Als Als ik de dingen niet meer weet Als ik de namen niet meer ken en wat ik zeg meteen vergeet zodat ik onherkenbaar ben, begin dan aan een heel oud l

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Als Als ik de dingen niet meer weet Als ik de namen niet meer ken en wat ik zeg meteen vergeet zodat ik onherkenbaar ben, begin dan aan een heel oud l"

Transcriptie

1 Mondzorg en dementie is het nog de moeite? Seminarie Steunpunt WVG 7 mei 201 Prof dr Jackie Vanobbergen

2 Als Als ik de dingen niet meer weet Als ik de namen niet meer ken en wat ik zeg meteen vergeet zodat ik onherkenbaar ben, begin dan aan een heel oud lied. Dan zing ik mee en aarzel niet. Geert Boogaard Uit: Alles om niet

3 Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mondzorgplan ( behandelplan) Het belang van de patiënt is de eerste prioriteit. Respect voor de autonomie, zover als mogelijk. Goede mondgezondheid heeft positieve effecten op gezondheid, waardigheid, selfesteem en sociale integratie.

4 Belangrijke bedenking: Modern management van dementie heeft als doel kwaliteit van leven zo goed als mogelijk te vrijwaren. Genezing is tot zover niet mogelijk. Preventieve en primaire curatieve mondzorg kan substantieel bijdragen tot de algemene gezondheid en welbevinden van de kwetsbare ouderen met dementie?

5 De pathogene microbiota in de mond zijn zeer divers, en zij kunnen doordringen tot in meerdere systemen en daar inflammatie stimuleren.

6 Resultaten: Vijf hoog kwalitatieve publicaties zijn hier opgenomen. Twee studies toonden aan dat een verbetering van de mondzorg de kans op het ontwikkelen van aspiratie pneumonie sterk doet dalen samen met de kans op sterven omwille van de AP. De drie andere studies toonden aan dat adequate mondzorg het aantal potentiële respiratoire ziektekiemen sterk doet dalen met als gevolg een reductie in het risico op aspiratiepneumonie zeker wanneer gecombineerd met slik- en hoestproblematiek (dysfagie). Van der Maarel-Wierink, Vanobbergen, Gerodontology, 2011

7 Incidence: 36.5% (SD 16.3) In conclusion, oropharyngeal aspiration is a potential common risk in elderly patients who develop pneumonia. Accurate diagnosis and treatment of oropharyngeal dysphagia along with efficient cleansing of the oral cavity to remove potential pathogens should form an integral part of hospital and nursing home based care for older people, in particular those who are scheduled for anesthesia or who suffer from dysphagia. Consensus meeting Geriatric Oral Research Group, IADR Barcelona, 2012

8 Statement form the American Heart Association Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012

9 Statement from the American Heart Association Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012

10 Slecht gecontroleerde diabetes, Patiënten in met combinatie diabetes met roken, (voornamelijk Er is is een voldoende significante slecht evidence risicofactor gereguleerde) die aantoont voor hebben dat een parodontale significant parondontale hogere aandoeningen infecties prevalentie bijdragen van tot ernstige problemen parodontitis met controle van glycemie Destructie van de β-cellen Veroorzaken van insuline resistentie Ship, JADA 2003

11

12 Parodontitis behandelen? belangrijk? Patiënten die behandeld waren hadden een klinisch relevante daling van de HbA1c waarde (0,4). Een daling van 0,2 was geassocieerd met een 10% verminderde mortaliteit. Khaw K, et al. Glycated haemoglobin, diabetes, and mortality in men in Norfolk cohort of European Prospective Investigation of Cancer and Nutrition (EPIC- Norfolk). BMJ, 2001

13 Malnutritie - Evidence? Het aantal en de spreiding van de natuurlijke tanden in de mond zijn gerelateerd aan het eten van bepaalde voedingsstoffen. Dit heeft een invloed op de voedingsinname en twee biochemische maten van voedingsstatus (Plasma ascorbate and retinol) British National Diet and Nutrition Survey (Sheiham and Steele, 2001)

14 Mondgezondheid en algmene gezondheid Evidence Correlation Impact of oral treatment ASVD ++ - Pneumonia ++ + Diabetes Malnutrition + -

15 Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mondzorgplan ( behandelplan) Infectie verwijderen Comfort, welzijn, kwaliteit van leven verhogen

16 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Ja Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

17 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Ja Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

18 Oral health care plan Observation communication contact with the patient Clinical examination Pathology? Yes No Follow-up Oral hygiene Support Continuity(recall) Emmy: Contact and communication with the husband is very helpful in understanding the environmental factors of our patient.

19 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Extra aandacht voor: Weigeren bij eten Voortdurend Klinisch onderzoek het gezicht Pathologie? wegtrekken Kwijlen Gebitsprothese uitlaten Roepgedrag Ja Aggressief gedrag Rusteloosheid Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

20 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Alles valt of staat met Neen de dagelijkse mondhygiëne Ja Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

21 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Alles valt of staat met Neen de dagelijkse mondhygiëne Ja Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

22 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Alles valt of staat met Neen de dagelijkse mondhygiëne Ja Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

23 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Alles valt of staat met Neen de dagelijkse mondhygiëne Ja Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

24 Mondzorgplan Observatie communicatie contact met de patiënt Klinisch onderzoek Pathologie? Ja Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)

25 Mondzorgplan Sociale anamnese Medische anamnese Diagnose ja Type en ernst van de aandoening neemt toe Cariës met de graad van dementie Plaque accumulatie Wortelresten Slijmvliespathologie Parodontale infecties Prothetische problemen

26 Mondzorgplan

27 Oral health care plan Social anamnesis Medical anamnesis Diagnosis Yes Type and severity of oral pathology. Incidence Halitosis increases Caries with the severity of dementia Plaque accumulation Residual roots Mucosal condition Periodontal infections Prosthetic treatment need, xerostomia Inspection of Julien (AD, diabetes 84) who has several residual roots with caries, suffering from pain, refusal to eat, bad breath.

28 Oral health care plan Social anamnesis Medical anamnesis Diagnosis Yes Type and severity of oral pathology. Incidence Halitosis increases Caries with the severity of dementia Plaque accumulation Residual roots Mucosal condition Periodontal infections Prosthetic treatment need, xerostomia Periapical Abscess. X-ray shows dark area. An easy-to-understand explanation of the problem to the nurse or family.

29 Mondzorgplan Zorggraad Sociale anamnese Alleenstaand Weerbaarheid Financiële draagkracht Ethische aspecten.. Diagnose ja Zorggraad Medische Primaire anamnese en secundaire diagnose Ernst van de dementie Medicatie Type en ernst van de aandoening. Cariës Wortelresten Slijmvliespathologie Plaque accumulatie Parodontale infecties Prothetische problemen

30 Mondzorgplan Zorggraad Primaire en secundaire diagnose Ernst van de dementie Medicatie Anticoagulantia Diabetes Bisfosfonaten Interactie medicatie Recente INR waarde Graad van regulatie HbA1c Per os IV Sinds wanneer? Bv. Clopidogrel - Plavix

31 Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent, inschatten van de compliance achteraf) Infectie controle Benefit van de behandeling voor de patiënt Comfort

32 Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent) Dagelijkse zorg (thuisverpleging) Uitgevoerd door bv. Gerodent Uitgevoerd door lokale tandarts Uitgevoerd in ziekenhuis (narcose, sedatie)

33 It is good practice to explain, in simple terms, what is being done and why Nabijheid van de Gentle bekende restraint zorgverlener by the carer om Julien gerust te (handholding, distraction) stellen. may be all that is needed

34 Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent) Uitgevoerd door bv. Gerodent Uitgevoerd door lokale tandarts Uitgevoerd in ziekenhuis (narcose, sedatie) Follow-up risico inschatting Mondhygiëne (met assistentie of volledig overnemen) Ondersteuning inschatten van compliance Continuïteit (recall)

35 Mondzorgplan Mondhygiëne - preventie Communicatie empathie en ethiek Infectiebestrijding en - controle Kwaliteit van leven, comfort en welzijn

36 In woon- zorgcentra bevat het model tevens: Een assessment van de mondgezondheid geïncorporeerd in het basis assessment bij opname Mondhygiëne protocol geïntegreerd in de dagelijkse zorg protocollen Modulaire training van de zorgverleners Arrangementen voor toegankelijkheid van tandheelkundige zorg

37 Bedankt voor uw aandacht JVO - 12 mei Community Dentistry

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen Innovatie in mondzorg voor kwetsbare groepen Maandag 16 maart 2015 Maatschappelijke Tandheelkunde Universiteit Gent- Universitair Ziekenhuis JVO & LDV - 18 maart 2015 1 Maatschappelijke Mondzorg, Vakgroep

Nadere informatie

Sterven met dementie in Vlaanderen. Lieve Van den Block Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, VUB-Ugent

Sterven met dementie in Vlaanderen. Lieve Van den Block Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, VUB-Ugent Sterven met dementie in Vlaanderen Lieve Van den Block Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, VUB-Ugent Sterven met dementie in België Studie Huisartsenpeilpraktijken: sterfgevallen +65jb in 2008 31%

Nadere informatie

Mondzorg op maat voor de geriatrische patiënt met mobiele apparatuur

Mondzorg op maat voor de geriatrische patiënt met mobiele apparatuur Mondzorg op maat voor de geriatrische patiënt met mobiele apparatuur Prof. dr. Jacques Vanobbergen, prof. dr. Luc De Visschere en drs. Barbara Janssens Maatschappelijke uitdaging Vergrijzing en vergrijzing

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be VIGeZ April 2013 1 Growth 7% Eén van de

Nadere informatie

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder

Nadere informatie

VAP Prevention. Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society)

VAP Prevention. Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society) VAP Prevention Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society) Alfabet van de pneumonie CAP community HAP hospital HCAP health-care NHAP nursing

Nadere informatie

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD Basisvoedingszorg: terug naar de essentie Bart Geurden RN, PhD INHOUD Inleiding Het ideale voedingsbeleid Barrières Toekomst Inleiding Definitie Ondervoeding is een voedingstoestand waarbij een tekort

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

1. Toekomst van de mondzorg 2. Taakherschikking 3. Loopbaan mogelijkheden Veranderende zorgvraag zorgaanbod Tooth decay is the number one chronic illness for children, more prevalent than asthma. (Nash,

Nadere informatie

Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde

Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-

Nadere informatie

Mondzorgbijpersonenmet eenbeperking: eensituatieschets

Mondzorgbijpersonenmet eenbeperking: eensituatieschets Gezondin de mond Mondzorgbijpersonenmet eenbeperking: eensituatieschets PROFDOMINIQUEDECLERCK BevolkingsstudiesMondgezondheid, Departement Mondgezondheidswetenschappen, KU Leuven Kindertandheelkunde &

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen prof.dr. Cees Hertogh en dr.ir. Jenny van der Steen EMGO Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Patiëntproblemen. December 2015, Renate Kieft, programmaleider Nationale Kernset

Patiëntproblemen. December 2015, Renate Kieft, programmaleider Nationale Kernset Patiëntproblemen December 2015, Renate Kieft, programmaleider Nationale Kernset Inhoudsopgave 1 De term patiëntprobleem 3 2 Het verpleegkundig & verzorgend domein 3 3 Verschillende uitingsvormen van patiëntproblemen

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Ontremd Dement Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Sexual Disinhibited Behaviour on people with Dementia Living in Nursinghomes.

Nadere informatie

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by Call to Action voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa Powered by Het VN verdrag voor de rechten van het kind is door 196 landen geratificeerd en stelt vast dat het kind, wegens zijn lichamelijke

Nadere informatie

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE A.W. Graffelman LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE

Nadere informatie

Health Advisory Services 08-03-06

Health Advisory Services 08-03-06 Health Advisory Services 08-03-06 Oolgaardtlezing 4 maart 2008 Van Disease Management naar levensloopbegeleiding voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) Ir. W. (Wine) te Meerman MSc, Managing

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Osteonecrosis of the jaw (ONJ) INLEIDING Welkom 1 2 Osteonecrosis of the jaw (ONJ) Hoe kunnen we dit voorkomen en als het toch optreedt, hoe kunnen we het managen? 3 Complication of bisphosphonate and denosumab use 1 Dit ga je echter

Nadere informatie

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis 12 e Post O.N.S. Meeting Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Screening for distress The Sixth Vital Sign Doelen De toehoorder: 1. heeft achtergrondkennis over distress en

Nadere informatie

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte

Nadere informatie

Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie

Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University Nijmegen Medical Centre: IQ healthcare Primary and Community Care Kalorama Foundation Oncologie als

Nadere informatie

Gezonde mond ook vanzelfsprekend voor mensen met een beperking?

Gezonde mond ook vanzelfsprekend voor mensen met een beperking? Gezonde mond ook vanzelfsprekend voor mensen met een beperking? Mondgezondheid van mensen met een beperking Toename van gebitsproblemen naar mate mensen met een beperking meer afhankelijk zijn van de zorg

Nadere informatie

DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG

DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG Prof dr Wouter WA Zuurmond Vrije Universiteit Medisch Centrum Medisch Direkteur Hospice Kuria Amsterdam 1 BEHANDELING PIJN MEER DAN ALLEEN PIJNBEHANDELING PALLIATIEVE

Nadere informatie

Format disclosure-slide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten Disclosure belangen spreker

Format disclosure-slide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten Disclosure belangen spreker Format disclosure-slide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten Disclosure belangen spreker Géén (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: géén Sponsoring of onderzoeksgeld:

Nadere informatie

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

De waarde van een warm contact onderzoek naar affectieve zorgverlener-patiënt communicatie

De waarde van een warm contact onderzoek naar affectieve zorgverlener-patiënt communicatie De waarde van een warm contact onderzoek naar affectieve zorgverlener-patiënt communicatie iii Sandra van Dulmen Ziel en Zakelijkheid in de Zorg 30 september 2012 Ik vind het belangrijk dat mijn arts Ik

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric

Nadere informatie

De Invloed van Familie op

De Invloed van Familie op De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste

Nadere informatie

Voedingsaanpassingen : hoe zit het met evidentie? Hans Bogaardt PhD. The University of Sydney Page 1

Voedingsaanpassingen : hoe zit het met evidentie? Hans Bogaardt PhD. The University of Sydney Page 1 Voedingsaanpassingen : hoe zit het met evidentie? Hans Bogaardt PhD The University of Sydney Page 1 Choking and pneumonia Choking: 0.66 fatalities per 100,000 people (Samuels, 2006) Normal healthy population

Nadere informatie

De Reactie van Verzorgenden in het Verpleeghuis op Seksueel Ontremd Gedrag: Is Deze Anders voor Demente dan voor Somatische Bewoners?

De Reactie van Verzorgenden in het Verpleeghuis op Seksueel Ontremd Gedrag: Is Deze Anders voor Demente dan voor Somatische Bewoners? De Reactie van Verzorgenden in het Verpleeghuis op Seksueel Ontremd Gedrag: Is Deze Anders voor Demente dan voor Somatische Bewoners? Is er een Verband met de Reactie van de Bewoner? The Reaction of Nursing

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Continue sedatie tot aan het overlijden in Vlaamse woonzorgcentra

Continue sedatie tot aan het overlijden in Vlaamse woonzorgcentra Continue sedatie tot aan het overlijden in Vlaamse woonzorgcentra Prof. Johan Bilsen Dr. Sam Rys OZ-groep Mental Health and Wellbeing, Department of Public Health, Vrije Universiteit Brussel Achtergrond

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Nutritional Risk Screening (NRS 2002)

Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Bron: Kondrup, J., Rasmussen, H. H., Hamberg, O., Stanga, Z., & ad hoc ESPEN Working Group (2003). Nutritional Risk Screening (NRS 2002): a new method based on an

Nadere informatie

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Hoeksema, A. (2016). Oral health in frail elderly [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Citation for published version (APA): Hoeksema, A. (2016). Oral health in frail elderly [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen University of Groningen Oral health in frail elderly Hoeksema, Albert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord!

Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! H. Veldhuisen RN, MSc; D. Zweers RN, MSc; Prof. S. Teunissen RN PhD Diakonessenhuis Utrecht hveldhuisen@diakhuis.nl Angst Waarom meten? Zonder meten

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

Diabetes Mellitus en Beweging

Diabetes Mellitus en Beweging Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

Preventie in de spreekkamer met U-Prevent

Preventie in de spreekkamer met U-Prevent Preventie in de spreekkamer met U-Prevent Symposium Circulatory Health 30-11-2018 Jannick A.N. Dorresteijn Fellow vasculaire geneeskunde klinisch epidemioloog J.A.N.Dorresteijn2@umcutrecht.nl Hoe doet

Nadere informatie

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital

Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital Towards a hospitalbroad approach of frail older patients / Senior Friendly Hospital 06.12.2011 Herbert Habets Geriatric Clinical Nurse Specialist / Nurse Scientist Orbis Medisch Centrum, Sittard Geleen

Nadere informatie

Chapter Protocollen voor de behandeling van supraventriculaire tachycardieën bij de foetus

Chapter Protocollen voor de behandeling van supraventriculaire tachycardieën bij de foetus Chapter 8 Protocollen voor de behandeling van supraventriculaire tachycardieën bij de foetus Martijn A. Oudijk Barbara Ambachtsheer Philip Stoutenbeek Erik J. Meijboom 140 141 Chapter 8 Abstract Protocols

Nadere informatie

Community Based Service for Elderly. CVZ mei 2013. Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen

Community Based Service for Elderly. CVZ mei 2013. Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen Community Based Service for Elderly CVZ mei 2013 Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen Who is living there? Strenght Capabilities Needs one fits all? Sustainable care in relation to

Nadere informatie

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie Prevalentie dementie Sterven bij dementie mannen vrouwen Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde % populatie

Nadere informatie

Part A: Glycated hemoglobin A1c as a screening tool for detection of type 2 diabetes?

Part A: Glycated hemoglobin A1c as a screening tool for detection of type 2 diabetes? Part A: Glycated hemoglobin A1c as a screening tool for detection of type 2 diabetes? Part B: Evaluation of point-of-care instruments for glycated hemoglobin A1c testing in an ambulant hospital setting

Nadere informatie

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form

Nadere informatie

Dementie en mondgezondheid

Dementie en mondgezondheid C.D. Wierink, C. de Baat Dementie en mondgezondheid Het eerste deel van dit artikel is een vertaling van een redactionele bijdrage die is verschenen in het tijdschrift Gerodontology. De auteur van deze

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

SCREENING KWETSBARE OUDEREN MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! BIJ OPNAME:

SCREENING KWETSBARE OUDEREN MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! BIJ OPNAME: SCREENING KWETSBARE OUDEREN BIJ OPNAME: MULTIDISCIPLINAIRE BEHANDELING! Kees Kalisvaart Klinisch geriater Ralph Vreeswijk Verplegingwetenschapper Spaarne Gasthuis Haarlem DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET

Nadere informatie

Psychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes

Psychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes Psychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische

Nadere informatie

Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied

Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied L. Renier M. Cos, J. Van de Perre, G. Van Hemelen, J. Defrancq, N. Nadjmi, F. Noorman van der Dussen, B. Vanassche, H. Vercruysse H.- Hartziekenhuis,

Nadere informatie

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie.

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University Nijmegen Medical Centre: IQ healthcare Primary and Community Care Kalorama Foundation Oncologie

Nadere informatie

Orde in de heterogeniciteit van ouderen

Orde in de heterogeniciteit van ouderen Orde in de heterogeniciteit van ouderen 1 First an axis for Frailty 80 jaar 90 jaar Why Frailty? Biological age is a poor reflection of the ageing process in elderly Ageing Ageing Ageing Intervention is

Nadere informatie

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen Beleidsdocument EB 47 Toetsingscriteria voor EB 47 Toetsingscriteria voor 1 van 5 pagina('s) 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Afkortingen... 3 3 Inleiding... 3 3.1 Definitie combinatieverpakking...

Nadere informatie

The quality of dying: autonomie en begeleiding

The quality of dying: autonomie en begeleiding 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht The quality of dying: autonomie en begeleiding Marieke Schreuder Verpleegkundig specialist UMCUtrecht/IKMN haschreuder@ikmn.nl Inhoud Concept autonomie Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht

Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht Lustrum 4 oktober 2013 Dr. Katarina Jerković - Ćosić Toekomst van de mondzorg Toekomst van de Mondzorgkunde Utrecht Oral health is an essential component of good health and good health is a fundamental

Nadere informatie

Post-cardiac arrest syndroom

Post-cardiac arrest syndroom Post-cardiac arrest syndroom Medisch Centrum Leeuwarden Dr. M.A. Kuiper FCCP FCCM Neuroloog-Intensivist Medisch Centrum Leeuwarden Uitkomsten van reanimaties Wereldwijd wordt gerapporteerd dat maar 5-10%

Nadere informatie

Rol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum. Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven

Rol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum. Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven Rol van de CRA bij palliatieve zorg in een Woonzorgcentrum Jan De Lepeleire Crataegus ACHG KU Leuven (Wettelijk) kader Coördinerend Raadgevend Arts Ondersteuningsfunctie en Interrai Vroegtijdige zorgplanning

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres 2016

Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder

Nadere informatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Jenny T. van der Steen, PhD Deel presentatie: met alleen gepubliceerde gegevens Department Quality of General of Practice Care & Elderly Care Medicine

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

KOPZORGEN... Stomatitis Parodontitis. Kopzorgen. Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van de gingiva

KOPZORGEN... Stomatitis Parodontitis. Kopzorgen. Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van de gingiva KOPZORGEN... Gingivitis Stomatitis Parodontitis Frans Knaake, tandheelkundig dierenarts Veterinair Specialistisch Centrum De Wagenrenk Gingivitis Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van

Nadere informatie

Hypertensie bij ouderen

Hypertensie bij ouderen Medisch Symposium: Geriatrie voor Huisartsen 01/10/2011 Hypertensie bij ouderen Em. Prof. R. Fagard Afdeling Hypertensie en Cardiovasculaire Revalidatie KU Leuven SBP and DBP (mmhg) Bloeddruk vs leeftijd

Nadere informatie

Post-EAPC symposium 17 juni 2014

Post-EAPC symposium 17 juni 2014 Post-EAPC symposium 17 juni 2014 Zorg rond het levenseinde Arianne Brinkman, onderzoeker Erasmus MC Geen potentiële belangenverstrengeling / End-of-life care, onderwerpen: - Changes in personal dignity

Nadere informatie

Patiëntendossier. Jac. van der Zaag

Patiëntendossier. Jac. van der Zaag Patiëntendossier Jac. van der Zaag Even voorstellen 1983-1988 Tandheelkunde, Universiteit van Amsterdam 1988-1990 specialisatie tandarts gnatholoog (NVGPT) 1990-2006 Algemene praktijk centrum Amsterdam

Nadere informatie

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezondheid bevorderen en hun lijden verlichten. Monty Python s The Meaning of Life, 1983 MEDISCHE PROFESSIONALITEIT?

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Tolson D., Schofield I., Ramsay R., MacKellar M., Campbell L., Cameron S. & Gardiner S.

Tolson D., Schofield I., Ramsay R., MacKellar M., Campbell L., Cameron S. & Gardiner S. Guideline Nutrition for physically frail older people Publicatiejaar 2007 Organisatie The Nursing and Midwifery Practice Development Unit (NMPDU) Auteurs Tolson D., Schofield I., Ramsay R., MacKellar M.,

Nadere informatie

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-

Nadere informatie

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove Hoe kan ik nu beslissen voor later? Voorafgaande zorgplanning voor personen met dementie in woonzorgcentra Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove SAMEN KIEZEN Naar een evidence

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiënten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,

Nadere informatie

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur Inspectie beleid GDP Guideline Ageeth Dekker Senior Inspecteur Agenda 1. Inleiding 2. Groothandelsvergunning 3. GDP inspecties, rapportage en certificaat 4. Samenvatting 5. Vragen 2 Inleiding Nieuwe GDP

Nadere informatie

thuiszorg in de standaardzorg voor

thuiszorg in de standaardzorg voor Tijdige integratie van palliatieve thuiszorg in de standaardzorg voor mensen met ernstige COPD Charlotte Scheerens 10 meest voorkomende doodsoorzaken 2008 Mortaliteit COPD/100 000 inwoners, 2011 België

Nadere informatie

Mondverzorging bij de oudere patiënt

Mondverzorging bij de oudere patiënt Mondverzorging bij de oudere patiënt Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen in ons ziekenhuis vanwege ziekte, onderzoeken, een ongeval en/of operatie. Om ervoor te

Nadere informatie

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized

Nadere informatie

Therapietrouw bij diabetes. Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid

Therapietrouw bij diabetes. Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid Therapietrouw bij diabetes Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid 1 Cijfers diabetes wereldwijd 108 MILLION in 1980 642 MILLION in 2040 in 2014 90% Diabetes type 1 Diabetes type 2 2 Cijfers België The IDF

Nadere informatie

Niet klagen maar Dragen. Wear It and Bear It. A Study on Multidimensionality of Need of Treatment

Niet klagen maar Dragen. Wear It and Bear It. A Study on Multidimensionality of Need of Treatment Niet klagen maar Dragen Een Onderzoek naar de Multidimensionaliteit van Behandelbehoefte bij Verzorgingshuisbewoners met een Volledige Gebitsprothese Wear It and Bear It A Study on Multidimensionality

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Examenvragen Geriatrie. Prof. dr. Steven Boonen

Examenvragen Geriatrie. Prof. dr. Steven Boonen Examenvragen 2008-2009 Geriatrie Prof. dr. Steven Boonen Academiejaar 2008-2009 20 Geriatrie prof. dr. Steven Boonen, prof. dr. Etienne Joosten, prof. dr. Eddy Dejaeger, prof. dr. Johan Flamaing en prof.

Nadere informatie

Clinical Microsystem Thinking The Gouda story in perspective

Clinical Microsystem Thinking The Gouda story in perspective Clinical Microsystem Thinking The Gouda story in perspective Lia Donkers, managing director Transmural Network Astrid van der Bas, programme leader Patient as Partner Content Movie 1 The Gouda situation

Nadere informatie

5/05/2014. Globaal Plan voor Mondzorg voor PBN. Mondzorg voor kwetsbare ouderen: gekkenwerk? 7 Mei 2014 Gent. Globaal Plan voor Mondzorg

5/05/2014. Globaal Plan voor Mondzorg voor PBN. Mondzorg voor kwetsbare ouderen: gekkenwerk? 7 Mei 2014 Gent. Globaal Plan voor Mondzorg voor Mondzorg voor PBN Mondzorg voor kwetsbare ouderen: gekkenwerk? 7 Mei 2014 Gent Gerodent Team Kliniek voor Tand-Mond- en Kaakziekten, Universiteit Gent, voor Mondzorg o o Historiek Mondzorgmodel voor

Nadere informatie