Plan van aanpak eenzaamheid
|
|
- Ida Verhoeven
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Plan van aanpak eenzaamheid Schiedam, november 2015 Bijna de helft van de Schiedammers geeft aan zich eenzaam te voelen. Dat blijkt uit de gezondheidsenquête die we sinds 2008 elke vier jaar houden. De problematiek is divers, zo gaat eenzaamheid vaak gepaard met gezondheidsproblemen. Tegelijkertijd zijn oorzaak en gevolg bij dit sociaal-maatschappelijke en psychologische fenomeen vaak niet goed te onderscheiden. De reden dat de gemeente Schiedam toch eenzaamheid wil aanpakken, gaat verder dan het terugdringen van een cijfer in een enquête, al willen we dat zeker ook bereiken. Dat zoveel Schiedammers aangeven zich eenzaam te voelen is moeilijk te rijmen met het credo Schiedammer ben je samen. Want we willen juist dat Schiedammers de komende jaren meer en meer hun gemeenschapskracht aanspreken. Niet alleen om de zorg betaalbaar te houden, maar vooral om met elkaar de waarde van het leven te verhogen. Ik denk dan in de eerste plaats aan alledaagse dingen, zoals plezier in bewegen en sporten, in samen koken en eten, in een praatje op de hoek van de straat. De uitkomst van de enquête is een signaal dat we iets moeten doen. In de kadernota Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en Wpg (Wet publieke gezondheid) voor Gezond leven in Schiedam kiest de gemeente voor een integrale aanpak. Het betekent dat we in projecten als De Gezonde Wijkaanpak aandacht besteden aan eenzaamheid. Dat we actief initiatieven en activiteiten opzoeken, ondersteunen, verbinden en verbreden en ervan leren. En ook dat we eraan bijdragen dat professionals en vrijwilligers kennis over eenzaamheid met elkaar delen. Eenzaamheid in samenhang met andere problematiek terugdringen is een maatschappelijke opgave die we bij uitstek samen kunnen en moeten aanpakken. Patricia van Aaken Wethouder Wmo en Gezondheid
2 1. Leeswijzer Eenzaamheid is een complex fenomeen. Daarom beginnen we dit plan van aanpak met een kort overzicht van wat we erover weten. Wat kenmerkt eenzaamheid, kun je het definiëren, wat zijn risicofactoren, hoe verhoudt het zich tot sociaal isolement en wat zijn succesvolle interventies? Vervolgens geven we aan wat we willen bereiken. Een lager cijfer zegt niet heel veel en inspireert nog minder. Hoofddoel is dat we eenzame mensen bereiken ongeacht de leeftijd. Dat is de eerste, noodzakelijke stap. De volgende stap is de aanpak zelf, gekoppeld aan de drie subdoelen: leren van en met interventies, (meer) verbinden en samenwerken en (vergroten van) kennis en kunde. En we eindigen met de beantwoording van de vraag wanneer en hoe we laten zien of de aanpak succesvol is. 2. Wat weten we al? Wat weten we over eenzaamheid Eenzaamheid hoort bij het leven. Het is niet volledig weg te nemen of te voorkomen - en dat is ook niet nodig. Iedereen kan op bepaalde momenten in het leven worden geconfronteerd met eenzaamheid. Denk aan situaties als: - gaan studeren en op kamers gaan wonen - pensionering - verlies van partner - heimwee naar het geboorteland. - gepest worden op school of op het werk. Veel mensen leren iets van deze situaties en worden wijzer en daadkrachtiger. Andere mensen, die minder zelfredzaam zijn, kunnen voor een langere periode eenzaamheid ervaren met uiteindelijk een negatief effect op de kwaliteit van hun leven. Eenzaamheid is een gevoel en moeilijk meetbaar. Uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid sterk samenhangt met lichamelijke en psychische klachten, zoals depressie, slaapproblemen, angststoornissen, verminderde afweer en hart- en vaatziekten. Eenzame mensen doen bovendien vanwege hun gezondheidsklachten vaker een beroep op de gezondheidszorg. 1 Wij weten van eenzaamheid dat het voorkomt onder alle leeftijden. Zowel jongeren als ouderen voelen kunnen zich eenzaam voelen. Ouderen vanaf 65 jaar overkomt het vaker, vanaf 80 jaar neemt het weer af. Mannen zijn vaker eenzaam dan vrouwen. Onder allochtone ouderen komt relatief veel eenzaamheid voor, met name onder ouderen van Turkse afkomst. In Schiedam voelt 46% van de bewoners zich eenzaam, weten we uit de gezondheidsmonitor 2012 van GGD Rotterdam Rijnmond. Dat ligt zowel boven het landelijk gemiddelde(40%) als het gemiddelde in de regio (45%). In de wijken Oost en Groenoord scoort eenzaamheid het hoogst. 1 (Hawkley & Cacioppo, 2003; Zoest, Postma & Nitsche, Factsheet ouderen en eenzaamheid). 2
3 Risicofactoren eenzaamheid Risicofactoren zijn leeftijd, armoede, alleenstaand, gezondheidsproblemen (waaronder GGZproblematiek), geldproblemen, seksuele geaardheid, taalbeheersing, slechte woonomgeving, gebrek aan mobiliteit en vervoer, ontbreken van een sociaal netwerk en werkloosheid. Deze opsomming is zeker niet compleet. Hoe meer risicofactoren, hoe meer ze elkaar versterken; mensen komen in een negatieve spiraal. Geen werk hebben kan leiden tot minder sociale contacten en gezondheidsklachten, die weer kunnen leiden tot het gevoel van eenzaamheid. In een woonomgeving waar mensen zich niet veilig voelen en waar weinig sociale cohesie is, kunnen mensen zich eerder eenzaam voelen. Een risicogroep vormt de (jonge) mantelzorgers; de steeds intensievere zorg voor hun naaste kan ertoe leiden dat ze hun sociale netwerken onvoldoende opbouwen of verwaarlozen. Actief meedoen aan de samenleving, met buren, in de wijk, bij een culturele of sportvereniging, heeft grote invloed op eenzaamheid. Omgekeerd leidt minder participatie aan de samenleving vaker tot het ervaren van eenzaamheid. Verschil tussen eenzaamheid en sociaal isolement Wij onderscheiden twee begrippen als het gaat om eenzaamheid: eenzaamheid en sociaal isolement. Eenzaamheid is een gevoel, dus subjectief, en per definitie onprettig. Daarbij kan het specifieke relaties betreffen. Het kan zowel om de hoeveelheid contacten gaan als om het verlangen naar meer diepgang en kwaliteit. Eenzaamheid is het gemis van intieme relaties, wat leidt tot gevoelens van verlatenheid en verdriet (emotionele eenzaamheid) of het gemis van een ondersteunend netwerk met als gevolg gevoelens van verveling en doelloosheid (sociale eenzaamheid). Sociaal isolement is een feitelijke situatie waarbij de persoon in kwestie geen of weinig mensen (familie, vrienden, kennissen) om zich heen heeft waar hij op terug kan vallen of die hij zelf ondersteunt. Sociaal isolement kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid, maar valt er dus niet mee samen. Een sociaal netwerk is dus iets waar je van jongs af aan zou moeten werken. Succesvolle interventies: maatwerk De eerste en misschien grootste uitdaging bij het bestrijden van eenzaamheid is het bereiken van mensen die eronder lijden. Of je vervolgens moet ingrijpen als buitenstaander wordt niet alleen door professionals als een duivels dilemma ervaren. Enerzijds rust er een taboe op eenzaamheid: mensen kunnen hun emoties niet uiten en hebben gevoelens van schaamte. Anderzijds hebben mensen ook recht op hun eenzaamheid, we leven in een vrij land. En wie bepaalt eigenlijk of iemand eenzaam is? Eenzaamheid bespreekbaar maken kost tijd en veel geduld. Persoonlijke aandacht, oprechte interesse en respect zijn voorwaarden om een gesprek aan te gaan. Het is belangrijk mensen in hun eigen waarde te laten en hun het gevoel te geven dat ze serieus worden genomen. Om kunnen gaan met eenzaamheid vraagt vaardigheden en eigenschappen als zelfredzaamheid, sociale vaardigheden, veerkracht en eigenwaarde. Het samen verkennen van signalen die op eenzaamheid duiden, kan een eerste stap zijn er beter mee om te gaan. 3
4 Bij het activeren van mensen moet aansluiting worden gezocht bij de motivatie en de mogelijkheden tot deelname aan een activiteit (mobiliteit, geld, tijd). Hun specifieke behoeften staan centraal; hun eigen bereidheid en perspectief op hun toekomstmogelijkheden zijn cruciaal. We noemen dat maatwerk. Niet voor niets blijken kleinschalige activiteiten een positief effect te hebben. 3. Wat willen we bereiken? Natuurlijk willen we dat minder Schiedammers zich eenzaam voelen of dat ze zich minder eenzaam voelen. In cijfers uitgedrukt: we willen in 2019 op het niveau van het landelijk gemiddelde (momenteel 40 %) zitten. We stellen geen leeftijdsbeperkingen en richten ons op jong en oud. Nu is dat niet een doel waarvoor mensen snel warm zullen lopen. Daarom kiezen we als hoofddoel het bereiken van eenzame mensen, het in contact komen met mensen over wie het vermoeden bestaat dat zij eenzaam zijn. Dat blijkt de grootste uitdaging en heel veel interventies zijn dan ook hierop gericht. Immers, lukt het om mensen te bereiken, dan zien we ook successen. Gelet op de uitkomsten van het onderzoek lukt het ons - professionals, vrijwilligers, instellingen en inwoners - in onvoldoende mate eenzame mensen te bereiken. Om daaraan te werken, zijn onze inspanningen gericht op drie doelen: 3.1 Samen leren van en met initiatieven Er gebeurt al heel veel in Schiedam; er zijn tal van activiteiten en initiatieven die een effect claimen op eenzaamheid. Wat werkt, wat niet? Samen met de stad, met professionals van instellingen en organisaties, met vrijwilligers en bewoners, gaan we dat onderzoeken. Ook kijken wij naar best practises in andere gemeenten. Dat doen we door initiatieven en interventies actief op te zoeken, eventueel te ondersteunen en in ieder geval op de een of andere manier te monitoren. 3.2 Meer verbinden en samenwerken De medewerkers van de WOT s, huisartsen, wijkverpleegkundigen, voorlichters gezondheid hebben hier een centrale rol. Professionals, gemeente, instellingen, organisaties en vrijwilligers moeten op de hoogte zijn van elkaars activiteiten en interventies, elkaar weten te vinden en zo nodig inschakelen. Ook bewoners moeten weten bij wie ze met hun signaal terecht kunnen wanneer ze het vermoeden hebben van eenzaamheid van iemand in de buurt, in de eigen omgeving of op school. Intensievere samenwerking kan gericht zijn op een bepaalde doelgroep al dan niet op wijkniveau. 3.3 Meer kennis en kunde Het bestrijden van eenzaamheid begint bij het herkennen en signaleren ervan. Niet veel mensen praten makkelijk over eenzaamheid, daarom is het belangrijk goed door te vragen. En dat is een vak apart. Daarom investeren we in de kennis en kunde van zowel professionals als vrijwilligers. Zo vergroten zij de inhoudelijke kennis over eenzaamheid en delen we bestaande en nieuwe best practises. Een ander aandachtspunt is het vergroten van specifieke vaardigheden, bijvoorbeeld gericht op het bereiken van mensen en het creëren en onderhouden van sociale netwerken. 4
5 4. Hoe pakken we het aan? Eenzaamheid is verbonden met uiteenlopende sociaal-maatschappelijke aspecten. Beleidsmatig is het ook in Schiedam onderdeel van de Wmo. Vanuit het Programma Mens en Stad in Beweging is er van 2016 tot en met per jaar beschikbaar om eenzaamheid te bestrijden. Dit plan is vooral ontwikkelingsgericht en kaderstellend. Gaandeweg zal het plan concreet worden ingevuld. Samen leren van en met initiatieven We zoeken initiatieven van Schiedammers actief op, ondersteunen ze eventueel met geld, advies en middelen en evalueren de resultaten. Financieel kan het gaan om een startfinanciering waarbij het initiatief na verloop van tijd op eigen benen staat. De ondersteuning kan ook bestaan uit deskundigheidsbevordering. Stapsgewijs ontwikkelen we criteria om te bepalen welke vorm van ondersteuning het beste is. De evaluaties van initiatieven helpen bij het opbouwen van best practises en scherpen op die manier de criteria steeds verder aan. Ze zullen ook tot nieuwe inzichten leiden. Hieronder geven we een aanzet van criteria die we hanteren bij het bepalen van onze ondersteuning van initiatieven: Het initiatief is gericht op het bereiken van eenzame mensen of levert een bijdrage aan het bereiken van eenzame mensen. Het gaat dan vooral om het bereiken van inwoners die nog niet bereikt zijn of die nog niet deelnemen aan activiteiten. Voorbeeld: vrijwilligers proberen in samenwerking met WOT Zuid meer mensen naar de activiteiten in het Hof in Zuid te krijgen. Het initiatief - of groter: het project - houdt verband met Wmo en/of gezondheidsbevordering, gericht op inwoners met een lage sociaaleconomische status, op alleenstaande inwoners, op inwoners met een klein of ontbrekend netwerk, op inwoners met een niet-westerse herkomst, op inwoners met gezondheidsproblemen (waaronder GGZ) en op laaggeletterden. Het initiatief of project bevordert de veiligheid en sociale cohesie in buurten en wijken. Het initiatief bevordert (ook) de bewustwording over eenzaamheid. We hebben elkaar immers hard nodig om eenzame mensen te bereiken. Initiatieven beoordelen we ook op communicatie, dat wil zeggen: wat doen de initiatiefnemers om hun idee bekend te maken, eventueel te verbreden of te koppelen aan andere initiatieven? Communicatie over initiatieven is altijd kleinschalig en zoveel mogelijk persoonlijk. Een bijzonder initiatief dat we hier apart noemen is Groenlab, in de wijk Groenoord. Een werkgroep, samengesteld uit wijkbewoners, WOT Groenoord, een ambtenaar en stakeholders die actief zijn in de wijk, bedenkt acties om eenzaamheid te bestrijden. Is de aanpak succesvol, dan kunnen andere wijken profiteren van de opgedane kennis en ervaring. Meer verbinden en samenwerken We willen bereiken dat eenzaamheid als onderwerp tussen de oren komt van alle betrokkenen, van professional tot vrijwilliger, van inwoner tot ambtenaar. Het is belangrijk dat eenzaamheid beleidsmatig bij elk beleidsterrein (opnieuw) een plaats krijgt, ook in projecten zoals De Gezonde Wijkaanpak. Aan de preventieve kant kunnen we (initiatieven van) scholen ondersteunen. Niet alleen om eenzaamheid onder kinderen en jongeren te signaleren, maar misschien nog wel meer om ze 5
6 het belang van vriendschappen in alle soorten en maten te laten inzien. Van alle kanten, binnen en buiten de gemeentelijke organisatie, wordt hard gewerkt aan een prettige en veilige woonomgeving, met veel groen, voldoende ontmoetingsplekken, weinig geluidsoverlast enzovoort. Dat gebeurt over het algemeen niet in de eerste plaats om eenzaamheid te bestrijden, maar het heeft wel positieve effecten. Bij subsidieverstrekking en inkoop geven we zorg- en welzijnsorganisaties de opdracht mee aandacht te geven aan eenzaamheid. In de wijken maken we bewoners meer bewust van hun directe omgeving en stimuleren we dat ze meer oog hebben voor elkaar, meer naar elkaar omzien. De meeste aandacht zal blijven uitgaan naar de kwetsbare groep Schiedammers bij wie eenzaamheid zich pas laat of te laat openbaart. Drie voorbeelden: (1) De Sociale kaart bevat niet alleen informatie van en over professionele organisaties en zorgaanbieders, maar juist ook van allerlei initiatieven van burgers in hun wijk en van informele aanspreekpunten. (2) Welzijn op recept, dat onlangs rondom 2 huisartsenpraktijken van start is gaan, is ook een goed voorbeeld van hoe een keten in de praktijk kan werken. We volgen de ontwikkelingen hierin en steunen uitbreiding van dit concept. (3) Bijeenkomsten in de wijk kunnen zorgen voor verbinding tussen bewoners en organisaties. Zo gaat Groenlab in de wijk Groenoord van start door aan prettig (samen) leven in de wijk te werken, de eenzaamheid in de wijk aan te pakken in het kader van de leeropdracht van het WOT Groenoord. Deskundigheidsbevordering, het ondersteunen van initiatieven en communicatie op het gebied van eenzaamheid dragen bij aan het versterken van de keten. Meer kennis en kunde De nadruk ligt hierbij op het faciliteren van professionals, vrijwilligers en bewoners. Dit kan door rechtstreeks trainingen in te kopen, workshops met deskundigen te organiseren en intervisieachtige bijeenkomsten te laten plaatsvinden. Deskundigheidsbevordering kan ook door slim gebruik te maken van materiaal dat digitaal voorhanden is. Allerlei tools, waaronder een werkboek, zijn ontwikkeld over dit onderwerp. We richten ons op zorgprofessionals op scholen, professionals en vrijwilligers op het gebied van zorg en welzijn, vrijwilligers bij verenigingen en gewone wijkbewoners. Zij kunnen worden ondersteund, met inzet van de gemeentelijke beleidsadviseur, om beleid rondom het thema eenzaamheid verder te ontwikkelen. Eenzaamheid komt niet in één gesprek naar voren en staat in de meeste gevallen niet los van andere problematiek, Denk aan armoede, schulden, (verborgen) fysieke en (onuitgesproken) psychische klachten. Hiervoor moeten professionals een antenne ontwikkelen. Niet voor niets heeft WOT Groenoord een bijzondere taak gekregen in de bestrijding van eenzaamheid; de medewerkers zijn immers getraind om te kijken met een bredere blik en goed te luisteren om onderliggende problemen op te pikken. 6
7 5. Hoe weten we of we succesvol zijn? Het meest eenvoudige antwoord op de vraag is: als we in 2019 op het landelijk gemiddelde zitten met het eenzaamheidscijfer. Maar dat is het bedrag onderaan de streep, terwijl het ons te doen is om alles wat boven de streep, in de Schiedamse samenleving, gebeurt. Bovendien vergelijkt de gezondheidsenquête alleen gezondheidsthema s met elkaar. De samenhang met andere thema s zoals veiligheid, wonen is er niet. En door de complexiteit van eenzaamheid moet daar ook naar worden gekeken. Formeel valt eenzaamheid onder de Wmo, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Binnen dat kader zullen we dan ook kijken of de inspanningen die we hebben gedaan de gestelde doelen dichterbij hebben gebracht. De belangrijkste indicator om te bepalen of we succesvol in het bestrijden van eenzaamheid zijn, is het aantal eenzame mensen dat is bereikt. En dan vooral de Schiedammers die nu nog niet of onvoldoende worden bereikt. Verschillende onderzoeken monitoren dat: De gezondheidsenquête Schiedammers vraagt specifiek naar de ervaren eenzaamheid De Sociale index zoomt in op het sociaal contact. Zo worden er vragen gesteld of er contacten zijn met de buren, familie of vrienden en zo ja hoe vaak. Dit kan dagelijks, wekelijks, maandelijks of zelfs jaarlijks zijn. Wij krijgen daardoor inzicht in het sociale netwerk van de Schiedammer. Vanuit de Sociale index is het ook mogelijk om parallellen te trekken met onderwerpen die niet specifiek Wmo gerelateerd zijn. Gaandeweg zullen we andere betekenisvolle indicatoren (dan het aantal mensen dat aangeeft zich eenzaam te voelen) ontdekken en nieuwe manieren om bekende indicatoren voor eenzaamheid te gebruiken. Dat is ook van belang bij het vaststellen of er, bijvoorbeeld, sprake is van meer onderlinge samenwerking ( ketenaanbod ) in de aanpak van eenzaamheid. Vergelijkbaar hiermee is dat we er ook geen genoegen meer mee nemen dat het aantal gevolgde trainingen en cursussen de enige indicator is van toegenomen deskundigheid onder professionals en vrijwilligers. De zoektocht naar betekenisvolle indicatoren en meetgegevens is een gezamenlijke onderneming van alle betrokkenen in de strijd tegen eenzaamheid. 7
'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'
'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige
Nadere informatie[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid
[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid Het bevorderen van zelfredzaamheid en volwaardig meedoen in de stad zijn de hoofddoelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Elke
Nadere informatieMovisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat
Movisie Voor een duurzame positieve verandering Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Programma Wat is eenzaamheid en vereenzamen? Wat weten we uit onderzoek over wat werkt?
Nadere informatiePieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1
EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid
Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatieTrainingen eenzaamheid en sociaal isolement
Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement Dr. Anja Machielse Dr. Marina Jonkers Coalitie Erbij 5 maart 2015 Foto: Eamonn Doyle Programma Introductie: Visie op eenzaamheid en sociaal isolement Achtergronden
Nadere informatieZorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg
Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieCoalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015
Coalitie Erbij De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 1. De landelijke Coalitie Erbij in 2 minuten 2. Wat is eenzaamheid? 3. De gezichten van eenzaamheid 4. De lokale aanpak van eenzaamheid
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieFactsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen
Gelderland-Zuid Factsheet Eenzaamheid Onderzoek onder volwassenen en ouderen Onderzoek naar eenzaamheid De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim 22.000 zelfstandig wonende inwoners van
Nadere informatieWegkijken is geen optie
Wegkijken is geen optie Lokale paragraaf aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling gemeente Buren 1 Inhoud Inleiding.. 3 1. Oorzaken huiselijk geweld en kindermishandeling.. 4 2. Uitgangspunten....5
Nadere informatieHumanitas Tandem Achterhoek. Presentatie Marianne de Veer Coördinator
Humanitas Tandem Achterhoek Presentatie Marianne de Veer Coördinator Humanitas Tandem Doel: Sociaal isolement doorbreken en/of dreigend isolement voorkomen De weg vinden naar nieuwe vrienden en kennissen
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieZo is Assen gestart met GIDS
Gezond in... Assen Van links naar rechts: Nicoline Waanders, beleidsregisseur gemeente Assen Gerrit Stolte, beleidsspecialist o.a. sport en gezondheid Gemeente Assen Maria Jongsma, adviseur GIDS, Tinten
Nadere informatieSamenwerken aan gezondheid in de wijk
Werkboek Samenwerken aan gezondheid in de wijk Preventie in de Buurt De Gezonde Wijk- en Regioaanpak Samenwerken aan gezonde inwoners in een gezonde omgeving Samenwerken aan gezondheid in de wijk Een gezonde
Nadere informatieGoede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen
Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen Annemieke Spijkerman GGD NOG 18 mei 2017 Werkconferentie gezond ouder worden GGD Noord- en Oost-Gelderland 2 Doetinchem Cohort Studie, al 30 jaar! Doetinchem
Nadere informatieSociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014
in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als
Nadere informatieEenzaamheid onder ouderen
Eenzaamheid onder ouderen Een inventarisatie van de stand van zaken en van een mogelijke aanpak in Ede (versie 31 oktober 2011) Op 3 februari 2011 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over eenzaamheid
Nadere informatieKeuzedeel mbo. Wijkgericht werken. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0186
Keuzedeel mbo Wijkgericht werken gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0186 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015
Nadere informatieWaarom is eenzaamheid een probleem?
Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig zou zijn. Ik heb Den Helder, 7 juni 2017 nooit gedacht dat mensen zo ongelukkig kunnen zijn als ik de laatste jaren. Prof. Dr. Anja
Nadere informatieDe Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid
De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid Even voorstellen Mijn naam is Mieke Mes, deskundige op het gebied van aanpakken Eenzaamheid Vanuit mijn bedrijf MM-adviesburo
Nadere informatieWat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? 8-10-2015. Het project van de UvH 1. Programma. Sociale verbondenheid.
Programma Samen tegen eenzaamheid Dr. Anja Machielse Deel 1: Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Achtergronden, verschijningsvormen Mini-conferentie Tilburg, 30 september 2015 Deel 2: Wat
Nadere informatieWorkshop. Signaleren eenzaamheid en dan. Zeist, mei 2019
Workshop Signaleren eenzaamheid en dan Zeist, mei 2019 Programma Wat is eenzaamheid? Cijfers, oorzaken en gevolgen Wat werkt wel en wat niet? Aanpak eenzaamheid: wat kun je doen? Van signaleren naar gesprek.
Nadere informatieOnderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend
VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 22 december 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00987 Onderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend Beknopte samenvatting: In de raad van
Nadere informatieSamen tegen Eenzaamheid
Concept Plan van Aanpak versie sept 2017 Concept Plan van aanpak versie sept 2017 Coalitie Erbij De Bilt - 2017-2019 Vooraf Tijdens de werkconferentie op 1 juni jl. zijn tal van ideeën en voorbeelden opgehaald
Nadere informatieB&W-Aanbiedingsformulier
B&W.nr. 08.1145, d.d. 25 november 2008 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Sluiten samenwerkingsconvenant 'Veerkracht' in het kader van preventie van depressie bij ouderen in Leiden Zuidwest BESLUITEN Behoudens
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Contact Kom Erbij Bezoek- en postadres
Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt
Nadere informatieSociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen
Jaarverslag 2017 Sociaal makelaar De vraag is leidend Effecten Organiserend vermogen Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Samenwerking Burgerinitiatief Integratie
Nadere informatieStrategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland
Strategische Agenda 2018-2021 Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Vastgesteld Algemeen Bestuur 18 oktober 2018 Inleiding In de door het Algemeen Bestuur in december
Nadere informatieNationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij
Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt
Nadere informatieWe worden steeds ouder. Notitie Ouderen
We worden steeds ouder Notitie Ouderen Apeldoorn, maart 2018 We worden steeds ouder We worden steeds ouder en we blijven langer thuis wonen. Ouder worden kent verschillende fases. De 65+er van nu is actief
Nadere informatieWmo-kanteling. Raadpleging Inwonerpanel Dongen
Wmo-kanteling Raadpleging Inwonerpanel Dongen Even voorstellen 2 Stephan Dijcks GfK onderzoekt gedrag consumenten en burgers Beheer en onderzoek Inwonerpanel Dongen Uitvoerder landelijke Wmo-evaluatie
Nadere informatieEenzaamheid bij ouderen: Ambities en mogelijkheden
Eenzaamheid bij ouderen: Ambities en mogelijkheden Prof. dr. Anja Machielse Cliëntenbelang Amsterdam 27 september 2016 Foto: Eamonn Doyle Het project van de UvH 1 Onderwerpen Wat is eenzaamheid en waarom
Nadere informatieInleiding. Doelen en uitgangspunten van het gemeentebestuur
Inleiding TRILL is een methodiek die de verantwoordelijkheden en de te leveren prestaties van betrokken partijen in kaart brengt. Zo moet de ambtenaar de beleidsdoelstellingen die door het gemeentebestuur
Nadere informatieStadskanaal Noord Projectenagenda
Stadskanaal Noord Projectenagenda 2016-2017 Projectenagenda Stadskanaal Noord Dit stuk beschrijft de visie vanuit de gemeente Stadskanaal en de projecten van Stadskanaal Noord in 2016 en 2017. De projectenagenda
Nadere informatieSport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s!
ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s! De drie D s Drie transities in het sociale domein:
Nadere informatiePsycho-sociale gezondheid - Bouwstenen voor bereik
Psycho-sociale gezondheid - Bouwstenen voor bereik Verslag van het seminar Depressiepreventie en lage SES: hoe verhogen we het bereik? 16 november 2010 bij Trimbos Inleiding & aanleiding Jaarlijks worden
Nadere informatieIn de bijlage treft u een korte uiteenzetting aan over eenzaamheid in Nederland.
Aan: Leden gemeenteraad en fractiemedewerkers cc. college van B&W cc. pers W ET HOUDER E.G.J. VAN DER WANT P OS T B US 9900 1201 GM HILVER S UM B EZOEKADR ES : R AADHUIS DUDOKPAR K 1 T ELEF OONNUMMER 14035
Nadere informatieCommissie notitie. Onderwerp: Eenzaamheid.
gemeente Eindhoven 16R6662 Raadsnummer Inboeknummer 16bst00150 Dossiernummer 16.05.851 B&W beslisdatum 2 februari 2016 Commissie notitie Onderwerp: Eenzaamheid. Inleiding In het coalitieakkoord Expeditie
Nadere informatieSOCIALE KRACHT BUNNIK 2017
SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017 Wat is de Monitor Sociale Kracht? Brede burgerpeiling over o.a. sociaal domein, leefbaarheid, veiligheid Belevingsonderzoek, naast cijferbronnen Gericht op: benutten wat er al
Nadere informatieSAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG
SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn
Nadere informatieWe zijn het eens en hebben het helder. Samenvatting van onze ambitie. 1. Ambitie
Aan : Geriatrisch Netwerk Van : Jan Lam, programmamanager Onderwerp : Ambitie, doelen en activiteiten Geriatrisch Netwerk (versie G [= goed]) Datum : 5-12-2017 Status : Overeengekomen op het overleg van
Nadere informatieGezondheidsprofiel Boxtel Oost
Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje
Nadere informatieZelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015
Who Cares! Zelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015 Op deze bijeenkomst gingen we in gesprek over de kansen en de grenzen ten aanzien
Nadere informatieRelatie sociaal domein en aanpak van gezondheidsachterstanden
Relatie sociaal domein en aanpak van gezondheidsachterstanden Monica van Berkum, directeur Pharos Daphne Ketelaars, programmaleider Gezond in... Edith Smulders, strategisch adviseur Gezond in... NETWERK
Nadere informatieDaarvoor gaat u naar Minters
Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische
Nadere informatieMAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE
MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE ONZE AGENDA VOOR 2016-2020 NA INSPRAAK Sommige mensen hebben zo weinig grip op hun dagelijks leven, dat ze niet zelfstandig kunnen wonen.
Nadere informatieMet elkaar voor elkaar
Met elkaar voor elkaar Publiekssamenvatting Oktober 2013 1 1 Inleiding Met elkaar, voor elkaar. De titel van deze notitie is ook ons motto voor de komende jaren. Samen met u (inwoners en beroepskrachten)
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieHet project van de UvH 1
Onderwerpen Eenzaamheid, daar wen je nooit aan Prof. dr. Anja Machielse Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Hoe kunnen we eenzame mensen bereiken en wat kunnen we voor hen doen? Wat is eenzaamheid
Nadere informatieWELKOM! Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest. Maandag 6 mei, Dorpscentrum Oegstgeest
WELKOM! Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest Maandag 6 mei, Dorpscentrum Oegstgeest Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest Wat is eenzaamheid Hoe is de situatie in Oegstgeest Project Samen tegen Eenzaamheid
Nadere informatieHet verhaal van Careyn Het Dorp
Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp
Nadere informatieHuis van Renkum. Doelen waaraan wordt bijgedragen
Huis van Renkum Doelen waaraan wordt bijgedragen Het Huis van Renkum draagt in de meest brede zin bij aan het hoofddoel van de gemeente Renkum: het vergroten van de zelfredzaamheid, het sociaal functioneren
Nadere informatieRaadsvoorstel (gewijzigd)
Raadsvoorstel (gewijzigd) BARCODE STICKER Nr. 2009-064 Houten, 17 november 2009 Onderwerp: Tweede kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid 2010-2013 Beslispunten: 1. In te stemmen met de volgende in de tweede
Nadere informatieEenzaamheid en de Wmo? Aandachtspunten voor de lokale agenda
Eenzaamheid en de Wmo? Aandachtspunten voor de lokale agenda AVI-toolkit 23 April 2015 Inhoudsopgave Eenzaamheid op de lokale agenda?... 3 1. Wat is eenzaamheid?... 3 2. Belangrijke ontwikkelingen... 4
Nadere informatieACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN
ACTIEPLAN VERBORGEN VROUWEN gemeente Den Haag September 2015 Conceptversie 2.0 1 Inleiding In november jl. is door de Haagse gemeenteraad Motie 86 Geïsoleerde Vrouwen aangenomen. Om uitvoering te geven
Nadere informatieVisienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder
Visienota netwerk Samen tegen eenzaamheid in Den Helder Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. Mensen die zich eenzaam voelen zijn over het algemeen angstiger, achterdochtiger, wantrouwiger
Nadere informatieInformele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst
Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl
Nadere informatieVerkenningsfase gestart Aanpak [een]zaamheid Amsterdam
Verkenningsfase gestart Aanpak [een]zaamheid Amsterdam Urgentie: steeds meer mensen zijn eenzaam Eenzaamheid komt in de grote steden bovengemiddeld vaak voor. Van alle Nederlanders zegt 8% ernstig eenzaam
Nadere informatieAanvraag VEZN Pro Vita
Aanvraag VEZN Pro Vita Projectinformatie en resultaten In 2013 is het Centrum voor gezondheidszorg Pro Vita opgericht. Een centrum met zorgprofessionals die (deels in samenwerking met elkaar) goede zorg
Nadere informatieBreda s Toetsingskader
Breda s Toetsingskader Inleiding De organisaties die samenwerken in Zorg voor elkaar Breda delen het uitgangspunt dat welzijn en zorg in de eerste plaats van mensen zelf zijn. Zij hebben als doel dat kwetsbare
Nadere informatieGGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken
GGD Hollands Noorden en wijkverpleegkundigen met S1-taken Waarom een GGD? Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG): Gezondheidsbeschermende en gezondheidsbevorderende maatregelen voor de bevolking of specifieke
Nadere informatieMeerwaarde & mogelijkheden verbinding 1elijns gezondheidszorg, sociaal werk en wijkteams
Meerwaarde & mogelijkheden verbinding 1elijns gezondheidszorg, sociaal werk en wijkteams 9/14/2016 Inhoud deelsessie De gezondheid van mensen beïnvloedt hun deelname aan het maatschappelijk leven en andersom.
Nadere informatieParticiperen en Gezondheid Drenthe - Gemeente Emmen
In deze factsheet worden verschillende facetten van participeren besproken in samenhang met gezondheid. De gegevens zijn gebaseerd op de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en geven inzicht
Nadere informatieParticiperen en Gezondheid Drenthe - Gemeente De Wolden
In deze factsheet worden verschillende facetten van participeren besproken in samenhang met gezondheid. De gegevens zijn gebaseerd op de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2016 en geven inzicht
Nadere informatie2.1. Deelplan Signaleren
2.1. Deelplan Signaleren Naam Signaleren Categorie 2 deelplan Resultaten 2, 3, 4, 14, 17, 33, Organisaties THUIS en Startpunt in samenwerking met VCW, 40 Solidez, e.a. 1. Waarom Mensen met een hulpvraag
Nadere informatieWijkplan Centrum/ Noord-West. Internet-versie
Wijkplan 2015 Centrum/ Noord-West Internet-versie Inhoudsopgave 1. Visie Pagina 2 2. Wijkanalyse Pagina 3 3. Conclusie Pagina 5 Wijkplan 2015 CNW, maart 2015 Pagina 1 1. Visie De visie van Veens luid:
Nadere informatieDESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen
DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische
Nadere informatieOverzicht trainingsaanbod GGZ
Overzicht trainingsaanbod GGZ Nu met ZonMw subsidie voor gemeenten! U zult het ongetwijfeld in uw gemeente ervaren: mensen met psychische en psychiatrische problemen, een licht verstandelijke beperking
Nadere informatieStichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015
Stichting OASE Sociaal & Cultureel Centrum Activiteiten Jaarverslag 2015 Auteur: Oase Datum:30-12-2015 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Project Kunst en Cohesie... 3 2. Bewonersdag. 4 3. Bijeenkomst met
Nadere informatieDe aanpak van armoede
De aanpak van armoede Wat we kunnen leren van empowerment en de psychologie van de schaarste Wat werkt bij de aanpak van armoede WAT IS HET PROBLEEM? Groepen met een verhoogd armoederisico: WAT ZIJN DE
Nadere informatieHoe zetten we sport in voor kwetsbare doelgroepen passend bij de WMO? Evelien Wijdeveld en Simon Ott Sportontmoeting, 9 oktober 2013
Hoe zetten we sport in voor kwetsbare doelgroepen passend bij de WMO? Evelien Wijdeveld en Simon Ott Sportontmoeting, 9 oktober 2013 Zorg en sport Zorg benadrukt het ziek zijn De patiënt wordt behandeld
Nadere informatiePresentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek
Presentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek In het najaar van 2013 hebben wij 190 inwoners uit Westerbeek een vragenlijst gegeven over de thema's wonen, welzijn, zorg in hun omgeving.
Nadere informatieStichting Agrarische Zorgonderneming Vlist
Stichting Agrarische Zorgonderneming Vlist Bewonerstevredenheidsonderzoek Stichting Agrarische Zorgonderneming Vlist is de overkoepelende stichting waaronder Zorgboerderij Vlist valt. Op Zorgboerderij
Nadere informatieSamen voor een sociale stad
Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging
Nadere informatieOnkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement
Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies
Nadere informatieVerslag van de bijeenkomst Mannen Emancipatie in het Turks Museum d.d. 30 november 2013
Verslag van de bijeenkomst Mannen Emancipatie in het Turks Museum d.d. 30 november 2013 Aanwezig ca. 100 personen. Sprekers: Vz. Turks Museum Rustem Akarsu, Vz. Platform Allochtone Ouderen de heer R. Ramnath,
Nadere informatieOndersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders. Anna de Haan, Pharos Studiedag Gezond in 21 juni 2017
Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders Anna de Haan, Pharos Studiedag Gezond in 21 juni 2017 Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders Impulsprogramma tot 31 mei 2018 1. Praktische ondersteuning
Nadere informatiePLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID 1 INLEIDING...2
PLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID Inhoudsopgave: 1 INLEIDING...2 2 DEFINITIES EN CIJFERS...2 2.1 Wat is eenzaamheid?...2 2.2 Hoe wordt eenzaamheid gemeten?...2 2.3 Eenzaamheid in
Nadere informatieRaadsvragen van het raadslid Ann Tuza van de fractie CDA, ingevolge artikel 43 van het reglement van orde van de gemeenteraad van Ede.
2016/11 Raadsvragen van het raadslid Ann Tuza van de fractie CDA, ingevolge artikel 43 van het reglement van orde van de gemeenteraad van Ede. Binnengekomen d.d. 9 februari 2016 Betreft: Eenzaamheid Eenzaamheid
Nadere informatieCHECKLIST. Waar staat onze gemeente met de integrale aanpak?
CHECKLIST Waar staat onze gemeente met de integrale aanpak? Waar staat onze gemeente met de integrale aanpak? Vele factoren hebben invloed op de gezondheid van mensen met lagere inkomens en een lage opleiding,
Nadere informatieRaadsvoorstel. Ill. Onderwerp: Herijking armoedebeleid
Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2017-056 Houten, 30 mei 2017 Onderwerp: Herijking armoedebeleid Beslispunten: 1. De raad voor te stellen de beleidsnota herijking armoedebeleid 2017-2020 -als integraal onderdeel
Nadere informatieOogst Netwerkborrel Samenwerkingspartners Nieuwland
Oogst Netwerkborrel Samenwerkingspartners Nieuwland 4 februari 2016 Thema: Hoe kunnen wij een stevigere sociale samenwerking en effectieve zorg in de wijk bevorderen? Op 4 februari 2016 werd een netwerkborrel
Nadere informatieVrouw, 81 jaar. Aanpak eenzaamheid Rotterdam. De start: Waarom eenzaamheid aanpakken? vraagstuk? De uitdaging. Wat is er al gedaan?
Anja Machielse en Han Riksten Aanpak eenzaamheid Rotterdam Vrouw, 81 jaar Ik voel me erg eenzaam. Vreselijk eenzaam. Ik denk wel eens... als ik ga slapen... ik wou dat ik maar niet wakker werd. Dan zie
Nadere informatiePreventie in Gooise Meren. Preventie in het Sociaal domein
Preventie in Gooise Meren Preventie in het Sociaal domein Preventie: brede opgave Samen werken aan een vitale samenleving: prettig leefbaar, veilig, toegankelijk, gezond en betrokken Domein overstijgend:
Nadere informatieKom Erbij Conferentie
Onderwerpen Kom Erbij Conferentie Prof. Dr. Anja Machielse 20 februari 2019 Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Achtergronden, verschijningsvormen Wat werkt bij eenzaamheid? 1 2 Wat is eenzaamheid?
Nadere informatieTraject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net
Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma
Nadere informatieGEZOND LEVEN, GOED LEVEN GEZONDHEIDSBELEID BERNHEZE & OSS 1. POSITIEVE GEZONDHEID 2. HET PROCES 3. THEMA S GEZONDHEIDSBELEID 4.
GEZOND LEVEN, GOED LEVEN GEZONDHEIDSBELEID 2018-2021 BERNHEZE & OSS 1. POSITIEVE GEZONDHEID 2. HET PROCES 3. THEMA S GEZONDHEIDSBELEID 4. BORGING 1. POSITIEVE GEZONDHEID Positieve gezondheid is je eigen
Nadere informatieEENZAAMHEID Inventarisatie en vooruitblik
EENZAAMHEID Inventarisatie en vooruitblik Aanleiding Uw Raad heeft via een motie op 22 februari 2016 gevraagd om een notitie waarin de huidige infrastructuur ter bestrijding van eenzaamheid wordt weergegeven
Nadere informatieToepassen van het wijkgezondheidsprofiel. Workshop bijeenkomst 11 november 2015 Gerdine Fransen en Jolanda Terpstra
Toepassen van het wijkgezondheidsprofiel Workshop bijeenkomst 11 november 2015 Gerdine Fransen en Jolanda Terpstra Programma workshop Introductie door Gerdine (5 min) Wijkprofielen GGD Gelderland-zuid
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieSAMEN KIEZEN VOOR EEN WIJKGERICHTE AANPAK
SAMEN KIEZEN VOOR EEN WIJKGERICHTE AANPAK SAMEN KIEZEN VOOR EEN WIJKGERICHTE AANPAK Gezonde mensen zijn gelukkiger en productiever, presteren beter en hebben minder zorg nodig. Investeren in gezondheid,
Nadere informatieDATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 27 september Y.M.F. Noordman - te Pas
POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 27 september 2017 1700098005 Y.M.F. Noordman - te Pas UW BRIEF
Nadere informatie11/03/2019 DEMENTIE & EENZAAMHEID OVERLEGPLATFORM 21 FEBRUARI 2019 OVERZICHT WAT IS EENZAAMHEID? WAT IS EENZAAMHEID? WAT IS EENZAAMHEID?
OVERZICHT DEMENTIE & EENZAAMHEID OVERLEGPLATFORM 21 FEBRUARI 2019 Liesbet Lommelen Leen Heylen Wat is eenzaamheid? Definitie eenzaamheid Cijfers eenzaamheid Risicofactoren eenzaamheid Omgaan met eenzaamheid
Nadere informatieEenzaamheid nader beschouwd. Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016
Eenzaamheid nader beschouwd Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016 Programma Deel 1 Deel 2 Kennismaking over en weer Signaleren Coalitie Erbij & Quiz Bespreekbaar maken Cijfers, oorzaken en gevolgen
Nadere informatieVeiligheid en bescherming bij geweld in relaties
Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa
Nadere informatieRaadsvoorstel. Inleiding
Raadsvoorstel Agendapunt Raadsvergadering 20 maart 2019 Portefeuillehouder Carla Kreuk- Wildeman Begrotingsprogramma Sociaal Domein (programma 2) Onderwerp Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 Besluit
Nadere informatieNoorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26
Welzijn Noorden veldwerker Wonen Zorg De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg Brochure Noorderveldwerker.indd 1 04-05-12 13:26 1 Inleiding De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning
Nadere informatieHandreiking Zorg- & Welzijnsarrangement
Handreiking Zorg- & Welzijnsarrangement voor duidelijke afspraken in samenwerking tussen formele en informele partijen rondom een persoon met ondersteuningsvraag versie januari 2018 Hoe kom je tot een
Nadere informatie