Verzuim lager dan ooit

Transcriptie

1 Verzuim lager dan ooit Aangenaam verrast klonk de stem uit de radio: het ziekteverzuim had landelijk een all time low bereikt van 3,9 procent! Juichend wierp ik de dekens van mij af. Weer een mijlpaal, op weg naar de 4-urige werkweek! Want, minder verzuim betekent meer mensen op de werkvloer en dus minder werk per mens. Voor mij als bedrijfsarts persoonlijk betekent het ook: minder werk, want minder zieken, minder consulten. Prima! Ook onze roerganger, Jurriaan Penders, voorzitter der bedrijfsartsen (een voortreffelijk bedrijfsarts overigens, dat mag ik hier toch wel zeggen?) was positief gestemd: 3,9 procent is een stap op weg naar 2,5 procent. Dat is namelijk de ondergrens. Lager kan niet.

2 In die 2,5 procent zitten de echt-zieken. Mensen met hersenbloedingen, hartinfarcten, kanker, andere nare aandoeningen; dappere mensen die zich met recht ziek melden! Alles boven de 2,5 procent is, wat we vroeger noemden, grijs verzuim. Verzuim, dat wij kunnen beïnvloeden. Het gaat hier namelijk om gedrag en wel om gedrag dat wij liever niet zien: ziek melden in plaats van werken. Victorie: na al die jaren is er dan succes! Dankzij Falke & Verbaan (een prima bedrijf, dat mag ik hier wel zeggen toch?) hebben wij de mantra omarmt: Ziekte overkomt je, verzuim is een keuze. En wie is er niet getraind door de geoliede machine die Falke & Verbaan heet? En dat al veertien jaar lang (ik hoop wel dat er snel een nieuwe, actuelere mantra komt ). Gaan we nu rusten op onze lauweren? Nee, natuurlijk niet. We gaan de verzuimbegeleiding bij de huisarts leggen! Gekkigheid natuurlijk, het lijkt wel 1 april De nieuwste trend is: het Eigen Regie Model. Nou ja, nieuw al in 2005 besloot de wetgever dat bedrijven zelf de regie moeten pakken over arbo en verzuim. Maatwerk heette dat. Bent u als bedrijf al toe aan Eigen Regie? Zelf bepalen en zelf de regie pakken rond verzuim?! De wetgever loopt meestal achter, dus al minimaal tien jaar is Eigen Regie de gouden standaard. Maar read my lips de komende tijd zult u als bedrijf worden overvallen door bedrijven die u laten kiezen: kunt u het al (de Eigen Regie), of bent u er toch nog niet aan toe? Wat ik wil zeggen is dit: laten we vooral dit succes vieren. Nooit eerder is het verzuim zo laag geweest. Wees daarom blij! Laat u niet bang maken met berichten over hoe na de crisis alle opgekropte spanningen en ziektes (psychosomatisch!) weer in alle hevigheid zullen opbloeien, als groen blad dat in het voorjaar ontbot na een strenge winter.

3 Of (zie je nu wel) dat die vermaledijde, partijdige, want door werkgevers betaalde, bedrijfsartsen iedereen aan het werk schopt, ook als het helemaal niet verantwoord. Want we pikken het gewoon niet meer: ons begrip van ziekte en gebrek is namelijk wezenlijk veranderd. Is 2,5 procent verzuim de ondergrens? Nee natuurlijk niet, er is geen grens. Ja, de Ziektewet zegt dat de grens ligt bij Ziekte of Gebrek. Maar, neem nu maar van mij aan, niemand weet wat precies een ziekte of een gebrek is. Alleen advocaten weten dat en vakbonden. En, de grenzen van ziekte of gebrek zijn ondertussen al zo opgerekt, dat echt alles eronder kan vallen. Dus: er is helemaal geen rode grens tussen echt ziek en niet echt ziek. Echt ziek is wat wij vinden wat echt ziek is. Niet ziek is wat wij vinden dat niet ziek is. En die begrippen verschuiven. Inderdaad, de economische crisis heeft effect op ons idee over wat wij nog wel en wat wij niet meer als ziek beschouwen. Ons begrip van werk verandert ook, denk aan Het Nieuwe Werken, de 4-urige werkweek en de 1 miljoen ZZP-ers. En zo verandert ook ons begrip van ziekte en arbeidsgeschiktheid en hebben we er eenvoudigweg minder geld voor over dan vroeger, ook dat verandert. Dus vinden we minder mensen ziek. Kan ook weer veranderen. Wat mij betreft is dus 0 procent de ondergrens. Want iedereen kan werken, als we maar willen! Pieter de Jongh is zelfstandig bedrijfsarts en mede-eigenaar van Van Altena & de Jongh bedrijfsartsen BV BG magazine

4 1 op 16 jongeren in Overijssel arbeidsongeschikt Het aantal arbeidsongeschikte jongeren in Overijssel heeft een recordhoogte van 6000 personen behaald. Van alle Overijsselse jongeren tot 25 jaar ontvangt 1 op de 16 een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het gaat hier voornamelijk om een Wajong-uitkering. Onder de afgekeurde jongeren zijn de helft meer mannen dan vrouwen. Dit meldt RTV Oost.

5 Wajong-uitkering Het aantal afgekeurde jongeren in Overijssel ligt niet alleen hoger dan het landelijke gemiddelde, het is zelfs één van de hoogste percentages van het land. Het gaat in bijna alle gevallen om een Wajong-uitkering. Deze wordt uitgekeerd bij langdurige ziekte of een handicap. In de afgelopen 10 jaar raakten in zowel Overijssel als de rest van Nederland vooral jongens arbeidsongeschikt. Sinds 2003 zijn er daarom meer mannen dan vrouwen arbeidsongeschikt. Momenteel is het aantal afgekeurde mannen in Overijssel bijna de helft meer dan de vrouwen. Stadsprobleem De arbeidsongeschiktheid onder jongeren lijkt een typisch stadsprobleem: 1 op 12 jongeren in Deventer, Zwolle, Hengelo en Almelo krijgen een Wajong-uitkering. De plattelandsgemeenten hebben een veel lager percentage. Vanaf volgend jaar moeten alle Wajongers opnieuw worden gekeurd. Er wordt vermoed dat velen onterecht zijn afgekeurd omdat dat goedkoper zou zijn geweest voor de gemeente. Het aantal arbeidsongeschikten in andere leeftijden is al jaren aan het dalen in Overijssel. Bron: Nationale Zorggids

6 Verlies op WIA-WGA portefeuille meer dan een miljard Het verlies door verzekeraars op hun WIA-WGA portefeuille is opgelopen tot meer dan 1 mld. Dit concludeert toezichthouder De Nederlandsche Bank uit een onderzoek dat vorig jaar plaatsvond naar de winstgevendheid van dit collectieve arbeidsongeschiktheidsproduct. Maatregelen om het verlies te beperken, bieden vooralsnog weinig soelaas.

7 Onderschatting risicoafweging Het onderzoek laat zien dat de markt voor deze arbeidsongeschiktheidsverzekeringen inzet op herstel. Het effect zal zich in de komende jaren nog moeten bewijzen, aldus Edward Samsom, projectleider van dit onderzoek. Samsom: Bij de introductie van deze verzekering in 2006, hebben verzekeraars de risicoafweging en de beheersing van de interne processen in deze nieuwe markt onderschat. Dit heeft er onder andere toe geleid dat de premies die de verzekeraars in rekening hebben gebracht te laag zijn gebleken. Volgens Samsom zijn er het laatste jaar grote stappen in de goede richting gezet, bijvoorbeeld op het terrein van het verkrijgen van betrouwbare risicodata. Wel wil DNB dat de verzekeraars aanvullende maatregelen nemen om meer inzicht te krijgen in de toereikendheid van technische voorzieningen. Flexwerkers Vanaf 2016 wordt de WIA-verzekering ook opengesteld voor flexwerkers. Samsom stelt de nieuwe groep verzekeraars kansen biedt, maar zegt tegelijkertijd dat verzekeraars zich onder de huidige marktomstandigheden een dergelijk groot verlies niet opnieuw kunnen veroorloven. We roepen verzekeraars dan ook op om een gedegen, realistische inschatting te maken van de risico s van dit product, zodat er adequate premies kunnen worden geheven. Bron: AMweb

8 Loonstop rechtsgeldig na werk als DJ? Het recht op loon tijdens ziekte vervalt als een werknemer door zijn eigen toedoen zijn genezing belemmert of vertraagt. Ook als hij zonder goede grond zijn aangewezen arbeid bedongen arbeid niet doet, terwijl hij dat wél kan. Of de werknemer recht op loon heeft, hangt af van de feiten en omstandigheden, iedere situatie is anders. In Nederland geldt als uitgangspunt dat een werknemer geen recht heeft op loon als hij de bedongen arbeid niet verricht. Bedongen arbeid is de overeengekomen arbeid, ofwel de functie die een werknemer moet verrichten. Een uitzondering op het uitgangspunt geen arbeid, geen loon is het wettelijk recht van (kort samengevat) 104 weken loon tijdens ziekte.

9 Op 15 november 2013 oordeelt de kantonrechter van de rechtbank Noord-Nederland dat het bijklussen van een werknemer als DJ een loonstop rechtvaardigt. Feiten en omstandigheden De werknemer in kwestie treedt per 1 januari 2010 in dienst als monteur dakgoten voor 38 uur per week. Hij meldt zich op 19 maart 2010 ziek vanwege een hernia en wordt daarvoor op 4 juli 2012 en 9 januari 2013 geopereerd. De man komt tijdens zijn ziekteperiode diverse keren bij de bedrijfsarts. Die heeft in april 2012 vastgesteld dat de werknemer arbeidsongeschikt is en acht hem in november 2012 ongeschikt voor zijn eigen werk. De UWV arbeidsdeskundige adviseert in december 2012 om het tweede spoor traject in te zetten. Dit betekent dat werkgever en werknemer passend werk bij een andere werkgever gaan zoeken. In mei 2013 adviseert de bedrijfsarts om door te gaan met het tweede spoor traject. De werkgever beëindigt het loon per april 2013, omdat de werknemer wel werkzaamheden als DJ en koerier heeft verricht maar geen ander passend werk bij de werkgever wilde/kon doen. De beoordeling De kantonrechter oordeelt als volgt: de bedrijfsarts heeft in april 2012 vastgesteld dat de werknemer arbeidsongeschikt was en hem vanaf november 2012 ongeschikt geacht voor zijn eigen werk. Vanaf oktober 2012 heeft de werknemer op therapeutische basis gewerkt. Voor de tweede operatie op 9 januari 2013 is de werknemer daarmee gestopt.

10 Daarna volgt een herstelperiode. De kantonrechter is van mening, dat er voor deze periode geen deugdelijke grondslag is voor een (gedeeltelijke) loonstop. Na de operatie heeft de werknemer bijgeklust als DJ. De bedrijfsarts is hier niet van op de hoogte en heeft dus ook niet kunnen beoordelen of het verstandig was dit soort activiteiten te ondernemen. Als gevolg daarvan oordeelt de kantonrechter dat de werknemer vanaf juli 2013 geen passende arbeid heeft verricht, terwijl hij daartoe wel in staat was, dan wel in ieder geval zijn genezing heeft belemmerd of vertraagd. Daarmee heeft de werknemer zijn recht op loon verspeeld. Conclusie Een werknemer die (neven)activiteiten onderneemt terwijl hij ziek is, loopt het risico op een loonstop. Een werkgever die zo n loonstop wil opleggen, zal wel goed moeten kijken of een deze terecht is en of de (neven)activiteiten vallen te kwalificeren als het onterecht niet verrichten van passende arbeid. Dit vergt maatwerk en iedere situatie is daarbij anders! Thijs van Liempd, advocaat bij Dijkstra Voermans Advocatuur & Notariaat Heeft u vragen of opmerkingen over dit onderwerp? Neemt u dan contact op met Thijs van Liempd of op +31 (0) Bron: rechtbank Noord-Nederland, 15 november 2013, ECLI:NL:RBNE:2013:7149 BG magazine

11 Letselschade en de Wmo Een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep kan ingrijpende gevolgen hebben voor personen die door een ongeval of medische fout ziek en/of arbeidsongeschikt zijn geworden. Ze hebben geen recht meer op voorzieningen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning en moeten bovendien goed opletten bij de onderhandelingen met de aansprakelijke verzekeraar. Dat was de strekking van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep op 19 juni jl. Het ging hier om een zaak waarbij een letselschadeslachtoffer bij de vordering, de kosten van de Wmo-voorzieningen bij de aansprakelijke verzekeraar Delta Lloyd moest claimen. Het slachtoffer had namelijk een lift nodig in huis. Er was hem inmiddels door Delta Lloyd een schadevergoeding van ruim 1

12 miljoen euro toegekend. Eigen verantwoordelijkheid burger De Centrale Raad van Beroep meent, dat sprake moet zijn van een noodzaak tot ondersteuning wil een letselschadeslachtoffer voor een voorziening vanuit de Wmo in aanmerking komen (artikel 2 en 4 Wmo). In de Wmo speelt de eigen verantwoordelijkheid van burgers een grote rol. In een memorie van toelichting (Tweede Kamer , , nr. 3) heeft de regering onder meer verwoord dat gemeenten kunnen zorg dragen voor een goed samenhangend stelsel van ondersteuning van burgers die niet goed in staat zijn in bepaalde situaties zelf of samen met anderen oplossingen te realiseren. Voor die gevallen die burgers onmogelijk zelf kunnen regelen, behoort de overheid verantwoordelijkheid te nemen. Geen noodzaak tot ondersteuning In het letselschadebedrag voor de verzekeraar heeft het slachtoffer geen vergoeding voor een lift opgenomen, omdat hij dit reeds via een aanvraag Wmo-voorziening had ingediend bij zijn gemeente. Maar de Raad meent dat dit niet terzake doet. Ze komt tot de uitspraak dat in dit geval geen noodzaak tot ondersteuning is. Het slachtoffer had wel degelijk mogelijkheden om zelf voor een oplossing te zorgen door de kosten voor de lift in het letselschadebedrag te verdisconteren. Dat dit bij de onderhandelingen met Delta Lloyd geen onderwerp van gesprek is geweest, maakt dit gezien de eigen verantwoordelijkheid van het slachtoffer, voor het zelf regelen van een oplossing voor de noodzakelijke woningaanpassing, niet anders.

13 Voorlopige conclusies Iedere ingezetene van ons land betaalt premies die onder andere zijn bedoeld voor financiering van de Wmo. Deze wordt uitgevoerd door gemeenten. Een slachtoffer van een ongeval of medische fout moet volgens de Raad aankloppen bij een particuliere verzekeraar en mogelijk lang wachten op zijn vergoedingen. En dat, terwijl een gemeente is gehouden om een aanvraag binnen vastgestelde termijnen af te handelen. Beslist de gemeente niet op tijd op de aanvraag, dan krijgt deze persoon vooralsnog ook nog eens een dwangmiddel middels de Wet dwangsom. Iemand die vervolgens niet als gevolg van een ongeval of medische fout, maar mogelijk zelfs door eigen schuld ziek of arbeidsongeschikt is geworden, wordt hiermee niet geconfronteerd en kan in principe gewoon recht hebben op voorzieningen via de Wmo. Stel dat het slachtoffer zelf gedeeltelijk schuld heeft aan bijvoorbeeld het ongeval, dan zal de verzekeraar nooit het volledige schadebedrag willen vergoeden. Al met al wordt het voor een letselschadeslachtoffer er met deze uitspraak niet eenvoudiger op gemaakt. Vaak is deze persoon gebaat bij een snelle aanpassing van onder andere de woning of levering van een bepaalde voorziening zoals een rolstoel. Nieuwe juridische aanhangig gemaakte Wmo-procedures zullen duidelijk moeten gaan maken of deze uitspraak integraal stand houdt. Het is al vaker voorgekomen dat de Raad terugkomt op een eenmaal ingeslagen weg Leon de Groot Heupner, Juridisch Adviseur Sociale Zekerheid, Zie: ECLI:NL:CRVB:2013:776

14 BG magazine Goed werkgeverschap gaat ver Een werknemer, die tijdens zijn woon-werkverkeer rijdt in een ambulance van zijn werkgever, veroorzaakt een ongeluk en loopt blijvend letsel op: een hersenkneuzing met een halfzijdige verlamming, een ernstige achteruitgang van het gezichtsvermogen en substantieel orthopedisch letsel. De werknemer stelt de werkgever aansprakelijk voor alle geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade, maar de werkgever is het daar niet mee eens. In de daarop volgende procedure stelt de rechter de werknemer in het gelijk.

15 Onverplicht gebruik De vraag doet zich voor of een werkgever aansprakelijk kan zijn als het gaat om normaal woon-werk verkeer. In dit specifieke geval heeft de werknemer onverplicht gebruik gemaakt van de ambulance van werkgever. De rechter oordeelt dat het woon-werk verkeer op één lijn gesteld kan worden met het uitvoeren van de opgedragen werkzaamheden, omdat de werknemer die dag nooddienst heeft gehad en dus op elk moment oproepbaar. Hoewel het ongeluk door de werknemer is veroorzaakt, acht de rechter hem daarvoor niet aansprakelijk omdat er geen sprake is geweest van opzet of bewuste roekeloosheid. Verder is het in zijn algemeenheid zo dat deelname aan het verkeer in een werksituatie nu eenmaal een bepaald risico in het leven roept waardoor een werkgever al snel aansprakelijk is. Het verweer van werkgever faalt dus op dit punt. Verzekering Verder verschillen beide partijen van mening over de hoogte van de aansprakelijkheid. De werkgever vindt dat hij afdoende verzekerd is. Zijn collectieve ongevallenverzekering heeft een maximale dekking van zo n ,, terwijl de schade die de werknemer vordert bij elkaar zo n , bedraagt. De rechter komt tot de conclusie dat een ongevallenverzekering met een dergelijke beperkte dekking niet als adequaat is aan te merken. De werkgever handelt daarmee niet als goed werkgever en wordt daardoor aansprakelijk gehouden voor het complete schadebedrag van werknemer. Bron: Rechtbank Roermond 16 januari 2013, LJN: BY8751 Jeroen van der Werf, VOORRECHT.

16 BG magazine Help, ik ben eigenrisicodrager! Wat nu? Eigenrisicodragers krijgen het nodige voor hun kiezen. Verzekeraars berekenen fors hogere premies voor hun WIAverzekeringen nu de instroom in diverse sectoren hoger is dan verwacht. Daar komt regelgeving bij die werkgevers met extra uitvoeringstaken belast. Is het tijd voor spijt? Welnee, in mijn praktijk als WIA-casemanager zie ik dat het werkgevers vaak aan goede informatie ontbreekt over de rechten en plichten die met het eigenrisicodragerschap samenhangen.

17 Ik geef u een voorbeeld: het UWV bepaalt dat een medewerker recht heeft op een WGA-uitkering gebaseerd op een arbeidsongeschiktheidspercentage van procent. Werkgever en medewerker gaan uit elkaar door middel van een vaststellingsovereenkomst en de werkgever geeft een ontslagvergoeding mee van EUR ,. Goede informatie Wat deze werkgever over het hoofd ziet, is dat hij voor deze medewerker gewoon de wettelijke re-integratieverplichting behoudt. Dit betekent dat de kosten voor de begeleiding van deze vertrokken medewerker nog voor een periode van maar liefst tien jaar voor zijn rekening komen. Daarnaast krijgt hij natuurlijk ook de kosten voor de uitkering maximaal tien jaar toegerekend. Dit is typisch zo n situatie waarbij goede informatie over rechten, plichten en mogelijkheden de schadelast aanzienlijk zou kunnen beperken. Twaalf jaar schadelast Hoe zat het ook alweer? Een werkgever die ervoor kiest om uit het publieke bestel te treden, draagt voor maximaal tien jaar het risico van de WGA-uitkeringen voor alle werknemers die op de eerste ziektedag in dienst waren. Dus in plaats van twee jaar financiële en reintegratieverantwoordelijkheid, draagt de werkgever deze verantwoordelijkheid nu (maximaal) twaalf jaar. De praktijk wijst uit dat een werkgever vaak niet weet wat er als eigenrisicodrager van hem wordt verwacht. Ook verzekeraars zijn niet altijd even adequaat geweest in hun informatievoorziening.

18 Uit het oog verliezen kost geld Behalve gebrek aan de juiste informatie, is er een andere reden waarom organisaties hun langdurig arbeidsongeschikte medewerkers uit het oog verliezen. Voor veel werkgevers en hun HR-functionarissen voelt het ongemakkelijk om een werknemer te benaderen die in werkelijkheid al lang uit dienst is. Er bestaat geen arbeidsrelatie meer en toch is er een wederzijds belang om gezamenlijk te werken aan succesvolle re-integratie. Een sprekend voorbeeld is dat van een werkgever die een manager in dienst heeft gehad met een inkomen boven het maximum dagloon. Na het einde van de wachttijd is er een WGA procent uitkering toegekend. Omdat ze op een vervelende manier uit elkaar zijn gegaan, ziet de werkgever ertegenop om samen met de arbeidsongeschikte manager in gesprek te gaan om de re-integratie op te pakken. Niets doen betekent minimaal een schadelast van EUR , over de maximale duur van de uitkering. Toch kiest deze werkgever er voor geen actie te ondernemen. Een dure beslissing! Geen contact is in dit geval ook geen kans om als eigenrisicodrager invloed uit te oefenen op de kosten en het succes van de re-integratie. Kritische opstelling richting UWV Waar werkgevers vaak ook meer invloed op hebben dan ze vaak denken, is de rol van het UWV. Waar een beslissing als een voldongen feit wordt geaccepteerd, bestaat er de mogelijkheid om een herbeoordeling aan te vragen of bezwaar aan te tekenen. In de praktijk blijkt dit zeker kans van slagen te hebben. Het is opvallend in hoeveel dossiers van ex-werknemers met een WGA-uitkering procent UWV na herbeoordeling besluit om toch een IVA-uitkering toe te kennen. Dat levert voor de werkgever in kwestie een besparing op die voor een enkel

19 dossier kan oplopen tot EUR ,. Als dat lukt, is dat natuurlijk een mooi resultaat. Hoewel ik ook wil opmerken, dat een aantal van deze dossiers waarschijnlijk al eerder voor omzetting in aanmerking kwam. Daarmee had de eigenrisicodrager nóg meer kunnen besparen. Bezwaarzaken met psychische klachten Lastige gevallen zijn de bezwaarzaken waar psychische klachten een rol spelen. Als er in de medische informatie van een behandelaar staat dat de mogelijkheid hoe klein ook bestaat dat de klachten in de toekomst zullen afnemen, dan is dat al reden om een WGA procent toe te kennen. Ook als deze medewerker al vanaf 2010 een WGA-uitkering ontvangt en dus in totaal al vier jaar arbeidsongeschikt is. Omdat er dus een kleine kans bestaat dat er verbetering kan plaatsvinden volgens een van de behandelaars, kan het UWV ook geen IVA-uitkering toekennen. Door als werkgever het dossier goed te (laten) bestuderen en de juiste argumenten aan te dragen, kan het UWV alsnog genoeg grond zien om een IVAuitkering toe te kennen. Benut de rol van de verzekeraar Het mag duidelijk zijn, dat er voor werkgevers een financieel belang is om het contact met medewerkers die arbeidsongeschikt raken actief te onderhouden. Het mooie is dat de werkgever hierin niet alleen staat. Ook de verzekeraar waar de WGA Eigen Risicoverzekering is ondergebracht, heeft er direct financieel voordeel bij om instroom te voorkomen en re-integratie te bevorderen. Het blijkt daarom in veel gevallen mogelijk om afspraken te maken met verzekeraars over ondersteuning en (gedeeltelijke) cofinanciering van de re-integratiekosten.

20 Dat cofinanciering iets oplevert, blijkt uit de volgende casus: een werknemer die thuis zit en geen dienstverband heeft, krijgt ondersteuning door een re-integratiebedrijf. De loongerelateerde uitkering van de man loopt over enkele maanden af. Zelf lukt het hem niet om werk te vinden. Inhuur van het re-integratiebedrijf kost uiteraard geld. De werkgever schakelt daarom een WIA-casemanager in die een aanvraag voor cofinanciering doet bij de verzekeraar. Deze stemt ermee in om in de kosten bij te dragen. Alle partijen hebben hier een direct of indirect financieel voordeel bij: verzekeraar, werkgever én werknemer. Om tijdig de risico s te onderkennen, zal de werkgever de schadelast actief moeten beheren, of laten beheren. Het loont dan ook om goed af te stemmen met specialisten welke acties voor de verschillende dossiers wenselijk en kansrijk zijn. Werkgevers die ertegenop zien om de regie op hun WIA dossiers te nemen, of eenvoudigweg de kennis of capaciteit hiervoor niet in huis hebben, die kunnen hiervoor een beroep doen op een WIA casemanager. Esther Moret is werkzaam als WIA casemanager bij Aon Hewitt, esther.moret@aonhewitt.com. Ze ondersteunt werkgevers en werknemers en zal in BG magazine de komende periode diverse casussen uit de praktijk delen. BG magazine

21 Eigenrisicodrager de dupe van inconsistent UWV-beleid Een eigenrisicodrager voor de Ziektewet krijgt een sanctie opgelegd van UWV. Hij zou zich onvoldoende hebben ingespannen om zijn werknemer te laten re-integreren en moet een jaar lang het ziekengeld doorbetalen. Een werknemer van een uitzendorganisatie met rugklachten wordt door de bedrijfsarts arbeidsgeschikt verklaard per 30 juli 2010 voor zijn eigen werk als lasser/ijzerbewerker. Ook nadat hij bezwaar heeft aangetekend, verklaart de UWVverzekeringsarts hem arbeidsgeschikt.

22 Arbeidsongeschikt, arbeidsgeschikt, arbeidsongeschikt Hiertegen gaat de werknemer in bezwaar. UWV stelt hem na een onderzoek in het gelijk en verklaart hem alsnog per 30 juli 2010 arbeidsongeschikt. De verzekeringsarts vindt namelijk toch meer beperkingen dan de bedrijfsarts. Wel meent deze verzekeringsarts dat de werknemer per 17 november 2010 toch weer arbeidsgeschikt is! Volgens hem zijn per die datum de rugklachten van de werknemer niet ernstig genoeg om zijn eigen werk niet meer te kunnen doen. De werknemer gaat tegen dit besluit in beroep. Alsof dit allemaal al niet verwarrend genoeg is, verklaart de bezwaarverzekeringsarts van UWV naar aanleiding van deze beroepsprocedure van de werknemer de werknemer per 17 november 2010 met terugwerkende klacht alsnog volledig arbeidsongeschikt. Op 3 februari 2011 maakt UWV dit middels een beslissing op bezwaar pas aan werknemer en werkgever bekend. Inconsistent beleid De eigenrisicodrager neemt kort daarna contact op met UWV om deze inconsistente gang van zaken te bespreken. Hij heeft namelijk aanzienlijk financiële schade geleden doordat de reintegratie van deze werknemer al die tijd tot 3 februari 2012 stil heeft gelegen en hij het ziekengeld met terugwerkende kracht moest doorbetalen. Voorafgaand aan de claimbeoordeling WIA beoordelen verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen de re-integratieinspanningen van werkgever en werknemer zoals vastgelegd in het Re-integratieverslag. Dit wordt ook wel de RIV-toets genoemd. De medewerker (claimbehandelaar) van het UWV geeft aan dat er

23 op basis van de uitkomst van de RIV-toets geen sanctie aan de werkgever zou worden opgelegd, omdat dit toen nog geen beleid was. (Sinds maart 2011 heeft het UWV overigens een duidelijk beschreven RIV-beleid dat integraal op alle kantoren wordt uitgevoerd.) De medewerker van de eigenrisicodrager vindt het allemaal maar vreemd, maar de UWV-medewerker blijft bij zijn standpunt. Niet lang daarna krijgt deze werkgever toch een sanctie opgelegd, ondanks de eerdere toezegging van de claimbehandelaar: een jaar lang doorbetalen van het ziekengeld omdat niet voldaan is aan de re-integratieverplichtingen. De arbeidsdeskundige van het UWV vindt dat de werkgever toch in zijn re-integratieplicht heeft verzaakt De eigenrisicodrager gaat hiertegen in bezwaar, maar dit bezwaar wordt door het UWV ongegrond verklaard. Schadeclaim De werkgever schakelt Adviesgroep Sociale Zekerheid in om beroep aan te tekenen. Er is sprake geweest van een uitdrukkelijk ondubbelzinnige en onvoorwaardelijke toezegging van het UWV inzake het niet opleggen van een sanctie. De eigenrisicodrager, die dat bewuste gesprek van februari 2011 op band heeft opgenomen, wordt uiteindelijk door de rechter in het gelijk gesteld en de beslissing van UWV is nietig. UWV heeft inmiddels berust, geen hoger beroep ingesteld en de sanctie is van tafel. De werkgever kan nu een schadeclaim in gaan dienen bij het UWV! Leon de Groot Heupner, Adviesgroep Sociale Zekerheid Zie hiervoor: LJN: BX9127 BG magazine

24 Help! Mijn werknemer wordt ziek in het buitenland. Wat nu? Het komt regelmatig voor dat werknemers tijdens vakantie in het buitenland ziek worden. In de eerste plaats is het verstandig een ziekteverzuimregeling te hebben waarin staat op welke wijze werknemers zich ziek moeten melden en bij welke instantie. Het probleem zit vooral in de vraag bij welke instantie de werknemer zich moet melden als hij in het buitenland ziek wordt. Ziek worden binnen EU-landen Binnen de EU geldt dat de werknemer zich binnen drie dagen na het begin van zijn arbeidsongeschiktheid bij de controlerende instantie van het land waar hij zich bevindt, moet melden. UWV heeft een lijst waarin voor een groot aantal landen de adresgegevens van deze instanties staan. De werkgever en de daaraan verbonden bedrijfsarts zijn gebonden aan het oordeel over de ziekte van de werknemer, tenzij de werkgever een eigen arts inschakelt voor uitvoering van de controle ter

25 plaatse. De werkgever kan de werknemer niet verplichten terug te keren naar Nederland voor controle. Ziek in een niet EU-lidstaat Wordt de werknemer ziek in een niet EU-lidstaat, dan geldt niet de verplichting voor de werknemer zich binnen drie dagen te melden. Dit laat natuurlijk onverlet de mogelijkheid voor de werkgever deze regel op te nemen in de verzuimregeling. De werkgever is ook niet gebonden aan het oordeel van de buitenlandse controlerende instantie. Bovendien kan de werkgever verlangen dat de werknemer voor controle terugkeert van vakantie. Of dit redelijk is zal worden beoordeeld aan de hand van het goed werkgeverschap. Sanctie Ten tweede is het verstandig in de verzuimregeling een sanctie op te nemen op het niet tijdig melden bij de controlerende instantie. Als in de verzuimregeling is opgenomen dat de werknemer zich binnen drie dagen bij een controlerende instantie in het buitenland dient te melden en de werknemer laat dat na, dan kan de werkgever in beginsel het loon opschorten. De werknemer komt immers de controlevoorschriften niet na. Ontslag op staande voet Een ontslag op staande voet wordt meestal door de rechter als een te zwaar middel beschouwd; er is immers de lichtere sanctie van loonopschorting, maar helemaal uitgesloten is het niet. Het niet naleven van de verzuimregels in combinatie met bijkomende omstandigheden kan een ontslag op staande voet rechtvaardigen, aldus de Hoge Raad. Bijkomende omstandigheden zijn bijvoorbeeld het onbereikbaar blijven voor de werkgever en het negeren van een laatste schriftelijke waarschuwing. Kortom: een goede verzuimregeling met daarin op welke wijze, waar en wanneer de werknemer zich moet melden wanneer hij in

26 het buitenland ziek wordt, is aan te raden. Bovendien dienen eventuele sancties duidelijk te zijn. Karen Meuter-Sluiter, advocaat, Bosselaar & Strengers advocaten BG magazine De dolende UWV verzekeringsarts! Karin is eind vijftig als zij in 2010 te kampen krijgt met leukemie waardoor haar leven compleet overhoop ligt. Zij moet een stamceltransplantatie ondergaan van een donor om

27 te kunnen overleven. Deze ingreep geeft een groot risico op afstotingsverschijnselen en dat is nou precies waar Karin in ernstige vorm mee te maken krijgt. Hierdoor is weer een therapie noodzakelijk die nog jaren kan duren o.a. met hoge doseringen prednison en diverse bijkomende klachten. Isolement Karin leeft na de transplantatie in een isolement. Zij heeft minimale contacten met de buitenwereld om de voor haar fatale risico s van besmetting te voorkomen. Karin is energetisch zeer beperkt. Ondanks de ernst van de klachten, de risico s en de sombere vooruitzichten besluit UWV een WGA-uitkering toe te kennen. Karin en haar werkgever gaan hiertegen in bezwaar. Bevindingen uit de dossieranalyse Volgens het oordeel van de bedrijfsarts is Karin volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. Tijdens het WIA-spreekuur spreekt de UWVverzekeringsarts met Karin open over de ernst van de klachten en spreekt uit dat er sprake is van volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid. Ook de IVA-optie komt hierbij aan bod. De UWV-verzekeringsarts legt in zijn rapport vast dat het behandelteam akkoord is met het oordeel van de bedrijfsarts volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. In de FML legt de verzekeringsarts vast dat verbetering van de belastbaarheid niet of nauwelijks is te verwachten. De verzekeringsarts bevestigt schriftelijk aan Karin dat zij niet kan werken en dat hij verwacht dat dit in de toekomst ook niet meer zal gaan gebeuren.

28 Tot zover is het een consistent verhaal Duurzaamheid In de rapportage van de verzekeringsarts valt ook te lezen dat de medische prognose onzeker is, maar dat verbetering van de belastbaarheid toch niet is uitgesloten. Even verder stelt de UWV-arts dat er geen duurzaamheid is vast te stellen op basis van de thans beschikbare medische gegevens. Aanleiding om informatie op te vragen bij de behandelaar. Vreemd genoeg wordt de ontvangst van de noodzakelijke medische informatie niet afgewacht; dezelfde dag dat het schriftelijke verzoek naar aan de behandelaar gaat, wordt ook de WGAtoekenningsbeschikking aan Karin verstuurd! In bezwaar Tijdens de hoorzitting zet Karin haar ziektegeschiedenis en beperkingen helder uiteen. Wij schetsen onder andere onze verbazing over de discrepanties in de opvatting over de duurzaamheid die de verzekeringsarts in de verschillende stukken laat zien. De bezwaarverzekeringsarts bevestigt in de bezwaaranalyse de ambivalentie van de primaire verzekeringsarts in zijn visie over de duurzaamheid van de klachten. Mede gelet op de lange duur van de nog lopende behandelingen en het ontbreken van perspectief op herstel gedurende de eerstkomende jaren, wordt het bezwaar gegrond verklaard. De WGA-uitkering wordt omgezet in een IVA-uitkering. Met deze uitspraak krijgt Karin geen beter gezondheidsperspectief maar wel de relatieve rust die hoort bij de ernst van haar klachten. Ook de gang naar de rechtbank wordt zo voorkomen.

29 Compliment? De beoordeling door de primaire verzekeringsarts doet ons de wenkbrauwen fronsen. De snelheid waarmee UWV in bezwaar de tekortkomingen herstelt, zorgt weer voor een glimlach. Op woensdag de hoorzitting, de vrijdag daarop de beschikking op bezwaar al in de bus. Is dat nu een compliment waard, of waren de tekortkomingen zo evident? Ad van Lieshout, L&M advies BG magazine