Socratisch Motiveren helpt om er uit te halen wat er in zit.

Transcriptie

1 Socratisch Motiveren helpt om er uit te halen wat er in zit. Wat er (nog) niet in zit, kan er ook (nog) niet uitkomen. 8 december 2015, Johan Koehoorn project manager ZONH a.i.

2 Johan Koehoorn

3 Zelfmanagement Op zoek naar de een balans tussen wat de ziekte van de cliënt/patiënt vraagt, en hoe deze zijn of haar leven wil leiden. Bij zelfmanagement komt het er dus op neer dat cliënt/patiënt opnieuw zelf de regie voert over het leven met zijn of haar ziekte.

4 Socratisch motiveren is: een methode voor het probleemloos omgaan met moeilijke gevallen die niet doen wat anderen verwachten of willen.

5 Waarom veranderen?

6 Vijf redenen om niet te willen veranderen Niet zeker weten wat je wilt (je kunt alleen maar verdwalen als je weet waar je naar toe wilt) Angst voor het verliezen van (illusoire) voordelen (je weet wat je hebt, niet wat je krijgt ) Dissociatie van de nadelen ( het valt best mee ) Veranderen kost inspanning (voorkeur voor kabbelen ) Ziektewinst (korte >> lange termijn)

7 Stelling Hulpverleners laten zich te veel leiden door verwijzers en eigen of algemeen geldende waarden en normen, en te weinig door het referentiekader, de motieven en mogelijkheden van de klant.

8 Motiveren is anders dan overtuigen! Volgens de Dikke van Dale: met redenen omkleden niet motiveren tot maar motiveren van of met bewijzen tot andere gedachten brengen

9 Een motiverend gesprek is een waardeloos gesprek!

10 Stappen Socratisch motiveren 1. Wat is het probleem volgens de cliënt Bij probleemloosheid: omgeving erbij betrekken 2/3. Motiveren (2. levensmotieven, 3. probleemmotieven): (2) Wat zijn jouw doelen en wensen / hoe wil je leven (3) Heeft het probleem voordelen? Helpt het je om te leven zoals je wilt? bepaal de cel! (veranderingsfase x persoonlijkheid) 4. Veranderen, doorgaan of wachten (verandermotieven)? 5. Praktische consequenties van stap 4 Zo nodig: omgeving erbij betrekken

11 Houd daarbij rekening met: de veranderingsfase waarin iemand zit en met wat voor type hij of zij is!

12 Veranderingsfasen en Fase 1: geen probleem of veranderwens strategie Relatie onderhouden (hoe gaat het?), vinger aan de pols (gaat het nog?) en contact met omgeving (wat vinden zij ervan?), niet veranderen! Fase 2: zorgen, ambivalentie, twijfel Balans opmaken, informatie verzamelen (googlen) / geven gericht op mogelijke alternatieven, niet veranderen! Fase 3: wens tot gedragsverandering, actie Actie, verander, probeer alternatief: registreer voor- en nadelen, evalueer en stel bij

13 De Luiaard (type 1) Kenmerken: geen initiatief, hopen dat het over gaat, laat de ander het maar doen, passief of actief verzet tegen verandering Strategie: weersta verleiding om de kar te trekken, verandering kan wachten, is een optie of experiment (regie bij klant) Verander-wens?: nadruk op niet teveel gedoe en het zekere voor het onzekere nemen, afremmen, misschien even proberen, maar ook heel goed om het niet te doen

14 De Betweter (type 2) Kenmerken: overtuigd van gelijk, willen positieve uitzonderingspositie, kunnen niet tegen kritiek, worden graag geprezen, hekel aan andere betweters Strategie: aarzel, vraag om correctie, benadruk het bijzondere, benoem eigen onvermogen, geef grenzen aan (regie bij klant) Verander-wens?: steunen, verbijzonderen, benadrukken van de extreme inspanning die het kost en van eerder succes door de klant (de klant heeft wel voor hetere vuren gestaan)!

15 Angsthaas (type 3) Kenmerken: gespannen, dwangmatig, schreeuwen om hulp, zoeken autoriteiten met ervaring Strategie: toon autoriteit, steun op evidentie, benadruk orde en regelmaat (regie bij zorgverlener) Verander-wens?: baseer je op laatste jaren en stel met zekerheid vast wat de beste optie is en neem daarin het voortouw: dit past bij u, en dus gaan we het doen, VOLG MIJ

16 Werkschema Geen probleem Twijfel Luiaard Betweter Angsthaas Relatie ontwikkelen, Inventariseer huidige middelen in relatie tot doelen en consequenties op K/L termijn Balanceren, alternatieven openbaren, kennis vergaren over K/L termijn consequenties in relatie tot doelen samen zoeken (cliënt begint) cliënt zoekt obv eerder succes geef educatie Verander wens regie bij cliënt stel uit of experimenteer registreer en evalueer +/- regie bij cliënt benadruk vroeger succes registreer en eval. +/- regie bij zorgverlener toon autoriteit.

17 Een casus (20 min) Bedenk kort een casus, schets deze aan je groep. Bespreek met elkaar; Verschil tussen de middelen ( probleem ) en het werkelijke doel Wat is het probleem? Wat zijn de doelen en wensen / hoe wil de cliënt/patiënt leven Heeft het probleem wellicht voordelen? Welke strategie zou bij deze casus het best kunnen werken. Welk type is hier sprake van? Welke veranderstrategie zou je in kunnen zetten? (werkschema)

18 Dank voor jullie aandacht en.. Iedereen heeft realiteitszin maar niet iedereen heeft zin in de realiteit! Veranderen vraagt: noodzaak, motivatie en volharding. ook van ons