10. De Lessen: Judo Judo met zorg Leeswijzer Lesvoorbereiding

Transcriptie

1 59

2 10. De Lessen: Judo Sporten, structureel bewegen en een gezonde levensstijl nemen een prominente plaats in op de agenda van de Nederlandse overheid. Kinderen leren op jonge leeftijd om te gaan met een gezonde levenswijze. Op TV is meer en meer aandacht voor programma s waarin een gezond gewicht, bewegen en bewust eetgedrag centraal staan. De georganiseerde sport moet steeds meer differentiatie aanbrengen in de basisoefeningen, zodat alle doelgroepen kunnen participeren in hun sport. Zo ook de Judo Bond Nederland (JBN). Judo met zorg staat voor judo voor speciale doelgroepen: judo, jiujitsu en aikido (hierna te benoemen als judo) vormen voor mensen die speciale aandacht vragen en nodig hebben. Denk daarbij aan het G-judo, aan het judo in de jeugdzorg, het Fit, Veilig en Valbreken voor senioren. Met de aandacht voor overgewicht en obesitas bij kinderen ziet de JBN het als zijn verantwoordelijkheid om een aangepast programma ter beschikking te stellen. Hiermee wil de JBN judoleraren en clubs inspireren om met deze speciale doelgroep aan de slag te gaan en bij te dragen dat ook deze kinderen een kans op bewegen krijgen. Dit inspiratiedocument is opgesteld vanuit ervaringen uit de praktijk in de NOC*NSF Proeftuin Lekker in je vel naar de vereniging in s-hertogenbosch. Daarnaast hebben andere judoleraren vanuit hun expertise feedback gegeven, dat leidde tot dit eindresultaat. Samen met Mark Kradolfer, eigenaar van Judoschool Kradolfer, ontwikkelde de JBN deze lessenreeks, een inspiratiedocument voor JBN clubs en docenten die een lesaanbod willen ontwikkelen voor kinderen met overgewicht en/of obesitas. Leeswijzer In de navolgende pagina s worden een aantal judolessen beschreven volgens het model dat de JBN hanteert in de map Kennismaken met judo voor het Judo op school. Judo wordt in de proeftuin Lekker in je vel naar de vereniging ingezet als middel om de obese kinderen lekker in hun vel kennis te laten maken met judo en om hen lekker in hun vel binnen de vereniging te behouden. Bij het opstellen van de lessenreeks is nadrukkelijk de verbinding gezocht met de basis beweegvormen uit het voortraject. Door vanuit de basis te werken naar de judotechnieken wordt een doorlopende leerlijn nagestreefd. Dit document is geen vaste, voorgeschreven lessenreeks maar dient ter inspiratie. Het voorziet in voorbeeldoefeningen en een lesopbouw zoals deze vanuit de praktijk in s-hertogenbosch is toegepast. In de inleiding worden de algemene voorwaarden en kaders geschetst. Wat kan de doelgroep wel of juist niet en hoe kan een oefening daarin voorzien? In de bijlagen staan de voorbeeldlessen uit s-hertogenbosch uitgewerkt waarbij aandacht is voor varianten op bepaalde oefeningen. Aan het einde van de lessenreeks staan mogelijke alternatieven voor dezelfde oefeningen benoemd. Judo met zorg staat voor judolessen voor speciale doelgroepen. Kinderen, jeugd en senioren die speciale aandacht vragen en nodig hebben. Kinderen met overgewicht bewegen op een andere manier dan kinderen zonder overgewicht. Aandacht en het eigen zelfbeeld zijn erg belangrijk voor deze groep. Op basis van deze kaders is de volgende lessenvoorbereiding opgesteld. Lesvoorbereiding De lessen bestaan uit maximaal acht deelnemers, die worden begeleidt door één JBN opgeleide judoleraar en een assistent (judo/ jiujitsu/ aikidoleraar, judo/ jiujitsu/aikidoleider of dojoassistent). De les duurt ongeveer een uur. De eerste les begint met een uitleg van de regels die op de tatami gelden zoals hoe ga je met elkaar om en wat wordt er van de deelnemers verwacht. 60

3 De Algemene stoeiregels Judo = Duo! Voorzichtig met je tegenspeler! Alles wat pijn kan doen, mag niet! Niet met de handen in het gezicht van de tegenstander komen! Niet om het hoofd pakken of klemmen! Je tegenstander = je medespeler Schone handen en voeten, nagels geknipt, haren in een staart en de dames dragen een wit shirt onder hun judogi Met de eerste stappen op de tatami (judomat) moet een kind/ deelnemer: - Een (positief) zelfbeeld (op)bouwen; - Uitdagen tot bewegen; - Motiveren; - Een veilig gevoel geven; - Tegemoet komen in de bewegingsdrang van de deelnemer; - Tegemoet komen aan de exploratiedrang van de deelnemer; - Aansluiten bij de ontwikkeling van de deelnemer. Plan voor aanvang van, en tijdens de les veel ruimte in voor uitleg. Dit maakt onderdeel uit van het leerproces van de judosport. De uitleg heeft betrekking op de uitvoering van de oefening(en), uitleg over de manier van omgaan met elkaar, luisteren naar de ander, respect voor elkaar opbrengen en samenwerken. Plaats de kinderen op een werklijn of in een kring en maak ruimte voor de uitleg en sociale aspecten van de judosport. Lesopbouw Yos Lotens (2004) beschrijft in zijn boek Opvoeden door stoeien een volgorde voor de lesopbouw. Deze basis is een inspiratie voor de samenstelling van deze lessenreeks, een instrument waarmee hij/zij invulling aan de lessen kan geven. De lessen, waarin veel ruimte is voor differentiatie, worden aangepast op de (on-)mogelijkheden van de deelnemers. Leeftijd en geoefendheid (motoriek) van de individuele deelnemers zijn het vertrekpunt bij aanvang van de lessenreeks. De deelnemers blijven zichzelf uitdagen binnen hun eigen (fysieke en cognitieve) mogelijkheden. Een aantal voorbeelden in het bepalen van de lesstofkeuze en lesopbouw zijn: - Van laag haar hoog; - Van weinig fysiek contact naar veel fysiek contact; - Van weinig bewegen tot intensief bewegen; - Van uitleven naar leren; - Van kortdurend naar langdurend; - Van zelfontdekkend naar sturend; - Van een gesloten (veilige) situatie naar een open (gespannen) situatie; - Van bekend naar onbekend; - Et cetera. Bij de techniekkeuze wordt de voorkeur gegeven aan goede gefundeerde technieken die voldoen aan de volgende criteria: - De techniek is gemakkelijk aan te leren; - De techniek is direct toepasbaar in een groter geheel; - De techniek is gemakkelijk te combineren met andere technieken; - De techniek is veilig; - De techniek is aangepast aan de leeftijd en mogelijkheden van de deelnemer. Spelelementen vormen een belangrijk onderdeel van de lessen. Indien deze systematisch en doelgericht zijn opgenomen in het judo-onderwijs, vormen zij het uitgangspunt voor de lessen. Grond motorische vaardigheden dienen als basis voor judospecifieke vaardigheden. Houd het competitief element binnen deze doelgroep deelnemers zo minimaal mogelijk. Als blijkt dat de groep klaar is voor competitie, kan dit element worden toegevoegd aan de lessen. 61

4 Samenwerken De rode draad in alle oefeningen ligt op het samenwerken en het coachen van elkaar. Zo wordt er in de lessen veel aandacht besteed aan het elkaar complimenteren als wanneer een oefening deels (schouderklopje) of volledig uitgevoerd wordt (high-five).de meeste oefeningen worden in tweetallen uitgevoerd, de deelnemers moeten samenwerken en daarmee elkaar stimuleren en motiveren om hun eigen grenzen te verleggen. Differentiatie Uit de praktijk is gebleken dat differentiëren op de diverse basisoefeningen essentieel is. Houd bij de voorbereiding van de les rekening met de differentiatiemogelijkheden op basis van de fysieke en geestelijke mogelijkheden van de deelnemers. De lessen Voorbeeldoefeningen ter inleiding De bal is rond Achterwaarts valbreken Voorbeeld kernoefeningen Samen sta je sterk De 1e beenworp Kanteltechnieken Voorbeeldoefeningen ter afsluiting Keertikkertje 62

5 4x2 deelnemers, deelnemers zitten op de grond, opstellen in een kring, minimaal twee armlengten afstand. Thema 1 Rollen & Vallen Ongeveer 10 minuten, oefening Blijven herhalen Judomat, judopak of stevige Sweater, bal De bal is rond voorbeeldoefening ter inleiding Doel Training ter verbetering van de motorische vaardigheid en balvaardigheid ter voorbereiding op de technische vaardigheid. Tips voor de lesgever Een veilige omgeving creëren Werken van laag naar hoog Werken vanuit een spelelement naar een leervaardigheid Achterwaarts leren vallen zonder zichzelf te bezeren; De mogelijkheden van het eigen lichaam leren kennen door een ronde vorm als een bal te maken Ontdekken hoe de ronding van de rug en het intrekken van het hoofd op de borst bij het achterwaarts vallen bescherming biedt. Regels Ruime afstand van elkaar houden Niet staan Bal vangen vanuit de zittende positie Startteken van de judoleraar Start of Hajime Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop) 63

6 Voorbeeld 1 A speelt de bal naar een willekeurige persoon B. Tijdens het gooien noemt A de naam van B; B vangt de bal. B speelt de bal naar een willekeurige C en noemt de naam van C. Voorbeeld 2 A ontvangt de bal, vormt het lichaam rondom de bal en rolt als een bal achterover, kin op de borst en armen om de bal geslagen. De ontvanger rolt weer terug en gooit de bal naar B en noemt de naam van B. Voorbeeld 3 A ontvangt de bal en maakt het lichaam zo rond als een bal door de bal tussen knie en borst te klemmen. De armen blijven vrij. Tijdens het achterover rollen wordt er met de beide onderarmen zijwaarts op de mat geslagen; A rolt terug en gooit de bal naar B en noemt de naam van B. Differentiatie Is de deelnemer niet in staat om te zitten en te rollen met een voorwerp in zijn/haar handen? Varieer dan: 1. Zit rol (uitleg hoofd niet op de grond) 2. Zit rol zit 3. Zit rol zit met afslaan 4. Samen met een maatje armen inhaken en rollen Daarna uitbreiden met bijvoorbeeld een bal 64

7 Loopt het? Is er een veilige omgeving? Verwijder obstakels op de mat, zodat een vrije val mogelijk is; Zorg voor voldoende afstand tussen de deelnemers (minimaal twee armlengten). Krijgen de deelnemers teveel beurten? Laat elke deelnemer het voordoen Is de deelnemer onzeker? Laat de volgende deelnemer de val beoordelen en het afgesproken compliment geven als het goed of heel goed is gegaan. Lukt het bijna? Komt het hoofd toch op de grond? Aanwijzing: Houd je kin op de borst. Benen goed ingetrokken houden, armen om de benen klemmen en achterover rollen (zonder bal en niet doorrollen). Slaan de deelnemers niet op de juiste wijze af? Aanwijzing Naast je billen afslaan. Alleen liggen en samen afslaan.afslaan op het moment dat de gehele rug en schouders bijna de mat raken, eerst de armen dan pas het lijf. Lukt het goed? Gaat rollen rustig en wordt er op tijd afgeslagen? Tempo van het rollen verhogen. Harder af laten slaan. Leeft het? Durven de deelnemers niet vrij achterover te rollen? Vraag waarom de deelnemer angstig reageert.. Begeleid de deelnemer bij het achterover rollen. Zijn de deelnemers toe aan een nieuwe uitdaging? Maak van het vangen en rollen één vloeiende beweging. Laat de deelnemers tegelijk rollen in hetzelfde tempo. Maak samen een mooie wave van achterover rollende mensen. Achterover rollen vanuit een hurk positie. Ga door naar de volgende les. 65

8 Vier * twee deelnemers. Deelnemers staan rechtop. Opstellen in een kring. Minimaal twee armlengten afstand. Thema 1 Rollen & Vallen Ongeveer 10 minuten, oefening Blijven herhalen Judomat, judopak of stevige Sweater, Bal, eventueel een valmat Achterwaards Valbreken voorbeeldoefening ter inleiding Lesdoel Technische vaardigheid met spelvorm. Doelen voor de deelnemers Vanuit de veilige omgeving de uitdaging aangaan door vanuit een staande positie (achterwaarts) te valbreken Achterwaarts leren vallen zonder zichzelf te bezeren De mogelijkheden van het eigen lichaam leren kennen door een ronde vorm als een bal te maken Ontdekken hoe de ronding van de rug en het intrekken van het hoofd op de borst bij het achterwaarts vallen bescherming biedt Regels Ruime afstand van elkaar houden Niet staan Bal vangen vanuit de staande positie, zonder teveel extra bewegingen te maken Op teken van de judoleraar Start of Hajime Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop) 66

9 Voorbeeld 1 A speelt de bal naar een willekeurige persoon B. Tijdens het gooien noemt A de naam van B; B vangt de bal. B speelt de bal naar een willekeurige C en noemt de naam van C. Voorbeeld 2 A ontvangt de bal, gaat door zijn knieën, vormt het lichaam rondom de bal en rolt als een bal achterover, kin op de borst en armen om de bal geslagen. De ontvanger rolt weer terug, staat op, en gooit de bal naar B en noemt de naam van B. Voorbeeld 3 A ontvangt de bal, gaat door zijn knieën, en maakt het lichaam zo rond als een bal door de bal tussen knie en borst te klemmen. De armen blijven vrij. Tijdens het achterover rollen wordt er met de beide onderarmen zijwaarts op de mat geslagen; A rolt terug, staat op en gooit de bal naar B en noemt de naam van B. Differentiatie Stapel enkele judomatten op elkaar of gebruik een valmat om de afstand tot de grond te verkleinen met het achterwaarts vallen. 67

10 Loopt het? Is er een veilige omgeving? Verwijder obstakels op de mat, zodat een vrije val mogelijk is; Zorg voor voldoende afstand tussen de deelnemers (minimaal twee armlengten). Krijgen de deelnemers teveel beurten? Laat elke deelnemer het voordoen Is de deelnemer onzeker? Laat de volgende deelnemer de val beoordelen en het afgesproken compliment geven als het goed of heel goed is gegaan. Lukt het bijna? Komt het hoofd toch op de grond? Aanwijzing: Houd je kin op de borst. Extra oefenen vanuit de hurkpositie. Benen goed ingetrokken houden, armen om de benen klemmen en achterover rollen (zonder bal). Slaan de deelnemers niet op de juiste wijze wijze af? Aanwijzing Naast je billen afslaan. Alleen liggen en samen afslaan. Afslaan op het moment dat de schouders bijna de mat raken. Lukt het goed? Gaat rollen rustig en wordt er op tijd afgeslagen? Tempo van het rollen verhogen. Harder af laten slaan. Leeft het? Durven de deelnemers niet vrij achterover te rollen? Voer een gesprekje waarom de deelnemer angstig reageert. Begeleid de deelnemer bij het achterover rollen. Zijn de deelnemers toe aan een nieuwe uitdaging? Laat de deelnemers tegelijk rollen in hetzelfde tempo. Maak samen een mooie wave van achterover rollende mensen. Samen zo hard mogelijk afslaan op de mat. 68

11 Zie verderop op deze pagina Thema 2 Balans, evenwicht & samenwerken Ongeveer 20 minuten Judomat, judopak of stevige Sweater, Samen sta je sterk voorbeeld kernoefening Lesdoel Motorische vaardigheid ter voorbereiding op technische vaardigheid Organisatie Werken met tweetallen Paren verdelen zich over de breedte van de mat Oefening wordt uitgevoerd over de lengte van de mat Grenzen stellen met behulp van de (kleur) van de matten Balans vinden, versterken en samenwerken om de balans te houden Romp- arm been coördinatie Doelen voor de deelnemers Ervaren hoe je bij judo samenwerkt. Ontdekken hoe je samen sterker staat dan alleen. Werken aan het eigen uithoudingsvermogen en samenwerken om het uithoudingsvermogen van de ander te verbeteren. De eigen grenzen verleggen. Regels Lopen is bij voorbeeld 4 niet toegestaan. Het is geen wedstrijd, hinkelen in eigen tempo. Bij elke oefening de grens met één mat verleggen. Tori helpt uke met een goede ondersteuning en aanmoediging. Op teken van de judoleraar Start of Hajime. Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct; Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop) Wissel, op het teken van de judoleraar, van partner om de samenwerking opnieuw te ontdekken. 69

12 Voorbeeld 1 Paren staan tegenover elkaar op de mat en pakken elkaar bij de onderarmen vast. Gezamenlijk en tegelijk maken de paren een zijwaartse aansluitpas naar de overkant van de mat. Het is geen wedstrijd, maar de paren werken samen door het tempo op elkaar af te stemmen; Wanneer iedereen de overkant bereikt heeft gaan de paren weer terug in dezelfde aansluitpas zodat de deelnemers zowel links als rechts de aansluitpas beoefenen. Voorbeeld 2 Dezelfde oefening als 1, maar nu met de armen over elkaar gekruist als in de oefening twee emmertjes water halen. Voorbeeld 3 De paren pakken elkaars hand vast en huppelen samen naar de overkant van de mat en weer terug. Kies je voor de judokoppeling dan gebruik je hier de basis kumikata. Voorbeeld 4 De paren staan nu tegenover elkaar in de lengte van de mat. A (degene met de rug naar de mat, ofwel uke ) pakt het rechterbeen van B (degene met het uitzicht op de mat of wel tori ). Samen zoeken uke en tori naar de balans van tori. Tori hinkelt geheel in eigen tempo naar de overkant van de mat. Uke moedigt tori aan en geeft tori een afgesproken compliment als deze het goed of heel goed doet. Differentiatie 1. Naast de zijwaartse aansluitpas in duo s, kan ook voor en achteruit worden gelopen. 2. In plaats van met de handen op elkaars schouders gaan de paren met de ruggen tegen elkaar aan staan of zitten en lopen zij-, voor- of achterwaarts. 3. De groep staat in een kring en men pakt elkaar vast bij de handen, armen of schouders. Samen opdrachten opvoeren zoals samen gaan liggen op de buik of op de rug zonder dat de kring verbreekt. 4. Een volgende groepsoefening met spel- en samenwerking element is een tikspel. Het spel begint met één tikker. Iedere volgende getikte sluit aan waarbij de kinderen elkaar bij de hand, arm of schouders pakken. Zonder de lijn te verbreken tikken zij de andere deelnemers, die over de hele linie van de mat bewegen. 70

13 Loopt het? Heeft iedereen voldoende ruimte? Pas voor onderlinge botsingen, instrueer de kinderen hier goed op! Zijn de grenzen duidelijk? Spreek vooraf af waar de grenzen liggen door de matten te tellen of de kleuren van de matten te gebruiken. Willen de deelnemers elkaar niet vastpakken? Voer een gesprek waarom men elkaar niet wil vastpakken. De leraar stelt de tweetallen samen om een zo optimale balans te realiseren. Laat zien hoe de deelnemers elkaar vastpakken zonder elkaar pijn te doen. Maak paren waarbij jongens met jongens en meisjes met meisjes oefenen. Laat de deelnemers zelf tweetallen samenstellen. Is er sprake van een oneven aantal deelnemers? Wissel elke oefening bij toerbeurt door naar de volgende partner totdat iedereen aan de beurt is geweest. Geef de resterende persoon een rol, bijvoorbeeld als coach: laat deze de complimenten uitdelen en de ukes aanmoedigen. Durft de deelnemer niet te hinkelen? Vraag de deelnemer waarom deze bang is om te hinkelen en zoek naar een oplossing of alternatief. Lukt het bijna? Heeft tori moeite om de balans te vinden? Tori is goed in balans als uke goed in balans staat. Geef tips hoe tori en uke elkaar het beste vast kunnen pakken om samen de balans te vinden en vast te houden. Is de uitdaging te groot om meteen naar de overkant te hinkelen? Spreek samen vooraf af welke grens haalbaar is en verleg deze telkens. Deel de afgesproken complimenten uit (onderling of door de judoleraar) als de grens behaald wordt. Lukt het goed? Gaat het hinkelen goed? Verleg de grenzen en hinkel nog verder door. Verhoog het hinkeltempo. Voeg een competitie element toe. Leeft het? Zijn de deelnemers toe aan een volgende uitdaging? Laat de deelnemers elkaars been oppakken en samen tegelijkertijd naar de overkant hinkelen. Ga door naar de volgende les. 71

14 Zie verderop op deze pagina Thema 2 Balans, evenwicht & samenwerken Ongeveer 30 minuten Judomatten, judopak of stevige Sweater, De eerste beenworp (O(O-sotosoto-gari) of de vijfde beenworp (o(o-uchiuchi-gari) voorbeeld kernoefening Tip Gebruik je eigen visie voor de keuze van een beenworp. In dit voorbeeld is gekozen voor een o-sotogari. Doel Technische vaardigheid met spelvorm Organisatie Samenwerken aan de techniek Deelnemers verdelen in paren Paren zoeken een plaatsje op de mat Voldoende afstand tussen de paren Doelen voor de deelnemers Samenwerken om de techniek optimaal, met plezier en zonder pijn (met respect voor je partner) uit te voeren. Leren omgaan met balans vinden en het verstoren van de balans van de ander. Regels Lopen is in beginsel niet toegestaan. Tori helpt uke met een goede ondersteuning en aanmoediging. Op teken van de judoleraar Start of Hajime. Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct. Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop). Wissel, op het teken van de judoleraar, van partner om de samenwerking opnieuw te ontdekken. 72

15 Voorbeeld 1 Tori en uke een plaatsje op de mat. Uke pakt het been van tori. Tori hinkelt één pas zodat hij naast uke staat. Uke laat het been los en tori zwaait het vrije been van voren naar achteren. Voorbeeld 2 Uke en tori pakken elkaar vast in een judopakking (één hand aan de revers en één hand aan de mouw van de judojas). Tori stapt met het linkerbeen uit naast het rechterbeen van uke; Tori zwaait het vrije (rechterbeen) been op en haakt het pootje van uke. Uke rolt achterover en tori houdt de mouw vast om deze te helpen bij het valbreken. Voorbeeld 3 Uke en tori pakken elkaar in judopakking. Tori stapt met zijn linkerbeen naast het rechterbeen van uke. Tegelijkertijd verstoort tori de balans van uke zodat deze op zijn rechterbeen balanceert. Tori zwaait het vrije (rechter) been op en haakt pootje bij uke. Uke valt waarbij tori helpt bij het rollen. Differentiatie Om een veilige afstand naar de grond te creëren, gaat uke op de knieën op de grond zitten. Tori voert de beentechniek uit en uke breekt de val van minder grote hoogte. Werk van laag naar hoog als de deelnemers daaraan toe zijn. 73

16 Loopt het? Heeft iedereen voldoende ruimte? Pas voor onderlinge botsingen, instrueer de kinderen hier goed op! Willen de deelnemers elkaar niet vastpakken? Voer een gesprek waarom men elkaar niet wil vastpakken. De leraar stelt de tweetallen samen om een zo optimale balans te realiseren. Laat zien hoe de deelnemers elkaar vastpakken zonder elkaar pijn te doen. Maak paren waarbij jongens met jongens en meisjes met meisjes oefenen. Laat de deelnemers zelf tweetallen samenstellen. Is er sprake van een oneven aantal deelnemers? Wissel elke oefening bij toerbeurt door naar de volgende partner totdat iedereen aan de beurt is geweest. Geef de resterende persoon een rol, bijvoorbeeld als coach: laat deze de complimenten uitdelen en de ukes aanmoedigen. Lukt het bijna? Heeft tori moeite om de balans te vinden? Tori is goed in balans als uke goed in balans staat. Geef tips hoe tori en uke elkaar het beste vast kunnen pakken om samen de balans te vinden en vast te houden. Lukt het goed? Gaat het oefenen oefenen van de beenworp goed? Probeer de techniek vanuit een lopende of uit bewegende positie te laten beoefenen. Leeft het? Zijn de deelnemers toe aan een volgende uitdaging? Laat de deelnemers kris kras over de mat bewegen. Op het teken van de docent pakken de kinderen de dichtstbijzijnde partner vast. Om beurten wisselen ze van rol, waarbij ze om beurten de beenworp bij elkaar toepassen. Ga naar een volgende beentechniek of naar de volgende les. 74

17 Deelnemers vormen paren en zoeken een plaatsje op de mat. Voldoende afstand tussen de paren. Thema 3 Stoeien en kantelen Ongeveer 30 minuten Judomatten, judopak of stevige Sweater & joggingbroek De Kanteltechniek voorbeeld kernoefening Doel Technische vaardigheid Doelen voor de deelnemers Geen specifieke doelen benoemd Regels Ruime afstand van elkaar houden. Niet staan. Op teken van de judoleraar Start of Hajime. Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct. Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop) 75

18 Voorbeeld 1 Uke zit op onderarmen en knieën. Tori zit op zijn knieën naast uke en pakt de verste hand en knie van uke. Tori duwt als een bulldozer uke op zijn rug. Voorbeeld 2 Als in deel 1.Wanneer uke op zijn rug beland is, legt tori een houdgreep aan. Voorbeeld 3 Als in deel 1 en 2. Uke probeert uit de houdgreep te komen. Differentiatie Keertikkertje uit de eerste oefening combineren met de geleerde kanteltechniek. Loopt het? Alle deelnemers snappen het spel en doen enthousiast mee. Lukt het bijna? Het is lastig om geen contact te maken en ook nog stil te zijn. Lukt het goed? De deelnemers gaan van veel contact naar weinig contact. Probeer het lawaai in te perken en speel daarop in. Bouw het geluid bewust af in de groep, als dat wenselijk is, met een spelelement. Leeft het? De deelnemers vragen om herhaling. 76

19 Één tikker aanwijzen. De overige deelnemers verspreiden zich over de (helft van de) mat. Alle deelnemers bewegen al kruipend over de mat. Thema 3 Stoeien en kantelen Ongeveer 5 tot 10 minuten Judomatten, judopak of stevige Sweater & joggingbroek Keertikkertje voorbeeld afsluitende oefening Doel Spelelement, oefening gericht op motoriek, samenwerking en conditie. Oefening met aandacht voor chaos en de discipline uit de judosport. Doelen voor de deelnemers Van chaos naar judodiscipline; Van spelvorm naar leervaardigheid. Regels Ruime afstand van elkaar houden. Lekker door elkaar heen kruipen (staan niet toegestaan) of rennen. Op teken van de judoleraar Start of Hajime. Stop is stop. Als één van de spelers Stop! roept, dan stopt het spel direct. Matte is stop- Hajime is beginnen en afkloppen of stop! roepen is altijd los (alarmknop) 77

20 Voorbeeld 1 Deelnemers bewegen kriskras over de mat. Eén tikker. De getikte moet in de hoek van de mat op handen en knieën (als een tafeltje) zitten. De getikte ofwel tori in de hoek wordt bevrijd als een mede deelnemer (uke) hem kantelt. Tori werkt mee in de kanteling en geeft geen weerstand. Als uke op de rug is belandt, is deze weer vrij voor deelname aan het spel. Voorbeeld 2 Deelnemers bewegen kruipend kris kras over de mat. Op teken van de docent vormen de dichtstbijzijnde deelnemers een duo. Onderling spreken zij af wie uke en tori is (rolverdeling). Uke gaat op handen en knieën zitten en tori rolt hem zo snel mogelijk de rug. Uke geeft zo min mogelijk weerstand. Als beide de rol van uke en tori hebben uitgeoefend, kruipen ze weer verder. Differentiatie 1. De deelnemers bewegen kris kras door elkaar, waarbij ze elkaar mogen aanraken en er zoveel mogelijk lawaai wordt gemaakt. De volgende oefening is dat men elkaar niet meer aan mag raken en dat er in totale stilte wordt bewogen over de mat. 2. Het niet aanraken tijdens een staande positie kan ook worden opgevolgd door ontwijkbewegingen (tai sabaki). 3. De oefening kan zowel vanuit een staande positie als grond positie worden uitgevoerd. Het kantelen zelf is alleen mogelijk vanuit een grondpositie. Loopt het? De deelnemers weten wat ze mogen doen hoe ze het spel moeten uitvoeren. Lukt het bijna? Wijs ruimten aan waar de deelnemers moeten gaan zitten om bevrijd te worden. Lukt het goed? De deelnemers mogen elkaar ook bevrijden met een andere keertechniek. Leeft het? Wordt goed bevrijd door de deelnemers en de tikker wordt ook uitgedaagd door de deelnemers. 78