!"#$%&''(%)*!!!!!!!!!!!!!!!!"#$%&'()

Transcriptie

1 !!!"##$%&$'('%)*+'*&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!#(&,(-*+.'/%&*(&!,+$'(0&!"#$%&''(%)*!!!!!!!!!!!!!!!!"#$%&'()!!"#$"%&'!()**!+!,-./-'0!()*(!!!

2 I. Inhoudstafel I. Inhoudstafel... 2 II. Landschap NT2 in Vlaanderen... 5 A. NT2 in het volwassenenonderwijs Doelgroep Indeling in richtgraden Aanbod in het volwassenenonderwijs Onderwijsbevoegdheid en bereik... 6 B. Huizen van het Nederlands en afsprakenkader NT Huizen van het Nederlands Afsprakenkader NT III. Evolutie participatie en capaciteitsproblemen NT A. Activeringsbeleid NT2 en de impact op de participatie B. Evolutie van de omkadering C. Historische schets van capaciteitsproblemen D. Definitie en afbakening wachtlijsten E. Overzicht van wachtlijstbevragingen september 2009 september IV. Omschrijving, analyse en evaluatie van genomen maatregelen A. Nieuwe beleidsmaatregelen Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging september Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging september Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging mei B. Uitvoering en evaluatie van de beleidsmaatregelen Toekenning onderwijsbevoegdheid CVO CBE Overheveling leraarsuren tussen CVO Aanvullende leraarsuren uit groeinorm voor CVO Aanvullende VTE uit nietaangewend budget cao I basiseducatie C. Mondelinge toelichting bij de resultaten van de wachtlijstbevraging in mei Situering van de mondelinge toelichting Analyse per regio a) Regio Brussel b) Regio Kempen c) Stad Antwerpen d) Regio Mechelen e) Regio Midden en ZuidWestVlaanderen f) Regio Waas en Dender V. Audit Nederlands tweede taal A. Methodiek en afbakening Afbakening van de audit Samenstelling van het auditteam Werkwijze B. Resultaten en vaststellingen De CBE a) Analyse op niveau van de sector basiseducatie (1) De CBE en hun onderlinge marktaandeel op het vlak van NT2 en alfa NT (2) Evoluties in de participatie aan NT2opleidingen in basiseducatie (3) Evolutie van het aandeel alfa NT (4) Inzet van middelen en realisatie onderwijsprestaties over verschillende leergebieden (5) Effecten van de aftopping van de groei

3 b) Analyse op centrumniveau (1) Regio Midden en ZuidWestVlaanderen (a) (b) (c) (d) (e) (f) Opleidingsaanbod Wachtlijstregistratie en beheer Aanwending van de middelen Organisatie van het aanbod Regionale samenwerking Coördinatieuren (2) CBE Mechelen (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) Opleidingsaanbod Wachtlijstregistratie en beheer Aanwending van de middelen Aandeel alfant2 in aanbod NT Uitval en doorstroom Organisatie van het aanbod Inzet van coördinatieuren Samenwerking met derden en additionele middelen (3) CBE Kempen (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) Opleidingsaanbod Wachtlijstregistratie en beheer Oorzaak van de capaciteitsproblemen Centrumbeleid Aanwending van de beschikbare VTE Maatregelen om wachtlijsten weg te werken Inzet van coördinatieuren (4) CBE Antwerpen (a) (b) (c) (d) (e) (f) Opleidingsaanbod CBE Antwerpen Wachtlijstregistratie en beheer Organisatie van het aanbod Uitstroom en doorstroom van cursisten Aanwending van de middelen Additionele middelen Centra voor Volwassenenonderwijs a) Opleidingsaanbod van de NT2CVO in Antwerpen (1) CVO LBCNVK Antwerpen (2) CVO AntwerpenZuid (3) Stedelijk CVO Sité Antwerpen (4) CVO SOPRO (5) CVO DeurneAntwerpen b) NT2centra in Antwerpen en onderlinge marktaandeel c) Evoluties in participatie aan NT2opleidingen in Antwerpen d) Marktaandeel NT2 in Antwerpen e) Effecten van de aftopping van de groei f) Effecten van de overgangsmaatregelen op het nieuwe financieringssysteem g) Wachtlijstlijstregistratie en beheer h) Gehanteerde groepsgroottes i) Aanwending van het lestijdenpakket en coördinatieuren j) Organisatie van het aanbod NT (1) CVO LBCNVKAntwerpen (2) Stedelijk CVO Sité Antwerpen (3) CVO AntwerpenZuid (4) CVO SOPRO

4 (5) CVO DeurneAntwerpen k) Uitval en doorstroom l) Aanbod NT2 basiseducatie ingericht door CVO Impact van de nieuwe inschrijvingsvoorwaarden op de capaciteit C. Conclusies Conclusies die gelden voor alle geauditeerde centra Conclusies voor de geauditeerde CBE a) Conclusies voor alle geauditeerde CBE b) Conclusies voor CBE Midden en ZuidWestVlaanderen c) Conclusies voor CBE Mechelen d) Conclusies voor CBE Kempen e) Conclusies voor CBE Antwerpen Conclusies voor alle geauditeerde CVO Samenvattende conclusies VI. Gebruikte afkortingen VII. Afbeeldingen en tabellen A. Afbeeldingen B. Tabellen VIII. Bijlagen A. Bijlage I: Overzicht wachtlijsten CBE tussen februari 2004 en februari B. Bijlage II: Schriftelijke reactie CBE Midden en ZuidWestVlaanderen C. Bijlage III: Schriftelijke reactie CBE Mechelen D. Bijlage IV: Schriftelijke reactie CBE Kempen E. Bijlage V: Schriftelijke reactie CBE Antwerpen F. Bijlage VI: Schriftelijke reactie CVO LBCNVK Antwerpen G. Bijlage VII: Schriftelijke reactie CVO AntwerpenZuid H. Bijlage VIII: Schriftelijke reactie stedelijk CVO Sité Antwerpen I. Bijlage IX: Schriftelijke reactie CVO SOPRO J. Bijlage X: Schriftelijke reactie CVO DeurneAntwerpen K. Bijlage XI: Schriftelijke reactie Huis van het Nederlands WestVlaanderen L. Bijlage XII: Schriftelijke reactie Huis van het Nederlands provincie Antwerpen M. Bijlage XIII: Schriftelijke reactie Huis van het Nederlands Antwerpen

5 II. Landschap NT2 in Vlaanderen A. NT2 in het volwassenenonderwijs 1. Doelgroep Het aanbod NT2 in het volwassenenonderwijs wordt ingericht door zowel de Centra voor Basiseducatie (CBE) als de Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO) en richt zich op alle anderstaligen vanaf 16 jaar die Nederlands willen leren 1. Het aanbod NT2 van de CBE richt zich op de analfabete, traag lerende of laaggeschoolde anderstaligen. Het aanbod NT2 van de CVO richt zich op de midden en hoger geschoolde anderstaligen. Sinds 2004 moeten alle anderstaligen zonder studiebewijs NT2 een intake en testing in het Huis van het Nederlands doorlopen. Het Huis van het Nederlands oriënteert de anderstaligen dan ofwel naar een CBE, ofwel naar een CVO 2. Het baseert zich hiervoor in hoofdzaak op de cognitieve vaardigheden van de anderstalige. 2. Indeling in richtgraden De opleidingen NT2 van het volwassenenonderwijs worden gerangschikt volgens de indeling van het Europees referentiekader voor talen (ERK). Het ERK omvat zes niveaus van taalbeheersing. Vijf van deze niveaus zijn voor het Vlaamse volwassenenonderwijs gekoppeld aan vier richtgraden: richtgraad 1 omvat de niveaus A1 (breakthrough) en A2 (waystage) die respectievelijk het basisniveau en het overlevingsniveau van een taal inhouden; richtgraad 2 omvat het niveau B1 (threshold) waar de cursist een beperkte talige zelfstandigheid wordt aangeleerd; richtgraad 3 omvat het niveau B2 (vantage) waar de cursist een echte talige zelfstandigheid wordt aangeleerd; richtgraad 4 omvat het niveau C1 (effectiveness) waar de cursist een uitgebreide talige zelfstandigheid wordt aangeleerd. Het zesde niveau of C2 (mastery) wordt niet aangeboden in het volwassenenonderwijs. 3. Aanbod in het volwassenenonderwijs Het aanbod NT2 van de CBE is geordend in twee leergebieden: het leergebied NT2 met daarin één opleiding: Nederlands tweede taal richtgraad 1, bedoeld voor lager geschoolde of moeilijk leerbare anderstaligen; het leergebied alfabetisering NT2 met daarin twee opleidingen: Latijns schrift richtgraad 1 en Nederlands tweede taal alfa richtgraad 1, bedoeld voor analfabete, zwak gealfabetiseerde of zeer moeilijk leerbare anderstaligen. Het aanbod NT2 van de CVO is gerangschikt in één studiegebied NT2 dat 12 opleidingen omvat: Latijns schrift richtgraad 1; 1 In het volwassenenonderwijs kunnen ook jongeren van 12 tot 16 jaar deelnemen aan het aanbod NT2. Hiervoor gelden echter specifieke bepalingen. Deze doelgroep wordt dan ook niet meegenomen in de scope van deze audit. 2Anderstaligen kunnen door het Huis van het Nederlands ook doorverwezen worden naar een Universitair Talencentrum (UTC) indien het hooggeschoolden betreft met een educatief perspectief in het hoger onderwijs. 5

6 Nederlands tweede taal richtgraad 1; Nederlands tweede taal richtgraad 2; Nederlands tweede taal richtgraad 3; Nederlands tweede taal richtgraad 4; Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht richtgraad 2; Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht richtgraad 3; Nederlands tweede taal professioneel gids/reisleider richtgraad 3; Nederlands tweede taal professioneel juridisch richtgraad 3; Nederlands tweede taal professioneel juridisch richtgraad 4; Socioculturele integratie richtgraad 1; Socioculturele integratie richtgraad 2. De opleidingen NT2 van de CBE en de CVO hebben in grote mate dezelfde leerdoelen en finaliteit, maar verschillen vooral in studieomvang. Een aantal opleidingen kan ook in een verkorte of verlengde variant gevolgd worden. Opleiding Basiseducatie Latijns schrift richtgraad 1 Nederlands tweede taal richtgraad 1 Nederlands tweede taal alfa richtgraad 1 Aantal lestijden / /1020 Secundair volwassenenonderwijs Latijns schrift richtgraad 1 40 Nederlands tweede taal richtgraad 1 160/240/360 Nederlands tweede taal richtgraad 2 320/480/640 Nederlands tweede taal richtgraad 3 160/240 Nederlands tweede taal richtgraad 4 160/240 Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht richtgraad Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht richtgraad 3 120/180 Nederlands tweede taal professioneel gids/reisleider richtgraad Nederlands tweede taal professioneel juridisch richtgraad Nederlands tweede taal professioneel juridisch richtgraad 4 80/120 Socioculturele integratie richtgraad Socioculturele integratie richtgraad Tabel 1: Verschillende opleidingen Nederlands tweede taal in het volwassenenonderwijs met hun opleidingsduur 4. Onderwijsbevoegdheid en bereik Alle cijfers en gegevens in dit hoofdstuk hebben betrekking op de referteperiode 1 april maart De CBE in Vlaanderen hebben allemaal onderwijsbevoegdheid voor de drie opleidingen NT2. De opleidingen Nederlands tweede taal richtgraad 1 en Nederlands tweede taal alfa richtgraad 1 worden door alle CBE aangeboden. De opleiding Latijns schrift richtgraad 1 wordt door een minderheid van de CBE aangeboden. In de andere centra kunnen de cursisten die het Latijns schrift niet beheersen terecht in de hiervoor bedoelde modules in de opleiding Nederlands tweede taal alfa richtgraad 1. 6

7 Opleiding Aantal inrichtende centra Aantal inschrijvingen 3 Latijns schrift richtgraad 1 5/ Nederlands tweede taal richtgraad 1 13/ Nederlands tweede taal alfa richtgraad 1 13/ TOTAAL Tabel 2: Aantal inrichtende centra en aantal inschrijvingen voor de opleidingen Nederlands tweede taal van de basiseducatie De leergebieden NT2 en alfabetisering NT2 maken samen 63,21% uit van het totaal aantal realiseerde lesurencursist 4 (LUC) van de CBE. Dit toont duidelijk aan dat NT2 van groot belang is voor de basiseducatie. Er zijn 67 CVO op een totaal van 111 (60,4%) die onderwijsbevoegdheid hebben voor een opleiding van het studiegebied NT2. Voor sommige opleidingen is de onderwijsbevoegdheid bij de CVO minder gediversifieerd. Eenmaal een centrum onderwijsbevoegdheid heeft voor een opleiding, mag het automatisch ook de korte en verlengde variant van de opleiding aanbieden 5. Opleiding Aantal inrichtende centra Aantal inschrijvingen Latijns schrift richtgraad 1 7/ Nederlands tweede taal richtgraad 1 66/ Nederlands tweede taal richtgraad 2 66/ Nederlands tweede taal richtgraad 3 54/ Nederlands tweede taal richtgraad 4 36/ Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht 5/10 49 richtgraad 2 Nederlands tweede taal professioneel bedrijfsgericht 5/ richtgraad 3 Nederlands tweede taal professioneel gids/reisleider 0/4 0 richtgraad 3 Nederlands tweede taal professioneel juridisch 0/0 0 richtgraad 3 Nederlands tweede taal professioneel juridisch 0/0 0 richtgraad 4 Socioculturele integratie richtgraad 1 13/ Socioculturele integratie richtgraad 2 16/ TOTAAL Tabel 3: Aantal inrichtende centra en aantal inschrijvingen voor de opleidingen Nederlands tweede taal van het secundair volwassenenonderwijs 3 Omwille van de beperkingen van het huidige datamodel is het niet mogelijk om voor de basiseducatie het aantal individuele cursisten te berekenen. Er dient rekening gehouden te worden dat 1 individuele cursist zich meerdere keren kan inschrijven. Om de vergelijking te kunnen maken is ook bij de CVO gewerkt met het aantal inschrijvingen. 4 LUC is de maateenheid voor onderwijsprestaties in het volwassenenonderwijs. Het volume LUC wordt bepaald door het aantal financierbare of subsidieerbare cursisten op 1/3 de van de module te vermenigvuldigen met het totaal aantal lestijden van de module. 5 Het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs gaf aan de Vlaamse Regering de bevoegdheid om verkorte of verlengde varianten van opleidingen te voorzien. Daarvoor werd een verkorte of verlengde variant gezien als een aparte opleiding waarvoor aparte onderwijsbevoegdheid moest toegekend worden. 7

8 Zo goed als alle CVO die onderwijsbevoegdheid hebben voor de opleidingen Nederlands tweede taal richtgraad 1 en Nederlands tweede taal richtgraad 2 richten deze ook in. De opleidingen op de hogere richtgraden, Latijns schrift, socioculturele integratie en professioneel bedrijfsgericht worden door een beperkter aantal CVO ingericht. Drie opleidingen uit het studiegebied NT2 worden helemaal niet ingericht: professioneel juridisch op richtgraden 3 en 4 en professioneel gids/reisleider op richtgraad 3. Het studiegebied NT2 maakt 21,72% uit van het totaal aantal gerealiseerde LUC van de CVO. In de referteperiode stak het studiegebied NT2 het studiegebied talen richtgraad 1 en 2 voorbij als grootste studiegebied. Binnen het studiegebied NT2 maken de opleidingen NT2 richtgraad 1 en richtgraad 2 bijna 94% uit van het totale NT2aanbod in de CVO. Ook voor de CVO is het opleidingsaanbod NT2 cruciaal geworden. In rubriek III.A wordt dieper ingegaan op de evolutie van het aantal inschrijvingen in het aanbod NT2. B. Huizen van het Nederlands en afsprakenkader NT2 1. Huizen van het Nederlands De Huizen van het Nederlands werden opgericht in Het zijn intermediaire instanties die volgende opdrachten hebben: het optimaliseren van de dienstverlening ten aanzien van anderstaligen die aan de voltijdse leerplicht voldaan hebben en die Nederlands willen leren gericht op sociale, professionele of educatieve redzaamheid. De Huizen van het Nederlands oriënteren deze anderstaligen op een deskundige en neutrale wijze naar het meest gepaste aanbod NT2 en dragen zo bij tot de integratie van anderstalige volwassenen en tot de inburgering van de anderstalige nieuwkomers in de Vlaamse samenleving; het bijdragen tot het optimaliseren van het aanbod, door het verwerven van een zo volledig mogelijk overzicht van vraag, aanbod, uitval (en reden tot uitval), doorstroom en wachtlijsten, het signaleren van knelpunten, behoeften en oplossingen aan de overheid en het optimaliseren van de afstemming van het aanbod NT2 tussen de verschillende centra; het ontwikkelen en opvolgen van een objectief meet en registratieinstrumentarium; het ondersteunen van het Vlaamse inburgeringsbeleid. Er zijn 8 Huizen van het Nederlands (5 provinciale en 3 stedelijke in Gent, Antwerpen en Brussel). De Huizen van het Nederlands spelen een cruciale rol in de afstemming van vraag en aanbod van het opleidingsaanbod NT2. 2. Afsprakenkader NT2 Naast de CVO, CBE, UTC en Huizen van het Nederlands zijn ook de Vlaams Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB), SyntraVlaanderen en de onthaalbureaus belangrijke actoren op het vlak NT2 in Vlaanderen. Er is voor de organisatie van het publiek gefinancierde aanbod NT2 gekozen voor een model waarbij al deze stakeholders hun rol spelen vanuit hun specifieke maatschappelijke opdracht. Dit heeft als voordeel dat deze stakeholders de eigen expertise maximaal kunnen inzetten en dat ze dynamisch en innovatief blijven werken. De keerzijde van dit model is dat de samenwerking van al deze organisaties om een maximale afstemming vraagt. Wanneer anderstaligen in hun opleidingstraject in aanraking komen met meerdere instellingen, is het de bedoeling dat de doorstroom tussen deze instellingen zo vlot mogelijk verloopt. Een cursist mag niet uitvallen door een slechte afstemming tussen de 8

9 verschillende stakeholders. Een goede doorstroom vergt dus vooral goede afspraken en een performant systeem van doorverwijzing. Daarom wordt sinds enkele jaren gewerkt met een Vlaams afsprakenkader NT2 waarin alle actoren een aantal afspraken over samenwerking, afstemming en taakverdeling maken. Op 15 mei 2009 keurde de Vlaamse Regering het meest recente afsprakenkader NT2 goed. Het afsprakenkader NT2 bepaalt dat de CBE, CVO en UTC exclusief bevoegd zijn voor de organisatie van opleidingen NT2 op niveau A1. Het bepaalt ook dat de Huizen van het Nederlands, de VDAB en de onthaalbureaus een regisseursrol krijgen in de opleidingstrajecten van anderstaligen die vallen onder de inspanningsverbintenis om Nederlands te leren. Verder regelt het afsprakenkader de praktische afspraken m.b.t. intake, testing en doorverwijzing, niveautoetsen, doorstroom van cursisten na het niveau A1 naar het vervolgaanbod binnen onderwijs, VDAB of de Syntra s, controle op de regelmatige deelname en mogelijke afwijkingen op de doorverwijzing door de Huizen van het Nederlands. Het Vlaams afsprakenkader NT2 werd binnen elk Huis van het Nederlands verder geconcretiseerd in een regionaal of lokaal afsprakenkader NT2. 9

10 III. Evolutie participatie en capaciteitsproblemen NT2 A. Activeringsbeleid NT2 en de impact op de participatie Het opleidingsaanbod NT2 is ontstaan in de jaren 1970 en heeft sindsdien een ware metamorfose ondergaan. In de beginjaren was het veelal een zaak van lokale vrijwilligersinitiatieven die zich eerder situeerden binnen het nonformele, socioculturele vrijwilligerswerk. Er ging daarbij relatief weinig aandacht uit naar gelijkgerichtheid, kwaliteitszorg en professionalisering en ondersteuning van de lesgevers. De eerste twee rondetafelconferenties NT2 (1993 en 2002) hebben geleid tot een belangrijke professionalisering van het aanbod, zorgden voor de implementatie van een afgestemde opleidingsstructuur in het volwassenenonderwijs, de erkenning van het ERK als referentiekader door alle publieke aanbodsverstrekkers, de uitbouw van een ondersteuningsstructuur en de oprichting van de Huizen van het Nederlands. De derde rondetafelconferentie van december 2008 bouwde hierop verder en zette in op een verdere professionalisering en vooral flexibilisering van het NT2aanbod. Het maatschappelijke en politieke belang van NT2 is sindsdien steeds toegenomen. Een mijlpaal hierin was de implementatie van het inburgeringsdecreet in Voor het eerst werden bepaalde groepen van anderstaligen (vooral nieuwkomers) verplicht om een opleiding NT2 te volgen in het kader van een inburgeringstraject. Vanaf 2003 wordt het activeringsbeleid t.a.v. anderstaligen om Nederlands te leren verder uitgebouwd. In 2008 werd de doelgroep van het inburgeringsbeleid uitgebreid, o.a. naar oudkomers. Ook werd op dat moment in de Vlaamse Wooncode voorzien dat (kandidaat)huurders van sociale woningen die het Nederlands onvoldoende beheersen, een opleiding NT2 moeten volgen. Het beleidsdomein Werk ontwikkelde een beleid waarbij werkzoekende anderstaligen dwingend georiënteerd worden naar een NT2aanbod. Ook de andere beleidsniveaus hebben het Vlaamse activeringsbeleid t.a.v. anderstaligen overgenomen. Zo oriënteren de meeste OCMW s hun anderstalige cliënten die een leefloon of maatschappelijke dienstverlening genieten, naar Nederlandse taallessen die ze al dan niet zelf inrichten. Op federaal niveau werd het bezitten van een studiebewijs NT2 cruciaal in het kader van een regularisatiedossier of voor het verwerven van de Belgische nationaliteit. Dit activeringsbeleid heeft zijn effect niet gemist. Sinds 2002 neemt het volume cursisten NT2 in de CBE en CVO in grote mate toe. Tussen 2002 en 2011 groeit het volume LUC voor NT2 en alfa NT2 in de CBE met 92,5%. De groei is substantiëler bij alfa NT2 (+ 339,5%) dan bij NT2 (+ 44, 5%). Aangezien het opleidingstraject van alfa NT2 dubbel zo lang is als dat van NT2, heeft dit een effect op de capaciteitsproblematiek in de basiseducatie. Er zijn twee periodes van sterke groei van het volume LUC in de leergebieden NT2 en alfa NT2, m.n. tussen 2002 en 2005 en tussen 2008 en Onderstaande tabel geeft de evolutie weer van het volume LUC 6 in de CBE voor het aanbod NT2 en alfa NT2 tussen 2002 en 2011: 6 Tot en met 2007 werden de onderwijsprestaties in de basiseducatie uitgedrukt in deelnemersuren. Deelnemersuren is echter niet hetzelfde als LUC. Een deelnemersuur is een uur dat een cursist effectief in de les aanwezig was of gewettigd afwezig was. Tijdens een vergelijkend onderzoek in 2007 werd een vertaalsleutel tussen 1 deelnemersuur en 1 lesuurcursist gemaakt. Daaruit bleek dat 1 deelnemersuur gelijkgesteld kon worden met 1, lesuurcursist. De LUC in deze tabel zijn herrekend op basis van deze vertaalsleutel. 10

11 Jaar LUC NT2 Groei LUC Alfa NT2 Groei ,99% ,25% ,47% ,64% ,60% ,91% ,15% ,78% ,80% ,47% ,80% ,58% ,10% ,75% ,22% ,03% Tabel 4: Evolutie van het volume lesurencursist gegenereerd in de leergebieden Nederlands tweede taal en alfabetisering Nederlands tweede taal tussen 2002 en 2011 Ook het aanbod NT2 van de CVO kent een continue groei: Jaar LUC NT2 Groei ,43% ,94% ,93% ,08% ,74% ,71% ,79% ,80% ,12% Tabel 5: Evolutie van het volume lesurencursist gegenereerd in het studiegebied Nederlands tweede taal tussen 2001 en 2011 Tussen 2001 en 2011 groeide het volume LUC in het studiegebied NT2 bij de CVO met 87,0%. De groei is niet eenduidig toe te wijzen aan specifieke beleidsmaatregelen. Wel is er een duidelijke parallel tussen de opstart van het activeringsbeleid in Vlaanderen in de periode en een sterke toename van het aantal LUC bij CVO en CBE voor het aanbod NT2. De sterke groei vanaf 2008 kan in verband gebracht worden met de uitbreiding van dat activeringsbeleid naar andere beleidsdomeinen en niveaus. Centra geven zelf aan dat het opnemen van het studiebewijs NT2 als voorwaarde voor een mogelijke regularisatie van vreemdelingen zonder wettig verblijf, een grote impact heeft gehad op de instroom van het aantal cursisten. Uiteraard kan er ook een link gelegd worden met de verhoogde instroom van asielzoekers in België sinds B. Evolutie van de omkadering Omdat het financieringssysteem van de basiseducatie in 2007 fundamenteel wijzigde, is het niet mogelijk om de evolutie van de omkadering in leraarsuren uit te drukken zoals dat wel het geval is bij de CVO. Daarom wordt de evolutie van de omkadering voor de CBE weergegeven in de vorm van het uitgegeven budget. Het gaat wel om de geïndexeerde bedragen, waardoor het hier een bruto toename betreft van het budget. In totaal groeide het budget tussen 2002 en 2011 met 106,4%. 7Tot en met 2007 werden de onderwijsprestatie van de CBE per kalenderjaar berekend. Vanaf 1 april 2008 was dit per referteperiode zoals bij de CVO. Dit is mogelijk een verklaring voor de grote sprong die de LUC maken tussen 2007 en

12 Jaar Budget Groei ,8 miljoen ,1 miljoen + 1,59% ,6 miljoen + 2,62% ,7 miljoen + 5,61% ,7 miljoen + 17,62% ,4 miljoen + 10,11% ,2 miljoen + 2,72% ,0 miljoen + 12,58% ,3 miljoen + 12,65% Tabel 6: Evolutie van het budget voor de sector basiseducatie tussen 2002 en 2010 Bij de CVO is er eveneens een constante groei van het volume toegekende leraarsuren die gegenereerd werden via het aanbod NT2, as is die groei minder groot dan bij de CBE. Daartegenover staat dat de CVO in de periode een quasi ongelimiteerde groei kenden. Schooljaar Toegekende leraarsuren Groei ,17 % ,82 % ,72 % ,12 % ,14 % Tabel 7: Evolutie van het aantal toegekende leraarsuren die gegenereerd werden via het aanbod NT2 door de CVO Opvallend is de sterke groei van het volume leraarsuren in het laatste schooljaar. Die groei moet wel genuanceerd worden omdat ze geen rekening houdt met de aftopping van de groei op sectorniveau. De impact van die aftopping op het pakket aan leraarsuren gegenereerd in het studiegebied NT2 is niet te berekenen(zie ook rubriek V.B.2.e). Maar zelfs rekening houdend met de impact van deze aftopping kan gesteld worden dat het volume aan beschikbare leraarsuren het laatste schooljaar sterk is toegenomen. C. Historische schets van capaciteitsproblemen Sinds 2000 doen zich capaciteitsproblemen voor in het aanbod NT2 in het volwassenenonderwijs. Deze capaciteitsproblemen situeren zich vooral bij de CBE en in de grotere steden. Omwille van het grote maatschappelijke belang van het NT2aanbod is de belangstelling van politiek en media voor deze problematiek groot. Vooral bij de CBE die tot 2008 gesubsidieerd werden op basis van een gesloten enveloppesysteem en de groei van het aantal cursisten niet vertaald zagen in extra omkadering, werd de druk bijzonder groot. Vanaf 2002 neemt de Vlaamse Regering maatregelen om de problematiek van wachtlijsten voor het aanbod NT2 aan te pakken. Hierbij werd een dubbele strategie gehanteerd: Tussen 2004 en 2009 wordt een budgettaire inhaaloperatie doorgevoerd in de basiseducatie. Het totaalbudget groeit van 19,6 miljoen euro in 2004 tot 34,0 miljoen euro in In 2007 wordt via het decreet volwassenenonderwijs het 12

13 financieringssysteem van de CBE grondig herzien, waarbij het gesloten enveloppesysteem wordt vervangen door een openendfinanciering met groeibeperkingen. Jaarlijks kan de omkadering van de CBE met 2,59% op sectorniveau groeien 8. Bij de CVO wordt tussen 2003 en 2007 een kleuring ingevoerd bij de aanwending van de leraarsuren die gegenereerd worden via opleidingsaanbod NT2. Deze leraarsuren kunnen enkel terug voor de organisatie van aanbod NT2 ingezet worden. De maatregelen hebben tot gevolg dat de problematiek van de wachtlijsten NT2 tegen 2008 onder controle is. In bijlage I wordt een overzicht gegeven van de wachtlijst per CBE tussen februari 2004 (eerste wachtlijstbevraging volgens nieuwe definitie van wachtlijst) en februari 2007 (laatste wachtlijstbevraging uit de eerste periode). Vanaf september 2009 ontstaan er in een aantal regio s opnieuw capaciteitsproblemen. Dat is in eerste instantie in de stad Antwerpen het geval. Nadien ontstaan er ook problemen in een aantal andere regio s. De capaciteitsproblemen doen zich zowel bij de CVO als bij de CBE voor, maar zijn het grootst bij die laatste. In rubriek III.E wordt meer gedetailleerd ingegaan op de wachtlijsten na D. Definitie en afbakening wachtlijsten Sinds 2002 probeert de bevoegde administratie op systematische basis de omvang van de capaciteitsproblemen in het opleidingsaanbod NT2 in kaart te brengen. Ze hanteert hiervoor periodieke wachtlijstbevragingen. Deze wachtlijstbevragingen werden georganiseerd tussen september 2002 en februari 2007 en werden hervat vanaf september In de eerste periode werden alleen de CBE bevraagd, vanaf september 2009 omvat de periodieke wachtlijstbevraging ook de CVO. Het was niet evident om het begrip wachtlijst eenduidig te definiëren. Bij het verzamelen van gegevens n.a.v. de eerste wachtlijstbevragingen deden zich een aantal situaties voor waarbij potentiële cursisten wel op een wachtlijst stonden, maar er zich toch geen reëel capaciteitsprobleem voordeed: Een individu dat een opleiding wil volgen en zich aanmeldt bij een centrum om zich in te schrijven, kan niet verwachten dat hij onmiddellijk effectief kan starten met deze opleiding. Men zal altijd moeten wachten op het eerstvolgende startmoment. Dat principe geldt voor alle opleidingen in het volwassenenonderwijs. Een zekere wachttermijn tussen aanmelding en de start van de opleiding is dus niet noodzakelijk problematisch. Wanneer die termijn echter onredelijk lang wordt, is er wel sprake van een capaciteitsprobleem. Een individu kan vandaag op een wachtlijst staan, maar de volgende dag al met een opleiding starten. Een wachtlijst is bijzonder volatiel en kan sterk schommelen naargelang het tijdstip waarop er gemeten wordt. Een individu kan de intentie hebben om een opleiding te volgen, maar wanneer de opleiding effectief start er toch voor kiezen om niet te participeren. Deze mensen zullen dus wel op de wachtlijst voorkomen, maar kunnen niet in rekening gebracht worden om de omvang van de capaciteitsproblematiek te bepalen. Soms hebben mensen specifieke eisen m.b.t. hun opleiding, bijvoorbeeld op het vlak van tijdstip (dag, avond, weekend, niet op woensdag, ), intensiteit (veel of weinig lesmomenten per week) of plaats (centraal of decentraal). Het kan zijn dat er wel een 8 Deze groeinorm moet jaarlijks door de Vlaamse Regering bepaald worden. De groeinorm van 2,59% werd gehanteerd voor de begrotingsjaren 2009 t.e.m

14 plaats beschikbaar is, maar dat men er zelf voor kiest om niet te starten omdat het aanbod niet voldoet aan de specifieke eisen. Soms kan iemand niet ingaan op een aanbod omwille van tijdelijke omstandigheden zoals ziekte, zwangerschap, geen kinderopvang hebben of werk hebben. In dat geval kan men zelf vragen om op de wachtlijst te blijven staan en om niet onmiddellijk te starten met de opleiding. De combinatie van alle opleidingen NT2, mogelijke opleidingstrajecten en varianten, lesplaatsen, mate van intensiteit en tijdstip, kan er toe leiden dat er wel een aanbod mogelijk is, maar dat de groep van potentiële cursisten te klein is om vanuit het oogpunt van efficiëntie een nieuwe module op te starten. In principe is er dan geen capaciteitsprobleem, maar moet die beperkte groep van potentiële cursisten soms lang wachten op een passend aanbod. Als gevolg van deze knelpunten bleek er veel ruis te zitten op de wachtlijstbevragingen. Bovendien hanteerden de CBE het begrip wachtlijst op verschillende manieren, waardoor de resultaten niet eenduidig waren. Om die reden werd in 2003 een duidelijke afbakening en definitie van het begrip wachtlijst afgesproken tussen de overheid en de Federatie Centra voor Basiseducatie vzw: Een persoon staat op de wachtlijst wanneer hij de volledige intake in het Huis van het Nederlands doorlopen heeft en niet kan starten in een passende opleiding binnen de termijn van zes maanden. Deze afbakening van het begrip wachtlijst wordt sindsdien consequent gehanteerd bij elke wachtlijstbevraging. Desondanks wordt deze definitie gecontesteerd door sommige centra en Huizen van het Nederlands, waarbij vooral de termijn van zes maanden als te lang wordt ingeschat. Het begrip passend aanbod blijft bovendien een moeilijk in te vullen parameter, waarbij de Huizen van het Nederlands en de centra zelf een evenwicht moeten zoeken tussen de wensen van de individuele cursist en het algemeen maatschappelijk belang. Het aanbod moet voldoende gediversifieerd zijn en alle doelgroepen bedienen, maar de cursist moet ook voldoende flexibel en mobiel zijn om zich naar het meest geschikte aanbod te verplaatsen. Het is onrealistisch om in elke lesplaats waar opleidingen NT2 worden ingericht, het volledige gamma aan opleidingen in al zijn varianten aan te bieden. De wachtlijstbevragingen gebeuren periodiek in september en februari en in 2011 ook in mei. Het betreft steeds een momentopname op een vooraf bepaalde datum. Het huidige datamodel voor het volwassenenonderwijs laat niet toe om de wachtlijsten continu te monitoren. Het nieuw geplande datamodel volwassenenonderwijs DAVINCI en de Kruispuntbank Inburgering (KBI) voorzien wel in een dergelijke continue monitoring. Dit datamodel wordt geoperationaliseerd vanaf april Vanaf september 2009 wordt naast de wachtlijst zoals hierboven gedefinieerd, bij de wachtlijstbevraging ook gepeild naar andere factoren: het aantal cursisten dat op het moment van de bevraging effectief is ingeschreven in een opleiding NT2; het aantal personen die zelf hebben aangegeven niet onmiddellijk te willen of kunnen starten met de opleiding, maar in de nabije toekomst wel de intentie hebben om te starten met de opleiding (= uitgestelde cursisten); het aantal personen die niet kunnen starten omdat ze met te weinig zijn om een nieuwe module op te starten (= uitgestelde opstart nieuwe module). De cijfers worden niet alleen opgevraagd bij de centra maar ook bij de Huizen van het Nederlands. Als beide cijfers niet overeenkomen, wordt onderzocht hoe dat komt en worden de cijfers naargelang het resultaat van het onderzoek bijgestuurd. 14

15 E. Overzicht van wachtlijstbevragingen september 2009 september 2011 Tussen september 2009 en september 2011 werden vijf wachtlijstbevragingen georganiseerd: september 2009 (beperkt), september 2010, februari 2011, mei 2011 en september De bevragingen gebeurden op basis van de methodiek, zoals toegelicht in rubriek D, behalve deze van september 2009 die gebeurde op basis van een beperkte bevraging bij de Huizen van het Nederlands. Niet alle centra reageerden op de wachtlijstbevraging van de administratie. Daarbij werd het principe gehanteerd dat in de centra die niet reageerden, er geen wachtlijst was. Overzicht van de in te vullen behoefte (= wachtlijst) bij de CBE: Centrum Sep Sep Feb Mei 2011 Sep CBE Brussel CBE Antwerpen CBE Kempen CBE Mechelen CBE LeuvenHageland CBE HalleVilvoorde CBE LimburgMiddenNoord CBE LimburgZuid CBE Waas en Dender CBE ZOVlaanderen CBE GentMeetjesland CBE M&ZWVlaanderen CBE BruggeWesthoek TOTAAL Tabel 8: Evolutie van de wachtlijsten voor het aanbod NT2 in de CBE tussen september 2009 en september 2011 Overzicht van de in te vullen behoefte (= wachtlijst) bij de CVO per regio van het Huis van het Nederlands: Huis van het Nederlands Sep Sep Feb Mei 2011 Sep Antwerpen stad Brussel Gent Limburg OostVlaanderen Antwerpen provincie VlaamsBrabant WestVlaanderen TOTAAL Tabel 9: Evolutie van de wachtlijsten voor het aanbod NT2 in de CVO tussen september 2009 en september 2011 (per regio van het Huis van het Nederlands) De laatste wachtlijstbevraging van de eerste periode (februari 2007) gaf aan dat er in de CBE wachtende anderstaligen waren, waaronder 392 in CBE Antwerpen. Bij de CVO waren er op dat moment geen wachtlijsten. De eerste beperkte wachtlijstbevraging in september 2009 geeft aan dat er in totaal wachtenden waren in de stad Antwerpen. In de rest van 15

16 Vlaanderen waren er op dat moment geen echte wachtlijsten. De wachtlijstbevraging in september 2010 toont aan dat de capaciteitsproblemen groter geworden zijn en zich toch voor wat de CBE betreft over gans Vlaanderen hebben verspreid. Vanaf september 2010 daalt het aantal wachtende cursisten stelselmatig in de CBE en beperkt de problematiek zich tot een zevental regio s. Bij de CVO is er een scherpe daling tegen februari 2011 en verdwijnen de wachtlijsten tegen mei Maar in september 2011 ontstaat opnieuw een beperkte wachtlijst. De problematiek doet zich echter uitsluitend in de stad Antwerpen voor. In de rest van Vlaanderen zijn er geen wachtlijsten bij de CVO. 16

17 IV. Omschrijving, analyse en evaluatie van genomen maatregelen A. Nieuwe beleidsmaatregelen N.a.v. de nieuwe capaciteitsproblemen in het aanbod NT2 van het volwassenenonderwijs heeft de Vlaamse Regering een aantal beleidsmaatregelen genomen. Dat gebeurde in drie fases, m.n. in opvolging van de wachtlijstbevragingen in september 2009, september 2010 en mei Alle beleidsmaatregelen waren gericht op een verhoogde effectieve en efficiënte aanwending van de toegekende middelen door de centra. Daarbij werd bewust geopteerd om niet te kiezen voor het toekennen van extra middelen. Dit omwille van volgende redenen: er is geen extra budget meer beschikbaar gelet op de besparingscontext waarbinnen de Vlaamse Regering moet werken; het verstrekken van aanvullende middelen is niet altijd het eerst aangewezen middel om de capaciteitsproblemen op te lossen. Het idee dat er extra middelen kunnen verkregen worden wanneer zich wachtlijsten voordoen, heeft in het verleden net geleid tot een extra aangroei van die wachtlijsten. 1. Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging september 2009 N.a.v. de resultaten van de wachtlijstbevraging worden in januari 2010 volgende drie maatregelen aangekondigd: De CVO krijgen de mogelijkheid om de opleiding Nederlands tweede taal richtgraad 1 uit het leergebied NT2 van de basiseducatie in te richten indien het CBE in de regio beschikt over een wachtlijst voor deze opleiding. De beperking van 2% die geldt op het volume leraarsuren of VTE dat een centrum kan overhevelen naar een ander centrum wordt opgeheven indien het ontvangende centrum beschikt over een wachtlijst voor opleidingen NT2. Een steekproef geeft aan dat alle CVO samen zo n toegekende leraarsuren niet aanwenden. In samenspraak met de onderwijskoepels en het GO! wordt een actie opgestart om de CVO te sensibiliseren om hun nietaangewende uren sneller over te hevelen naar een CVO met een wachtlijst. De eerste twee maatregelen worden op 1 september 2010 ingevoerd via het decreet van 9 juli 2010 betreffende het onderwijs XX. 2. Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging september 2010 De resultaten van de wachtlijstbevraging zijn niet positief. Als gevolg daarvan wordt een reeks nieuwe beleidsmaatregelen genomen: Het nietaangewende budget van cao I basiseducatie voor de uitbouw van een eindeloopbaanregeling werd tijdelijk en gedeeltelijk aangewend om extra middelen toe te kennen aan CBE Antwerpen in het kader van het wegwerken van de wachtlijsten NT2. De omkadering van de CVO groeide in het schooljaar met slechts 0,11%, waar de begroting een maximale groeinorm van 0,8% voorzag. De niet toegekende groei van 0,69% of leraarsuren werd via de consortia volwassenenonderwijs alsnog 17

18 verdeeld over de regio s waar zich grote problemen voordoen op het vlak van wachtlijsten NT2. De bestaande voorrangsregeling bij inschrijving voor cursisten die een inburgeringscontract hebben ondertekend, wordt uitgebreid naar andere doelgroepen (Wooncode en inwerkingstrajecten VDAB). Deze maatregel die tot 2010 zonder voorwerp is gebleven, wordt geactiveerd. De doorverwijzing door het Huis van het Nederlands wordt dwingender gemaakt. Niet alleen kan het Huis van het Nederlands bepalen of een cursist naar een CBE, CVO of UTC moet, ook zou het moeten kunnen bepalen of een cursist een verkort, regulier of verlengd traject moet volgen. Er wordt een pakket aan leraarsuren opgericht door de delers van het leergebied NT2 van de basiseducatie en het studiegebied NT2 van het secundair volwassenenonderwijs op te trekken van respectievelijk 10 naar 11 en 12 naar 13. De verhoging van de delers impliceert dat er minder leraarsuren aan de centra worden toegekend. De leraarsuren die hiermee vrijkomen, zouden dan ingezet worden in de centra waar zich problematische wachtlijsten voordoen. De leraarsuren die gegenereerd worden via aanbod NT2, worden gekleurd en kunnen enkel aangewend worden voor leraarsuren NT2. De verdeling van het niet aangewende budget uit cao I basiseducatie en leraarsuren voor de CVO, kan binnen het bestaande regelgevend kader worden uitgevoerd. De nieuwe voorrangsregeling wordt vanaf 1 september 2011 ingeschreven in het decreet volwassenenonderwijs via het decreet van 1 juli 2011 betreffende het onderwijs XXI. De meer dwingende doorverwijzing door het Huis van het Nederlands moet geregeld worden via een wijziging van het Vlaams afsprakenkader NT2, maar wordt uiteindelijk niet uitgevoerd. Op 15 juli 2011 hecht de Vlaamse Regering immers haar goedkeuring aan de conceptnota over de hervorming van de integratie en inburgeringssector, waarbij ook de Huizen van het Nederlands ingrijpende wijzigingen zullen ondergaan. Er wordt daarom beslist om in afwachting daarvan het Vlaams afsprakenkader NT2 niet meer te wijzigen. Het pakket aan leraarsuren en de kleuring van de leraarsuren gegenereerd via aanbod NT2 worden wel in het decreet volwassenenonderwijs ingeschreven, maar niet uitgevoerd. De uitvoering wordt afhankelijk gemaakt van een beslissing van de Vlaamse Regering. 3. Nieuwe beleidsmaatregelen na wachtlijstbevraging mei 2011 De resultaten van de wachtlijstbevraging in mei 2011 zijn gunstig. Toch komen er signalen vooral uit de regio Antwerpen dat er in september 2011 opnieuw grotere wachtlijsten zullen zijn. Tegelijkertijd wordt vastgesteld dat enkele CVO in de stad Antwerpen een substantieel deel van de leraarsuren die ze genereren met aanbod NT2, inzetten voor de inrichting van ander aanbod of aanwenden voor de organisatie van een aantal coördinatietaken (zie rubriek V.B.2.i). Op basis van deze vaststellingen die o.a. geleid hebben tot de audit wordt een nieuwe beleidsmaatregel ingevoerd via het decreet van 23 december 2011 houdende de begeleiding van de initiële begroting De maatregel houdt in dat de Vlaamse Regering per individueel CVO een kleuring van de aanwending van de leraarsuren NT2 kan opleggen en dit vanaf 1 januari

19 B. Uitvoering en evaluatie van de beleidsmaatregelen 1. Toekenning onderwijsbevoegdheid CVO CBE De toekenning van onderwijsbevoegdheid voor de opleiding Nederlands tweede taal richtgraad 1 van het leergebied NT2 van de basiseducatie aan CVO in regio s waar het CBE over een wachtlijst beschikt, gebeurde in twee fases: Op 3 december 2010 verleende de Vlaamse Regering deze onderwijsbevoegdheid aan CVO SOPRO, CVO LBCNVK Antwerpen, CVO DeurneAntwerpen, stedelijk CVO Sité Antwerpen, CVO LBCNVK Mortsel en CVO AntwerpenZuid. Op 4 februari 2011 verleende de Vlaamse Regering deze onderwijsbevoegdheid aan CVO HITEK Kortrijk, CVO KortrijkMenenTielt, CVO Roeselare, CVO SintPaulus Waregem, CVO Crescendo Mechelen, CVO Rivierenland, CVO TSM Mechelen, CVO Kempen, CVO Taxandria Turnhout, CVO VSPW Mol en CVO DTL Herentals. De toekenning van de onderwijsbevoegdheid aan deze CVO werd gekoppeld aan de verdeling van de leraarsuren uit de niettoegekende groeinorm. De beslissing van deze CVO om de onderwijsbevoegdheid aan te vragen, werd geïnitieerd door de overheid. In totaal zijn er momenteel 17 CVO die over deze onderwijsbevoegdheid beschikken. Zij kunnen deze onderwijsbevoegdheid uitoefenen gedurende twee jaar te rekenen vanaf de datum van toekenning. Alle aanvragen kregen een gunstig advies van het bevoegde consortium volwassenenonderwijs en van de Raad Levenslang en Levensbreed Leren van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) Overheveling leraarsuren tussen CVO De overheid heeft aan de koepels van inrichtende machten en het GO! gevraagd een overdracht van minstens leraarsuren te realiseren van CVO die hun leraarsuren niet volledig aanwenden naar CVO die te kampen hebben met capaciteitstekorten of die opleidingen NT2 van de basiseducatie inrichten. Uiteindelijk werden in 2011 voor een totaal van leraarsuren overgeheveld. Daarbij waren 12 CVO betrokken, 6 ontvangende en 6 schenkende CVO: stedelijk CVO SIVO Antwerpen draagt 120 leraarsuren over aan het stedelijk CVO Sité Antwerpen; stedelijk CVO Birm Antwerpen draagt 480 leraarsuren over aan het stedelijk CVO Sité Antwerpen; CVO Panta Rhei Gent draagt leraarsuren over aan CVO AntwerpenZuid; CVO Hogere Leergangen Fiscale en Sociale Wetenschappen Brussel draagt 20 leraarsuren over naar CVO LBCNVK Antwerpen; CVO Hogere Leergangen Fiscale en Sociale Wetenschappen Brussel draagt 780 leraarsuren over naar CVO LBCNVK Mortsel; CVO Panta Rhei Gent draagt 400 leraarsuren over aan CVO IVORAN Kapellen; CVO Kokelaarstraat Roeselare draagt 353 leraarsuren over naar CVO Roeselare. 9 Adviezen van 5 oktober 2010 en 11 januari 2011 van de Raad Levenslang en Levensbreed Leren over de aanvragen voor onderwijsbevoegdheid NT2richtgraad 1 basiseducatie door centra voor volwassenenonderwijs. 19

20 Er kunnen enkele vaststellingen gedaan worden m.b.t. deze overdrachten: het vooropgestelde volume leraarsuren over te dragen leraarsuren wordt niet gehaald en ligt onder het volume nietaangewende leraarsuren; de overdrachten gebeuren in hoofdzaak binnen hetzelfde centrumbestuur; de schenkende centra komen in hoofdzaak uit Gent, Antwerpen en Brussel, waar de ontvangende centra zich in hoofdzaak in Antwerpen bevinden; alle ontvangende centra beschikken op basis van de wachtlijstbevragingen over een wachtlijst voor het aanbod NT2, uitgezonderd CVO Roeselare. De overdrachten werden steeds onderhandeld in het lokaal comité van zowel het ontvangende als het schenkende centrum. Een belangrijk aandachtspunt is dat er n.a.v. sommige overdrachten specifieke afspraken gemaakt werden. De stedelijke CVO Birm en SIVO spraken af met het stedelijke CVO Sité dat de overgedragen uren enkel mochten aangewend worden voor de organisatie van opleidingen NT2. Volgens de rapportering maakte CVO Panta Rhei Gent de afspraak dat de overgedragen uren het jaar daarna zouden teruggegeven worden en vroeg hiervoor van de ontvangende centra een compensatie in de vorm van leraarsuren. De ontvangende centra konden hun bestaande pakket aan leraarsuren uitbreiden dankzij deze overgedragen leraarsuren. In sommige gevallen betrof het een uiterst minimale verhoging van de capaciteit, in andere gevallen ging het om een substantiële tot voelbare verhoging: Centrum Ontvangen LTP Capaciteitsverhoging CVO LBCNVK Antwerpen ,09% CVO Roeselare ,00% CVO LBCNVK Mortsel ,90% SCVO Sité Antwerpen ,13% CVO IVORAN Kapellen ,12% CVO AntwerpenZuid ,13% Tabel 10: Impact van de overgehevelde leraarsuren op de beschikbare capaciteit voor het aanbod NT2 in de ontvangende centra Er werd ook nagegaan voor welke opleidingen de ontvangende CVO deze overgedragen leraarsuren hebben ingezet. Daaruit blijkt dat vooral geïnvesteerd werd in het aanbod op richtgraad 1. Dat is logisch, want daar situeren zich ook de wachtlijsten bij de CVO: Opleiding Ingezette LTP Percentage NT2 richtgraad ,25% NT2 breakthrough regulier ,95% NT2 breakthrough verlengd 180 5,37% NT2 waystage regulier ,93% NT2 richtgraad ,16% NT2 treshold 240 7,16% Andere 20 0,60% Coördinatieuren 20 0,60% Tabel 11: Aanwending van de overgehevelde leraarsuren Tijdens het schooljaar werden leraarsuren die toegekend waren aan de CVO niet aangewend. Wanneer de overgedragen leraarsuren daar bij worden geteld, is er een totaal van leraarsuren dat potentieel niet zou worden aangewend. Daarvan werd slechts 25,6% effectief ingezet voor het wegwerken van de wachtlijsten NT2. 20