Bouwleges.nl. online legestarieven berekenen. landelijk onderzoek

Transcriptie

1 Bouwleges.nl online legestarieven berekenen TARIEVEN BOUWLEGES 2008 ONDERZOEKSRAPPORT Eindresultaten landelijk onderzoek

2 TARIEVEN BOUWLEGES 2007 LANDELIJK ONDERZOEK EINDRESULTATEN Opgesteld door: dhr. ir. A.S. Vonk dhr. J.J. de Wilde dhr. ir. A.F. Simonis dhr. T.C. de Groot (beëdigd bouwkostendeskundige) Calcsoft BV Afdeling Bouwleges.nl Postbus AK Wassenaar T F prijs onderzoeksrapport: 925,- (excl. btw) In samenwerking met: pagina 1 van 93

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wettelijke grondslag 4 3. Onderzoeksmethodiek 5 4. Jurisprudentie 9 5. Basistarieven schetsplan / principeverzoek Basistarieven lichte bouwvergunning Basistarieven reguliere bouwvergunning Basistarieven gefaseerde bouwvergunning Eindbeoordeling 81 Overige onderzoeksrapporten 93 Noten vooraf: 1. Deze rapportage is gebaseerd op dynamische gegevens. De gegevens komen voort uit de laatst bij ons bekende legesverordeningen en worden vastgelegd op het moment dat de rapportage wordt geprint. 2. Indien we de term gemeente of gemeenten gebruiken wordt hier bedoeld de Nederlandse gemeenten, inclusief de Amsterdamse stadsdelen. pagina 2 van 93

4 2 Wettelijke grondslag Onder de naam 'leges' worden rechten geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in de verordening en de daarbij behorende tarieventabel. Juridische grondslag daarvoor vormt hoofdstuk XV van de Gemeentewet, waarbij artikel 229 specifiek ingaat op leges. 2.1 Gemeentewet Op basis van artikel 229 van de Gemeentewet kan de gemeente gebruiks- en genotrechten heffen. Rechten onderscheiden zich t.o.v. belastingen doordat zij een vergoeding vormen voor een gemeentelijke inspanning t.b.v. een individueel belang, belastingen vormen hierbij een vergoeding voor inspanningen van de gemeente t.b.v. het algemeen belang. De leges worden geheven naar de tarieven die zijn afgestemd op de dienstverlening (veelal opgenomen in een bij de verordening behorende tarieventabel). Op grond van art. 229b van de Gemeentewet mogen de geraamde baten de geraamde lasten niet overstijgen. In het algemeen is de gemeente op grond van artikel 219 lid 2 vrij in het bepalen van de heffingsmaatstaf, met dien verstande dat het bedrag van een gemeentelijke belasting niet afhankelijk mag worden gesteld van het inkomen, de winst of het vermogen. Daarbij komt bij dat de rechterlijke macht heeft bepaald dat er in de tarieventabel ook geen sprake mag zijn van een "onredelijke en willekeurige belastingheffing". Kruissubsidiëring binnen het onderdeel bouwleges blijft mogelijk, maar voor elk individueel geval moeten de kosten toch in een redelijke verhouding staan tot de door de gemeente gemaakte kosten. In hoofdstuk 4 (jurisprudentie) van dit onderzoek wordt hier verder op ingegaan. 2.2 Kostentoerekening Kostentoerekeningen en gemeentelijke heffingen is een uitgave van de VNG uit In juli 2007 is hier in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties door Deloitte Belastingadviseurs BV een nieuwe rapportage over uitgebracht. In deze rapportages wordt aangegeven welke kosten er mogen worden doorberekend in de legestarieven voor bouwvergunningen. Daaronder vallen: Salariskosten van de direct betrokken personeelsleden, alsmede salariskosten van de leidinggevenden en de salariskosten van het secretariaat van een afdeling. Huisvestingskosten van het personeel. Kosten van archivering, dossiervorming en overige algemene kosten. De bij de gemeente in rekening gebrachte kosten van externe advisering. Kosten van andere diensten in de gemeente (interne doorberekeningen); Automatiseringskosten; Kapitaallasten van gebruikte vervoermiddelen en apparatuur; Publicatiekosten. Kosten die uitdrukkelijk niet mogen worden meegerekend zijn o.a.: Kosten voor handhaving, toezicht en controle met uitzondering van de eerste controle na vergunningverlening. Kosten die te maken hebben met de informatietaak van de gemeente. Algemene inspraak-, bezwaar- en beroepsprocedures mogen niet doorberekend worden in de tarieven. pagina 4 van 93

5 De legestarieven moeten in een redelijke verhouding staan tot de door de gemeente gemaakte kosten. Dat geldt ook voor de degressie: hoe hoog zijn de extra kosten voor een gemeente bij de behandeling van een project met hogere bouwkosten? Om hier achter te komen zal binnen iedere gemeente een uitgebreide analyse moeten worden gemaakt van alle projecten m.b.t. de werkelijk bestede uren en kosten. De totale kosten voor de behandeling kunnen worden uitgezet tegen de verschillende bouwsommen. De verhouding tussen bouwkosten en de behandelingskosten kan hiermee worden berekend. Met behulp van deze verhouding kan voor de tariefstelling een reële mate van degressie worden bepaald. Voor een groot aantal gemeenten is dit echter niet eenvoudig. Enerzijds is het gemeentelijke apparaat hier niet altijd op ingericht en anderzijds heeft niet elke gemeente een grote stroom bouwaanvragen van verschillende uiteenlopende bouwsommen om de werkelijke kosten aan te toetsen. De afvlakking van de kosten voor de behandeling van een bouwaanvraag is vooral belangrijk voor de hogere bouwkosten, Hier is een degressie in de tarieven wenselijk om het verband met de gemaakte kosten te houden. Bouwleges.nl heeft de degressie van de legesverordeningen van alle gemeenten onderzocht door de legestarieven bij de bouwkosten en (excl. btw) uit te rekenen als percentage van de bouwsom en de uitkomsten hiervan te vergelijken. De degressie tussen deze twee legestarieven is per gemeente berekend door het verschil in percentage te delen door het percentage bij de laagste bouwsom, in casu In de onderstaande staafdiagram is het aantal gemeenten weergegeven, gegroepeerd op basis van de mate van degressie (procentulele verschil tussen de berekende percentages bij de twee bouwsommen. aantal gemeenten < 0% 0% 0% - 10% 10% - 20% 20% - 30% 30% - 40% 40% - 50% 50% - 60% 60% - 70% 70% - 80% 80% - 90% 90% - 100% degressie in legestarief Grafiek degressie bij Nederlandse gemeenten Het blijkt dat voor 10 gemeenten de degressie zelfs een negatieve waarde heeft, ofwel: zij hanteren juist een progressief stelsel, dus een procentueel hoger tarief bij toenemende bouwkosten. 175 gemeenten hanteren geen degressie, hebben dus één vast percentage boven de Bij 39% van alle gemeenten is over het beschouwde traject geen degressie in de legestarieven gevonden. pagina 11 van 93

6 5.8 Legestarieven aanvraag schetsplan ,- In de onderstaande tabel en grafiek zijn de verschuldigde legestarieven aan de gemeenten voor de 15 'duurste' en 15 'goedkoopste' Nederlandse gemeenten bij de behandeling van een schetsplan met bouwkosten van ,- (excl.btw) te zien. Het gemiddelde legestarief voor de behandeling van een schetsplan met deze bouwkosten is ,-. De gemeente die het hoogste tarief hanteert voor het schetsplan met deze bouwsom is de gemeente Muiden. Deze gemeente hanteert een legestarief van ,-. Dit komt neer op een legestarief van 1,81 % van de bouwkosten. Van de gemeenten die een tarief hebben opgenomen in hun legesverordening voor de beoordeling van een schetsplan is de gemeente die het laagste tarief hanteert bij deze bouwsom de gemeente Winsum. De gemeente Winsum hanteert een legestarief van 29,- (0,00 % van de bouwkosten). Bouwsom = ,- Gemeenten Leges % Winsum 29 0,00% Landgraaf 32 0,00% Reiderland 33 0,00% Weesp 33 0,00% Ermelo 35 0,00% Boarnsterhim 40 0,00% 's-hertogenbosch 43 0,00% Achtkarspelen 45 0,00% Stadskanaal 46 0,00% Oude IJsselstreek 46 0,00% Eersel 49 0,00% Veendam 50 0,00% Weststellingwerf 50 0,00% Millingen aan de Rijn 50 0,00% Leusden 50 0,00% Gemiddeld ,19% Voerendaal ,08% Bodegraven ,10% Liesveld ,14% Zeist ,16% Rheden ,28% Rozendaal ,28% Weert ,35% Maarssen ,40% Gulpen-Wittem ,40% Loppersum ,44% Korendijk ,46% Valkenswaard ,50% Wijchen ,70% Baarn ,73% Muiden ,81% -0,50% 0,00% 0,50% 1,00% 1,50% 2,00% 0,00% 0,90% 0,91% 0,95% 0,97% 1,10% 1,10% 1,16% 1,21% 1,22% 1,25% 1,27% 1,32% 1,51% 1,54% 1,62% Tabel Legestarieven schetsplan ,- Grafiek Afwijkingen t.o.v. gemiddelde pagina 31 van 93

7 6.2 Grafieken legestarieven lichte bouwvergunning In onderstaande grafieken is het verloop van de legestarieven te zien die gemeenten berekenen bij verschillende bouwkosten. De eerste grafiek laat het verloop van de tarieven zien bij bouwkosten tot ,- zien. De tweede grafiek heeft betrekking op grotere projecten met bouwkosten tot , Landelijk gemiddelde Bandbreedte 50% van gemeenten Bandbreedte 90% van gemeenten Minimale en maximale waarde Legeskosten bouwkosten excl. btw x 1.000, Landelijk gemiddelde Bandbreedte 50% van gemeenten Bandbreedte 90% van gemeenten Minimale en maximale waarde Legeskosten bouwkosten excl. btw x 1.000,- Grafiek 6.1 & Legestarieven aanvraag lichte bouwvergunning pagina 38 van 93

8 7.3 Gemiddelde tarieven lichte bouwvergunning per provincie In onderstaande grafieken is per provincie het verloop van de gemiddelde legestarieven te zien die gemeenten berekenen bij verschillende bouwkosten. De eerste grafiek laat het verloop van de tarieven zien bij bouwkosten tot ,- zien. De tweede grafiek heeft betrekking op grotere projecten met bouwkosten tot 2,5 miljoen Groningen Drenthe Gelderland Noord Holland Zeeland Limburg Landelijk Gemiddeld Friesland Overijssel Utrecht Zuid Holland Noord Brabant Flevoland Legeskosten bouwkosten excl. btw x 1.000, Groningen Drenthe Gelderland Noord Holland Zeeland Limburg Landelijk Gemiddeld Friesland Overijssel Utrecht Zuid Holland Noord Brabant Flevoland Legeskosten bouwkosten excl. btw x 1.000,- Grafiek 7.3 & Legestarieven aanvraag reguliere bouwvergunning pagina 53 van 93

9 Berekening verhouding 1e fase - 2e fase Berekening verhouding 1e fase - 2e fase Gemeenten 1e fase 2e fase Gemeenten 1e fase 2e fase 359 Breukelen 59,0% 41,0% 409 Anna Paulowna 67,0% 33,0% 360 Andijk 59,0% 41,0% 410 Niedorp 67,0% 33,0% 361 Hendik-Ido-Ambacht 59,0% 41,0% 411 Strijen 67,0% 33,0% 362 Amsterdam-Centrum 59,0% 41,0% 412 Meerssen 67,0% 33,0% 363 Nuenen, Gerwen en Neder 59,0% 41,0% 413 Almere 67,0% 33,0% 364 Noordoostpolder 60,0% 40,0% 414 Sneek 67,0% 33,0% 365 Rijssen-Holten 60,0% 40,0% 415 Montferland 67,0% 33,0% 366 Zeewolde 60,0% 40,0% 416 Amsterdam Oud-West 68,0% 32,0% 367 Amsterdam Oud Zuid 60,0% 40,0% 417 Beemster 68,0% 32,0% 368 Bergen 60,0% 40,0% 418 Groningen 69,0% 31,0% 369 Bergeijk 60,0% 40,0% 419 's-hertogenbosch 70,0% 30,0% 370 Nijefurd 60,0% 40,0% 420 Coevorden 70,0% 30,0% 371 Wûnseradiel 60,0% 40,0% 421 Neerijnen 70,0% 30,0% 372 Apeldoorn 60,0% 40,0% 422 Bladel 70,0% 30,0% 373 Ermelo 60,0% 40,0% 423 Groesbeek 71,0% 29,0% 374 Tiel 60,0% 40,0% 424 Lingewaal 71,0% 29,0% 375 Enkhuizen 60,0% 40,0% 425 Utrechtse Heuvelrug 71,0% 29,0% 376 Uitgeest 60,0% 40,0% 426 Koggenland 71,0% 29,0% 377 Zijpe 60,0% 40,0% 427 Slochteren 71,0% 29,0% 378 Middelburg 60,0% 40,0% 428 Wervershoof 71,0% 29,0% 379 Asten 60,0% 40,0% 429 Nieuwerkerk aan den IJsse 71,0% 29,0% 380 Best 60,0% 40,0% 430 Wijdemeren 72,0% 28,0% 381 Oss 60,0% 40,0% 431 Woudenberg 72,0% 28,0% 382 Valkenburg aan de Geul 60,0% 40,0% 432 Veldhoven 73,0% 27,0% 383 Son en Breugel 60,0% 40,0% 433 Hilversum 74,0% 26,0% 384 Cuijk 60,0% 40,0% 434 Bloemendaal 74,0% 26,0% 385 Urk 61,0% 39,0% 435 Noordwijk 74,0% 26,0% 386 Margraten 61,0% 39,0% 436 Hoogeveen 75,0% 25,0% 387 Maasbree 61,0% 39,0% 437 Katwijk 75,0% 25,0% 388 Neder-Betuwe 62,0% 38,0% 438 Bolsward 75,0% 25,0% 389 Haren 62,0% 38,0% 439 Hoogezand-Sappemeer 75,0% 25,0% 390 Twenterand 62,0% 38,0% 440 Goedereede 75,0% 25,0% 391 Sint-Oedenrode 64,0% 36,0% 441 Hilvarenbeek 76,0% 24,0% 392 Steenbergen 64,0% 36,0% 442 Loenen 77,0% 23,0% 393 Bunnik 65,0% 35,0% 443 Muiden 80,0% 20,0% 394 Gulpen-Wittem 65,0% 35,0% 444 Sluis 80,0% 20,0% 395 Tynaarlo 65,0% 35,0% 445 Winsum 81,0% 19,0% 396 Hof van Twente 65,0% 35,0% 446 Giessenlanden 81,0% 19,0% 397 Arcen en Velden 65,0% 35,0% 447 Boskoop 95,0% 5,0% 398 Meerlo-Wanssum 65,0% 35,0% 448 Graft-De Rijp 98,0% 2,0% 399 Goirle 65,0% 35,0% 449 Loppersum 99,0% 1,0% 400 Pijnacker-Nootdorp 65,0% 35,0% 450 Menaldumadeel 100,0% 0,0% 401 Wymbritseradiel 66,0% 34,0% 451 Skarsterlân 100,0% 0,0% 402 Landgraaf 66,0% 34,0% 452 Westerveld 100,0% 0,0% 403 Beek 66,0% 34,0% 453 Maasdriel 100,0% 0,0% 404 De Marne 67,0% 33,0% 454 Zutphen 100,0% 0,0% 405 Veere 67,0% 33,0% 455 Renswoude 100,0% 0,0% 406 Brunssum 67,0% 33,0% 456 Ridderkerk 100,0% 0,0% 407 Terschelling 67,0% 33,0% 457 Nederweert 100,0% 0,0% 408 Elburg 67,0% 33,0% gemiddelde 49,5% 50,5% Tabel Verhouding gefaseerde bouwvergunning 1e en 2e fase pagina 74 van 93

10 9.1 Gewogen gemiddelde per provincie In de onderstaande grafieken zijn de gemiddelde gewogen legestarief en legespercentage van Nederland en per provincie weergegeven. Van alle provicies is het gemiddelde legestarief van de gemeenten in de provincie Friesland het laagst en van de gemeenten in de provincie Utrecht het hoogst. Op basis van de heffingspercentages bij de verschillende bouwsommen hanteren de gemeenten in de provincie Zeeland gemiddeld het laagste legespercentage en de gemeenten in de provincie Utrecht gemiddeld het hoogste percentage. Landelijk gemiddelde Friesland Zeeland Flevoland Overijssel Noord-Brabant Drenthe Gelderland Groningen Limburg Zuid-Holland Noord-Holland Utrecht Grafiek Gemiddelde gewogen legestarieven per provincie Landelijk gemiddelde Zeeland Friesland Flevoland Drenthe Groningen Overijssel Limburg Gelderland Zuid-Holland Noord-Brabant Noord-Holland Utrecht 1,78% 1,80% 1,81% 2,34% 2,15% 2,17% 2,25% 2,27% 2,27% 2,43% 2,47% 2,61% 2,64% 0,00% 0,50% 1,00% 1,50% 2,00% 2,50% 3,00% Grafiek Gemiddelde gewogen legespercentages per provincie pagina 82 van 93

11 Andere Onderzoeksrapporten van Bouwleges.nl Onderzoeksrapporten provincie Specifiek gemeente rapport Onderzoek naar de basistarieven Diepgaand onderzoek naar de gemeentelijke 125,- tot 270,- excl. btw legestarieven en de jurische risico's 38 tot 61 pagina's, full-color 2850,- excl. btw, full-color Tarieven bouwleges 2007 Nederland Samenvatting en Conclusies Legesonderzoek Volledig onderzoek van de legestarieven van alle gemeenten, helder presentatie, duidelijke conclusies en een analyse van de 'duurste' en 'goedkoopste' gemeenten per legestarief. 925,- excl. btw ca. 100 pagina's full-color Samenvatting en conclusies van het volledige landelijke legesonderzoek. 150,- excl. btw ca. 15 pagina's full-color Te bestellen via of bel naar: pagina 93 van 93