Bloemen en hun bezoekers

Transcriptie

1 Blemen en hun bezekers Dit bekje is van: Datum:.. Het weer vandaag:

2 Blemen en hun bezekers lees tekst Zmertijd blementijd. Overal zie je blemen in de miste kleuren. Veel bezekers kmen p de blemen af. Bijen, hmmels, vlinders en kevertjes vliegen van de ene p de andere blem. Ze halen er nectar uit en verzamelen stuifmeel. Terwijl ze blemen in- en uitvliegen, kmen ze nder een peder (stuifmeel) te zitten. Z helpen ze mee aan de bevruchting van de blem. In de blem greien de zaadjes. De zaden verspreiden zich. Op deze manier plant de plant zich vrt. De blem Blemen hebben trucjes m de bezekers aan te trekken. Dat den ze met kleur, geur en vrm. Elke blem heeft zijn eigen trucje. Smmige blemen geven bijv. juist s nachts een lekker geurtje af m de nachtvlinders aan te trekken. Alle blemen hebben één zrg ; zrgen vr de vrtplanting! De bezekers zijn vral insecten. Ze vliegen van de ene blem naar de andere en bevruchten de blemen. 1. Welke trucjes hebben blemen m bezekers aan te trekken?... De bezekers: De meeste bezekers zijn insecten: bijen, hmmels, zweefvliegen, vlinders, kevers enz. Zij kmen p de blem af m nectar te drinken en stuifmeel te verzamelen. Bijen brengen stuifmeel en nectar naar hun nest. Van de nectar maken ze hning als vedselvrraad vr hun nakmelingen. 2. Wat zeken de bezekers bij de blemen? Prettig geregeld: De insecten zijn belangrijk vr het bestuiven van blemen. Znder insecten geen bevruchting en dus geen zaad, fruit en grenten. Maar deze insecten kunnen k niet leven znder blemen. Insecten wrden k gegeten dr vgels en andere dieren: geen insecten, geen vgels. En smmige insecten eten weer andere insecten. Insecten zijn dus heel belangrijk vr ns leven p aarde. Ze zijn een belangrijke schakel in de vedselketen (eten en gegeten wrden). 3. Waarm zijn de insecten z belangrijk?... 2

3 Minder prettig Uit nderzek blijkt dat de bijen het in de hele wereld heel meilijk hebben. Ze sterven massaal uit! Dat is minder prettig. Want juist fruit- en ntenbmen en grenten hebben de bijen ndig vr de bevruchting. Geen bevruchting betekent k geen appels, peren, tmaten etc.. Onderzekers denken dat de massale bijensterfte kmt dr de bestrijdingsmiddelen die men in de landbuw gebruikt. 4. Wat is er aan de hand met de bijen? De plant Planten greien uit de grnd, ze hebben licht, lucht (CO 2 ), water en warmte ndig. Deze wrden in het bladgren mgezet in vedsel. Een plant is eigenlijk een srt vedselfabriek! Het blad is heel belangrijk, maar k kwetsbaar. Dr het blad verliest de plant vcht en kan snel uitdrgen. Een plant kan zich beschermen met bijv. haren, stekels f gifstffen. 5. Wat heeft een plant ndig m te greien?... Geneeskrachtige planten en smaakmakers Smmige planten maken stffen m zich te beschermen. Deze stffen zijn giftig (niet z zeer vr mensen) en meestal ruiken ze sterk. Mensen hebben ntdekt dat juist deze stffen bijzndere eigenschappen hebben. Ze kunnen bij smmige ziektes helpen te genezen. Vreger werden ze vaker gebruikt. In de keuken wrden deze geurige (arma) planten gebruikt als kruiden m het eten ng lekkerder te maken. 6. Smmige planten hebben speciale stffen. Die wrden gebruikt Vedsel m te leven Planten maken het leven p aarde mgelijk. Planten greien uit de grnd. Dieren eten planten. Andere dieren eten dieren die planten hebben gegeten. Denk bijvrbeeld aan een rfdier: een vs vangt knijn. Een knijn eet planten. Een vgeltje als de klmees vert zijn kuikentjes met rupsen. De rupsen eten planten. Ok mensen eten planten en dieren die planten hebben gegeten. Al het vedsel p aarde kmt van de planten. Om te leven en te greien heb je vedsel ndig. 3

4 Geneeskrachtige planten Kies vr je nderzek een geneeskrachtige plant Naam plant: De plant staat in blei ja / nee He hg is de plant? De hgte van de plant: + cm. He grt zijn de blaadjes? De lengte van het blad is +. cm. Knijp en wrijf een blaadje tussen je vingers en ruik eraan. Waar met je aan denken? Prbeer de geur te beschrijven? He velt de stengel aan? Teken f plak hier één blaadje behaard / glad / hl / hutig Lees de infrmatieteksten bij de plant: Waar wrdt deze plant als geneeskrachtige plant vr gebruikt? Wat vind je interessant aan deze plant?. Weet je wat een aptheker det? We spreken ver de Chirurgijnentuin; Welke berep herken je in dit wrd?. 4

5 Een blem - bekijk m ged. Zek een blem waar je ged in kan kijken m te nderzeken. Kies een blem waar alle nderdelen van de blem zichtbaar zijn (Gebruik de checklist van de pdrachtkaart als hulpmiddel Neem de blem mee en leg die nder de micrscp. Krnblad: Kelkblad: Stuifmeel: Stempel: Stamper: Kleurrijk, smmige blemen hebben veel krnblaadjes, andere maar een paar Meestal gren f bruin, zit altijd nder de krnblaadjes Zit p de meeldraden en is meestal geel peder. Mannelijke deel De pening waardr het stuifmeel in de stamper kmt Hierin wrdt het zaad f de vrucht gevrmd. Vruwelijk deel De naam van de blem (als je het weet) He grt is de blem? De blem is + cm. in de diameter. De blem heeft geur ja /nee Het aantal krnblaadjes: de kleur... Het aantal kelkblaadjes: de kleur. Neem de blem mee en bekijk de blem nder de micrscp Heveel meeldraden zie je?... (meer dan 15 is veel ) Heveel stempels zie je?...zie je k het vruchtbeginsel?. Teken hier de blem: De stempel en vruchtbeginsel De meeldraden en stuifmeel 5

6 Smaakmakers. Zek de smaakmakers in de heemtuin. Pluk 1 blaadje van elke plant, wrijf dat tussen duim en wijsvinger en ruik er aan. Aan welk gerecht denk je? Plak het blaadje, f een stukje van het blad, p de juiste plaats en vul de gerechten in waar ze naar ruiken: Marjlein (regan): Tijm: Gerecht: Gerecht: Pepermunt: Maggi: Gerecht: Gerecht: Citrenmelisse: Rzemarijn: Gerecht: Gerecht: 6

7 Brandnetel. Zek een brandnetel (je heft niet ver te zeken!) en nderzek 1 plant. De plant greit in de schaduw / p een znnige plaats Er staan andere brandnetels in de buurt. veel / weinig / geen Hgte van deze plant: ca. cm. Heeft de plant blemen? Ja/ nee De blemkleur is: De blemen staan nder/bven de blaadjes. Teken hier één blaadje met een brandhaar: Bekijk de plant met een lep. Waar zie je brandhaartjes? (meerdere mgelijkheden) O p de bvenkant van het blad O aan de stengel O aan de nderkant van het blad O p de blem Pluk met een pincet één blaadje en leg het nder de micrscp. Zie je de haartjes? En de blaasjes? Waar wrdt de brandnetel vr gebruikt? Welke vlinder(s) vinden de brandnetel het beste m hun eieren er p te leggen? 7

8 Blembezekers. Bestudeer eerst het gedrag van de blembezekers : wat den ze? 1. Welke bezekers zie je? O wesp O vlieg O zweefvlieg O waterjuffer O vlinder O spin O kever O bij O hmmel O anders: 2. Wat den ze? Smmige bezekers gaan metéén p een blem zitten en anderen vliegen er eerst een rndje mheen vrdat ze gaan zitten. Zie jij dat nu k? 2.a Wat denk je? De bezeker maakt rndjes m de blem m die O beter te bekijken O beter te ruiken O f anders:. 3. Zie je insecten die stil in de lucht hangen en p een bij lijken? Dat zijn zweefvliegen. Bekijk een zweefvlieg die in de lucht hangt en vul in: O blijft p dezelfde plek hangen O verandert steeds van plaats 4. Vang een insect met behulp van je lepptje. Breng het mee naar de centrale tafel m die p naam te brengen. Naam insect:.. Wat vind je pvallend aan dit insect? Zweefvliegen lijken erg p wespen f bijen, maar ze steken niet! Een zweefvlieg heeft maar 2 vleugels. Ze kunnen stil hangen in de lucht, daarm heten ze k zweefvliegen. Hmmels zijn dikke harige bijen. Ben je bang van hmmels? Dat heft niet! Als je ze niet plaagt, steken ze niet. Wil je de naam van de hmmel weten? Kijk p de zekkaart. 8

9 Blemvrmen. Met deze pdracht ga je de verschillende blemvrmen ntdekken en welke truc wrdt gebruikt. Je gaat 3 blemen met verschillende vrmen nderzeken. Gebruik de checklist van de pdrachtkaart. 1. De blemvrm lijkt p een De kleur(en) van de blem is/ zijn. De blem geeft geur ja /nee De blem heeft veel / niet z veel stuifmeel Ik denk dat: Het insect in de blem met kruipen m bij de nectar te kmen ja /nee Het insect een lange tng met hebben m bij de nectar te kmen ja /nee 2. De blemvrm lijkt p een De kleur(en) van de blem is/ zijn. De blem geeft geur ja /nee De blem heeft veel / niet z veel stuifmeel Ik denk dat: Het insect in de blem met kruipen m bij de nectar te kmen ja /nee Het insect een lange tng met hebben m bij de nectar te kmen ja /nee 3. De blemvrm lijkt p een De kleur(en) van de blem is/ zijn. De blem geeft geur ja /nee De blem heeft veel / niet z veel stuifmeel Ik denk dat: Het insect in de blem met kruipen m bij de nectar te kmen ja /nee Het insect een lange tng met hebben m bij de nectar te kmen ja /nee 9

10 De plant als vedselfabriek. De planten zijn de vedselfabriek p aarde. Het blad is kwetsbaar en kan zich p verschillende manieren beschermen. Smmige blaadjes zijn bedekt met (zachte) haren, stekels f een dunne waslaag. Smmige bladeren hebben een sterke geur. Kies een plant vr je nderzek. Gebruik de checklist van de pdracht vr je nderzek. De naam van de plant (als je die weet) De plant heeft veel / weinig blad De kleur van het blad: dnkergren / lichtgren / gevlekt. Zijn alle bladeren even grt? Ja / Nee Hebben alle bladeren dezelfde vrm? Ja / nee Het blad heeft steel /heeft geen steel De bladstand is: m en m / tegenver / rkje Vel met je vingers zachtjes aan het blad. He velt het blad aan? Het blad heeft ( zachte) haren /stekels / dunne waslaag/ glad /f. Knijp en wrijf het blad tussen je vingers. Heeft het blad een speciale geur? Pluk een blad en leg die nder de micrscp. Beschrijf wat je ziet:... 10

11 Blemen en hun bezekers wrdzeker In de wrdenlijst vind je wrden die te maken hebben met de les blemen en hun bezekers. Ze zitten (hrizntaal, verticaal, van vr naar achter f van achter naar vren ) verstpt in de wrdzeker. Streep ze dr. Zet de vergebleven letters p vlgrde in de hkjes hiernder en maak er het puzzelwrd van. V L I N D E R A T C E N G E N N N E L E S L E E M F I U T S I I M A E K R R E V E K N A C N U P R R P H N E V I U T S E B E T S O O M E E L D R A D E N S T N T V M E O L B M R E H C S R H E H M A T T I R E P M A T S E C N C E G S E N I U T M E E H K U J A O G I F S T O F F E N K A R I R L O E P P O T J E R H G M V G K B L O E M E N B E Z O E K E R S Z W E E F V L I E G T I A B U E U I B R A N D N E T E L A D R E Z A A D D O O S J E L V M E I N D A L B N O O R K B I J S N H E K E L K B L A D L E M M O H C G Het puzzelwrd Neem de vergebleven letters van de eerste rij en zet ze p vlgrde in de hkjes en daarna de letters van de tweede rij, de derde enz. Wrdenlijst arma bestuiven bevruchten bij blemenbezekers blemvrm brandnetel chirurgijnentuin geneeskracht gifstffen heemtuin hmmel insectenhtel kelkblad kever krnblad lepptje meeldraden nectar schermblem smaakmakers spin stamper stempel stuifmeel vlieg vlinder zaaddsje zweefvlieg 11

12 Buw van de plant Zet de namen van de nderdelen van de plant p de juiste plaats. kelkblad krnblad meeldraden stamper stempel stengel stuifmeelkrrels vruchtbeginsel wrtel 12