Dagverslag Toekomst voor ons verleden? Symposium over de hedendaagse omgang met historische interieurs
|
|
- Daniël van de Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dagverslag Toekomst voor ons verleden? Symposium over de hedendaagse omgang met historische interieurs Datum: vrijdag 12 september 2014 Locatie: Doopsgezinde kerk, Frankestraat 24, Haarlem Organisatoren Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Haarlem ABC Architectuurcentrum Haarlem Sprekers Eloy Koldeweij - Specialist historisch interieur, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Vivan Bongers - Hoofd gebouwen, Teylers Museum Isja Finaly - Hoofd instandhouding/adjunct directeur, Vereniging Hendrick de Keyser Jan Bakers - Architect, Bakersarchitecten BNA Dagvoorzitter Gabriël Verheggen - Directeur ABC Architectuurcentrum Haarlem Karen Schenk Het symposium begon met een presentatie van Karen Schenk, die een jaar lang onderzoek heeft gedaan naar de rol van architect J.A.G. van der Steur in het Doopsgezinde Kerkcomplex. Begin twintigste eeuw heeft hij onder andere twee stijlkamers ontworpen in het gebouw, die in dezelfde setting bewaard bleven. Bij dit onderzoek stuitte ze op vragen over het huidig en toekomstig gebruik van deze historische interieurs of in bredere context: hoe om te gaan met andere functies in het gebouw? Is verhuur een optie? In de pauze die volgde, werden de Van der Steurtjes volop genuttigd samen met een kopje koffie of thee. De koekjes gele boterkoeken en zwarte cacaokoeken zijn geplaatst naar het patroon van de vloer, een verrassing die goed paste in het onderwerp van de dag: Van der Steur en hoe om te gaan met zijn werk.
2 Er zitten schatten achter de interieurs. Eloy Koldeweij De presentatie begint met de vraag: hoe bijzonder is de Haarlemse monumentenstad? Via de Erfgoedmonitor van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is op te zoeken dat Haarlem met 1179 Rijksmonumenten de vijfde monumentenstad van het land is. Op het vlak van de historische interieurs staat Haarlem hoog met zeven monumentale interieurs, Amsterdam heeft er vijftien. Veelal gaat het om regentenkamers. Koldeweij schept vervolgens helderheid met de definitie van het begrip interieur: Eén of meer ruimten, de afwerking daarvan en de inrichting. Laatstgenoemde valt niet onder de monumentenwet, aangezien roerende zaken als persoonlijk worden gezien. Hij stelt dat gebouwen over interieurs gaan: het interieur bepaalt de vorm van het exterieur. Over interieurs stelt Koldeweij dat ze voor veel doelen worden ingezet, met name verhuur. Wat betreft het verhuren van kerken in Haarlem, is online te vinden dat vijf actieve Haarlemse kerken hun ruimten verhuren. Op huureenkerk.nl is te zien dat de Bavo af te huren is, maar hoe zit het met de overige Haarlemse kerken? Koldeweij gaat daar verder niet op in. Online is ook te zien dat zevenendertig monumentale panden, veelal Rijksmonumenten, gebruikt worden voor de verhuur, zoals het stadhuis, het Hodshon Huis, de Janskerk, et cetera. Er wordt gezegd dat interieurs inzetten voor verschillende gebruikers veel geld oplevert, maar ook veel schade doet aan het interieur. Daar moeten we ons heel erg bewust van zijn. Een gegeven tip is dan ook dat bij verhuur meteen gespaard moet worden voor herstel. Daglicht maakt de publiekservaring beter, maar is slecht voor het interieur Vivan Bongers Het verhaal gaat over de keuzes van Teylers Museum bij restauratieopdrachten en over het spanningsveld tussen het belang van het publiek en dat van het gebouw. Om dat spanningsveld kracht bij te zetten, toont Bongers een foto van een groep kinderen in het museum. De afdeling Educatie zou het een goede zaak vinden, zo stelt ze, maar een Hoofd gebouwen vindt al die kinderhandjes aan de oude railing jammer. Het is een hele breekbare railing, die snel kapot kan. Er is in Teylers Museum een traditie van verbouwingen en hoe daarmee om te gaan. Twee schilderijenzalen zijn net verbouwd en interessant om het over te hebben. Bongers licht toe wat er gebeurd is in de twee zalen: in de eerste zaal is wandbespanning aangebracht, de kap is aangepast en houtwerk op de kast is gerestaureerd. In de tweede zaal is ook een nieuwe wandbespanning aangebracht, er is nieuwe vloerbedekking en de bank is veranderd.
3 Maar het interessante gedeelte is de gedachtegang achter de aanpassingen: de glaspartij van de kap had een matte coating, een bedekking, waardoor licht diffuus werd doorgelaten. De gedachte achter de aanpassing is dat een museum daglicht en niet diffuus daglicht nodig heeft, een bezoeker moet het daglicht in een ruimte ervaren, zoals Bongers stelt. Maar daglicht is ook slecht voor het interieur. Om er zeker van te zijn dat de kwaliteit van het interieur niet aangetast zou worden door de aanpassing, werd een onderzoek ingesteld. Het resultaat was dat de grootste toename van licht op de rand boven de schilderijen valt. Op jaarbasis valt dit mee voor een schilderij, omdat het werk niet altijd een beetje door diffuus licht blootgesteld wordt, maar soms aan daglicht. Daarbij zijn de rolluiken dicht als het museum gesloten is. Dat ook spaart de schilderijen. Ook verhuur speelt een rol in het Teylers, in de tweede schilderijenzaal kunnen bij verhuur de kapjes aan de muur omhoog en kunnen lampjes toegevoegd worden. Een andere concessie is de restauratie van de kasten: ze waren afgesloten om stof tegen te gaan, maar in de vernieuwde setting kunnen bezoekers mappen eruit halen om te bekijken. De publiekservaring en het behouden van de kwaliteit van het interieur blijven een spanningsveld vormen. Om een pand te onderhouden, moét je verhuren. Isja Finaly Een grote rol binnen de Vereniging Hendrick de Keyser is het verhuren van verworven panden. Finaly stelt dat alle verworven panden van de vereniging verhuurd worden en daardoor aandacht voor onderhoud gegarandeerd is. Daarbij moet er veel geld in een pand gestoken worden om grote restauraties te voorkomen. Finaly legt uit dat er verschillende typen verhuur mogelijk zijn: permanente verhuur, maar ook tijdelijke verhuur zoals monument-en-bed locaties (twaalf in Nederland) en incidentele verhuur (in vijftien panden met top-interieurs). In het laatste geval is gekozen voor dit type verhuur om de schade aan de interieurs zoveel mogelijk te beperken. Het nadeel hierbij is wel dat dit pand minder huur opbrengt. De grootste inkomsten komen uit de verhuur en worden gebruikt voor restauratie van panden. Sommige panden worden elke dag verhuurd aan een andere partij met verschillende wensen. Soms zijn kamers erg bezet of moeten er veel objecten door de gangen, wat veel onnodige beschadigingen oplevert en niet per se goed is voor het gebouw. Het levert wel veel geld op. Finaly vraagt het zich af: is dit too much? Is het anderzijds niet too little om een pand slechts incidenteel te openen voor rondleidingen, aangezien dit te weinig oplevert uit verhuur en daardoor, vindt Finaly, holt een pand achteruit. Maar is dat wel zo te stellen? Weinig verhuur betekent weinig kunnen restaureren, maar ook weinig beschadigingen uit bezoek en verhuur. Vervolgens haalt Finaly een kwestie uit de praktijk erbij: Huis Barnaart in Haarlem had een kantoorfunctie, maar dat deed geen recht aan de kwaliteit van het interieur. Er waren een hoop beschadigingen. Na afloop van het huurcontract is een onderzoek ingesteld, waarin de volgende zaken
4 behandeld werden: er werd een schaderapport opgesteld, plafonds, wanden en vloeren werden bekeken evenals oude kaarten en foto s. Daarvoor werd een externe partij ingehuurd. In het onderzoek werden kaarten gemaakt, bijvoorbeeld van de vloer in het souterrain, met daarop in verschillende kleuren de waarde van bepaalde plekken. Op deze manier bleek dat een deel van de beletage van hoge waarde is. Na het onderzoek werd de zaal teruggebracht in de staat zoals die bedoeld is, zegt Finaly. Ze voegt daaraan toe dat wat we tegenwoordig als historie zien niet altijd zo bedoeld was. Wat authentiek en origineel is, is onderdeel van deze discussie. De mens staat voorop in de architectuur. Jan Bakers Als laatste spreker geeft architect Jan een andere focus in het geheel. Hij stelt dat de mens voorop staan in de architectuur. Architectuur gaat, volgens hem, over mensen en die moet je centraal stellen, wat gedaan kan worden met het interieur. Bakers spreekt daarbij uit praktijkervaring over de verbouwing van de Rechtbank in de Jansstraat in Haarlem. Hij heeft de opdracht voor de verbouwing van de Rechtbank kunnen winnen door rekening te houden met de gebruikers, namelijk juristen en mensen van Justitie. Om terug te komen op de vraag hoe om te gaan met historische interieurs, heeft Bakers zich bij de verbouwing afgevraagd hoe om te gaan met de historische stijlkamers in de Rechtbank. Hij stelt daarbij dat het belangrijkste is het om de historische sfeer te behouden, de mens moet zich prettig voelen in een pand door de sfeer, maar pragmatisch omgaan met architectuur. Discussie Uit onderzoek kom je, zo stelt Bongers, tot keuzes die je anders niet genomen had. Bakers pleit het tegenovergestelde: het interieur en de wensen leiden de keuzes. Als rechters in bepaalde ruimten niet kunnen werken door de kleur, moet dat aangepast worden. Een vraag uit de zaal gaat hierop door: interieurs zijn altijd bedoeld om te gebruiken. Hoe zit het met onderzoek naar gebruik? Finaly stelt daarop dat de oudste functie aanleiding geeft tot de huidige, nieuwe vorm. Onderzoek naar gebruik leidt er volgens haar toe dat de oudste functie en ere hersteld wordt. Een andere vraag uit de zaal richt zich tot de rol van in gebruik zijnde kerken. Koldeweij antwoordt dat herbestemming van kerken een grote, nieuwe rol speelt. Er zijn kerken die in gebruik blijven, maar er zijn ook heel veel lege kerken en die vragen om een grote transformatie, stelt Koldeweij. Herbestemming is hier de oplossing. Een complicerende factor is de rol van de kerken zelf, die het kerkgebouw vaak niet willen afstaan, zegt Koldeweij. Bakers gaat verder over wat allemaal zou moeten kunnen in leegstaande kerken. Er is geen beleid voor, zou alles moeten kunnen, vraagt hij zich af. Zou een moskee bijvoorbeeld in een kerk kunnen? Eigenlijk hebben we aan al die leegstand helemaal niks. Verheggen vraagt daarop verder aan hem of sloop kan, als we er toch niks aan hebben. Bakers antwoordt dat alles moet kunnen. We hebben geen antwoord op de leegstand, want we weten niet wat we ermee moeten. Voorbeelden wat ermee zou moeten kunnen, zijn Paradiso of Tivoli, ook oude kerken, zegt de architect. Finaly stelt vervolgens dat sloop altijd nog kan, stop dan iets tijdelijks in het pand. Een vraag uit het publiek gaat over het aankoopbeleid van Hendrick de Keyser. Wat zijn de eisen? Finaly antwoordt dat er gekeken wordt naar een aantal elementen: wat is de kwaliteit, is er een
5 bedreiging, wat gebeurt er als een ander het aanschaft (is er een toegevoegde waarde voor de Vereniging), wat is de financiële aard en kan het gebouw zelf inkomsten genereren of niet. Een pand hoeft niet altijd zelf inkomsten te genereren, maar het kan dan niet te vaak gedaan worden, stelt ze. Panelleden vlnr. Jan Bakers, Eloy Koldeweij, Vivan Bongers en Isja Finaly. Rechts: Gabriël Verheggen en publiek. Aan het einde van de discussie vraagt de dagvoorzitter wat meegenomen wordt door de kerk van de dag. Er wordt geantwoord dat er gezocht moet worden in de geschiedenis naar punten die bepalend waren. Hoe kunnen die punten vertaald worden naar nu en de toekomst, is een vraag die daarbij speelt. Het doen van onderzoek, zoals Karen Schenks onderzoek naar Van der Steur, is nodig, maar het is ook nodig af te vragen waarnaar en met welk doel onderzoek gevoerd moet worden. Verheggen sluit af dat we zouden kunnen kijken naar goede voorbeelden, zoals Paradiso als poptempel of de Jopenkerk als bierbrouwer. Een antwoord op de vraag hoe om te gaan met historische interieurs in de Doopsgezinde Kerk blijft nog even in het midden, al is er wel genoeg stof om verder na te denken over het onderwerp en over eventuele oplossingen! Veel dank aan de organiserende instanties, de Ver. Doopsgezinde Gemeente te Haarlem en het ABC Architectuurcentrum Haarlem, de organisatoren Karen Schenk, Gabriël Verheggen met medewerking van Mechteld Gravendeel en Frits Hoogewoud, de inleiders en de vrijwilligers zoals Jack Zuidema (met zijn Van der Steurtjes ). Tekst: Rick Bleumink Foto s: Marja Schenk
e jaargetijden 4Herengracht 498. Amsterdam.
e jaargetijden 4Herengracht 498. Amsterdam. 4 es Saisons Herengracht 498. Amsterdam. 4 keer een foto van de ornamenten 4 jaargetijden FOTOGRAFEREN! L es4saisons Herengracht 498. Kantoor met charisma in
Nadere informatieBibliotheek in kerk meer dan louter uitleen boeken
68 MONUMENTAAL NR.6 2017 Slimme aanpassing interieur brengt beleving terug Bibliotheek in kerk meer dan louter uitleen boeken Het nieuwe bibliotheekinterieur in de monumentale Broederenkerk te Zutphen,
Nadere informatieOver onderhoud en verbouw van monumentaal vastgoed VAN ALLE TIJDEN
Over onderhoud en verbouw van monumentaal vastgoed VAN ALLE TIJDEN Vaardige en ervaren handen Onderhoud kasteel Huis Doorn Nieuwe houten kap grachtenpand Blaauwlakenblok, Amsterdam Antwoord op úw vraag
Nadere informatieEUROBIOSCOOP HILVERSUM
EUROBIOSCOOP HILVERSUM titel opdrachtgever projectteam bouwmanagement programma opdracht periode Herbestemming Eurobioscoop Hilversum Teus Kroon Marnix van der Meer, Redmer Weijer, Roy van Maarseveen,
Nadere informatieHERBESTEMMINGSINFORMATIE PROFESSIONALS
HERBESTEMMINGSINFORMATIE PROFESSIONALS www.herbestemmingnoord.nl Kenniscentrum Herbestemming Noord Het doel van Kenniscentrum Herbestemming Noord is een duurzame herbestemming tot stand te brengen met
Nadere informatieWOONKERK XL G R O U N D E D A R C H I T E C T U R E
WOONKERK XL opdrachtgever categorie programma oppervlakte projectteam aannemer losse inrichting periode locatie particulier transformatie, interieur woning 475 m 2 Marnix van der Meer, Bart Kellerhuis,
Nadere informatieMONUMENTAAL ONDERHOUD
MONUMENTAAL ONDERHOUD Monumenten: zorg er goed voor Monumenten hebben vaak in meerdere opzichten een belangrijke betekenis. Als specialist in monumentaal onderhoud helpt Burgers van der Wal deze waarde
Nadere informatieHet Hodshon Huis te Haarlem Aan het Spaarne in Haarlem staat het monumentale Rijk, uitbundig en delicaat
Op locatie bij Hendrick de Keyser Unieke historische locaties voor bijzondere gelegenheden Haarlem Het Hodshon Huis Pracht en praal aan het Spaarne Het Hodshon Huis te Haarlem Aan het Spaarne in Haarlem
Nadere informatieKANAALWEG 2B, DELFT RENOVATIE EN VERBOUW RIJKSMONUMENTAAL GEBOUW
KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT KANAALWEG B, DELFT Plattegrond begane grond 1 entreehal studio s studio 3 entree villa
Nadere informatieHUIZE LINDENOORD. Wolvega. A d e m a A r c h i t e c t e n. A d e m a A r c h i t e c t e n
HUIZE LINDENOORD Wolvega 2 Inleiding IDe statuur van Lindenoord had zijn hoogtepunt in de 18 e eeuw. Het complex bestond toen uit het hoofdpand in een groot park met een overtuin waarin een jachtslot.
Nadere informatieZelf aangebrachte voorzieningen
Zelf aangebrachte voorzieningen Veranderingen in en om uw woning Inhoud Zelf aangebrachte voorzieningen 3 Aanvraagformulier 7 Verhuisplannen? 10 Geschillenregeling 13 Adressen 14 Zelf aangebrachte voorzieningen
Nadere informatieDorpsstraat 25 Ilpendam
Dorpsstraat 25 Ilpendam opmerkingen: Voormalige pastorie, begin 19 de eeuw. Schilddak met geglazuurde oude Hollandse pannen en voorop origineel dakkapel. Originele wanden met origineel voegwerk. Imposant
Nadere informatieKwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Zaterdag 1 september 2018 Hillegom
Open Monumentendag SPECIAL Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Zaterdag 1 september 2018 Hillegom Bloembollen zijn onlos makelijk verbonden met de Nederlandse cultuur. Het kan daarom gerust
Nadere informatieHERBESTEMMINGSINFORMATIE ALGEMEEN
HERBESTEMMINGSINFORMATIE ALGEMEEN www.herbestemmingnoord.nl Kenniscentrum Herbestemming Noord Het doel van Kenniscentrum Herbestemming Noord is een duurzame herbestemming tot stand te brengen met een zo
Nadere informatieGlas-in-lood restauraties, het verleden en de toekomst. Stef Hagemeier directeur Glasatelier Hagemeier bv
Glas-in-lood restauraties, het verleden en de toekomst Stef Hagemeier directeur Glasatelier Hagemeier bv Welkom 1. Introductie Glasatelier Hagemeier 2. Historie glas-in-lood herstel/restauratie 3. Technieken
Nadere informatieEen monument in Amsterdam Wat betekent dat voor een eigenaar?
Prinsengracht 681-693 Een monument in Amsterdam Wat betekent dat voor een eigenaar? Berlage Lyceum Waag, Nieuwmarkt De gemeente Amsterdam zet zich in voor behoud en herbestemming van monumenten in de stad.
Nadere informatieInterieur jaren 30 woning
Interieur jaren 30 woning Projectnummer: 05-126 Bekijk het exterieur van de jaren 30 villa Interesse in interieuradvies? Building Design Architectuur heeft ook een afdeling interieur architectuur. Een
Nadere informatieCasestudy Op de museale weegschaal. Op bezoek bij een verzamelaarsechtpaar
Casestudy Op de museale weegschaal Op bezoek bij een verzamelaarsechtpaar 2 Casestudy Op de museale weegschaal Inleiding De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft de methodiek uit Op de museale
Nadere informatieBeleid cultuurhistorisch vastgoed
Beleid cultuurhistorisch vastgoed Rijks- en gemeentelijke monumenten in eigendom van het Hoogheemraadschap van Delfland Maart 2014 Kenmerk: 1125989 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Proces 3. Waardering van
Nadere informatieOnderwerp: Aanwijzing voormalig synagogegebouwtje als gemeentelijk monument.
Vergadering: 11 december 2007 Agendanummer: 7 Status: hamerstuk Behandelend ambtenaar Tinka Wuite, 0595-447714 E-mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. Tinka Wuite) Aan de gemeenteraad, Onderwerp: Aanwijzing
Nadere informatieBrandveiligheid voor rijksmonumenten: niet alleen voor mensen! 8-10-2014. Inhoud. VBE seminar 8 oktober 2014 Herbestemmen en brandveiligheid
Brandveiligheid voor rijksmonumenten: niet alleen voor mensen! Hanneke Nuijten Veilig Erfgoed Seminar VBE 8 oktober 2014 Inhoud Introductiefilmpje RCE en Veilig Erfgoed Wat zijn (rijks)monumenten? Ingrepen
Nadere informatieVerkoop Schoolstraat 7 te Utrecht
Verkoop Schoolstraat 7 te Utrecht Vraagprijs 699.000 k.k. Augustus 2010 Een introductie door Grifhorst Dijkstra makelaars Zelden komt er een herenhuis vrij met zoveel originele details en potentie als
Nadere informatieLOCATIE OPTIES IN UTRECHT. www.metelkaar.com
LOCATIE OPTIES IN UTRECHT www.metelkaar.com INLEIDING Waar zouden jullie met elkaar aan de slag willen gaan, maar vooral: waar zouden jullie met elkaar willen wonen? Een belangrijke stap in het waarmaken
Nadere informatieSlimmer met je geld omgaan. Lesbrief voor groep 8 en de brugklas
Slimmer met je geld omgaan Lesbrief voor groep 8 en de brugklas Inhoudsopgave 1. Historisch Museum Haarlem Inleiding 3 1.1 Leerdoelen 4 2. Lesprogramma Slimmer met je geld omgaan 5 Voorbereiding 5 Museumbezoek
Nadere informatieDe financiële legpuzzel bij herbestemmen. Rick Meijer (MSc) r.meijer@bureaurekenruimte.nl
De financiële legpuzzel bij herbestemmen Rick Meijer (MSc) r.meijer@bureaurekenruimte.nl Inhoud Het probleem: leegstand in cijfers Herbestemmen Keuzes huidige eigenaar Keuzes initiatiefnemer Keuzes gemeente
Nadere informatieVliet 9, Leiden. Werkomschrijving en fotoreportage tbv aanvraag Omgevingsvergunning. Algemeen
Werkomschrijving en fotoreportage tbv aanvraag Omgevingsvergunning Vliet 9, Leiden Algemeen De geschiedenis van dit huis, dat in 1603 werd verbouwd in opdracht van de smid Jan Jansz Hogenboom, gaat terug
Nadere informatieRuimtelijke en Economische Ontwikkeling. Raadsinformatiebijeenkomst Utrechtse visie religieus erfgoed 24 november 2016
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Raadsinformatiebijeenkomst Utrechtse visie religieus erfgoed 24 november 2016 58 beschermde kerkgebouwen binnen de gemeente; 21 rijksmonumenten, 37 gemeentelijke
Nadere informatieEUROPEAN FEDERATION OF MUSEUM & TOURIST RAILWAYS FÉDÉRATION EUROPÉENNE DES CHEMINS DE FER TOURISTIQUES ET HISTORIQUES
EUROPEAN FEDERATION OF MUSEUM & TOURIST RAILWAYS FÉDÉRATION EUROPÉENNE DES CHEMINS DE FER TOURISTIQUES ET HISTORIQUES EUROPÄISCHE FÖDERATION DER MUSEUMS- UND TOURISTIKBAHNEN EUROPESE FEDERATIE VAN MUSEUM-
Nadere informatieWOONKERK XL UTRECHT G R O U N D E D A R C H I T E C T U R E. titel opdrachtgever projectteam aannemer losse inrichting programma
WOONKERK XL UTRECHT titel opdrachtgever projectteam aannemer losse inrichting programma Herbestemming kerk tot één ruime woning te Utrecht Particuliere opdrachtgevers Marnix van der Meer, Bart Kellerhuis,
Nadere informatiePROJECTINFO KANAALWEG 2B
PROJECTINFO KANAALWEG 2B INTERNATIONALE STUDENTENCAMPUS KANAALWEG RESTAURATIE EN HERONTWIKKELING MONUMENTAAL UNIVERSITEITSGEBOUW TOT KANTOORFACILITEITEN EN STUDENTENWONINGEN Het Rijksmonumentale pand aan
Nadere informatieTEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: BIEKE CLAESSENS
INTERIEUR STADSAPPARTEMENT krijgt grandeur van weleer terug TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: BIEKE CLAESSENS 27 Jarenlang woonden ze in een herenhuis aan de rand van de stad. Dagelijks vertrokken
Nadere informatieKANTOOR GGD IJSSELLAND ZWOLLE. BiermanHenketarchitecten
KANTOOR GGD IJSSELLAND ZWOLLE 2016 BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2014-2015 Oplevering juni 2016 Opdrachtgever GGD IJsselland Adviseurs NV Maatschappelijk Vastgoed (projectmanagement) EWZ adviseurs (installatieadviseur)
Nadere informatieGrandeur aan de Oude Delft
Op locatie bij Hendrick de Keyser Unieke historische locaties voor bijzondere gelegenheden Delft Grandeur aan de Oude Delft te Delft Vroeger een meer dan chique leerwerkplek voor begaafde weesjongens,
Nadere informatieBeleidsplan 2011-2017 VDGH "Ploegen, zaaien en oogsten "
Beleidsplan 2011-2017 VDGH "Ploegen, zaaien en oogsten " De afbeelding op deze pagina 1s van Marc Chagall Concept beleidsplan 2011-2017 :Ploegen,zaaien en oogsten ". Inleiding: Deze aanzet tot het beleidsplan
Nadere informatieBij de samenstelling van het programma wordt ernaar gestreefd om met het totaalprogramma een zo breed mogelijk publiek te bereiken.
ARCAM educatie ARCAM Het architectuurcentrum Amsterdam (ARCAM) is een culturele instelling die als doel heeft het draagvlak voor ruimtelijke kwaliteit te vergroten en verbreden, door het publiek te enthousiasmeren
Nadere informatieJohn Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013. Heilige huisjes in de knel
John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013 Heilige huisjes in de knel Eeuwenlang waren religieuze gebouwen de spil waar het leven in stad of dorp om draaide, ankerpunten in het dagelijks leven,
Nadere informatieWanneer is er sprake van verwaarlozing? Platform Monumententoezicht Marc Berends 11 mei 2015
Wanneer is er sprake van verwaarlozing? Platform Monumententoezicht Marc Berends 11 mei 2015 Inhoud Voorstellen Definitie verwaarlozing Voorbeelden verwaarlozing Beleid gemeente Breda Voorbeelden gemeente
Nadere informatieDe oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman)
De oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman) Tussen juli 2009 en januari 2010 is de oude aula op begraafplaats De Essenhof gerestaureerd. De aula heeft meer dan 20 jaar leeg gestaan, met name omdat
Nadere informatieErfgoed als krachtvoer. Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s
Erfgoed als krachtvoer Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s U wilt nieuw leven blazen in uw dorp, stad of regio? Als alles tegen zit, is er altijd nog het erfgoed. Het DNA van het
Nadere informatieSinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel zeshonderd panden in. Amsterdam en omgeving gered. Panden die soms al op de nominatie stonden
Rooilijn Jg. 50 / Nr. 5-6 / 2017 Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop P. 410 Paul Morel Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop Sinds haar oprichting in 1956
Nadere informatieOnderzoek Groep energieke restauratie
Onderzoek Groep energieke restauratie Energie Karakteristieken Boerderijen en Kerken Advies rapport Kerk Thema: 4.3 /4.4 Afstuderen Project: Energieke restauratie Opdrachtgever: B. Boschma Datum: 4-6-2012e
Nadere informatieKerken. 1. Sint-Laureins. Sint-Laurentiuskerk
Kerken Het cultureel erfgoed van de gemeente Sint-Laureins wordt weerspiegeld in de vele kerken die onze gemeente rijk is. In elke kerk is er een folder te bekomen met heel wat kunsthistorische informatie.
Nadere informatieRESTAURATIEPLAN REMONSTRANTSE KERK
RESTAURATIEPLAN VAN HET ORGEL IN DE REMONSTRANTSE KERK IN WADDINXVEEN. Korte beschrijving van het orgel Het karakteristieke orgel in de Remonstrantse kerk aan de Zuidkade in Waddinxveen is een Rijksmonument.
Nadere informatieHij moet avond aan avond bezig zijn geweest
Hij moet avond aan avond bezig zijn geweest 76 Herenhuis januari/februari 2013 Getalenteerde kunstenaar beschilderde eigen woning en winkel Decoratieschilderingen van top tot teen Eind 2013 worden twee
Nadere informatieDE APPEL ARTS CENTRE. Amsterdam, 2009-2012 Kunstcentrum voor hedendaagse kunst
Amsterdam, 2009-2012 Kunstcentrum voor hedendaagse kunst In 2008 benaderde De Appel denieuwegeneratie, om mee te denken over mogelijk nieuwe locaties voor het kunstcentrum. Uiteindelijk is de keuze gevallen
Nadere informatieRijksmonumentale kerken en het Restauratiefonds
Rijksmonumentale kerken en het Restauratiefonds 1. Onderzoeksopzet Datum: 23 november 2009 Opdrachtgever: Nationaal Restauratiefonds Doelgroep: Eigenaren van rijksmonumentale kerkgebouwen (3.880 panden)
Nadere informatieInterieurontwerp te Amsterdam
Interieurontwerp te Amsterdam Projectnummer: 14-245 Interesse in interieuradvies? Building Design Architectuur heeft ook een afdeling interieur architectuur. Een gediplomeerd interieur architecte is u
Nadere informatieBELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 203 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM Oud en nieuw in nieuwe harmonie Van alle ruimtes, deuren, trappenhuizen en kamers iets logisch,
Nadere informatieOmgevingswet Historische interieurs Erfgoed digitaal Stedelijke opgaven en regionale samenwerking Archeologisch en bouwhistorisch depot Erfgoed
Erfgoed Haarlem Wij Haarlemmers maken zelf, op dit moment, nieuwe verhalen voor de toekomst. En terwijl we daar mee bezig zijn ontdekken we de verhalen uit het verleden. Zo ontstaat een relatie tussen
Nadere informatieEen gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu
Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw
Nadere informatieNAGELE. programmaboekje
NAGELE programmaboekje Januari 2013 GROEN Uit het ontwerp van Nagele en de beplantingsplannen valt af te leiden dat de groenstructuur van Nagele is opgebouwd uit verschillende typen beplantingen die elk
Nadere informatieAANDEEL IN DE GESCHIEDENIS VAN BREDA
GROOT OBLIGATIE VAN DUIZEND EURO 1.000,COUPONRENTE: 3% UIT TE KEREN PER JAAR ACHTERAF OP 1 DECEMBER VAN ELK JAAR N.V. STADSHERSTEL BREDA Het doel: Belegging in gerestaureerde rijks- en gemeentelijke monumenten
Nadere informatieInterieur kantoorruimte te Tubbergen
Interieur kantoorruimte te Tubbergen Projectnummer: 09-292 Deze kantoorruimte staat aan de rand van het industrieterrein in Tubbergen. De indeling van deze kantoorruimte is zorgvuldig ontworpen naar de
Nadere informatieVISIEDOCUMENT VERENIGING HENDRICK DE KEYSER Periode
VISIEDOCUMENT VERENIGING HENDRICK DE KEYSER Periode 2012-2015 Inleiding Vereniging Hendrick de Keyser is opgericht in 1918 met maar één doel: het instandhouden van historisch waardevolle huizen, door deze
Nadere informatiePatria. Een vernieuwend inbreidingsproject in het centrum van Kortrijk.
Patria. Een vernieuwend inbreidingsproject in het centrum van Kortrijk. In 2015 werd de renovatie afgerond van de Patria. Een beschermd monument op de Grote Markt van Kortrijk. Het gebouwencomplex werd
Nadere informatieco z Bouwhistorisch onderzoek
co z Bouwhistorisch onderzoek Boerderij aan de Graafdijk oost 24b te Molenaarsgraaf nummer: 2507 datum : 26-05 -2015 opdrachtgever Fam. K. de Jong IJsselstein 26-05- 2015 Wout van Vliet Bouwkundige Prins
Nadere informatieLieven de Key Penning
Lieven de Key Penning Lieven de Key (ca 1560-1627) Lieven de Key, geboren in Gent (circa 1560), vluchtte met vele duizenden streekgenoten in 1584 uit de Zuidelijke Nederlanden voor de Hertog van Parma
Nadere informatieHERBESTEMMINGSINFORMATIE PANDZOEKERS EN PANDEIGENAREN
HERBESTEMMINGSINFORMATIE PANDZOEKERS EN PANDEIGENAREN www.herbestemmingnoord.nl Kenniscentrum Herbestemming Noord Het doel van Kenniscentrum Herbestemming Noord is een duurzame herbestemming tot stand
Nadere informatieNieuwe huisstijl in Tubbergen
Nieuwe huisstijl in Tubbergen Projectnummer: 11-198 Interesse in interieuradvies? Building Design Architectuur heeft ook een afdeling interieur architectuur. Een gediplomeerd interieur architecte is u
Nadere informatieExpertmeeting herbestemming religieus erfgoed Arnhem, 21 januari 2011
StadsOntwikkeling Expertmeeting herbestemming religieus erfgoed Arnhem, 21 januari 2011 Monumentale kerkgebouwen in Utrecht: beleid en toekomst Actualiteit Ontwikkelingen bij kerken, in het bijzonder Bisdom
Nadere informatieNETWERKBIJEENKOMST Herbestemmingsagenda Religieus Erfgoed. 3 juli 2012
NETWERKBIJEENKOMST Herbestemmingsagenda Religieus Erfgoed 3 juli 2012 Landelijke tendens (Toename) leegstand en onderbenutting, waardoor: Achterstallig onderhoud, verval Verlies ruimtelijke kwaliteit,
Nadere informatieCulture 02 / Museum Princessehof. i29 interior architects
Culture 02 / Museum Princessehof i29 transformeert Nationaal Keramiek Museum Het Princessehof in Leeuwarden Leeuwarden is Culturele Hoofdstad van Europa 2018 en het Princessehof viert haar 100 jarig bestaan.
Nadere informatieArchitectuurverslag CKV Architectuur (Rozet)
Architectuurverslag CKV Architectuur (Rozet) Architectuurverslag door een scholier 1488 woorden 13 december 2017 0 keer beoordeeld Vak CKV Rozet Architectuurverslag Emma van der Stok RV4A Inleiding: Rozet
Nadere informatieHerbestemming in het onderwijs
Herbestemming in het onderwijs Aanzet tot profielen voor herbestemmingsprofessionals e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond
Nadere informatiePortefeuillehouder: P. Broeksma Behandelend ambtenaar J.Samplonius, 0595 447745 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J.Samplonius)
Vergadering: 3 december 2013 Agendanummer: 9 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: P. Broeksma Behandelend ambtenaar J.Samplonius, 0595 447745 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J.Samplonius) Aan
Nadere informatiewww.rkdiaconie.nl/ bewust worden/ kunnen/ specifieke activiteit uitvoeren
Een activiteit: het plan en de praktijk Situering Diaconie is het Goede Doen. Dat vergt dus activiteiten. Nu is het maken van een plan één en de uitvoering ervan iets anders. Er zijn minder vrijwilligers
Nadere informatieWONEN EN WERKEN IN HET SPORTFONDSENBAD ZAANDAM
WONEN EN WERKEN IN HET SPORTFONDSENBAD ZAANDAM WONEN EN WERKEN IN EEN UNIEKE AMBIANCE Jaren 30 sfeer in de 21 e eeuw. Monumentaal gebouw in Amsterdamse School architectuur. Centraal atrium met transparante
Nadere informatieSaxion Hogeschool Enschede
De nieuwbouw voor Saxion op de locatie van het gesloopte Natuurhistorisch Museum, vormt de laatste schakel in de stadscampus voor de Hogeschool Saxion. Deze locatie is een van de mooiste van, langs een
Nadere informatieTRANSFORMATIE KANTOOR ZAYAZ S-HERTOGENBOSCH 2015. BiermanHenketarchitecten
TRANSFORMATIE KANTOOR ZAYAZ S-HERTOGENBOSCH 2015 BiermanHenketarchitecten Oorspronkelijk ontwerp 1979 Ontwerp transformatie 2014 Oplevering bouwkundig july 2015 Architect Bierman Henket architecten Interieurarchitect
Nadere informatie466 LEEGKERK Groningen
LEEGKERK Groningen 466 2 466.Leegkerk.Groningen OPDRACHTGEVER Stichting Oude Groninger Kerken & Bijzonder Locaties Groningen PROJECTARCHITECT ARCHITECTUUR Jan Verrelst, Maarten Verdonschot PROJECTTEAM
Nadere informatieLieven de Key Penning 2015. Rapport van de jury
Lieven de Key Penning 2015 Rapport van de jury Haarlem, 24 november 2015 Inleiding De Lieven de Key Penning is een prijs die in 2009 is ingesteld door de gemeente Haarlem op voorstel van de stadsbouwmeester
Nadere informatieStructureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt
Analyse Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt DO Research 1 Structureel aanbod op de kantorenmarkt Het aanbod van kantoorruimte in Nederland loopt nog altijd op. In totaal wordt momenteel
Nadere informatiePresentatie De Erfgoedwet
Presentatie De Erfgoedwet Interieur en interieurensembles Marceline Dolfin Roma 10 december 2015 Invoering Erfgoedwet 1 juli 2016 8 dec goedgekeurd in de Eerste Kamer Paleis t Loo 2 Wat iedereen moet weten!
Nadere informatieInhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5
De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken
Nadere informatieHerbestemmingsteam Monumenten s-hertogenbosch
Herbestemmingsteam Monumenten s-hertogenbosch Wat kengetallen en feiten Op 16 na grootste gemeente van Nederland (17 e ) Grote Monumentengemeente Provinciestad Aantrekkelijke stad Positief (o.m. Monumenten)
Nadere informatieToelichting op de bouwhistorische verwachtingenkaart Verborgen geschiedenis achter de gevels van Dordrecht
Toelichting op de bouwhistorische verwachtingenkaart Verborgen geschiedenis achter de gevels van Dordrecht Lange Breestraat 44-46 Gravenstraat 9-11 (stucplafond uit begin 20 e eeuw) Gravenstraat 9-11 (balken
Nadere informatieWerkstuk CKV Imperial War Museum in Londen
Werkstuk CKV Imperial War Museum in Londen Werkstuk door een scholier 1777 woorden 28 september 2006 5,8 16 keer beoordeeld Vak CKV Inhoudsopgave Algemene informatie Kijkwijzer - Vorm Kijkwijzer - Inhoud
Nadere informatieRestauratie exterieur en interieur rijksmonument
Projectnaam: Omschrijving: Villa Walenburg Restauratie exterieur en interieur rijksmonument Villa Walenburg thema: restauratie exterieur en interieur Villa Walenburg Factsheet Opdrachtgever: Architect:
Nadere informatieTE KOOP Kapel Nieuw Vredenhof Van Oldenbarneveltlaan 15, Haarlem
TE KOOP Kapel Nieuw Vredenhof Van Oldenbarneveltlaan 15, Haarlem Kerkgebouw + dienstwoning met ruime bestemming herontwikkeling tot woningbouw mogelijk Omschrijving Het object betreft een vrijstaand voormalige
Nadere informatieSTARTPAKKET RURAAL ERFGOED
STARTPAKKET RURAAL ERFGOED CHECKLIST Startpakket Ruraal Erfgoed komt tot stand onder auspiciën van Innovatieplatform Duurzame Meierij met een financiële bijdrage van Belvedere, EU (Leader+) en IDM. Projectontwikkeling:
Nadere informatieHistorisch onderzoek. Workshop 3 restauratie- en bouwbranche. ArchTime Bureau voor Architectuurhistorie & Bouwhistorie. Janet Bosma.
Historisch onderzoek Workshop 3 restauratie- en bouwbranche 15 november 2018 Janet Bosma ArchTime Bureau voor Architectuurhistorie & Bouwhistorie Foto: Beeldbank Groningerarchieven, 818_9816 Monumentenzorg
Nadere informatieMondelinge geschiedenis en architectuur Een voorstel voor format diepte-interview Centrum Vlaamse Architectuurarchieven _ draft 28 april 2010
Mondelinge geschiedenis en architectuur Een voorstel voor format diepte-interview Centrum Vlaamse Architectuurarchieven _ draft 28 april 2010 THEMA S - Identificatie - Opleiding - Opdrachtgevers - Samenwerkingsverbanden
Nadere informatiegevels_maria.pdf :20:37
Het Rooms Katholieke ziekenhuis Mariastichting is gesticht door de Congregatie der Zusters Franciscanessen van Salzkotten. Op 15 september 1896 kochten zij voor 39 duizend gulden een kleine hectare grond
Nadere informatieInterieur nieuwe depots Portugese Synagoge Amsterdam
Interieur nieuwe depots Portugese Synagoge Amsterdam KOSSMANN.DEJONG De Ruyterkade 107 1011 AB Amsterdam info@kossmanndejong.nl Bezoeker bekijkt het textieldepot met toramantels, torakronen en siertorens.
Nadere informatieVersteende boeken in Artis Bibliotheek
Versteende boeken in Artis Bibliotheek Stap de Artis Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam binnen en je treedt binnen in het jaar 1868, het jaar dat de bibliotheek zijn plek kreeg in een eclectisch
Nadere informatieVerslag Interieurplatform 4 Interieurs: ontworpen of gegroeid?
Verslag Interieurplatform 4 Interieurs: ontworpen of gegroeid? Datum: 15 maart 2013, 13.30-17.00 uur Locatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort Verslag: Saskia Minjon Met 139 aanmeldingen
Nadere informatieRijksmonumentale kerken en het Restauratiefonds
Rijksmonumentale kerken en het Restauratiefonds Onderzoeksresultaten Rijksmonumentale kerken en het Restauratiefonds 2 1. Onderzoeksopzet Datum: 4 december 2009 Opdrachtgever: Nationaal Restauratiefonds
Nadere informatieinterieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat bn amsterdam +31 (0)
interieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat 267 1092 bn amsterdam +31 (0)20 663 67 84 www.vasd.nl vasd@vasd.nl VASD brengt oude gebouwen tot leven Een gebouw met geschiedenis
Nadere informatiestudio sjiek INTERIEURONTWERP hanneke & nabil - berg en dal
studio sjiek INTERIEURONTWERP hanneke & nabil - berg en dal INTRO Om twee verschillende stijlen te combineren is niet bijzonder veel nodig. Het belangrijkste is een goede balans tussen de twee stijlen
Nadere informatieVoor ondernemers, bewoners en bezoekers. Geschiedenis van de Zeedijk. Welkom op de Zeedijk Buurtverbetering door sociaal beheer
2 Welkom op de Zeedijk Buurtverbetering door sociaal beheer Wie vandaag de dag over de Zeedijk loopt, kan zich bijna niet voorstellen dat deze straat nog niet zo lang geleden volledig verpauperd was. Dat
Nadere informatieWERKOMSCHRIJVING MONUMENT
WERKOMSCHRIJVING MONUMENT KORT RAPENBURG 1-3 LEIDEN Warmond, 21 april 2016 S.B.A. van Gils Holland Property Group INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 UITGANGSPUNTEN VERBOUWING 4 3 SOUTERRAIN 4 Kluisdeur 4 Hekwerk
Nadere informatieHilberinkboscH architecten Wamberg sM - berlicum. Bossche School woning Rosmalen 150 t
HilberinkboscH architecten Wamberg 5-5258sM - berlicum Bossche School woning Rosmalen 150 t.073-6900136 - hetburo@hb-a.nl Bossche School woning van der Laan In 1956 heeft de architect Nico van der Laan
Nadere informatieHeemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed
Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Vastgesteld door het bestuur van de heemkundekring op 9 maart 2015. Wat is het Museum Zwaluws Erfgoed? Het museum Zwaluws Erfgoed is een etnografisch
Nadere informatieBELEIDSPLAN
BELEIDSPLAN 2018-2020 Stichting Vrienden Kunstbezit Paradijskerk Rotterdam 1. BELANGRIJKE GEGEVENS 3 2. INTRODUCTIE 4 3. BELEID 5 3.1 STATUTAIRE DOELSTELLING 5 3.2 VISIE 5 3.3 MISSIE 5 3.4 STRATEGIE 5
Nadere informatieHaarlem: sfeervolle stad vol kunst, winkels en terrasjes
FEATURE: HAARLEM Pagina 2 van 5 PRESS FEATURE Haarlem: sfeervolle stad vol kunst, winkels en terrasjes Haarlem is al eeuwenlang een stad van kunstenaars. Combineer een dag vol cultuur met een wandeling
Nadere informatiePROPORTIES Imposant! Een beter woord bestaat er niet om deze tot woonhuis
PROPORTIES Imposant! Een beter woord bestaat er niet om deze tot woonhuis omgevormde schuur in het Engelse graafschap Suffolk te beschrijven. Indrukwekkend qua oppervlakte, maar ook wat betreft de manier
Nadere informatie09.30 uur Welkom en intro op programma, sprekers en deelnemers door dagvoorzitter Ina Roeterdink, Nationaal Restauratiefonds
Module 1 (7 september 2016) Kennismaken met Limburgs erfgoed Wat is erfgoed, wat is de waarde en hoe waarderen we erfgoed? 09.30 uur Welkom en intro op programma, sprekers en deelnemers door dagvoorzitter
Nadere informatieVan Oostveen Architectuur
Hoogte Kadijk 54 Definitief Ontwerp - vergunningsaanvraag datum 24 oktober 2016 wijz A 15 november - keldervloer wijz B 7 december - gevraagde aanvullingen locatie Hoogte Kadijk 54 Amsterdam projectnummer
Nadere informatieDe toekomst van kerken in Utrecht: bestendig gebruik, behoud en herontwikkeling
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling De toekomst van kerken in Utrecht: bestendig gebruik, behoud en herontwikkeling Alice Gut Adviseur monumenten Contactpersoon voor kerken Afdeling Erfgoed Actualiteit
Nadere informatie