Fietsen in Amsterdam Noord

Transcriptie

1 Fietsen in Amsterdam Nrd Onderzeksresultaten en aanbevelingen van het prject Wijken vr de Fiets in Amsterdam Nrd December 2012 / Januari 2013

2 Fietsen in Amsterdam Nrd 2 Titel Auteur Jaartal 2013 Fietsen in Amsterdam Nrd, nderzeksresultaten en aanbevelingen van het prject Wijken vr de Fiets in Amsterdam Nrd Marjlein de Lange, in pdracht van de Fietsersbnd Het prject Wijken vr de Fiets in Amsterdam Nrd is tt stand gekmen met inbreng van vele fietsers in Nrd. De respndenten van de enquêtes en de ervaren actieve fietsers die de cnceptversie van het rapprt vrzien hebben van waardevl cmmentaar. Jan van der Hrst van de Fietsersbnd heeft de gemelde knelpunten ingevegd in de verzichtskaart. Allen dank daarvr. Als ndergrnd vr het kaartmateriaal is gebruik gemaakt van Ggle Maps. Daarnaast zijn een aantal kaarten afkmstig uit de kaart met verkeerskundige infrmatie die Gudappel Cffeng in 2011 vr de gemeente Amsterdam heeft gemaakt. De Fietsersbnd kmt p vr de belangen van fietsers in Nederland en zet zich in vr meer en betere mgelijkheden m te fietsen. Dat kan dankzij de steun van nze leden. De Fietsersbnd heeft leden, 150 afdelingen en 1500 actieve vrijwilligers, verspreid ver heel Nederland. Cpyright Fietsersbnd Overname van teksten is tegestaan met brnvermelding. Fietsersbnd Pstbus GV Utrecht Telefn wijkenvrdefiets@fietsersbnd.nl en/f marjlein@mladvies.nl

3 Fietsen in Amsterdam Nrd 3 Inhud Inleiding Stadsdeel Nrd De ruimtelijke pbuw van Nrd De bewners van Nrd Verkeer in Nrd Verkeersveiligheid vr fietsers in Nrd Fietsnetwerken in Nrd Fietsgebruik in Amsterdam Nrd De aut in Nrd Grtschalige ntwikkelingen en plannen in Nrd Input van de fietsers in Nrd Vlwassenen ver fietsgebruik en fietsklimaat Kinderen Verbeterpunten infrastructuur Gevaarlijke en lastige kruispunten Gevaarlijke en lastige wegen vr fietsers Buiksltermeerplein en mgeving Wegnderhud Paaltjes Sciale veiligheid Werkzaamheden en mleidingen Ontbrekende schakels en barrières Verbeterpunten vrzieningen vr fietsers Fietsparkeren Fietsenmakers Bewegwijzering en infrmatie Verbeterpunten fietscultuur Cnclusie en aanbevelingen Verwijzingen en telichting... 31

4 Fietsen in Amsterdam Nrd 4 Amsterdam Nrd met de belangrijkste bestemmingen

5 Fietsen in Amsterdam Nrd 5 Inleiding Wijken vr de Fiets is een prject van de Fietsersbnd dat zich richt p het verbeteren van het fietsklimaat in achterstandswijken. In de tweede helft van 2012 is dit prject uitgeverd in Amsterdam Nrd. Het zijn juist bewners van achterstandswijken die minder bewegen en ngeznder zijn dan de gemiddelde Nederlander. Het dagelijks gebruik van de fiets kan een psitieve bijdrage leveren aan beide cndities. En een ged fietsklimaat in een wijk zrgt ervr dat er veel gefietst wrdt. Vr een ged fietsklimaat zijn verschillende aspecten van belang: - gede en aantrekkelijke infrastructuur m te fietsen, - gede vrzieningen vr fietsen, zals veilige parkeergelegenheid en bewegwijzering, en - een cultuur waarin fietsen als een aantrekkelijke en vlwaardige ververwijze wrdt beschuwd. In een ideale fietswijk zijn deze drie aspecten van hg niveau en met elkaar in balans. Dat leidt tt veel verplaatsingen per fiets en daarmee is het ged vr de bereikbaarheid, de luchtkwaliteit en de leefbaarheid in de wijk, en k vr de bewegingsvrijheid, gezndheid en prtemnnee van de bewners. (Gijswijk, 2010) In Amsterdam Nrd zijn vier achterstandswijken nderdeel van de Amsterdamse wijkaanpak: de Vgelbuurt/IJ-Plein, de Van der Pekbuurt, de Banne Buikslt en Nieuwendam-Nrd. Omdat de wijken nauw verbnden zijn met de rest van het stadsdeel en bestemmingen vaak buiten de wijk liggen, heeft het prject Wijken vr de Fiets in Nrd het hele gebied binnen de ring A10 behandeld. Het prject Wijken vr de Fiets bestnd uit verschillende nderdelen. In de zmer van 2012 werd een tentnstelling (De Fietsvriendelijke Wijk), gerganiseerd in de biblitheek van Banne Buikslt. Die bd veel infrmatie ver fietsen en daarnaast aansprekende vrbeelden van het fietsvriendelijk in richten van wijken. De tentnstelling daagt bewners uit na te denken ver he hun wijk fietsvriendelijker zu kunnen wrden. Verder is er in het najaar van 2012 een enquête gehuden nder bewners en bezekers van het stadsdeel. Daarmee werd infrmatie verzameld ver het fietsgebruik en de mening ver het fietsklimaat in Nrd. Deelnemers aan de enquête werd k gevraagd naar knelpunten en verbeteringen van de vrzieningen vr fietsers in Nrd. Ok p een tweetal basisschlen in Nrd is nder schlieren een enquête gehuden. De infrmatie die beide enquêtes pleverden is geanalyseerd en in kaart gebracht. Het resultaat is aangevuld met de verkeerskundige kennis van de Fietsersbnd uitgewerkt tt deze rapprtage. Daarbij is gebruik gemaakt van verschillende beleidstukken van stad en stadsdeel ver verkeer en fietsen. Een aantal actieve fietsers in Nrd, een deel van de deelnemers aan de enquête, heeft meegedacht bij het tt stand kmen van de uiteindelijke rapprtage die nu vr u ligt

6 Fietsen in Amsterdam Nrd 6 1 Stadsdeel Nrd 1.1 De ruimtelijke pbuw van Nrd Stadsdeel Nrd bestaat uit een deel binnen de ring A10 en een deel daarbuiten, landelijk Nrd. In dit nderzek cncentreren we ns p het deel binnen de ring. Daar wnen verreweg de meeste inwners. Nrd binnen de ring heeft een halvemaanvrm. Aan de zuidzijde wrdt het stadsdeel begrensd dr het IJ en aan de buitenkant dr het nrdelijke deel van de ringweg A10. Van st naar west meet het stadsdeel z n 7km, van nrd naar zuid tussen de 2 en 3,5 km. Allerlei verschillende srten wijken In Amsterdam Nrd tnen de verschillende wijken een grte variatie aan stedenbuwkundige pbuw, met bijbehrende diversiteit van bebuwing en verkeerskundige structuur. Z zijn er smalle wegen ver histrische dijken, verschillende histrische uitvalswegen naar de drpen in de mgeving, vrrlgse wijken met buurtstraatjes en drgaande wegen. Daarnaast zijn er veel wijken uit de jaren 60 met prtiek-etagebuw en enkele flats. Fietsverkeer rijdt hier mee p de straten vr autverkeer en kent k enkele slitaire rutes. De Mlenwijk van eind jaren 60 is wat dat betreft een uitzndering met alleen hgbuw in een ntwerp dat later in de Bijlmer zu wrden tegepast. Hier zijn fietsers en vetgangers vlledig gescheiden van het autverkeer. In de recentere wijken in Nrd staan vral grndgebnden wningen. Hier gaat het fietsverkeer sms apart van de wegen vr autverkeer ver slitaire fietspaden. Naast de wnwijken zijn er in Nrd k ngal wat bedrijfsterreinen. Die zijn vral gelegen langs het IJ en zijn van udsher vaak ingericht p scheepsbuw. Sinds de grte werven failliet zijn gegaan, in de jaren 80, wrdt de vrijgekmen ruimte stap vr stap heringericht m plaats te maken vr wnen, (nieuwe) bedrijven en vrzieningen. Daarmee krijgt Amsterdam Nrd steeds meer een pen verbinding met het IJ. Het nieuwe gebuw van filmmuseum Eye en de ppulaire nieuwe hreca zijn een teken dat de nrdelijke IJ-ever k vr velen van buiten Nrd bekend wrden. De wningen in Nrd Bijna 70% van de wningen in Nrd behrt tt de sciale huursectr, 6% wrdt particulier verhuurd en z n 25% van de wningen is kpwning. Vergeleken bij Amsterdam als geheel zijn er veel sciale en weinig particuliere huurwningen. Er zijn in Nrd relatief veel wningen met meer kamers en er wnen k relatief veel meerpersns huishudens. Gemiddeld 2,19 bewners per wning. Lage dichtheid Nrd is relatief ruim pgezet. Kijken we naar Nrd binnen de ring, waar het vergrte deel van de Nrderlingen wnt, dan zijn daar z n 1900 wningen en 4200 inwners per hectare. In Amsterdam als geheel zijn er per hectare z n 2400 wningen en bijna 4800 inwners. Naast het deel van Nrd binnen de ring is er k het landelijke Nrd. Dat beslaat een grt deel van de ppervlakte die nder Nrd valt, maar er wnen maar weinig mensen verspreid ver een paar drpen. De relatief lage bewningsdichtheid van Nrd heeft vr- en nadelen. Er is in principe vldende ruimte vr vrzieningen zals speelruimte, fietspaden en gren. Tegelijkertijd zijn dr de lage dichtheid de afstanden naar vrzieningen relatief grt. En er is k meer ruimte vr (relatief) veel aut s.

7 Fietsen in Amsterdam Nrd De bewners van Nrd Er wnen ruim mensen in Nrd, z n 11% van de ttale bevlking van Amsterdam. In vergelijking met Amsterdam als geheel wnen er in Nrd veel jngeren en uderen. Bijna 25% van de bevlking in Nrd is jnger dan 20 jaar. In heel Amsterdam is dat 21%. Ouderen bven de 65 jaar maken in Nrd 16% van de bevlking uit, in Amsterdam is dat 11%. 1 Bijna 53% van de Nrderlingen is van Nederlandse afkmst, dat is iets meer dan het Amsterdamse gemiddelde van bijna 50%. Van de niet-westerse allchtnen (Surinamers, Antilianen, Turken, Markkanen en verigen) wnen er in Nrd wat meer (38%) dan in Amsterdam als geheel (35%). Het werklsheidspercentage in Nrd is 7,3%. Dat is hger dan in Amsterdam: 6,3%. Onder nietwesterse allchtnen in Nrd is de werklsheid 12%, k iets hger dan die waarde vr Amsterdam als geheel: 11%. Het inkmen van bewners van Nrd is een stuk lager dan in Amsterdam als geheel. In Nrd is het gemiddelde inkmen per persn en per huishuden. In Amsterdam als geheel zijn die waarden resp en In sciaal ecnmisch pzicht zijn er grte verschillen tussen de wijken van Nrd. De prblematiek van lage inkmens en werklsheid is in de arme buurten van Nrd veel erger dan gemiddeld in Nrd. Met name de achterstandswijken springen eruit. Figuur 1: Werk en inkmen in Nrd (brn: De Staat van de Nrdse wijken 2012, sd Nrd) 1.3 Verkeer in Nrd Het (hfd)wegennet in Nrd bestaat enerzijds uit min f meer radiale rutes, die glbaal vanuit het centrale punt aan de IJ-ever in de verschillende richtingen uitwaaieren. Deze radialen wrden verbnden dr st-west rutes die minder f meer drlpend zijn. 1 Infrmatie van de dienst Onderzek en Statistiek van Amsterdam.

8 Fietsen in Amsterdam Nrd 8 De fietsrutes hebben dezelfde richtingen als de autrutes, maar lpen p verschillende plekken gescheiden van het autverkeer. Vrbeelden daarvan zijn de fietspaden p maaiveld langs de verhgde wegen en de slitaire fietsrutes dr parken (Kpvaardersplantsen) f dr wijken (Mlenwijk). Er zijn een aantal grte barrières die de verschillende delen van het stadsdeel van elkaar scheiden. Het Nrdhllands kanaal, de Nieuwe Leeuwarderweg en Zijkanaal I zijn belangrijke drsnijdingen van de stedelijke structuur. Ok verhgde wegen zals de IJdrnlaan en de Van Hasseltweg vrmen barrières. Die barrières zijn maar p een beperkt aantal plekken te kruisen. Vr fietsers betekent dat dat drgaande rutes beperkt zijn en regelmatig geknikt zijn m aan te sluiten p bruggen f tunneltjes Verkeersveiligheid vr fietsers in Nrd Duurzaam Veilig is het verkeersveiligheidsbeleid waar alle Nederlandse wegbeheerders zich aan verbinden. Een van de uitgangspunten van Duurzaam Veilig is m ngelukken te vrkmen dr wegen z te ntwerpen dat gevaarlijke cnfrntaties vrkmen wrden. Vr fietsverkeer betekent Duurzaam Veilig dat fietsers en aut s kunnen mengen als de snelheid en de intensiteit van het autverkeer laag is, maar dat fietsers en aut s gescheiden meten wrden als de snelheid en/f de intensiteit van het autverkeer hg is. In Duurzaam Veilig wrden wegen nderscheiden naar Erf Tegangs Wegen (ETW, 30km/uur), Gebieds Ontsluitings Wegen (GOW, 50 (f 70) km/uur) en Strmwegen (snelwegen waar geen fietsers kmen). Op ETWs kunnen aut s en fietsers in principe mengen, p GOWs meten fietsers gescheiden wrden van het autverkeer, bij vrkeur met een apart fietspad. In het Verkeersveiligheidsplan van 2001 heeft Nrd haar wegen gecategriseerd vlgens nderstaande figuur 2. 2 Er is een 4 e categrie tegevegd: de wijkntsluitingsweg, f gebiedsntsluitingsweg B. 3 Het Verkeersveiligheidsplan gaat uit van de vlgende aspecten vr de verschillende srten wegen (strmwegen blijven hier buiten beschuwing): GOW A GOW B ETW Snelheid 50 f 70 km/uur 50 km/uur 30 km/uur Aut-intensiteit Meer dan Minder dan Fietsers Gescheiden Indien ndig fietsstrk Indien ndig fietsstrk Brmfietsers Gescheiden evt. p rijbaan Op rijbaan Op rijbaan 2 De wegen die p de kaart niet zijn gemarkeerd zijn ETWs. 3 Brn: Verkeersveiligheidsplan van stadsdeel Nrd (2001)

9 Fietsen in Amsterdam Nrd 9 Figuur 2: Wegcategrisering in Nrd (brn: Verkeersveiligheidsplan 2001) De wegcategrieën bieden een basis vr een veilige weginrichting, maar de inrichtingseisen vr met name gebiedsntsluitingswegen B zijn vaag en mager t..v. landelijke aanbevelingen. Men gaat dan uit van intensiteiten van 2500 tt aut s per etmaal en fietsstrken indien gewenst. Duurzaam veilig gaat uit van in principe vrijliggende fietspaden p GOWs met een intensiteit hger dan aut s per etmaal (f 500 aut s per (spits)uur)). 4 Deze vaagheid is te zien in het stadsdeel. Er zijn in Nrd ngal wat wegen waar veel aut s rijden maar geen gescheiden fietspaden zijn. Dit wrden wel grijze wegen genemd. Vr fietsers is het daar nrustig en gevaarlijk fietsen. Vrbeelden van dit srt wegen zijn het Buiksltermeerplein zuidzijde, de Hagendrnweg, de Appelweg en de Meterenweg. Daarnaast zijn er wegen die frmeel van de categrie ETW (30km/uur) zijn maar waar tch veel aut s rijden en behrlijk snel k. Bijvrbeeld de Kadelenweg f de westelijke Buikslterdijk. De verkeersnveiligheid vr fietsers in Nrd in de peride staat weergegeven figuur 3. De peride is de meest recente waarver gegevens beschikbaar zijn. Het is belangrijk te vermelden dat in figuur 3 alleen de ngevallen staan gemarkeerd die bij de plitie gerapprteerd zijn. Een grt deel van de ngevallen met fietsers kmt niet in die fficiële cijfers terecht. 4 Brn: Duurzaam Veilig startprgramma en Ontwerpwijzer Fietsverkeer, CROW, publicatie 230

10 Fietsen in Amsterdam Nrd 10 Figuur 3: Gerapprteerde fietsslachtffers (brn: Overzicht Fiets van Gudappel Cffeng) In Nrd waren er in de peride p drie lcaties blackspts vr fietsers: de rtnde Van der Pekstraat / Msveld, de kruising MS Van Riemsdijkweg / Klaprzenweg en de kruising Kpvaardersplantsen / Statenjachtstraat. Er zijn sindsdien (beperkte) maatregelen p deze kruispunten uitgeverd. Van de (gerapprteerde) letselngevallen met fietsers p wegvakken is in figuur 3 te zien dat er cncentraties van fietsslachtffers zijn bij nder meer de Gerben Wagenaarbrug (Kraaienpleinbrug), het begin van de Kamperfelieweg en het Buiksltermeerplein Fietsnetwerken in Nrd Stadsdeel Nrd, de gemeente Amsterdam en de Stadsregi hebben elk een hfdnet fiets vastgesteld. 5 Deze netwerken bestaan uit de fietsrutes die de belangrijkste plekken van herkmst en bestemming met elkaar verbinden. De rutes meten veilig (duurzaam veilig), cmfrtabel en snel zijn zdat fietsen een aantrekkelijke ptie is. Als een rute ng niet aan deze kwaliteitseisen vldet, is het de bedeling m dat bij herinrichting van de weg vr elkaar te krijgen. Vr het nderhud en de verbetering van het stedelijk netwerk is het stadsdeel verantwrdelijk. Het stedelijk hfdnet fiets en het fietsnet van Nrd vallen (vrijwel) samen. Het reginaal hfdnet fiets is een grfmaziger netwerk dat de belangrijkste bestemmingen ver grtere afstanden verbindt. Ok vr het reginale netwerk gelden kwaliteitseisen. Als een rute tt het reginaal netwerk behrt maar ng niet de gewenste kwaliteit heeft, dan is er reginale subsidie mgelijk m dit vr elkaar te maken. 5 Laat de Fiets niet links liggen! Fietsnet 2007, Amsterdam Nrd; Beleidskader Hfdnetten, 2005, gem. Amsterdam; RVVP, 2004 en kaart reginaal hfdnet, Stadsregi Amsterdam

11 Fietsen in Amsterdam Nrd 11 Reginale (links) en stedelijke (rechts) hfdnetten fiets (brn kaart van Gudappel 2011) Fietsgebruik in Amsterdam Nrd In Nrd wrdt minder gefietst dan in andere stadsdelen. In Amsterdam als geheel neemt 28% van de bewners dagelijks de fiets, in Nrd 19%. Daarmee staat Nrd p de 6 e plaats van de stadsdelen (bven Nieuw West en Zuidst). 6 Ok figuur 4 laat zien dat er in Nrd naar verhuding weinig mensen zijn die vaak fietsen. Ok hebben relatief veel mensen in Nrd geen fiets, z n 25% van de inwners. Dat is het hgste van de stad, en tweemaal het stedelijk gemiddelde. Figuur 4: fietsgebruik in verschillende stadsdelen Het relatief lage fietsgebruik in Nrd heeft verschillende rzaken. Z wnen er in Nrd veel mensen die behren tt grepen die weinig fietsen, zals allchtnen, jnge kinderen en uderen. Bvendien zijn de afstanden naar vrzieningen vaak grter dan in de rest van de stad en dan kan de aut f het OV een aantrekkelijker ptie zijn. En in Nrd is het k makkelijker m een aut te hebben en te gebruiken dan in de meer centrale delen van de stad. Er zijn nauwelijks beperkende maatregelen zals betaald parkeren. Als verplaatsen met de aut makkelijk en vrdelig is dan gaat dat vaak ten kste van het fietsgebruik. 6 Brn: Mbiliteit in en m Amsterdam, divv, 2010

12 Fietsen in Amsterdam Nrd De aut in Nrd Nrd heeft in vergelijking met andere stadsdelen veel penbare ruimte en daarmee k veel plek m de aut te parkeren. De parkerende autmbilist heeft het niet slecht in Nrd. Betaald parkeren is er alleen rndm het Buiksltermeerplein en er zijn blauwe znes 7 in de wijken bij de centrale pnten, het Msveld en het winkelcentrum in de Mlenwijk. In Nrd heeft 40% van de huishudens een aut, dat is iets meer dan het gemiddelde van Amsterdam van 35%. Nrd kmt daarmee p de derde plek in Amsterdam. 8 Overigens is dit autbezit laag vergeleken met het gemiddelde van Nederland (ruim 1,2 aut per huishuden). 9 Overigens zijn het niet alleen bewners die makkelijk de aut nemen in Nrd. Ok vr bezekers is het eenvudig met de aut te kmen. Een deel ziet Nrd als een vrdelig parkeerterrein vr een bezek aan het centrum en parkeert de aut z dicht mgelijk bij een van de pnten. Om dat te beperken zijn it de blauwe znes bij de pnten ingesteld. De ntwikkelingen in Nrd maken dat de parkeerdruk waarschijnlijk zal tenemen. In het najaar van 2012 is Nrd daarm een discussie pgestart ver het parkeren van aut s Grtschalige ntwikkelingen en plannen in Nrd In Nrd zijn veel grtschalige ruimtelijke ntwikkelingen gaande. Slp en nieuwbuw, zals in de Banne Buikslt en Nieuw Nieuwendam, verdichting en herstructurering zals bij het Buiksltermeerplein en grte infrastructurele werken zals de aanleg van de Nrdzuidlijn, de busbaan dr de Klaprzenweg en de C.Duwesweg naar Zaandam. De nieuwbuw kan kansen vr fietsers pleveren, zals de nieuwe verbinding ver de Riddersprweg en de nieuwe brug(gen) van de Bngerd. Maar nieuwe ntwikkelingen kunnen k bestaande rutes aantasten. Een vrbeeld is de drgaande fietsrute langs de IJdrnlaan die ter hgte van het Buiksltermeerplein en het stadsdeelkantr is veranderd in een lastig te vinden rute met haakse heken. Dit kmt dr het nieuwe busstatin bij de tekmstige metrhalte Buiksltermeerplein. Daarnaast zrgen de werkzaamheden zelf vaak vr (langdurige) mleidingen vr fietsers, met alle hinder en nduidelijkheid van dien. Het is een hele kunst m in alle hectiek van grte prjecten de belangen van fietsers veilig te stellen. Een bijkmende meilijkheid is dat in de huidige ecnmische situatie de vrtgang van grte prjecten nzeker is. Daardr kunnen tijdelijke situaties zmaar erg langdurig tijdelijk wrden f zelfs permanent. En k kunnen geplande fietsverbindingen daardr jarenlang wrden uitgesteld. 7 Gebieden waar de parkeerduur beperkt is. 8 Brn: Mbiliteit in en m Amsterdam, divv, Brn:CBS 10 Zie

13 Fietsen in Amsterdam Nrd 13 2 Input van de fietsers in Nrd In het prject Wijken vr de Fiets werd vlwassenen en kinderen gevraagd naar hun mening ver het fietsen in het stadsdeel, naar hun fietsgedrag en naar verbeterpunten vr het fietsen in Nrd. 11 In Amsterdam West en Nieuw-West is dezelfde enquête van Wijken vr de Fiets uitgeverd. In het hierna vlgende zullen de uitkmsten van Nrd vergeleken wrden met die van West en Nieuw- West. 2.1 Vlwassenen ver fietsgebruik en fietsklimaat De enquête vr vlwassenen is in Nrd ingevuld dr 148 persnen, iets meer vruwen (57%) dan mannen (43%). De deelnemers zijn relatief wat uder dan gemiddeld in Nrd. Deelnemers zijn ver het algemeen redelijk psitief ver het fietsen in Nrd Z n 70% van de respndenten is psitief ver het fietsklimaat in Nrd en bijna10% is zelfs zeer psitief. Z n 20% is minder psitief. De respndenten zijn psitiever ver het fietsklimaat in Nrd dan ver dat in Amsterdam als geheel. En ze zijn psitiever ver fietsen in hun stadsdeel dan respndenten in Amsterdam West dat waren ver hún stadsdeel. Als rapprtcijfer krijgt het fietsen in Nrd van meer dan de helft een 7 f hger. 18% geeft een 6 en 22% een nvldende. Gemiddeld krijgt het fietsen in Nrd een 6,75. In Nieuw-West was dat een 6,8 en in West een 6,67. Respndenten fietsen veel en rijden k tamelijk vaak aut Het leeuwendeel van de respndenten (84%) fietst dagelijks. Dat is veel meer dan de 25% veelfietsers die de dienst Onderzek en Statistiek meet. Kennelijk is de enquête vaker ingevuld dr mensen die veel fietsen en dat is k wel begrijpelijk. Vr bestemmingen binnen het stadsdeel neemt 83% van de respndenten in Nrd meestal de fiets, 10% lpt meestal en 11% kiest liever vr de aut. In West neemt 0% meestal de aut vr bestemmingen binnen het stadsdeel, in Nieuw West det 4% dat. De belangrijkste bestemmingen met de fiets zijn: winkels (85% van de respndenten gebruikt hiervr de fiets), werk, bezek, fietstchten, centrum van de stad en de dkter (allen z n 65%). Meer fietsen dr Respndenten geven aan dat ze meer zuden gaan fietsen dr veiliger en betere rutes, dr betere fietsparkeerplekken bij met name winkels en dr betere sciale veiligheid. Daarnaast wrden k genemd: beter nderhuden rutes, minder drukte bij de pnten, minder scters p de fietspaden en geen aut vr de deur. 2.2 Kinderen 27 vlwassen respndenten hebben schlgaande kinderen. Aan hen zijn een aantal extra vragen gesteld. Van de uders van kinderen p de basisschl meldt iets meer dan de helft dat hun kind lpend naar schl gaat; van ruim een derde gaan de kinderen met de fiets. De kinderen mgen van de meeste uders vanaf de leeftijd van 10 à11 jaar zelfstandig naar schl fietsen. Een kleine 20% mag dat vanaf 8 à 9 jaar. Dat is vergelijkbaar met de rest van Nederland, maar wel een stuk hger dan 30 jaar geleden ten kinderen vanaf 6 à 7 jaar al zelfstandig mchten fietsen. 11 In bijlage 1 is beschreven waar de cmplete resultaten van de enquête te vinden zijn.

14 Fietsen in Amsterdam Nrd 14 Van de 10 deelnemers met een kind p het vrtgezet nderwijs melden er 9 dat de kinderen met de fiets gaan. Eén gaat met het OV. De meeste kinderen gaan naar schl aan de verkant van het IJ. Basisschlleerlingen zelf aan het wrd Om een beeld te krijgen van de mening van kinderen in Nrd ver fietsen is een aantal basisschlen in Nrd benaderd m mee te den aan de schlierenenquête. Hieraan hebben uiteindelijk 63 leerlingen meegedaan, van de kathlieke Rsaschl en van de prtestants christelijke De Capelleschl. De belangrijkste resultaten staan hiernder beschreven. Alle kinderen melden dat ze kunnen fietsen en bijna iedereen (92%) heeft k een fiets. Op de De Capelleschl hebben iets meer kinderen een fiets dan p de Rsaschl. De helft van de kinderen meldt dat beide uders een fiets hebben, 35% dat een van beide uders een fiets heeft en van 16% van de kinderen heeft geen van beide uders een fiets. Het fietsbezit nder uders van de De Capelleschl is iets hger dan nder leerlingen van de Rsaschl. De meeste kinderen hebben leren fietsen van hun uders (65%), 20% meldt dat ze het zelf geleerd heeft. Tweederde van de kinderen vindt fietsen leuk, 29% vindt het heel gewn en 4% vindt het niet leuk. Op de Rsaschl vinden met name kinderen in grep 7 fietsen leuk, maar liefst 93%.Op de De Capelleschl vindt 45% van de kinderen fietsen leuk; 45% vindt het gewn. Een derde van alle kinderen gaat meestal met de fiets naar schl, 53% meestal lpend en 20% meestal met de aut. De verschillen tussen de schlen zijn grt. Op de De Capelleschl gaan kinderen veel vaker met de fiets (65%) dan p de Rsaschl (20%). Daar lpen de meeste kinderen (65%) f kmen ze met de aut (22%). De kinderen wnen meestal dichtbij schl, driekwart wnt minder dan 15 minuten lpen van schl. Op de De Capelleschl wnen de kinderen iets verder van schl dan p de Rsaschl. 47% van de kinderen gaat meestal alleen naar schl, 46% wrdt gebracht en 7% gaat meestal samen met vriendjes. In grep 7 gaan kinderen vaker alleen dan in grep 6. En p de De Capelleschl meer (75%) dan p de Rsaschl (50%). De meeste kinderen, 60%, vinden dat er bij hun schl geneg plek is m hun fiets te parkeren, 18% vindt van niet. Bijna de helft van de kinderen kennen nveilige plekken m te fietsen, 37% nemt die niet. De nveilige plekken die de kinderen nemen: De Capelleschl grep 7 De Meeuwenlaan, de Waddenweg (2x), bij het Wespennest mdat ze daar niet aan de gede kant rijden (basisschl aan het Breedveld in Nrd). Rsaschl grep 6 en grep 7 Oversteek bij het Breder Lyceum (3x) en de Wagenaarbrug, nder de brug, als het dnker is, fietspad p de Wagenaarbrug is te smal, bij Albert Heijn (Msveld), bij de Van de Pekstraat en de Wingerdweg (3x). Drie kinderen nemen het zebrapad ver de Wingerdweg dat is weggehaald. De nveilige plekken die de kinderen nemen zijn ver het algemeen in de buurt van de schl f het huis van de leerlingen. Ze zijn met aparte markering (lichtblauwe druppel) pgenmen in de kaart met knelpunten in Nrd. Deze is te vinden in het vlgende hfdstuk en met beter detail in

15 Fietsen in Amsterdam Nrd 15 3 Verbeterpunten infrastructuur Vr een ged fietsklimaat is een gede infrastructuur essentieel. De wngebieden en bestemmingen meten met veilige en prettige fietsrutes verbnden zijn, zdat fietsen een aantrekkelijk ptie is. De enquête vreg de deelnemers naar plekken waar ze het nveilig f nprettig vinden m te fietsen. Ruim 70% van de respndenten kende verkeersnveilige plekken en bijna 50% kende sciaal nveilige plekken in het stadsdeel. Ok werd gevraagd naar verbeterpunten vr het fietsen in Nrd. Dat leverde een grt aantal grtere en kleinere knelpunten p. De genemde punten zijn gesrteerd naar nderwerp en verwerkt in nderstaande kaart. Dezelfde kaart staat k p internet waar meer details te zien zijn. 12 Zals vermeld fietsen de deelnemers aan de enquête meer dan gemiddeld. De hiernder genemde verbeterpunten zijn de knelpunten die zij tegenkmen. De punten die genemd zijn betreffen de belangrijkste knelpunten in het stadsdeel. Ze zijn echter geen uitputtende inventarisatie van alle genemde nderwerpen, zals gevaarlijke paaltjes. Knelpunten vr fietsers in Nrd (brn enquête Wijken vr de Fiets, 2012) 3.1 Gevaarlijke en lastige kruispunten De gevaarlijke en lastige kruispunten die genemd wrden zijn aangegeven met een paarse druppel. De kruispunten die de schlieren nemden zijn aangegeven met een lichtblauwe druppel. De meest genemde punten zijn: De versteken aan weerszijden van de Wagenaarbrug (Kraaienplein), 12 De kaart is te vinden p: In bijlage 2 staat een telichting bij de kaart.

16 Fietsen in Amsterdam Nrd 16 Klaprzenweg / Papaverweg Beemsterstraat / Werenguw Waddendijk / Waddenweg de rtnde Schepenlaan / Statenjachtstraat de btnde van Nieuwe Purmerweg / Nieuwe Leeuwarderweg de versteek in de bcht van de Appelweg / Pmnastraat richting de Bngerd de versteek p de Buikslterdijk west naar het 2 richtingen fietspad de rtnde bij het Msplein de versteek van het Kpvaardersplantsen ver de Statenjachtstraat De laatste twee punten waren blackspt in (zie par ). Kennelijk hebben de (beperkte) maatregelen die er genmen zijn het idee van nveiligheid ng niet kunnen wegnemen. In de kaart p internet zijn k de andere genemde kruispunten te zien. Een nieuw gevaarlijk punt is de aansluiting van de nieuwe Bngerdbrug p de Buikslterdijkwest. Die is dicht bij de bcht en aut s rijden er hard. Bvendien is de vrrang hier niet duidelijk geregeld. (ft) Hier met de vrrang verduidelijkt en de snelheid beperkt wrden. Aanbevelingen gevaarlijke en lastige kruispunten: Vr een aantal van de lastige kruispunten zijn grtschalige maatregelen p maat ndig. Die zuden meten wrden pgenmen in de planningen van werkzaamheden. Punten die gebaat zijn bij eenvudiger aanpassingen kunnen sneller wrden aangepakt, zals: Aanpassingen aan weerszijden van de Wagenaarbrug: ruimere pstelplek vr fietsers p de versteek bij het Brederlyceum en het verwijderen van heuveltjes aan de westzijde. Beperken van de snelheid van het autverkeer p plekken waar fietsers kruisen, zals p de Buikslterdijk west en de rtnde bij het Msveld. Aanvullen en phalen van markering zals: Duidelijke markering van de middenas van fietspaden in 2 richtingen, met name bij kruisingen met autverkeer Ophalen van markering p kruispunten zals bij Kpvaardijplantsen / Statenjachtstraat Haaientanden aanbrengen p Schellingwuderdijk / Zuiderzeeweg Zrgen vr ged zicht dr terugsneien gren. 3.2 Gevaarlijke en lastige wegen vr fietsers Zals in paragraaf beschreven zijn er in Nrd ngal wat wegen waar veel aut s rijden vaak k met hge snelheid maar fietspaden ntbreken: de grijze wegen. Ok deelnemers aan de enquête nemen veel van deze wegen als knelpunt waar er veel hinder en/f gevaar is van aut s. In de kaart zijn deze lcaties aangegeven met een autsymbl. De meest genemde weg in deze categrie is het Buiksltermeerplein Zuid, maar k de Beemsterstraat wrdt vaak genemd. Naast de gevaarlijke wegen vallen nder deze categrie k een aantal punten vanwege de hinder die fietsers ndervinden van parkerende aut s. Dit speelt.a. p het Msveld tijdens marktdagen, en bij basisschlen als de schl uit gaat en bij sprtvelden.

17 Fietsen in Amsterdam Nrd 17 De grijze wegen zijn een serieus prbleem in Nrd. Om ze te verbeteren zijn aanzienlijke aanpassingen ndig en meten lastige keuzes gemaakt wrden. Ofwel de snelheid en het aantal aut s met écht mlaag, fwel er meten vrijliggende fietspaden wrden aangelegd. Kiezen m het veiliger en prettiger te maken vr fietsers betekent dan meestal dat andere dingen niet meer kunnen. Zals autparkeren f een grte heveelheid autverkeer. Een pasklare plssing is niet z maar te geven. Hiernder een verzicht van de belangrijkste grijze wegen en de ideeën van fietsers hierver. Buiksltermeerplein Zuid is erg druk met aut s en bussen en veel afslaand autverkeer. De rute is k erg belangrijk vr fietsers, dus vrijliggende fietspaden zijn beslist ndzakelijk. Dit is een zeer urgent punt mdat vr fietsers het belang van deze rute teneemt dr.a. de veranderende rutes bij de Nrdzuidlijn en het Nrdhllands kanaal. Bvendien kmt er ng meer autverkeer als het viaduct van de Waddenweg buiten gebruik gesteld wrdt. Een vrdeel is dat er vldende ruimte is vr vrijliggende fietspaden. Met de kmst van de parkeergarage zijn parkeerplekken langs de weg niet meer ndig. De Beemsterstraat kent een wisselende inrichting. Zuidelijk van de IJdrnlaan met een deel het znder fietspaden stellen, waar k niet veel autverkeer is. Op het deel met de aanliggende fietspaden wrden deze pgeknapt. Dat vrkmt dat bij de schlen fut geparkeerd wrdt. In het deel nrdelijk van de IJdrnlaan is geen enkele vrziening vr fietsers. Maar er zijn wel bussen en tamelijk veel aut s. Hier zuden fietspaden, eventueel strken meten kmen, f een 30km/uur inrichting. Daarmee wrdt dit deel van de Beemsterstraat k ged te rijden vr fietsers naar belangrijke bestemmingen (vr jnge fietsers). Op de verige grijze wegen zijn verschillende weginrichtingen tegepast. Hiernder een verzicht met verschillende types van inrichting en de bevindingen. Frmeel 30km/uur Wingerdweg: geen drempels maar versmalling (tt één aut breed) d.m.v. eilandjes waar fietsers achterlangs meten. De snelheid wrdt geremd maar de fietsstrkjes zijn bijna niet te nemen en de eilandjes met paaltjes vrmen een risic vr fietsers. Kadelenweg: geen drempels, wel her en der een versmalling (tt iets meer dan aut breed) met paaltjes waar de fietsers achterlangs kunnen. Het autverkeer blijft vaak hard rijden. Landsmeerderdijk: versmalling (tt één aut breed), met strken vr fietsers en een drempel met paaltjes aan het begin. Aut s parkeren p de strken maar de intensiteit en snelheid van het autverkeer is laag, zdat er redelijk ngestrd gefietst kan wrden. Adr. Lsjesstraat Stentrstraat: een aantal drempels en verder versmalling (tt bijna twee aut s breed) met heel smalle strken vr fietsers. De drempels werken ged, maar de strken vr fietsers zijn te smal en de weg blijft druk.

18 Fietsen in Amsterdam Nrd 18 Frmeel 50km/uur Havikslaan: geen drempels maar 2 rijbanen elk één aut breed en smalle strken vr de fiets naast parkeren. De strken zijn te smal en aut s rijden tamelijk hard. Hagedrnweg: geen enkele vrziening, smalle weg met veel parkeerbewegingen. Fietsers kmen in de knel dr parkerende aut s en de drukte. Heel vervelende weg vr fietsers. Buiksltermeerplein Zuid: zie bven. Zuideinde: versmalling (tt één aut breed; sms zelfs minder) en brede strken vr fietsers. Dit lijkt hier redelijk ged te werken. Buikslterdijk-west: versmalling (tt iets meer dan één aut breed) en strken vr fietsers. Autverkeer rijdt hard en er wrdt geparkeerd p de strken. In het verkeersveiligheidsplan staat deze straat niet als GOW (50km/uur) aangemerkt, maar hij is het nu wel. Hier zu 30km/uur kunnen wrden ingeverd, met p strategische plekken drempels. Dat zu k de versteek bij het Barkpad en de aansluiting bij de nieuwe Bngerdbrug ten gede kmen. Meterenweg: niets behalve asmarkering, er rijden bussen en tamelijk veel hardrijdend autverkeer. Fietspaden gewenst en mgelijk. Pmnastraat - Appelweg: Alleen p de Appelweg smalle strken. Hard rijdend autverkeer en tamelijk druk vr fietsers (.a. tussen Bngerd en Winkelcentrum Mlenwijk). Hier zijn betere fietsvrzieningen ndig f gede snelheidsremming. Mgelijk kan snelheid geremd wrden in cmbinatie met een versteek met steunpunt in de bcht. Waddenweg: smalle fietstrken, geen parkeren wel veel verkeer incl. bussen. Bevindingen ver grijze wegen: Sinusvrmige drempels ver de vlle breedte van de weg remmen het autverkeer het beste. Versmallingen met eilandjes en/f paaltjes kunnen de snelheid remmen maar zrgen vr risic s vr fietsers. Versmallingen met strken kunnen de snelheid remmen maar werken alleen als de vergebleven ruimte krap is, één aut breed Te smalle strken vr fietsers (minder dan 1,5m) duwen fietsers naar de geparkeerde aut s. Zeker als er vr het autverkeer vldende ruimte is. Op brede strken kunnen aut s gaan parkeren Op de bedrijfsterreinen in Nrd zijn er k wegen en kruispunten die niet duurzaam veilig zijn ingericht. Vanwege het vrachtverkeer zijn ze breed en hebben ze (zeer) ruime bchten, en zijn er k geen snelheidsremmers. Znder fietspaden is het nprettig fietsen p dit srt wegen. De belangrijkste wegen vr fietsers hier zijn de rutes naar de pnten, de van Riemsdijkweg, de Distelweg en k de Asterweg. Dat is een verbinding van het Buikslterwegveer naar westelijk Nrd via de Riddersprweg. Op deze wegen zuden meten vrijliggende fietspaden meten kmen, f minder en minder zwaar autverkeer.

19 Fietsen in Amsterdam Nrd 19 Vr de van Riemsdijkweg hebben fietsers richting het nrdwesten een alternatief gevnden in de rute naar de Linclnweg (Hema hfdkantr). Frmeel is dit een vetgangersgebied, maar fietsers passen er makkelijk bij. De Wagenaarbrug (Kraaienpleinbrug) is een klein deel van de rute Hagendrnweg-Havikslaan waar wel (aanliggende) fietspaden zijn. Deze zijn echter te smal en ingeslten dr hge randen. Daarmee zijn ze lastig m te fietsen. Temeer mdat p de helling van de brug smmige fietsers vertragen en dan p een te smal fietspad vrbij gereden wrden dr snellere fietsers en snrfietsers. Aanbevelingen gevaarlijke en lastige wegen vr fietsers Buiksltermeerplein Zuid: z spedig mgelijk herprfileren met vrijliggende fietspaden Ontwerpprincipes vaststellen vr grijze wegen De fietspaden p de Wagenaarbrug verbreden Fietsers frmeel telaten p de verbinding tussen de NDSM pnt en het Hema hfdkantr. 3.3 Buiksltermeerplein en mgeving Dit is een belangrijke bestemming in Nrd vanwege het winkelcentrum, het stadsdeelkantr, verschillende schlen (westelijk van de Nieuwe Leeuwarderweg), de bushaltes en (vanaf 2017) de halte van de Nrdzuidlijn. Het Buiksltermeerplein trekt steeds meer fietsers. Dit kmt drdat er meer bestemmingen kmen en k dr de invering van het betaald parkeren vr aut s. Het is dus van belang dat de vrzieningen vr fietsers daarp berekend zijn. De huidige fietsrutes kennen tal van knelpunten. Er gebeuren k ngal wat ngevallen met fietsers, zals te zien is in figuur 3 in paragraaf De rute langs de nrdzijde van het plein is een tweerichting fietspad aan de nrdkant van de weg. Om bij de winkels te kmen meten fietsers versteken, maar ze vermijden z de inritten van de laad- en lsplaatsen achter de winkels. De kruisingen van het autverkeer met het fietspad vrmen een prbleem. De markering,nch de bebrding geven duidelijk aan dat het een tweerichtingen fietspad is. Dit kan eenvudig verbeterd wrden. De uitgang van het benzinestatin is niet haaks waardr autmbilisten fietsers niet ged zien. Hier zu een haaksere aansluiting beter zijn. Ng beter natuurlijk m de aansluiting van het benzinestatin te verplaatsen naar de IJdrnlaan. De nrdelijke rute lpt ter hgte van het stadsdeelkantr en de Nrdzuidlijn niet langer rechtdr langs de IJdrnlaan. Dr het nieuwe busstatin heeft de rute een mleiding met haakse heken gekregen. Dat maakt de rute langer, en lastiger m te rijden en te vinden. De bchten zuden vleiender kunnen. Het tegelwegdek van de nrdelijke rute is dringend aan verbetering te. 2. De rute langs de zuidzijde van het plein is erg druk met autverkeer, bussen en veel afslaande bewegingen naar de parkeervrzieningen. In paragraaf 3.2 staat hierver al een duidelijk advies: herprfilering met vrijliggende fietspaden. 3. Vanuit het Nrden met altijd de IJdrnlaan gekruist wrden m bij het Buiksltermeerplein te kmen. Er zijn een aantal tunneltjes die naar het nrdelijke fietspad leiden. Zlang de tunneltjes bruikbaar zijn is de bereikbaarheid hier binnen de beperkingen ptimaal. 4. Vanuit het Osten zijn fietsers aangewezen p de Werenguw f het fietspad dr het park. De Werenguw heeft hbbelige vrijliggende fietspaden die bij het park vergaan in smalle aanliggende fietspaden. Deze zijn van de rijbaan afgeschermd met een verhgde rand. Bij dnker is deze rand slecht zichtbaar en dus gevaarlijk. De vergang van het aanliggende pad naar het fietspad (stwaarts) is erg krap. Vanaf de inrit van het parkeerterrein is er geen enkele vrziening meer vr fietsers langs de zuidzijde van het BSM. Zie par. 3.2.

20 Fietsen in Amsterdam Nrd Vanuit het Zuiden kmen veel fietsers aan via de Lenermark. De verbinding van deze rute met het winkelcentrum is slecht. Fietsers mgen, terecht, niet ver de autweg via de verhgde rtnde van de Waddenweg. Maar een alternatief is er niet. Veel fietsers nemen de step en/f het parkeerveld. Hier met een veilige en duidelijke aansluiting kmen die z ged mgelijk aansluit p de verschillende herkmstrichtingen van fietsers. 6. Vanuit het westen meten fietsers het Nrdhllands kanaal kruisen. Dat kan, nu ng, alleen bij de IJdrnlaan. De verbinding naar die brug is lastig. Hij is meilijk te vinden en sluit niet ged aan p de rutes langs het Buiksltermeerplein. Bvendien is hij hbbelig en de prit naar de brug is erg steil. Tekmstplannen Vr de tekmst staat een nieuwe lage fietsbrug ver het Nrdhllands kanaal gepland. Deze ligt ngeveer in het verlengde van de zuidelijke rute langs het Buiksltermeerplein en sluit aan p het Jan Tmeepad langs het ziekenhuis. Z n lage brug is een gede aanvulling en uitvering ervan is zeer gewenst, in feiter de meest gewenste nieuwe verbinding ver het Nrdhllands kanaal. Echter de planning van de brug is nzeker. Een ptimale aansluiting p de bestaande brug blijft dus uitermate belangrijk. In de mgeving van het statin van de NrdZuidlijn zijn tal van grtschalige plannen gemaakt. Op welke manier deze in de huidige ecnmische situatie uiteindelijk gerealiseerd zullen wrden, is nduidelijk. Gezien de knelpunten die er nu al zijn vr fietsers is het van grt belang dat er niet alleen mie plannen wrden gemaakt vr de tekmst maar dat er vr gezrgd wrdt dat de huidige situatie vr fietsers ptimaal is. Ok vr tijdelijke situaties, want die zuden wel eens erg langdurig tijdelijk kunnen wrden. Vr de bereikbaarheid vr fietsers tijdens alle veranderingen en daarna is het van grt belang dat zwel de nrdelijke als de zuidelijke fietsrutes langs het plein steeds z ged mgelijk bruikbaar zijn. Veilig en met een ged wegdek. Fietsparkeren Vr een drukke bestemming als het Buiksltermeerplein en mgeving is het belangrijk m het fietsparkeren ged te rganiseren. In paragraaf 4.1 kmt fietsparkeren in het algemeen aan de rde en wrdt k p deze lcatie nader ingegaan. Aanbevelingen Buiksltermeerplein Kleine maatregelen: Directe fietsverbinding(en) van de Lenermark naar het winkelcentrum, desnds minimaal uitgeverd met alleen een pritje en een besluit dat fietsen p de step is tegestaan. Betere markering van de nrdelijke rute langs het Buiksltermeerplein. Verbeteren van het wegdek van de nrdelijke rute. Drgaande rutes die dr werkzaamheden zijn mgeleid z ged mgelijk duidelijk maken, zdat men de weg niet kwijt raakt. Dit kan wellicht k met wegmarkering. Fietsenrekken plaatsen bij alle drukke plekken, met name bij de AH. Drlpende maatregelen: Steeds de tijdelijke rutes ptimaal maken en huden.