Evaluatie projecten Managers van diversiteit Eindrapport
|
|
- Bart Beckers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Evaluatie projecten Managers van diversiteit Eindrapport
2
3 Evaluatie projecten Managers van diversiteit Eindrapport Auteur: Stef Steyaert Auteurs van de deelrapporten: Michel Albertijn, Bea Bossaerts, Isabelle Rossaert, Els Tijskens, Koen Van den Broeck en Ben Verstreyden Evaluatierapport van de projectoproep Managers van Diversiteit ( ) in opdracht van de toenmalige Vlaams minister van Wonen, Inburgering, Stedenbeleid en Binnenlands bestuur, Marino Keulen.
4 COLOFON Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport Een uitgave van de Koning Boudewijnstichting, Brederodestraat 21 te 1000 Brussel AUTEUR Stef Steyaert - Participant bvba REDACTIONELE BIJDRAGEN Michel Albertijn Bea Bossaerts Isabelle Rossaert Els Tijskens Koen Van den Broeck Ben Verstreyden COÖRDINATIE VOOR DE KONING BOUDEWIJNSTICHTING Gerrit Rauws, directeur Jan Blondeel, projectverantwoordelijke Greet Massart, assistente GRAFISCH CONCEPT VORMGEVING PRINT ON DEMAND PuPiL Jean-Pierre Marsily Manufast-ABP vzw, een bedrijf voor aangepaste arbeid Deze uitgave kan gratis worden gedownload van onze website Een afdruk van deze electronische uitgave kan (gratis) besteld worden: on line via per naar publi@kbs-frb.be of telefonisch bij het contactcentrum van de Koning Boudewijnstichting, tel , fax Wettelijk depot: D/2893/2009/50 ISBN-13: EAN: BESTELNUMMER: 1952 November 2009
5 Voorwoord Eind 2008 vroeg de toenmalige Vlaams minister van Wonen, Inburgering, Stedenbeleid en Binnenlands bestuur, Marino Keulen, aan de Koning Boudewijnstichting om de projecten van de oproep Gezocht: Managers van Diversiteit die tot dan werden goedgekeurd (oproep 2006, 2007 en 2008) ten gronde te evalueren teneinde beleidsaanbevelingen te kunnen formuleren voor de nieuwe Vlaamse regering in De Koning Boudewijnstichting, die een jaar eerder op vraag van dezelfde minister het rapport + bijhorende DVD Portretten in kleur. Managers van diversiteit had uitgebracht en er een studiedag aan had gewijd, ging graag op deze vraag. Ze ontwierp een proces waarbij de ervaringskennis van de projectmanagers van de projecten Managers van Diversiteit werd gekoppeld aan de inzichten van een aantal terreindeskundigen en experten. Belangrijk is dat de evaluatieopdracht niet als doel had te bepalen welke van de vele honderden projecten geslaagd waren en welke mislukt. Het evalueren van de individuele projecten was en is de taak van de administratie en het spreekt voor zich dat de Koning Boudewijnstichting deze rol niet kan en wil opnemen. De evaluatieopdracht was gericht op het vinden van overkoepelende inzichten, en dit niet enkel wat betreft de inhoud van de projecten maar ook wat betreft de doelstellingen van de projectoproepen, het kader en de netwerken waarbinnen ze vorm kregen, de behaalde resultaten en de achterliggende processen. Dit eindrapport bundelt deze overkoepelende inzichten. Het rapport is gebaseerd op zes deelverslagen die op hun beurt gebaseerd zijn op de doorlichting van een 170-tal projecten en op de belangrijke input van een 60-tal projecthouders op een kick-off dag in februari Elk deelverslag legt de focus op een bepaalde sector in de samenleving, zoals bijvoorbeeld onderwijs, jeugd, of tewerkstelling. De deelrapporten maken een groot deel uit van dit rapport. De eerste conclusies en de voorlopige synthese uit de deelrapporten werden in juni 2009 voorgelegd aan een 40-tal terreindeskundigen. Op basis hiervan kwamen de synthese en de beleidsaanbevelingen tot stand. Men vindt ze vooraan in het rapport. Dit evaluatietraject werd begeleid door Stef Steyaert. Hij verzorgde ook de hoofdredactie van voorliggend rapport, in samenspraak met de zes deskundigen die de deelrapporten opstelden. Onder zijn gedreven leiding kon dit team de signalen uit de betrokken projecten alert opvangen en met kritische afstand tot stevige conclusies omvormen. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 3
6 Voorwoord De evaluatie van de projecten Managers van Diversiteit toont aan dat de honderden projecten die de afgelopen jaren in Vlaanderen werden opgestart, heel wat in beweging hebben gezet. En dat is wellicht een van de belangrijkste inzichten uit deze evaluatie: er is in Vlaanderen niet alleen een nood, maar in de eerste plaats vooral veel goesting om aan een meer diverse samenleving te werken. Het is belangrijk dat de Vlaamse regering ook in de toekomst op dit engagement inspeelt. Koning Boudewijnstichting Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 4
7 Inhoud Voorwoord 3 Samenvatting 7 Synthèse 9 Executive summary 11 Overzicht van het evaluatieproces en geselecteerde thema s voor evaluatie 13 Aanbevelingen voor de Vlaamse regering 15 Diversiteit: wat is het nu? 15 Managers van diversiteit Kennismanagement 19 Synthese 21 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 21 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 22 Duurzame resultaten: een illusie? 23 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 24 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 26 Deelrapport Jeugd 29 Wat bindt deze projecten? 29 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 30 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 36 Duurzame resultaten: een illusie? 39 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 43 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 45 Conclusies 46 Deelrapport Cultuur en beeldvorming 47 Wat bindt deze projecten? 47 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 49 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 51 Duurzame resultaten: een illusie? 55 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 57 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 58 Conclusies 60 Deelrapport Buurtwerking en samenlevingsopbouw 65 Wat bindt deze projecten? 65 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 67 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 71 Duurzame resultaten: een illusie? 75 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 77 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 79 Conclusies 81 Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 5
8 Inhoud Deelrapport Welzijn 83 Wat bindt deze projecten? 84 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 85 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 89 Duurzame resultaten: een illusie? 95 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 97 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 99 Conclusies 102 Deelrapport Onderwijs en opleiding 103 Wat bindt deze projecten? 103 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 104 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 105 Duurzame resultaten: een illusie? 107 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 110 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 110 Conclusies 112 Deelrapport Arbeid en ondernemen 113 Wat bindt deze projecten? 113 Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? 114 Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? 116 Duurzame resultaten: een illusie? 117 Relatie met het gevoerde beleid in de sector 120 Werken met projecten: resultaat verzekerd? 124 Bijlage 1: Kader voor evaluatie 127 Bijlage 2: Lijst van de geëvalueerde projecten 135 Bijlage 3: Deelnemers aan de kick-off van 19/02/09 en de rondetafels van 29/06/ Bijlage 4: Korte biografieën van de auteurs 142 Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 6
9 Samenvatting De evaluatie van 176 projecten Managers van Diversiteit, een selectie van de goedgekeurde projecten van de projectoproepen van het jaar 2006, 2007 en 2008, toonde aan dat de honderden projecten die de afgelopen jaren in Vlaanderen werden opgezet en uitgevoerd, heel wat in beweging hebben gezet. De grote kracht van de oproep en bijgevolg van de goedgekeurde projecten is dat hij inzette op twee belangrijke zaken: sectoroverschrijdend werken en experimenteel werken. De oproep stimuleerde heel wat organisaties om eens over de muur van hun eigen praktijken en netwerken te kijken en vernieuwend aan de slag te gaan. Op basis van de uitgevoerde evaluatie pleit de Koning Boudewijnstichting er dan ook voor om de projectoproep Managers van Diversiteit ook in de toekomst verder te zetten. Maar de evaluatie legde ook de pijnpunten van de projectoproep bloot. Vooreerst wordt het begrip diversiteit heel eng ingevuld. Het leeuwendeel van de goedgekeurde projecten gaat over etnische diversiteit. Op de keeper beschouwd gaat het zelfs niet over het managen van diversiteit maar over het creëren van de voorwaarden tot integratie. De evaluatie spreekt zich niet uit over de waarde van deze beleidskeuze. Wel acht de Stichting het raadzaam om expliciet te zijn over de beleidsvisie achter de oproep. Deze beleidsvisie wordt het best interdepartementaal besproken en geformuleerd. Wat betreft de oproep zelf, leert de evaluatie dat projectindieners meer tijd moeten investeren aan de analyse van de startsitatie om van hieruit na te denken over realistische doelstellingen en te bereiken resultaten. Heel veel aandacht dient uit te gaan naar het uitbouwen en gebruiken van netwerken, op lokaal niveau en met betrokkenheid van organisaties van de doelgroep, waarbij het loont om deze organisaties zoveel mogelijk het initiatief te geven bij de uitvoering van projecten. Wat betreft de opvolging en sturing vanwege de overheid is het duidelijk dat die momenteel te veel naar (ambtelijke) controle neigt, bv. door zich te veel blind te staren op het gebruik van weinig geschikte meetindicatoren, én te weinig naar ondersteuning. Een meer inhoudelijke opvolging van de projecten waarbij de inhoudelijke deskundigen van de verschillende relevante overheidsdepartementen betrokken worden kan alleen maar winst opleveren. Projecten voelen zich beter gesteund en zullen betere resultaten kunnen voorleggen. De overheid krijgt in ruil een grote mogelijkheid om te leren uit experimenten om succesvolle aanpakken te kunnen omzetten in regulier beleid. Want daarin ligt een belangrijke uitdaging voor een toekomstige oproep Managers van Diversiteit : het vele leren dat kan plaatsvinden op basis van de vele tientallen, zelfs honderden ervaringen en experimenten vorm geven. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 7
10 Samenvatting Projectmanagers die van elkaar en de begeleidende overheid leren, de overheid die leert uit de sucessen (of falingen) van de projecten, de samenleving die de resultaten van de projecten oppakt en ermee verder gaat. Want dat is wellicht het meest pertinente inzicht uit deze evaluatie: er werden zeker in het begin heel veel projectvoorstellen ingediend (en gehonoreerd). Het bewijst alleszins dat er in Vlaanderen niet alleen een nood, maar in de eerste plaats vooral veel goesting bestaat om aan een meer diverse samenleving te werken. Het is belangrijk dat de Vlaamse regering ook in de toekomst op dit engagement inspeelt. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 8
11 Synthèse L évaluation de 176 projets Managers van Diversiteit une sélection des projets approuvés dans le cadre des appels à projets des années 2006, 2007 et 2008 a montré que les centaines de projets mis sur pied et réalisés en Flandre ces dernières années ont fait bouger beaucoup de choses. La grande force de l appel et par conséquent des projets approuvés a consisté à mettre l accent sur deux aspects essentiels: le dépassement des clivages entre secteurs et le travail expérimental. L appel a stimulé de nombreuses associations à s intéresser à d autres pratiques et réseaux que les leurs et à en retirer de nouvelles idées. Se basant sur cette évaluation, la Fondation Roi Baudouin plaide dès lors pour la poursuite de l appel à projets Managers van Diversiteit. Mais l évaluation a également mis en lumière les lacunes de l appel à projets. D abord, le concept de diversité est pris dans un sens très restreint. La majorité des projets approuvés concernent la diversité ethnique. Et quand on y regarde de plus près, il s agit non pas de gérer la diversité mais de créer les conditions susceptibles de favoriser l intégration. L évaluation ne se prononce pas sur la valeur de ce choix politique. La Fondation Roi Baudouin juge toutefois opportun d expliciter la vision politique derrière l appel. Il conviendrait de formuler et de discuter de cette vision politique entre départements. En ce qui concerne l appel proprement dit, l évaluation apprend que les promoteurs de projet doivent consacrer davantage de temps à l analyse de la situation initiale pour ensuite pouvoir formuler des objectifs réalistes et fixer les résultats à atteindre. Il faut consacrer beaucoup d attention au développement et à l utilisation de réseaux, au niveau local et avec l implication d organisations du groupe cible; ce faisant, il vaut la peine de permettre autant que possible à ces organisations de prendre l initiative lors de la mise en œuvre des projets. En ce qui concerne le suivi et le pilotage assurés par les pouvoirs publics, il est clair qu ils font actuellement l objet de trop de contrôle (administratif), qu on accorde beaucoup trop d importance à l usage d indicateurs de mesure peu appropriés et trop peu au soutien. Un suivi des projets davantage axé sur le contenu, impliquant des experts des différents départements publics concernés, ne peut être que bénéfique. Les projets se sentiront mieux soutenus et pourront afficher de meilleurs résultats. Les pouvoirs publics recevront en échange la possibilité non négligeable de tirer des leçons de ces expériences et de convertir des approches efficaces en une politique régulière. Car là réside un enjeu important pour un futur appel Managers van Diversiteit : donner corps aux multiples leçons que l on peut tirer des dizaines, voire des centaines, d expériences. Les promoteurs de projet apprennent les uns Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 9
12 Synthèse des autres et des autorités qui les accompagnent, les autorités apprennent des succès (ou des échecs) des projets, la société recueille les résultats des projets et continue à évoluer. Car c est peut-être la découverte la plus importante de cette évaluation: de nombreuses propositions de projet surtout au début ont été introduites (et honorées). Cela prouve en tout cas qu en Flandre se manifeste non seulement un besoin mais surtout beaucoup d envie d œuvrer à une société plus diversifiée. Il est important que le gouvernement flamand tienne compte de cet engagement à l avenir. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 10
13 Executive summary The evaluation of 176 Managers van Diversiteit (Diversity Managers) projects a selection of the approved projects from the call for projects in 2006, 2007 and 2008 showed that the hundreds of projects which were set up and implemented in Flanders over the past few years have triggered a considerable response. The great strength of this call for projects and consequently of the approved projects is its focus on two important issues: working across sectors and working experimentally. The call for projects encouraged many organisations to look beyond the confines of their own practices and networks and to work with renewed vigour. On the basis of the evaluation carried out, the King Baudouin Foundation also recommends continuing the Managers van Diversiteit call for projects in the future. But the evaluation also laid bare the difficulties of the call for projects. Firstly, the concept of diversity was interpreted very narrowly. The vast majority of the approved projects involve ethnic diversity. In the final analysis, these projects do not actually focus on managing diversity but on creating conditions for integration. The evaluation does not judge the value of this policy choice. However, the KBF does consider it advisable to be explicit about the policy vision behind the call. This policy vision is best discussed and formulated interdepartmentally. Regarding the call itself, the evaluation shows that those submitting projects must spend more time analysing the initial situation in order to use it as a basis for reflection on realistic objectives and results to be achieved. A great deal of thought must go into developing and using networks, at a local level and with the involvement of target group organisations, where it would be beneficial wherever possible to leave the implementation of projects to the organisations concerned. Regarding the follow-up and steering provided by the government, it is clear that it currently leans too far towards (official) control, for example by being too fixated on the use of rather inappropriate gauges, with too little focus on support. A more content-based follow-up of projects, with the involvement of the content experts from the various relevant government departments would certainly be advantageous. Those running projects will feel that they have more support and the projects will produce better results. In return, the government will have more opportunity to learn, through experimentation, how to turn successful approaches into standard policy. Because therein lies an important challenge for a future Managers van Diversiteit call for projects: giving shape to the wealth of knowledge to be gleaned from the many dozens, or even hundreds of experiences and experiments. Project managers learn from each other and the supervisory Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 11
14 Executive summary government departments, the government learns from the successes (or failures) of the projects, and society takes up the results of the projects and gives them further concrete form. Because that is possibly the most relevant insight gained from this evaluation: there were certainly in the beginning a great many project proposals submitted (and recognised). This is more than ample evidence that in Flanders there is not only a need, but first and foremost a great desire, to achieve a more diverse society. It is important that the Flemish government should also capitalise on this commitment in the future. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 12
15 Overzicht van het evaluatieproces en geselecteerde thema s voor de evaluatie De Koning Boudewijnstichting (verder KBS) koos ervoor om deze evaluatieopdracht uit te voeren door verschillende soorten kennis samen te brengen. Als insteek voor de evaluatie werden voor zover beschikbaar de aanvraagdossiers en de ambtelijke evaluatieverslagen van de geselecteerde projecten 1 genomen. Deze projecten, alles samen 176, werden verdeeld over zes sectorclusters, telkens 25 à 30 projecten per sector. Voor elk van deze zes sectorclusters zocht de Koning Boudewijnstichting (KBS) een onafhankelijke deskundige die thuis was in de betreffende sector (in bijlage 4 vindt u korte bio s van de zes deskundigen). Zij kregen als centrale opdracht om een evaluatiedossier te schrijven over de hun toegewezen projecten. Het betrof volgende sectorclusters en deskundigen: 1. Onderwijs en opleiding Bea Bossaerts 2. Tewerkstelling en ondernemen Michel Albertijn 3. Media en beeldvorming Koen Van den Broeck 4. Jeugd Ben Verstreyden 5. Welzijn Isabelle Rossaert 6. Buurtwerking en samenlevingsopbouw Els Tijskens De zes deskundigen startten echter niet van een leeg blad. Op donderdag 19 februari 2009 bracht de KBS op een kick-off de projectmanagers van een zestigtal projecten samen. Ze werden ingedeeld volgens de genoemde sectorclusters om te reflecteren over de slaagkansen, succesfactoren en belemmeringen in hun projecten. Daarnaast werd eveneens aandacht besteed aan enkele horizontale, projectoverschrijdende thema s rond het managen van diversiteit. De zes deskundigen volgden de gesprekken van hun respectieve groepen en maakten hiervan elk een eerste verslag. De zes verslagen werden naast elkaar gelegd om op zoek te gaan naar gemeenschappelijke thema s, opvallende vaststellingen, interessante perspectieven, Dit werk resulteerde in een kader voor evaluatie (zie bijlage 1) dat tegelijkertijd als inhoudstafel en inspiratiebron diende voor de evaluatierapporten van de zes deskundigen. De zes deskundigen hadden ondermeer volgende bronnen voor het schrijven van hun verslag: (1) de projectdossiers, (2) de ambtelijke evaluatieverslagen, (3) hun verslag van de uitwisseling op de kick-off, (4) het kader voor evaluatie en (5) informatie beschikbaar op het internet. Indien de deskundigen behoefte hadden aan meer achtergrondinformatie over een bepaald project, vond er (6) een (telefonisch) interview plaats met de projectmanager of inrichters van het project. 1 Van de projectoproep 2006 werden alle projecten in aanmerking genomen voor de evaluatie. Voor de oproepen 2007 en 2008 slechts een beperkt aantal. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 13
16 Overzicht van het evaluatieproces en geselecteerde thema s voor evaluatie Op deze wijze ontstonden zes sector verslagen. Deze verslagen werden op maandag 29 juni 2009 voorgelegd aan 45 terreindeskundigen, personen met kennis en ervaring op het vlak van diversiteitsbeleid binnen de zes vernoemde sectoren. Zij dienden als klankbord om de overkoepelende inzichten en conclusies uit de zes deelverslagen aan af te toetsen. Hun feedback gaf mee vorm aan het syntheseverslag dat u in het hoofdstuk na de Aanbevelingen aan de Vlaamse regering vindt. Na de synthese vindt u de zes deelverslagen, in evenzoveel hoofdstukken. Elk van de deelverslagen werd zoals boven gesteld opgebouwd volgens de structuur van het kader voor evaluatie. Maar elk verslag werd natuurlijk ook geschreven vanuit de invalshoek van elke deskundige. In die zin zijn de verslagen afzonderlijke documenten, die telkens eindigen met de eigen conclusies van de betreffende deskundige. Het syntheseverslag werd opgebouwd rond 5 overkoepelende thema s die ook de structuur boden voor de deelverslagen. Deze zijn: 1. Managen van diversiteit : vlag voor vele ladingen? Managen van diversiteit gaat in de eerste plaats over de afbakening van het begrip diversiteit en, in de tweede plaats, over hoe een afbakening van het begrip diversiteit het project vormgeeft of beïnvloedt. 2. Managen van diversiteit: hoe stuurbaar is diversiteit? Is het mogelijk om diversiteit te managen? Is diversiteit stuurbaar? Zijn er managementsstrategieën identificeerbaar? Hoe hard wordt er gemanaged: zijn er tussenliggende doelstellingen, deliverables, timings,? Gaat hard managen en het werken met mensen wat aan diversiteit werken toch inhoudt, zonder meer samen? 3. Duurzame resultaten: een illusie? Kunnen de projecten duurzame resultaten neerzetten? Wanneer kan men spreken van duurzame resultaten? In welke mate hangt het behalen van duurzame resultaten samen met het gevoerde project, wat zijn succes-/ faalfactoren? 4. Horizontaal diversiteitsbeleid: relatie met het gevoerde beleid in de sector? In welke mate sluiten de projecten aan bij het gevoerde beleid in de sector (en bij uitbreiding de organisatie, het lokale niveau, de buurt, )? En is zo n aansluiting bij het gevoerde beleid een goede zaak of niet? Moet projecten voorlopers en vernieuwers zijn ten opzichte van hetgeen er in de sector gebeurd of eerder volgers? En zijn er dan voldoende mogelijkheden om geslaagde vernieuwing te laten doorstromen? 5. Projectwerking: resultaat verzekerd? Centraal hier is de vraag of het überhaupt kan: diversiteit realiseren met projecten? In welke mate bepaalt het feit dat je met projecten werkt de kwaliteit van de resultaten? En speelt het feit dat deze projecten door een overheid ingericht en opgevolgd worden een rol? Moet men inzetten op eerdere grotere projecten of kleinere? Op basis van het syntheseverslag en de inbreng van de 45 deelnemers aan de workshop 29 juni 2009 formuleerden we 10 aanbevelingen voor de Vlaamse regering. Deze aanbevelingen leest u in het volgende deel. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 14
17 Aanbevelingen voor de Vlaamse regering Diversiteit: wat is het nu? Een constante in de evaluatie was de onduidelijkheid over welke diversiteit er precies gemanaged moest worden. Enerzijds wees de goedkeuring en selectie van de ingediende projecten duidelijk op een beperking qua doelgroep. De projecten waren in hoofdzaak gericht op etnisch-culturele diversiteit, zeg maar op allochtonen. Er waren nauwelijks projecten gericht naar andere doelgroepen zoals gehandicapten, jongeren, holebi s, Nochtans was zulke afbakening niet expliciet in de toelichting bij de oproep opgenomen. Anderzijds maakt de oproep ook nergens expliciet wat nu precies de visie is waarvan de projectoproep vertrekt. Ook hier kan men impliciet (uit de inhoud van de projecten) wel afleiden dat het vaak over inburgering, integratie, aanpassing gaat. Een niet onbelangrijke vaststelling is dat de meeste projecten werken aan proberen om goed samen te leven (interculturaliseren). Niet of nauwelijks aanwezig zijn projecten die zich richten op het leren omgaan met verschillen en conflicten, waar het uitgangspunt niet is dat samenleven moet lukken. Het ligt buiten het bestek van de opdracht om uitspraken te doen over de beleidsvisie van de Vlaamse regering met betrekking tot diversiteit. Maar het is wel duidelijk dat het ontbreken van duidelijke uitgangspunten, principes en keuzes op dit vlak zijn weerslag heeft op de kwaliteit van de (goedgekeurde) projecten. En dit zowel wat betreft de omschrijvingen van de projecten (doelgroepen, doelstellingen, aanpakken, ) als wat betreft de uitvoering en opvolging van de projecten. Aanbeveling 1: Vooraleer de volgende projectoproep Managers van diversiteit gelanceerd wordt, zou de Vlaamse regering op een heldere wijze moeten omschrijven vanuit welke beleidsvisie op diversiteit ze de oproep laat vertrekken. Deze beleidsvisie wordt het best interdepartementaal geformuleerd om alle kennis en ervaring die binnen de verschillende departementen op dit vlak bestaat, te valoriseren. Door het betrekken van de departementen kunnen waar nodig ook prioritaire beleidsdomeinen worden aangeduid. Deze aanbeveling is volledig in lijn met de doelstellingen van het nieuw integratiedecreet (3 april 2009) 2. 2 ONTWERP VAN DECREET tot wijziging van het decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden VERSLAG, namens de Commissie voor Wonen, Stedelijk Beleid, Inburgering en Gelijke Kansen uitgebracht door de heer Chokri Mahassine en mevrouw Hilde De Lobel 3 april In dit verslag staat: Het is de bedoeling van het integratiebeleid een horizontaal Vlaams beleid te maken. Daartoe zal de Vlaamse Regering per legislatuur een geïntegreerd actieplan uitwerken. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Naar een Managers dementievriendelijke van Diversiteit. samenleving Eindrapport 15
18 Aanbevelingen voor de Vlaamse regering Managers van diversiteit: 2010 en verder Verder werken aan diversiteit De grootste verdienste van de oproep Managers van Diversiteit is dat hij bestaat. Het is een uitspraak, voor de vuist weg, van een projectmanager van één van de vele projecten die werden geëvalueerd. Het is wellicht niet de meest in het oog springende conclusie uit de evaluatie maar daarom is ze niet minder pertinent. De veelheid aan projectaanvragen en goedgekeurde dossiers, de brede en verscheiden waaier aan resultaten, de talrijke en geëngageerde reacties van mensen die betrokken waren bij de projecten om mee te werken aan de evaluatie bewijzen minstens dat er in Vlaanderen een behoefte is om te werken aan diversiteit. En hoewel er links en rechts projecthouders verklaarden dat de oproep Managers van Diversiteit één van de vele subsidiepotjes is, stelden er heel wat meer dat de projectoproep voor hen mogelijkheden heeft gecreëerd om rond diversiteit te werken, iets wat ze anders niet of minder hadden gedaan. Aanbeveling 2: De Vlaamse regering moet in de komende jaren de projectoproep Managers van Diversiteit voort zetten. met een nieuwe projectoproep Verder in diversiteit investeren is nodig en het instrument projectoproep lijkt hiervoor een zinvolle beleidsoptie. Het laat sectoroverschrijdend werken toe, stimuleert vernieuwing, creëert mogelijkheden tot bijsturen of zelfs terugschroeven of stopzetten van bepaalde aanpakken. Het biedt kansen aan een brede waaier van organisaties, van grote instituten tot kleine zelforganisatie om zaken op te pakken en te ondernemen. Het laat het beleid ook toe om accenten te leggen zowel binnen een oproep als over de jaren heen. Maar de door de Koning Boudewijnstichting uitgevoerde evaluatie heeft ook een aantal pijnpunten blootgelegd. Pijnpunten die zowel te maken hebben met de aanvraagprocedure en goedkeuring van de projecten als met de uitvoering en opvolging ervan. In de projectoproep Managers van Diversiteit werden een aantal waarden sterk beklemtoond. Projecten moeten vernieuwend en creatief zijn en bovenal gericht op meetbare, blijvende en structurele resultaten. Uit de evaluatie blijkt dat men voorzichtig moet omspringen met de eis tot vernieuwing en creativiteit. Dit betekent niet dat men hier geen aandacht voor moet hebben, integendeel. Een groot voordeel van projecten is net dat je dingen kan uitproberen. Projecten bieden experimenteerruimte. Maar dit moet niet altijd en overal zo zijn. Vaak is het veel interessanter om beproefde aanpakken te herhalen of in andere contexten toe te passen. Het zal er dus op aankomen de juiste balans te vinden tussen het stimuleren van vernieuwing en ondersteunen van meer beproefde recepten. Want er is uiteraard ook een band met de eis tot resultaatgericht zijn. Vernieuwing impliceert experimenteren én experimenteren moet het risico op falen toelaten. In die zin zijn de eis tot vernieuwing én de eis om resultaten te behalen niet altijd met elkaar te verzoenen. Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 16
19 Aanbevelingen voor de Vlaamse regering Met betrekking tot het resultaatgericht werken is het een cruciale vaststelling dat de overgrote meerderheid van de projecten niet beschikt of vertrekt van een grondig in kaart brengen van de aanvangssituatie. In de meeste projectdossiers worden enkele cijfers gegeven of een vluchtige situatieschets. Slechts zelden gebeurt er een grondige doorlichting van de situatie waarop men wil ingrijpen. Gevolg is dat men vaak doelstellingen formuleert die veel te ambitieus zijn of een flink deel van zijn projecttijd moet investeren in het in kaart brengen van de beginsituatie. Dit bemoeilijkt het resultaatgericht werken. Het beschikken over een (uitgebreid) netwerk blijkt een belangrijke voorwaarde voor het bereiken van duurzame resultaten. Het gaat wellicht te ver om organisaties die een projectaanvraag indienen te verplichten om van bij de aanvang van het project over een goed netwerk te beschikken. Maar meer nog dan vandaag het geval is, moeten projectindieners gevraagd worden om een realistische en met argumenten onderbouwde beschrijving te geven van hoe ze bestaande netwerken willen versterken en/of nieuwe netwerken willen uitbouwen. Dit is des te belangrijker omdat het voor beoordelaars van projecten niet altijd eenvoudig is na te gaan of in het netwerk wel de cruciale partners zijn opgenomen. Tot slot: uit de evaluatie blijkt dat grote en sterke organisaties er beter in slagen om de vooropgestelde resultaten te bereiken en ze te verduurzamen. Maar de echte vernieuwing gaat niet uit van deze organisaties, die komt vaak van kleinere structuren en organisaties voor wie het opzetten en aanvragen van een project reeds een hele investering is (wat heel wat organisaties en mensen afschrikt). Misschien doet een toekomstige projectoproep er goed aan om rekening te houden met deze realiteit door verschillende (minstens 2) aanvraagprocedures in te stellen. Aanbeveling 3: De toekomstige projectoproep(en) Managers van Diversiteit moeten blijvend aandacht hebben voor het stimuleren van vernieuwing, maar zonder vernieuwend werken tot een conditio sine qua non van elk project te maken. Aanbeveling 4: Projectindieners zeker wanneer ze een groot budget aanvragen - moeten in hun projectaanvraag de aanvangssituatie van hun project grondig beschrijven, zowel kwalitatief als kwantitatief, wat hen zal helpen om hun projectdoelstellingen realistischer te formuleren. Een goede format (vragenlijst) om dit te doen kan hiertoe door de Vlaamse overheid ontwikkeld worden. Aanbeveling 5: Behoud in het projectaanvraagdossier het onderdeel waarin men het bestaande netwerk van de indiende organisatie moet beschrijven. Geef dit onderdeel ook voldoende gewicht in het beoordelen van een aanvraag. Indien het opbouwen van een netwerk deel uitmaakt van het project, voorzie dan in begeleiding en ondersteuning op dit vlak. (cfr. aanbeveling 8). Aanbeveling 6: De nieuwe projectoproep Managers van Diversiteit zou kunnen voorzien in twee (of meer) parallelle aanvraagprocedures. Tot een bepaald plafond (bv euro) een vrij lichte en soepele procedure, boven dat plafond een zwaardere, meer strikte procedure (bv. onderscheid maken met betrekking tot de eis om over een netwerk te beschikken, of met betrekking tot de eis om diepgaande beschrijving van de aanvangssituatie te maken, ) Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 17
20 Aanbevelingen voor de Vlaamse regering Is meten weten? Werken met meetindicatoren is niet per definitie slecht, integendeel. Maar een goede meetindicator opstellen is een moeilijke taak en maar al te vaak, en de projecten in de oproep Managers van Diversiteit zijn hier geen uitzondering op, vlucht men in voor de hand liggende en nauwelijks impactmetende indicatoren. Zo werd in heel wat projecten het aantal deelnemers geteld, of het aantal activiteiten, of het aantal bezoekers, aantal aanvragen voor een product, aantal folders, Geen wonder dat het gebruiken (en soms erop afgerekend worden) van deze indicatoren op weerstand stoot, ook al hebben de meeste projectindieners dit soort van indicatoren zelf in hun aanvraagdossiers gezet. Twee wezenlijke elementen om goede meetindicatoren op te stellen kwamen reeds aan bod. Er moet een duidelijke visie zijn op wat samenleven in diversiteit precies betekent en in elke projectaanvraag moet een correcte en voldoende diepgravende analyse van de beginsituatie worden gemaakt. Maar zelfs dan nog is het opstellen en definiëren van een goede meetindicator geen sinecure. Indien de overheid hier extra ondersteuning zou bieden, zou dat de latere projectopvolging vanuit de overheid zeker ten goede komen. Maar de wrevel over het gebruik van meetindicatoren wijst eigenlijk op een meer fundamenteel probleem. Tot nu toe werden de projecten van Managers van Diversiteit eerder van op afstand op gevolgd. Opvolging en controle richtte zich op het behalen van deliverables, de evolutie van meetindicatoren, het nakijken van budgetten en verslagen. Dit moet uiteraard gebeuren, maar heel wat projectmanagers drukten uit dat ze vooral behoefte hadden om op een meer inhoudelijk vlak opvolging, feedback en sturing te krijgen. Om de gelegenheid te krijgen het verhaal achter de cijfers te vertellen en hier rond uit te wisselen. Om aandacht te hebben voor het proces, en niet alleen voor de producten en al dan niet behaalde resultaten. Deze meer inhoudelijke opvolging zal noodzakelijkerwijs moeten gebeuren door mensen die het terrein goed kennen. Ook hier komt de noodzaak van een meer interdepartementale sturing en opvolging naar voor. Aanbeveling 7: Projectindieners moeten ondersteuning krijgen om goede meetindicatoren - op basis van haalbare doelstellingen - op te stellen, in functie van de beleidsvisie van waaruit de oproep vertrekt en de analyse van de startsituatie van het project. Dit kan ondermeer door meer uitleg te geven over het opstellen en hanteren van goede meetindicatoren en het aanreiken van goede voorbeelden. Aanbeveling 8: Naast een meer administratieve opvolging van de projecten, moet de Vlaamse overheid ook voorzien in een meer inhoudelijke ondersteuning en opvolging. Dit gebeurt best vanuit een interdepartementale constellatie (werkgroep). Koning Boudewijnstichting Evaluatie van de projectoproep Managers van Diversiteit. Eindrapport 18
PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA
PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA 1. Où déposer? 1. Déposer un pré-projet? 1. Déposer un pré-portefeuille de projets? 1. Waar indienen? 2. Indiening projectconcept?
Nadere informatie(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren
(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties
Nadere informatieMEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING
De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed en Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en armoedebestrijding
Nadere informatie52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD
52686 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2015/36016] 30 JULI 2015. Ministerieel besluit tot wijziging van de kaart van de focusgebieden, opgenomen in de bijlage bij het besluit van de Vlaamse
Nadere informatieLES CONTRATS D ADMINISTRATION
LES CONTRATS D ADMINISTRATION Un lévier, une approche, un moyen de communication, un accord entre politique et administration Alfons Boon -Président comité de direction Spf Budget et Controle de gestion
Nadere informatieFlexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie)
Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Kristel Bogaerts - Ive Marx (Centrum voor Sociaal Beleid) Wouter Van Dooren - Hans Echelpoels (Management
Nadere informatieOproep Mensgericht ondernemen
Oproep Mensgericht ondernemen MO - Situatieschets Geef een korte situatieschets van uw organisatie op dit moment zowel naar werking als naar context. Link dit aan uw kwaliteitsopstap/ -paper. Project steeds
Nadere informatieUnderstanding and being understood begins with speaking Dutch
Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.
Nadere informatieMedia en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7
Media en creativiteit Winter jaar vier Werkcollege 7 Kwartaaloverzicht winter Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Les 6 Les 7 Les 8 Opbouw scriptie Keuze onderwerp Onderzoeksvraag en deelvragen Bespreken onderzoeksvragen
Nadere informatiePROFIEL RESPONDENTEN. Type organisatie. Lid van Educaid.be sinds. organisaties 31 (97 %) individueel lid 1 (3 %) Minder dan een jaar 20% Andere 3%
PROFIEL RESPONDENTEN Hoger onderwijs 16% Officiële actor (DGD, BTC) 7% 4de pijler 16% Type organisatie Andere 3% Institutionele actor 19% NGO 39% Lid van Educaid.be sinds 5 jaar of meer 32% 3-4 jaar 19%
Nadere informatieIedereen doet mee Geleerde lessen
Iedereen doet mee Geleerde lessen Context Subsidieprojecten Twee typen regelingen: ASV, gangbare mogelijkheid voor initiatiefnemers om projectaanvragen in te dienen in het kader van de beschikbare begrotingssubsidie
Nadere informatieResultaten van de maturiteitsscan procesoptimalisatie in de publieke sector
Resultaten van de maturiteitsscan procesoptimalisatie in de publieke sector Ann Peirs, Geert Brandt, Partners Covista 15 mei 2015 Intro maturiteitsmodel 150 medewerkers uit de publieke sector waren aanwezig
Nadere informatieThe training courses are only offered in Dutch.
Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your
Nadere informatieBELGISCHE KAMER VAN CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. betreffende het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid
DOC 54 2171/002 DOC 54 2171/002 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 24 januari 2017 24 janvier 2017 VOORSTEL VAN RESOLUTIE betreffende het Belgisch Fonds voor
Nadere informatieVlaamse Gemeenschapscommissie, algemene directie Onderwijs en Vorming, E. Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel.
BIJLAGE Bijlage nr. 2 Gunningsverslag 1 INLEIDING 1.1 Aanbestedende overheid Vlaamse Gemeenschapscommissie, algemene directie Onderwijs en Vorming, E. Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel. 1.2 Diensten De opdracht
Nadere informatieEvaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma
Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel
Nadere informatieA D V I E S Nr. 1.777 ----------------------------- Zitting van woensdag 5 oktober 2011 -------------------------------------------------
A D V I E S Nr. 1.777 ----------------------------- Zitting van woensdag 5 oktober 2011 ------------------------------------------------- Outplacement werknemers van beschutte en sociale werkplaatsen en
Nadere informatieBeleidsvisie Sociaal Werk
Beleidsvisie Sociaal Werk Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Het momentum Groot enthousiasme voor deelname aan werkgroepen Sociaal werkers uit verschillende sectoren en
Nadere informatieAlgemeen verslag denkdag 15 juni 2015 de Kriekelaar Schaarbeek
Algemeen verslag denkdag 15 juni 2015 de Kriekelaar Schaarbeek 1 Inleiding 2 Op 15 juni 2015 verzamelden de leden van de advieswerkgroep Sociaal-Cultureel Werk en vertegenwoordigers van regionale koepelverenigingen
Nadere informatieFAQ. Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten
FAQ Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten cjm.vlaanderen.be INHOUD 1 Wie kan aanvragen?... 4 1.1 Kan een feitelijke vereniging indienen? 4 1.2 Kan eenzelfde aanvrager
Nadere informatieImpact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven
Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact
Nadere informatieUitgangspunt van deze omzendbrief is het subsidiëren van projecten van bepaalde duur.
Omzendbrief voor de subsidiëring van projecten in het kader van Samenlevingsinitiatieven 1. Wat zijn de Samenlevingsinitiatieven? De erkenning en subsidiëring van Samenlevingsinitiatieven gebeurt op basis
Nadere informatieReglement met betrekking tot de toekenning van subsidies voor projecten voor duurzame mobiliteit.
directie Ruimte dienst Mobiliteit Reglement met betrekking tot de toekenning van subsidies voor projecten voor duurzame mobiliteit. Artikel 1 Definities Voor de toepassing van dit reglement wordt verstaan
Nadere informatieVlaamse overheid Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35, bus 10 1030 Brussel
Evaluatie van beleid en beleidsinstrumenten Protocol tussen de entiteit 1 verantwoordelijk voor de (aansturing van de) evaluatie en (de instelling verantwoordelijk voor) het beleidsinstrument Vlaamse overheid
Nadere informatieS e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g
S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven
Nadere informatie1. Bepalen van de prioriteiten
1 1. Bepalen van de prioriteiten Bij het bepalen van prioriteiten heeft men aandacht voor: bevestigen en borgen van wat goed gebleken is (= behoud-punten); verbetering van de vastgestelde werkpunten (=
Nadere informatieSport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips
Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven
Nadere informatieVLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2014/3 naar aanleiding van het Vlaams Ouderenbeleidsplan
VLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2014/3 naar aanleiding van het Vlaams Ouderenbeleidsplan 2015-2020 Vlaamse Ouderenraad vzw 5 november 2014 Koloniënstraat 18-24 bus 7 1000 Brussel Advies 2014/3 naar aanleiding
Nadere informatieTALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals
FOCUS ON THE FUTURE Je bent een HR professional met veel ambitie en je wilt succesvol(ler) zijn. Je bent gericht op de nieuwste HR ontwikkelingen en nieuwsgierig naar hoe andere HR professionals zaken
Nadere informatiePROJECTOPROEP COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2013
PROJECTOPROEP COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2013 PAGINA 1 VAN 5 COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2012 Voorstelling projectoproep Deze projectoproep "Collectieve moestuinen" komt
Nadere informatieOnze vraag: CD&V antwoordde ons:
Onze vraag: Een resultaat gebonden interculturalisering moet de regel zijn in zowel overheidsorganisaties als organisaties die subsidies krijgen. Dat betekent meetbare doelstellingen op het vlak van etnisch-culturele
Nadere informatieAcademisch schrijven Inleiding
- In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,
Nadere informatieOutline. Beleidsevaluatie: een inleiding
Beleidsevaluatie: een inleiding CPS-studiedag: "Evaluatie van veiligheidsbeleid en -plannen: integraal en geïntegreerd?" 22 februari 2011 - Antwerpen Bart De Peuter Instituut voor de Overheid, K.U.Leuven
Nadere informatieOPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.
OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation
Nadere informatieCOLLECTIEVE MOESTUINEN
PROJECTOPROEP COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2011 PAGINA 1 VAN 6 COLLECTIVE MOESTUINEN - 2011 VOORSTELLING PROJECTOPROEP Deze projectoproep "Collectieve moestuinen" komt voort
Nadere informatieDe Gespecialiseerde Professional
Top Talent Programma Excellentietraject: Facility Management F-MEX De Gespecialiseerde Professional Academie: HBS Saxion University of Applied Science Auteur: Benedicte de Vries Datum: 13-07-2015 1 Programma:
Nadere informatieHoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?
Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om
Nadere informatieSessie Centrumsteden VVJ
Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen
Nadere informatie57936 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD
57936 MONITEUR BELGE 15.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD Les propositions sont introduites auprès du Ministre-Président du Gouvernement flamand et comprennent au moins les données suivantes : 1 les prénoms
Nadere informatieAdvies. betreffende het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 4 juni 2003 betreffende het inwerkingsbeleid
Brussel, 13 maart 2006 130306 Advies inwerkingsbeleid Advies betreffende het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 4 juni 2003 betreffende het inwerkingsbeleid Inhoud Inhoud... 2 1.
Nadere informatieTOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008
TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008 Studievoormiddag Doelgroepen en milieubeleid: focus op prioritaire sectoren van industrie
Nadere informatieDIVERSITEIT IN de gemeente
DIVERSITEIT IN de gemeente Ondersteuning op maat van lokale besturen Diversiteit in Vlaanderen Een diversiteitsvriendelijk Vlaanderen Vlaanderen is divers, ook etnisch-cultureel. De aanwezigheid van mensen
Nadere informatieGebundelde krachten vinden werk. Ensemble, trouvons un emploi Together for a job
Gebundelde krachten vinden werk Ensemble, trouvons un emploi Together for a job WERK IN ZICHT Vragen rond opleiding en werk in Brussel? Werk In Zicht brengt werkzoekenden in contact met de juiste diensten
Nadere informatieHet Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd.
Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie DREAM-project Evaluatie DREAM-project De Vlaamse overheid ondersteunt een aantal initiatieven ter bevordering van het ondernemerschap en de ondernemerszin.
Nadere informatieColloquium Sport en detentie Wie vast zit wil bewegen!
Colloquium Sport en detentie Wie vast zit wil bewegen! Sport en Detentie Kris Hermans Coördinator Sport De Rode Antraciet vzw De Rode Antraciet vzw Start 1 november 2002 2004 VFFW gaat op in De Rode Antraciet
Nadere informatieLerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte
OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement
Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,
Nadere informatiePROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA
PROGRAMME DE COOPÉRATION TRANSFRONTALIÈRE GRENSOVERSCHRIJDEND SAMENWERKINGSPROGRAMMA Logique d intervention Interventielogica Structuration des portefeuilles Structuur van de portefeuille Principes de
Nadere informatieKwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016
Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de
Nadere informatieVerplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1]
Verplicht!? vrijwilligerswerk - Standpunt van het Vlaams Welzijnsverbond [1] 1 1. Inleiding In het Vlaams Welzijnsverbond zijn heel wat vrijwilligers actief, zowel in organisaties die erkend zijn als autonoom
Nadere informatieActieplan Gent. 1. Achtergrond
Actieplan Gent 1. Achtergrond Karolien Dezeure (Hogeschool Gent) en Stef Steyaert (Participant bvba) begeleiden dit project. Marc Verheirstraeten is de interne coördinator voor Gent. 2. Wat bedoelen we
Nadere informatieL.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.
De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen
Nadere informatieDit moet gemotiveerd worden in het projectvoorstel en wordt mee beoordeeld bij de evaluatie.
0 OP ESF Vlaanderen 2014-2020 FAQ oproep 315 Innovatie door adaptatie Prioriteit uit OP: 5 Innovatie en Transnationaliteit 1. Moeten de promotor en partners Vlaamse dienstverleners zijn? De promotor en
Nadere informatieMats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.
Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.
Nadere informatieDE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, JEUGD, SPORT, BRUSSELSE AANGELEGENHEDEN EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING,
Ministerieel besluit van 29 mei 2002 houdende vastlegging van de structuur van een gemeentelijk cultuurbeleidsplan, een beleidsplan van een bibliotheek en een beleidsplan van een cultuurcentrum DE VLAAMSE
Nadere informatieGrensoverschrijdende toeristische fietsroute met als thema: van Romeinen tot de appel
Grensoverschrijdende toeristische fietsroute met als thema: van Romeinen tot de appel Parcours cyclistes au delà des trois frontières ayant pour thème «Des romains à la pomme». 1. Partners / Partenaires
Nadere informatieOpleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.
Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden
Nadere informatieInternationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk. Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015
Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015 Case 1: add on Universiteit van Tilburg Link Class Collaborative Online International Learning
Nadere informatieBasisinformatie maatschappelijke opdracht
Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor
Nadere informatieBe Planet est une Fondation d utilité publique qui soutient des actions innovantes dans une démarche positive en faveur de l environnement.
Be Planet est une Fondation d utilité publique qui soutient des actions innovantes dans une démarche positive en faveur de l environnement. Be Planet is een stichting van openbaar nut die innoverende acties
Nadere informatieCHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN
DOC 50 1871/004 DOC 50 1871/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 22 januari 2003 22 janvier 2003 WETSONTWERP tot vaststelling van de algemene bepalingen die gelden
Nadere informatieBarema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008
Barema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008 SPILINDEX 110,51 INDICE-PIVOT 110,51 Tegemoetkomingen aan personen met een handicap Allocations aux personnes handicapées (Jaarbedragen) (Montants annuels)
Nadere informatieSamenwerking op vlak van cultuur Québec-Vlaanderen
1 Samenwerking op vlak van cultuur Québec-Vlaanderen 2018-2020 2020 Projectoproep in het domein van podiumkunsten voor een jong publiek criteria en modaliteiten Uiterste indiendatum 15 januari 2019 1.
Nadere informatieHet allerbeste initiatiefmanagement
Het allerbeste initiatiefmanagement workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategiehelden door Jeroen De Flander
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieChapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn
Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles
Nadere informatieBarones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel - Venture Philantropy FAQ. Selectiecriteria
Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel - Venture Philantropy FAQ 1. Kandidaten Kan een feitelijke vereniging zich kandidaat stellen? Kan een coöperatieve die werkt met de waarden van de sociale economie
Nadere informatieMyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate
MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen
Nadere informatieCreatief onderzoekend leren
Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?
Nadere informatieAtelier Peopleshère. 2 octobre 2012. Katrien Baert Vincent Van Damme
Atelier Peopleshère 2 octobre 2012 Katrien Baert Vincent Van Damme Introduction EVALUER Pourquoi? Comment? Quoi? Qui? Quand? 2 EVALUER Pourquoi? 3 Pourquoi évaluer? But d une évaluation Améliorer la communication
Nadere informatieBuiten Gewone Buurt. Voor bewoners die zich engageren voor hun buurt of dorp. Projectoproep
Buiten Gewone Buurt Voor bewoners die zich engageren voor hun buurt of dorp Dien een dossier in vóór 12/10/2009 Projectoproep Wil u, samen met andere buurt- of dorpsbewoners, het initiatief nemen om het
Nadere informatieStaten-Generaal Opvang en Vrije tijd van schoolkinderen. Docentendag Pedagogie Jonge Kind 12 september 2014
Staten-Generaal Opvang en Vrije tijd van schoolkinderen Docentendag Pedagogie Jonge Kind 12 september 2014 Doel en opzet Basisprincipes Voorbereidende werkgroepen Resultaat van de Staten-Generaal Vooraf
Nadere informatieFOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010
FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel
Nadere informatieToespraak van Vlaams minister Lieten op eindcongres The Missing Link - woensdag 21 september 2011
Toespraak van Vlaams minister Lieten op eindcongres The Missing Link - woensdag 21 september 2011 Geachte heer Commissaris Andor, Geachte mensen van De Link, mensen van de Europese partnerorganisaties,
Nadere informatieProjectmatig 2 - werken voor lokale overheden
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud
Nadere informatieWelke kansen bieden internet en sociale media (niet)?
Welke kansen bieden internet en sociale media (niet)? Chris Aalberts Internet en sociale media hebben de wereld ingrijpend veranderd, dat weten we allemaal. Maar deze simpele waarheid zegt maar weinig
Nadere informatieRisico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R
Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans
Nadere informatieThe training courses are only offered in Dutch.
Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your
Nadere informatieUitdagingen voor jongeren en EU beleid
Uitdagingen voor jongeren en EU beleid Floor van Houdt Plv afdelingsleider voor Europese Commissie Date: in 12 pts Europa 2020 Strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei Aandacht voor jongeren
Nadere informatieAanvraag van subsidies voor projecten toegankelijkheid sport en jeugdwerk voor kinderen in armoede - 2016
Aanvraag van subsidies voor projecten toegankelijkheid sport en jeugdwerk voor kinderen in armoede - 2016 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieProjectoproep Overkop Huizen voor Jongeren Infosessie 17/1/2017
Huisstijl Projectoproep Overkop Huizen voor Jongeren Infosessie 17/1/2017 Medialaan wil de mediakracht ter beschikking stellen van het publiek om jongeren te helpen de weg te vinden naar hulp. Hoe zal
Nadere informatieEmpowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal
Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#
Nadere informatiePROJECTOPROEP COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2013
PROJECTOPROEP COLLECTIEVE MOESTUINEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 2013 PAGINA 1 VAN 5 COLLECTIEVE MOESTUINEN - 2013 Voorstelling projectoproep Deze projectoproep "Collectieve moestuinen" is een
Nadere informatieManagement systeem 167/2013
Management systeem 167/2013 Janneck Peersman, 2015-07-07 Handboek of management systeem? Een handboek beschrijft wat je doet en hoe Maakt duidelijk, elimineert twijfel Zeer nuttig bij opleiding nieuwe
Nadere informatieBesluit van de Vlaamse Regering betreffende de subsidiëring van projecten ter uitvoering van het actieplan Clean power for transport
Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de subsidiëring van projecten ter uitvoering van het actieplan Clean power for transport DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het Energiedecreet van 8 mei 2009, artikel
Nadere informatieInclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend!
1 Projectoproep Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend! Deelnemingsformulier 2015 Hart voor Handicap streeft naar een warme en inclusieve samenleving. Een samenleving waar iedereen van tel is. Een
Nadere informatieOMGAAN MET VERANDERING
OEFENING OMGAAN MET VERANDERING OEFENING 1 UITSPRAKEN WELKE UITSPRAAK PAST HET BEST BIJ JOU? Hoe ga jij om met de gidsen in jouw organisatie? Zeg jij hoe de dingen moeten gebeuren? Of leg jij uit waarom
Nadere informatieBezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieVLAAMS VRIJWILLIGERSBELEID
VLAAMS VRIJWILLIGERSBELEID Advies 2016-17 / 29.09.2016 www.vlaamsewoonraad.be INHOUD 1 Situering... 3 2 Beknopte inhoud... 3 3 Bespreking... 3 3.1 algemeen 3 3.2 geringe traditie 4 3.3 aanvullende werking
Nadere informatieADVIES 191 GROENBOEK STAATSHERVORMING 28 NOVEMBER 2013
ADVI ES191 GROENBOEK STAATSHERVORMI NG 28NOVEMBER2013 ADVIES 191 GROENBOEK STAATSHERVORMING 28 NOVEMBER 2013 GROENBOEK STAATSHERVORMING 2/7 INHOUD SAMENVATTING EXECUTIVE SUMMARY INLEIDING SITUERING ADVIES
Nadere informatiebouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4
bouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4 11/03/16 12:27 5 Voorwoord Vlaanderen evolueert naar een superdiverse samenleving. Dit brengt grote uitdagingen met zich mee ook voor het beleidsdomein Welzijn,
Nadere informatieSAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead
7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you
Nadere informatieS S r r. o v. o S. S m.v n. n o m p.m o S m mens enwerk p S mens enwerk
FAVV Ruud Buyl, L&D Manager Wat we vandaag willen delen hoe het begon, de moeilijkheden met het duidelijk krijgen wat we willen, het traject & onze aanpak, de successen, de failures en de lessen die wij
Nadere informatieCombinatiefunctie Wijkwerk-coach (Wijkwerken Zuid-West-Vlaanderen) & Trajectbegeleider Anzegem/Deerlijk Functiebeschrijving en competentieprofiel
Combinatiefunctie Wijkwerk-coach (Wijkwerken Zuid-West-Vlaanderen) & Trajectbegeleider Anzegem/Deerlijk Functiebeschrijving en competentieprofiel 1. Identificatiegegevens Functietitel Juridische werkgever
Nadere informatieImmobiliteit dreigt in top van de zorg?
Immobiliteit dreigt in top van de zorg? Skipr-congres 5 juni 2014 Dr. Wilma van der Scheer Erasmus CMDz Overwegingen Vaak genoemd: WNT rondpompen bestuurders risicomijdende RvT s belang ervaringskennis!
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatieHet disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie
Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie Onderwijsproject Faculteit Wetenschappen 2014-2015 promotor: Prof. Dr. Philippe Muchez Het disciplinaire future self Possible selves represent
Nadere informatieFiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie?
Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? In deze fiche vind je instrumenten om de interculturele competenties van personeelsleden op te bouwen en te vergroten zodat het diversiteitsbeleid
Nadere informatie