Hockey : Basistechnieken Back to Basic Versie mei 2006 Bron: KNHB / J.Delmee / B.Bams

Transcriptie

1 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L Hockey : Basistechnieken Back to Basic Versie mei 2006 Bron: KNHB / J.Delmee / B.Bams Basistechnieken Back to basic Argentijnse forehand, klaverturn, shave, hammeren, low-forehand, chop, flatsen, lifttechniek. Elke keer weer zijn er nieuwe technieken die ontwikkeld worden. Stuk voor stuk mooie innoverende technieken, waar veel tijd en energie aan wordt besteed om ze te beheersen. Maar hoe staat het ondertussen met de ouderwetse basistechnieken? Dit artikel is een pleidooi voor de basistechnieken, maar zonder een afbreuk te doen aan het belang van nieuwe technieken. Sterker nog, ik ben van mening dat nieuwe technieken juist dienen te worden opgenomen in het arsenaal aan basistechnieken. De basistechniek is immers meer dan alleen maar stoppen-slaan. Op basis van eigen ervaringen, als speler en als trainer, ben ik van mening dat de kwaliteit van de basisvaardigheden de laatste jaren ver is teruggelopen en dat zich dit op alle niveaus manifesteert, van landelijke jeugdcompetitie tot en met het Nederlands Elftal. Binnen de materie van de basistechnieken wens ik niet al te diep in te gaan op de uitvoering van alle verschillende specifieke technieken, maar meer het belang van goed verzorgde technieken benadrukken. Behandeling van alle verschillende technieken zou leiden tot een paginadik jeugdplan en dat is niet de insteek van dit artikel. Hockey en basistechnieken Wat is hockey eigenlijk voor een sport en waaruit is deze sport opgebouwd? Heel simpel gezien is hockey een combinatie van individuele techniek en groepstactiek. Naarmate het niveau hoger wordt, vanuit de jeugd richting een eerste elftal, verandert het spel van een running game steeds meer naar een passing game. De niveauverschillen onderling en ten opzichte van tegenstanders worden steeds kleiner. De kwaliteit van het spel en dus succes wordt dan bepaald door de kwaliteit en de handelingssnelheid van de basistechnieken. Een goede jeugdopleiding is van cruciaal belang bij het aanleren van goede technieken. Juist in de jeugd wordt de basis gelegd voor de doorstroom en ontwikkeling van talent richting een eerste elftal. Spelers die over goede basistechnieken beschikken kunnen makkelijker de overstap maken naar de senioren. Techniek dient voornamelijk verweven te zijn binnen de jeugdopleiding en dient de voorkeur te krijgen boven tactische en fysieke aandachtspunten. Helaas moet ik constateren dat op steeds jongere leeftijd al gedacht wordt in tactische concepten. In mijn ogen vormt tactiek vaak een belemmering voor de ontwikkeling van het talent. Jeugdhockey is in mijn ogen een heel simpel spel. Je moet er 1

2 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L voor zorgen dat je beste spelers zoveel mogelijk aan de bal komen in plaats van ze te isoleren door een tactisch concept. Richting de A-jeugd wordt ook tactiek belangrijker, maar dit mag het niet winnen van de (basis-)techniek en de ontwikkeling van de speler in het algemeen. Basistechnieken Basistechnieken is een zeer breed begrip. Wat is nu eigenlijk een basistechniek? Vanuit een idealistisch denkbeeld zou je kunnen stellen dat een speler eigenlijk elke techniek zou moeten beheersen en dat alle technieken in het basispakket van een hockeyer dienen te zitten. Dit is echter een utopie. Een basistechniek is een techniek die cruciaal is voor het functioneren van een speler. Dit is een subjectieve benadering en de beoordeling is dus aan de trainer en/of coach en/of speler en/of jeugdcoördinator of een techniek cruciaal is of niet. Kan wel éénduidig worden bepaald wat nu dé basistechnieken zijn? Ik denk het niet. Basistechnieken zijn afhankelijk van een aantal factoren: Niveau / leeftijd. Een speler uit de D-jeugd behoeft niet over dezelfde bagage te beschikken als een speler uit de A-categorie. Positie. Moet een aanvaller over dezelfde passingkwaliteiten beschikken als een verdediger of kan het zo zijn dat een speler die op links staat over andere of meer technieken zou moeten beschikken dan een speler die rechts georiënteerd is? Talent. Een speler met veel talent kan sneller doorgroeien en sneller nieuwe technieken beheersen. Door dit te stimuleren kan het talent zich verder doorontwikkelen. Basistechnieken kunnen onderverdeeld worden in vier categorieën. Binnen elke categorie kan een groot aantal technieken worden gerangschikt. Onderstaande lijst is zeker niet volledig, maar ik heb getracht een aantal opties aan te geven: 1. Dribbeltechnieken: forehand, backhand, éénhandig drijven, lifttechnieken, passeertechnieken met richtingsveranderingen, shuffle. 2. Passing- en scoringstechnieken: slaan, pushen, hoge bal, flatsen, kaats, sleeppush, slapshot, lage backhandslag, hoge backhandslag, korte backhandslag (blow). 3. Aannametechnieken: open en gesloten aanname, forehand & backhand, hoge en lage aanname, aanname in beweging, aannemen hoge bal. 4. Verdedigingstechnieken: steekbeweging (jab), laag verdedigen forehand en backhand, shave. Niet voor iedereen gelden deze technieken dus als basis. Dit is afhankelijk van het niveau / leeftijd, de positie in het veld en het talent dat een speler bezit. Hoe hoger het niveau, hoe breder de basis dient te zijn. 2

3 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L Ontwikkelingen Een aantal ontwikkelingen in het hockey hebben er voor gezorgd dat het scala aan (basis-) technieken aanzienlijk is verbreed. Vooral de intrede van het kunstgras heeft de hockeysport aanzienlijk veranderd. De snelheid en de opzet van het spel is niet meer te vergelijken met 25 jaar geleden. Het hoge tempo vraagt om een goed verzorgde technische uitvoering om die snelheid te kunnen handhaven. Bovendien bieden in het bijzonder de waterkunstgrasvelden veel mogelijkheden tot het ontwikkelen van nieuwe technieken, die uiteindelijk ook tot het basispakket gaan behoren. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de verschillende lifttechnieken. Door de intrede van het kunstgras heeft het hockey zich steeds meer ontwikkeld tot een kort combinatiespel met kortere passlijnen in kleinere ruimten. Ook dit vraagt om een aanpassing van de basistechnieken. Ook de aanpassingen in de buitenspelregel hebben voor een drastische verandering gezorgd van het spel. Een aanzienlijk groter deel van het veld kan worden bespeeld. Door het stretchen van het veld ontstaan langere passlijnen en dienen met name de passingtechnieken over grotere afstanden goed verzorgd te zijn. Helaas kiezen steeds meer teams ervoor om bij balverlies het veld zo klein mogelijk te maken en bouwen een muur van verdedigers op de eigen helft. De ruimte om in te manoeuvreren is erg klein. Korte passingtechnieken en lifttechnieken kunnen bijdragen in het succes. Backhand technieken Speciale aandacht wil ik toch geven aan de ontwikkeling van de backhand technieken. Waar het vroeger altijd de voorkeur had om over de rechterzijde aan te vallen, lijkt er nu een verschuiving naar de linkerkant plaats te vinden. Dit is mede te danken aan de ontwikkeling van nieuwe technieken. De one-touch flatstechniek maakt het mogelijk om over de linkerzijde een makkelijke tempoversnelling in de diepte te spelen. Daarnaast stellen lifttechnieken een aanvaller in staat om de verdedigend sterkere forehand van een tegenstander te passeren en backhand passingtechnieken zorgen voor directe dreiging richting de cirkel vanaf links. Het eigen maken van de backhand passingtechnieken maken een speler tot een tweebenige alleskunner. Het bekende chocoladebeen uit het voetbal behoort tot het verleden. Nederland was één van de eerste landen waar het channelen (gericht, dwingend begeleiden van een speler) werd geïntroduceerd. Bij voorkeur wordt de tegenstander richting de forehandzijde van de verdediger en naar de backhandzijde van de aanvaller gestuurd om daar het duel aan te gaan. Door het ontbreken van een passend antwoord binnen de aanwezige technieken was dit een zeer goede verdedigingstechniek en tactiek. In navolging van Nederland hebben steeds meer landen het channelen gekopieerd en is het gemeengoed geworden binnen de hockeytop, zowel nationaal als internationaal. Gelukkig leiden problemen vaak tot innovatieve oplossingen. One-touch passing zorgt voor een versnelling in de diepte, lifttechnieken maken het mogelijk om makkelijker door te hockeyen in een 1-1 situatie op de linkerkant en de backhand passingtechnieken zorgen voor tempobehoud en dreiging richting de cirkel. In plaats van reverse uitdraaien kan de linkeraanvaller zijn actie doorzetten en dreiging houden naar de cirkel. 3

4 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L Dergelijke technieken zijn eenvoudig in wedstrijdsituatieve oefenvormen te gieten, zie onderstaand voorbeeld. Kwadranten-model Een manier om een indeling te maken in de te beheersen basistechnieken kan zijn om de technieken onder te verdelen volgens een model van 4 kwadranten. De eerste keer dat ik met dit model werd geconfronteerd was tijdens de versnelde trainercursus B voor (ex-) inter-nationals bij een presentatie van Thomas Tichelman, assistent-trainer van het Nederlands Heren Hockeyteam. Op basis van de balpositie binnen de vier kwadranten ten opzichte van de looprichting van de speler wordt een onderscheid gemaakt in primaire, secundaire en tertiaire (basis-)technieken. De primaire technieken vormen de basis onder de basis. Het betreft technieken die voor iedereen als basis gelden zoals slaan, pushen, indian-dribble etc. Secundaire technieken gaan weer een stap verder en zijn al meer afhankelijk van het niveau, talent en de positie in het veld. De tertiaire technieken zijn voor velen bijzondere technieken, maar behoren tot de absolute topspelers en specialisten. Hierbij gaat het om 4

5 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L bijvoorbeeld bijzondere scoringstechnieken vanuit de achterste ruimte. Hieronder is het basismodel grafisch weergegeven. Op basis van dit model kan voor elke categorie van basistechnieken een dergelijke indeling worden gemaakt. Ter illustratie is het model opgesteld voor de passingtechnieken en de dribbeltechnieken. Passingtechnieken Dribbeltechnieken 5

6 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L Basistechnieken gekoppeld aan positie Tot slot kan ook een indeling gemaakt worden op basis van de positie in het veld. Dit kan door een onderverdeling te maken in de breedte en/of in de lengte. Door het veld bijvoorbeeld in drie banen te verdelen kan per baan een selectie worden gemaakt uit de basistechnieken die voor die baan van belang kunnen zijn. Baan 1 Baan 1 behoort toe aan de spelers die links georiënteerd zijn of vaak in deze zones komen. Het beheersen van bepaalde technieken voor deze zone zijn van doorslaggevende betekenis voor succes in een wedstrijd. Technieken die in mijn ogen zeker aan de orde moeten komen zijn de backhand passing- en backhand scoringstechnieken. Vanuit opbouwend opzicht dienen one-touch passingtechnieken tot het basispakket van een linksachter te behoren, evenals het kunnen geven van een hoge bal indien een tegenstander druk wil gaan spelen in de linker side-pocket. Ook backhand passingtechnieken kunnen voor een linksachter uitkomst bieden bij pressie van de tegenstander. In plaats van de bal aan de binnenkant te voeren om tot een pass te komen, kan de linksachter, door met de bal aan de linkzijde te drijven, de bal beschermen door het lichaam tussen de bal en de verdediger te plaatsen en toch tot een pass komen. Voor zowel spitsen als middenvelders is het belangrijk om zowel open als gesloten aan te kunnen nemen. De open aanname sluit mooi aan bij een versnellende one-touch flats van een linksachter naar een middenvelder of spits die versnellend in de linkerruimte afrolt de diepte in (zie oefenvorm hierboven). Baan 2 In baan 2 staan veelal mensen met spelmakende kwaliteiten die zowel de linker- als de rechterzijde en de middenstrook moeten kunnen bespelen. Spelers in deze zones dienen allround te zijn in zowel aanname- als passingtechnieken. Dat geldt ook voor de dribbeltechnieken. Verdedigers moeten beschikken over de vaardigheden om in te kunnen schuiven naar voren toe. Korte passingtechnieken in de combinatie zijn van cruciaal belang, evenals de passing over grotere afstand. Zowel over de grond, als door de lucht. 6

7 C L U B N U T H P O S T B U S A A N U T H W W W. H C N U T H. N L I N F H C N U T H. N L Baan 3 In tegenstelling tot baan 1 zijn voor baan 3 natuurlijk de forehand technieken erg belangrijk. Een goede voorzet uit de loop dient tot het basispakket te behoren van een rechterspits. Voor de middenvelder en aanvaller zijn backhand aannametechnieken cruciaal bij het op tempo aannemen van de langere passing langs de lijn de diepte in. Zoals al eerder in dit artikel vermeldt, zijn ook voor rechts georiënteerde spelers de lifttechnieken van groot belang. Veel teams trachten spelers vanaf de linkerzijde over de forehand naar binnen te channelen. De lage verdedigingstechnieken worden daarin steeds beter. Om toch ook in dergelijke situaties tot succes te komen als aanvaller of aanvallende middenvelder kunnen de driedimensionale lifttechnieken een uitkomst bieden om dat verdedigende blok te omspelen. Tot slot Of een bepaalde techniek tot de basistechnieken behoord kan van een hoop factoren afhankelijk zijn en is eigenlijk een subjectieve beoordeling. Wat voor de één als een basistechniek geldt, kan voor de ander als een bijzondere techniek gelden. Wat wel als een paal boven water staat is dat techniek cruciaal is voor het behalen van succes en dat de basis voor deze techniek in de jeugdopleiding ligt van clubs, districtopleidingen en de opleiding in nationale (jeugd-)teams. Uiteindelijk kan een goede technische opleiding leiden tot een makkelijkere doorstroom van talent en jeugd naar hogere en kwalitatief betere teams. Maar alleen techniek en talent is niet voldoende. Uiteindelijk bepalen ook doorzettingsvermogen, fysiek en mentale factoren het uiteindelijke resultaat. 7