I. Algemene bepalingen 4

Transcriptie

1 Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) Boudewijnlaan 30 bus Brussel Tel Fax info@vlaanderenkiest.be Aan de voorzitters van de provinciedistrictshoofdbureaus en van de provinciale hoofdbureaus bij de provinciale verkiezingen ter kennisgeving aan: - de provinciegouverneurs - de leden van de deputaties - de colleges van burgemeester en schepenen Betreft: Onderrichtingen voor de voorzitters van de provinciedistrictshoofdbureaus en van de provinciale hoofdbureaus bij de provinciale verkiezingen van 14 oktober 2012 Inhoud van deze onderrichting I. Algemene bepalingen 4 1. Wetgeving Toepasselijke regelgeving Uitvoeringsbesluiten, modellen en formulieren 4 2. Taalgebruik bij de verkiezingen van 14 oktober Taalgebruik in de kiesbureaus Formulieren die bij de verkiezingen worden gebruikt Stembiljetten en schermen op de stemcomputers Oproepingsbrieven 6 3. Vrijstelling van portkosten en vorm van het verkiezingsdrukwerk Portvrij versturen van briefwisseling Verkiezingsdrukwerk 7 4. Presentiegeld, reisvergoeding en verzekering voor de leden van de kiesbureaus Presentiegelden en reisvergoedingen voor de leden van de kiesbureaus Verzekeringspolis Verdeling van de kosten tussen de gemeenten 8 5. Kiesrecht en oproeping van de kiezers Actief en passief kiesrecht Opmaak en afgifte van exemplaren van de kiezerslijst Oproeping van de kiezers Stemverrichtingen 12

2 2 II. Onderrichtingen voor de provinciedistrictshoofdbureaus en voor de provinciale hoofdbureaus Opdracht en samenstelling van het provinciedistrictshoofdbureau De voordrachtsakten van kandidaten en de aanwijzing van de getuigen Bericht van de voorzitters van het provinciedistrictshoofdbureau aan de kiezers betreffende het indienen van de voordrachtsakte De voordracht Eventuele bijlage bij de voordrachtsakte: akte van fractievorming Het ingeven van de kandidaten en de beschikbare software Software voor het ingeven van de kandidaten en ondersteuning van de controle via het Rijksregister Aanmaken van de lijsten met behulp van de toepassing Schermafdrukken voor de gemeenten met digitale stemming Kennisgeving van de voorgedragen lijsten aan de provinciegouverneur Voorlopige afsluiting van de kandidatenlijst Onderzoek van de regelmatigheid van de voordrachtsakten Onderzoek van de verkiesbaarheid van de kandidaten Bezwaarschriften en verbeteringsakten na de voorlopige afsluiting van de Kandidatenlijsten Definitieve afsluiting van de kandidatenlijst (artikel en 100 LPKD) Definitieve afsluiting en eventueel beroep Nummering van de lijsten Opmaak van de stembiljetten en het aanplakbiljet (artikel 98, 100 en 121 LPKD) Zonder stemming geëindigde verkiezing Ontvangst van de verklaringen van lijstenverbinding door het provinciaal hoofdbureau (artikel LPKD) Indiening van de verklaringen tot lijstenverbinding Invoeren van de lijstenverbinding Bekendmaking van de lijstenverbindingen Algemene telling: onderscheid tussen verkiezingen op papier en digitale verkiezingen Verkiezingen met potlood en papier Digitale verkiezingen Verdeling van de zetels over de lijsten en aanwijzing van de verkozenen en van de opvolgers Bepalen van het stemcijfer voor de provincieraadsverkiezingen Verdeling van de zetels over de lijsten voor de provincieraadsverkiezingen Aanwijzing van de verkozenen en van de opvolgers voor de Provincieraadsverkiezingen Afsluitende verrichtingen na de totalisatieverrichtingen 51 III. Parlementaire controle van de digitale processen 51 IV. Aangifte van verkiezingsuitgaven 51 V. Slotbepalingen 52

3 3 Geachte voorzitter, Op 14 oktober 2012 vinden de lokale en provinciale verkiezingen plaats. Op die dag worden 308 gemeenteraden, 5 provincieraden en 9 stadsdistrictsraden (in Antwerpen) verkozen. In de zes Vlaamse randgemeenten en in Voeren worden ook de raden voor maatschappelijk welzijn, de schepenen en de leden van het vast bureau van het OCMW rechtstreeks verkozen. Met toepassing van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 bent u aangewezen tot voorzitter van een provinciedistrictshoofdbureau bij de organisatie van de provincieraadsverkiezingen. U vindt hierbij de onderrichtingen voor de verrichtingen van dat hoofdbureau. Als uw provinciedistrictshoofdbureau gevestigd is in de hoofdplaats van de provincie, houdt het ook zitting als provinciaal hoofdbureau. Het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 vindt u samen met het Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012, de uitvoeringsbesluiten, de onderrichtingen, de formulieren en informatie die verband houdt met de verkiezingen, op de verkiezingswebsite Vroegere aanschrijvingen In mijn brief van 9 februari 2012 heb ik al belangrijke informatie verstrekt in verband met de organisatie van de verkiezingen van 14 oktober 2012, meer in het bijzonder inzake het ruime gebruik van de informaticatechnologie bij de organisatie van die verkiezingen, zowel in de gemeenten waar het stemmen digitaal gebeurt als in de gemeenten met stemming op papier. In mijn brief van 7 juni 2012 gaf ik nadere toelichtingen bij een aantal specifieke aspecten, zoals het Digitaal Kiesdecreet, de uitvoeringsbesluiten, de presentiegelden voor de bureaus, de reisvergoedingen, de verzekeringspolissen die de provincies moeten afsluiten, het stemrecht en de kiezerslijsten, de pariteitsregeling voor de kandidaatstellingen, de oproepingsbrieven voor de kiezers en de taal waarin die krachtens de wet moeten worden verzonden, de samenstelling van de bureaus, de inrichting van de stembureaus en de telbureaus. Ik verzoek u om kennis te nemen van die brieven en deze onderrichting te lezen in samenhang met die brieven die u kunt vinden op de verkiezingswebsite Als dat nodig is voor een goed begrip, zal ik sommige elementen uit die brieven hernemen in deze onderrichting.

4 4 I. ALGEMENE BEPALINGEN 1. Wetgeving Het beginsel van de rechtstreekse verkiezing van de leden van de gemeenteraden en provincieraden is vastgelegd in artikel 162, tweede lid, 1, van de Grondwet. De regeling van die rechtstreekse verkiezingen wordt overgelaten aan de wetgever. De bijzondere wet van 13 juli 2001 heeft de organisatie van de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen aan de Gewesten toevertrouwd. Omdat de kieswetgeving, zoals die er in het verleden uitzag, verspreid was over diverse federale wetten en daarmee gerelateerde uitvoeringsbesluiten, bijgevolg onoverzichtelijk was en bovendien op een aantal aspecten moest herzien worden, heeft het Vlaams Parlement ervoor gekozen een Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet te realiseren. Dit decreet werd op 8 juli 2011 door de Vlaamse Regering bekrachtigd en afgekondigd. Ingevolge artikel 6 van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 hebben de verkiezingen voor de vernieuwing van de gemeenteraden, provincieraden en stadsdistrictsraden van rechtswege gelijktijdig plaats om de zes jaar op de tweede zondag van oktober Toepasselijke regelgeving Voor de uitvoering van uw opdracht als voorzitter van het provinciedistrictshoofdbureau is de volgende wetgeving van toepassing: 1 het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 (hierna afgekort LPKD) (Belgisch Staatsblad van 25 augustus 2011); 2 het Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012 (afgekort DKD) (Belgisch Staatsblad van 8 juni 2012); 3 Voor de rechtstreekse verkiezing van de raden voor maatschappelijk welzijn en van het vast bureau, alsook voor de rechtstreekse verkiezing van de schepenen in de zes randgemeenten en Voeren is het LPKD van toepassing, behalve voor hetgeen inzake deze verkiezingen is geregeld in de zogenaamde Pacificatiewet, zoals gewijzigd bij de bijzondere wet van 13 juli Uitvoeringsbesluiten, modellen en formulieren In uitvoering van het LPKD en het DKD heeft de Vlaamse Regering een aantal aanvullende regels opgenomen in uitvoeringsbesluiten. Waar nuttig verwijzen deze onderrichtingen daarnaar. Zoals vermeld in de aanhef van deze brief, zijn de relevante regelgeving en de modellen en formulieren terug te vinden op de verkiezingswebsite 2. Taalgebruik bij de verkiezingen van 14 oktober 2012 De taalwetgeving is vanzelfsprekend van toepassing op de verrichtingen bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen. Die is vervat in de samengevoegde wetten van 18 juli 1966 op het gebruik van de talen in bestuurszaken (SWT) (Belgisch Staatsblad van 2 augustus 1966). Daarnaast bevatten ook de artikelen 255 tot en met 260 van het LPKD specifieke bepalingen inzake het taalgebruik bij de verkiezingen.

5 Taalgebruik in de kiesbureaus Artikel 255 van het LPKD bepaalt dat de stembureaus, de telbureaus en de hoofdbureaus uitsluitend het Nederlands mogen gebruiken bij alle kiesverrichtingen. Daartoe behoren ook de provindiedistrictshoofdbureaus en de provinciale hoofdbureaus. In uw correspondentie, bij contacten en vergaderingen met de verschillende bureaus die betrekking hebben op de verkiezingen, gebruikt u dus uitsluitend het Nederlands. Dat is ook het geval in de faciliteitengemeenten (de zes Vlaamse randgemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem, de gemeente Voeren en de taalgrensgemeenten Mesen, Spiere-Helkijn, Bever, Ronse en Herstappe). Ik verwijs in dat verband ook naar artikel 1, 5 SWT. Volgens een vaste adviespraktijk van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT), zijn de kiesbureaus (hiermee bedoel ik zowel de stem-, de tel- als de hoofdbureaus) plaatselijke diensten ad hoc in de zin van de SWT. De Raad van State bevestigt dat formeel in zijn advies /AV/3 van 28 november 2005, nr in verband met de taal waarin de eed in de bureaus moet worden afgelegd: de bureaus verrichten bestuurshandelingen zonder betrekking tussen bestuur en publiek. Volgens de rechtspraak van de Raad van State en de adviespraktijk van de VCT moeten alle verrichtingen in de bureaus, zowel voorafgaand aan de verkiezingsdag, als op verkiezingsdag zelf bijgevolg uitsluitend in het Nederlands verlopen. Enkel wat de stembureaus in de bovenvermelde faciliteitengemeenten betreft, vestig ik wel de aandacht op artikel 49 van de SWT. Zij komen immers in contact met de kiezers. Als de voorzitter van een stembureau niet voldoende Frans kent om een kiezer in die taal te woord te staan wanneer hij daarom vraagt, wijst hij een secretaris aan die hem daarin kan bijstaan Formulieren die bij de verkiezingen gebruikt worden Bij elke verkiezing worden verschillende formulieren gebruikt. Een aantal daarvan werd bij ministerieel besluit vastgesteld. Zij zijn verplicht te gebruiken. Alle formulieren dragen een nummer. Daarbij geldt volgende logica: - de nummers van de formulieren voor de gemeenteraadsverkiezingen beginnen met een G; - de nummers van de formulieren voor de provincieraadsverkiezingen beginnen met een P; - de nummers van de formulieren voor de stadsdistrictsraadsverkiezingen (in Antwerpen) beginnen met een D; - de nummers van de formulieren voor de OCMW-raadsverkiezingen (in de zes randgemeenten en in Voeren) beginnen met een O; - de nummers van de formulieren die van toepassing zijn op meerdere verkiezingen beginnen met een A. Het LPKD bepaalt dat bij de verkiezingen geen documenten gebruikt mogen worden die geheel of gedeeltelijk in een andere taal dan het Nederlands opgesteld zijn. Zij zijn van rechtswege nietig. Deze regel is dus dwingend voor alle formulieren, te gebruiken in de stem- en de telbureaus. Voor de kiezers die in een faciliteitengemeente wonen geldt ook op dit vlak een uitzonderingsregeling. Bij toepassing van de taalwetgeving hebben de inwoners van die gemeenten het recht om aan hun gemeentebestuur een Franstalig exemplaar te vragen van een formulier dat zij nodig hebben voor de verkiezingen.

6 6 Het gaat concreet om: - de voordrachts- en verbeteringsakten voor kandidaatstellingen; - het volmachtformulier en de daarbij behorende attesten van de burgemeester; - de aanstellingsbrieven van de voorzitters, de bijzitters en de plaatsvervangende bijzitters van de verschillende bureaus. De Vlaamse Regering bezorgt een Franstalige versie van die formulieren aan de faciliteitengemeenten. Zij kunnen aldus een Franstalig exemplaar afdrukken als een inwoner er uitdrukkelijk om verzoekt Stembiljetten en schermen op de stemcomputers In de gemeenten van het Vlaams Gewest zijn de stembiljetten en de schermen op de stemcomputers uitsluitend in het Nederlands opgesteld. In de faciliteitengemeenten geldt een uitzondering op die algemene regel. Zoals blijkt uit een advies van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht (nummer 1117 van 18 maart 1965) moeten stembiljetten beschouwd worden als berichten en mededelingen aan het publiek die uitgaan van de Gewestelijke diensten en tot het publiek gericht zijn door bemiddeling van de plaatselijke diensten. In de faciliteitengemeenten (de zes Vlaamse randgemeenten Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel, Wezembeek-Oppem, de gemeente Voeren en in de taalgrensgemeenten Mesen, Spiere- Helkijn, Bever, Ronse, Herstappe) zijn de stembiljetten bijgevolg tweetalig, met voorrang voor het Nederlands of, als men er digitaal stemt, krijgt de kiezer bij het begin van de stemprocedure op de stemcomputer de gelegenheid te kiezen tussen Nederlands of Frans. De modellen van de stembiljetten die ter uitvoering van het LPKD bij ministerieel besluit werden vastgesteld, houden rekening met de taalwetgeving. Ook de computerschermen zijn opgemaakt in overeenstemming met de taalwetgeving Oproepingsbrieven In alle gemeenten van het Vlaamse Gewest worden de oproepingsbrieven voor de kiezers alleen in het Nederlands opgemaakt en verzonden. Daar deze oproepingsbrieven te beschouwen zijn als betrekkingen met particulieren in de zin van de SWT, hebben de kiezers in de faciliteitengemeenten de mogelijkheid om een Franstalige oproepingsbrief te krijgen als ze daar uitdrukkelijk om verzoeken. Ik heb de gemeentebesturen gevraagd om in dat geval het Franstalig exemplaar van de oproepingsbrief enkel te overhandigen tegen afgifte van het Nederlandstalige exemplaar dat de kiezer voordien al heeft ontvangen. Op die manier wordt vermeden dat een kiezer over twee oproepingsbrieven zou beschikken, wat verwarring en onnodige vertraging in het stembureau kan veroorzaken.

7 7 3. Vrijstelling van portkosten en vorm van het verkiezingsdrukwerk 3.1. Portvrij versturen van briefwisseling Alle briefwisseling die u ter gelegenheid van de verkiezingen verstuurt, is portvrij. Het gaat om de volgende documenten: 1. de oproepingsbrieven die het college van burgemeester en schepenen aan de kiezers stuurt; 2. de poststukken over de schrapping en de nieuwe inschrijvingen in de kiezerslijst die uitgewisseld worden onder de gemeentebesturen, alsook alle documenten die de gemeentebesturen aan de betrokken kiezers sturen; 3. de briefwisseling tussen de leden van diverse bureaus; 4. de exemplaren of afschriften van de kiezerslijst die de gemeentebesturen versturen; 5. de briefwisseling met betrekking tot de verkiezingen, gestuurd aan of door de voorzitters van de diverse bureaus; 6. de stukken die het Agentschap voor Binnenlands Bestuur verstuurt in het kader van de verkiezingen. Op de zendingen moet u steeds vermelden: Kieswet - portvrijdom" (gedrukt of geschreven) rechts bovenaan op de adreszijde waar normaal de postzegel staat. Vermeld in het adres zelf ook de hoedanigheid van de geadresseerde in verkiezingszaken (bijzitter, plaatsvervangend bijzitter, kandidaatbijzitter). In 1994 werd met De Post een akkoord gesloten dat elke kandidaat-bijzitter van een kiesbureau aan wie een aangetekende brief wordt geadresseerd en die op zijn woonplaats afwezig is tijdens de postbedeling, gewaarschuwd wordt met een kaart (model Kieswet). Die kaart wordt in zijn brievenbus gedeponeerd met het verzoek de brief af te halen bij het gemeentebestuur. Die maatregel is bestemd om het absenteïsme te voorkomen in de stem- en telbureaus, en om die bureaus tijdig samen te stellen. Het is een extra hulpmiddel, maar het sluit niet uit dat de gemeente, na overleg met de plaatselijke hoofdontvanger van het postkantoor, nog andere afspraken maakt. Dat betekent dat de aanwijzing van de leden van de bureaus ook niet-aangetekend kan gebeuren, als de voorzitter van het kantonhoofdbureau en de gemeente dat meer aangewezen achten. Het is noodzakelijk dat de postontvanger op de hoogte gebracht wordt van de gekozen maatregel Verkiezingsdrukwerk De voorwaarden voor verkiezingsdrukwerk kunt u verkrijgen bij de grote kantoren van bpost. Meer informatie vindt u ook op (rubriek verkiezingsdrukwerk). De postdiensten zullen een afschrift ervan sturen aan alle politieke partijen en alle betrokkenen die erom vragen. De website bevat een link naar die informatie. Ik vestig er de aandacht op dat het laatste verkiezingsdrukwerk uiterlijk de woensdag voor de datum van de verkiezingen afgegeven moet worden: dat is op 10 oktober 2012.

8 8 4. Presentiegeld, reisvergoeding en verzekering voor de leden van de kiesbureaus 4.1. Presentiegelden en reisvergoedingen voor de leden van de kiesbureaus Alle leden van het provinciedistrictshoofdbureau en van het provinciaal hoofdbureau, met uitzondering van de getuigen, hebben recht op een presentiegeld. De Vlaamse Regering heeft deze presentiegelden vastgesteld bij besluit van 25 mei Voor de voorzitter bedraagt het presentiegeld 100 euro, voor de bijzitters en de secretaris 67 euro. Om ervoor te zorgen dat het presentiegeld uitbetaald kan worden, moet u het formulier P82 invullen. Op dat formulier vermeldt u de rekeningnummers van alle leden van uw bureau. U bezorgt het formulier op de verkiezingsdag aan de voorzitter van het kantonhoofdbureau. De leden van de bureaus hebben ook recht op een reisvergoeding als zij zitting hebben in een gemeente waar zij niet in de bevolkingsregisters zijn ingeschreven. De reisvergoeding is vastgesteld op 0,3352 euro per afgelegde kilometer. Om de reisvergoeding aan te vragen gebruiken de leden van het hoofdbureau het formulier A97 en sturen zij dit naar de provincie, ten laatste op 14 januari Verzekeringspolis In uitvoering van het besluit van de Vlaamse Regering van 25 mei 2012 sluit de provincie een verzekeringspolis om de lichamelijke schade te dekken die voortvloeit uit eventuele ongevallen die de leden van de diverse kiesbureaus overkomen bij de uitoefening van hun ambt. Deze polis dekt ook de burgerlijke aansprakelijkheid voor de schade die aan derden wordt toegebracht Verdeling van de kosten tussen de gemeenten De kosten, vermeld onder de punten 4.1 en 4.2 zijn volledig ten laste van de provincies. Van deze kosten moet dus niets verdeeld worden over de provincie en de gemeenten. Alle overige kosten zijn volledig ten laste van de gemeenten. De kosten die duidelijk toegewezen kunnen worden aan een bepaalde gemeente, zoals de werkingskosten van een stem- of telbureau en van een gemeentelijk of stadsdistrictshoofdbureau, komen ten laste van die gemeente en worden rechtstreeks door die gemeente betaald. De kosten die gemaakt worden door de andere hoofdbureaus (de kanton-, provinciedistricts- en provinciale hoofdbureaus), moeten echter nog steeds verdeeld worden over de gemeenten die daaronder ressorteren. De Vlaamse Regering heeft daarvoor in zijn besluit van 25 mei 2012 de volgende onderrichtingen vastgesteld : a) alle andere verkiezingsuitgaven die gedaan werden door de kanton-, provinciedistricts- en provinciale hoofdbureaus, worden geprefinancierd door de provincie. De voorzitters van deze hoofdbureaus sturen na de verkiezingen hun facturen en rekeningen met de nodige stavingstukken naar de provincie; b) iedere provincie verdeelt de totale ingediende kosten van een kantonhoofdbureau over de gemeenten die behoren tot dat kanton, naar rata van het aantal ingeschreven kiezers;

9 9 c) iedere provincie verdeelt de totale ingediende kosten van een provinciedistrictshoofdbureau over de gemeenten die behoren tot dat provinciedistrict, naar rata van het aantal ingeschreven kiezers. Bij deze verdeling worden de kosten voor het drukken en het versturen van de stembiljetten voor de verkiezing van de provincieraden, alleen verdeeld over de gemeenten die op papier stemden; d) iedere provincie verdeelt de totale ingediende kosten van een provinciaal hoofdbureau over de gemeenten die behoren tot die provincie, naar rata van het aantal ingeschreven kiezers; e) iedere provincie vordert de kosten, na de verdeling over de gemeenten zoals vermeld onder b), c) en d), terug van de gemeenten. De deputatie neemt daarvoor een gemotiveerde beslissing en brengt de gemeenten in kwestie met een aangetekende brief binnen dertig dagen op de hoogte van de beslissing, en bezorgt de gemeente daarbij een gedetailleerde staat met vermelding van de totalen van de uitgaven per hoofdbureau, de toegepaste verdeelsleutel, de te betalen uitgaven door de gemeente, de eventueel ontvangen voorschotten, het nog te betalen bedrag of het terug te krijgen bedrag in het geval dat de gemeente minder moet betalen dan het voorschot dat zij eventueel al betaald heeft; f) de deputatie kan beslissen aan de gemeenten een voorschot te vragen, rekening houdend met de grootte van de uitgaven tijdens de vorige verkiezingen en met de wijze van verdelen, zoals vermeld onder b), c) en d). 5. Kiesrecht en oproeping van de kiezers 5.1. Actief en passief kiesrecht Aan de provincieraadsverkiezingen kunnen alleen personen met de Belgische nationaliteit deelnemen. Niet-Belgen hebben geen kiesrecht voor de provincieraadsverkiezingen Actief kiesrecht (mogen stemmen) Om provincieraadskiezer te zijn, moet men aan de volgende vier voorwaarden voldoen: 1. Belg zijn; de wijze waarop de Belgische nationaliteit werd bekomen (geboorte, naturalisatie, huwelijk, optie) speelt geen rol; 2. de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; 3. ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van de gemeente; 4. zich niet bevinden in een van de gevallen van uitsluiting of schorsing, die bepaald worden in artikel 15 van het LPKD: - door veroordeling levenslang ontzet zijn van de uitoefening van het kiesrecht; - in de uitoefening van het kiesrecht geschorst zijn; dit is het geval voor: - de gerechtelijk onbekwaamverklaarden en de personen die onder het statuut van verlengde minderjarigheid zijn geplaatst (artikel Burgerlijk Wetboek); - personen die door een veroordeling voor een bepaalde duur ontzet zijn van de uitoefening van hun kiesrecht; - personen die ter beschikking van de regering werden gesteld onder de vorm van internering. De voorwaarden 1 en 3 moeten vervuld zijn op de dag dat de kiezerslijst wordt afgesloten (1 augustus 2012). De voorwaarden 2 en 4 moeten vervuld zijn op de verkiezingsdag (14 oktober 2012).

10 10 In de omzendbrief van de minister van Binnenlandse Zaken van 31 mei 2011 betreffende de toepassing van de nieuwe bepalingen van het Kieswetboek die gewijzigd werden bij de wet van 14 april 2009 federale, regionale of Europese verkiezingen (Belgische Staatsblad van 27 juni 2011) vindt men bijkomende uitleg over de schorsing van en ontzetting uit de kiesrechten Passief kiesrecht (kandidaat mogen zijn) Voor de voorwaarden waaraan men moet voldoen om voor de provincieraad verkozen te kunnen worden, verwijs ik naar rubriek II.5.1. (Onderzoek van de regelmatigheid van de voordrachtsakten) van deze onderrichting Opmaak en afgifte van exemplaren van de kiezerslijst Met toepassing van het LPKD Het college van burgemeester en schepenen maakt op 1 augustus 2012 de lijst van de gemeenteraadskiezers op (artikel 16 LPKD). De lijst van de Belgische kiezers, vastgesteld voor de gemeenteraadsverkiezingen, wordt ook gebruikt voor de verkiezing van de provincieraden (artikel 16 2 LPKD). Een persoon kan een gratis digitaal exemplaar van de kiezerslijst aanvragen, onder volgende voorwaarden: 1 de aanvraag moet aangetekend ingediend zijn bij de burgemeester; 2 de aanvrager verbindt zich er schriftelijk toe een kandidatenlijst voor te dragen. Op uitdrukkelijk verzoek kan men 1 papieren versie ontvangen. Elke kandidaat die voorkomt op een voordracht, kan tegen kostprijs één digitaal exemplaar van de kiezerslijst krijgen. De aanvraag moet aangetekend ingediend worden bij de burgemeester. Het college van burgemeester en schepenen onderzoekt, op het ogenblik van de afgifte van het verzoek van de kandidaat, of de belanghebbende als kandidaat bij de verkiezing is voorgedragen. De afgegeven exemplaren van de kiezerslijst mogen alleen voor verkiezingsdoeleinden gebruikt worden, ook buiten de periode die tussen de datum van afgifte van de lijst en de datum van de verkiezing valt, op straffe van de sancties die in artikel 238 van het LPKD zijn vastgesteld. Het college van burgemeester en schepenen mag geen exemplaren van de kiezerslijst afgeven aan andere personen dan de hierboven genoemde. De personen die een exemplaar hebben ontvangen, mogen ze op hun beurt niet doorgeven aan derden. Als de aanvrager geen kandidatenlijst voordraagt, kan hij geen gebruik maken van de kiezerslijst die hij heeft ontvangen, ook niet voor verkiezingsdoeleinden, op straffe van de sancties die in artikel 238 van het LPKD zijn vastgesteld. Als een kandidaat later van de kandidatenlijst wordt geschrapt, mag hij van de kiezerslijst geen gebruik meer maken, ook niet voor verkiezingsdoeleinden, op straffe van de sancties die in artikel 238 van het LPKD zijn vastgesteld. Uiterlijk op 31 augustus 2012 bezorgt het gemeentebestuur één digitaal exemplaar van de lijst der gemeenteraadskiezers aan de provinciegouverneur of zijn gemachtigde.

11 11 Het college van burgemeester en schepenen van de gemeente Voeren bezorgt dit exemplaar aan de adjunct-arrondissementscommissaris van Tongeren Met toepassing van het Koninklijk Besluit van 16 juli 1992 betreffende het verkrijgen van informatie uit de bevolkingsregisters en uit het vreemdelingenregister Tijdens de zes maanden die voorafgaan aan de datum van een gewone verkiezing mogen kiezerslijsten aan politieke partijen worden verstrekt met toepassing van artikel 7 en 8 van het bovenvermelde Koninklijk Besluit van 16 juli 1992: Art. 7. In afwijking van artikel 6 mogen, op schriftelijke aanvraag en met vermelding van het gebruik waarvoor ze gevraagd worden de personenlijsten die geen andere informatie bevatten dan deze die opgesomd wordt in artikel 3, eerste lid, van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen, enkel worden verstrekt: ( ) c) enkel voor verkiezingsdoeleinden aan de politieke partijen tijdens de zes maanden die voorafgaan aan de datum van een gewone verkiezing of tijdens de veertig dagen die voorafgaan aan de datum van een buitengewone verkiezing; ( ) Art. 8. De lijsten bedoeld in artikel 7, c), hebben slechts betrekking op de personen die de kiesvoorwaarden vervullen op de datum van de aanvraag en bevatten, in afwijking van artikel 7, 1, slechts de informatie die voorkomt op de kiezerslijsten. Deze bepaling beoogt enkel de politieke partijen en niet elke kandidaat. Het college bepaalt de kostprijs volgens de gekozen wijze waarop kiezerslijst wordt verstrekt (digitaal of op papier). De politieke formatie die de aanvraag doet, moet een attest voorleggen volgens hetwelk ze kandidaten zal voorstellen voor de kieskring waarin de gemeente zich bevindt. De door de aanvragers geleverde bewijsstukken worden vijf jaar bewaard. De bestemmeling van de lijst moet bij de overhandiging ervan geïnformeerd worden dat hij deze niet zelf mag doorgeven aan derden of voor andere doeleinden mag gebruiken dan degene vermeld in de aanvraag (met een begeleidende brief of met een opschrift op de verstrekte lijst). De informatie die vermeld wordt op de verstrekte kiezerslijsten, is de volgende: naam, voornamen, geboortedatum, geslacht en hoofdverblijfplaats. Enkel de Belgische kiezers en de buitenlandse kiezers die al ingeschreven zijn op de datum van de aanvraag worden vermeld in de verstrekte kiezerslijsten. De potentiële buitenlandse kiezers die nog niet ingeschreven zijn in de kiezerslijst op de datum van de aanvraag, voldoen nog niet aan alle kiesvoorwaarden, namelijk de inschrijvingsvoorwaarde, en worden bijgevolg niet vermeld in de verstrekte kiezerslijsten Oproeping van de kiezers Uiterlijk op zaterdag 24 september 2012 (twintig dagen voor de verkiezingen), zorgt de Vlaamse Regering voor de publicatie in het Belgisch Staatsblad van een bericht, waarbij de dag van de verkiezingen en de uren van opening en sluiting van de stembureaus worden meegedeeld. Dat bericht vermeldt ook dat elke kiezer nog tot 2 oktober 2012 (twaalf dagen voor de verkiezing), bezwaar kan aantekenen bij het gemeentebestuur tegen de kiezerslijst (artikel 51 LPKD). Ook uiterlijk op zaterdag 29 september 2012 stuurt het college van burgemeester en schepenen een oproepingsbrief aan elke kiezer (artikel 52 LPKD). Als een oproepingsbrief niet bezorgd kan worden, dan wordt hij bewaard op het gemeentesecretariaat, waar de kiezer hem kan afhalen voor het middaguur op 14 oktober Ik wijs er nogmaals op dat de oproepingsbrieven in alle gemeenten uitsluitend in het Nederlands worden verzonden. In de faciliteitengemeenten kunnen de kiezers, als ze

12 12 daar uitdrukkelijk om verzoeken, een Franstalig exemplaar bekomen tegen inruiling van hun Nederlandstalig exemplaar (zie rubriek I.2.4). De provinciegouverneur, of de ambtenaar die hij daartoe aanwijst, waakt erover dat het college van burgemeester en schepenen uiterlijk op 29 september 2012 aan elke kiezer een oproepingsbrief zendt. Voor de gemeente Voeren wordt die bevoegdheid uitgeoefend door de adjunctarrondissementscommissaris van Tongeren. De oproepingsbrief vermeldt de dag waarop en het lokaal waar de kiezer zijn stem moet uitbrengen, het aantal te verkiezen mandatarissen en de uren van opening en sluiting van het stembureau. Hij maakt ook melding van de voorwaarden onder dewelke de kiezer recht heeft op terugbetaling van zijn reiskosten. De oproepingsbrieven, vastgesteld volgens het model dat bij ministerieel besluit is bepaald, vermelden ook de achternaam, de voornaam of voornamen, het geslacht en de hoofdverblijfplaats van de kiezer en het nummer waaronder hij op de kiezerslijst staat Stemverrichtingen Belgische kiezers De Belgen die ingeschreven zijn in een Belgische gemeente, overhandigen een witte oproepingsbrief en hun identiteitskaart. Zij kunnen stemmen voor alle verkiezingen. In de gemeenten waar met potlood en papier wordt gestemd, krijgen de Belgen twee stembiljetten: een wit voor de verkiezing van de gemeenteraad en een groen voor de verkiezing van de provincieraad. In de Vlaamse randgemeenten waar op papier wordt gestemd (Drogenbos, Linkebeek, Sint-Genesius- Rode, Wemmel), krijgen de Belgische kiezers een derde, blauw stembiljet voor de OCMWraadsverkiezingen. In de gemeenten waar digitaal wordt gestemd, ontvangen de Belgische kiezers een chipkaart die de voorzitter van het stembureau zo geactiveerd heeft dat ze voor alle verschillende verkiezingen gebruikt kan worden. In de meeste gemeenten gaat het om twee verkiezingen. In de Vlaamse randgemeenten Kraainem en Wezembeek-Oppem en in de gemeente Voeren, waar digitaal wordt gestemd, geeft de geactiveerde chipkaart de Belgische kiezers de mogelijkheid om voor de drie verkiezingen een stem uit te brengen. Ook in de stadsdistricten in Antwerpen geeft de geactiveerde chipkaart de Belgische kiezers de mogelijkheid om voor drie verkiezingen te stemmen (stadsdistrictsraads- gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen) Niet-Belgische kiezers De niet-belgische kiezers, zowel met een nationaliteit van de Europese Unie als met een nationaliteit van buiten de Europese Unie, die zich als kiezer hebben laten registreren, worden afzonderlijk vermeld op de kiezerslijst. Die kiezers overhandigen een lichtblauwe oproepingsbrief en hun identiteitskaart. Zij kunnen niet stemmen voor de provincieraad of voor de OCMW-raad in de zes randgemeenten en Voeren; ze kunnen alleen stemmen voor de gemeenteraad, en in de stad Antwerpen ook voor de stadsdistrictsraad. Zij ontvangen dus alleen een wit stembiljet voor de gemeenteraad of een chipkaart die zodanig geactiveerd is dat ze alleen gebruikt kan worden om een stem uit te brengen voor de gemeenteraad (en in Antwerpen ook voor de stadsdistrictsraad).

13 Volgorde van de verkiezingen bij digitale stemming De volgorde van de verkiezingen bij het digitaal stemmen werd bepaald in het Digitaal Kiesdecreet, artikel 16, 2, tweede lid. De kiezers brengen hun stem uit in de onderstaande volgorde: - gemeenteraad; - in voorkomend geval : raad voor maatschappelijk welzijn of stadsdistrictsraad; - provincieraad.

14 14 II. ONDERRICHTINGEN VOOR DE PROVINCIEDISTRICTSHOOFDBUREAUS EN VOOR DE PROVINCIALE HOOFDBUREAUS 1. Opdracht en samenstelling van het provinciedistrictshoofdbureau In de hoofdplaats van elk provinciedistrict wordt een provinciedistrictshoofdbureau samengesteld (artikel 40 1 LPKD). Het provinciedistrictshoofdbureau is samengesteld uit: a) de voorzitter; b) vier bijzitters en vier plaatsvervangende bijzitters die de voorzitter heeft aangewezen uit de gemeenteraadskiezers van het Vlaamse Gewest (formulier P01). De keuze van de voorzitter wordt door geen andere voorwaarde beperkt (artikel 40 3 LPKD); c) een secretaris door de voorzitter vrij gekozen uit de gemeenteraadskiezers van het Vlaamse Gewest. De secretaris is niet stemgerechtigd bij beraadslagingen onder de leden van het bureau (artikel 40 4 LPKD). De kandidaten mogen geen deel uitmaken van het bureau. Ze mogen wel getuige zijn. Het provinciedistrictshoofdbureau wordt voorgezeten door : a) de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of, als hij verhinderd is, door de magistraat die hij aanwijst, als de hoofdplaats van het provinciedistrict tevens hoofdplaats is van een gerechtelijk arrondissement (artikel 40 2, eerste lid LPKD); b) de vrederechter of, als hij verhinderd is, door een plaatsvervanger die hij aanwijst, in alle andere gevallen (artikel 40 2, tweede lid LPKD). De magistraat die voorzitter is van een kantonhoofdbureau, kan eveneens voorzitter zijn van een ander hoofdbureau. Het provinciedistrictshoofdbureau moet uiterlijk op 17 september 2012 (27 dagen voor de verkiezingen) samengesteld zijn (artikel 40 5 LPKD). Het provinciedistrictshoofdbureau houdt zich uitsluitend bezig met de verrichtingen die aan de stemming voorafgaan en met de algemene telling van de stemmen. De voorzitter houdt toezicht over het geheel van de verrichtingen in het provinciedistrict en neemt in voorkomend geval alle maatregelen die nodig zijn voor een goed verloop van de kiesverrichtingen. Het provinciedistrictshoofdbureau dat in de hoofdplaats van de provincie zitting houdt, vervult bovendien de rol van provinciaal hoofdbureau, dat belast is met het ontvangen van de verklaringen van lijstenverbinding en met de zetelverdeling na afloop van de stemming (artikel 41, 101 tot en met 109 en 177 tot en met 188 LPKD). Als het provinciedistrict maar één kieskanton omvat, houdt het provinciedistrictshoofdbureau tezelfdertijd zitting als kantonhoofdbureau.

15 15 De samenstelling van de provinciedistricten is bepaald in de bijlage bij het LPKD en ziet eruit als in onderstaande tabel. arrondissement provinciedistrict kanton gemeenten provincie Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Zwijndrecht, Antwerpen Boom Boom Schelle, Rumst, Niel, Hemiksem, Boom Kontich Mortsel, Lint, Kontich, Hove, Edegem, Borsbeek, Boechout, Aartselaar Kapellen Brecht Wuustwezel, Malle, Kalmthout, Essen, Brecht Kapellen Zandhoven Mechelen-Turnhout Herentals Herentals provincie Limburg Westerlo Stabroek, Schoten, Kapellen, Brasschaat Zoersel, Zandhoven, Wommelgem, Wijnegem, Schilde, Ranst Vorselaar, Olen, Lille, Kasterlee, Herenthout, Herentals, Grobbendonk Westerlo, Laakdal, Hulshout, Herselt Lier Duffel Sint-Katelijne-Waver, Duffel, Bonheiden Heist-op-den- Berg Putte, Nijlen, Heist-op-den-Berg Lier Lier, Berlaar Mechelen Mechelen Willebroek, Mechelen Puurs Sint-Amands, Puurs, Bornem Turnhout Arendonk Retie, Ravels, Dessel, Arendonk Hoogstraten Mol Turnhout Limburg Beringen Beringen provincie Oost-Vlaanderen Rijkevorsel, Merksplas, Hoogstraten, Baarle- Hertog Mol, Meerhout, Geel, Balen Vosselaar, Turnhout, Oud-Turnhout, Beerse Tessenderlo, Leopoldsburg, Heusden-Zolder, Ham, Beringen Genk Genk Zutendaal, Opglabbeek, Genk, As Hasselt Hasselt Zonhoven, Hasselt, Diepenbeek Maasmechelen Maaseik Maaseik, Kinrooi, Dilsen-Stokkem Maasmechelen Maasmechelen, Lanaken Neerpelt Neerpelt Overpelt, Neerpelt, Lommel, Hamont-Achel Peer Bree Meeuwen-Gruitrode, Bree, Bocholt Peer Peer, Houthalen-Helchteren, Hechtel-Eksel Sint-Truiden Borgloon Wellen, Kortessem, Heers, Borgloon, Alken Herk-de-Stad Sint-Truiden Tongeren Bilzen Hoeselt, Bilzen Riemst Tongeren Voeren Lummen, Herk-de-Stad, Halen Sint-Truiden, Nieuwerkerken, Gingelom Riemst Tongeren, Herstappe Voeren Aalst-Oudenaarde Aalst Aalst Lede, Erpe-Mere, Aalst Geraardsbergen Geraardsbergen Geraardsbergen Herzele Ninove Sint-Lievens-Houtem, Herzele, Haaltert Ninove, Denderleeuw

16 16 Zottegem Zottegem Oudenaarde Brakel Lierde, Brakel Horebeke Kruishoutem Oudenaarde Ronse Zwalm, Horebeke Zingem, Kruishoutem Wortegem-Petegem, Oudenaarde, Maarkedal Ronse, Kluisbergen Dendermonde-Sint-Niklaas Dendermonde Dendermonde Lebbeke, Dendermonde, Buggenhout Hamme Wetteren Zele Waasmunster, Hamme Wichelen, Wetteren, Laarne Zele, Berlare Sint-Niklaas Beveren Beveren Lokeren Lokeren Sint-Gillis-Waas Stekene, Sint-Gillis-Waas Sint-Niklaas Temse Sint-Niklaas Temse, Kruibeke Gent Deinze Deinze Zulte, Deinze provincie Vlaams-Brabant Destelbergen Lochristi Merelbeke Nazareth Nevele Destelbergen Wachtebeke, Moerbeke, Lochristi Oosterzele, Merelbeke, Melle, Gavere Sint-Martens-Latem, Nazareth, De Pinte Nevele, Aalter Eeklo Assenede Zelzate, Assenede Eeklo Evergem Kaprijke Waarschoot Zomergem Sint-Laureins, Maldegem, Eeklo Evergem Kaprijke Gent Gent Gent Halle-Vilvoorde Halle Asse Vilvoorde Halle Lennik Meise Vilvoorde Zaventem Waarschoot Zomergem, Lovendegem, Knesselare Ternat, Opwijk, Merchtem, Liedekerke, Dilbeek, Asse, Affligem Sint-Pieters-Leeuw, Sint-Genesius-Rode, Pepingen, Linkebeek, Halle, Drogenbos, Beersel Roosdaal, Lennik, Herne, Gooik, Galmaarden, Bever Wemmel, Meise, Londerzeel, Kapelle-op-den-Bos, Grimbergen Zemst, Vilvoorde, Machelen, Kampenhout Zaventem, Wezembeek-Oppem, Steenokkerzeel, Overijse, Kraainem, Hoeilaart Leuven Diest Aarschot Tielt-Winge, Begijnendijk, Aarschot Leuven Diest Haacht Leuven Tienen Glabbeek Lubbeek, Glabbeek Scherpenheuvel-Zichem, Kortenaken, Diest, Bekkevoort Tremelo, Rotselaar, Keerbergen, Holsbeek, Haacht, Boortmeerbeek Tervuren, Oud-Heverlee, Leuven, Kortenberg, Huldenberg, Herent, Bierbeek, Bertem

17 17 provincie West-Vlaanderen Landen Tienen Zoutleeuw Brugge Brugge Brugge Torhout Landen Tienen, Hoegaarden, Boutersem Zoutleeuw, Linter, Geetbets Torhout Kortrijk-Ieper Ieper Ieper Langemark-Poelkapelle, Ieper Mesen Poperinge Vleteren Wervik Zonnebeke Mesen, Heuvelland Poperinge Vleteren Wervik Zonnebeke Kortrijk Avelgem Spiere-Helkijn, Avelgem Harelbeke Kortrijk Waregem, Harelbeke, Deerlijk Zwevegem, Lendelede, Kuurne, Kortrijk, Anzegem Zuienkerke, Zedelgem, Oostkamp, Knokke-Heist, Jabbeke, Damme, Brugge, Blankenberge, Beernem Menen Wevelgem, Menen Oostende-Veurne- Diksmuide Oostende Gistel Oudenburg, Ichtegem, Gistel Veurne- Diksmuide Oostende Diksmuide Nieuwpoort Veurne Oostende, Middelkerke, De Haan, Bredene Lo-Reninge, Kortemark, Koekelare, Houthulst, Diksmuide Nieuwpoort Roeselare-Tielt Roeselare Hooglede Staden, Hooglede Izegem Roeselare Lichtervelde Veurne, Koksijde, De Panne, Alveringem Izegem, Ingelmunster Roeselare, Moorslede, Ledegem Lichtervelde Tielt Meulebeke Meulebeke, Dentergem Oostrozebeke Ruiselede Tielt Wielsbeke, Oostrozebeke Wingene, Ruiselede Tielt, Pittem, Ardooie

18 18 2. De voordrachtsakten van kandidaten en de aanwijzing van de getuigen 2.1. Bericht van de voorzitters van het provinciedistrictshoofdbureau aan de kiezers betreffende het indienen van de voordrachtsakte Uiterlijk op dinsdag 11 september 2012 (drieëndertig dagen voor de verkiezingen) maakt de voorzitter van het provinciedistrictshoofdbureau bekend dat hij de voordrachtsakten van kandidaten in ontvangst neemt op zaterdag 15 september 2012 (de 29 ste dag voor de verkiezingen) of op zondag 16 september 2012 (de 28 ste dag voor de verkiezingen) tussen 13 en 16 uur (formulier P21) (artikel 68 1, 1 en artikel 84 LPKD). Dat betekent dat de kandidaten de keuze hebben om hun voordrachtsakte ofwel op zaterdag ofwel op zondag aan de voorzitter van het hoofdbureau af te geven. Die moet dus op beide dagen ter beschikking van de kandidaten staan om de akten in ontvangst te nemen. Op de voordrachtsakte van kandidaten kan een lijst een getuige en plaatsvervangende getuige aanwijzen voor de vergaderingen van het provinciedistrictshoofdbureau en van de kantonhoofdbureaus. Die getuigen hebben het recht hun opmerkingen in de processen-verbaal te doen opnemen (artikel 112 LPKD). De voordracht van de kandidaten en de aanwijzing van de getuigen die de werkzaamheden van het hoofdbureau mogen bijwonen, gebeurt door middel van de voordrachtsakten die werden vastgesteld bij ministerieel besluit van 28 maart Ze kunnen worden gedownload via de website en kunnen op papier of met een tekstverwerkingsprogramma worden ingevuld. De voordrachtsakte kan ook rechtstreeks via een internettoepassing worden aangemaakt (zie hieronder). In die formulieren zijn alle wettelijke bepalingen opgenomen. Als voorzitter gaat u na of alle vakken correct zijn ingevuld en of het formulier behoorlijk is ondertekend. Om het werk van de voorzitters te vergemakkelijken en ook eventuele materiële fouten bij de kandidaatstelling te vermijden, heeft het Agentschap voor Binnenlands Bestuur een ingavetoepassing aangemaakt, waarmee de partijen hun kandidatenlijsten digitaal ter beschikking van het hoofdbureau kunnen stellen. Het betreft een website waar de lijstindieners zich op een eenvoudige wijze kunnen registreren en die een papieren voordrachtsakte genereert. Dat maakt de verwerking van de kandidatenlijsten op de hoofdbureaus veel eenvoudiger. Ik raad de voorzitters dan ook aan de partijen te vragen zo veel mogelijk van die mogelijkheid gebruik te maken. De verwijzing naar deze website staat op onder de rubriek voordracht van kandidaten. De partijen moeten vanzelfsprekend altijd een volledig ingevulde voordrachtsakte op papier aan de voorzitter van het hoofdbureau afgeven, waarop de nodige handtekeningen zijn aangebracht. De voordrachtsakte mag hetzij manueel ingevuld zijn (op papier of op computer), hetzij via de webtoepassing aangemaakt zijn. Als een voordrachtsakte wordt ingediend die is aangemaakt met de webtoepassing, let er dan op dat het schutblad bij de akte gevoegd is. Dit schutblad vermeldt een cijfercode waarmee u de lijst in zijn geheel kan opladen op uw computer. U hoeft dan geen gegevens van de voordrachtsakte over te tikken. De kandidaten en de kiezers die de voordrachtsakten hebben afgegeven, mogen ter plaatse inzage nemen van alle ingediende voordrachten en mogen schriftelijk hun opmerkingen aan het hoofdbureau meedelen. Artikel 85 van het LPKD bepaalt dat zij van dat recht gebruik mogen maken op zaterdag 15 en zondag 16 september tussen 16 en 18 uur, en op maandag 17 september, tussen 13 en 16 uur (de zevenentwintigste dag voor de verkiezingen).

19 De voordracht Verplicht gebruik van het model van de voordrachtsakte De voordracht zelf moet gebeuren aan de hand van de formulieren P26a en P27a. Die formulieren zijn online ter beschikking via de website Ze zijn ook in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd op 15 mei De voorzitter bezorgt de indieners een ontvangstbewijs (formulier P30). Bij het in ontvangst nemen van de voordrachtsakten moet de voorzitter de indieners altijd wijzen op de controles die krachtens de wet moeten worden uitgevoerd. Hij mag alle nuttige informatie of toelichtingen geven over de te vervullen formaliteiten. Hoewel de voorzitter daartoe niet verplicht is, kan hij ook al wijzen op sommige onregelmatigheden die hij vaststelt en die, als ze tijdig verbeterd worden, de akte alsnog geldig zouden kunnen maken. Aangezien op deze manier elke kandidatenlijst maximale kansen krijgt om aan de verkiezingen deel te nemen, geef ik de voorkeur aan deze werkwijze. De voorzitter mag echter tegenover de indieners van de voordrachtsakte geen beoordeling doen over de geldigheid van de voordracht. Deze bevoegdheid komt toe aan het hoofdbureau. Hij mag een voordrachtsakte die ingediend wordt binnen de termijn, door de wet vastgesteld, niet weigeren, ook al vertoont die duidelijke onvolkomenheden Toelichting bij de voordrachtsakte Artikel 285 van het LPKD bevat een aantal verplichtingen inzake de voordrachtsakte: 1 Naam en voornamen van de kandidaten De voordrachtsakte vermeldt de voornaam of de voornamen, de achternaam, eventueel de roepnaam, de geboortedatum, het geslacht, het rijksregisternummer, het beroep, de hoofdverblijfplaats en de handtekening van de kandidaten en, in voorkomend geval, van de kiezers die hen voordragen. Voornaam Bij het indienen van de voordrachtsakte moeten de kandidaten hun voornaam of voornamen en achternaam vermelden zoals die op hun identiteitskaart voorkomen. Ze kunnen er wel voor opteren om met een andere voornaam op het stembiljet of op het computerscherm vermeld te worden maar moeten dat uitdrukkelijk vragen. Dat doen zij door het afzonderlijke vak in te vullen dat daarvoor op het voordrachtformulier is voorzien (roepnaam). Het staat de kandidaten vrij een andere voornaam dan hun eerste voornaam op de voordrachtsakte in te vullen, als die andere voornaam hun gebruikelijke voornaam is. Die gebruikelijke voornaam wordt dan op het stembiljet geplaatst. Daarbij gelden de volgende regels: - er mag maar één voornaam worden vermeld. Een samengestelde voornaam wordt beschouwd als één voornaam; - de gekozen voornaam moet in principe vermeld zijn bij de voornamen vermeld in de geboorteakte. Het hoofdbureau kan echter bij wijze van uitzondering toestaan dat een kandidaat op

20 20 het stembiljet wordt vermeld met een voornaam die niet voorkomt in zijn geboorteakte. Als die kandidaat een akte van bekendheid voorlegt, waarbij de burgemeester, de vrederechter of een notaris bevestigt dat de kandidaat algemeen bekend is met die voornaam, dan mag het hoofdbureau dat als voldoende beschouwen. Het afkorten van een voornaam, zoals bijvoorbeeld Fred voor Alfred of Frederik, Jef voor Jozef, Kris voor Christine, Mo voor Mohammed, Fa voor Fatima, is toegestaan. De kandidaat vermeldt zijn volledige voornaam op de voordrachtsakte en vult in die akte ook zijn roepnaam in, in het daartoe bestemde vak. Ik wijs er nochtans op dat uitsluitend het gemeentelijk hoofdbureau bevoegd is om te beslissen over de geldigheid van de kandidaturen en over de namen die op het stembiljet of op de stemcomputer zullen verschijnen. De beslissingen van het gemeentelijk hoofdbureau zijn niet vatbaar voor beroep, behalve als het gaat over de verkiesbaarheid van de kandidaten. Achternaam De voordrachtsakte en het stembiljet of het computerscherm bevatten steeds de achternaam van kandidaten. Het is echter mogelijk dat een kandidaat bij het publiek beter bekend is met de naam van zijn of haar echtgeno(o)t(e) of overleden echtgeno(o)t(e). Artikel 285 van het LPKD bepaalt hieromtrent dat de naam van de vrouwelijke kandidaat die gehuwd of weduwe is, mag voorafgegaan worden door de naam van haar echtgenoot of echtgenote of van haar overleden echtgenoot of echtgenote. De naam van de mannelijke kandidaat die gehuwd of weduwnaar is, mag worden gevolgd door de naam van zijn echtgenote of echtgenoot of van zijn overleden echtgenote of echtgenoot. Voor de toepassing van deze bepaling worden de personen die een wettelijk samenlevingscontract hebben afgesloten, met echtgenoten gelijkgesteld. Het is vanzelfsprekend in de eerste plaats de zaak van de kandidaten om daartoe te beslissen welke naam ze willen gebruiken. Ze geven dat aan door die naam in de voordrachtsakte te vermelden. 2 Rijksregisternummer De Vlaamse overheid heeft een aantal maatregelen genomen, waardoor de taak van het provinciedistrictshoofdbureau aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Zo moeten de kandidaten krachtens artikel 285 van het LPKD, naast de identificatiegegevens die vroeger al in de akte moesten worden opgenomen, verplicht het nummer van het Rijksregister op de voordrachtsakte vermelden. Dat maakt het mogelijk om via een digitale verbinding met het Rijksregister een snelle controle te doen op naam, leeftijd, geslacht, woonplaats, status als kiezer en nationaliteit. 3 Aantal kandidaten Op eenzelfde lijst mogen niet meer kandidaten voorkomen dan er leden te kiezen zijn (artikel 75 en 84 van het LPKD). Niemand mag tegelijk worden voorgedragen als kandidaat op twee of meer lijsten in de provincie (artikel 80 en 84 van het LPKD). Artikel 6 van het Provinciedecreet van 9 december 2005 bepaalt dat ieder provinciedistrict zoveel keer een raadslid telt als de provinciale deler in zijn bevolkingscijfer begrepen is. Het bevolkingsaantal dat in aanmerking moet worden genomen voor de verdeling van de raadsleden over de provinciedistricten, is het aantal personen dat ingeschreven is in het Rijksregister van de natuurlijke personen die op 1 januari van het jaar van de provincieraadsverkiezingen hun hoofdverblijfplaats in de gemeenten van de desbe-

21 21 treffende provincies hadden. Het bevolkingscijfer per provincie en per gemeente op 1 januari 2012 volgens het Rijksregister werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 23 februari Bij het besluit 16 maart 2012 heeft de Vlaamse Regering het aantal provincieraadsleden vastgesteld dat voor de verschillende provinciedistricten te verkiezen is. Hieronder volgt een overzicht : Provinciedistrict PROVINCIE ANTWERPEN provinciaal kiesarrondissement Antwerpen Antwerpen Boom Kapellen provinciaal kiesarrondissement Mechelen-Turnhout Herentals Mechelen Lier Turnhout PROVINCIE LIMBURG provinciaal kiesarrondissement Limburg Hasselt Beringen Peer Genk Sint-Truiden Maasmechelen Neerpelt Tongeren Gent Eeklo Deinze PROVINCIE OOST-VLAANDEREN provinciaal kiesarrondissement Gent aantal raadsleden TOTAAL TOTAAL 63 provinciaal kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde Aalst 6 Geraardsbergen 8 Oudenaarde 6 provinciaal kiesarrondissement Dendermonde-Sint-Niklaas Dendermonde Sint-Niklaas TOTAAL 72 PROVINCIE VLAAMS-BRABANT provinciaal kiesarrondissement Halle-Vilvoorde Halle Vilvoorde Leuven Diest Tienen provinciaal kiesarrondissement Leuven TOTAAL 72 PROVINCIE WEST-VLAANDEREN provinciaal kiesarrondissement Brugge