De menselijke maat moet terug in de zorg

Transcriptie

1 Ledenblad van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant Juni 2009 Jaargang 11, nr. 2 Oplage: exemplaren Inhoud Pagina 2 Maak kans op prachtige prijzen! Pagina 3 De wijkzuster komt eraan! Maandelijkse korting op uw zorgpremie! Pagina 4 Korte lijntjes Pagina 5 We willen allemaal hetzelfde, toch? Wat doet het steunpunt PGB? Pagina 6 Cursusaanbod Hulp bij het trouw slikken van medicijnen Sleutelprobleem Pagina 7 Servicepakket Pagina 8 Poster Wij willen de wijkzuster terug Colofon Kruisvenster is het ledenblad van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant en verschijnt 4 keer per jaar. Hoofdredacteur: Frans Fakkers Tekst & Eindredactie: Leo Lotterman Opmaak: Dessaïn Grafische Vormgeving Voor informatie over Kruisverenigingen en over het lidmaatschap: verenigingsbureau (0165) Voor het doorgeven van nieuws uit lokale Kruisverenigingen, kunt u contact opnemen met de desbetreffende lokale correspondent. Uit publicaties in de editie kunnen geen rechten worden ontleend. Correspondenten: Bergen op Zoom: dhr. J.W.P. Stoop Halderberge: mevr. I. Wildeman Roosendaal: mevr. J. van Overveld Steenbergen: dhr. R. Blok redactie@rkvwestbrabant.nl Interview met staatssecretaris Jet Bussemaker De menselijke maat moet terug in de zorg Staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport trekt per jaar 10 miljoen euro uit voor terugkeer van de wijkverpleegkundige. Alleen al in de veertig probleemwijken moeten er 250 aan de slag. Te veel thuiszorgorganisaties werken te fabrieksmatig. De zorg moet weer dicht bij de mensen worden georganiseerd. Ze is dan ook blij met initiatieven zoals die van de Regionale Kruisvereniging West Brabant. Het zou een voorbeeld voor anderen kunnen zijn. Een interview. De oproep voor de terugkeer van de wijkzuster klinkt steeds vaker. Heeft u daar een verklaring voor? Het heeft te maken met datgene waar mensen behoefte aan hebben als het om zorg thuis gaat: de menselijke maat. Aandacht, respect. Zorg door iemand die ze kennen, die weet wat er aan de hand is en niet elke keer een ander over de vloer omdat de ene verzorgende alleen maar mag wassen en een ander alleen maar een wond mag verzorgen. De mensen hebben genoeg van die kolossale thuiszorgorganisaties op afstand met call centers en in de wacht gezet worden. U wilt ook de wijkzuster terug. Omdat ik het van groot belang vind dat er een relatie gelegd wordt tussen zorg en welzijn. Daarvoor is integrale zorg belangrijk. En een wijkverpleegkundig zoals ik die voor ogen heb kan daar een uitstekende rol in vervullen. Als iemand die weet wat er speelt bij de cliënt thuis en in de wijk. Als iemand met overzicht en frequent contact met de kwetsbaren in de buurt, als een makkelijk te benaderen persoon en iemand die waar nodig ook mensen die moeilijk om hulp vragen tot actie aan zet. Zij, of hij, moet de spil zijn in de hulpverlening in de wijk. Mijn opa was huisarts en de wijkverpleegkundige woonde zo ongeveer bij hem in Die zuster ontbreekt nu? Je ziet dat te veel thuiszorgorganisaties te fabrieksmatig werken. Niet de leefwereld en behoeften van de cliënt staan centraal, maar het systeem waarbinnen de zorg geleverd wordt. Men is nog te veel alleen bezig met taakverantwoordelijkheden en niet met de mens die hij of zij voor zich heeft. Ik merk ook dat heel veel mensen blij zijn met de terugkeer van die wijkzuster. Dat zegt veel. Maar het gaat mij om meer dan zorg. Het gaat om een brede aanpak van preventie, zorg, welzijn en wonen. De wijkverpleegkundige heeft daarin de centrale coördinerende en regisserende rol. Zij moet korte lijnen heb- ben met andere professionals en met de cliënt. De terugkeer van de wijkverpleegkundige gaat over integraal lokaal maatwerk. De integrale aanpak van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant zou daarom een voorbeeld voor anderen kunnen zijn. Met een stimuleringsprogramma van 10 miljoen euro voor de terugkeer van de wijkverpleegkundige probeer ik thuiszorgorganisaties te stimuleren meer de kant op te krijgen van deze manier van werken. Want de menselijke maat in de zorg moet terug. Maar thuiszorgorganisatie roepen verontwaardigd: we hebben al lang een wijkzuster! Ze hoeven helemaal niet verontwaardigd te zijn. De wijkverpleegkundige kan ook goed bij thuiszorgorganisaties in dienst Staatssecretaris Jet Bussemaker foto:joop van Reeken zijn. Het gaat om een manier van werken. Het vraagt van een organisatie om meer van onderop te werken, waarbij de professional, de wijkverpleegkundige centraal moet staan en niet de manager. Dat betekent dat je meer sturing onderaan moet hebben en minder van bovenaf. Dat je als cliënt bijvoorbeeld snel die wijkzuster kunt bellen en niet allerlei bureaucratische systemen tegenkomt. Wat verwacht u uiteindelijk van de wijkzuster? Ik verwacht dat de cliënten uiteindelijk veel minder een beroep zullen doen op Uitgave juni

2 De Wijkzuster komt terug! de thuiszorg, omdat je ze zo lang mogelijk hun zelfstandigheid kunt laten behouden en ook de regie over hun eigen leven. De vraag van de cliënt, daar draait het om. Dus meer naar de persoon kijken met alles er op en er aan en in zijn sociale omgeving. En niet alleen maar bezig zijn met de vraag hoe zo veel mogelijk zorg te kun- wijk, en bij de cliënt thuis. Hoe ziet u de samenwerking met bijvoorbeeld het maatschappelijk werk en de gezinszorg? Ook dat hangt af van de lokale situatie Er zijn diverse samenwerkingsverbanden mogelijk. In een gezondheidscentrum als fessional moet plezier en zin halen uit zijn werk en de cliënt moet tevreden zijn. Te veel thuiszorgorganisaties werken te fabrieksmatig. Niet de leefwereld en behoeften van de cliënt staan centraal, maar het systeem nen leveren. Wat bedoelt u nu precies met de wijkzuster als spil in de hulpverlening in de wijk? Samen met de huisarts. De wijkzuster is degene die bij de mensen thuis komt, weet wat er speelt en welke zorg iemand nodig heeft. Ze kent de wijk ook en kan zo zorg en dienstverlening goed op elkaar afstemmen. Als iemand slecht ter been, kan ze bijvoorbeeld de buurvrouw vragen om hulp. Vrijwilligers spelen natuurlijk een belangrijke rol in de zorg. Hoe ziet u de samenwerking met de huisarts? De wijkverpleegkundige heeft een directe relatie met de huisarts. Mijn opa was huisarts en de wijkverpleegkundige woonde zo ongeveer bij hem in. Mijn oma was er minder blij mee, maar goed, ze namen alles door met elkaar en vervolgens ging de zuster de wijk in om haar werk te doen. Zou die wijkzuster dan in dienst moeten komen van de huisarts? Dat zou kunnen, maar ik ga niet voorschrijven hoe het moet. De wijkverpleegkundige kan ook in dienst komen van het gezondheidscentrum of een thuiszorgorganisatie. Ik doe geen uitspraken over de vorm waarin je het kunt gieten. Waarom niet? Als je de menselijke maat terugwilt, moet je de mens ook de kans geven om op lokaal niveau zijn eigen samenwerkingsverbanden te zoeken. Het gaat mij om het profiel: de wijkverpleegkundige die je kent en bij wie je je vertrouwd voelt, en die kennis van zaken heeft. Vraagt het een andere rol van de huisarts? Hij of zij zal ook moeten investeren in dat contact en het moeten onderhouden. Die wijkzuster zijn ook zijn ogen en oren in de clubje bij elkaar gaan zitten, of als hometeams zoals de Regionale Kruisvereniging West-Brabant voorstelt. Wie er in moeten zitten is ook een lokale zaak. Vroeger bepaalde de wijkzuster of en welke hulp iemand nodig had. Nu doet het indicatieorgaan CIZ dat. Daarmee is het hart uit ons vak gesneden, zeggen wijkverpleegkundigen. Gaat u het hart terugplaatsen? Ik kan me hun reactie voorstellen. Zij hebben immers veel kennis over en inzicht in het probleem van de cliënt. Ik ga de wijkverpleegkundige een actievere rol geven in het proces van indicatiestelling. Het gaat daarbij om de eenvoudige situaties. Het CIZ moet dan nog wel zijn formele goedkeuring geven. Er lopen al een aantal proeven waarin zorgverleners eenvoudige indicaties doen. De resultaten zijn bemoedigend. Hebben we met z n allen nou iets weggegooid waarvan we nu weten wat we missen? Het is een slinger. Vroeger was er de wijkzuster, dat was lokaal geregeld en gaf niet overal dezelfde kwaliteit. Men dacht het toen te kunnen oplossen door grotere thuiszorgorganisaties in het leven te roepen. Nu gaat de slinger weer terug naar de lokale samenhang en de menselijke maat. Ik hoor van veel verpleegkundigen dat ze blij zijn dat ze weer op deze manier kunnen gaan werken, daar wilden ze voor in de zorg! Het gaat ook niet om iets nieuws, er komen niet ineens allemaal nieuwe wijkzusters. Ook professionals die nu al in de wijk werken, kunnen deze nieuwe taken krijgen: de wijkverpleegkundige plus. Daarom vind ik het ook heel mooi dat de Regionale Kruisvereniging West-Brabant die mensen wil opleiden en begeleiden om als wijkzuster nieuwe stijl te werken. Het gaat tenslotte om twee zaken: de pro- Staatssecretaris Jet Bussemaker foto:joop van Reeken Hang onze actieposter voor uw raam en maak kans op prachtige prijzen! U heeft het misschien al gemerkt de afgelopen tijd. Of u gaat het nog merken. De Kruisvereniging voert fanatiek campagne. Strijd ook met ons mee! Vrolijke wijkzusters duiken op in straten, buurten, pleinen, feesten en evenementen om de aandacht te trekken. In heel West-Brabant hangen onze actieposters. En ook op de achterkant van dit Kruisvenster vindt u dezelfde actieposter die geheel in het teken staat van onze strijd voor de beste gezinszorg in West-Brabant: wij willen de wijkzuster terug! Dus bekende gezichten en vertrouwde handen aan het bed. De vertrouwde zorg van mensen uit de buurt die bovendien de tijd kunnen nemen voor een persoonlijk gesprek en een gezellig kopje koffie. Wij willen de wijkzuster terug U ook? Knip dan onze actieposter uit, hang deze de komende drie weken achter uw raam en zorg dat de poster duidelijk zichtbaar is vanaf de straat. Daarmee strijdt u met ons mee en maakt u bovendien kans op prachtige prijzen*: - Hoofdprijs: een geheel verzorgd weekend Disneyland Parijs voor 4 personen. - Zes extra prijzen: gratis toegangskaart voor De Efteling (Kaatsheuvel) voor 4 personen. Doe mee en win Een speciaal team rijdt de komende weken bij u door de wijk om te kijken bij wie de actieposters hangen. Het team kiest uit alle deelnemers van de posteractie één winnend adres. Hang de actieposter zo POSTER zie achterkant van dit blad opvallend mogelijk achter uw raam. Dan maakt u meer kans om te winnen! Uitslag De bewoner(s) van het winnende adres krijgt van ons persoonlijk bericht. De uitslag van de raamposteractie maken wij bekend in de volgende editie van Kruisvenster en op Daar leest u ook meer over onze strijd voor de beste gezinszorg. *) Deze actie loopt van 20 juni tot en met 17 juli. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Zie achterkant van dit blad voor de poster! 2 Uitgave juni

3 De Wijkzuster komt terug! Aftrap na de zomer De wijkzuster komt er aan! Hoe of wat, en linksom of rechtsom, dat weten we nog niet, maar de wijkzuster komt eraan. Dat zei voorzitter Henk van Tilborg van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant begin dit jaar. Die zuster gaat er inderdaad komen nu, na de zomer. Na de aftrap zal de wijkzuster zich langzaam over West-Brabant gaan verspreiden. De roep om terugkeer van de wijkzuster als spil in de hulpverlening in buurten en wijken klinkt steeds luider. Om zo de zorg weer dicht bij de mensen te organiseren. Want dat blijkt niet te lukken met de grote thuiszorgbedrijven nu. Voorzitter Henk van Tilborg van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant (RKV): Daar kunnen die clubs voor een deel niks aan doen. Zij zijn ook met handen en voeten gebonden aan allerhande regels. Het maakt de klachten van de mensen natuurlijk niet minder ernstig en het mag geen reden zijn om als organisatie dan maar bij de pakken neer te gaan zitten en te verwijzen naar schuldigen in Den Haag. Van Tilborg: De mensen willen weer een herkenbaar gezicht over de vloer en geholpen worden door iemand die hun omstandigheden kent. De mensen snappen het niet meer. Door al die bureaucratische versnippering komt de ene zorgverlener langs voor dit, de ander voor dat. En na een paar minuten zijn ze al weer weg. Dat is geen doen. Niet voor de mensen die de zorg nodig hebben, maar ook niet voor de professionals. Want uit die groep klinkt ook de schreeuw om de terugkeer van die wijkzuster, weet Van Tilborg. Zij willen geen bed opmaken in afgemeten minuten. Zij worden er ook gek van. Zij willen hun vak weer uitoefenen vanuit hun hart en niet in stukjes van tien klokminuten. huisarts En daarom laat de kruisvereniging in het najaar de wijkzuster in West-Brabant terugkeren. Van Tilborg: Want we hebben met z n allen iets weggegooid waarvan we nu weten wat we missen. De wijkzuster viel in vroeger Brabantse jaren onder de kruisverenigingen het Wit Gele Kruis of het Groene Kruis. In de besturen was de huisarts vaak de voorzitter en uiteraard zat daar ook de wijkzuster bij. Huisarts en wijkzuster waren de spil waar de plaatselijke zorg om draaide. Die combinatie wil de RKV weer in ere gaan herstellen, legt Financiële stromen Wmo AWBZ PGB ZVW Preventie Leefomgeving Hometeams Van Tilborg uit. Niet zo verwonderlijk als je weet dat 80% van de gezondheidszorg bij de huisarts en wijkzuster terecht komt en 20% van de zorg bij de specialisten. De RKV ondersteunt en begeleidt de wijkzuster waar mogelijk, met haar 100-jarige expertise op dit terrein en diepe wortels van solidariteit in de Brabantse samenleving. In samenwerking met haar partner ILCzorgvoorlater ( ) is er een werkbaar model uitgekomen. zorg én welzijn Er is nog veel werk te verrichten, er zijn nog een aantal onzekerheden op te lossen, maar de boel is zo goed als rond nu, aldus Van Tilborg. In West-Brabant is na de zomer dan ook de kick-off van de wijkzuster anno Wat hierbij goed is om te zien is dat verschillende partijen, waaronder het zorgkantoor en bekende zorgaanbieders uit de regio, zeer constructief meehelpen deze beweging handen en voeten geven. Van Tilborg: Met de huisarts en wijkzuster als basis zetten wij een aanpak neer waarin de behoeften van burgers centraal komt te staan en hun leven niet bepaald wordt door de overvloed aan aanbod van zorgverleners die zo veel mogelijk zorg willen aanbieden. Het uiteindelijke doel moet een wijk worden waarin de sociale cohesie en solidariteit de boventoon voeren, in zowel leefomgeving als in zorg. Want het gaat ons om zorg én welzijn, aldus Van Tilborg. Het werkgebied van de wijkzuster sluit daarom ook aan bij de patiëntenpopulatie van de huisarts. Zij vormen samen immers de spin in het web van zorg en welzijn. De wijkzuster die in de gaten heeft wat er meer speelt dan zorgverlening, en daar waar nodig ook actie in onderneemt. Van Tilborg: Het voorkomen dat mensen een beroep doen op de Wmo is bijvoorbeeld te zorgen voor een wijk waarin het goed en veilig wonen is voor iedereen. Een wijkzuster kan alarmerende signalen Resultaat Sociale Cohesie Vitale kernen-wijken Solidariteit Burger Vraagkant Huisarts Wijkverpleegkundige Basis Gezondheidscentrum Specialisten } 20% zorgvraag Kruisvereniging }80% zorgvraag De Kruisvereniging West-Brabant - Albertdonk XZ Roosendaal - info@rkvwestbrabant.nl - Gezinszorg Hele gezin Kennisoverdracht daarover, mensen die zich bijvoorbeeld angstig en onveilig voelen, oppikken en deze proberen om te zetten in beleid. Om die signalering te bevorderen, de communicatielijnen met betrokken partijen kort te houden, en maatwerk te kunnen leveren komen er zogenoelemde De wijkzuster...»» is weer herkenbaar voor de mensen.»» is de ogen en oren van de wijk.»» is spil in de hulpverlening in de wijk.»» haar werkgebied sluit aan bij de patiëntenpopulatie van de huisarts.»» werkt nauw samen met de huisarts, samen als spin in het web.»» stelt de behoeften vast, stelt zorgleefplan op en houdt in de gaten of het plan wordt uitgevoerd.»» werkt nauw samen met vrijwilligers.»» houdt de regie over zorg en welzijn.»» ziet toe op zo min mogelijk mensen aan het bed.»» heeft een belangrijke taak om zorg en welzijn in de wijk te bevorderen.»» is deel van het hometeam dat bestaat uit onder meer huisarts, gezinszorg en algemeen maatschappelijk werk. hometeams. Dat zijn teams van werkers uit de buurt of wijk bestaande uit de wijkverpleegkundige, huisarts, gezinszorg en algemeen maatschappelijk werk en waar lokaal nodig aangevuld met anderen. Die komen bij elkaar voor overleg. Van daaruit ontstaan dan weer adviezen aan bijvoorbeeld gemeente over bestemmingsplannen of over het inzetten van gezinszorg. Van Tilborg: Het mooiste zou zijn als ze ook allemaal vanuit hetzelfde gebouw of een basisgezondheidscentrum werkten, net als voorheen in het kruisgebouw. Van daaruit het werk in de wijk opstarten en de werkdag weer afsluiten. Dat bevordert de communicatie onderling en daarmee de samenhang in zorg en dienstverlening. zorgleefplan De wijkzuster is dus de spil. Wat gaat zij nou doen? Van Tilborg: Behalve dat ze gewoon zorg verleent, heeft ze naast de huisarts de regierol over de zorg en welzijn. Ze staat naast de zorgvrager en maakt vragen en eventuele problemen helder. Zij maakt op basis hiervan samen met de zorgvrager een zorgleefplan. Hiermee is het hart van het vak van de wijkzuster terug gebracht. De wijkzuster kent als geen ander de omstandigheden en de zorgvraag. Zij houdt ook in de gaten of het zorgleefplan daadwerkelijk uitgevoerd wordt in het kader van verantwoorde zorg. Het zorgleefplan zou dan tevens de basis voor de indicering bij het CIZ moeten zijn. Het CIZ zou dan meer toegaan naar het toetsen achteraf, waarmee de objectiviteit is gewaarborgd. Ook onderhoudt de wijkzuster in het kader van die regierol de contacten tussen vrijwilligers en professionals. Ze moet de verbinding weer leggen tussen de professionele zorg en mantelzorg. Ze werkt samen met de vrijwilligers, die zo n ongelooflijk belangrijke rol spelen in de zorg. Dit alles met zo min mogelijk taakverdelingen, dus zo min mogelijk verschillende mensen aan het bed. professional De RKV zet zich niet alleen in voor de zorgvrager, maar ook voor de professional. Zo gaat de kruisvereniging stevig inzetten H.J. van Tilborg, voorzitter Regionale Kruisvereniging West-Brabant op de ontwikkeling van kennisoverdracht. Met als doel de kwaliteit van wijkverpleegkundigen en wijkverzorgende, en daarmee de thuiszorg, veilig te stellen voor de toekomst. Een belangrijk onderdeel hierin is scholing op de werkplek door de oudere wijkverpleegkundigen aan de jongere garde. De RKV gaat daarin een ondersteunende en adviserende rol spelen. Zo wordt nagedacht over een MBO opleiding wijkverzorgende nivo 3 met carrièreperspectief naar nivo 4 en een HBO opleiding wijkverpleegkundige nivo 5. Daarover zijn inmiddels besprekingen gaande. Maandelijkse korting op uw zorgpremie! VGZ Zorgverzekeraar Leden van de Kruisvereniging krijgen 5% korting op de basisverzekering en 10% korting op de aanvullende verzekering. De korting op de aanvullende verzekering geldt alleen op de Beperkte aanvullende verzekering, Uitgebreide aanvullende verzekering, Plus verzekering & Basis Tand. CZ Zorgverzekeraar Leden van de Kruisvereniging krijgen 5% korting op de basisverzekering en 5% korting op de aanvullende verzekering. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het verenigingsbureau tel: (0165) Uitgave juni

4 De wijkzuster komt terug! Wijkzusters van toen over nu Korte lijntjes De roep om de terugkeer van de wijkzuster klinkt steeds luider. Dat maakt nieuwsgierig naar die wijkzuster van toen, die het blijkbaar allemaal zo goed deed vroeger. Hoe kijkt zij aan tegen de thuiszorg nu en welke taken van haar moeten dan terugkeren? We moeten niet zoals nu vanuit het geld denken, maar vanuit de zorg, de patiënt. Ja, zo moet het weer zijn. De voormalige wijkzusters Door van Ginneken (78) en Ireen van de Meide (68) zijn nog altijd enthousiast over hun vak. Net als vroeger, toen ze met plezier hun eigen wijk in Bergen op Zoom hadden. Door was voor de kruisvereniging wijkzuster op de wijk Borgvliet, van 1956 tot Ireen was van t Fort, van 1974 tot Ja, u zit hier met historie aan tafel. Natuurlijk hebben ze nog regelmatig contact met verpleegkundigen van nu. Ze weten hoe het er aan toe gaat tegenwoordig in de thuiszorg en zien het met lede ogen aan. Ireen: Zoals wij vroeger werkten kan niet meer, de tijden zijn veranderd, maar het is goed dat de wijkzuster van de kruisvereniging terugkeert. Door: Want we moeten niet zoals nu vanuit het getal, het geld, denken, maar vanuit de zorg, de patiënt. Ja, zo moet het weer zijn. Eigenlijk toch een beetje zoals vroeger. Toen had je als wijkzuster je eigen wijk, vertelt Door. De patiënten hadden dus steeds dezelfde handen aan het bed. Als verpleegkundige stond je dicht bij de mensen. Je kende de woonsituatie, het werk, het gezin, de familieomstandigheden. En de mensen kenden jou. In nood klopte de patiënt of diens familie makkelijk bij je aan. Soms vond ik een briefje tussen de ruitenwissers van mijn oranje lelijke eendje, daar reden we toen in, weet je nog, Ireen? Kun je een keertje langskomen? stond er dan op dat briefje. Ireen: En onze wijken grensden aan elkaar. In drukte namen we wel eens werk van elkaar over of vroegen om raad. Ik was technisch niet zo handig. Dan vroeg ik Door: ga eens even mee om die wond te helpen verbinden. Dat deed je. diagnose door wijkzuster Ze deden veel meer. Ireen: Je kwam bij een patiënt thuis voor lichamelijke hulp, maar je nam ook de tijd voor een kopje koffie. Dat kunnen zorgverleners nu niet meer, omdat ze maar tien minuten zijn ingepland en dan weer naar een volgende patiënt moeten. Dat koffiedrinken was een belangrijk onderdeel van je werk, hoor. En dan kwam er veel boven tafel, juist ook omdat je de mensen kende. Hadden ze die nacht niet geslapen bijvoorbeeld, en dan bleek er meer aan de hand in het gezin. Dan fietste je vervolgens langs de gezinszorg of het maatschappelijk en vroeg je of ze eens een kijkje wilde gaan nemen. Dat gebeurde dan. En dat besloot jij als wijkzuster. Je schatte zelf de situatie voor zorg in. Door: Je ging toen zelf op bezoek voor een intake. Als wijkzuster stelde je een zorgplan vast, samen met het gezin, en Je kunt de patiënt niet centraal stellen als er vijf of zes verschillende zorgverleners over de vloer komen paste dat zelf ook onderweg aan. Als het slechter ging, ging je in een week wat vaker langs. Ging het beter, dan bouwde je zorg af. Je zorgde er natuurlijk zelf wel voor dat je efficiënt werkte. Nu maakt het CIZ, het Centrum indicatiestelling zorg, uit wanneer je wel of niet kunt komen. En welke zorg je mag geven en wie dat dan moet doen. Tot op de minuut is het werk afgebakend. Je krijgt de patiënt zeg maar s ochtends opgestuurd via de computer. Dat kan niet goed zijn, waar is dan de menselijke maat in de zorg? Zorg is geen product, maar mensenwerk. Toch heb je als zorgverlener nauwelijks nog iets over zorg te zeggen. Ireen: Wat er in feite is gebeurd: de diagnose van de vraag van de patiënt is uit handen van de wijkverpleging genomen. Door: Zo is het. Dat CIZ zou het niet moeten uitmaken. Wij kunnen toch ook bepa- Ireen van de Meide en Door van Ginneken len dat we die en die zorg nodig vinden? Vroeger vertrouwde je op je kennis en vaardigheden als wijkzuster en vertrouwden anderen daar ook op. Ireen: Er was vertrouwen in je professionele expertise, ervaring en vaardigheden. Je had bijvoorbeeld veelvuldig contact met de huisarts. Dat was je belangrijkste partner in zorg. Erna kwam de gezinszorg en het maatschappelijk werk. Je had korte lijntjes met elkaar. Je hield elkaar op de hoogte en ontmoette elkaar in het kruisgebouw. Daar wisselde je van alles uit met elkaar over de patiënt. Je ging bij de huisarts buurten. Je luisterde naar hem en hij luisterde naar jou. Het waren korte en De zorg voor de patiënt moet weer bovenaan komen te staan gelijkwaardige lijntjes tussen de verschillende professionals. En de wijkzuster was de spil. Die hield alle lijntje strak. geen product Maar toen kwam de marktwerking, zegt Door. De wijkzuster verdween, je kreeg almaar groter wordende thuiszorgorganisaties en teams voor thuiszorg en steeds meer papierwerk. Elke actie, elk besluit, elk bezwaar moet op papier. Je bent meer met papieren bezig dan met de mensen om wie het gaat. Ik kan me voorstellen dat je dan weinig plezier meer hebt in je werk. En werk je niet meer met plezier, dat is toch ten nadele van de patiënt? Wat is er mee verloren gegaan? Dat de patiënt centraal staat, zeggen Door en Ireen in koor. Door: Je kunt de patiënt niet centraal stellen als er vijf of zes verschillende zorgverleners over de vloer komen. Met allemaal afgepaste minuten werktijd. De verpleegkundigen willen wel, maar ze kunnen niet, ze mogen niet. Als ik patiënten spreek, en die spreken mij ook nog regelmatig op straat aan, dan zeggen ze allemaal: ze zijn met te veel. Patiënten willen meer aandacht en niet als een product behandeld worden. Zorg is meer dan alleen een wond verbinden of iemand wassen. We zeiden vroeger wel eens tegen elkaar: die en die heeft wat meer aandacht nodig. En dan namen we er een kopje koffie bij en gingen we met die patiënt er eens rustig voor zitten. misstand Want daar draait het allemaal toch om, aldus de voormalige wijkzusters, om die patiënt. De zorg voor hem of haar moet weer bovenaan komen te staan, stellen ze. Ireen: Natuurlijk, zoals vroeger kan het ook niet meer. De realiteit alleen al dat veel vrouwen in de zorg in deeltijd werken. Het belangrijkste zijn die korte lijntjes tussen de verschillende professionals en instanties waardoor er snel actie kan zijn waar nodig. En geen berg formulieren alsjeblieft en wachten en nog eens wachten op een indicatie. En dat er geen tijd meer is voor de patiënt, dat is een keuze. Die kun je dus ook anders maken. Door: Daarom drie wijkzusters over de vloer bij eenzelfde patiënt, dat kan nog. Bij meer verlies je toch het nodige contact met de patiënt. En als je vaker bij dezelfde man of vrouw over de vloer komt dat maakt het werk voor de zorgverlener ook leuker. Nu met die minutenbezoekjes is het los zand. Dat horen we van de zorgverleners nu. Een misstand in hun ogen is ook de verdeling van het zorgberoep in vijf niveaus. Met bijbehorende verantwoordelijkheden en taken. Door: Dat betekent dat je als wijkverpleging steeds minder allround werkt. De taken zijn verdeeld over medewerkers van verschillende niveaus. Dan kom je als verpleegkundige voor wondverzorging en vervolgens een verzorgende voor het wassen. En weer een ander komt voor de medicijnen. Waarom kun je als wijkverpleegkundige niet medicijnen geven en tegelijkertijd een patiënt verzorgen? Daar hoef je toch geen twee mensen voor langs te sturen? Hoe eenvoudig kan het zijn. Ireen: We zijn dan wel oude rotten in het vak, maar we zijn nog zeer sterk bij de zorg betrokken. 4 Uitgave juni

5 De wijkzuster komt terug! Wat doet het steunpunt PGB? Met een persoonsgebonden budget (pgb) kun je zelf de zorg regelen als je door ziekte, handicap of ouderdom thuis hulp nodig hebt. Leden van de Kruisvereniging hebben over dat pgb veel vragen. Daarom opende de Kruisvereniging een steunpunt pgb, waar zij terecht kunnen voor advies en informatie. Wat gebeurde er in de eerste vier maanden van 2009? Het steunpunt voorziet in een behoefte. Dat blijkt uit de cijfers van de maanden januari tot en met april van dit jaar. Er zijn 63 telefoontjes geweest. Dat leverde uiteindelijk 53 huisbezoeken door het steunpunt op. Tijdens die bezoeken werd hulp verleend bij het invullen van verantwoordingsformulieren en het berekenen van het nieuwe loon voor de beschikking voor het nieuwe jaar. Ook werd zes keer geholpen met een bezwaarschrift tegen de eindafrekening. Verder werd protest aangetekend tegen twee indicaties, een was van het CIZ en een was van de gemeente. Ook heeft het steunpunt aan het CIZ voorgesteld om de aanvraagtermijn voor een vervolgindicatie te vervroegen (van 8 naar 12 weken). Wie vragen heeft of meer informatie wil, belt het steunpunt PGB van de Regionale Kruisvereniging West-Brabant, T: (0165) , of kijk op We willen allemaal hetzelfde, toch? De wijkzuster komt terug! Maar thuiszorgorganisaties roepen in koor dat ze deze vorm van zorg al jaren bieden. Ze voelen zich tekort gedaan. In plaats van dat iedereen de wijkzuster opnieuw gaat uitvinden, laten we als thuiszorg de rijen sluiten. Want we komen er met z n allen achter nu: jongens, dit is niet goed. Toen staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid in december 2008 bekendmaakte dat ze de wijkzuster terug wil en daar de komende jaren extra geld voor uittrekt, reageerden veel thuiszorgorganisaties verontwaardigd. Bussemaker vindt dat de zorg weer dicht bij de mensen moet worden georganiseerd en dat de wijkzuster weer de spil wordt in de hulpverlening in de wijk. In een reactie laat de landelijke koepelorganisatie van de thuiszorg, Actiz, weten: Het is schrijnend dat Bussemaker in haar uitingen over de terugkomst van de wijkverpleegkundige geheel voorbij gaat aan het feit dat wijkverpleegkundigen al jarenlang met grote inzet actief zijn in de wijk. Ook in West-Brabant klinken deze geluiden. Manager Thuiszorg Nel de Ruiter van Thuiszorg DAT zegt licht geïrriteerd: Doe ik het nou verkeerd of heb ik iets over het hoofd gezien? Wij wisten niet dat de wijkzuster niet meer bestond. En Cees Augustijn, divisiemanager extramuraal tantelouise-vivensis reageert stellig: Die wijkzuster is nooit weggeweest. Dat vindt ook Piet van Bergeijk, divisiemanager Verpleging & Verzorging van Thuiszorg West-Brabant. En dan komt dit voorjaar ook nog eens de Regionale Kruisvereniging West-Brabant met haar aankondiging dat ze de wijkzuster laat terugkeren. Augustijn had het even helemaal gehad, De Ruiter noemt de roep om de wijkzuster een nieuwe hype in de zorg. zorgcoördinatoren Ze vinden alle drie namelijk dat de wijkzuster nooit is weggeweest. Hun verpleegkundigen en verzorgenden trekken dag in dag uit de wijk in om cliënten van zorg te voorzien. En onderhouden contact met de huisarts en instanties. De Ruiter: Kleinschaligheid staat voorop. De lijnen moeten kort blijven zowel voor de cliënt als voor de medewerkers. In kleine teams en door het werken met zogenoemde deskundigenroutes en basisroutes de zorg zo bundelen dat zo min mogelijk verschillende mensen over de vloer komen voor de diverse handelingen. De zorgcoördinatoren ( zeg maar de wijkzusters ) van de teams werken mee in de zorg en zijn het eerste aanspreekpunt voor de cliënt, het team, de huisarts, en andere clubs. Zij plannen de zorg zelf in, waardoor de betrokkenheid bij de cliënt en de zorg die hij nodig heeft er gewoon is. Als dat geen wijkzorg is, dan weet ik het ook niet meer. TanteLouise-Vivensis heeft in haar regio tien zorgteams. Augustijn: Deze werken in de buurten van de stad of in de dorpen. Daar zijn spreekuursteunpunten ingericht voor cliënten en mantelzorgers en voor medewerkers. Een wijkverpleegkundige die deel uitmaakt van het zorgteam organiseert en coördineert de zorg. Net zoals de wijkzuster vroeger deed. Alleen rijdt zij nu niet op de fiets rond, maar heeft een auto. En ook Thuiszorg West-Brabant heeft een zorgcoördinator die functioneert als een wijkzuster, vertelt Van Bergeijk. Die is hét vertrouwde aanspreekpunt voor de klant. Als zorgcoördinator heeft zij ook contact met mantelzorgers, zorgverleners en verwijzers. Daarmee is zij de spin in het web van het zorgnetwerk rond de klant. wantrouwen Toch klinkt die roep om de wijkzuster en de ene na de andere thuiszorgorganisatie schermt er mee. Waar komt dat dan vandaan? Augustijn: We zijn met z n allen in staat gebleken om de zorg zo complex te maken en zo bureaucratisch en zo wantrouwend, dat we er nu met z n allen ook weer achterkomen: jongens, dit is niet goed. Het wantrouwen vanuit de overheid is zo groot, dat de wijkzuster per minuut Thuiszorgorganisaties zijn bijna niet meer in staat om de basiszorg simpel, efficiënt en betaalbaar te organiseren Thuiszorgorganisaties van nu over nu haar werk achter die voordeur moet verantwoorden. Al deze minuten moeten administratief verwerkt worden. Daar moeten wij dan weer iemand voor in dienst nemen. Thuiszorgorganisaties zijn bijna niet meer in staat om de basiszorg simpel, efficiënt en betaalbaar te organiseren. En dan roepen we dat het vroeger beter was en dan komt de wijkzuster van toen bovendrijven. Van Bergeijk valt hem bij, maar steekt de hand verder in eigen boezem: Vroeger belde je het kruiswerk als je thuis zorg nodig had en dan was die zorg snel geregeld. Nu hebben we daar een bureaucratie voor opgezet van heb ik jou daar. Maar we zijn zelf als thuiszorgorganisaties de laatste jaren ook vooral bezig geweest met de financiële kant van de zorg. Daar hebben we ons op gefocust, ook naar de buitenwereld toe. Het ging alleen nog maar over geld. Productiviteit vergroten, indicatoren, doelmatigheid. We zijn te veel met de winkel bezig geweest. Ondertussen deed de wijkverpleegster gewoon haar werk naar behoren, op de fiets vaak ook nog, net als Nel de Ruiter, Thuiszorg DAT vroeger. Wij zijn gewoon thuiszorg en proberen het zo goed mogelijk te doen voor onze cliënten, vult De Ruiter aan. Het deert niet of Bussemaker nu linksom of rechtsom wil met die wijkzuster, of de Regionale Kruisvereniging. Iedereen probeert op zijn manier er het beste van te maken. Zo is Thuiszorg West-Brabant nu aan het bekijken of ze kunnen sleutelen met de vier niveau s van zorgverlening in de thuiszorg. Het is nu zo dat een verzorgende bijvoorbeeld geen medicijnen mag geven en een verpleegkundige is te duur om een cliënt te wassen. Van Bergeijk: Die vier niveaus maakt de continuïteit van zo min mogelijk verschillende gezichten praktisch onmogelijk. Ieder niveau heeft een prijs. Het zorgkantoor wil dat je de laagste prijs inzet om zorg te verlenen. Dat betekent dat wanneer je als klant vier niveaus zorg nodig hebt er vier verschillende mensen over de vloer komen. Tel daarbij de wisselingen doordat veel mensen in de zorg parttime werken, dan heb je een complexe puzzel. Maar het zijn wél de regels. Je kunt dan wel vinden dat de cliënt en zijn wensen centraal moeten staan, maar als zorgaanbieder is het zorgkantoor voor ons ook een cliënt waar we rekening mee moeten houden. Toch willen we gaan proberen om als een verpleegkundige toch al bij een klant is, die ook hem of haar te laten wassen. Dan heeft de klant minder gezichten aan het bed. Maar we moeten dat wel gaan uitleggen aan het zorgkantoor. Daarnaast maakt Thuiszorg West-Brabant, net als DAT en tantelouise-vivensis, de zorgteams kleiner. Van Bergeijk: Omdat we dan het gevoel van eigen klanten bij medewerkers verder vergroten, waardoor het natuurlijker wordt ook om in te vallen als het nodig is. Ik neem dan het weekend wel over. Dat gevoel stimuleert eigen verantwoordelijkheid. Je bent dan als organisatie ook gelijk verlost van een grote planningslast. De medewerkers vinden het niet alleen fijner, de cliënten ook. regels De Ruiter: Ik denk dat de bureaucratie rond de zorg een heel stuk verminderd kan worden. Je wordt zelf bijna ziek van alle regelgeving. Er zijn zoveel beleidsinstanties bezig aan de achterdeur voordat iemand een uurtje zorg krijgt en de thuiszorg pas in beeld komt. Maar, waarschuwt Van Bergeijk, de wijkzuster op de fiets gaat ons probleem van kortere indicaties en minder geld niet oplossen. Zolang de wet- en regelgeving niet een ommezwaai maakt, zijn we als zorgaanbieder toch gebonden. Augustijn: In plaats van dat iedereen de wijkzuster opnieuw gaat uitvinden, laten we als thuiszorg en kruisvereniging de rijen sluiten en gezamenlijk optrekken. Wat kunnen we als spelers in de thuiszorg samen doen om die bureaucratie een halt toe te roepen, om een vuist te maken tegen het wantrouwen, om de randvoorwaarden waaronder de verpleegkundigen en verzorgenden hun werk moeten doen Je wordt zelf bijna ziek van alle regelgeving te verbeteren? We willen allemaal hetzelfde, toch? De Ruiter knikt. Ik denk dat inderdaad we uiteindelijk er met z n allen hetzelfde over denken en bondgenoten kunnen zijn. Piet van Bergeijk, Thuiszorg West-Brabant Cees Augustijn, tantelouise-vivensis Uitgave juni

6 Cursusaanbod via de Kruisvereniging Leren Masseren Voorkomen en behandelen van lichte spierpijn en ontspanning van vermoeide spieren van rug, schouders en nek. Data: 5 maandagavonden: 14, 22, 28 sep. & 5, 12 okt. Tijd: tot uur Locatie: Regionale Kruisvereniging West Brabant, Albertdonk 4, Roosendaal Kosten: kruisleden 50, niet leden 65 Vervolgcursus Leren masseren Voorkomen en behandelen van lichte spierpijn en ontspanning van de beenspieren. Data: 4 maandagavonden: 9, 16, 23, 30 nov. Tijd: tot uur Locatie: Regionale Kruisvereniging West Brabant, Albertdonk 4, Roosendaal Kosten: kruisleden 45, niet leden 60 Nordic Walking conditieverbetering door actiever wandelen met poles. Tijd: 6 lessen van 1,5 uur. Kosten: 70 euro inclusief het gebruik van de poles. Kruisleden krijgen korting op kennismakingsles 8 i.p.v. 12. Voor locatie en data: of mensendieck@ sa007.demon.nl of T: Oefentherapeut Mensendieck Vanaf 1 juli 2008 kunt u rechtstreeks, zonder tussenkomst huisarts, naar de oefentherapeut Mensendieck/Cesar. Voor meer informatie over oefentherapie bij u in de buurt: zie gouden gids onder Mensendieck of Cesar oefentherapeuten of Assertiviteitstraining Aantal bijeenkomsten: 4 Wanneer: in het najaar Kosten: 40,-- voor een cursus overdag en 50,-- voor een avondcursus. Gespreksgroep voor mensen, die hun partner verloren hebben Aantal bijeenkomsten: 8 en 1 terugkombijeenkomst na een aantal maanden. Wanneer: najaar 2009, overdag Kosten: 35,00. SURPLUS WELZIJN Afdeling Maatschappelijk Werk U kunt zich aanmelden via het maatschappelijk werk. Hier kunt u ook nadere informatie krijgen. In de put, uit de put (18-60 jaar) De cursus is bedoeld voor volwassenen (18-60 jaar), die regelmatig last hebben van depressieve klachten, het nergens meer zin in hebben en die actief willen leren hoe ze met hun depressieve klachten kunnen omgaan. Tien wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 35 voor leden en 45 voor nietleden. Lichte dagen, donkere dagen De cursus is bedoeld voor Turkse mannen en Turkse vrouwen, en Marokkaanse mannen en Marokkaanse vrouwen boven de 35 jaar die depressieve klachten hebben. Er zijn aparte groepen voor mannen en vrouwen van zowel de Turkse als Marokkaanse afkomst. Veertien wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 15 voor leden en 20 voor niet-leden. Leven met een chronische ziekte De cursus is bedoeld voor mensen (vanaf 18 jaar) met een (lichamelijke) chronische ziekte of aandoening, die actief willen leren hoe ze met hun beperkingen kunnen omgaan. Tien wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 40 voor leden en 50 voor niet-leden. Geen paniek! De cursus is bedoeld voor volwassenen (18-60 jaar), die last hebben van lichte/ matige paniekklachten en die actief willen leren hoe ze hier mee om kunnen gaan. Acht wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 32 voor leden en 42 voor niet-leden. Cursus voor familieleden van jongdementerenden De cursus is bedoeld voor familieleden van mensen waarbij voor het 65ste levensjaar de diagnose dementie is gesteld. Acht tweewekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 20 voor leden en 30 voor nietleden De cursus wordt georganiseerd in samenwerking met Stichting Groenhuysen en de Alzheimervereniging. Gespreksgroep voor Nabestaanden na Zelfdoding In deze ondersteuningsgroep kunnen nabestaanden na zelfdoding hun ervaringen en gevoelens delen met lotgenoten. Tien tot twaalf wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 10 voor leden en 15 voor nietleden. Omgaan met depressieve mensen De cursus is bedoeld voor familieleden en directbetrokkenen van mensen die lijden aan een depressie. Tien wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 35 voor leden en 45 voor nietleden. Cursus voor familieleden van mensen met schizofrenie De cursus is bedoeld voor familieleden en directbetrokkenen van mensen die lijden aan schizofrenie. Tien wekelijkse bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 35 voor leden en 45 voor nietleden. Alsof je op eieren loopt De cursus is bedoeld voor familieleden en directbetrokkenen van mensen met een borderlinestoornis. Zeven bijeenkomsten van twee uur. Kosten: 25 voor leden en 35 voor nietleden. Nu in uw regio beschikbaar: behandeling voor het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) Een behandeling die u thuis zelfstandig kunt uitvoeren met hulp van een coach. Als u denkt CVS te hebben overleg dit dan met uw huisarts. Uw huisarts kan vaststellen of u CVS heeft en u per verwijzen naar cvs@ggzwnb.nl. Wilt u meer weten over de behandeling vraag dan de informatiefolder aan door te mailen naar cvs@ggzwnb.nl. Voor informatie over het cursusaanbod en aanmelden kunt u terecht bij de coördinator van het cursusbureau, Jeanette van Overveld, T: (0165) , E: overveld-brans@kpnplanet.nl Kijk voor het complete cursusaanbod op Hulp bij het trouw slikken van medicijnen Het is belangrijk om trouw medicijnen te slikken, maar soms is dat ook heel lastig. De apotheek of wijkzuster kan daarbij helpen. Veel mensen slikken medicatie. Medicatie wordt gebruikt als mensen ziek zijn, maar ook als mensen (nog) niet ziek zijn. De medicatie is dan bedoeld om te voorkomen dat er bepaalde ziekten optreden. Bijvoorbeeld tabletten die gebruikt worden bij hoge bloeddruk of pillen die gebruikt worden om botbreuken of hartinfarcten te voorkomen. Het is vaak lastig om deze tabletten te blijven slikken. Immers, je voelt je niet ziek en toch moet je onthouden dat je de tabletten moet slikken. Wie het moeilijk vindt om ze te blijven slikken, zou dat kunnen aankaarten bij de wijkzuster of de apotheek. Hij of zij kan dan vertellen wat ook al weer de reden is dat je de tabletten kreeg voorgeschreven. Immers wie weet waarom je de tabletten slikt, is beter gemotiveerd om ze te blijven slikken. Je kunt dan ook vertellen wat je lastig vindt. Samen kun je naar een oplossing zoeken. Want hoe vervelender het voor je is om tabletten te slikken, hoe moeilijker het is om ze te blijven slikken. Heb je bijvoorbeeld slikproblemen? Misschien is er een andere toedieningsvorm. Vind je tabletten vies? Misschien zijn er wel capsules die beter smaken. Kun je geen capsules slikken? Misschien is er een drank. Vind je het lastig om meermalen op een dag tabletten te slikken? Misschien is er wel een tablet dat langer werkt. Meer informatie: Bij iedere apotheek in Roosendaal kun je terecht. Zie www. apotheekroosendaal.nl. Sleutelprobleem Mensen die zorg thuis ontvangen, zijn door hun beperkingen of bij calamiteiten soms niet in staat de voordeur te openen om de zorgverleners binnen te laten. In dergelijke situaties geven cliënten vaak hun huissleutel in beheer bij de zorgorganisatie. Voor het sleutelbeheer richt de zorgorganisatie doorgaans een centrale sleutelpost in. Een eenvoudige, maar zeer effectieve oplossing voor dit probleem thuis is een pincode sleutelkastje. Een pincode sleutelkastje is een kastje dat aan de buitenkant van de woning wordt bevestigd. De huissleutels kunnen hier veilig in opgeborgen worden. Met zijn geheime code zorgt het sleutelkastje ervoor dat je sleutels veilig zijn en dat ze alleen maar gebruikt kunnen worden door de personen aan wie je de code hebt gegeven. De huissleutels zijn dan niet meer in omloop bij vreemden. Het sleutelkastje met pincode is verkrijgbaar voor 39,95 bij de Medicura Zorgwinkel. Bel voor meer informatie of bezoek onze Zorgwinkel in Roosendaal of Bergen op Zoom. Kijk ook op Medicura Zorgwinkels Kade 51, Roosendaal Ma. t/m vr Za uur. Antwerpsestraat 149, Bergen op Zoom Ma. t/m vr uur Za uur. 6 Uitgave juni

7 Servicepakket De Kruisvereniging heeft voor haar leden een aantrekkelijk en uitgebreid servicepakket samengesteld, met kortingen die oplopen tot 50%. Het pakket wordt regelmatig uitgebreid. De nieuwe diensten verschijnen in het Kruisvenster. De korting is niet geldig in combinatie met andere kortingen. Voor meer informatie: T: (0165) , of kijk op A Audicien Service Ledenvoordeel: bij aankoop van 3 pakjes hoortoestelbatterijen twee pakjes gratis. Gratis verzendservice voor batterijen. 10% korting op gehoorbescherming. All Ears, Mill Hillplein 11, Roosendaal, T: (0165) Ledenvoordeel: bij aankoop hoortoestel 1 jaar gratis batterijen*. Bij aankoop hoortoestel NovaSense (huismerkcollectie) 1 jaar gratis batterijen* en schoonmaakset. *(36 stuks per hoortoestel) Schoonenberg Hoorcomfort, St. Josephstraat 6, Bergen op Zoom, T: (0164) Schoonenberg Hoorcomfort, Nieuwe Markt 46, Roosendaal, T: (0165) Autoaanpassingen Service Ledenvoordeel: 12,5% korting op autoaanpassingen, indien technisch mogelijk. AutoPrinsland, Karel Doormanstraat 6, Dinteloord, T: (0167) B Bewegen & Sport Service Ledenvoordeel: gratis dagpas t.w.v. 16,- op afspraak, 10% korting op inschrijfgeld. Fitness First, Bastionweg 30, Bergen op Zoom, T: (0164) Fitness First, t Zand 3, Roosendaal, T: (0165) Ledenvoordeel: geen inschrijfkosten. Parafit Healthcare, Albertdonk 8-12, Roosendaal, T: (0165) Fitcentrum Dinteloord, Van Heemskerckstraat 13, Dinteloord, T: Ledenvoordeel: 1e maand gratis sporten bij het afsluiten van een abonnement. Medisport, Voorsteven 32, Etten Leur, T: (076) F Fysiotherapie Service Ledenvoordeel: gratis 1e consult. Orhomedic Fysiotherapie, Ettingstraat 4, Roosendaal & De Boulevard-Noord 2, Bergen op Zoom, T: (0165) K Kapper Service Ledenvoordeel: over totaal van 10 behandelingen 10% korting. Werkgebied gemeenten Bergen op Zoom en Steenbergen Marjo, T: Werkgebied gemeente Bergen op Zoom Marian Lakeman, T: Werkgebied gemeente Roosendaal Lindsey Boot, T: Esther Plune, T: Conny Luijks, T: Werkgebied Fijnaart Mieke van Leeuwen, T: Werkgebied gemeente Woensdrecht Mante Tessa Vriens, T: (0164) Mevr. Noordermeer, T: (0164) Kleding & Foundation Service Ledenvoordeel: 10% korting op de aangeschafte damesmode en foundation. Beauty Mode, Kalsdonksestraat 176, Roosendaal, T: (0165) Klussen Service Ledenvoordeel: geen voorrijkosten. Fixet Klusmarkt, Westvoorstraat 10, Dinteloord, T: (0167) O Opticien Service Ledenvoordeel: 10% korting op een complete bril (montuur + glazen). Indien nodig komt de leverancier bij u thuis, na telefonisch overleg. Brabant Optiek, Raadhuisstraat 5 in Hoogerheide, T: (0164) Ledenvoordeel: 10% korting op het volledige assortiment. Gratis haal en brengservice, na telefonisch overleg. Van der Ham Optiek, Nieuwe Markt 42 te Roosendaal, T: (0165) Van der Ham Optiek, Stationsstraat 12 te Bergen op Zoom, T: (0164) Ledenvoordeel: leden krijgen 10% korting op alle aangeschafte brillen & lenzen. Mol Brillen, Markt 17/21 in Oudenbosch, T: (0165) Ledenvoordeel: Gratis montuur uit de basiscollectie of 10% korting op design montuur bij aankoop van krasvaste super ontspiegelde glazen. Van der Ham brillen, Noord Haven 64 te Zevenbergen, T: (0168) Orthopedie Service Ledenvoordeel: Leden krijgen 15,- korting op comfort schoenen & 10,- korting op inlegvoorzieningen. Wellness Comfort Shoes by Van der Linden, Raadhuisstraat 57, Roosendaal, T: (0165) Ledenvoordeel: 10% korting op comfortschoenen bedoeld voor inleg steunzolen. Taalman Schoenservice, Wassenaarstraat 19, Bergen op Zoom, T: (0164) P Pedicure Service Ledenvoordeel: 50% korting op de 10e behandeling. Als het niet wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Lid van Provoet. (A= ambulant) Werkgebeid gemeente Tholen: (A) Pedicure Jeanette, Steenbergen, T: Werkgebied gemeente Woensdrecht: Lia van der Poel, Ossendrecht, T: (0164) (A) Voeten & Meer, Ossendrecht, T: (0164) (A) Marlies Jansen, Hoogerheide, T: (0164) Jolanda Hoeks, T: (0164) Werkgebied gemeente Roosendaal: (A) Hilda Nollen, Roosendaal, T: (0165) Marja de Vogel, Roosendaal T: (0165) , (A) Angelique Reijnders, Roosendaal, T: (0165) (A) Margot van Paasschen, Roosendaal, T: (0165) Werkgebied gemeente Moerdijk: Trudi Kannekens, Fijnaart, T: Rian van Laarhoven, Fijnaart, T: (0168) (A) Hennie Visser Voetenverzorging, Standdaarbuiten, T: (A) Monique s Voetenexpress, Boschenhoofd, T: ( Werkgebied Oudenbosch, Oud Gastel: (A) Cindy Verschuren, T: Werkgebied gemeente Rucphen: Trinette Besemer, Sprundel, T: (0165) t Voetenhuys, Roosendaal, T: , (0165) (A) Monique s Voetenexpress, Boschenhoofd, T: ( Werkgebied gemeente Halderberge: Joyce Lazeroms, Bosschenhoofd, T: (0165) , Trudi Kannekens, Fijnaart, T: Monique s Voetenexpress, Bosschenhoofd, T: Werkgebied Steenbergen: (A) Pedicure Jeanette, Steenbergen, T: (A) Chrissie s Pedicure, Steenbergen, T: Miranda den Boer, Dinteloord, T: (0167) (A) P. Geertse, Steenbergen, T: Werkgebied gemeente Bergen op Zoom: (A) Angelina Berben, Bergen op Zoom, T: , (0164) (A) Marlies Jansen, Hoogerheide, T: (0164) Ledenvoordeel: 1,50 korting op elke behandeling. (alleen bij Instituut Joëlle). (A) Instituut Joëlle, Oudenbosch, T: Podologie service (fysiotherapeutisch benaderd): Ledenvoordeel: 25% korting op loopopname d.m.v. film met inclusief beoordeling en advies bij problemen tijdens ADL en sport. t Patronaat, Slotweg 10, Lepelstraat, T: (0164) S Scootmobielen Service: Ledenvoordeel: 15% korting op aanschaf van een scootmobiel. AutoPrinsland, Karel Doormanstraat 6, Dinteloord,T: (0167) Sportmassage Service (ook voor niet sporters): Ledenvoordeel: 50% korting op de zesde behandeling. Bel voor een afspraak. Gemeente Roosendaal: MassagePraktijk Roosendaal (massagetherapeut), T: (0165) Ron Nederhand, (massagetherapeut), T: Gemeente Steenbergen: Annemiek Zwiep, T: T Tandprothetische Service: Ledenvoordeel: Bij afname van een volledige onder- en/of bovenprothese ontvangt u als kruislid 25 euro korting op de eigen bijdrage. Klaassen mondzorg totaal, Ravelstraat 5, Bergen op Zoom, T: (0164) Ledenvoordeel: Bij afname van een volledige onder- en/of bovenprothese ontvangt u als kruislid 20 euro korting op de eigen bijdrage en een gratis Fitty Dent zakje. Zorgcentrum Kunstgebit, Boerhaaveplein 9, Bergen op Zoom, T: (0164) Therapeutische & elastische kousen Service: Ledenvoordeel: Bij aanschaf van artikelen die behoren tot de productgroep Therapeutische & Elastische kousen en niet worden vergoedt door de zorgverzekeraar ontvangen leden 15% korting. TimmersMedizorg, Kade 51 in Roosendaal, T: (0165) Tuin Service: Ledenvoordeel: Exclusief voor de leden een gereduceerd tarief op een voorjaarsen najaarsbeurt. WVS Groep Groenvoorziening, T: (0165) V Voetreflexzone therapie service: Ledenvoordeel: 10% korting op een voetreflex therapie behandeling. Gemeente Woensdrecht: Lia van Gastel, praktijk in Hoogerheide, liavangastel@tele2allin.be, T: (0032) , mob. (0031) Gemeente Bergen op Zoom: J. van den Berg. T: (0164) Gemeente Roosendaal: MassagePraktijk Roosendaal (massagetherapeut), T: (0165) Yvonne Vijverberg, T: (0165) Z Zorgreizen service: Ledenvoordeel: de kruisleden ontvangen 5% korting op de reissom. Bestel nu gratis de reisbrochure, De reizen worden verzorgd door Zorgreizen Lindetours, T: (045) Zwem service: Ledenvoordeel: De kruisleden betalen geen inschrijfgeld. Zwembad De Stok, De Stok 1 te Roosendaal, T: (0165) Kijk voor meer informatie over het servicepakket op Uitgave juni