laat samenvatten: 1. De Nederlandse geschiedenis vertoont vanaf eind 16 de eeuw een schier ononderbroken lijn van autonome ontwikkeling. Het Belgisch grondgebied daarentegen was gedurende een groot deel van die tijd een wingewest voor elkaar afwisselende buitenlandse mogendheden. De Belg was niet in staat zijn lot in eigen hand te nemen en dat geldt des te meer voor de Vlaming, die tot diep in de 20 ste eeuw tweederangsburger bleef in eigen land. 2. België is in de recente geschiedenis, tot de dag van vandaag, een conflictueuze samenleving met meerdere conflictzones: levensbeschouwelijk (katholiek versus onconfessioneel), sociaal-economisch (burgerij versus de arbeidende klasse) en communautair (Vlaams-Waals). Men kan hierbij opmerken dat elke West- Europese maatschappij een levensbeschouwelijk en sociaal-economisch strijdtoneel was en in zekere mate nog is. Het is correct dat Nederland in dit opzicht de uitzondering op de regel is geweest: de karakteristieke verzuiling en het poldermodel hadden een dempend effect op strijdgewoel. + Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Tijdschrift voor Management Development najaar 2007.
2 In dit licht zal het niet verbazen dat de Belg met aanzienlijk minder basaal vertrouwen in het leven staat dan de Nederlander. De verschillen zijn aanzienlijk. Men vroeg een representatief staal van Belgen en Nederlanders welke van de volgende twee uitspraken men onderschrijft: - Over het algemeen zijn mensen te vertrouwen. - Je kunt met mensen niet voorzichtig genoeg zijn. Twee derde van de Nederlanders opteert voor de eerste uitspraak; twee derde van de Belgen opteert voor de tweede. De gemiddelde Nederlander handelt vanuit vertrouwen; de gemiddelde Belg handelt vanuit wantrouwen. Kees Cools won vorig jaar een prijs met zijn boek Controle is goed, vertrouwen nog beter. In België zou je beslist meer kans maken met Vertrouwen is goed, controle nog beter. Vertrouwen is het fundament van wat sociologen en economen tegenwoordig aanduiden met sociaal kapitaal. De beschikbaarheid van deze kapitaalsoort hangt samen met veel andere culturele variabelen, zoals onder meer onderzoek in het kader van The European values study laat zien. Een belangrijke variabele in het kader van managementdevelopment (MD) is openheid. Op de cover van Bank & Bestuurder prijkte onlangs een bankier met de uitspraak: Het kan me niet transparant genoeg zijn. In Nederland kijkt niemand daarvan op. Transparantie schijnt een onweersproken deugd te zijn in dit land. Pim Fortuyn veroverde de harten van veel Nederlanders met zijn slogan: Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg. Als men deze uitspraak zou voorleggen aan de doorsnee-belg, dan zou die ongetwijfeld opmerken: Dat lijkt me niet zo slim. Openheid is een deugd die de Belg alleen beoefent in de intieme kring van vertrouwden. Daarbuiten is het onverstandig het achterste van je tong te laten zien. De overlevingstactiek van de underdog is om openlijk meegaand gedrag strikt te scheiden van wat je werkelijk denkt en om in de beslotenheid van de eigen sfeer je plan te trekken. U kunt zich voorstellen hoe ambivalent de typische Belgische manager zal staan tegenover leerstukken als feedback geven en ontvangen, slechtnieuwsgesprekken voeren, omgaan met weerstand en participatief leidinggeven, waar instrumenten heel dicht op de huid van de manager zitten. Een cultuurschok Een cultuurschok doet zich per definitie voor waar men hem niet verwacht. Wie enigszins voorbereid afreist naar Afrika en daar ondervindt dat men anders met de tijd omgaat dan in Nederland, beleeft geen schok maar wordt bevestigd in zijn verwachtingen. Cultuurschokken tussen Belgen en Nederlanders doen zich niet voor omdat de afstand tussen beider culturen zo enorm groot zou zijn, maar omdat die verschillen groter blijken dan verwacht en men er dus niet op voorbereid is. Ik heb met een aantal ervaren Nederlandse managementopleiders/-trainers gesproken die een schok kregen toen ze voor de eerste maal geconfronteerd werden met een (overwegend) Belgisch deelnemerspubliek. Die schok kwam niet meteen in het eerste contact en had geenszins te maken met het feit dat de Nederlandse taal lichtelijk anders klinkt en 2
3 gehanteerd wordt. Trouwens, wanneer de voertaal Engels is, kan de schok evengoed komen. Het gaat hier ook niet om een schok in de zin van een plotse gebeurtenis, zoals een openlijk conflict. In het typische geval ervaart de trainer in toenemende mate dat hij met een aantal deelnemers aansluiting mist: een verbinding die niet zo gemakkelijk te beschrijven is, maar wel essentieel blijkt te zijn opdat een training enige kans van slagen heeft. De professionele trainer heeft geleerd hoe hij die verbinding kan maken of althans kan uitlokken: hij creëert een veilige en ontspannen sfeer, schenkt persoonlijke aandacht aan deelnemers, geeft ze ruimte en daagt uit daar gebruik van te maken. Tot nu toe, in Nederland, is het aardig gelukt uitzonderingen natuurlijk niet te na gesproken om deelnemers op die manier in een actieve leerstand te zetten. Ervaring leert dat als je vervolgens niet vergeet ze vooral positieve feedback te geven, hun motor vanzelf blijft draaien en dat afremmen vaak wat meer oordeelkundige inspanning kost dan gas geven. Dit is het verwachtingspatroon van de trainer. De schok komt, wanneer de trainer plots beseft dat dit beproefde recept voor een aanzienlijk aantal Belgen in de groep helemaal niet blijkt te werken. Niet dat deze mensen vervelende opmerkingen maken of anderszins obstructie plegen. Integendeel zelfs: de Belgische hoek is doorgaans de minst rumoerige. Er wordt geluisterd en opdrachten worden zonder morren gemaakt, maar er wordt vooral ook afstand gehouden en sommigen blijven zo gesloten als een oester. De trainer krijgt het gevoel dat wat hij in de hearts and minds van zijn deelnemers wil brengen bij de Belgen als water van een zeehond afglijdt. Ze lijken deel te nemen aan een training als ware het een stiptheidsactie aan de buitenkant niets op aan te merken, maar per saldo volstrekt zinloos. Wat is hier in s hemelsnaam aan de hand en wat kan ik eraan doen? Ziedaar de vertwijfelde vraag van onze Nederlandse trainer. Allergie Laten we eerst de oppervlakkige verschijningsvormen van het probleem afkrabben. Zo moet men zich realiseren dat onze trainer met een handicap op het Belgische speelveld komt. Voor de gemiddelde Belg is een Nederlander bij voorbaat wat de gemiddelde Nederlander zich voorstelt bij een Duitser. Kort en mild samengevat: niet erg sympathiek. Vraagt men de gemiddelde Vlaming over deze variant van de Belg is desbetreffend onderzoek beschikbaar welke eigenschap hij associeert met een Nederlander, dan is zijn eerste antwoord: arrogant. Het kan dus gebeuren dat je als trainer of opleider dit vooroordeel al te grif bevestigt. Snoeshanerij, verbaal vlagvertoon en al te familiair gedrag zijn af te raden. (Je hebt bijvoorbeeld Nederlanders die willen laten blijken dat ze een woordje Vlaams kennen dat is heel irritant.) Bovendien is het je geraden om beslagen met gedegen vakkennis op Belgisch ijs te komen, want anders zak je er snel doorheen. De Belg zal overigens te beleefd zijn om je daar zelf op te wijzen. Feedback krijg je over het algemeen pas achteraf, via via; reken niet op directe confrontatie, ook niet als je er vriendelijk om vraagt. De keerzijde van het gebrek aan assertiviteit van de typische Belg is een zekere explosiviteit: maakt de Nederlander het al te bont, naar Belgische begrippen, dan kan oproer ontstaan, 3
4 bij voorkeur in de wandelgangen. Van leren zoals het bedoeld was, komt in zo n geval niet veel meer terecht. De mate waarin men moet optornen tegen populaire vooroordelen hangt af van het opleidings- en ervaringsniveau van de deelnemers. Van de Belgische manager die gewend is in een internationale omgeving te opereren, zal men in dit verband weinig te duchten hebben. Van de omgekeerde situatie, een gebeurlijke mismatch tussen een Belgische trainer en Nederlandse deelnemers, heb ik slechts één mild geval meegemaakt. Ik had een ervaren Belgische collega uitgenodigd om een workshop te verzorgen en daarbij ten overvloede benadrukt dat interactie met de deelnemers werd verwacht. Wat ik tot mijn teleurstelling en die van veel deelnemers kreeg, was een Powerpoint-presentatie. Toen ik de collega daar achteraf mee confronteerde, reageerde hij met ongeveinsd onbegrip: hij had toch ruimte geboden voor discussie?! Het is duidelijk dat onder de oppervlakte van subtiele verschillen in taalgebruik en minder subtiele verschillen in communicatiestijl een diepere kloof schuilt. De manier waarop managers willen en kunnen leren, varieert van individu tot individu maar groepsgewijs spelen ook cultuurverschillen een rol van betekenis. Leervoorkeuren De systematische verschillen in leervoorkeuren van Belgische en Nederlandse managers kunnen geduid worden aan de hand van de typologie die Manon Ruijters ontwikkelde in haar boek Liefde voor leren, waarin aandacht voor cultuurverschillen opmerkelijk genoeg ontbreekt. De vijf mogelijke voorkeuren die zij onderscheidt, licht ik hier in mijn woorden kort toe: 1- De kunst afkijken: leren doe je wanneer dit in de praktijk noodzakelijk is. Het komt er dan op aan je te richten naar de meest gerenommeerde expert, zijn kennis af te tappen en zijn handelwijze na te volgen. 2- Participeren: leren doe je vooral door in teamverband met elkaar inzichten te bereiken. Door te leren als groep overstijg je de optelsom van de individuele bekwaamheden der leden. 3- Kennis verwerven: van (echt) leren is sprake wanneer je gevalideerde kennis verwerft. Dat vergt een goede docent en toegewijde studie. 4- Oefenen: leren gebeurt voortdurend on the job. Door lering te trekken uit je fouten ontwikkel je eigen expertise. 5- Ontdekken: je leert bij uitstek in een inspirerende, complexe omgeving die uitdaagt om zelf tot nieuwe inzichten te komen. In de wijze waarop in Nederland door middel van trainen en opleiden aan het ontwikkelen van managers wordt gewerkt, onderkennen we een mix van bovenstaande types, maar met een dominantie van sommige boven andere. Participeren, oefenen en ontdekken hebben ruwweg vanaf de jaren tachtig een streepje voor gekregen, deels onder invloed 4
5 van de Angelsaksische MBA-opleidingen, waarin de student van de ene assignment naar de andere casus wordt meegenomen. Met als belangrijke aanvulling dat de lerende in toenemende mate, via allerhande zelftests, uitgenodigd wordt iets van zichzelf te ontdekken, wat onder de noemer van participatie dan weer zo snel mogelijk in subgroepen wordt gedeeld met anderen. Op het niveau van primair, secundair en HBO-onderwijs woedt een maatschappelijke discussie over het zogenaamde nieuwe leren je zou kunnen stellen dat deze leerstijl in managementland al enige tijd gemeengoed is geworden. Zo niet in België. Hoewel organisatie en methodiek van onderwijs daar niet stil hebben gestaan, heeft het oude leren daar zijn stilzwijgende vanzelfsprekendheid grotendeels behouden. Het is een leerarrangement dat gebaseerd is op een asymmetrische gezagsrelatie tussen de expert (al dan niet in levende lijve) en de pupil, en waarbij niet het leerproces zelf maatgevend is maar het product: de te verwerven expertise. In de ideale Belgische opleiding domineren de voorkeurstypen kunst afkijken, kennis verwerven en oefenen. Het type oefenen overlapt ogenschijnlijk met het Nederlandse preferentiepakket maar zal in de praktijk toch anders uitpakken. De Belgische manager oefent onder leiding van zijn meerdere, de Nederlandse manager heeft wellicht een mentor of een coach buiten de lijn. Voor de achtergrond van dit verschil verwijzen we terug naar deel I van deze artikelenreeks ( De baas en de manager ), waar de Belgische manager op het toneel verscheen als bij uitstek de excellente vakman of -vrouw. Redelijkheid in leren De trend in het Nederlandse landschap van managementopleidingen, in overeenstemming met de internationale MBA-golf, is om eigen ervaring, inzicht en inzet te laten prevaleren boven de kwaliteiten van gevalideerde kennis. Het is, in de woorden van Herman Philipse, de trend van authenticiteit gaat boven waarheid : als het van jezelf is, dan is het goed, ongeacht wat onafhankelijk onderzoek te melden zou kunnen hebben. Hiermee is tevens een valkuil van het zogenaamde nieuwe leren benoemd. Dit werd wat mij betreft treffend geïllustreerd toen ik onlangs participeerde in een NLPtest over denkstijlen. Eerste vraag: Welke van de vier mogelijkheden komt het dichtst bij een beschrijving van jezelf? Ik neem belangrijke beslissingen op basis van : a. intuïtieve gevoelens b. wat het beste klinkt c. wat er voor mij het beste uitziet d. exact onderzoek en studie van het onderwerp Lezer, wat zou ú antwoorden op die vraag? Als wij een beetje op elkaar lijken, dan zit u nu danig in moeilijkheden. Wat is een belangrijke beslissing, bijvoorbeeld? Meestal besef ik dat pas achteraf. En hoe onderscheid ik intuïtieve gevoelens van wat het beste klinkt en van wat er voor mij het beste uitziet? Waarom zou het er trouwens voor mij het beste uit moeten zien? Misschien gaat mijn beslissing wel over het welzijn van mijn 5
6 kinderen is dit een slinkse manier om mijn egoïstische inborst te ontbloten? En bovendien: wanneer beschik je bij het een nemen van een belangrijke beslissing nou over tijd en gelegenheid om aan exact onderzoek van het onderwerp te doen? In paniek gleed mijn blik weg van de vraag naar de titel bovenaan het blad en realiseerde ik me dat het hier nadrukkelijk om mijn voorkeur gaat. En dat maakt de vraag plots heel simpel, want ja, het zal zelden voorkomen, maar áls je de gelegenheid hebt om grondig onderzoek te doen voor het nemen van een belangrijke beslissing, dan zou het wel erg dom zijn om die kans niet te grijpen. Dus bij voorkeur d. Toen volgden nog negen krakkemikkige vragen en ten slotte het nagesprek (participatie!). Tot mijn verbijstering bleek ik de enige van het gezelschap allemaal onderwijsgevenden! - te zijn die op de eerste vraag voor alternatief d had gekozen. De workshopleider beweerde dat alle antwoorden goed waren. Het gaat immers om een voorkeurstijl en iedere vogel mag zingen zoals hij gebekt is. Mijn klomp brak. Je kan maar hopen dat Nederlandse ingenieurs niet op basis van NLP bruggen bouwen. Onder het mom van tolerantie voor leer- en denkstijlen wordt hier je reinste irrationalisme gecultiveerd. Ik kan u verzekeren dat men zich in België iets minder laat misleiden door dit soort van modieuze flauwekul. Waar je als MD-professional te maken hebt met culturele diversiteit in de organisatie, is het belangrijk om terdege rekening te houden met die cultureel bepaalde preferenties. Mijn boodschap is in essentie deze: zélfs wanneer die diversiteit zich beperkt tot de twee smaken België en Nederland, dient het hele palet van leervoorkeuren met verve gehanteerd te worden. De relatie tussen leervoorkeur en risicotolerantie is niet ver te zoeken. Leren is risico lopen. Men betreedt per definitie onbekend terrein. Participeren en ontdekken zijn bij uitstek onveilige leervoorkeuren: in het diepe springen zonder zwembandje. Of beter: zonder zwembroekje je geeft jezelf bloot, maakt jezelf transparant. Nederlandse managers hebben daar betrekkelijk weinig moeite mee. Ik heb vaker meegemaakt dat een opleider bij de start van een traject de deelnemers bevroeg over hun passie het is een cliché geworden. De Belg in mij schiet dan in een kramp maar is nooit te beroerd om zijn repertoire van sociaal wenselijk gedrag open te trekken dus geeft geen krimp. Bij het afkijken van de kunst en bij kennis verwerven blijft de lerende zo veel als mogelijk zelf in controle van de leersituatie, en wat hij uit handen geeft doet hij op gevalideerde (gecontroleerde) gronden. Men mag uit bovenstaande afleiden dat de typische Belgische manager niet zo makkelijk trainbaar is als de Nederlandse. Het behoort immers tot de essentie van training dat denken, willen, kunnen en doen op één lijn gezet worden, dat er een onbelemmerde doorstroming ontstaat tussen die compartimenten. Zo veel rechtlijnigheid is problematisch voor wie in zijn cultuur heeft meegekregen dat het verstandig is om die compartimenten juist gescheiden te houden. 6
7 In de volgende en laatste aflevering van deze reeks zoom ik in op de af en toe gecompliceerde samenwerking tussen Belgen en Nederlanders. Dit leidt tot de vraag wat de manager van gemengde teams kan doen om die samenwerking te optimaliseren en hoe hij daarbij ondersteund kan worden. ***** Literatuur W. Arts, J. Hagenaars & L. Halman (eds.) (2003). The cultural diversity of European unity. Leiden: Brill. M. Ruijters (2006). Liefde voor leren: over diversiteit van leren en ontwikkelen in en van organisaties. Deventer: Kluwer. P. Wouters (2007). Vertrouwen als culturele variabele. Banking & Finance, p. 140 e.v. Over de auteur Paul Wouters is als senior managing consultant verbonden aan Berenschot. Daarnaast is hij docent aan de Haagse Hogeschool, Academie voor Bestuur, Recht en Veiligheid. Contact 2007, All rights reserved. Published by Management en Consulting 7
Leiden in de lage landen. Paul Wouters organisatieadviseur, tevens docent aan de Haagse Hogeschool, Academie voor Bestuur, Recht en Veiligheid.
Leiden in de lage landen Paul Wouters organisatieadviseur, tevens docent aan de Haagse Hogeschool, Academie voor Bestuur, Recht en Veiligheid. Inhoud 1. De baas en de manager 5 2. Anders leren leiden 17
Nadere informatieSitugram: uw voorkeuren in het leren
Situgram: uw voorkeuren in het leren Language of Learning Datum Naam M/V Leeftijd Functie Organisatie Afdeling Aantal jaren werkervaring Opleiding MBO HBO WO Anders Afstudeerrichting De gegevens uit deze
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieLeervoorkeuren. Language of Learning / Situgram. Datum Naam Functie Organisatie
Leervoorkeuren Language of Learning / Situgram Datum Naam Functie M/V Leeftijd Organisatie Afdeling Aantal jaren werkervaring Opleiding MBO HBO WO Anders Afstudeerrichting De gegevens uit deze scan kunnen
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieVoorbereiding assessment
Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende
Nadere informatieONDERNEMEN IS VOOR HELDEN
ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieOp zoek naar de vrouw áchter de lesbo
LANG LEVE DE DI VER SI TEIT tekst Saskia Doorschodt fotografie Dorien Grötzinger Op zoek naar de vrouw áchter de lesbo Ik ben lesbisch. Velen van ons hebben dit wel eens hardop tegen iemand anders gezegd.
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieKiezen voor coaching als managementstijl
Kiezen voor coaching als managementstijl Druk, druk druk! Bijna iedere manager kent wel dit gevoel. Beter leren delegeren dus! Om te kunnen delegeren heb je echter verantwoordelijke en zelfsturende medewerkers
Nadere informatieBeoordelingsformulieren
Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatiePraktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager
Praktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager Leergang voor de praktijkmedewerker/praktijkmanager van de tandarts/huisartsenpraktijk. voor data of voor in-company verzoeken 1 De praktijkmanager kan een
Nadere informatieDrie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven
Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Situatie John volgt een opleiding coaching. Hij wil dat vak dolgraag leren. Beschikt ook over de nodige bagage in het begeleiden van mensen, maar
Nadere informatieJe gedachten gestructureerd op papier
Online training: Je gedachten gestructureerd op papier Start: 14 september 2015 Een online programma, mét coaching, voor ondernemers en werknemers Voor als je logisch opgebouwde teksten wil leren schrijven,
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieMaster in. Leadership MAAK HET VERSCHIL IN 2015 VERBIND HART EN HARD START: FEB 2015 KLANTWAARDERING:
Master in Leadership MAAK HET VERSCHIL IN 2015 VERBIND HART EN HARD START: FEB 2015 KLANTWAARDERING: Master in Leadership Weet jij wat jouw hart sneller doet kloppen? Collega s die precies doen wat jij
Nadere informatieASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf
ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatie@ AB. Eigenaardig Mentorschap
@ AB Eigenaardig Mentorschap Als mentor moet je kunnen omgaan met al die eigenaardigheden van je leerlingen. Daarbij heb je ook je persoonlijke eigenaardigheden waarvan het prettig is als die een plek
Nadere informatieCOMMUNICATIE technieken. voor leidinggevenden
COMMUNICATIE technieken voor leidinggevenden Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieCOLUMN VERBINDEND EN ONDERWIJSKUNDIG LEIDERSCHAP NATIONAAL ONDERWIJSDEBAT 9 OKTOBER 2008 HARRIE AARDEMA, CONCEPT 071008
Ik zie mijn inleiding vooral als een opwarmer voor de discussie. Ik ga daarom proberen zo veel mogelijk vragen op te roepen, waar we dan straks onder leiding van Wilma Borgman met elkaar over kunnen gaan
Nadere informatieWaarom anderen Ik krijg altijd gelijk lezen
Waarom anderen Ik krijg altijd gelijk lezen Nee heb je, gelijk kun je krijgen! Maarten Santman, advocaat Iets krijgen is altijd veel bevredigender dan iets al hebben. Ik krijg dus liever gelijk dan dat
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieDeel 12/12. Ontdek die ene aanpak waarmee je al je problemen oplost
Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan? 2. Wat heb je er in de praktijk mee gedaan? 3. Wat was het effect op
Nadere informatieGeloof tegenover gevoelens
Kenneth Hagins Geloofsles nr. 7 Geloof tegenover gevoelens Centrale waarheid: Een formule voor geloof is: 1) Zoek in Gods Woord naar een belofte die betrekking heeft op wat u nodig heeft, 2) Geloof Gods
Nadere informatieLesbrief 14. Naar personeelszaken.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieFAALANGST DE BAAS! TRAINING 1. faalangst. de baas! training. www.kinderpraktijklandsmeer.nl info@kinderpraktijklandsmeer.nl
FAALANGST DE BAAS! TRAINING 1 faalangst de baas! training www.kinderpraktijklandsmeer.nl info@kinderpraktijklandsmeer.nl 2 KINDERPRAKTIJK LANDSMEER FAALANGST DE BAAS! TRAINING 3 faalangst de Baas! training
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieAssertiviteitstest: kom jij op voor jezelf?
1 Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf? Zet een kruisje bij het antwoord dat voor jou passend is - eerder juist indien je meestal op die manier handelt - eerder onjuist indien je slechts zelden op
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieNOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN
TEKST: Annick Geets DE KWETSBAARHEID VAN NOOIT GENOEG Kwetsbaarheid is niet een kwestie van winnen of verliezen, maar een kwestie van inzien en accepteren dat beide bij het leven horen. Een kwestie van
Nadere informatieInhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens
Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren
Nadere informatieBeginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven
Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1 Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 2 Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 3 Beginnen met leidinggeven
Nadere informatieOntwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling
Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieJe bent het allemaal. Maarten Houtman. Tao-zen sessie van april 1990 in Eefde, woensdag. Uitgave: Stichting Zen als leefwijze
Je bent het allemaal Tao-zen sessie van april 1990 in Eefde, woensdag Maarten Houtman Uitgave: Stichting Zen als leefwijze Inhoudsopgave Eefde, 25 april 1990, woensdagmorgen Het verhaal van het stofje
Nadere informatieMET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES
E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieNTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent
NTERVIEW In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze Doen waar je goed in bent Ieder mens moet regelmatig keuzes maken. Dat begint al met de keuze voor een bepaalde school, een studie of een opleiding.
Nadere informatieWat werkt wel. groepen in gesprek over homoseksualiteit. Wat werkt niet?
Wat werkt wel groepen in gesprek over homoseksualiteit Wat werkt niet? Methodiek voor het gesprek Rotterdam Verkeert adviseert organisaties en steden die de acceptatie van homoseksualiteit willen bevorderen
Nadere informatieVan huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
Nadere informatieken jezelf en en verbeter je relaties met anderen
DISC KLEURENTRAININGEN: ken jezelf en en verbeter je relaties verbeter met anderen je relaties met anderen Waarom klikt het met de ene persoon direct en verloopt het contact met andere altijd moeizaam?
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieLuisteren: muziek (B2 nr. 1)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieOnkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement
Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies
Nadere informatieThe Next Level. Verbindend Ondernemend Leiderschap
The Next Level Jaarprogramma 2014 BASIS DO-L = DIENEND ONDERNEMEND LEIDERSCHAP De centrale metafoor voor deze leiderschap opleiding is terug te vinden een DOL Een DOL is een volksharp uit de Ivoorkust.
Nadere informatieMats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.
Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.
Nadere informatieFiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie?
Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? In deze fiche vind je instrumenten om de interculturele competenties van personeelsleden op te bouwen en te vergroten zodat het diversiteitsbeleid
Nadere informatie1 Leren op de werkplek
1 Leren op de werkplek Wat is leren op de werkplek? Om dit te verduidelijken onderscheiden we in dit hoofdstuk twee vormen van leren: formeel en informeel leren. Ook laten we zien welke vormen van leren
Nadere informatieStop met vergelijken. Je bent uniek
Stop met vergelijken. Je bent uniek Deze week schrijft Tineke Franssen, een van de wandelcoaches van Het Coach Bureau, het artikel. Vlak voor de zomer rondt zij het wandelcoachtraject af met Hanneke (43).
Nadere informatieatworkshops Live online & interactief Experts in live, online & interactief leren en samenwerken
atworkshops Live online & interactief Experts in live, online & interactief leren en samenwerken Hoe zorg je er in deze turbulente tijden voor dat mensen zich blijven ontwikkelen en relevant blijven voor
Nadere informatieVOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven. Moet je je aan een afspraak houden?
VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Moet je je aan een afspraak houden? Hieronder treft u een beschrijving van een socratisch gesprek dat ik onlangs begeleidde. Voor de volledigheid
Nadere informatieSpiritueel dagboek. Met teksten en inzichten van MORYA zoals opgetekend door Geert Crevits
Spiritueel dagboek Met teksten en inzichten van MORYA zoals opgetekend door Geert Crevits Voorwoord: Een spiritueel dagboek 5 Waarom een spiritueel dagboek? 7 Om bewuster te leven en te handelen Aandachtspunten
Nadere informatieVerslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.
Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien
Nadere informatieOpleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl. Begeleiden van pabostudenten
Opleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl Begeleiden van pabostudenten Dit stuk geeft je handvatten bij de begeleiding van een pabostudent. Als
Nadere informatieAssertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten
BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieOnderhandelen met lef en liefde
Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets
Nadere informatieHuiselijk geweld tussen zussen
Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding
Nadere informatieWorkshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers. Het enige moment wat telt is:
Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers Het enige moment wat telt is: NU Programma 1. Wat is mindfulness? 2. Wat levert mindfulness op? 3. Evaluatie van de ingevulde enquête. 4. De
Nadere informatieSamenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders
Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieDoelen stellen. Stellen van doelen is belangrijk!! Doel + Prestatie bepaald namelijk of je tevreden bent over de prestatie
Doelen stellen Stellen van doelen is belangrijk!! Doel + Prestatie bepaald namelijk of je tevreden bent over de prestatie 5 Stel je voor: Je hebt een heel moeilijke toets op school Je leert keihard voor
Nadere informatieLeer trefzeker beïnvloeden! www.learyacademy.nl
EA-Design EA-Design Leer trefzeker beïnvloeden! Welkom! Trefzeker beïnvloeden van communicatie met anderen leer je bij de Learyacademy. Lees over onze workshops, trainingen, ook online, opleidingen, boeken
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieTrainingen. Attitude en Mindset. Moraal Resultaatgericht Coachen
Moraal Resultaatgericht Coachen coaching & training voor bedrijven en particulieren Hoornplantsoen 64 2652 BM Berkel en Rodenrijs telefoon 010-5225426 Hoornplantsoen 64 mobiel 06-40597816 info@resultaatgericht-coachen.nl
Nadere informatieWelke opties hebt u in een gesprek? Meer dan u denkt! Erica Huls Gespreksadvies voor wethouders en raadsleden
Welke opties hebt u in een gesprek? Meer dan u denkt! Erica Huls Gespreksadvies voor wethouders en raadsleden Actueel en fundamenteel De tijd dat politici kiezers wonnen met redevoeringen in achterzaaltjes
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatieTimemanagement Kerngebieden onderscheiden
Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieSamenwerking tussen twee personen in het perspectief van metaprogramma s
Samenwerking tussen twee personen in het perspectief van metaprogramma s Tijdens het e NLP congres gaf Wil Princen een inkijk in de wereld van de Metaprofiel Analyse. Hij deed dit op een boeiende manier
Nadere informatieHiermee laat je zien dat de uitspraak "Het liefst werk ik alleen" het meest op jou van toepassing is.
Roos van Leary Vragenlijst + sleutel + wiel Naam: Aanwijzingen: In deze vragenlijst staan een aantal uitspraken paarsgewijs gegroepeerd. Aan jou wordt gevraagd om elk groepje van twee uitspraken te bekijken
Nadere informatieSamen eenzaam. Frida den Hollander
Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben
Nadere informatieAutisten uit de kast. Binnen het bedrijf gebruik ik vaak een neutralere term, maar u begrijpt waar het over gaat: schaamte en angst.
Tekst, uitgesproken op het Jaarlijkse Congres van de Nederlandse Vereniging voor Autisme, 7 & 8 oktober 2011 (respectievelijk 1300 & 1200 bezoekers). www.autisme.nl -------------------------------------------------------
Nadere informatieEEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013
EEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013 Filip Abts: een korte voorstelling Wie ik ben? Wat ik kan? Wat ik weet? Wat ik heb? Wat
Nadere informatiecopyright www.candocoaching.nl 1
1 De Gids voor jouw succes en jouw uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl Door het zetten van specifieke intenties wordt je geholpen op de weg waar je naar toe wilt. Wanneer
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieDit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.
Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieKrachtig samenwerken: meer bereiken
Of ligt het misschien ook aan mij? Krachtig samenwerken: meer bereiken Voor verantwoordelijke, resultaatgerichte managers en professionals die willen leren hoe ze meer voor elkaar krijgen. Belangrijke
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatieZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN
E-BLOG ZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN In carriere Zo worden vergaderingen interessant voor je. 4 simpele tactieken De vergadering is bij uitstek een plaats waar je kunt
Nadere informatieWerk aan je winkel. Jongeren leren communiceren en zichzelf presenteren. Kirsten Barkmeijer & Johan Brokken
Werk aan je winkel Jongeren leren communiceren en zichzelf presenteren Kirsten Barkmeijer & Johan Brokken Voorwoord Dit boek is geschreven voor jou als trainer, docent of hulpverlener om aan te bieden
Nadere informatieWiskunde en creativiteit
Wiskunde en creativiteit Tom Verhoeff Al op de kleuterschool kreeg ik mijn bedenkingen bij de manier waarop het onderwijs omgaat met creativiteit. Creativiteit kwam toen niet verder dan de (door juffen
Nadere informatieTraining Innerlijke Balans. Hoera het is vandaag! Sepp Lifka
Hoera het is vandaag! Een training voor ieder die wil leren hoe je in de waan van de dag de innerlijke rust en balans kunt bewaren. Warm welkom Hoera het is vandaag! Mijn naam is en in mijn dagelijks leven
Nadere informatieWat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie?
Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? door Nathan Wennegers Trefwoord: zelfkennis / meditatie 2015 Non2.nl Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatie