Lezing de kracht van daglicht april 2007
|
|
|
- Leopold de Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lezing de kracht van daglicht april 2007 Stichting No space, architecturally, is a space unless it has natural light. Louis Kahn Daglicht vormt een van de belangrijkste bouwstenen van architectuur. Het is onontbeerlijk voor de gezondheid en productiviteit van de mens. Daglicht is bovendien gratis en de enige echt duurzame lichtbron. De Stichting promoot een goede toepassing van daglicht in de gebouwde omgeving.
2 Organogram Stichting Bestuur van Stichting Paul de Ruiter Architect en oprichter Architectenbureau Paul de Ruiter Atto Harsta Bouwinnovator en oprichter Aldus bouwinnovatie Jeroen Mensink Architect / publicist en oprichter JAM Ed Melet Publicist, auteur van o.a. Het Architectonisch Detail
3 Achtergrond van de Spreker Ir. Atto Harsta directeur Aldus bouwinnovatie oprichter & bestuurder Stichting Aldus bouwinnovatie Profiel van een creatief ingenieursbureau Strategie Advies en onderzoek Concept- en productontwikkeling Marketing Aldus creëert en realiseert innovatie in de bouw.
4 Activiteiten Masterclass Daglicht Excursies Nieuwsbrief Activiteiten Daglichtcafé Lezingen
5 Activiteiten recent Daglichtboek Symposium Een rijk geïllustreerde uitgave over de rol van daglicht in de architectuur, met een schat aan informatie en inspiratie over alle factten van daglicht in de gebouwde omgeving. Activiteiten 2007 Excursie WUR op 14 maart Masterclass i.s.m. Materia op 7 & 8 juni Daglichtcafé in september Lezing op vakdagen licht en verlichting in oktober Nieuwsbrief 5 & 6
6 Donateurs Nieuwe donateurs: Serbo MHB Atlas Acomfa Inbo Arcadis De kracht van daglicht Inleiding Wat is daglicht? Visuele effecten - comfort Niet visuele aspecten - gezondheid Systemen en producten Esthetiek - architectuur Daglicht versus kunstlicht Daglicht en regelgeving
7 Daglicht is (mijn) passie Evolutie De boomaap werd een grondaap werd een jagende aap werd een aap met een eigen territorium en is een culturele aap geworden.
8 Evolutie Evolutie Oerinstincten Overleven Voortplanten Kudde / erbij horen Oerbehoeften Ecologie: in harmonie met de natuur zijn Identiteit: het kunnen zijn zoals je bent Flexibiliteit: keuzevrijheid en zelfregelbaarheid Zelfactualisatie: groei en ontplooiing
9 Evolutie maximale ooggevoeligheid ligt in het groene gebied van het spectrum flitsende televisiebeelden zijn tegen het veiligheidsgevoel in ons stressniveau daalt wanneer we in de natuur zijn zonder uitzicht in de stad voelen we ons chronisch onrustig Wat is daglicht? zonnestraling licht daglicht zonlicht
10 Natuurlicht versus Kunstlicht Daglicht is variabel (intensiteit en kleur). Daglicht heeft een volledige spectrum. Daglicht flikkert niet het vloeit constant. Waarom daglicht essentieel voor het leven op aarde biologische klok licht is zicht gezondheid productiviteit prikkelt, stimuleert, actief stemming ritme en variatie veiligheid comfortabel (warmte en energie) gratis energiebron
11 Daglicht = informatie uitzicht het weer tijd stimuli Corbusier Licht is voor mij de essentie van architectuur. Ik geef vorm met daglicht.
12 Onze daglichtbehoefte was de basis van architectuur Architectuur is het vakkundige, nauwkeurige en magnifieke spel van samengevoegde volumen in het licht Le Corbusier - Vers une architecture
13 gezond daglicht
14 # # Daglicht en Gezondheid Direct stimulation daglicht Vision Bio-clock
15 Daglicht en Gezondheid Spectrale biologische actiekromme in blauw en de visuele ooggevoeligheidskromme in rood Daglicht en de biologische klok # 3 melatonin secretion visual pathway photobiological pathway 1. retina 2.optic nerve 3.visual cortex 4. retinohypothalamic tract (RHT) 5.suprachiasmatic nucleus (SCN) 6. pineal gland (melatonin secretion) 7.spinal cord 8. superior cervical ganglion (sympathic nervous system)
16 Visuele en niet visuele effecten 1. Visuele functie uitvoeren van een oogtaak verlichtingscriteria 2. Niet visuele effecten psychologische effecten (stemming, gevoel, emotie, motivatie, attractiviteit, e.d.) regeling van de biologische klok 3. Direct stimulerende effecten productiviteit, absentie, welzijn Biologische ritme Cortisol Melatonine Waakzaamheid Lichaamstemperatuur Typisch dagelijks ritme van lichaamstemperatuur, melatonine, cortisol en waakzaamheid in mensen voor een natuurlijke 24 uurs licht/donker cyclus
17 Kunstvorbeeld - daglicht en gezondheid/groen Ulrich (1984) deed onderzoek naar patiënten die herstelden van een galblaasoperatie in een kamer met uitzicht op stenen muur of in een kamer met uitzicht op bomen. Patiënten in kamers met uitzicht op groen: Hadden minder krachtige pijnstillers nodig Verbleven na hun operatie één dag minder in ziekenhuis Kregen minder negatieve beoordelingen in statussen van verplegend personeel Dosis sterke pijnstiller 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Dag 0-1 Dag 2-5 Dag 6-7 Uitzicht muur Uitzicht bomen
18 LUCHT IS OOK NATUUR! Citaat uit een column van Michael Ventura, 2001 Toen ik 12 jaar oud was kwam ik terecht in het ziekenhuis, waar ik een tijdlang op het randje van de dood zweefde. Ik verkeerde in een soort droomtoestand, alles leek ver weg en onecht. Het enige dat wel echt was, en wat ik me nog steeds levendig herinner, was het raam. Dagenlang, dag en nacht, te zwak om te bewegen, was mijn blik gefixeerd op het raam. Het was een heel gewoon raam, niks bijzonders. Maar af en toe kwam er zomaar duiven zitten op de vensterbank. En ik zag vogels langs de wolken vliegen, hoog en ver. Nooit eerder was me opgevallen hoeveel kleuren licht er eigenlijk zijn in de lucht. Ik ben er van overtuigd dat mijn fascinatie met dat raam, met de schoonheid van de vogels en de lucht, mij de kracht gaven om te blijven leven.
19 Voorbeeld daglichtbenutting
20 De daglichtdynamiek ritme (dag, seizoenen) variabel (intensiteit en kleur), zonnestand spectrale samenstelling afhankelijk v.d. weersgesteldheid afhankelijk v.d. luminantieverh. hemelkoepel richting van het licht Kunstlicht is slechts een statische aanvulling Daglicht & Planten Daglicht bevordert de groei van planten Planten bevorderen het welzijn en de gezondheid van mensen
21 Daglicht en de oudere mens Daglicht en Veiligheid goed zicht (waarneming) voldoende licht alertheid en vermoeidheid motoriek welbevinden
22 Daglicht en uitzicht #
23 Producten
24 Voorbeeld daglichtbenutting
25 Daglicht leest geen tekeningen, en volgt ook geen pijlen. Gevel als intermediair
26 Daglichtoptimum bepalen licht #
27 uitzicht # warmte #
28 Daglicht en Energie Met behulp van een goed daglichtontwerp is er een basis voor energiebesparing op kunstlicht. Besparing zit in de exploitatiefase. De grootste besparing is afhankelijk van de gebruiker. Bewustwording en automatische beheerssystemen zijn noodzakelijk. Daglichtregulering is een voorwaarde voor een goed en duurzaam gebruik. Individuele regeling van het binnenkomende dag- en zonlicht Af te stemmen op de wisselende werktaak Af te stemmen op het wisselende aanbod Hou rekening met flexibele plattegronden Kunstlicht altijd daglichtafhankelijk zoneren en automatisch schakelen
29 Zon- en lichtregulering investerings- versus exploitatiekosten
30 Zon- en Lichtregulering buiten / spouw / binnen Producten
31 Verlichtingscriteria voorkomen van ongezond licht verlichtingssterkte gelijkmatigheid luminantieverhoudingen binnen het gezichtsveld verblinding voorkomen lichtverdeling in de ruimte kleureigenschappen van het licht Goede luminantieverhouding
32 Daglicht en Regelgeving visueel BouwBesluit NEN 2057 (daglichtopeningen) Daglicht en Uitzicht (minimaal) Arbo besluit (wetgeving) 3% D.F. eis - kantoorfuncties (2-5%) 1/20 vloeroppervlak Europese norm NEN-EN (licht en verlichting) visuele behoefte (taken)
33 Daglicht en Regelgeving niet - visueel, aanbevelingen minimaal lichtniveau lux regulering van de biologische klok direct stimulerende effecten bevorderen stemming, vitaliteit en energieniveau arbeidsprestaties en productiviteit veiligheid en gezondheid absentie en ziekteverzuim Daglichtstrategie esthetisch (effect) gezondheid ecologisch (gratis energiebron) functioneel (zoveel mogelijk daglicht tijdens werktijd comfort en sfeer zicht en uitzicht regelbaarheid Afstemmen op het doel dat je wil bereiken!
34 VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT-ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS WENSEN DAGLICHTONTWERP & SCHETS- VOORLOPIG VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP EISEN ONTWERP ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP ZIJLICHT VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP LOCATIE OP AARDE INITIATIEF OMGEVINGSFACTOREN GEBOUWVORM DAGLICHTSYSTEMEN INTERIEUR DEFINITIEF ONTWERP BOVENLICHT KUNSTLICHT Locatie op aarde zonnehoogte azimut zenit Omgevingsfactoren bebouwing (nu & toekomst) begroeiing omgevingsmaterialisatie geaccidenteerdheid terrein Gebouwvorm massastudie plattegrond doorsnede Interieur indeling materialisatie meubilair en kleurstelling VUISTREGELS verhouding DAGLICHTONTWERP omhulling volume anidolische systemen; VUISTREGELS kleurgebruik functie zonering / gebruik TIM; HOE; DAGLICHT-ONTWERP ruimte prismatische systemen; VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP percentage lichtopeningen lichtkoker; heliostaatvuistregels DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS WENSEN DAGLICHTONTWERP & SCHETS- VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP EISEN ONTWERP VOORLOPIG VUISTREGELS ONTWERP DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHT- ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP Zijlicht Bovenlicht VUISTREGELS Kunstlicht positionering postionering DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTformaat formaat ONTWERP stand VUISTREGELS stand DAGLICHTONTWERP detaillering detaillering gebruik/functie; VUISTREGELS invulling (v.d. DAGLICHTONTWERP opening) invulling (v.d. opening) VUISTREGELS afstemming op zon- lichtregulering bovenlichtvarianten DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS uitzicht zon- lichtregulering DAGLICHTONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTregelbaarheid ONTWERP VUISTREGELS DAGLICHTONTWERP INITIATIEF Daglichtsystemen positionering daglichtsysteem lichtplank; lamellen; DEFINITIEF ONTWERP afstemming met daglichttoetreding; gebouwbeheersysteem; afstemming op aanwezigheid; zonering; daglichtafhankelijke schake-ling; type lichtbron;
35 Locatie op aarde Gezond daglicht - integraal ontwerpen afgestemd op de exploitatiefase
36 # # # #
37 Daglicht onderzoeken Daglichtsystemen
38 Zijlicht # #
39 Stadskantoor Breda # #
40 Jean Nouvel. Project: Institute du Monde Arabe Hogeschool voor Muziek en Dans Jan Hoogstad
41 Bovenlicht
42
43 Goed daglicht begint met ambitie.
Stichting Living Daylights. Light Inspirations. ir Atto Harsta
Stichting Living Daylights Light Inspirations ir Atto Harsta oprichter & bestuurder Stichting Living Daylights directeur Aldus bouwinnovatie voorzitter Booosting ir Atto Harsta directeur Aldus bouwinnovatie
Verlichtingskunde 2009 Verlichtingskunde 2009 7S630
7S630 Laurens Zonneveldt Mariëlle Aarts Doel van het college Gereedschap bieden om via een doordacht PvE tot het gewenste doel te komen Opzet Hoe kom je tot eisen, wat speelt een rol Zoeken naar oplossingen
Daglicht & materiaalkeuze
Daglicht & materiaalkeuze Daglicht & materiaalkeuze stemming gezondheid beleving buiten gezondheid transparantie laagdrempelig sfeer rustgevendheid band met natuur centraal punt grensvervaging luchtigheid
BEGIN ROLAND DIJKHUIZEN WORKSHOP 1: DUURZAAM BOUWEN - DAGLICHT IN SCHOLENBOUW
BEGIN Roland Dijkhuizen Architectuur: 4e jaars student Hanzehogeschool, Groningen Onderzoek daglicht in scholenbouw: Daglicht als bouwmateriaal Vanuit Hanzehogeschool en Scholenbouwmeester Een vraagstuk
Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving
Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Faculteit Bouwkunde, Leerstoel Bouwfysica 17-04-2008 NVvA Symposium, Zeist Inhoud 02 1. Onderwerp van het onderzoek
Daglicht in utiliteitsgebouwen
Daglicht in utiliteitsgebouwen Inleiding Daglicht is gedefinieerd als het zichtbare deel van de totale zonnestraling. Effectief gebruik van daglicht in de bouw wint de laatste jaren aan populariteit. De
Gezonde verlichting in gebouwen
Gezonde verlichting in gebouwen Dr. ir. M.B.C. Aries BPS Building Lighting group Intelligent Lighting Institute CIE info dag 19 oktober 2015 Gezonde verlichting in gebouwen Gezonde verlichting Gebouwen
...brengt ideeën tot leven
...brengt ideeën tot leven Lichtontwerp van Deerns Licht en architectuur Foto: Ronald Tilleman 2 Foto: AVA Twee Steden Ziekenhuis 3 Uw uitdaging Verlichting in gebouwen, met name kunstverlichting, is traditioneel
Biologische Effecten van Licht
Biologische Effecten van Licht Bijeenkomst Oog en Werk Amersfoort, 6 Oktober 2006 Gerrit van den Beld NSVV Commissie Licht & Gezondheid Fotobiologische Effekten Infrarood Warmte OOG Licht Ultraviolet Zien
Verlichting door de ogen van de gebruiker
Kwaliteit van installaties in de utiliteitsbouw: Verlichting door de ogen van de gebruiker Dr. ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Themabijeenkomst Kwaliteit van Installaties door DEKRA en UNETO-VNI 29 maart 2017
PULSE VTL BIODYNAMISCH LICHT VOOR HET MODERNE KANTOOR
PULSE VTL BIODYNAMISCH LICHT VOOR HET MODERNE KANTOOR 2 PULSE VTL 3 V I S U E E L E M O T I O N E E L LICHT B I O I S C H L O G De dimensies van licht: licht stelt ons in staat om onze omgeving waar te
Frisse School Verlichting,
Frisse School Verlichting, Fris licht stimuleert leerling en docent Dr ir Ellie de Groot Ir Nancy Westerlaken Drs Laurens Zonneveldt 1 Doelstelling Verlichting voor optimale prestatie van leerling en docent
VERLICHTING VAN BELANG VOOR GOED FUNCTIONEREN
VERLICHTING VAN BELANG VOOR GOED FUNCTIONEREN Zien kost kwart van onze energie Het zien vraagt 25% van het energieverbruik van het zenuwsysteem. Wordt het zien bemoeilijkt, bijvoorbeeld door onvoldoende
Daglicht, gebouwen en mensen
Daglicht, gebouwen en mensen NSVV Nationaal Lichtcongres 29 januari 2015 Prof. Dr.-Ing. A.L.P. Rosemann Dr. ir. M.B.C. Aries Natuurlijke verlichting Gebouwen: beschutting voor weersomstandigheden Voorkeur
Aanbeveling. Licht, welzijn en de ouder wordende mens. Definitief concept, d.d. oktober 2006. Colofon
Aanbeveling Licht, welzijn en de ouder wordende mens Definitief concept, d.d. oktober 2006 Colofon Uitgegever Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde Galvanistraat 1 Postbus 539 6710 BM Ede telefoon:
Ruimte voor Vergetelheid
Ruimte voor Vergetelheid presentatie ontwerpend onderzoek Ruimte voor Vergetelheid door Interieur+Dementie woensdag 10 april 2013 Congres Dementievriendelijke architectuur en inrichting dementievriendelijke
lucht Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen.
lucht Geur Ventilatie Buitenlucht Emotie Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen. Innovatieve geursystemen helpen u op
Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen. Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017
1 Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017 2 3 4 Wat is een te hoge blootstelling? Overdag: de mens is aangepast
Onderzoek KIEN dynamische. Uitgangspunten en oplossingen
* Ing. Jan Meutzner Onderzoek KIEN dynamische verlichting intramuraal Uitgangspunten en oplossingen Lichtadvies Projectaanpak Afsluiting Jan Meutzner Jan Meutzner Jan Meutzner Jan Meutzner Nico Koreman
Stedelijk dak (nfm) Deze deelopdracht omvat het stedelijke dak van het nieuw te bouwen Fries Museum aan het Wilhelminaplein te Leeuwarden.
1 Stedelijk dak (nfm) Deze deelopdracht omvat het stedelijke dak van het nieuw te bouwen Fries Museum aan het Wilhelminaplein te Leeuwarden. Gemaakt door: Meile Tamminga Stud.nr 73887 Email: meiletamminga@hotmail.com
Maximalisatie van concentratie
Light Lines 01 Optimal light Door de combinatie van een strak design, slanke vormgeving en een optimale lichtverdeling zijn de Light Lines een essentieel en integraal onderdeel van de totale beleving in
DE ALLIANTIE AMSTERDAM
interieur DE ALLIANTIE AMSTERDAM 30/08/2013 INZENDING arc13 next architects NEXT ARCHITECTS / de alliantie amsterdam / 30-08-2013 vooraf transformatie Het recent getransformeerde Huygens Dok vormt samen
lightwaynederland.nl
Passief Bouwen en daglichttoetreding, dilemma? Een kwestie van balans. Nadeel conventionele vormen daglichttoetreding (ramen, lichtstraten en koepels) is ongewenst warmteverlies. Of ongewenste warmtewinst
HUMAN CENTRIC LIGHTING. LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel
HUMAN CENTRIC LIGHTING LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel Human Centric Lighting AGENDA De mens staat centraal Werking van het oog Niet visuele werking van het oog HCL en normen: Functionele
hidden village - globalarchitects
hidden village - globalarchitects Hidden Village is een huis van 170 m2 ontworpen voor een familie, bestaande uit 2 ouders met 2 kinderen. Het concept van de woning is dat van een verborgen dorp, zowel
Week 2 PLATTEGROND, HOE TEKEN JE EEN PLATTEGROND?
Week 2 PLATTEGROND, HOE TEKEN JE EEN PLATTEGROND? Hoe teken ik op schaal? Voor de volgende stappen hebben we een plattegrond van je interieur nodig. Vaak heb je al een plattegrond of bouwtekening in bezit,
inzending ARC15 Interieur Award Waal Vlaardingen
Waal Vlaardingen Opdrachtgever Waal, Vlaardingen Adres Schiedamsedijk 22, Vlaardingen Opgave herontwikkeling kantoorgebouw: interieur Ontwerp Van Ouwerkerk Architecten, Rotterdam Projectarchitect Arnold
DYNAMISCH LICHT NU HAALBAAR VOOR IEDEREEN
Dynamisch licht DYNAMISCH LICHT NU HAALBAAR VOOR IEDEREEN Het aanbrengen van dynamiek in de intensiteit, kleur en verdeling van (kunst)licht heeft vele toepassingen. U kent natuurlijk de effecten van extra
Hoe te komen tot een integraal ontwerp?
Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hoe te komen tot een integraal ontwerp? En met wie? Registratienummer: 2012-14-38P Dit project wordt gefinancierd door SIA RAAK 1 Wat is Integraal? Dienstverlening
Haal het daglicht uw kantoor binnen DYNAMISCHE LED PANELEN 1:00
DYNAMISCHE LED PANELEN 1:00 Waarom dynamisch licht Dynamische LED kantoorverlichting van Emmlight (markt introductie medio 2011) is een geavanceerde oplossing om de dynamiek van daglicht te introduceren
Beter licht met minder energie
Beter licht met minder energie Toelichting bij de scan voor bedrijfshallen Doe de slim licht scan! 1 Toelichting bij de slim licht scan voor bedrijfshallen De Slim Licht Scan is een instrument waarmee
Verlichtingskunde 2009. Verlichtingskunde. Kunstlicht eisen Week 4. Mariëlle Aarts Laurens Zonneveldt
Verlichtingskunde Kunstlicht eisen Week 4 Mariëlle Aarts Laurens Zonneveldt Ergonomie EUROPESE NORM NEN-EN 12464-1 Doel van NEN-EN 12464-1 Visueel comfort, prestatie en veiligheid werkplekken binnen
Meer comfort en minder energieverbruik?
Meer comfort en minder energieverbruik? Het kan, met intelligente sturing van zonwering, HVAC en verlichting Answers for infrastructure Geïntegreerd management van verlichting, binnenklimaat én zonwering
Groen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect
Groen in de klas Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect www.bouwenmetgroenenglas.nl / anouk@bouwenmetgroenenglas.nl 1 Wat gaan we doen in deze
THE OPEN HOUSE. Twee Open Huis opties. Volledig vormgegeven flexibiliteit
THE OPEN HOUSE THE OPEN HOUSE Volledig vormgegeven flexibiliteit Het Open Huis van Atelier van Wengerden is ontworpen rondom grote open ruimten met uitzicht en licht aan alle kanten. Hierbij ontstaat een
EFFECTEN VAN LICHT OP DE GEZONDHEID
EFFECTEN VAN LICHT OP DE GEZONDHEID Prof. Ir. Wout van Bommel Lighting Consultant www.woutvanbommel.eu De ontdekking in 2002 van een nieuwe type lichtgevoelige cel in het oog maakt het makkelijker te begrijpen
Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid
Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager
Light Cells Square 01
Light Cells Square 01 Light me Deze LED verlichtingsobjecten zijn speciaal ontworpen als basis voor de hedendaagse interieurarchitectuur. De Light Cells staan voor een optimale lichtbeleving in binnenruimtes
RAFFINESSE TECHNOLOGIE ONTMOET KWALITEIT. De ideale glasgevel
Het isolatieglas met jaloezieën TECHNOLOGIE ONTMOET KWALITEIT sunblind visor privacy protection De ideale glasgevel In moderne gevels, met name bij structurele beglazing, is goed zonwerend glas een must.
Rgd. Visueel comfort. 6.1 Daglicht en uitzicht 6.2 Kunstlicht 6.3 Lichtreflectie 6.4 Zonwering en helderheidswering
Rgd 6 Visueel comfort Het visuele comfort in de huisvesting moet zodanig zijn dat de gebruikers visueel contact met de omgeving kunnen hebben en er voldoende daglicht is opdat een aangename werkplek realiseerbaar
Dynamisch daglicht. Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding. Afstudeerpresentatie Lies Schaberg Climate Research & Design
Dynamisch daglicht Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding Afstudeerpresentatie t ti Lies Schaberg Climate Research & Design Hoofdmentor Dr. G.J. Hordijk Vakgroep Bouwfysica TUDelft Tweede mentor
Besparen op de Energiefactuur in. Scholen. Goed & Energiezuinig Verlichten. Chris VANDENDAEL. Leuven. n nv URL: www.ecolux.be
Goed & Energiezuinig Verlichten Chris VANDENDAEL n nv URL: www.ecolux.be Leuven Alleen over energiebesparing praten of studies laten maken is volkomen zinloos Zonder verdere actie wordt elke studiekost
Duurzame bouw door zonregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe
Duurzame bouw door zonregulering Wouter Beck Hunter Douglas Europe Duurzame bouw door zonregulering 1. Uitdagingen in de gebouwde omgeving 2. De kracht van de zon 3. Energie 4. Comfort Binnenklimaat Trend:
BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen
Rabobank-Booosting, 1 BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen De rol van energiebesparing in de bouwsector 7 oktober 2008: Leeuwarden 8 oktober 2008: Doetinchem John Veeken DGMR Rabobank Westland Duurzaam
~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen"
~omazo..... j\ Hoofdbedrijfs(hap l'v Ambachte'ß -c TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen" AUTOMATISCHE ZONWERING BESPAART ENERGIE EN VERBETERT BINNENKLIMAAT Automatische zonwering kan op kantoor en
Opleiding 2013 Duurzaam Gebouw
Opleiding 2013 Duurzaam Gebouw Gezondheid en comfort Leefmilieu Brussel ZORGEN VOOR VISUEEL COMFORT Magali BODART UCL Architecture & Climat 7 maart 2013 Opleiding tot stand gebracht door de Stadswinkel
Daglicht en gezond verstand
Daglicht en gezond verstand in theorie 1 Rien van Overveld 2 Werkgroep gelijkwaardigheid Samenstelling BNA COB IWB LNB ONRI SBR VBWTN VNG VROM VSN Publicatie van: gelijkwaardige oplossingen (32) pragmatische
Project HEZO. Minor Public Health Engineering J. van Hoof 13-12-2010. Bob van Pommeren Jamie van Dalum Jeroen Aben
Project HEZO Minor Public Health Engineering J. van Hoof 13-12-2010 Bob van Pommeren Jamie van Dalum Jeroen Aben Analyse 12 healing environment ziekenhuizen Analyse Film Meander Belangrijke aspecten Natuur
DYNAMISCH LICHT. Variatie op het gebied van kleur, intensiteit en verdeling. We onderscheiden:
webref. SC031A1 webref. SC031A2 DYNAMISCH LICHT Variatie op het gebied van kleur, intensiteit en verdeling We onderscheiden: Stimulerend licht: ETAP-programma dat zorgt voor ondersteuning van onze biologische
M a r k t p l e i n c l u s t e r Amsterdam Zuidoost
M a r k t p l e i n c l u s t e r Amsterdam Zuidoost 17 september 2009 Inhoud Aanleiding en vraagstelling 1-2 Opgave 3-6 Analyse - Mensen 7 - Marktplein 8 - Randvoorwaarden succes plint 9 - Behoeften
VERLICHTING in de MELKVEE-STAL
VERLICHTING in de MELKVEE-STAL Floor van Oosterhout Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Afdeling Neurofysiologie 23 november 2010 f.vanoosterhout@lumc.nl Dag-nacht ritme Aanpassingen van plant /
Biodynamische Verlichting
Biodynamische Verlichting Peter Versluis ELE Fagerhult verlichting TVVL KENNISPARTNERS Licht voor de mensen Licht heeft invloed op alle levende dingen, evenals de afwezigheid van licht. Het wisselende
Museumpark Paviljoen Rotterdam
Rotterdam Museumpark paviljoen, Rotterdam In het culturele hart van Rotterdam, het Museumpark, bevindt zich een bijzondere parkeergarage die niet alleen plaats biedt aan.50 auto s, maar ook een ondergrondse
NIEUWE VISIE OP ZONREGELING
NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson
Daglicht en scheidingsconstructies
Daglicht en scheidingsconstructies tijdelijk dictaat voor 'licht' - bouwfysisch ontwerpen 2 - november 2008 Inhoud 1. Inleiding 1 2. Het gebruik van ramen in ruimtes over de eeuwen heen 2 3. Daglicht 4
Lamikon LongLife++ Integraal & duurzaam
Lamikon LongLife++ Integraal & duurzaam Vanuit onze missie Het bieden van integrale duurzame geveloplossingen hebben wij in samenwerking met Aldus bouwinnovatie in 2010 ons nieuwe passiefkozijn geïntroduceerd.
Portfolio. Architectenmarkt Capelle aan den IJssel
Portfolio Architectenmarkt Capelle aan den IJssel Kavelwoning.nl de website met moderne zelfbouw woningen voor particulieren Kavelwoning.nl is opgezet door met als doel om het woningaanbod voor particulieren
Licht in de verpleeghuiszorg. Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven
Licht in de verpleeghuiszorg Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven Gezonde verlichting w at doet licht via het oog: zien, zonder licht geen zicht
werk en onderzoek op niveau
ERIBA Groningen werk en onderzoek op niveau Project ERIBA Locatie Groningen Opdrachtgever UMCG/ Rijksuniversiteit Groningen Functioneel/ Ruimtelijk PvE ICS adviseurs Het ERIBA-gebouw markeert de eerste
Licht en Gezondheid. Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie. IE&IS / Human Technology Interaction
Licht en Gezondheid Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie IE&IS / Human Technology Interaction 18-12-2008 PAGE 1 Licht en Gezondheid Licht blootstelling Visuele effecten Non-visuele
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERLICHTING: ONTWERP EN REGELING HERFST 2017 Waarom aandacht schenken aan de natuurlijke verlichting? Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N De uitdagingen
Een aangenaam binnenklimaat, het hele jaar rond.
Een aangenaam binnenklimaat, het hele jaar rond. Verbeter uw comfort met de ideale zonwerende en isolerend glasfolie. Verbeter de isolatie tot 41% (K-waarde), bespaar energie, hou overdreven warmte buiten
2050: Van Doelstelling naar Succes - Expertgroep Klimaattechniek KT27 Daglicht & Binnenklimaat. Introductie.
KT27 Daglicht & Binnenklimaat KT27 Daglicht & Binnenklimaat Roelant van der Putten, RVDP installatie ontwerp TVVL Roelant van der Putten 2 Introductie Introductie www.rvdp.nu Roelant van der Putten (37
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES Arnhem heeft een krachtig en duurzaam imago; een groene stad met een sterk ontwikkeld creatief en cultureel klimaat. Met de Melkfabriek voegen wij een uitgesproken
LED licht in de zorg. Hoe belangrijk is dat nou eigenlijk?
LED licht in de zorg Hoe belangrijk is dat nou eigenlijk? Een belangrijke omgevingsfactor in de zorg wordt vaak vergeten of als niet beïnvloedbaar gezien. De invloed die licht heeft op het welzijn van
Daglichtsystemen...30 Lichtplank...30 Spiegellamellen...30 Anidolische reflectoren...31 Translucente isolatiematerialen (TIM)...31 Prisma's...
Inhoudsopgave Voorwoord...4 Hoofdvraag...4 Deelvragen...4 Planning...5 Periode 3.3...5 Periode 3.4...5 Vier typen gebouwen...6 Inzoomen...6 Gebouw...6 Vertrek...6 Raam...7 Daglichtsysteem...7 Daglichtwering...7
GEURST& SCHULZE 1. MFSA De Sportmotor Rotterdam
MFSA De Sportmotor Rotterdam De MFA De Sportmotor in Rotterdam is een mooi voorbeeld van een maatschappelijk gebouw met een casco dat op diverse manieren kan worden ingevuld en worden aangepast. De multifunctionele
Inhoud. - De bewoners centraal. - Kralingen Crooswijk. - Houding ten aanzien van. Het BSR-model (leefstijlen) als denkkader
januari 2010 Inhoud - De bewoners centraal Het BSR-model (leefstijlen) als denkkader - Kralingen Crooswijk - Houding ten aanzien van De bewoners als centrale focus De bewoner als centrale focus! NAAM Demografie
De invloed van licht op stemming en prestaties
De invloed van licht op stemming en prestaties Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid Eindhoven DAVITA Nederland BV Eindhoven Wie is SOLG? De Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG
Het venster, bron van licht en warmte. Magali Bodart Post-Doctoral Researcher FNRS Architecture et Climat 22 Novembre 2005
Het venster, bron van licht en warmte Magali Bodart Post-Doctoral Researcher FNRS Architecture et Climat 22 Novembre 2005 De rol van het venster De zonnewinsten opvangen om minder te verwarmen Het zonnelicht
WATTS LUX AND LUMEN ON THE MENU FOR YOU
WATTS LUX AND LUMEN ON THE MENU FOR YOU WATTS LUX Watt: de eenheid van energiebesparing Lux: de eenheid van verlichtingssterkte Watts, kilowatts, kilowattuur, voor ons allemaal bekende termen wanneer we
Verbetering van concentratie, motivatie en coöperatief leergedrag Klaslokaal van de toekomst! Kim van Rosmalen
Verbetering van concentratie, motivatie en coöperatief leergedrag Klaslokaal van de toekomst! Kim van Rosmalen 2012 1 SchoolVision -veel media aandacht Licht van invloed op concentratie leerlingen WINTELRE
4 MAART 2015 www.noorderhavenzutphen.nl
Verslag workshop 2 WONEN AAN DE HAVEN NOORDERHAVEN 4 MAART 2015 www.noorderhavenzutphen.nl Op woensdagavond 4 maart is de tweede workshop voor Veld 10 in de oude Broodfabriek gehouden. Op deze avond hebben
PORTFOLIO GERECHTSGEBOUW BREDA MEI 2018 HOOTSMANS ARCHITECTUUR- BUREAU
PORTFOLIO GERECHTSGEBOUW BREDA MEI 2018 HOOTSMANS ARCHITECTUUR- BUREAU Programmatische lagen Uitgangspunten voor positionering gebouw De opdracht was om niet alleen deze puzzel op te lossen, maar juist
Groen onderzoek _. overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg
Groen onderzoek _ overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg Marco van Zandwijk www.bouwenmetgroenenglas.nl / marco@bouwenmetgroenenglas.nl
onregelmatige werktijden en eigen verantwoordelijkheid
onregelmatige werktijden en eigen verantwoordelijkheid Copyright Circadian Technologies Ltd 2012 ONDERWERPEN Biologische klok Slaap Ochtendmens/Avondmens Alertheid en veiligheid Voeding DE BIOLOGISCHE
Villa Kop-hals-romp Een intensieve samenwerking tussen opdrachtgever en architect.
Villa Kop-hals-romp Een intensieve samenwerking tussen opdrachtgever en architect. Villa Kop-hals-romp Een intensieve samenwerking tussen opdrachtgever en architect. Op een prachtige plek tussen de Friese
HAAL DE HEMEL IN HUIS
HAAL DE HEMEL IN HUIS met Skylux lichtkoepels LICHTKOEPELS 2016 Skylux iwindow2 De superisolerende lichtkoepel met dubbelwandig glas NIEUW Nieuw bij Skylux: de vlakke lichtkoepel met strak, eigentijds
Datum AAB NL Beeldkwaliteit ontwerp
Datum 30-05-2017 AAB NL Beeldkwaliteit ontwerp VOORST VITALIS De landelijke ligging van het perceel van Vitalis daagt uit om een nieuw ontwerp te maken welke goed in het landschap past. De werkzaamheden
Juryrapport Living Daylights Innovation Award 2015
Juryrapport Living Daylights Innovation Award 2015 Als snelgroeiend platform wordt Stichting Living Daylights geregeld geconfronteerd met innovatieve ideeën en bijzondere concepten betreffende daglicht.
Het sprookje van. Wonen. op het mooiste plekje van. Uden
Het sprookje van Wonen op het mooiste plekje van Uden park maashorst parkmaashorst.nl P ark M aashorst 1 Uden Noord, grenzend aan Maashorst, is het ideale gebied voor een bijzondere ontwikkeling. Op de
LUX op energiezuinige stand
Seminaire Duurzame gebouwen LUX op energiezuinige stand 5 maart 2015 Leefmilieu Brussel De uitdagingen op verlichtingsvlak Ingrid VAN STEENBERGEN, Zaakvoerder Adviesbureau voor verlichting ODID Vervangen
Duurzaamheid. JSA / www.jsa-rotterdam.nl
Introductie JSA mooi gezond bron meerwaarde kloek Het begrip Duurzaamheid gaat in relatie tot architectuur natuurlijk over de energiebalans van het gebouw, of de toepassing van duurzaam geproduceerde materialen.
Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe
1 Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering Wouter Beck Hunter Douglas Europe 2 Onderwerpen Zonlicht de grootste vrije energiestroom op aarde Invloed van zonlicht op comfort,
LED RUIMTEVERLICHTING
ViVAA LED RUIMTEVERLICHTING 2 3 ViVAA. DE ZON VOOR DE RUIMTE. Zo gracieus, zo licht en zo fraai. Dat is de nieuwe ViVAA. Het armatuur past zich in elke ruimte harmonisch aan. Door de modernste LEDtechnologie
HAAL DE HEMEL IN HUIS
HAAL DE HEMEL IN HUIS met Skylux lichtkoepels LICHTKOEPELS 2016 Skylux iwindow2 De superisolerende lichtkoepel met dubbelwandig glas NIEUW Nieuw bij Skylux: de vlakke lichtkoepel met strak, eigentijds
Handleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht
Handleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht Inhoud Inleiding 3 Bovengrondse monumenten en beschermde stads- of dorpsgezichten
Van B tot Z De beleving van de huisvesting van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag geëvalueerd
Van B tot Z De beleving van de huisvesting van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag geëvalueerd L. Groot, ir. L.E.M. Mascini & ir. L. Volker Center for People and Buildings, Delft - februari
Samen ontwerpen aan betere gebouwen voor de geestelijke gezondheidszorg. 6. Buitenruimte
Samen ontwerpen aan betere gebouwen voor de geestelijke gezondheidszorg 6. BNA Onderzoek van aken architecten Wat is het? Eigenlijk weet ik niet zo goed meer hoe het leven is in de wereld buiten de kliniek.
FARALDA KRAAN HOTEL NDSM Amsterdam
FARALDA KRAAN HOTEL NDSM Amsterdam Visie Document 17.01.2013 IAA Architecten Architectonisch concept Faralda kraan De Faraldakraan maakt na de verbouwing een belangrijk deel uit van het nieuwe levendige
Silhouette Shades. Sfeervol met een exclusieve stijl, door zacht gefilterd licht
Silhouette Shades Sfeervol met een exclusieve stijl, door zacht gefilterd licht 2 Silhouette Shades Unieke lichtregulering De stijlvolle Silhouette Shades transformeren het harde zonlicht naar een prettig
Gezondheid, Welzijn & Productiviteit in Kantoren
Gezondheid, Welzijn & Productiviteit in Kantoren Colofon Deze publicatie is een co-productie van de leden van de Kopgroep Gezondheid en Comfort en de Dutch Green Building Council. De volgende gezondheid-
V I L i a a l ø. Woonhuis Leeuwarden. Oppervlakte: 110m 2 BVO. Opdrachtgever: Particulier
V I L i a a l ø Woonhuis Leeuwarden 2004 Oppervlakte: 110m 2 BVO Opdrachtgever: Particulier Projectteam: Architect: Border Architecture: Henri Borduin, Willemien Bosch, Reonald Westerveld Constructeur:
nationale staalprijs 2012 BAG-A-BOX
nationale staalprijs 2012 BAG-A-BOX ADRESGEGEVENS: Geert Hein van der Neut Polluxstraat 42 1363 VB Almere COURAGE architecten bna t +31 (0)55 360 55 63 u www.courage.nl Veenhuizerweg 207 f +31 (0)55 360
Masterclass Vitaliteit in de buurt 19 oktober 2017
Masterclass Vitaliteit in de buurt 19 oktober 2017 Samen met Jeroen van Berkel (portefeuillehouder Zorg en Welzijn, stadsdeel West) en Niesco Dubbelboer (de master in deze masterclass. Hij is een vernieuwende
1. entree Notre Dame du Haut
1. entree Notre Dame du Haut 1 Wat licht doet Vanuit een zonovergoten omgeving stap ik op een warme zomerdag de Notre Dame du Haut, één van de belangrijkste bouwwerken van le Corbusier, binnen. De koelte
VILIAAL 0 V2, LEEUWARDEN
VILIAAL 0 V2, LEEUWARDEN WOONHUIS OPDRACHTGEVER: JENNY WEISENBACH EN ARJEN BORDUIN ARCHITECT: BORDER ARCHITECTURE HENRI BORDUIN REALISATIE: 2004 OPP: 121 M 2 BVO Wonen verschilt niet zo veel van kleden.
3 Basisscholen Getsewoud
3 Basisscholen Getsewoud Basisscholen Getsewoud 3 scholen onder 1 dak Flexibiliteit Getsewoud is een grote nieuwbouwwijk in Nieuw Vennep, een onderdeel van de gemeente Haarlemmermeer. Het scholencomplex
Saxion Hogeschool Enschede
De nieuwbouw voor Saxion op de locatie van het gesloopte Natuurhistorisch Museum, vormt de laatste schakel in de stadscampus voor de Hogeschool Saxion. Deze locatie is een van de mooiste van, langs een
DE NIEUWKOOPSE EILANDEN
Contact: ev@vinkbouw.nl DE NIEUWKOOPSE EILANDEN FASE 1: 12 WONINGEN AAN DE PRACHTIGE NIEUWKOOPSE PLASSEN Ruimte om van te dromen INLEIDING Ook altijd graag aan het water willen wonen op een unieke plek,