Gezond werken in de zorg

Transcriptie

1 Gezond werken in de zorg Blijf in gesprek VOOR LEIDING- GEVENDE

2 GEZOND WERKEN IN DE ZORG Blijf in gesprek Hoe ervaren uw medewerkers hun gezondheid en werkbelasting? In dit boekje staat de test Gezond werken in de zorg voor uw medewerkers. Ze kunnen er zelf voor kiezen om de uitkomsten van deze test met u te delen. De uitkomsten kunnen voor u een hulp middel zijn in gesprek met uw medewerkers. Wilt u meer informatie over Gezond werken in de zorg, kijk dan op

3 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 5 Begrippenlijst Met lichamelijke gezondheid bedoelen we problemen (pijn, last, ongemak) aan nek en/of schouders, ellebogen, polsen en/of handen, rug, heupen en/of dijen, knieën, enkels en/of voeten. Met lichamelijke belasting bedoelen we tillen, trekken, duwen, lang in moeilijke houding werken, drukken, dragen, reiken, hurken, knielen, herhalende handelingen. Met geestelijke gezondheid bedoelen we vitaliteit, fitheid en emotioneel sterk voelen, om kunnen gaan met emotionele gebeurtenissen, emotionele uitputting en overmatige ver moeid heid. Onder geestelijke belasting vallen thema s als werkdruk, agressie en geweld, emotionele belasting, pesten en roddelen. Maar ook autonomie (zeggenschap in het werk), meebeslissen en werk-privébeleid. Vitaliteit gaat over het energiek, fit en sterk voelen om (pro)actief te werken en energie te krijgen uit het werk. Emotionele uitputting is een onderdeel van burn-out. Het gaat om een ernstige mate van vermoeidheid, frustratie of een opgebrand gevoel. Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie. Bron: de Nationale Raad voor de Volksgezondheid

4 6 GEZOND WERKEN IN DE ZORG Inhoud 1 Lichamelijke gezondheid 10 2 Lichamelijke belasting op het werk 14 3 Geestelijke gezondheid 18 4 Geestelijke belasting op het werk 22 5 Bent u mantelzorger? 26 6 Gezond werken doe je samen 28 7 Zorgsuccessen 29 Colofon Redactie Anouk ten Arve Realisatie Gloedcommunicatie Grafische vormgeving Wunderbar visuele communicatie Communicatie en coördinatie Mirella Bulsink oktober 2015: Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden gekopieerd of geproduceerd, zonder uitdrukkelijke toestemming van Stichting IZZ. Alle rechten voorbehouden.

5 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 7 Gezond werken in de zorg Waarom? Bijna zorgmedewerkers uit alle zorgbranches deden mee aan het onderzoek Gezond werken in de zorg van Stichting IZZ en Erasmus Universiteit Rotterdam. Het onderzoek toont aan dat zorgmedewerkers veel lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen ervaren. Daarnaast vinden zij het werk in de zorg lichamelijk en geestelijk zwaar. Het gevolg is dat de gezondheid en vitaliteit van medewerkers vermindert, ze meer ziek zijn en langer doorwerken terwijl ze eigenlijk ziek zijn. Wat kunt u als leidinggevende doen om de lichamelijke en geestelijke gezondheid van uw medewerkers te verbeteren?

6

7 Ik besef dat mijn instelling weliswaar moet zorgen voor goede randvoorwaarden, maar dat ikzelf uiteindelijk met mijn dagelijkse keuzes verantwoordelijk ben voor mijn gezondheid. Deelnemer onderzoek Gezond werken in de zorg

8 10 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 1 Lichamelijke gezondheid FEIT 85% van de zorgmedewerkers heeft lichamelijke gezondheidsklachten. Vooral nek-, schouderen rugklachten.

9 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 11 TIPS! 1 Wanneer medewerkers op de hoogte zijn van het beleid fysieke belasting (de werkinstructies en procedures over lichamelijke belasting) en dit ook toepassen in het dagelijks werk, vermindert de lichamelijke belasting en nemen de gezondheidsklachten af. 2 Wees alert op lichamelijke overbelasting bij medewerkers en probeer werken in ongemakkelijke houdingen te vermijden. 3 Medewerkers die al klachten hebben aan bijvoorbeeld de nek, schouders of rug, zijn extra kwetsbaar. Wijs hen daarom op het gebruiken van de aanwezige hulpmiddelen. Wanneer uw medewerkers deze tips opvolgen levert dit maar liefst 35% minder lichamelijke gezondheidsklachten op.

10 Zorg ervoor dat u lichamelijke en geestelijke over belasting voorkomt in plaatst van geneest. Zorgmedewerkers moeten goed voor zichzelf zorgen om ook op langere termijn hun werk te kunnen blijven doen. Monique Kempff, Directeur Nu 91 en bestuurslid Stichting IZZ

11

12 14 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 2 Lichamelijke belasting op het werk FEIT 79% van de zorgmedewerkers heeft lichamelijk belastend werk. 1 op de 5 zorgmedewerkers kan door lichamelijke klachten het eigen werk niet meer uitvoeren.

13 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 15 TIPS! 1 Wijs medewerkers op het beleid fysieke arbeidsbelasting en de werkinstructies van uw organisatie om lichamelijke overbelasting te voorkomen. 2 Maak medewerkers attent op de instructievideo s van Stichting IZZ over de praktijkrichtlijnen til- en transfer technieken op: 3 Voor meer tips om lichamelijke overbelasting bij uw medewerker te voorkomen kijk op: 4 Schakel de ergocoach in. Samen kijkt u hoe u handelingen en werkzaamheden voor medewerkers minder belastend kunt maken.

14

15 De werkdruk ligt hoog en er wordt veel bezuinigd in de zorg. Hierdoor blijft het steeds weer spannend of we moeten reorganiseren en dat legt enorme druk op het team. We blijven er wel over praten en zoeken naar oplossingen. Deelnemer onderzoek Gezond werken in de zorg

16 18 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 3 Geestelijke gezondheid FEIT 5,5% van de zorgmedewerkers is emotioneel uitgeput. Bij emotionele uitputting is de kans op verzuim 1,4 keer zo groot.

17 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 19 TIPS! 1 Let op signalen van ernstige vermoeidheid en frustratie bij medewerkers. Er kan sprake zijn van emotionele uitputting. 2 Maak frustraties en oververmoeidheid bespreekbaar en ga in gesprek over oplossingen om het werk (tijdelijk) minder veeleisend te maken. Laat medewerkers meebeslissen over oplossingen en vergroot de zelfstandigheid in het werk. 3 Belangrijke onderwerpen van aandacht zijn agressie, geweld, pesten en roddelen. Zet deze bijvoorbeeld op de agenda van het teamoverleg. Let op: het verzuim duurt vaak kort, binnen 8 dagen zijn medewerkers weer aan het werk. Het is belangrijk deze klachten serieus te nemen, anders lopen ze het risico langdurig uit te vallen.

18

19 Een slecht of ongezond dienstrooster heeft veel invloed op de werk-privébalans. Bijvoorbeeld als je niet genoeg rustdagen achter elkaar hebt of veel moet ruilen omdat je wensen niet worden vervuld. We maken dit als team bespreekbaar. Deelnemer onderzoek Gezond werken in de zorg

20 22 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 4 Geestelijke belasting op het werk FEIT 62% van de zorgmedewerkers vindt dat het privéleven (soms) lijdt onder de veeleisendheid van het werk.

21 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 23 TIPS! 1 Wijs medewerkers op het beleid psychosociale arbeidsbelasting en werkinstructies van uw organisatie om geestelijke overbelasting te voorkomen. 2 Slechts de helft van de zorgmedewerkers leeft het beleid psychosociale arbeidsbelasting na. Bespreek de inhoud van dit beleid met uw team. Past uw team de inhoud toe in het dagelijks werk? Dan vermindert de werkdruk en wordt de kans op emotionele uitputting kleiner. 3 Kijk op de website van uw branchevereniging voor meer informatie over omgaan met psychosociale arbeidsbelasting.

22 Naar mijn idee kost het meer geld om straks mensen te betalen die een hoog ziekteverzuim hebben en nieuwe medewerkers aan te nemen dan nu investeren in een sterk gezond team met de juiste bekwaamheden! Deelnemer onderzoek Gezond werken in de zorg

23

24 26 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 5 Hebt u mantelzorgers in uw team? FEIT 29,9% van de zorgmedewerkers heeft naast het dagelijks werk mantelzorgtaken. Mantelzorgers hebben vaker lichamelijke gezondheidsklachten dan niet-mantelzorgers en hebben daarnaast vaker last van de veeleisendheid van het werk op hun privéleven.

25 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 27 TIPS! 1 Maak mantelzorgtaken bespreekbaar 2 Ga na welke zorgverlofregelingen voor de medewerker er binnen uw organisatie zijn. 3 Bespreek samen hoe mantelzorgtaken gecombineerd kunnen worden met de veeleisendheid van het werk. 4 Bekijk welke aanvullende ondersteuning de medewerker kan krijgen via zijn/haar zorgverzekeraar en/ of mantelzorgsteunpunt. IZZ-verzekerden met een aanvullend Zorg voor de Zorgpakket krijgen een vergoeding voor het inschakelen van een mantelzorgmakelaar en vervangende mantelzorg. Uit onderzoek blijkt dat wanneer de werkgever mantelzorgoplossingen biedt de lichamelijke en geestelijke belasting direct afneemt.

26 28 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 6 Gezond werken doe je samen! Gezond werken doe je samen, dát is de belangrijkste oplossing! Het verbeteren van de lichamelijke en geestelijke gezondheid is het meest succesvol wanneer zorgmedewerkers ervaren dat alle betrokkenen (hoger management, direct leidinggevende en collega s) het beleid om lichamelijke en geestelijke arbeidsbelasting te ver minderen serieus nemen. Dit heet het fysieke en psychosociale organisatieklimaat. Het onderzoek Gezond werken in de zorg laat zien dat gezondheidsklachten afnemen en de inzetbaarheid verbetert wanneer iedereen het fysieke en psychosociale beleid beter naleeft, collega s elkaar ondersteunen en alle medewerkers vastgestelde werkwijzen volgen. Alle resultaten van het onderzoek Gezond werken in de zorg kunt u vinden op:

27 GEZOND WERKEN IN DE ZORG 29 7 Zorgsuccessen Er zijn veel mooie initiatieven in de zorg die bijdragen aan de gezondheid en inzetbaarheid van zorgmedewerkers. Stichting IZZ heeft speciaal voor deze initiatieven een uniek platform: Zorgsuccessen. Hier kunnen medewerkers van alle zorgorganisaties eigen zorgsuccessen delen met vakgenoten. U als leidinggevende kunt hier inspiratie opdoen voor uw eigen organisatie. Misschien is een zorgsucces zelfs toepasbaar op uw situatie. Ons doel? Gezonde(re) en meer inzetbare medewerkers in de zorg!

28 30 GEZOND WERKEN IN DE ZORG Stichting IZZ is een collectief van werkgevers en werknemers in de zorg. Zij treedt op als belangenbehartiger namens haar leden: zorgmedewerkers met een collectieve IZZ Zorgverzekering. Stichting IZZ maakt namens het collectief afspraken over de inhoud, premie en service van de IZZ Zorgverzekering met de uitvoerend zorgverzekeraar (Coöperatie VGZ). Hiernaast zet Stichting IZZ zich in voor gezond werken in de zorg. Zij doet hiervoor onderzoek, toetst praktijkoplossingen en meet het effect van investeringen in gezondheidsbeleid. Stichting IZZ werkt samen met sociale partners en zorgorganisaties en deelt haar inzichten en kennis rond gezond werken in de zorg.