ARCHITECTUURTYPOLOGIE

Transcriptie

1 Faculteit Natuur en Techniek Campus Schoonmeersen Voskenslaan GENT ARCHITECTUURTYPOLOGIE 1 STE JAAR PROFESSIONELE BACHELOR VASTGOED - LANDMETEN 3 mei 2014 ACADEMIEJAAR Athina Themistocleous

2 Inhoudsopgave Geschiedenis... 3 Architect... 3 Art Nouveau... 5 Bouwstijl... 5 Kostprijs... 6 Eigen mening... 7 Bronnen... 8 Pagina 2 van 8

3 Villa Carpentier «Ik bouwde dit huis volgens een erg gevarieerd plan, want ik wou er iets heel intiems en ook heel nieuws van maken» mémoires van Victor Horta Geschiedenis Villa Carpentier werd in 1899 ontworpen door de bekende architect Victor Horta. De Villa is gelegen in Ronse in de straat Doorniksesteenweg 9. Het werd gebouwd in opdracht van de Brusselse garenfabrikant Valère Carpentier. De villa werd gebouwd als een gesamtkunstwerk. Hierbij werd ook het 3 hectare grote park betrokken. Alles werd door Victor Horta zelf getekend. Villa Carpentier is een van de meest luxueuze buitenverblijven dat Victor Horta ontwierp. In 1983 werd het gebouw beschermd als monument. De bewoners die er in 1947 en 1996 leefden hebben nooit ingrijpende verbouwingen laten uitvoeren. Hierdoor wordt dit gebouw beschouwd als de enige villa omgeven door een tuin dat in zijn totaal concept bewaard bleef binnen de werken van V. Horta. In 2013 werd de film Halfweg, geregisseerd door Geoffrey Enthoven, in en rond de Villa Carpentier gefilmd. Tot enkele jaren geleden was Villa Carpentier een Bed and Breakfast, hotel en restaurant. Architect Victor Horta is een Belgische architect. Hij werd geboren in 1861 geboren in Gent. Zijn toekomst in de ogen van zijn ouders was als directeur van de weverij. Daarom ging hij in 1878 naar Parijs. Daar werd hij overweldigd met de liefde voor architectuur. Daar werkte hij bij architect decorateur Jules Debuysson. Zo kwam hij vertrouwd te geraken met alle materialen dat binnenhuis gebruikt werden. In 1880 stierf zijn vader. Hierdoor kwam hij terug naar België. Hij vestigde zich in Brussel. Hier ging hij opnieuw studeren aan de kunstacademie van Schone Kunsten. Naast zijn studies ging hij als stagiair werken bij Alphons Balat. Daar leerde hij de strikte toepassing van de regels binnen het beroep. Desondanks uitte zijn creativiteit zich in ontwerpen waarmee hij deelnam aan wedstrijden. Voor Balat bleef hij altijd levenslange bewondering hebben. Pagina 3 van 8

4 Zijn eerste opdracht bestond erin om in Gent, in de Twaalfkamerenstraat 3 huizen te ontwerpen. Later werd hij dankzij Balat, gevraagd om een paviljoen te bouwen. In dit gebouw begint de creativiteit en originaliteit van de architect boven te komen. De paviljoen zag er aan de buitenkant uit als een antieke tempel. Desondanks kon elke lijn of vorm geïnterpreteerd worden. Dit was het werk van een kunstenaar, opzoek naar zijn eigen stijl. Elk huis dat V. Horta ontwierp was tot in de details uitgewerkt. Hij hield telkens rekening met de persoon die het gebouw zou bewonen. Horta vond dat Ik stelde dat het huis niet alleen moet beantwoorden aan het leven van de bewoners, maar dat het hiervan een 'portret' moet zijn". Zijn klanten waren meestal vrienden die wetenschappers of kritische denkers waren. Zij beseften dat de creaties van Horta een uitdrukking was van een ideale wereld. In 1895 kreeg hij een opdracht dat later zijn reputatie maakte. In 1898 bouwde hij zijn eigen huis met atelier. Dit is momenteel het Hortamuseum. Dankzij Horta s grote creativiteit, weigerde hij de mode te volgen. Zo ontstond begin de 20 e eeuw de Art Nouveau. Hij stapte grotendeels af van het industriële en ging voor grote delen ambachtelijk werken. Zo kon hij gemakkelijk krullen en bogen vervaardigen. Architectuur werd een kunstwerk. De Art Nouveau wordt een modetrend, maar het is vooral de typische curve dat een echte rage wordt. Dit zorgt ervoor dat hij een afkeer van de curve krijgt. Om dit op te lossen keert hij terug naar de stijl van Balat. Horta blijft binnen de Art Nouveau verder bouwen, maar gaat steeds minder de gebogen lijnen gebruiken. Hij krijgt ondertussen steeds meer opdrachten aangeboden en in 1913 werd hij directeur van de kunstacademie van de Schone Kunsten. Halverwege WO I gaat hij naar Londen. Daar neemt hij deel aan een congres voor de heropbouw van Belgische steden. Door onvoorzichtig te woord te zijn, kan hij niet meer terug naar België. Hierdoor gaat hij voor enkele jaren naar V.S.. Daar gaf hij over het hele land lezingen over Europese architectuur. Wanneer hij in 1919 terug naar België keert, is hij financieel aan de grond. Hij gaat opnieuw aan het werk. Gedurende deze periode krijgt hij veel grotere opdrachten (Musea voor Schone Kunsten, Centraal station, het Belgisch erepaviljoen, ) dan voorheen. Dit zijn allemaal werken die een bijdrage leveren aan de reconstructie van België. Hierdoor wordt hij in 1932 beloond door Koning Albert I met het erelegioen en de titel van Baron. Ondanks zijn grote prestaties, heeft Victor Horta spijt dat hij nooit een werk heeft laten publiceren. Hierdoor vernietigd hij het grootste deel van zijn archieven en schetsen. Gelukkig schreef hij in 1939 zijn mémoire en werden zo zijn grote ideeën bewaard. In 1947 stierf hij in Brussel. Pagina 4 van 8

5 Art Nouveau De Art Nouveau is voor het eerst te zien in 1893 in Brussel in een werk van Victor Horta. Deze stijl werd ontwikkeld om steeds terugkomend stijlen te doorbreken, zoals het classicisme. Het moest iets nieuws en hedendaags zijn. Hierbij waren kromme lijnen en gesammtkunstwerk bijna ondenkbaar. Het is vooral te vinden in Europa. Binnen verschillende landen verschilt de stijl desondanks zijn er toch enkele kenmerken die overal sterk gelijkaardig zijn: Eerlijke constructies = nastreven van een constructieve logica (Classicisme : zuilen ter decoratie, niet als steun) Toepassen en verder ontwikkelen van nieuwe constructietechnieken. (Bv. ijzer en glas) Belang van regionale tradities en bouwmaterialen hoog houden. (Classicisme : universele opvattingen) Ontwikkelen van een volledig nieuwe stijl (Duidelijk afwijken van het verleden) Bouwstijl Villa Carpentier, ook gekend als Villa Platanen, werd volledig gebouwd in de Art Nouveau stijl. De villa is een van de meeste luxueuze werken van Horta en is tot in de kleinste details uitgewerkt als een gesammtkunstwerk. Villa Carpentier is niet enkel exclusief doordat volledige concept door de architect Victor Horta werd getekend, maar ook omdat dit het enige domein is dat in Vlaanderen door Horta ontwerpen werd. Victor Horta heeft alles zelf ontworpen en getekend, maar kreeg hulp bij de uitvoering. Met uitzondering van het interieur heeft Horta medewerking gekregen van Ciamberlani en E. Fabry bij het ontwerp. Het meubilair werd uitgevoerd door de firma Pelseneer. Helaas werd er weinig meubilair in de villa bewaard. Pagina 5 van 8

6 De villa beschikt over 8 gewone kamers, 8 slaapkamers en 5 badkamers. In totaal is er 800m 2 bewoonbare oppervlakte met een tuin van 3 hectare groot. Naast het hoofdgebouw is er ook een simpel dienstgebouw en koetshuis te vinden op het terrein. De tuin werd zodanig getekend dat er naar elke windrichting een beukendreef liep dat doorsneden werd door concentrische cirkels. De villa is een totaalproject van glas in lood-ramen, gietijzeren balustrades en vloeren met weelderige bloemenmotieven. De oorspronkelijke parketvloeren zijn bewaard gebleven. De glasdeuren zijn uitgevoerd door de firma Evaldre. In de veranda kan men arduin met smeedijzeren zuilen en ornamenten vinden. Oorspronkelijk waren de muren beschilderd met verschillende tekeningen. Er is helaas maar 1 originele tekening bewaard gebleven. Grondplan tuin Op de zijgevel is een zandstenen medaillon met de initialen van de opdrachtgevers (C en H) gevestigd. Op de achtergevel is een beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind op een sokkel afgebeeld. In de centrale hal hangt een wandtapijt, gesigneerd door Brux. E. Fabry. In de eetkamer hangen muurschilderingen op doek ontworpen door Ciamberlani op een marmeren schouw. Kostprijs De Villa kwam rond de periode van oktober 2011 te koop staan. In juli 2011 was de vraagprijs voor de villa euro. De villa staat nog steeds te koop. Tegenwoordig bedraagt de kostprijs nog euro. 18 jaar geleden werd de villa verkocht aan de huidige eigenaars. Zij kochten het huis voor euro. Pagina 6 van 8

7 Eigen mening Ik koos voor Villa Carpentier omdat het in mijn ogen geen huis of villa is. Dit is een kunstwerk. Alles werd zo ontworpen dat alles één geheel vormt. Het park rondom de villa is doordacht. Elke boom is om een welbepaalde reden geplaatst. De villa staat in het midden van het domein. Het volledige huis past harmonieus samen. Daarnaast was Victor Horta een Gentenaar. Dit is nog een aspect om trots op te zijn. Hieronder zijn enkele prachtige authentieke foto s van de villa. Deze foto s schetsen dat de villa geen woning was, maar pure kunst. De authentieke sfeer straalt er van af. Balkon aan de rechter voorgevel Vervaardigd uit steen Wandlamp met Prachtige afwerking van de muur Pinakel (ornament) Aardewerk (terracotta) Boekenkast Vervaardigd uit hout Pagina 7 van 8

8 Bronnen B., C. & L., K., Villa Carpentier, geraadpleegd 11 april 2014 'RONSE: Uitzonderlijke Art Nouveau villa ontworpen door Victor Horta', op: geraadpleegd 12 april 2014 Victor Horta en Brussel, op: geraadpleegd 12 april 2014 (Baron) Victor Horta, geraadpleegd op 12 april geraadpleegd op 1 mei 2014 Pagina 8 van 8