woord vooraf Willy Brandtlaan 81 NL-6716 RJ EDE T +31 (0) Postbus 36 NL-6710 BA EDE F +31 (0) postmaster@stabu.

Transcriptie

1 woord vooraf Willy Brandtlaan 81 NL-6716 RJ EDE T +31 (0) Postbus 36 NL-6710 BA EDE F +31 (0) postmaster@stabu.nl Jaarverslag 2009

2 inhoud Verslag van het jaar 2009, zoals dit op hoofdlijnen is goedgekeurd door het Algemeen Bestuur van de Stichting STABU in haar vergadering op 25 maart Klik op het gewenste hoofdstuk om hier direct heen te gaan, of kijk in het bladwijzeroverzicht 2 Woord vooraf: voorzitter J.A.M. Altenburg 3 Organisatie 4 - Algemeen Bestuur 5 - Kring van Ondersteuners 5 - Klankbordgroep gebruikers 6 - STABU-bureau 7 - Project- en werkgroepen 8 Producten 9 - STABU²-bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw 11 - STABU-Element 12 - Fabrikantenindex 13 - STABU-website 14 - Opleidingen en cursussen 15 - GB-CAS 17 - Objectenbibliotheek 18 - Project Informatie Managementsysteem 19 (PIM)/Vondle Diensten 20 - Besteksbeoordeling 21 - Helpdesk 21 - Gebruikersdag 21 - LinkedIn 21 - STABU-mail digitale nieuwsbrief 21 - Bulletin 22 - Beursactiviteiten 22 - Gastcolleges/onderwijslicentie 22 - Voorlichtingsbijeenkomst vernieuwend opdrachtgeverschap 22 Projecten nationaal 24 - Herziening UAV 25 - Meesterplan STABU-data 25 - De Bouw Meester/Kennissysteem Bouwrecht (KSBR) 25 - Kennissysteem Techniek (KST) 25 - Wizer 26 - VISI 26 - Afstemming tekensysteem 26 - Uitwerking ruimtelijke begrippen en aansluiting beheersystemen 26 Projecten internationaal 28 - IFD Library 29 - ICIS; International Construction Information Society 29 - buildingsmart Benelux 29 Financieel Verslag Balans Rekening van baten/lasten 35 - Toelichtingen 37 Accountantsverklaring 44 Bijlagen 1. Overzicht project- en werkgroepleden* Overzicht STABU-licentiehouders* Verantwoording uitgave en uitgave Overzicht fabrikanten met productspecificaties in STABU-systematiek* Overzicht gecontroleerde bestekservices* Overzicht gediplomeerde bestekschrijvers, 122 opleidingsjaar 2008/ STABU-publicaties in Overzicht van de aan STABU gelieerde systeemhuizen met besteksverwerkende 126 programmatuur* en overige exploitatiehouders. *per

3 woord vooraf 3 Oude tijden, nieuwe tijden Even een stukje historie over het ontstaan van STABU. De partijen in de bouw waren het erover eens geworden dat om macroeconomische overwegingen ook voor de zogeheten burger- en utiliteitsbouw een nationaal standaardbestek moest worden ontwikkeld. Na de ontwikkelfase verscheen in 1986 de eerste versie van het STABU Standaardbestek. Deze eerste versie kreeg een positieve ontvangst in de bouwmarkt. Wel vond men het een bezwaar dat er nu twee besteksystemen waren die min of meer een overlappend deel van de bouw bestreken: het Standaard Referentiebestek voor de Woningbouw (SRW) en STABU. Besloten werd daarom om de twee systemen samen te voegen tot de bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw. Eind 1990 was dit werk gereed en verscheen er een geheel vernieuwde systematiek in de vorm van een relationele databasestructuur. Deze structuur van informatie voor de computer biedt de basis van koppelingen met andere informatiestromen en bredere toepassing dan alleen voor bestekken. Dit is de basis voor de doorontwikkeling naar een bouwbreed informatiesysteem. Aan de ene kant moeten we ons realiseren dat met het huidige economische klimaat elke investering wordt afgewogen. Aan de andere kant zijn zorgvuldigheid en verbetering van het bouwproces ook belangrijke thema s. Met dit in het achterhoofd zijn er in het verslagjaar nieuwe wegen ingeslagen. De ontwikkelingen van het online bouwbreed informatiesysteem zijn volop gaande. Meer en meer stapt STABU over van de offline-uitgave (dvd) naar een internetomgeving. De voordelen van het breder beschikbaar zijn van alle producten heeft STABU doen besluiten om te investeren in een algemene online-database waaruit diverse onderdelen zijn te selecteren. De STABU²-systematiek, koppeling met de elementenmethode, fabrikantenindex www. bestekservices.nl, technische hulpinformatie, Kennissysteem BouwRecht, de in ontwikkeling zijnde nieuwe standaard STABU-ruimtetabel zullen de overstap naar een online-versie maken, gepaard gaande met e-learning. Het Vondle/Project Informatie Managementsysteem (PIM), het GB-CAD afsprakenstelsel en de IFD Library for buildingsmart sluiten de rij. Kortom, komend jaar hoort u veel van STABU; de informatie over de reis naar Internetland kunt u in dit jaarverslag lezen. Veel leesplezier gewenst! J.A.M. Altenburg voorzitter STABU

4 woord vooraf 4 Organisatie 2008

5 woord Algemeen vooraf bestuur kring van ondersteuners Organisatie 5 Algemeen Bestuur Het Algemeen Bestuur van Stichting STABU bestaat uit leden, afgevaardigd namens de complete bouwbranche. De samenstelling per is als volgt: voorzitter penningmeester leden : J.A.M. Altenburg/VROM (RGD) : ir. L.J. Rienks/BNA : G.T.J.M. Belt/NVTB : G.J.P. Bot/Bouwend Nederland : mr. P.J.M.W. Clerx/Bouwend Nederland : mr. G.Th. Colenbrander/NLingenieurs : J.H.M.A. Erven/Ministerie van Defensie DVD : ir. ing. R. de Reus/UNETO-VNI : ing. P.J.M. Slangen/VNG : ing. C. Smit/UNETO-VNI : drs. P.A. de Vrije/Aedes Mutaties: De heer ir. J.W. Willems (namens NLingenieurs) is in het verslagjaar afgetreden als lid van het Algemeen Bestuur. Daarnaast is de heer ing. P.J.M. Slangen (namens VNG) benoemd. De leden van het Algemeen Bestuur zijn tijdens de drie vergaderingen op 9 apil, 10 september en 16 december 2009 geïnformeerd over het personeelsarbeid, stand van zaken financiën en hebben de begroting vastgesteld. Daarnaast zijn de diverse ontwikkelingen op het gebied van de STABU 2 -systematiek tot en met een demonstratie van de eerste onderdelen van het Bouwbreed Informatiesysteem online aan bod gekomen. Kring van Ondersteuners Diverse organisaties die niet direct in aanmerking komen voor een positie in het Algemeen Bestuur, zijn vertegenwoordigd in de Kring van Ondersteuners. Via participatie in de Kring van Ondersteuners worden deze organisaties in de gelegenheid gesteld sturing te geven aan het beleid van Stichting STABU. De samenstelling van de Kring van Ondersteuners per is: ABT bv; BAM Advies & Engineering; BPF Bouwinvest; Van Hattum en Blankevoort BV; Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten (KNB); Tebodin BV; UNETO-VNI; VKG, Vereniging van Kunststof Gevelelementenindustrie; Witteveen en Bos Raadgevend Ingenieurs. De Kring van Ondersteuners is in het verslagjaar schriftelijk op de hoogte gesteld van de diverse nieuwe ontwikkelingen bij STABU.

6 klankbordgroep gebruikers Organisatie 6 Klankbordgroep gebruikers De Klankbordgroep gebruikers is voortgekomen uit de STABU-gebruikersbijeenkomsten. De leden van de Klankbordgroep zijn vanwege hun kennis en ervaring gevraagd mee te denken met betrekking tot de inhoud van de STABU-systematiek. Samenstelling Klankbordgroep gebruikers per : ing. S.J.J. Everaers/Ze-bra-plan Bouwkostenadviesbureau; G.C.M. van de Goot/Stichting STABU; B. den Hartog/ABT adviseurs in bouwtechniek; ir. M.L.A.M. van Hezik/Stichting STABU; F.H. Katier/KABU; H. Kocken/Brabant Wonen; ir. E. Meter/Meter Bouwconsult; D.J. Mudde/EGM Bouwadviseurs; L.J. Versloot/Versloot Bouwbestek; ing. J.G.G. Swagers/Stichting STABU; ir. S.W. Wierda/Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen; ir. S. Zonneveld/Winket voor de bouw. De Klankbordgroep gebruikers is in het verslagjaar bijeengekomen op 23 januari en 18 september. Tijdens deze vergaderingen is uitvoerig gesproken over de wensen vanuit de gebruikersgroep over uitbreidingen van de STABU-systematiek en de plannen van STABU voor toekomstige ontwikkelingen.

7 stabu-bureau Organisatie 7 STABU-bureau De bezetting van het personeel van het STABU-bureau is per : G.J. Annokkee : projectcoördinator elektrotechniek ir. R.H. Baayen : directeur technische zaken S.A. Brands LL.B. : projectcoördinator juridische zaken C. Bos : projectcoördinator werktuigbouwkunde/elektrotechniek ing. C. Cornax : senior projectcoördinator werktuigbouwkunde en procestechniek H. Ekkerman : medewerkster licentiebeheer/telefoniste/receptioniste (90%) G.C.M. van de Goot : uitgever/inkoper/accommodatiebeheerder F. Gouw : projectcoördinator bouwkunde ir. M.L.A.M. van Hezik : algemeen directeur S.S. Hulleman : telefoniste/receptioniste (65%) D.B. Kervel : public relations officer H. Kervel : account / sales officer S. van Laar : commercieel medewerkster binnendienst (34%) E.B.J. Ligthart : marketing/sales officer (80%) ing. H.H.M. Miltenburg : hoofd opleidingen C.T.M. Molmans : medewerkster boekhouding (45%) J.J. Plaisier : projectcoördinator bouwkunde J.P.H. von Rotz : secretaresse (80%) J.M. Ruijs : systeem-/bestandsbeheerder J. Siegers : gastvrouw (38%) M.H. Simonse : manager P&O/directiesecretaris ing. J.G.G. Swagers : coördinator externe kwaliteit E. van der Tuuk : hoofd secretariaat (90%) G.W. Veen : projectcoördinator informatiemanagement (85%) J.T. Veenbaas : projectcoördinator bouwkunde H. Wildekamp : hoofd boekhouding (70%) Mutaties Per 1 januari 2009 is mevrouw E.B.J. Ligthart in dienst getreden als marketing / sales officer. Op 1 februari 2009 is afscheid genomen van gastvrouw mevrouw C. Onderstal. Jubilea Op 1 oktober 2009 heeft ing. H.H.M. (Henny) Miltenburg zijn 12½-jarig jubileum bij STABU gevierd. De heer ing. C. Cornax vierde op 22 mei 2009 zijn 20-jarig dienstverband bij STABU.

8 Project- en werkgroepen Organisatie 8 Project- en werkgroepen De nodige inbreng vanuit de markt wordt geleverd vanuit de brancheorganisaties door middel van het aandragen van kennis via de diverse project- en werkgroepen van Stichting STABU. De coördinatie van de project- en werkgroepen ligt bij de projectcoördinatoren bouwkunde, werktuigbouwkunde, elektrotechniek en juridische zaken van STABU. Een overzicht van alle project- en werkgroepen is opgenomen in bijlage 1.

9 woord vooraf Organisatie 9 Producten 2008

10 bouwbreed informatie systeem Producten 10 STABU Bouwbreed Informatiesysteem zal zich meer als productnaam gaan profileren. De bestaande producten die hieronder vallen zijn: STABU²-bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw; STABU-Element; Fabrikantenindex; STABU-website; Cursussen en opleidingen; CAD-afsprakenstelsel (GB-CAS); Objectenbibliotheek; Project Informatie Managementsysteem PIM/Vondle. Voor de producten/diensten wordt een herpositionering overwogen en de verdere invulling hiervan is bepaald door middel van brainstormsessies, waarin de optimalisatie van het uitwisselen van het met behulp van beantwoorden van de informatievraag/behoefte van de gebruikers centraal staat. Een overzicht van alle licentiehouders is in bijlage 2 opgenomen.

11 Bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw Producten 11 De STABU²-systematiek, inclusief de fabrikanten productspecificaties, is aangepast aan de nieuwe relevante documenten en producten die op de markt komen. Teksten specifiek voor restauratiewerkzaamheden hebben voor een uitbreiding gezorgd van de STABU²-systematiek. Onder meer vanuit het Neerlandsch Stucgilde en de Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie (VAWR) is de behoefte geformuleerd om te kunnen beschikken over goede bestekteksten voor restauratiewerk. Onder leiding van Bedrijfschap Afbouw is het initiatief genomen voor het maken van een plan voor de ontwikkeling van een restauratiebestek voor stukadoorswerk. Bij dit initiatief werd een advies- en werkgroep samengesteld. Belangrijk voor de stukadoorsbranche was de beschrijvingen van het werk geheel onder hoofdstuk 40 van STABU te kunnen plaatsen. Dit gaf de doorslag na de door het Bedrijfschap Afbouw gehouden enquête waarbij meer dan 90% van de bestekschrijvers en gebruikers het noodzakelijk en gewenst acht van de STABUsystematiek gebruik te kunnen maken. In het verslagjaar zijn de teksten voor het vakgebied stukadoorswerk beschikbaar gekomen. Het restauratiewerk heeft voor dit onderdeel een plaats gekregen onder paragraaf van hoofdstuk 40 STUKADOORWERK. De uitbreiding van restauratiebestek wordt verder voortgezet. Zo zijn onder meer timmerwerk, metselwerk, natuursteen en glas in lood gewaardeerde onderwerpen voor uitbreiding in de systematiek, met professionele inbreng vanuit de bouwbranches. In bijlage 3 wordt een complete verantwoording gegeven van de wijzigingen in de STABUsystematiek in 2009.

12 STABU-Element Producten 12 Stichting STABU is, naar aanleiding van verzoeken uit de markt, het project gestart om een éénduidige koppeling te leggen tussen de Elementenmethode NL/SfB en de STABU²systematiek. Vele partijen in de markt hebben zelf zo n koppeling gebouwd maar iedereen heeft een eigen invulling daaraan gegeven zodat een standaard ontbreekt. Met de licentiehouder van de NL/SfB, BNA, is afgesproken dat Stichting STABU de Elementenmethode elektronisch mag uitgeven onder de voorwaarde dat deze gerespecteerd wordt en alleen uitgebreid mag worden daar waar STABU dat nuttig en noodzakelijk acht. In verband met de noodzakelijke internationale aansluiting op de BIM-Standaards, inclusief de mede door STABU ontwikkelde en beheerde IFD Object Library for buildingsmart, is de internationale SfB systematiek waarvan NL/SfB is afgeleid mede in de ontwikkeling betrokken. Stichting STABU heeft op basis van testen met tussentijdse resultaten en haar marktpeilingen besloten om een nieuwe Standaard STABU- Element uit te brengen die bestaat uit de volgende onderdelen: De Tabel 0 (Omgeving, Gebouwtypes en Ruimten) wordt als vertrekpunt genomen voor een nieuwe tabel Ruimten die in overleg met betrokkenen in 2010 ontwikkeld wordt. Als partijen in Nederland deze nieuwe Standaard gaan gebruiken kunnen er betere koppelingen gelegd worden tussen tekensystemen, besteksystemen en calculatiesystemen. Deze Standaard is ook gewenst door de steeds belangrijker wordende beheer- en onderhoudsmarkt. Stichting STABU zal exploitatieovereenkomsten afsluiten met softwarehuizen en uitgevers die deze Standaard willen implementeren in hun bestaande of toekomstige softwareprogramma s en publicaties. De internationale Standaard inzake objectdefinities die Stichting STABU ontwikkelt samen met haar partners in de Verenigde Staten, Canada en Noorwegen (IFD Object Library for buildingsmart) zal op termijn ook aan deze Standaard STABU-Element worden gekoppeld opdat STABU-Element voor de toekomstige BIM-ontwikkeling (Bouwwerk Informatie Model) nog beter bruikbaar is. Tabel 1 (Elementen) van de NL/SfB afspraken; daaraan gekoppelde STABU-Bouwdelen en Bouwdeelcomponenten; daaraan gekoppelde STABU-Installatiedelen en Installatiedeelcomponenten.

13 Fabrikantenindex Producten 13 Twee maal per jaar geeft Stichting STABU voor haar dvd-uitgave de fabrikantenindex uit waarin de goedgekeurde bestekservices en de Fabrikantgebonden Product Specificaties zijn samengebracht. In dit verslagjaar is gewerkt aan een versie die op internet beschikbaar is. Met ingang van 1 december 2009 is via een index beschikbaar gekomen met technische specificaties van ruim producten. De zoekmachine vormt de toegang tot de productinformatie van bijna 800 toeleveranciers in de bouw (B&U en GWW), waarin miljoenen euro s geïnvesteerd zijn door de diverse fabrikanten. STABU zoekt daarbij de samenwerking met de opstellers van de bestekservices als ZeeBoer b.v, NBD-online, de Twee Snoeken en ipi Services, met de belangenvereniging FBS en de zusterorganisatie CROW. In de zoekmachine zijn naast 3800 Fabrikantgebonden Product Specificaties (FPS-en) met technische specificaties van producten ook de zogenaamde bestekservices opgenomen*. Deze zoeksystemen helpen de gebruikers om bij zeer ruime productvariëteiten van de fabrikant toch de juiste, voor het project geschikte, keuze te maken. Zo hebben bijvoorbeeld de grote verffabrikanten die soms honderden verfsystemen leveren dit systeem omarmd aangezien dit snel, in vier of vijf stappen (toepassing binnen of buiten, ondergrond enz.), het juiste verfsysteem oplevert. Met de stap om de fabrikantenindex op internet te ontsluiten wordt het mogelijk om zowel het beslissingsproces bij de voorschrijver als het inkoopproces bij de aannemer te faciliteren. Gezien de mogelijkheden van internet en de beperkingen van een dvd waarop de fabrikantenindex onder de STABU-licentiehouders eerder werd gedistribueerd, groeide de wens uit de markt om een online versie van de fabrikantenindex beschikbaar te krijgen. Nu de basis daarvoor is gelegd is een wereld opengegaan met kansen en mogelijkheden dit verder uit te bouwen. De zoekmachine werkt op basis van ranking. Naar gelang het zoekwoord dat de gebruiker opgeeft in een FPS (Fabrikantgebonden Product Specificatie) en/ of bestekservice voorkomt, wordt een ranking van fabrikantvermeldingen gemaakt. De uitkomst werkt net zoals bij de veelgebruikte zoekmachine Google. Voordeel is dat dit vele discussies voorkomt aangezien de subjectiviteit van de toepassing van door de fabrikanten op te geven trefwoorden wordt weggenomen; het is een onpartijdige zoekmethode onder auspiciën van Stichting STABU en Vereniging FBS (Fabrikanten Bestek Service), waardoor neutraliteit en objectiviteit gewaarborgd blijft. *Zie respectievelijk bijlage 4 en 5 voor de overzichten

14 STABU-website Producten 14 Naast alle informatie over bouwregelgeving die op de STABU-website is te vinden, leent het medium zich ook voor het informeren van de bezoekers van de website over nieuwe ontwikkelingen, beleidswijzigingen, maar ook over gebruikers- en voorlichtingsbijeenkomsten. Van de mogelijkheid om informatie aan te vragen en bestellingen te doen wordt veelvuldig gebruik gemaakt. Op de startpagina staan de laatste nieuwsberichten van STABU, informatie over de producten en diensten, opleidingen, internationale ontwikkelingen e.d. Bovendien zijn met het beschikbaar gestelde wachtwoord voor alle licentiehouders de updates van STABU van de website te downloaden. Deze versie is enkele weken voorafgaand aan de postzending verkrijgbaar. Wijzigingen in wet- en regelgeving hebben voor verschillende STABU-publicaties consequenties. Zo zijn er de afgelopen tijd diverse brochures met uiteenlopende onderwerpen op geplaatst die aanpassingen behoefden. De circulaire over de CAR-verzekerig is aangepast en met betrekking tot CE-markering is een compleet nieuwe brochure opgesteld. Beide uitgaven zijn eind 2009 op de website van STABU geplaatst. De voorbeeldbestekken van de woning RGD, Dienst Vastgoed Defensie, BNA en het College Bouw Zorginstellingen zijn aan de nieuwe versies van de STABU²-systematiek (twee op dvd voorzien in 2009) aangepast.

15 Bestekgerelateerde cursussen en opleidingen Producten 15 Opleidingen en cursussen De bestaande beroepsopleiding Bestekschrijver heeft de status verkregen als dé basisopleiding bestekschrijven in Nederland (voor de B&U) met koppelingen naar vervolgopleidingen die op de Hogeschool Den Haag worden ontwikkeld. Op 8 juli 2009 zijn op de Haagse Hogeschool de diploma s uitgereikt van de POST HBO opleidingen die het afgelopen seizoen werden verzorgd. De negen cursisten van de opleiding Bestekdeskundige ontvingen hun diploma. In deze POST HBO opleiding, die is geïnitieerd door de Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen BNB, staat het (STABU) bestekboek als contractdocument centraal. Een stevige juridische basiskennis verschaft inzicht in de voorkomende contract- en organisatievormen, alsmede in aanbestedingen en verzekeringen. Training in persoonlijke vaardigheden bereidt de cursisten voor op een effectief optreden als bouwcontractadviseur in alle fasen van het bouwproces. Stichting STABU verzorgt een breed pakket aan cursussen, gericht op de dagelijkse praktijk van bouwcontracten. Dit verslagjaar is de teruglopende bouweconomie duidelijk te merken geweest. Er is min of meer sprake van een gedwongen kopersstaking bij de deelname aan de navolgende opleidingen en cursussen. Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving in de B&U-sector Deze cursus Actualiteit in wet- en regelgeving in de B&U-sector is speciaal bedoeld voor hen die graag bijgeschoold willen worden over de meest recente ontwikkelingen in wet- en regelgeving in de bouwsector. Door middel van deze eendaagse cursus is men weer op de hoogte van alle valkuilen in bouwcontracten en weet men hoe deze te vermijden. In het verslagjaar is deze cursus twee keer georganiseerd, in totaal hebben 6 cursisten hieraan deelgenomen. Cursus STABU-bestekssystematiek Om de invoering van de STABUbestekssystematiek binnen een organisatie snel en effectief te laten verlopen wordt door Stichting STABU een dagcursus georganiseerd. In één dag raakt men volledig vertrouwd met de STABU-bestekssystematiek. In het verslagjaar is de cursus STABU-bestekssystematiek vijf keer met succes georganiseerd, in totaal hebben 29 cursisten deze cursus bijgewoond. Cursus STABU Bestekken Lezen Deze cursus behandelt het onderscheiden van risico s en onduidelijkheden bij het lezen en analyseren van projectbestekken. Er is uitgebreid aandacht besteed aan de uitleg van díe administratieve en technische zaken die grote invloed kunnen hebben op de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de uitvoerende en toeleverende bedrijven in de bouw. Met deze kennis kunnen de bedrijfsrisico s beter ingeschat worden. De cursus STABU Bestekken lezen is in het verslagjaar vijf keer gehouden en door 22 cursisten gevolgd. Beroepsopleiding Bestekschrijver Deze opleiding tot professionele bestekschrijver behandelt alle relevante onderdelen voor het opstellen van projectbestekken. Ook de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de materialen vragen een steeds grotere kennis en deskundigheid van de bestekschrijver. De opzet van de opleiding is zodanig dat direct kan worden ingespeeld op veranderingen in de praktijk. De docenten die aan de opleiding verbonden zijn, hebben brede kennis van hun specifieke vakgebied. Dagelijks worden zij geconfronteerd met het in de cursus behandelde. De Opleiding Bestekschrijver heeft in het verslagjaar in totaal 54 gediplomeerde bestekschrijvers opgeleverd. De Opleiding Bestekschrijver staat onder toezicht van het Algemeen Bestuur van Stichting STABU en voor de beoordeling van het niveau van het examen staat een examencommissie

16 Bestekgerelateerde cursussen en opleidingen Producten 16 garant, waarin afgevaardigden namens BNA en NLingenieurs zitting hebben genomen. In bijlage 6 is een overzicht opgenomen van gediplomeerde bestekschrijvers van het opleidingsjaar 2008/2009. Opfriscursus Bestekschrijver De Opfriscursus Bestekschrijver is speciaal bedoeld voor degenen die de Opleiding Bestekschrijver hebben gevolgd en bijgeschoold willen worden over de meest recente ontwikkelingen. Door middel van de tweedaagse opfriscursus is het mogelijk om kennis te nemen van o.a. wijzigingen in wet- en regelgeving en de gevolgen daarvan. In het verslagjaar is de Opfriscursus Bestekschrijver één keer gehouden en hebben 6 cursisten hieraan deelgenomen. Cursus Garanties in de bouw Om wegwijs te geraken in de complexe wereld van garanties heeft STABU deze cursus opgezet. Garanties spelen in de bouw een belangrijke rol. Toch is het niet een éénduidig begrip. Door middel van deze cursus raakt men vertrouwd met het fenomeen garanties in de bouw. De cursus Garanties in de bouw is in het verslagjaar twee keer georganiseerd en is door 11 cursisten gevolgd. Cursus Nieuwe contractvormen in de bouw (voorheen UAVgc-cursus) Geïntegreerde contractvormen in de B&U sector zijn niet langer exclusief het domein van rijksopdrachtgevers. Om partijen wegwijs te maken in geïntegreerde contracten in de B&U-sector, wordt door Stichting STABU deze ééndaagse cursus georganiseerd. In het verslagjaar is deze cursus twee keer gehouden en hieraan is door 14 personen deelgenomen. mate. De cursus Verzekeringen in de bouw is in het verslagjaar een keer gehouden en door 4 cursisten gevolgd. Cursus Dé (rol) van standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc) bij aanneming van werk in de B&U-sector Deze cursus is nieuw toegevoegd aan het cursussenpakket. Standaardvoorwaarden spelen in de bouw een belangrijke rol. Om wegwijs te geraken in de complexe wereld van standaardvoorwaarden in bouwcontracten heeft STABU deze driedaagse cursus opgezet. Tijdens deze dagen raakt de cursist inhoudelijk geheel vertrouwd met de standaardvoorwaarden in het geheel en dé (rol van) standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc.) bij aanneming van werk in de B&U-sector specifiek. In het verslagjaar is de cursus eenmaal georganiseerd en door 9 personen bijgewoond. Bedrijfsgerichte cursus De volgende organisaties hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid van een bedrijfsgerichte cursus: ABT; Alphaplan; Benthem Crouwel Architekten BV bna; COA; DVD; De Comme; Eurosafe Solutions; IOB; NRC, Nationaal Restauratie Centrum; Oost-Flevoland Woondiensten. Cursus Verzekeringen in de bouw Het nieuwe verzekeringsrecht beïnvloedt de relatie verzekeraar en verzekerde in sterke

17 GB-CAS Producten 17 Het afsprakenstelsel is in juni 2007 voor beheer en exploitatie aan STABU overgedragen. STABU neemt op zich dit verder uit te dragen en te ontwikkelen. Stichting Geïntegreerd Bouwen is opgeheven, maar de naam leeft voort in het GB CadAfsprakenStelsel, het GB-CAS. Het GB CADAfsprakenStelsel 4.0 bevat afspraken over de volgende CAD onderwerpen: Naamgeving van Layers; dit onderwerp bevat alle informatie over de opbouw van de Layer naam, inclusief de toegepaste coderingen per discipline. Naamgeving van bibliotheek elementen; hieronder vallen de afspraken voor alle bibliotheek elementen zoals Blocks, Dynamische Blocks, MultiView Blocks, Styles en Families. Units gebruik; afspraken over het units gebruik per discipline. Koppeling tussen CAD kleuren en plot pennen; afspraken over het gebruik van CAD kleuren in combinatie met plot pennen. Gebruik van GB CADAfsprakenStelsel in applicaties; applicatie afhankelijke afspraken. Daarnaast bevat het afsprakenstelsel nog additionele informatie die ook in het vorige afsprakenstelsel was opgenomen, maar wat nu niet meer als standaard afspraak geldt: Het is met name bedoeld voor CAD gebruikers die werken met Autodesk programma s als AutoCAD LT, AutoCAD, AutoCAD Architecture (voorheen Autodesk Architectural Desktop) en Autodesk Revit. Ook voor CAD applicatie ontwikkelaars kan dit document een leidraad zijn, waarmee zij de applicaties zodanig kunnen ontwikkelen dat CAD gebruikers automatisch op basis van dit CAD AfsprakenStelsel kunnen werken. Het is geschikt voor 2D tekenwerk. Om het voor 3D tekenwerk geschikt te maken (b.v. een pakket als AutoCAD Architecture en Autodesk Revit) is het nodig verdere afspraken vast te leggen die aansluiten op de objecttechnologie die in dit pakket wordt gebruikt. Er is een project opgestart onder de naam GB-CAS. Doelstelling is om te komen tot een breed gedragen GB-CAD AfsprakenStelsel dat naast het gebruik van 2D tekenwerk ook gedragen wordt door 3D tekenwerk. arceerpatronen; teksten; lijntypes.

18 Objectenbibliotheek Producten 18 In Nederland heeft Stichting STABU de afgelopen jaren veel energie gestoken in de ontwikkeling van haar objectenbibliotheek, die het mogelijk maakt dat computers probleemloos informatie kunnen uitwisselen zoals getekende informatie (CAD), kwaliteitsbepalende informatie (o.a. bestekken) en kosteninformatie. De samenwerking met de enige andere aanbieder in de wereld BARBI-Noorwegen heeft geleid tot de nieuwe naamgeving en logo: IFD Library for buildingsmart. Onder deze vlag wordt verder gewerkt aan de internationale Standaard. Binnen de organisatie van buildingsmart is een permanente plek ingeruimd voor gelieerde ontwikkelingen die van grote waarde zijn bij de ontwikkeling van het Bouwwerk Informatie Model (BIM). IFD Library is als belangrijke ontwikkeling erkend en is op deze wijze binnen de organisatie van buildingsmart opgenomen.

19 Project Informatie Managementsysteem (PIM)/Vondle Producten 19 De Regieraad Bouw en de daarvan afgeleide regionale Regieraden hebben veel energie gestoken in het ontwikkelen van plannen om samenwerkende partijen het vertrouwen in elkaar te laten vergroten. Stichting STABU, als samenwerkingsverband van de koepelorganisaties en professionele opdrachtgevers draagt ook haar steentje bij in de vorm van het Project Informatie Managementsysteem (PIM)/Vondle. PIM/Vondle is door het Belgisch sofwarehuis Bricsys ontwikkeld als het instrument om de informatiestromen tussen de betrokken partners bij een bouwproject te optimaliseren. Indien alle betrokken partijen op tijd over de meest recente tekeningen en technische specificaties beschikken en snel met elkaar daarover kunnen communiceren dan is de kans op fouten zeer klein geworden. Jaar in, jaar uit verschijnen onderzoeken die aangeven dat de meeste bouwfouten aan verkeerde informatie te wijten zijn. Maar ook voor het eigen bedrijfsresultaat is het gebruik van zo n instrument onontbeerlijk. Door de inzet van PIM/Vondle bij de bouwprojecten wordt een compleet elektronisch dossier opgebouwd dat desgewenst uitgebouwd wordt met zogenaamde workflows (binnen het bedrijf vastgestelde procedures voor besluitvorming, goedkeuring e.d.). Juist nu de economische omstandigheden minder positief zijn is het bedrijfsmatig zeer verstandig om te investeren in betere interne en externe managementsystemen. In 2009 is een marktonderzoek verricht door een extern bureau m.b.t. een behoeftenonderzoek onder projectontwikkelaars, waardoor een helder inzicht is gegeven in de behoeften die leven bij projectontwikkelaars omtrent ICT-systemen inzake bouw- en projectmanagement. De uitkomst heeft tevens een aantal leads opgeleverd onder de doelgroep voor PIM/Vondle. Op 23 en 24 juni 2009 zijn een viertal voorlichtingsbijeenkomsten over Project Informatie Management (PIM)/Vondle georganiseerd. De eerste grote organisatie die besloten heeft PIM/Vondle voor al haar projecten in te zetten was in dit verslagjaar TBI. Daarnaast heeft een aantal bedrijven PIM/Vondle ingezet als proef voor bepaalde projecten. De gebruikersgroep groeit langzaam maar zeker.

20 woord vooraf 20 Diensten

21 Besteksbeoordeling, Helpdesk, gebruikersdag, linkedin, stabu Diensten 21 Besteksbeoordeling Met name bij organisaties die recent licentiehouder van de STABU-bestekssystematiek zijn geworden, bestaat de behoefte aan een beoordeling van hun eerste projectbestek. In het kader van kwaliteitszorg beoordeelt STABU ook ongevraagd en steekproefsgewijs projectbestekken, opgesteld met de STABU-systematiek. In het verslagjaar zijn op verzoek 18 bestekken beoordeeld, voorzien van commentaar en in maximaal een halve dag besproken met de opsteller. Daarnaast zijn ruim 20 projectbestekken steekproefsgewijs opgevraagd en beoordeeld. Helpdesk Stichting STABU biedt de helpende hand bij het vinden van een antwoord op mogelijke vragen en heeft daartoe de STABU-helpdesk in het leven geroepen. De helpdesk levert de grootste bijdrage aan intensiever contact met de gebruikers van de STABU-systematiek op. Naast de mogelijkheden van de STABUsystematiek in algemene zin, worden dagelijks vele vragen beantwoord over inhoudelijke, technische onderwerpen. Opvallend is het aantal vragen over wet- en regelgeving, administratieve bepalingen, normering en certificering. De beantwoording van de vragen vindt zo mogelijk dezelfde dag plaats. Bovendien worden de meest gestelde vragen gepubliceerd in de vragenrubriek van het STABU-bulletin en de website. Gebruikersdag Specifiek gericht op de licentiehouders van STABU worden gebruikersbijeenkomsten georganiseerd. In 2009 is een enquête gehouden onder de deelnemers aan de gebruikersdagen, waaruit is gebleken dat deze bijpraatdagen zeer gewaardeerd worden. De gebruikersdagen zijn bedoeld om als bestekschrijver op de hoogte te blijven van ontwikkelingen op administratief en technisch gebied, om met collegabestekschrijvers van gedachten te wisselen over zaken waar men tegenaan loopt in de dagelijkse praktijk en om direct vragen te kunnen stellen aan STABU over de uitgaven. Op 17 en 25 juni 2009 zijn de eerste gebruikersdagen van het verslagjaar georganiseerd. De tweede ronde is op 9 en 15 december gehouden. In totaal hebben ruim 200 bestekschrijvers de gebruikersdagen bijgewoond. Diverse presentaties zijn gehouden uiteenlopend van nieuwe ontwikkelingen en producten van STABU, innovatieve verankeringen voor gevel- en balkon, de toegevoegde waarde van de nieuwe generatie cv-ketels, online fabrikantenindex, de elektronische deurkruk, luchtbevochtiging in gebouwen, het comfortabele binnenklimaat, restauratiebestekteksten tot en met de economische crisis. Uiteraard was er ook weer ruime aandacht voor vragen. LinkedIn STABU heeft haar eerste pas gezet in de wereld van Social Networks met een gebruikersgroep op LinkedIn. LinkedIn is gekozen omdat het een puur zakelijk network is en omdat het 1,1 miljoen Nederlandse professionals telt. Op LinkedIn is het mogelijk om zich bij een groep aan te melden. Er zijn er duizenden. Het is mogelijk voor de leden van de STABUgebruikersgroep mee te praten, nieuws te lezen, aankondigingen te vernemen, vragen te stellen, aan discussies deel te nemen en hun netwerk te vergroten. In het verslagjaar hebben 148 mensen zich aangemeld voor de gebruikersgroep. STABU-m@il digitale nieuwsbrief Zeven keer is in het verslagjaar de digitale nieuwsbrief STABU-mail verzonden. Bij het verspreiden van de digitale nieuwsbrief STABU-mail is het uitgangspunt om regelmatig informatie te verschaffen over zogenaamde