Gids doorheen de gedigitaliseerde kranten

Transcriptie

1 Afdeling Kranten en Hedendaagse Media Gids doorheen de gedigitaliseerde kranten - Gebruikershandleiding

2 Vooraf Digitalisering en OCR Kranten zijn uiterst kwetsbare documenten. Om hun bewaring te verzekeren op lange termijn worden ze massaal gedigitaliseerd. De digitale beelden kunnen vanaf nu ook gebruikt worden door onderzoekers. Dankzij de OCR-technologie worden hun opzoekingen in die massa beelden een pak doeltreffender. OCR (Optical Character Recognition) betreft de herkenning van tekens die zich op een drager bevinden. Concreet maakt deze technologie het mogelijk in een gedigitaliseerde krant te zoeken naar een reeks karakters (bvb. een woord), zoals dat gebeurt in een computerbestand of bij een zoekrobot op internet. Bij het zoeken in de digitale beelden van deze (vaak zeer oude) kranten moet wel rekening gehouden worden met een aantal zaken. Zo is de toestand van de kranten op het ogenblik van hun digitalisering vaak niet optimaal. Niet alleen de ouderdom van de documenten, de wijze waarop ze opgeslagen worden en het vaak intensieve gebruik, maar ook en vooral de samenstelling van het papier heeft een negatieve impact op de staat waarin ze bewaard blijven. Dit verval heeft een weerslag op de OCR. Zo kan het gebeuren dat een deel van een woord onduidelijk is, en bijgevolg niet herkend wordt door het systeem. Hetzelfde kan overigens gebeuren wanneer kranten te strak zijn ingebonden en er bij de digitalisering dus tekens vervormd worden nabij de binding. Hoewel de OCR geen vervormde tekens herkent, zal de wakkere gebruiker de vervormde tekst toch kunnen interpreteren of raden. Wanneer een eerste zoekresultaat tegenvalt, is het dan ook aangeraden verschillende relevante zoektermen te gebruiken. De gedigitaliseerde kranten worden ter beschikking gesteld in overeenstemming met de wet op het auteursrecht. In een eerste fase van dit project kunnen de bedoelde kranten slechts geraadpleegd worden binnen de muren van de Koninklijke Bibliotheek van België.

3 De zoekmethodes Op de desktop staan twee schakels (links) die toegang geven tot de databank: de kalender-zoekmethode en de full text-zoekmethode De kalender-zoekmethode Deze zoekmethode laat u toe een krant, een jaar van uitgave en een precieze datum te selecteren. Indien u op de gewenste datum klikt, verschijnt de krant van die dag op het scherm.

4

5 Full text zoeken of zoeken via zoektermen Selecteer om te beginnen een krant en een jaartal.

6 Weet dat de zoekmotor van de digitale kranten bijzonder lettergevoelig is. De zoekterm elektriciteit resulteert bijvoorbeeld in alle krantenartikels (van het gekozen jaar) waarin deze reeks tekens letterlijk voorkomt. Krantenartikels met de term elektriciteit worden evenwel niet weergegeven in het zoekresultaat. Het verdient dan ook aanbeveling beide opzoekingen uit te voeren om een bevredigend resultaat te bekomen. Weet ook dat de zoekmotor niet hoofdlettergevoelig is. Oorlog en oorlog leiden als zoektermen tot hetzelfde resultaat. Het is mogelijk meerdere zoektermen tegelijk op te geven (bvb. elektriciteit en Brussel ). In dat geval krijgt u alle krantenartikels waarin beide reeksen tekens voorkomen. Het is ook mogelijk een aantal zoektermen achtereen op te geven en daarbij te kiezen voor de Exacte woordencombinatie, of de bedoelde zoektermen gezamenlijk tussen aanhalingstekens te plaatsen (bvb. landing op de maan ). Zo kan flink wat ruis vermeden worden. Toch dient de gebruiker te weten dat deze manier van zoeken doorgaans slechts zeer beperkte resultaten oplevert.

7 Met een eenvoudige CTRL + F kan men tot slot een reeks tekens invoeren als zoekterm wanneer een digitale krant op het scherm staat.

8 Lijst van Belgische gedigitaliseerde kranten Opgelet! Onderstaande lijst is niet definitief. De databank zal stapsgewijs worden aangevuld met tal van andere titels. 1. Het Algemeen Nieuws ( ) 2. L Ami De L Ordre ( ) 3. L Avenir Du Luxembourg ( ) 4. Avond-Echo ( ) 5. Le Bien Public ( ) 6. Brüsseler Zeitung ( ) 7. Le Bruxellois ( ) 8. Le Centre ( ) 9. La Cité Nouvelle ( ) 10. Le Courrier De L Escaut ( ) 11. La Dernière Heure ( ) 12. Le Drapeau Rouge ( ) 13. L Echo De La Bourse ( ) 14. L Echo De La Presse ( ) 15. L Echo De Liège (1915) 16. L Echo Du Parlement ( ) 17. Gazet Van Antwerpen ( ) 18. Gazet Van Brussel (1916) 19. Gazet Van Mechelen ( ) 20. Gazette De Charleroi ( ) 21. De Gentenaar ( ) 22. Grenz-Echo ( ) 23. Het Handelsblad ( ) 24. L Indépendance - Quotidien de Charleroi ( ) 25. L Indépendance Belge ( ) 26. Journal Du Borinage (1943) 27. Journal De Bruxelles ( ) 28. Journal De Charleroi ( ) 29. Journal De Namur (1940) 30. Le Journal De Verviers ( ) 31. De Koophandel ( ) 32. Het Laatste Nieuws ( )

9 33. Het Laatste Uur ( ) 34. La Lanterne ( ) 35. La Légia ( ) 36. La Libre Belgique ( ) 37. Le Messager De Bruxelles ( ) 38. Le Messager De Gand ( ) 39. La Meuse ( ) 40. Mons-Tournai ( ) 41. La Nation Belge ( ) 42. De Nieuwe Gids ( ) 43. De Nieuwe Standaard ( ) 44. Het Nieuws Van Den Dag ( ) 45. Le Nouveau Journal ( ) 46. Ons Vaderland ( ) 47. La Patrie ( ) 48. Le Pays Réel ( ) 49. Le Peuple ( ) 50. Le Progrès (1916) 51. La Province De Namur ( ) 52. Le Quotidien ( ) 53. La Région De Charleroi ( ) 54. De Ro(o)de Vaan ( ) 55. De Schelde ( ) 56. Le Soir ( ) 57. De Standaard ( ) 58. Le Télégraphe ( ) 59. De Tijd (1918) 60. Vers L Avenir ( ) 61. Le Vingtième Siècle ( ) 62. Het Vlaamsche Land ( ) 63. Het Vlaamsche Nieuws ( ) 64. Vlaanderen ( )

10 65. Vlaanderen-Jong-Dietschland (1934) 66. La Voix du Peuple ( ) 67. Het Volk ( ) 68. Volk en Staat ( ) 69. De Volksgazet ( ) 70. Vooruit ( ) 71. La Wallonie ( )

11 Aarzel niet het team van de Afdeling Kranten en Hedendaagse Media te contacteren indien u vragen, opmerkingen of suggesties hebt. Afdeling Kranten en Hedendaagse Media Tel: 02/ newspapers@kbr.be Conservator van de afdeling Kranten en Hedendaagse Media marc.dhoore@kbr.be Contactpersonen maud.henry@kbr.be veronique.wese@kbr.be Koninklijke Bibliotheek van België Afdeling Kranten en Hedendaagse Media Keizerslaan Brussel