Roerdalen luistert! Wat vindt u? Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming.
|
|
- Karen Tine Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Roerdalen luistert! Wat vindt u? Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming oktober
2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Definitie Burgerparticipatie 9 3 Waarom Burgerparticipatie? 11 4 Participatieniveau en rolverdeling 13 5 Interactieve aanpak: wanneer wel, wanneer niet? Bepaal of een (beleids)onderwerp geschikt is voor een interactieve aanpak Bepaal het participatieniveau Stel de kaders Beslis wie meedoet Maak een goed communicatieplan Organisatie Plan van aanpak Start uitvoering 23 6 Implementatie en vervolg 25 7 Doorkijk naar de toekomst: meebewegen met de burger en de gemeenschap
3 1. Inleiding De gemeente Roerdalen wil bewoners op structurele wijze betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid. In het collegeprogramma Samenwerken voor leefbare kernen spreekt het college de ambitie uit om de mogelijkheden van burgerparticipatie meer te benutten om beleid beter aan te laten sluiten bij de behoeften in onze gemeente. De inwoners van Roerdalen krijgen daarmee ook meer eigen verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in hun dorp. De startnotitie Participatie met beleid die vervolgens het licht zag, geeft inzicht in de aanpak die de gemeente hierbij wil hanteren. Een van de tien ambities uit deze notitie is het ontwikkelen van een beleidsnota participatie die een praktische handleiding moet zijn met afspraken en spelregels voor burgers, raad en college over de manier waarop participatie in Roerdalen wordt ingezet. Waarom deze handleiding Deze handleiding geeft duidelijkheid over de spelregels van burgerparticipatie in de gemeente Roerdalen. Doel is om een praktische leidraad te bieden die het mogelijk maakt weloverwogen besluiten te nemen over het al dan niet interactief oppakken van een project of beleidsonderwerp en hierbij een gestructureerde werkwijze te hanteren. Het bevat criteria die helpen bij het maken van keuzes op het gebied van kaderstelling, werkwijze, doelgroepen, rol van verschillende betrokkenen en spelregels. Burgers, raad, college en ambtenaren beschikken zo over eenduidige en transparante richtlijnen om burgerparticipatie vorm te geven en te toetsen. 5
4 Aantekeningen Totstandkoming Deze handleiding is mede gebaseerd op de ervaringen van de gemeente Roerdalen met vormen van burgerparticipatie tot nu toe. Immers, (burger)participatie is geen nieuw verschijnsel. De gemeente beschikt over een instrumentarium dat ingezet kan worden voor burgerparticipatie. De eerste stappen op de participatieladder zijn gezet (zie 5.2). Zo hebben recentelijk bewonersbijeenkomsten plaatsgevonden over de Wmo, dorpsgesprekken in het kader van het voorzieningenbeleid en de gemeente vraagt inwoners geregeld om input via het digitale bewonerspanel. Verder is ook de input van inwoners, raads- en collegeleden en medewerkers verwerkt in deze handleiding. Tijdens workshops en bijeenkomsten hebben zij meegedacht over het vormgeven van burgerparticipatie in Roerdalen. Vanzelfsprekend is ook gebruik gemaakt van praktijkvoorbeelden van andere gemeentes, artikelen, onderzoeken en publicaties. Dynamiek en evaluatie Het is raadzaam deze handleiding als een dynamisch document te beschouwen. Nieuwe inzichten en ervaringen kunnen leiden tot nieuwe werkwijzen, nieuwe communicatiemiddelen en media kunnen een andere aanpak wenselijk maken. Een evaluatie een jaar na implementatie van een gestructureerd beleid op het gebied van burgerparticipatie is wenselijk (begin 2014). Bezien wordt of er dan leerpunten zijn, wat het effect is op onze organisatie en hoe deze manier van werken maatschappelijk wordt gewaardeerd. 57% van de raadsleden vindt dat burgerinvloed de kwaliteit van de besluitvorming verhoogt, met name als het gaat om interactief beleid of informele burgerinitiatieven. Trouw 6 7
5 2. Definitie burgerparticipatie Burgerparticipatie is het geheel aan methoden die bewust worden gebruikt om burgers, bedrijven, belangenverenigingen en maatschappelijke organisaties actief te betrekken bij de voorbereiding, bepaling, uitvoering en/of evaluatie van beleid. Interactief beleid verschilt in een aantal opzichten van andere beleidsvormen zoals inspraak. Bij een interactieve aanpak: doen de deelnemers (participanten) eerder in het beleidsvormingstraject mee aan het proces; kan de participanten meer invloedsmogelijkheden geboden worden; ligt de nadruk op meerzijdige communicatie: er vindt een dialoog plaats met de participanten; is er een basis van gelijkwaardigheid met de participanten. 9
6 3. Waarom burgerparticipatie? Burgerparticipatie verbetert de kwaliteit van ons beleid; Het versterkt het vertrouwen van onze inwoners in het gemeentelijk bestuur, omdat er meer transparantie en openheid is; Burgerparticipatie vergroot het draagvlak voor ons beleid; Het biedt onze inwoners de mogelijkheid daadwerkelijk invloed uit te oefenen op hun leefomgeving; Het kan uitvoering en realisatie van plannen versnellen doordat inwoners in een vroeger stadium betrokken worden bij plannen; Het kan de klantgerichtheid en het imago van onze organisatie verbeteren; Het kan kosten besparen. Burgers weten op een geheel eigen, pragmatische wijze greep te krijgen op de complexe vraagstukken waarmee ze worden geconfronteerd. Complexiteit is dus geen argument tegen meer burgerparticipatie, maar eerder een argument voor meer burgerparticipatie. Proefschrift De pragmatiek van burgerparticipatie Maurice Specht 11
7 4. Participatieniveau en rolverdeling Het stap-voor-stap volgen van de leidraad bij het voorbereiden van projecten of beleid leidt uiteindelijk tot een doordacht plan van aanpak. Hierin staat ook helder omschreven wat we met de inbreng van het interactieve traject doen om geen valse verwachtingen te wekken bij zowel deelnemende burgers, maatschappelijke organisaties, verenigingen en ondernemers als bij het bestuur. Als bij een bepaald onderwerp wordt voorgesteld om te kiezen voor de participatievormen meebeslissen en coproduceren (zie onder 5.2) wordt dit altijd ter besluitvorming aan college en gemeenteraad voorgelegd. Dan kunnen college en raad vooraf ook bijsturen als zij dit nodig achten: bijvoorbeeld meer of minder ruimte inbouwen voor inbreng. Zo is voor iedereen bij de start inzichtelijk op welke momenten, met wie en binnen welke kaders we communiceren. Daarbij is het van belang dat alle betrokken partijen van te voren duidelijkheid hebben over het participatieniveau, zodat iedereen weet wat met de inbreng wordt gedaan. Beleidsmedewerkers nemen in elk beleidsplan en in elk uitvoeringsprogramma een doordachte keuze over de (mate van) burgerparticipatie, beargumenteren dit en geven een gefundeerd advies aan het bestuur. College en gemeenteraad kunnen beiden het initiatief nemen een beleidsonderwerp interactief tot stand te (laten) brengen. Het college zorgt er ook voor dat deze nota geïmplementeerd wordt. 13
8 Aantekeningen Burgerparticipatie is niet wettelijk geregeld. Op grond van artikel 160 van de gemeentewet is de bevoegdheid voor de beleidsvoorbereiding neergelegd bij het college van burgemeester en wethouders. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat met name voor het college van burgemeester en wethouders een taak is weggelegd om interactieve beleidsvorming op een functionele wijze in te bedden in de processen van beleidsontwikkeling. De gemeenteraad zal vooral vanuit haar kaderstellende en controlerende taak richting college van burgemeester en wethouders aandacht besteden aan interactieve beleidsvorming. In artikel 170 van de gemeentewet is bepaald dat de burgemeester toeziet op de kwaliteit van procedures op het vlak van burgerparticipatie. Aan de burgemeester is daarmee een zorgplicht voor de kwaliteit van burgerparticipatieprocessen in de gemeente toegewezen. Als voorzitter van de gemeenteraad en het college van B&W is de burgemeester spin in het web van alle gemeentelijke besluitvormingsprocedures. Hierdoor kan de burgemeester de kwaliteit goed bewaken. Daarnaast fungeert de hij/zij ook als aanjager en boegbeeld van burgerparticipatie. Dorpsgesprekken. Informatiebijeenkomsten. Menselijk contact. Duidelijkheid over bevoegdheden. Burgerinitiatieven faciliteren en stimuleren. Dat is wat inwoners van Roerdalen willen van de gemeente. Bijeenkomst met bewoners en raadsleden over burgerparticipatie in Roerdalen op 22 maart
9 5. Interactieve aanpak wanneer wel, wanneer niet? Burgerparticipatie is maatwerk. Dit betekent dat bij verschillende gemeentes verschillende gradaties van interactieve beleidsvorming passen. De samenstelling van de bevolking kan hierop van invloed zijn (bijv. leeftijd en opleidingsniveau) en ook de opvattingen van raad en college over democratische besluitvorming. Daarnaast moet per project, per plan en per onderwerp worden bekeken in welke mate betrokkenheid van burgers noodzakelijk cq. gewenst is, in welk stadium burgers betrokken worden bij plannen en hoe hen mee te laten doen (verschillende gradaties van informeren tot coproduceren). Te allen tijde is goede communicatie naar de betrokken doelgroepen en stakeholders van belang, om duidelijke kaders te stellen en verwachtingen te managen. 5.1 Bepaal of een (beleids)onderwerp geschikt is voor een interactieve aanpak Niet alle beleidsonderwerpen zijn geschikt voor een interactieve aanpak. Vooraf wegen we of wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor een geslaagd interactief proces. Deze criteria zijn essentieel bij de keuze om de beleidsvorming wel of niet interactief aan te pakken. Als aan één of meerdere van deze voorwaarden niet kan worden voldaan, kan het over het algemeen verstandig zijn om af te zien van een interactieve aanpak. 17
10 Randvoorwaarden + - Biedt de (beleids)situatie in principe ruimte voor meerdere oplossingsvarianten of scenario s, zodat de uitkomst van het proces niet op voorhand al vastligt? Het gaat om inhoudelijke en/of financiële ruimte. 5.2 Bepaal het participatieniveau Het uitgangspunt bij het bepalen van het participatieniveau is dat we streven naar een bewust gekozen en passend niveau. De keuze voor een bepaald niveau moet dus goed beargumenteerd worden. Bij de participatievormen meebeslissen en coproduceren leggen we de startnotitie ook in een raadsvoorstel voor. Laat de (beleids)situatie voldoende invloed voor stakeholders toe om daadwerkelijk te kunnen spreken over interactiviteit? Dus minimaal de trede adviseren. Is het bestuur bereid belanghebbenden zoveel invloed te verschaffen, dat daadwerkelijk sprake kan zijn van interactiviteit (dus minimaal de trede adviseren )? Is er een reële kans op een constructieve samenwerking met de deelnemers? Hiervoor is het nodig dat er in de standpunten van de verschillende partijen voldoende gemeenschappelijke basis zit. Het werkt niet als gemeente en deelnemers lijnrecht tegenover elkaar staan. Meebeslissen Besluitvorming wordt mede aan de betrokkenen gedelegeerd, waarbij het ambtelijke apparaat een adviserende rol vervult. Het politiek bestuur verbindt zich aan deze besluiten. Inwoners nemen zelf beslissingen binnen het kader dat de raad stelt. Dat is het geval bij bijvoorbeeld referenda. Soms spreekt men ook wel van beslissingen van burgers als buurt-, dorps- of wijkbewoners zelf bestemmingen mogen geven aan een buurt-, dorps- of wijkbudget. Vanzelfsprekend zijn dan zaken als representativiteit (in de zin van gelegitimeerde vertegenwoordiging), verantwoording en controle, goed geregeld. Rol participant: medebeslisser Kan het onderwerp of probleem worden verplaatst of afgewenteld? Dit is bijv. het geval wanneer oplossingen een probleem voor andere (groepen) mensen, andere gebieden of toekomstige generaties veroorzaken. Als dat zo is, vul dan een in. Is er voldoende geld en capaciteit beschikbaar voor een goede (bege)leiding van het interactieve proces? Is er voldoende tijd? Wordt het interactieve proces niet gefrustreerd door deadlines in het project (bestuurlijk, deelprojecten, subsidies enz.)? Coproduceren Inwoners nemen deel aan de planvorming. Samen met beleidsambtenaren en eventueel externe deskundigen werken ze (beleids)voorstellen uit. De rol van de deelnemende burgers lijkt op die van beleidsambtenaar. Deelnemers investeren relatief veel tijd en ze nemen ook hier een duidelijke verantwoordelijkheid: ze zijn (mede- )aanspreekbaar op de geleverde voorstellen/plannen. De politiek laat het resultaat zwaar meewegen in de besluitvorming en geeft veel aandacht aan terugkoppeling naar de deelnemers over het effect van hun inbreng. Rol participant: samenwerkingspartner
11 Adviseren Raadplegen Het politiek bestuur stelt de politieke agenda samen. Deelnemers krijgen informatie over een (beleids)onderwerp, overleggen daarover en komen tot een advies aan het gemeentebestuur over dat onderwerp. Deelname vergt een redelijke tijdsinvestering van burgers, bij adviesraden zelfs een substantiële. Deelnemers nemen een duidelijke verantwoordelijkheid: ze zijn aanspreekbaar op hun advies. Raad of college kunnen weliswaar (een deel van) het advies naast zich neerleggen, maar anders dan bij raadplegen, beargumenteren ze dan wel goed waarom ze dat doen. Rol participant: adviseur Het politiek bestuur bepaalt in hoge mate zelf de politieke agenda voor de besluitvorming. De gemeente vraagt inwoners om hun mening, hun opvattingen over of visie op bepaalde (beleids)onderwerpen. De burgerrol is dus die van informant. De deelname is relatief kort en weinig inspannend, de verantwoordelijkheid is licht. De vrijheid van de politiek om de resultaten te gebruiken is relatief groot. Rol participant: informant of geconsulteerde 5.3 Stel de kaders Bij een interactief traject is het zoeken naar een goede balans tussen het vooraf aangeven van kaders en het geven van ruimte aan het proces. De volgende vragen helpen daarbij. 1. Wat is het doel/zijn de doelen van het traject? 2. In hoeverre is het onderwerp afgebakend of gestructureerd? 3. Welke plaats neemt het interactieve traject in binnen het gehele (beleidsvormings)- proces? 4. Wat is de beleidsruimte/speelruimte gezien ander gemeentelijk beleid, gezien de mate waarin de discussie over het onderwerp ambtelijk of bestuurlijk al is gevorderd of gezien beleid en regelgeving van andere overheden? 5. Wat zijn beperkingen in kosten en tijd met betrekking tot het uit te voeren beleid? 6. Wat is de status van de uitkomsten en hoe wordt hier mee omgegaan in de besluitvorming (verwachtingen managen)? 5.4 Beslis wie meedoet Welke organisaties en welke mensen moet je mobiliseren en zijn daarmee dé vertegenwoordigers van de samenleving of groep? Informeren De politiek en het bestuur bepalen zelf de agenda voor besluitvorming en houden belanghebbenden hiervan op de hoogte. Zij maken geen gebruik van de mogelijkheid om belanghebbenden een inbreng te geven in de beleidsontwikkeling. Rol participant: toehoorder 1. Wie zijn de stakeholders? 2. Wie heb je nodig in het proces om veel verschillende gezichtshoeken naar voren te krijgen? Wie heeft toegevoegde waarde? 3. Hoe wordt recht gedaan aan de verschillende belangen? 4. Hoe wordt omgegaan met de verschillen in kennis tussen de participerende organisaties en burgers, en de gemeente? 5. Wie doet zaken met elkaar? Wie breng je in contact met elkaar om een goede onderlinge wisselwerking te krijgen?
12 5.5 Maak een goed communicatieplan Communicatie is in de praktijk in interactieve trajecten een belangrijke succes- en faalfactor gebleken. Door vooraf na te denken over de communicatie en hiervoor voldoende tijd, capaciteit en budget in te ruimen, wordt de kans van slagen aanzienlijk groter. In grote lijnen wordt aangegeven met welk doel, met wie, wanneer, op welke wijze wordt gecommuniceerd. Vanzelfsprekend moet hierbij gebruik gemaakt worden van de kennis van doelgroepen in de gemeente Roerdalen die we al hebben. Bijvoorbeeld uit een enquête onder deelnemers aan het digitale bewonerspanel Roerdalen blijkt dat zij het liefst digitaal of via een informatie- of inloopavond participeren. In de keuze van communicatiemiddelen kan hiermee rekening worden gehouden. 5.6 Organisatie Het is belangrijk dat het (interactieve) (beleids)proces zorgvuldig verloopt. Er zijn verschillende partijen bij betrokken, waarbij er afstemming nodig is over de samenwerking. Het is belangrijk een interactief proces zorgvuldig te organiseren en vooraf een aantal spelregels vast te leggen. Deze kunnen betrekking hebben op de volgende punten: De vaststelling van de agenda De rolverdeling tussen de betrokken partijen, incl. de raad, het college, de ambtenaren, de procesbegeleider enz. De openbaarheid en verslaglegging van de bijeenkomsten en van andere communicatievormen De uitwisseling van en toegang tot informatie De toe- en uittreding van participanten De manieren van conflictbeslechting De afwegings- en besluitvormingsprocessen, inclusief hoe met de resultaten van het interactieve proces wordt omgesprongen. 5.7 Plan van aanpak De beleidsmedewerker stelt een plan van aanpak op zodat college of gemeenteraad voldoende informatie heeft om een goed afgewogen besluit te kunnen nemen over de voorgestelde interactieve aanpak met betrekking tot een specifiek onderwerp. Het plan van aanpak bestaat uit een aantal vaste elementen. 1. Aanleiding Het (beleids)onderwerp De behoefte aan interactief beleid 2. Analyse van het (beleids)onderwerp aan de hand van hierboven beschreven criteria 3. De mate van invloed: het participatieniveau 4. De kaders 5. De deelnemers 6. Het communicatieplan 7. De organisatie en spelregels van het interactieve proces 8. Inzicht in: Capaciteit Budget/kosten Doorlooptijd/planning 5.8 Start uitvoering Als het college of de gemeenteraad het plan van aanpak goedgekeurd heeft, kan overgegaan worden tot de uitvoering van het interactieve (beleids)traject. Bewoners van Roerdalen willen vooral graag meepraten over hun buurt, wonen, verkeer en veiligheid. Onderzoek over Burgerparticipatie Bewonerspanel Roerdalen
13 6. Implementatie en vervolg Het jaar 2013 kan worden beschouwd als het pilot jaar van burgerparticipatie in Roerdalen, op weg naar structurele inbedding. In dat jaar werkt de organisatie eraan om interactieve beleidsvorming een structurele plek te geven bij het maken van (beleids)plannen en de uitvoering ervan. Beleidsmedewerkers maken aan de hand van bovenstaande criteria (aangevuld met een meer gedetailleerde checklist) een keuze over de (mate van) burgerparticipatie, zij moeten de keuzes kunnen beargumenteren en op grond daarvan een gefundeerd advies geven aan het bestuur. Het is aan te bevelen korte praktische workshops voor beleidsmedewerkers en hun leidinggevenden te organiseren zodat een consistente werkwijze wordt bevorderd (ambitie 3 uit de notitie Participatie met beleid ). Dit kan in het kader van het organisatieontwikkelingstraject Vooruit aan de Roer. Ook moet de toolkit met in te zetten communicatiemiddelen en werkvormen verder ontwikkeld worden. Deze tools bieden ondersteuning bij de uitvoering van participatietrajecten (ambitie 5 uit de notitie Participatie met beleid ). Inmiddels is er een presentatiewand voor gebruik tijdens bijeenkomsten. Verder wordt bijvoorbeeld een standaard evaluatieformulier ontwikkeld, basisteksten voor uitnodigingen en andere hulpmiddelen. Van belang is elk participatietraject te evalueren en te leren van behaalde successen en minder geslaagde participatietrajecten. Een terugblik een jaar na implementatie van gestructureerd beleid op het gebied van burgerparticipatie is wenselijk (begin 2014). Dit kan aanleiding geven tot bijstelling van onze aanpak en van dit document, want dynamiek is verzekerd bij burgerparticipatie. 25
14 7. Doorkijk naar de toekomst meebewegen met de burger en de gemeenschap Landelijk zien we dat steeds meer gemeenten gebruik gaan maken van de kracht van de samenleving. Steeds meer wordt het initiatief bij de burger gelegd om zaken zelf te organiseren. Dit betekent dat de rol van de gemeente, het bestuur en de politiek wezenlijk zal veranderen. In plaats van als gemeente bepalen (eventueel met participatie van burgers als onderdeel van het beleids- en besluitvormingsproces), betekent dat steeds meer gaan reageren op initiatieven en optreden als facilitator. Niet de burger participeert op verzoek van de overheid, maar de overheid participeert op verzoek van de burger of de gemeenschap: overheidsparticipatie. De overheid geeft ruimte en flexibiliteit, zowel in regels als in budget. Burgerparticipatie krijgt in deze ontwikkeling een nieuwe betekenis: het is dan niet langer de burger of de gemeenschap die participeert in de ontwikkeling van de gemeente, maar de gemeente die participeert in het burgerinitiatief of initiatief vanuit de (dorps)gemeenschap. Ook verantwoordelijkheid voor het beheer van accommodaties kan in deze zienswijze volledig bij bewoners, gemeenschap en verenigingen komen te liggen. Voor de gemeentelijke organisatie, het college en de raad betekent deze nieuwe invulling van burgerparticipatie vooral loslaten, overdragen, faciliteren en procesregie op afstand. Omdat het hier gaat om een fundamenteel andere rol van de gemeente is dit nu nog niet aan de orde in Roerdalen. Deze handleiding burgerparticipatie gaat vooralsnog uit van de participatie van burgers bij de totstandkoming van gemeentelijk beleid en gemeentelijke besluitvorming. 27
15 bezoekadres Schaapsweg 20, 6077 CG Sint Odiliënberg postadres Postbus 6099, 6077 ZH Sint Odiliënberg telefoon website
Samen werken aan Roerdalen. Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming
Samen werken aan Roerdalen Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming Gemeente Roerdalen Oktober 2012 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.. 3 2. Definitie Burgerparticipatie..
Nadere informatieBurger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader
Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Inleiding Deze notitie beschrijft het theoretisch kader van de begrippen burger- en overheidsparticipatie. Het is tegelijkertijd bedoeld als agenda voor
Nadere informatieBurgerparticipatie in Alkmaar. Gemeente Alkmaar
Burgerparticipatie in Alkmaar Gemeente Alkmaar 1 Burgerparticipatie in Alkmaar Aanleiding en ambitie In het kader van het programma Harmonisatie is ook het burgerparticipatiebeleid opnieuw bekeken. Voor
Nadere informatieKadernota Burgerparticipatie 2013 Investeren in betrokkenheid. Gemeente Reusel-De Mierden
Kadernota Burgerparticipatie 2013 Investeren in betrokkenheid Gemeente Reusel-De Mierden 1 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 1. Inleiding... 4 1.1 Aanleiding... 4 1.2 Probleemstelling... 4 1.3 Doelstelling...
Nadere informatieBesluit van de communicatieadviseur van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent Burgerparticipatie in Oirschot
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Oirschot Nr. 151799 16 juli 2018 Besluit van de communicatieadviseur van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent Burgerparticipatie in Oirschot Inleiding
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Voorwoord 2. Samenvatting Doelstellingen van burgerparticipatie Definitie Onderscheid inspraak en participatie 6
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. De kaders voor burgerparticipatie 6 2.1 Doelstellingen van burgerparticipatie 6 2.2 Definitie 6 2.3 Onderscheid inspraak en participatie 6 2.4
Nadere informatieBurgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad
Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen
Nadere informatiegfedcb Besluitenlijst d.d. d.d.
Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Eenheid/Cluster/Team ST/PU/CO Participatieladder 1- Notagegevens Notanummer 2007.40363 Datum 21-11-2007 Portefeuillehouder Burgemeester 2- Bestuursorgaan
Nadere informatieBurgerparticipatie in Oirschot
Burgerparticipatie in Oirschot Samengesteld door: Ella-Marie van Vijfeijken Communicatieadviseur In overleg met: David van Geijn Raymond Smit Willy Evers Communicatieadviseur Afdelingshoofd Bedrijfsvoering
Nadere informatieAfdeling Samenleving Februari Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem
Afdeling Samenleving Februari 2012 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen
Nadere informatieVRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol]
VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol] Inleiding De vragenboom is een hulpmiddel om weloverwogen te bepalen of en in welke vorm interactief wordt gewerkt. Bij het aanbieden van de ingevulde vragenboom
Nadere informatieBewonersparticipatie: de rode draad in ons werk!
NOTA BEWONERSPARTICIPATIE GEMEENTE BEST Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk! Refnummer: INT12-0110 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Waarom bewonersparticipatie? 3 3. Maatwerk 4 4. Kaders Best
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieAfdeling Samenleving November Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem
Afdeling Samenleving November 2011 Concept-nota burgerparticipatie gemeente Woudrichem Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is burgerparticipatie? 3 2. Doelen burgerparticipatie 3 3. Participatievormen
Nadere informatieRidderkerk dragen we samen!
Ridderkerk dragen we samen! Inleiding In mei 2015 heeft de gemeenteraad de startnotitie vastgesteld met de titel Ridderkerk dragen we samen! De subtitel luidt: van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie.
Nadere informatieInteractief werken gemeente Zeist:
Interactief werken gemeente Zeist: 'Samen doen door interactie' 1. Inleiding Eén van de projecten van Op Weg Naar De Kern ging om het vormgeven van interactieve planvorming. In dat kader hebben we het
Nadere informatieWijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen
Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Hieronder een eerste en tweede reactie van de Rekenkamer. 1 Bijlage: Ambitiedocument Burgerparticipatie met bijbehorende Verordening te downloaden via deze link. Eerste
Nadere informatieLeidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven
Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Versie 1.0 Augustus 2018 Omwonenden en belanghebbenden eerder betrekken De gemeente Dalfsen wil dat inwoners in een vroeg stadium betrokken
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieHANDLEIDING INTERACTIEF WERKEN GEMEENTE HULST
HANDLEIDING INTERACTIEF WERKEN GEMEENTE HULST 1. INLEIDING / CONCLUSIES OP HOOFDLIJNEN 1.1 Inleiding Interactief werken is één van de manieren om burgers meer bij het gemeentebestuur te betrekken en zo
Nadere informatieMONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE
MONITOR BURGERPARTICIPATIE 2013 ENQUÊTE De Monitor Burgerparticipatie wordt tweejaarlijks uitgevoerd om het gemeentelijk beleid en activiteiten op het gebied van burgerparticipatie landelijk in kaart te
Nadere informatieBeleidsnota Burgerparticipatie in Midden-Delfland
CVDR Officiële uitgave van Midden-Delfland. Nr. CVDR158477_1 6 maart 2018 Beleidsnota Burgerparticipatie in Midden-Delfland De raad van de gemeente Midden-Delfland; Gelezen het voorstel van het college
Nadere informatieVergaderen in West Betuwe. Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie
Vergaderen in West Betuwe Eerste gemeenschappelijke gedachtevorming binnen de raadswerkgroep Bestuur & Organisatie Herindelingsadvies Par.4.3.: Samen met de samenleving West Betuwe Voert haar wettelijke
Nadere informatieDeelnemers: denktank uit de samenleving, gemeenteraad, college en ambtelijk managementteam
Samen bouwen aan het huis van de democratie in Bloemendaal Verslag werkatelier over participatie en samenspel tussen samenleving en gemeentebestuur op 4 juni 2015 van 20:00 tot 23:00 uur in het Dorpshuis
Nadere informatiePROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016
PROCESPLAN INTERACTIEF WERKEN LANGEDIJK ONTWIKKELT MET WATER Vastgesteld door college van B&W d.d. 26 april 2016 Conform: De Langedijker werkwijze, Notitie interactief werken gemeente Langedijk op basis
Nadere informatieProtocol Interactieve Beleidsontwikkeling (IBO)
Protocol Interactieve Beleidsontwikkeling (IBO) 1 Inleiding interactief werken Binnen de gemeente wordt reeds op vele terreinen op interactieve wijze het beleid ontwikkeld. Bijvoorbeeld het IVVP en de
Nadere informatieStartnotitie Interactieve Beleidsvorming
Startnotitie Interactieve Beleidsvorming Status: concept Bestuurlijk opdrachtgever: Drs J.F.N. Cornelisse Ambtelijk opdrachtgever: Drs H.J. Beumer Ambtelijk opdrachtnemer: Drs M.M.H. de Boer Datum 17-03-2010
Nadere informatieProcesvoorstel co-creatie.
Procesvoorstel co-creatie. Beleid voor mantelzorgers, vrijwilligers en ouderen. J. Heijdens en Mariska Belliot 21-03-2017 2017 Naam opsteller J. Heijdens en Mariska Belliot Datum vaststelling 16-03-2017
Nadere informatieWerkstijl Oog voor kwaliteit, zorgvuldigheid en timing (vorm en inhoud)vanuit eigen expertise ingezet
2011/33242 Bijlage Uitwerking van treden van de participatieladder Trede 1: Informeren De gemeente bepaalt in grote mate zelf de agenda voor besluitvorming en houdt betrokkenen hiervan op de hoogte. Het
Nadere informatieEdith van Dijk 3427
Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email Edith van Dijk 3427 edith.van.dijk@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk 29-5-2019 987621/1006276 portefeuillehouder Wethouder Kees Marchal onderwerp Startnotitie
Nadere informatieBurgerparticipatie in Brunssum Richtlijnen voor interactieve beleidsvorming en -uitvoering
Burgerparticipatie in Brunssum Richtlijnen voor interactieve beleidsvorming en -uitvoering Versie 1 maart 2012 Afdeling Beleid en Strategie Afdeling AJZ 1 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 5 Structureel
Nadere informatieBurgerbetrokkenheid in Beweging. Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente?
Burgerbetrokkenheid in Beweging Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente? 12/19/2017 Wie ben ik en wat doe ik? Burgerbetrokkenheid in beweging Waar hebben we het eigenlijk
Nadere informatieGemeente Leusden. Bomenplan 2012-2021. Module E: Bomen en burgers
Gemeente Leusden Bomenplan 2012-2021 Module E: Bomen en burgers Colofon Gemeente Leusden 't Erf 1 3831 NA LEUSDEN september 2011 Samenvatting Goede communicatie is een van de peilers van goed bomenbeleid.
Nadere informatieParticipatiewijzer gemeente De Bilt
Participatiewijzer gemeente De Bilt Stap 1: Inventarisatie Je staat aan de start van een project/ beleidstraject, maar vraagt je af of en hoe je inwoners en/of ondernemers moet betrekken bij je project.
Nadere informatieBestuursopdracht. Centrumvisie
Bestuursopdracht Centrumvisie Bestuursopdracht Centrumvisie Opdrachtgever: Auteur: gemeente Scherpenzeel afdeling Ruimte en Groen W. Hilbink/W.Algra Datum: 2 december 2014 Centrumvisie Scherpenzeel -1-
Nadere informatieBURGERPARTICIPATIE April 2013 (2 e versie)
BURGERPARTICIPATIE April 2013 (2 e versie) Inleiding: De gemeente Zederik wil haar burgers betrekken bij het beleid met als motto: De burger centraal. Deze nota gaat over de rol van de gemeente in relatie
Nadere informatie18 nov Postreg.nr. Directeur: Tel.nr K. Burger
Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer V.2008-114 Datum: Behandelend F.A. Linthorst ambtenaar 18 nov. 2008 Postreg.nr. Directeur: Tel.nr 0345-636292 K. Burger ONDERWERP: Adviesraad Wet maatschappelijke
Nadere informatieBurgerparticipatie. 22 mei 2008
Burgerparticipatie mei 008 Inleiding De gemeente Terneuzen laat meer en meer zien, dat de burger de belangrijkste 'klant' van de gemeente is. De overtuiging wint veld, dat samenwerking met en participatie
Nadere informatieEr zijn (grote) belangen van burgers gemoeid met het onderwerp: neen stop ja ga door. Er is voldoende beïnvloedingsruimte voor inbreng van betrokkenen
Stroomschema Burgerparticipatie Stap 1 situatieschets Omschrijf de beleidssituatie: Wat is het probleem? Breng de complexiteit in beeld. Wie zijn de spelers en wat zijn hun belangen? Maak een krachtenveldanalyse
Nadere informatieGebieds- en Stedelijke Programma s. Leiding en Staf Stedelijke Programma s. Gemeente Vlaardingen RAADSVOORSTEL
RAADSVOORSTEL Registr.nr. 1423468 R.nr. 52.1 Datum besluit B&W 6juni 2016 Portefeuillehouder J. Versluijs Raadsvoorstel over de evaluatie van participatie Vlaardingen, 6juni 2016 Aan de gemeenteraad. Aanleiding
Nadere informatie(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg
(Burger) participatie De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli Tessa van den Berg AGENDA - Welke soorten en vormen van (burger)participatie zijn er? - Een korte theoretische introductie - Wat is en
Nadere informatieCOMMUNICATIEPLAN OPVANG ASIELZOEKERS
COMMUNICATIEPLAN OPVANG ASIELZOEKERS Inleiding Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Marum is na de zomer van 2015 gestart met een onderzoek binnen de gemeente naar mogelijk geschikte
Nadere informatieAan de Gemeenteraad AFRONDEN EVALUATIE INTERACTIEF BELEID EN START VAN HET VERVOLGPROGPROGRAMMA BURGERPARTICIPATIE.
Aan de Gemeenteraad AFRONDEN EVALUATIE INTERACTIEF BELEID EN START VAN HET VERVOLGPROGPROGRAMMA BURGERPARTICIPATIE. Wat er aan vooraf ging: Nota interactief beleid (Titel: Van twee kanten) 2005 Twee experimenten
Nadere informatieKaders voor burgerparticipatie
voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer
Nadere informatieBurgerparticipatie bij ontwikkeling en realisatie van De Blaricummermeent
Burgerparticipatie bij ontwikkeling en realisatie van De Blaricummermeent 17 okt. 2014/rh 1. Inleiding Op basis van een in maart 2011 door de BEL-gemeenten opgestelde nota over burgerparticipatie wenst
Nadere informatieInleiding. De Utrechtse participatiestandaard. DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016
DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016 Inleiding In deze notitie is de bestaande participatieaanpak, die we hanteren in 2016, op de rij gezet. Deze vormt het startpunt voor
Nadere informatieRekenkamercommissie Vallei en Veluwerand
Rekenkamercommissie Vallei en Veluwerand P/a Gemeente Barneveld Postbus 63 3770 AB Barneveld Tel: 14 0342 Gemeenteraad Barneveld Postbus 63 3770 AB BARNEVELD Barneveld, 18-december 2014 Ons kenmerk: Behandelend
Nadere informatieZo kijkt VVJ naar participatie 1
Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid
Nadere informatieSamenvatting : In deze startnotitie worden de uitgangspunten en het proces om tot een Basisdocument Burgerparticipatie te komen beschreven.
Voorstel aan : Gemeenteraad van februari 2011 Nummer : 9 Onderwerp : Burgerparticipatie Bijlage(n) : 1. Overzicht participanten 2. Manieren van participeren 3. Concept raadsbesluit Samenvatting : In deze
Nadere informatieNotitie Werkgroep Burgerparticipatie
Notitie Werkgroep Burgerparticipatie Aanleiding Op 11 mei 2010 is aan de burgemeester van de gemeente Montferland, het burgerinitiatiefvoorstel van de heren Van Elk en Reumer, inzake burgerparticipatie,
Nadere informatieNaam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj
Kerngegevens Hier kan je een uitspraak of overkoepelende tekst over je onderwerp plaatsen, met evt. de naam van degene die de uitspraak heeft gedaan. Maar dat hoeft niet; je kunt deze tekst ook gewoon
Nadere informatieSamen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels.
06 Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels. tekst: Erik van co- Laar en Therèse van t Westende-de Bijl 26 vm juni 2013 creatie
Nadere informatieFunctieprofiel: Beleidsmedewerker Functiecode: 0301
Functieprofiel: Beleidsmedewerker Functiecode: 0301 Doel Ontwikkelen, implementeren, evalueren en bijstellen van beleid op één of meerdere aandachtsgebieden/beleidsterreinen ten behoeve van de instelling,
Nadere informatieInitiatiefvoorstel klankbordgroepen
Initiatiefvoorstel klankbordgroepen Inleiding In Langedijk lopen momenteel een aantal grote, ingrijpende projecten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van door de gemeente ingestelde klankbordgroepen. Daarnaast
Nadere informatieRaadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018
Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend
Nadere informatieWorkshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015. CIVINET, Antwerpen
Workshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015 CIVINET, Antwerpen Welkom! Programma van de workshop Theoretische achtergrond
Nadere informatieLeidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie
Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente Korte versie Inleiding Oldebroek voor Mekaar is samenwerken aan een sterke en leefbare samenleving. Inwoners, ondernemers, maatschappelijke
Nadere informatieDe raad van de gemeente Heemskerk; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 19 december 2017;
Bekendmaking vaststelling beleid De raad van Heemskerk maakt bekend de Verordening participatie sociaal domein gemeente Heemskerk 2018 op 22 februari 2018 te hebben vastgesteld. De Verordening participatie
Nadere informatieNOTA BURGERPARTICIPATIE GEMEENTE CUIJK Juli 2012
NOTA BURGERPARTICIPATIE GEMEENTE CUIJK Juli 2012 INLEIDING EN AANLEIDING Burgerparticipatie Inwoners, ondernemers, instellingen en andere organisaties (verder in deze nota inwoners genoemd) direct invloed
Nadere informatieAan de raad, Cliëntparticipatie in het Sociaal Domein
Aan de raad, Onderwerp: Cliëntparticipatie in het Sociaal Domein Voorstel: 1. Cliëntparticipatie in het Sociaal Domein voor de jaren 2016 en 2017 als pilot vormgeven 2. De Verordening Participatie Sociaal
Nadere informatieRaadsvoorstel agendapunt
Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 193184 Datum : 17 november 2015 Programma : Woon en leefomgeving Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. H.C.V.
Nadere informatieStrategisch Communicatie Beleidsplan
Strategisch Communicatie Beleidsplan Op weg naar moderne, actieve en open communicatie met onze inwoners gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Communicatie Afdeling Bestuurszaken Visie op communicatie: De gemeente
Nadere informatieSpoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming
Spoorboekje Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming maart 2014 november 2014 Inleiding De gemeenteraad heeft op 29 oktober 2013 het
Nadere informatieVERTREKPUNT AAN DE SLAG PLANNING OVER 2 JAAR
Mee DENK WERK SCHRIJF LEEF MEE MET DOE SPEEL KIJK CHAT PRAAT LEIDEN met Leiden Plan van aanpak publieksparticipatie 2013-2015 AANLEIDING VISIE UITGANGSPUNTEN PLAN VAN AANPAK AANLEIDING De gemeente Leiden
Nadere informatieAan Provinciale Staten
www.prv-overijssel.nl Aan Provinciale Staten Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 26 85 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum PS/2003/872 d.d.
Nadere informatieOmgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding
Omgevingsvisie Giessenlanden Plan van aanpak V1.3 Inleiding De omgevingsvisie van de gemeente Giessenlanden moet inspireren, ruimte bieden en uitnodigen. Een uitnodiging aan burgers, bedrijven en instellingen
Nadere informatieStrategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013
Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3
Nadere informatieAanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur
Aanpassingen vergaderstructuur Voorstel 1. kennis nemen van de concept jaaragenda 2. vaststellen thematische indeling commissies 3. toevoegen beeldvormend deel, voorafgaand aan de reguliere commissievergadering
Nadere informatieVan : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. :
INTERN MEMO Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : Aanleiding Duurzaamheid is een speerpunt in het coalitieakkoord en het
Nadere informatieI Inleiding. Startnotitie Burgerparticipatie binnen de gemeente Cuijk. Vastgesteld in de rekenkamercommissie van 23 februari 2010.
Startnotitie Burgerparticipatie binnen de gemeente Cuijk Vastgesteld in de rekenkamercommissie van 23 februari 2010 I Inleiding De Rekenkamercommissie doet onafhankelijk onderzoek naar het gevoerde beleid
Nadere informatieBeleidsnotitie burgerparticipatie
Beleidsnotitie burgerparticipatie Inleiding Gemeenteraad en college hebben besloten om het onderwerp burgerparticipatie opnieuw op de agenda te zetten. Bij burgerparticipatie gaat het over de manier waarop
Nadere informatiePARTICIPATIEBELEID 2013 Kennis, kunde en ervaring ophalen
Vastgesteld door de gemeenteraad : d.d. 29 oktober 2013 Gepubliceerd in de Zandvoortse Courant : d.d. 7 november 2013 Inwerkingtreding : d.d. 1 januari 2014 Registratienr: : 2013/08/001344 Z 2013/004087
Nadere informatieRaadsvoorstel. Wij stellen voor: Transformatieagenda Wmo en haar omgeving. besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen
Raadsvoorste l Raadsvoorstel Transformatieagenda 2017-2018 Wmo en haar omgeving doel: aan: besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen zaaknummer: 161900 datum voorstel: 23 november 2016 datum collegevergadering:
Nadere informatieRekenkamercommissie. Onderzoeksvoorstel Communicatiebeleid Rekenkamercommissie Midden-Delfland
Onderzoeksvoorstel Communicatiebeleid Rekenkamercommissie Midden-Delfland 2 september 2009 1 Inhoudsopgave 1. Aanleiding en achtergronden onderzoeksvraag... 3 2. Centrale vraagstelling... 3 3. Omschrijving
Nadere informatieconcept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda
Bijlage 3. regeling nummer 1.4.1 concept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda nr. 1.4.1 g. indien het belang van inspraak of participatie niet opweegt tegen het belang van handhaving van
Nadere informatieGRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA
GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn
Nadere informatieIn het onderstaande overzicht is een stand van zaken aangegeven per juni De indeling is gebaseerd op het actieplan Bestuurlijke
TUSSENSTAND PROJECT BESTUURLIJKE VERNIEUWING (juni 2007) In december 2006 is door de raad het actieplan Bestuurlijke Vernieuwing vastgesteld. Daarmee werd groen licht gegeven om met verschillende acties
Nadere informatieToespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren,
Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009 Dames en heren, Een maand geleden mocht ik in Utrecht samen met vertegenwoordigers van 47 Europese landen
Nadere informatieWat voor lokale democratie wil je zijn? (workshopronde 1) Festival Lokale Democratie dr. Laurens de Graaf Amersfoort, 13 oktober 2016
Wat voor lokale democratie wil je zijn? (workshopronde 1) Festival Lokale Democratie dr. Laurens de Graaf Amersfoort, 13 oktober 2016 Waarom ben jij hier? Waarom zijn we hier? Hoe je kijkt, bepaalt wat
Nadere informatieConvenant Wijk en Buurtgericht Werken in de Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Convenant Wijk en Buurtgericht Werken in de Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Partijen de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, op grond van artikel 171 van de Gemeentewet vertegenwoordigd door de portefeuillehouder
Nadere informatieStartdocument participatieproces LAB071
Startdocument participatieproces LAB071 Dit startdocument beschrijft het participatieproces in het kader van de Verkenning Leidse Agglomeratie Bereikbaar (LAB071). Het bevat de nadere uitwerking van hoofdstuk
Nadere informatieAan de Gemeenteraad. 12 januari Betreft: Routeplanner Right to Challenge. Geachte leden van de Gemeenteraad,
www.righttochallenge.nl Aan de Gemeenteraad 12 januari 2019 Betreft: Routeplanner Right to Challenge Geachte leden van de Gemeenteraad, Right to Challenge (R2C) is het recht van bewonersinitiatieven om
Nadere informatieToelichting bij Afwegingskader burgerparticipatie bij beleid
Toelichting bij Afwegingskader burgerparticipatie bij beleid Vooraf Het Afwegingskader burgerparticipatie bij beleid is bedoeld voor beleidsambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers die zich bezighouden
Nadere informatie11 mei april 2017 R BIRB/2017/2575
W GEMEENTE VELSEN Raadsbesluit Datum raadsvergadering Datum IJmond-commissie Raadsbesluitnummer Registratienummer 11 mei 2017 18 april 2017 R17.022 Onderwerp: toekomst van de IJmondsamenwerking De raad
Nadere informatieStichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE
Stichting Beter Zeist Studiebijeenkomst BURGERPARTICIPATIE Maandag, 14 juni 20:00 22:10 uur Gemeentehuis Zeist 1 Agenda 20:00 Opening 20:05 Inleiding De praktijk van Interactieve Planvorming (Hans v d
Nadere informatieVragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016
Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Introductie In de uitnodigingsmail komt: In 2019 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Die wet vervangt alle wet- en regelgeving voor
Nadere informatieRaadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie
BLANCO gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6463 Inboeknummer 15bst01200 Beslisdatum B&W 8 september 2015 Dossiernummer 15.37.551 Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie 2015-2018 Inleiding
Nadere informatieParticipatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013. Samenvatting en conclusies
Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013 Samenvatting en conclusies Bart Meert Projectmanager Verkeer en Mobiliteit Imagine the result Inhoudsopgave 1.
Nadere informatiePlan van Aanpak. Beleidsplan WMO Jeugd Aanleiding
Plan van Aanpak A Beleidsplan WMO Jeugd 2020 1. Aanleiding Bij de totstandkoming van plannen is het belangrijk om hier op een goede manier de juiste mensen bij te betrekken. Dit geldt voor onze inwoners,
Nadere informatieOnderzoeksopzet Communicatie
Onderzoeksopzet Communicatie Rekenkamercommissie Heerenveen Februari 2009 Rekenkamercommissie Heerenveen: onderzoeksopzet communicatie 1 Inhoudsopgave A. Wat willen we bereiken 1. Aanleiding en achtergronden
Nadere informatieCommunicatieplan op weg naar Samenleving Voorop
Communicatieplan op weg naar Samenleving Voorop Afdeling communicatie Juni 2012 Communicatieplan op weg naar Samenleving voorop De gemeente Leusden oriënteert zich op een andere rol in relatie tot de samenleving.
Nadere informatieParticipatie in Nederlandse cases. Publieksparticipatie. The Bridge. Toren. De Overspanning. Toren
Participatie in Nederlandse cases Rolf Müller Regio regiodirecteur DLG Gelderland Berthe Jongejan Landschapsarchitect DLG Utrecht Centraal The Bridge ISSUES De Overspanning PROCESSEN EN FASERING MENSEN
Nadere informatie2011/2012. Participatie met beleid. Gemeente Roerdalen
Participatie met beleid Gemeente Roerdalen 2011/2012 Het vastleggen van bestuurlijke afspraken geeft vertrouwen aan de buitenwereld en zorgt ervoor dat participatie geen eendagsvlieg is, maar met beleid
Nadere informatieCOMMUNICATIE & PARTICIPATIE. Samenleven in Leiderdorp. Met elkaar voor een sterke samenleving
3D COMMUNICATIE & PARTICIPATIE Samenleven in Leiderdorp Met elkaar voor een sterke samenleving 1 Inhoud De opgave... 3 Communicatiedoelstellingen... 3 Communicatieaanpak... 5 Doelgroepen, belangen en invloed...
Nadere informatieRaamwerk communicatiebeleid gemeente Heusden 2007-2010
Raamwerk communicatiebeleid gemeente Heusden 2007-2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Thema Profilering gemeente(-bestuur) 3. Thema Communicatie en samenwerking met inwoners 4. Thema Communicatief bewustzijn
Nadere informatieCollege van Burgemeester en wethouders en werkgroep Oosteind Datum juni 2008
Plan van Aanpak Autonome groei+ Oosteind Aan van Burgemeester en wethouders en werkgroep Oosteind Datum juni 2008 Inleiding Het kerkdorp Oosteind krijgt de mogelijkheid uit te breiden ten behoeve van de
Nadere informatieDelfts Doen! Delftenaren maken de stad
Inhoud A Delfts Doen! Delftenaren maken de stad 1 Delfts Doen! Delftenaren maken de stad P lannen maken in de stad doe je niet alleen. Een goed initiatief vraagt samenwerking en afstemming met bewoners,
Nadere informatieLeidraad Participatie binnen waterschap Noorderzijlvest
Leidraad Participatie binnen waterschap Noorderzijlvest februari 2018 1. Inleiding Als waterschap opereren we in een steeds mondiger wordende omgeving die openheid en verantwoording van ons verlangt. En
Nadere informatieRKC Medemblik Opmeer. Notitie onderzoeksopzet
Notitie onderzoeksopzet Rekenkamerrapport: Burgerparticipatie en de rol van de raad 25 mei 2016 Rekenkamercommissie Medemblik - Opmeer 1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding onderzoek 3 2 Inleiding, doelstelling
Nadere informatieStartnotitie. Nieuwe democratie
Startnotitie Nieuwe democratie Benoemde thema s uit Friese Dorpentop van 5 november 16 Auteurs: Harm Jan Urbach/Ed Stoelinga. 8 november 16 Concern Startnotitie nieuwe democratie november 2016 1 Inhoud
Nadere informatie